یک هفته از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا می‌گذرد و همچنان به طور قطعی و رسمی نمی‌توان هیچ‌یک از ۲ کاندیدا را پیروز نهایی این انتخابات دانست. هر چند رهبران برخی کشورها از روز شنبه عملا با تبریک به جو بایدن، وی را رئیس‌جمهور ایالات متحده در نظر گرفته‌اند اما دونالد ترامپ امیدوارانه و با استناد به برخی دلایل تیم حقوقی‌اش در پی اثبات تقلب در انتخابات و تغییر نتیجه است. این در شرایطی است که در برخی ایالت‌های حساس مثل پنسیلوانیا درگیری بین طرفداران ۲ کاندیدا ادامه دارد و در بحبوحه بحران کرونا این مساله به چالش مضاعفی برای مقامات ایالتی و فدرال تبدیل شده است. در همین راستا «وطن امروز» در گفت‌و‌‌گو با دکتر مراد عنادی، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل به تحلیل وضعیت جاری در آمریکا و سناریو‌های پیش رو پرداخت. 

***

* همان‌طور که اطلاع دارید، ترامپ روایت رسانه‌های آمریکایی از شکست در انتخابات را قبول نکرده و همچنان تاکید دارد با پیگیری‌های حقوقی، وضعیت نتایج تغییر خواهد کرد؛ نظر شما در این باره چیست؟

واقعیت این است که پیش از اعلام نتایج هم این انتظار وجود داشت که ترامپ در صورت شکست در انتخابات آن را نپذیرد و مسائل قضایی و حقوقی را پیش بکشد، البته این به معنای آن نیست که انتخابات در آمریکا عاری از تقلب است، منتها در این دوره اتفاقی که افتاده این است که رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا هم در آرای مردمی و هم در آرای الکترال از رقیب عقب افتاده و این علاوه بر اینکه درصد باخت ترامپ را بسیار بالا می‌برد، فشار مضاعفی را هم به لحاظ شخصیتی بر وی وارد کرده است. در سال‌های 2000 و 2016 هم بحث تخلف و شکایت طرف بازنده مطرح شد اما اینطور نبود که کاندیدای بازنده هم در الکترال و هم در رای مردمی بازنده باشد. به هر حال آنچه مشخص است اینکه ترامپ نمی‌خواهد از پشتوانه رای بالای 70 میلیونی خود براحتی بگذرد و حداقل به دنبال این است پیروزی دلچسبی برای دموکرات‌ها رقم نخورد. 

 

* آیا تلاش‌های ترامپ به نتیجه خواهد رسید؟

نتیجه حداقلی که به چالش کشیدن رای بایدن و مخدوش کردن نتایج است که در عمل در حال رخ دادن است اما اینکه وی بتواند نتیجه انتخابات را به شکل کلی تغییر دهد مستلزم فرآیند پیچیده‌ای است. دیروز «ویلیام بار» وزیر دادگستری آمریکا در نامه‌ای به دادستان‌های فدرال و «اف‌بی‌آی» خواستار تحقیقات درباره ادعاهای گسترده مطرح شده پیرامون انتخابات ریاست‌جمهوری و تخلفات در رای‌گیری شد. این اقدام آقای بار ـ که از نزدیکان فکری ترامپ هم هست ـ نشانه عزم جدی آنها برای به چالش کشیدن انتخابات است. از سوی دیگر جمهوری‌خواهان در دیوان عالی آمریکا هم ترکیب مسلطی دارند و این به اعتماد به نفس آنها برای پیگیری حقوقی افزوده است. حمایت تام کاتن و تدکروز از حق ترامپ برای پیگیری‌های حقوقی هم سبب شده آنها امیدوارانه به این روند نگاه کنند. 

 

* فرآیند اجرایی این پیگیری‌های حقوقی به چه ترتیب است؟

در ابتدا شکایات به صورت حقوقی و در هر ایالت تنظیم خواهد شد و این کار به عهده ارتش وکلای تحت استخدام ترامپ است. بعد از آن دادگاه‌های ایالتی برگزار خواهد شد و سپس دادگاه تجدید نظر که احتمالا از سوی وکلای بایدن درخواست داده می‌شود. در صورت پیروزی ترامپ در این دو دادگاه کار به دیوان عالی خواهد کشید ولی رسیدن به این نقطه کار آسانی نخواهد بود، چرا که علاوه بر اینکه بایدن از تیم کارکشته و پرجمعیتی از حقوقدانان و وکلا بهره‌مند است، ارتش رسانه‌ای قو‌ی‌ای را هم پشت سر خود دارد. 

 

* با این حساب به نظر می‌رسد در هر صورت و فارغ از نتایج شکایات، بدنه اجتماعی آمریکا ملتهب‌تر از گذشته خواهد بود.

من نظر شما را به اظهار نظر اخیر «ریچارد هاس» رئیس شورای روابط خارجی آمریکا جلب می‌کنم. وی در تازه‌ترین اظهارنظر خود اعلام کرده ترامپ هم صاحب 71 میلیون رای در آمریکاست و این یعنی یک آمریکای به واقع دوقطبی که در این مدت به واسطه تنفرهای نژادی و تبعیض‌های مشهودی که در آن رخ داده، آماده انفجار است. 10 روز قبل از انتخابات یکی از ستون‌نویس‌های نیویورک‌تایمز از طرفداران ترامپ به عنوان ارتش سفیدپوستان افراطی یاد کرد که قانون‌مدار هم نیستند. تسلیحات بسیاری در این مدت به فروش رفته و هر چند نهادهای امنیتی داخلی درصدد کنترل اوضاع هستند ولی احتمال وقوع درگیری‌های شدید بین طرفداران ۲ جناح هست، کما اینکه در حال حاضر در برخی ایالت‌ها این درگیری‌ها شدت یافته است.