سیدمحمدامین علیدوست: امروز 25 ربیع‌الاول، مصادف است با سالروز واقعه تاریخی صلح امام حسن‌مجتبی(ع) با معاویه؛ واقعه‌ای که در طول تاریخ، دست‌هاى گوناگون، چه برخی از دوستان و چه دشمنان کوشیده‌اند چهره‌ واقعى و اصیل آن‌ را از نظر مردم پوشیده بدارند. در چند سال اخیر نیز با مطرح شدن بحث مذاکره، سوءاستفاده‌ها از تحلیل این واقعه به اوج خود رسید. همین امر باعث شده مطالعه دقیق علل و چرایی واقعه صلح امام حسن(ع) از ضروریات برنامه مطالعاتی کنشگران و فعالان سیاسی ـ اجتماعی در روزگار ما باشد. یکی از بهترین منابع مطالعاتی درباره این واقعه تاریخی کتاب «دو امام ‌مجاهد» است که مشتمل بر 6 گفتار از حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در سال‌های ۵۱ و ۵۲ است که درباره‌ مبارزات امام حسن و امام حسین علیهماالسلام ایراد شده است. ۲ گفتار اول کتاب شامل ۲ سخنرانی ایشان در فروردین سال ۵۱ است که در حسینیه‌ ارشاد تهران انجام شده است. معظم‌له در این ۲ جلسه که به مناسبت ایام شهادت امام حسن علیه‌السلام در آخر ماه صفر برگزار شده، به جایگاه مهم امام حسن علیه‌السلام و چرایی دست کشیدن از جنگ و علل پذیرفتن صلح پرداخته‌اند. دانشمند فرزانه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی از این گفتار، ۷ عامل فروپاشیدن سپاه امام حسن(ع) را اینگونه توصیف می‌کنند: 

۱- مردم به تجمل خو گرفته و به دنبال رفاه و راحتی رفته‌اند. 

۲- مردم کوفه ۵ سال مبارزه کرده و جنگیده‌اند و خسته‌اند. 

۳- اکثر مردم همسو با معاویه به دنبال کسب ثروت و قدرت بیشتر رفته‌اند. 

۴- معاویه برای جذب مردم رشوه‌های فراوان داده است. 

۵- فرمانده لشکر امام حسن علیه‌السلام خیانت می‌کند و ضربه روحی محکمی بر سپاه وارد می‌شود. 

۶- شایعه صلح منتشر می‌شود و روحیه سپاه امام حسن علیه‌السلام تضعیف می‌شود. 

۷- دودستگی در میان لشکر امام حسن‌(ع) پیدا می‌شود.

ایشان در ادامه ضمن تحلیل راه‌های پیش‌روی امام حسن و چرایی انتخاب گزینه صلح، می‌فرمایند: «معتقدم امام حسن مجتبى شجاع‌ترین چهره‌ تاریخ اسلام است. چون شجاعت واقعی این است که انسان طبق آنچه مصلحت فکر و ایدئولوژى او است اقدام بکند؛ اگر چه کسى نفهمد». ایشان در ادامه تاکید می‌کنند: «اگر صلح امام مجتبى نبود، واقعه‌ کربلا هم نبود، وقایع تاریخ پرافتخار دودمان هاشمى در طول حکومت بنى‌امیه و بنى‌عباس نبود و امروز اسلام اگر بود، اسلام معاویه بود».