گروه اقتصادی: آبان‌ماه برای همه ایرانی‌ها یادآور افزایش یک‌شبه قیمت بنزین و گرانی‌ کالاهای مختلف در سال 98 است. یک سال از این دستپخت تلخ دولت می‌گذرد و حالا دوباره با افزایش قیمت کالاهای مصرفی مردم، خاطره آبان 98 در حال زنده شدن است. در روزهای اخیر قیمت گوشت، مرغ، برنج و اکثر میوه‌ها افزایش عجیبی داشته؛ موضوعی که حالا مرکز آمار هم به آن اذعان کرده است. نکته مشترک آبان 98 و 99 در عامل به وجود آورنده است؛ مدیریت دولت روحانی. 

به گزارش «وطن امروز»، سال 99 در حالی از نیمه خود گذشته که مردم در این سال تاکنون یکی از بدترین شرایط معیشتی خود را پس از انقلاب تجربه کرده‌اند. افزایش قیمت کالاهای مختلف بویژه کالاهای اساسی و پرمصرف از یک سو و فشارهای کرونایی که موجب رکود اغلب کسب‌وکارها شده از سوی دیگر، از اصلی‌ترین عوامل شرایط کنونی مردم است. 

به اذعان آمار، آبان‌ماه را می‌توان گران‌ترین ماه سال 99 (تاکنون) قلمداد کرد. طبق اعلام مرکز آمار، تورم 12 ماه منتهی به پایان آبان‌ماه سال جاری با 8/1 درصد افزایش به 29 درصد و تورم نقطه به نقطه با 5 واحد درصد افزایش به 4/46 درصد رسیده است. همچنین تورم ماهانه کل کشور در آبان‌ماه سال جاری معادل 7 درصد بوده است. گفتنی‌ است تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در آبان‌ماه با 5/2 درصد رشد به 25 درصد و تورم اقلام غیرخوراکی با 4/1 درصد رشد به 9/30 درصد رسیده است. 

دیروز مرکز آمار جزئیات متوسط قیمت اقلام خوراکی در آبان‌ماه را هم در خروجی تارنمای خود قرار داد؛ قیمت‌هایی که با واقعیت فاصله دارد اما خود گویای افزایش شدید قیمت‌هاست. بر این اساس تنها در آبان ماه قیمت مرغ 2/26 درصد، گوشت گوسفندی 7/13 درصد، چای خارجی 5/9 درصد و برنج درجه یک ایرانی 2/9 درصد نسبت به ماه گذشته افزایش یافته است. با توجه به رشد قیمت‌ها در روزهای سپری شده از آذرماه، به نظر می‌رسد گزارش‌های ماه آینده مرکز آمار از ماه گذشته هم تلخ‌تر خواهد بود. 

قیمت کالاهای مصرفی به شکلی است که دیگر دهک‌های پایین و متوسط اقتصادی کشور باید قید مصرف برخی از اقلام را بزنند. این موضوع زمانی مشهودتر می‌شود که دریابیم بیشترین فشار تورمی در این ماه به دهک‌های پایین و اقشار کم‌درآمد وارد شده به طوری که تورم ماهانه برای دهک اول (کم‌درآمد‌ترین دهک) معادل 4/8 درصد و برای دهک دهم معادل 3/2 درصد بوده است. این در حالی است که پیش از این، نرخ تورم ماهانه همچون تورم سالانه برای دهک‌های ثروتمند بیشتر از دهک‌های کم‌درآمد بود. بررسی قیمت اقلام مصرفی خانوار در آبان‌ماه اما نشان می‌دهد رشد شدید قیمت برخی اقلام مهم در این ماه باعث تمرکز فشار تورم بر دهک‌های کم‌درآمد شده است. 

 افزایش قیمت مرغ، یکی از شاخص‌ترین گرانی‌های اخیر است که در روزهای اخیر باعث انتقادات بسیاری در سطح عمومی جامعه شده است. از اصلی‌ترین دلایل افزایش قیمت مرغ می‌توان به کاهش 50 درصدی ارز تخصیص‌یافته به واردات نهاده‌های دامی در 4 ماه نخست سال جاری، نابسامانی‌های سامانه بازارگاه وزارت جهاد کشاورزی در توزیع نهاده‌های دامی، انحصار واردات نهاده‌های دامی و عدم اشراف وزارت صنعت، معدن و تجارت به زنجیره تولید مرغ اشاره کرد. بررسی عوامل گرانی مرغ به عنوان شاخص‌ترین کالای متورم روزهای اخیر ما را به بی‌تدبیری دولتی‌ها می‌رساند؛ موضوعی که در افزایش قیمت دیگر کالاهای مصرفی نیز مشهود است. 

نکته قابل توجه در رابطه با رشد قیمت‌ کالاهای مختلف رسوب قریب به 8 میلیون تن کالا در گمرکات کشور بود؛ اتفاقی که به دلیل عدم تخصیص ارز توسط بانک مرکزی رخ داده بود و ریشه بخش قابل توجهی از رشد قیمت‌ کالاهای اساسی است. 

بانک مرکزی تا پیش 11 آبان‌ماه سال جاری و تصمیم جدید شورای اقتصادی دولت، عزمی برای تامین ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی نداشته و حتی اجازه ترخیص کالا به صورت درصدی و اعتباری هم نمی‌داده است. پس از این مصوبه و تشکیل صف‌های خرید روغن مایع و مرغ در سراسر کشور و تحت فشارهای رسانه‌ای مجبور به تامین ارز کالاهای اساسی مانند دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی می‌شود. 

سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است که چرا پیش از این دولت تصمیمی قاطع برای ترخیص کالاها و کاهش قیمت کالاهای اساسی نگرفته است؟ و اگر مشکل منابع ارزی بوده، چگونه در آبان‌ماه این مشکل حل شده است؟