حضرت عباس‌بن‌علی‌بن ابیطالب در فرهنگ مذهبی مردم ما جایگاهی ویژه دارد و ایشان یکی از ارکان و شخصیت‌های ویژه واقعه عاشورا، البته زیر سایه خورشید کربلا حضرت سیدالشهدا اباعبدالله‌الحسین، به شمار می‌آید. هر ساله شیعیان در عزاداری‌های محرم برای این شخصیت بزرگ عزاداری و اظهار ارادت و محبت می‌کنند و سخنرانان و مادحین اهل بیت پیوسته از شجاعت، وفاداری، ولایتمداری و ایثار فوق‌العاده حضرت عباس سخن به میان می‌آورند. در مواردی طی سال‌های اخیر مشاهده شده که بعضی مادحین و متأسفانه بعضی خطبا، تاکید ویژه‌ای بر جنگ‌آوری و بدن تنومند یا صورت زیبا و دلربای حضرت عباس دارند و در اشعار و نوحه‌های خود این ویژگی‌های ظاهری را تکرار می‌کنند. به نظر می‌رسد تقلیل و فروکاهش شخصیت عظیم حضرت ابوالفضل به چنین ویژگی‌های ظاهری و حتی محدود‌سازی ابعاد وجودی و شخصیتی این بزرگوار به مسائلی چون شجاعت و ایثار، ظلم و اجحافی آشکار در حق آن حضرت است. همان‌گونه که استاد مطهری در کتاب «حماسه حسینی» تصریح دارند، کسانی که امام حسین و اهدافش را در مسائل سطحی محدود کنند جنایتکار و ظالم در حق امام حسین هستند؛ این منطق را به مساله حضرت عباس و شخصیت ایشان نیز می‌توان تعمیم داد و نتیجه گرفت تقلیل‌دهندگان شخصیت حضرت به شجاعت و جنگ‌آوری و زیبایی، در حق ایشان جنایت و ظلم می‌کنند. حضرت ابوالفضل‌العباس دارای خصایص و ویژگی‌هایی است که کمتر به آن اشاره شده و روی منبرها و جلسات مذهبی برای مردم کمتر بیان و تشریح شده است. یکی از آن ویژگی‌های مغفول، علم و دانش آن حضرت است. طبق نقل تواریخ، ایشان تا 15 سالگی تحت تربیت اعلم دهر بعد از رسول خدا(ص)، یعنی حضرت امیرالمومنین علی علیه‌السلام بودند و علم و معرفت را چونان جوجه‌ای که از دهان مادرش آب و غذا می‌گیرد از حضرت امیر دریافت مستقیم کرده‌اند و امیرمومنان که خود باب مدینه علم هستند، در حدیثی به این فراگیری علوم توسط حضرت عباس اشاره کرده‌اند: «انّ ولدی العباس زقّ العلم زقّاً»؛ براستی فرزندم عباس در کودکی علم را مکیده و چشیده است(مقرّم، مقتل ‌الحسین، ص 169). همچنین امام صادق(ع) در حدیثی دیگر به ژرف‌اندیشی و عمیق‌نگری و شناخت صحیح ایشان از مسائل اشاره می‌کنند و می‌فرمایند: «کان عمّنا العباس نافذ البصیره»؛ عمویم عباس دائما دارای بینش نافذ و عمیق بود (اعیان الشیعه). انتظار می‌رود سخنرانان و مادحین ما به ویژگی‌های مغفول و کمتر پرداخته‌شده ابوالفضل‌العباس(ع) بویژه علم و دانش آن حضرت بیش از پیش بپردازند.