گروه اقتصادی: حدود یک سال از آزادسازی سهام عدالت می‌گذرد. اوایل اردیبهشت‌ماه سال گذشته بود که رهبر معظم انقلاب طی ابلاغیه‌ای، با درخواست رئیس جمهور برای آزادسازی سهام عدالت موافقت کردند. پس از آن بود که سهامداران روش سهامداری خود را در فرصت تعیین شده‌، میان ۲ روش مستقیم و غیرمستقیم انتخاب کردند. طی فرآیند آزادسازی سهام عدالت، دارایی سهام عدالت مربوط به 5/46 میلیون نفر از افرادی که در قید حیات بودند در قالب ۲ گروه سهامداران مستقیم (9/18 میلیون نفر) و سهامداران غیرمستقیم (6/27 میلیون نفر) ساماندهی شد. 

پس از آغاز فرآیند آزادسازی اما امکان معامله بدون محدودیت برای مردم فراهم نشد و مردم قادر به فروش سهام خود نبودند. البته در برهه کوتاهی امکان فروش سهام برای سهامدارانی که روش مستقیم را انتخاب کرده بودند فراهم شد اما پس از چند روز برای جلوگیری از ریزش بازار، امکان معامله سهام از این دسته از سهامداران هم سلب شد. در همین برهه کوتاه، بیش از 3 میلیون و 250 هزار نفر از سهامداران عدالت، بیش از 8 میلیارد برگه سهام متعلق به خود در شرکت‌های زیرمجموعه سهام عدالت را به ارزش تقریبی 6/13 هزار میلیارد تومان به فروش رساندند. همچنین در انتهای سال 1399 نیز رقمی بالغ بر 4300 میلیارد تومان در قالب بخشی از سود سهام عدالت در سال 98 به حساب بیش از 43 میلیون نفر از سهامداران مذکور اعم از مستقیم و غیرمستقیم واریز شد. 

پس از گذشت چند ماه از آغاز آزادسازی سهام عدالت و در حالی که امکان معامله سهام عدالت برای همه سهامداران فراهم نشده بود، دولت تصمیم به تخصیص اعتبار خرید به سهامداران گرفت. بر اساس این طرح، سهامداران عدالت می‌توانند به اندازه نیمی از ارزش سهام عدالت خود، اعتبار خرید از بانک دریافت کنند. 

در همین رابطه بهمن‌ماه سال گذشته بود که مدیر پروژه کارت اعتباری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: زیرساخت‌ها برای کارت‌های اعتباری سهام عدالت آماده شده و پیش‌بینی می‌شود قبل از پایان سال برخی بانک‌ها بتوانند این کارت‌ها را ارائه دهند. سمیه محمدی درباره جزئیات و نحوه دریافت کارت اعتباری توسط سهامداران عدالت گفت: خرداد سال ۹۹ آزادسازی سهام عدالت به ۲ روش مستقیم و غیرمستقیم انجام و ۶۰ درصد سهام آزاد و قابل معامله شد، اکنون سهامداران می‌توانند سهام خود را در توثیق بانک گذاشته و کارت اعتباری دریافت کنند. 

وی خاطرنشان کرد: توثیق، فرآیندی است که وقتی فرد می‌خواهد تسهیلاتی را از بانک‌ها دریافت کند، در مقابل مبلغ ریالی، وثیقه‌ای به بانک ارائه می‌دهد که اکنون سهامداران عدالت می‌توانند با وثیقه قرار دادن برگه‌های سهام خود این تسهیلات را دریافت کنند. محمدی تاکید کرد: اقدام مزبور با هدف ایجاد مشوق برای نگهداری اوراق سهام عدالت و همچنین ارائه تسهیلات به کسانی که این برگه‌ها را نگهداری می‌کنند، ایجاد شده است. مدیر پروژه کارت اعتباری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با اشاره به اینکه سهامداران عدالت جامعه هدف بالایی دارند، گفت: بر اساس این تدبیر آنها می‌توانند علاوه بر استفاده از تمام مزیت‌های سهامداری، با نگهداری این اوراق تسهیلات اعتباری دریافت کنند. 

طبق اظهارات مسؤولان، مشمولان در مرحله نخست حتما باید در سامانه سجام به نشانی www.sejam.ir ثبت‌نام کرده باشند تا اطلاعات هویتی آنها ثبت شده باشد. همچنین طبق اعلام مسؤولان، تسهیلات مذکور ۳ ساله است و نیاز به مدرک و ضامنی ندارد و متقاضیان اگر در بازه یک ماهه این تسهیلات را تسویه کنند، هیچ‌گونه کارمزدی از آنها دریافت نمی‌شود اما اگر سهامداری نتوانست این مبلغ را بازگرداند، باید در ۳۶ ماه آن را با سود ۱۸ درصد تسویه کند. 

مدیر پروژه کارت‌های اعتباری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، همچنین اخیرا شرایط دریافت کارت اعتباری سهام عدالت را تشریح کرد. محمدی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: در اعطای کارت اعتباری سهام عدالت نکاتی وجود دارد که سهامداران باید دقت کنند. نخست آنکه سهامدارانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند، حتی اگر یک سهم هم از پرتفوی سهام عدالت خود فروخته باشند، نمی‌توانند کارت اعتباری دریافت کنند. نکته دیگر اینکه اگر یک مرجع قانونی به شرکت سپرده‌گذاری نامه داده باشد که بر اساس آن سهام فرد توقیف شده باشد، آن فرد نمی‌تواند کارت اعتباری دریافت کند. 

با آنکه به گفته مسؤولان، مذاکرات با ۱۰ بانک برای ارائه خدمت مذکور ادامه دارد اما تاکنون فقط ۲ بانک برای اعطای کارت اعتباری اعلام آمادگی کرده‌اند. البته نیازی به مراجعه حضوری نیست و خدمات به صورت غیر‌حضوری ارائه می‌شود. 

محمدی با اشاره به اینکه سهامداران حتما باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده باشند، گفت: کارت اعتباری هم فیزیکی نیست، بلکه نشان بانک و نوعی دسترسی است. برای مثال فردی که از یک بانک خاص کارت اعتباری سهام عدالت دریافت کرده است، می‌تواند به فروشگاه طرف قرارداد همان بانک مراجعه و با کارت بانکی همان بانک خرید کند. در واقع طبق گفته این مقام مسؤول، مردم برای دریافت اعتبار خرید و سپس خرید از مراکز طرف قرارداد این بانک‌ها، باید در این بانک‌ها حساب داشته باشند و اگر حساب بانکی ندارند، باید اقدام به افتتاح حساب کنند. 

محمدی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا فقط ۲ بانک مذکور کارت اعتباری سهام عدالت را صادر می‌کنند؟ گفت: با مابقی بانک‌ها هم تفاهمنامه منعقد شده است. کار حساس و زمانبر است و بانک‌ها باید جوانب و ریسک‌ها را بسنجند که همین موضوع سرعت کار را کم می‌کند. حدود ۱۰ بانک کار را به صورت موازی پیش می‌برند و مشمولان هم بین بانک‌ها حق انتخاب دارند. البته افرادی که روش مستقیم را برگزیده‌اند، باید گزینه تغییر کارگزار ناظر را فعال کنند.

به گفته وی، به طور کلی ۶۰ درصد دارایی سهامداران قابل معامله است و بانک بر مبنای همین ۶۰ درصد کارت اعتباری صادر می‌کند. 

محمدی تاکید کرد: شماره موبایل فرد خواهان کارت اعتباری باید با نام خود فرد مطابقت داشته باشد و اطلاعاتی که در بانک ثبت کرده است باید کامل و جامع باشد. شماره تلفن ۱۵۶۹ نیز به طور شبانه‌روزی پاسخگوی سوالات مشمولان است.