گروه بین‌الملل: روز گذشته دور سوم گفت‌و‌گوهای راهبردی بین آمریکا و عراق از طریق ویدئوکنفرانس برگزار شد. هر چند تا زمان تنظیم این گزارش بیانیه‌ای رسمی از سوی هیچ یک از طرفین در رابطه با نتایج این گفت‌و‌گو منتشر نشده است اما بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه‌ها، 4 موضوع بررسی مسائل امنیتی و مبارزه با تروریسم، اقتصاد و انرژی، مسائل سیاسی و همکاری در زمینه آموزش و فرهنگ به عنوان محورهای این گفت‌وگو مدنظر قرار گرفت. این در حالی است که مطالبه اصلی پارلمان و گروه‌های مقاومت کماکان اجرای مصوبه پارلمان عراق در ژانویه سال گذشته مبنی بر اخراج نظامیان آمریکایی از عراق است، تا جایی که بیانیه گروه‌های مقاومت درباره نتایج این نشست بر این اصل استوار است که «اگر دور جدید گفت‌وگوهای بغداد و واشنگتن به اعلام واضح موعد خروج نهایی نیروهای اشغالگر آمریکا از عراق منتهی نشود، گروه‌های مقاومت بدون قبول هرگونه پیشنهادی درباره انتظار بیشتر، حملات بزرگی را علیه آمریکایی‌ها انجام خواهند داد». در کنار این مورد آزادی عمل عراقی‌ها در تجارت تسلیحات بویژه در راستای تامین تجهیزات و تسلیحات هوایی نظیر پهپادها از بازارهایی غیر از آمریکا نیز موضوع مهم دیگری است که به عنوان یک مطالبه راهبردی مطرح شده است. این خواسته‌ها در شرایطی مطرح شده است که عملکرد دولت عراق در هفته‌های اخیر (نخست‌وزیر و کابینه) حاکی از این است که روند مذاکرات چندان با مطالبات پارلمان و گروه‌های مقاومت همسو نخواهد بود. علاوه بر این با توجه به زمان باقیمانده تا انتخابات پارلمانی عراق در اکتبر امسال به نظر می‌رسد نخست‌وزیر عراق اقدامات جنجال‌آفرین بیشتری را در دستور کار قرار خواهد داد و از این پس تنش و اصطکاک بین دولت و اکثریت پارلمان عراق تشدید خواهد شد. از این منظر می‌توان گفت خروجی نتایج نشست دیروز نقطه آغازی برای این تنش‌هاست.

 

* 4 محور اصلی گفت‌وگوی راهبردی دیروز بغداد- واشنگتن

به گزارش «وطن امروز» به نقل از روزنامه دولتی الصباح عراق، دور سوم گفت‌وگوی راهبردی میان بغداد و واشنگتن طی مدت کمتر از یک سال گذشته دیروز چهارشنبه از طریق ویدئو‌کنفرانس برگزار شد. 4 موضوع بررسی مسائل امنیتی و مبارزه با تروریسم، اقتصاد و انرژی، مسائل سیاسی و همکاری در زمینه آموزش و فرهنگ به عنوان اصلی‌ترین محورهای این گفت‌وگو مطرح شده است. محورهای این گفت‌و‌گو در حالی رسانه‌ای شد که هیأت هماهنگ‌کننده گروه‌های مقاومت عراق، شامگاه روز سه‌شنبه، در بیانیه‌ای ضمن اعلام موضع خود در قبال گفت‌و‌گوی راهبردی، هشدار داد «در صورت عدم تعریف زمانی مشخص برای اخراج نیروهای بیگانه از خاک عراق، مقاومت خود را ملزم به پاسخگویی خواهد دانست». بر خلاف رویکرد دولت مصطفی الکاظمی، پارلمان عراق همچنان خواستار تمرکز بر برنامه زمانبندی اخراج نیروهای خارجی از کشور در این دور از گفت‌وگوهاست. تاکید پارلمان عراق بر اجرایی شدن مصوبه ژانویه 2020 مبنی بر اخراج نظامیان آمریکایی از عراق، تحولات اخیر عراق و در مقابل سفرهای الکاظمی به کشورهای حاشیه جنوب خلیج‌فارس نشان می‌دهد در ماه‌های آتی وقوع تنش‌های داخلی و اصطکاک بین دولت و پارلمان بسیار محتمل و جدی است. 

دور نخست گفت‌وگوهای استراتژیک بغداد - واشنگتن با استناد به توافقنامه راهبردی سال ۲۰۰۸، ماه ژوئن سال گذشته میلادی از طریق ویدئوکنفرانس برگزار شد و ۲ طرف در بیانیه پایانی آن تاکید کردند با توجه به پیشرفت حاصل شده در زمینه نابودی گروه تروریستی داعش، آمریکا طی ماه‌های آینده به کاهش شمار نیروهای خود در عراق و گفت‌وگو درباره وضعیت نیروهای باقیمانده ادامه می‌دهد، در حالی که تمرکز کنونی ۲ کشور روی توسعه یک رابطه امنیتی عادی و مبتنی بر منافع مشترک است. این در حالی است که پارلمان عراق اوایل سال گذشته میلادی در واکنش به شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ابومهدی المهندس، نایب‌رئیس سازمان حشدالشعبی در حمله هوایی تروریستی آمریکا در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد، مصوبه خروج نیروهای خارجی و در رأس آنها نظامیان آمریکایی را تصویب کرد که بر اساس آن، دولت این کشور ملزم به لغو درخواست کمک خود از ائتلاف بین‌المللی مدعی مبارزه با تروریسم به رهبری آمریکا، تعهد نسبت به پایان حضور نیروهای خارجی و جلوگیری از استفاده آنها از خاک، آب و آسمان عراق شد. 

به رغم قانون مصوب مجلس عراق مبنی بر ممنوعیت حضور نیروهای خارجی در خاک این کشور، ارتش آمریکا به بهانه آنچه «آموزش نظامی» ارتش عراق عنوان می‌کند، از پذیرش این قانون سر باز می‌زند. 

 

* اختلاف نظر در تیم مذاکره‌کننده عراق درباره حضور نظامیان آمریکا در عراق

روز گذشته روزنامه الاخبار در گفت‌وگو با دیپلمات‌های عراقی خبر داد دور جدید گفت‌و‌گوهای راهبردی میان بغداد و واشنگتن به‌ رغم هشدار گروه‌های مقاومت عراق، شامل خروج نیروهای بیگانه از خاک این کشور نیست. اوایل این هفته نیز «فوزی حریری» رئیس هیأت منطقه کردستان در تیم مذاکراتی عراق در گفت‌وگوی راهبردی با ایالات متحده گفته بود بغداد در دوره‌های پیشین گفت‌وگوهای راهبردی در دوره ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ»، خواستار خروج نیروهای آمریکایی از عراق نشده بود، بلکه به ارزیابی موضوع ماندن و حمایت این نیروها بر اساس داده‌های علمی، نظامی و امنیتی پرداخته بود. حریری افزود: در شرایط فعلی انتظار می‌رود با روی کار آمدن «جو بایدن» رئیس‌جمهور دموکرات در آمریکا، گفت‌وگوی راهبردی میان بغداد و واشنگتن، مجددا از صفر آغاز شود. این مقام کرد درباره میزان هماهنگی و همسویی مطالبات نمایندگان اربیل و بغداد در این گفت‌وگو، بویژه درباره باقی ماندن نیروهای آمریکایی در عراق گفت خروج نیروهای آمریکایی از عراق از سوی برخی طرف‌های سیاسی مطرح شده است و برخی طرف‌های سیاسی دیگر نیز خواستار باقی ماندن این نیروها هستند اما تیم مذاکره‌کننده عراقی با تمام اعضایش، خواهان اخراج نیروهای آمریکایی از عراق نیست. در حالی که اخبار منتشر شده از بعضی رسانه‌های عراق حاکی از عدم طرح موضوع مصوبه پارلمان عراق و اخراج نظامیان آمریکایی از این کشور است، به نظر می‌رسد اختلاف نظر جدی بین اعضای تیم مذاکره‌کننده عراقی در این عرصه وجود دارد. بر این اساس «کاطع الرکابی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق درباره ماهیت این دور از گفت‌وگوهای راهبردی گفت:«این گفت‌وگو مقدمه‌ای بر ایجاد یک مبنای جدید است و باید مسأله عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از عراق بر اساس مصوبه مورخ پنجم ژانویه ۲۰۲۰ پارلمان عراق بررسی شود». وی تصریح کرد: «نخست‌وزیر، یک کمیته به ریاست وزارت خارجه و عضویت مشاور امنیت ملی، رئیس ستاد مشترک ارتش و رئیس‌دفتر نخست‌وزیری تشکیل داده که ماموریت آن تدوین برنامه‌ای برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق است. این کمیته با آمریکایی‌ها درباره برنامه خروج نیروهای آمریکایی از عراق گفت‌وگو می‌کند و این امر یکی از محور‌های گفت‌وگوی راهبردی میان ۲ دولت عراق و آمریکا خواهد بود». وی تاکید کرد محور اصلی این گفت‌وگو، مسائل مربوط به مبارزه با تروریسم و برنامه خروج نیروهای آمریکایی از عراق خواهد بود.

 

* موضع وزارت خارجه عراق و آمریکا درباره گفت‌وگوها

«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا طی پستی در توئیتر از آغاز دور جدید گفت‌وگوهای راهبردی با عراق در روز چهارشنبه خبر داد و نوشت: «مشتاقانه منتظر گفت‌وگو با همتای عراقی خود «فؤاد حسین» در چارچوب گفت‌وگوی راهبردی عراق و آمریکا هستم. ما پیشرفت در همه زمینه‌های مربوط به روابط راهبردی‌مان را بررسی خواهیم کرد». از سوی دیگر فؤاد حسین در بیانیه‌ای که دیروز وزارت خارجه عراق آن را منتشر کرد، ابراز داشت: گفت‌وگوی راهبردی با واشنگتن در مرحله سوم مورد توجه دولت عراق است و ما از طریق آن منتظر تقویت روابط و حفظ منافع مشترک در همه سطوح با ایالات متحده آمریکا هستیم. 

 

* بیانیه گروه‌های مقاومت درباره گفت‌وگوهای راهبردی

یک روز قبل از آغاز دور جدید گفت‌و‌گوهای راهبردی میان واشنگتن و بغداد یعنی سه‌شنبه‌شب، هیأت هماهنگ‌کننده گروه‌های مقاومت عراق در بیانیه‌ای موضع این گروه‌ها در رابطه با این گفت‌وگو را اعلام کرد. در بیانیه گروه‌های مقاومت در ارتباط با این گفت‌و‌گو آمده بود:‌ «ما در برابر دور یا دورهایی از مذاکرات و گفت‌و‌گوها قرار داریم که [قرار است] دولت عراق با دولت اشغالگر آمریکا تحت عنوان «گفت‌و‌گوی راهبردی» وارد آن شود. با توجه به دریافت اطلاعاتی موثق، بیانیه‌ گفت‌و‌گوی فردا (دیروز چهارشنبه)، بیانیه‌ای غیرمنسجم و بدون نظارت بر نتایج خواهد بود و در آن هیچ اشاره‌ای به اجرای مصوبه پارلمان درباره بیرون راندن نیروهای آمریکایی اشغال‌کننده خاک عراق وجود نخواهد داشت. این مساله بالاترین خطر علیه کشور، آینده و حاکمیت خواهد بود». در ادامه بیانیه مذکور آمده بود: «همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، آنچه در این گفت‌و‌گو باعث تعجب و شک‌برانگیز است، آن است که این گفت‌و‌گو مبتنی بر مقدماتی روشن و حاوی یک نقشه راه مشخص نیست و از طرفی، به‌‌رغم آنکه بیش از یک سال از آن گذشته، به نتایجی روشن و علنی نرسیده است». این هیات تهدید کرده بود اگر دور جدید گفت‌وگوهای استراتژیک میان بغداد و واشنگتن به اعلام واضح موعد خروج نهایی نیروهای اشغالگر آمریکا از عراق منتهی نشود، گروه‌های مقاومت بدون قبول هر گونه پیشنهادی درباره انتظار بیشتر، حملات بزرگی را علیه آمریکایی‌ها انجام خواهند داد.» 

در ادامه این بیانیه آمده بود باید اجرای مصوبه پارلمان عراق مبنی بر خروج نیروهای خارجی از کشور، حفاظت از حریم هوایی عراق و جلوگیری از نقض آن توسط هر هواپیمای خارجی در رأس جدول کار دور جدید گفت‌وگوهای مذکور قرار بگیرد. هیات هماهنگی گروه‌های مقاومت عراق در ادامه بیانیه خود تأکید کرده بود اگر این شرط محقق نشود، تمام نتایج گفت‌وگوهای مذکور بی‌ارزش و بی‌معنا خواهد بود. این هیات در ادامه خواستار تعیین یک سقف زمانی برای این گفت‌وگوها و همچنین تعیین سقف زمانی برای اجرای مصوبات آن شد. به علاوه این هیات خواستار حضور افراد مستقل، بی‌طرف و با صلاحیت دانشگاهی که تابعیت آمریکا و انگلیس را ندارند به عنوان نماینده طرف عراقی در گفت‌وگو‌ها شد. 

 

* اظهارات العامری همزمان با آغاز مذاکرات استراتژیک 

بغداد - واشنگتن

رهبر ائتلاف فتح عراق در سخنانی همزمان با آغاز دور جدید گفت‌وگوهای استراتژیک میان بغداد و واشنگتن، بر ضرورت تعیین جدول زمانی مشخص برای خروج اشغالگران آمریکایی از عراق تأکید کرد. به گزارش سایت شبکه سومریه‌نیوز، هادی العامری، رهبر ائتلاف فتح عراق در این باره اظهار کرد: همزمان با آغاز دور جدید گفت‌وگوهای استراتژیک میان عراق و آمریکا، از تیم عراقی انتظار داریم شجاعانه به دنبال تحقق حاکمیت ملی کشور و پایان دادن به حضور خارجی با وضع یک جدول زمانی مشخص طی یک دوره کوتاه باشد تا نظامیان خارجی از کشور خارج شوند و نیروهای عراقی بار دیگر کنترل کامل پایگاه‌های هوایی عین‌الاسد و حریر و حریم هوایی عراق را به دست گیرند. 

***