گروه بین‌الملل: در حالی که طی یک هفته اخیر قدس اشغالی و به طور مشخص مناطق اطراف مسجدالاقصی صحنه درگیری فلسطینی‌های ساکن قدس با نظامیان رژیم صهیونیستی به دلیل تضییع حقوق آنهاست، دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی مفصل و منحصر به فرد در چند دهه گذشته، مستندات قابل توجهی را در رابطه با جنایات رژیم صهیونیستی منتشر کرد؛ گزارشی که در آن بر اساس مصادیق حقوقی، رژیم صهیونیستی را واجد مشخصه‌های یک «رژیم آپارتاید» قلمداد کرده و از نهادهای بین‌المللی خواستار رسیدگی به این جنایات و تحریم مقامات این رژیم شده است.

 

* رژیم آپارتاید صهیونیستی

به گزارش «وطن‌امروز»، دیده‌بان حقوق بشر که یک نهاد غیردولتی و بین‌المللی مستقر در نیویورک است و از سال ۱۹۷۸ در رابطه با مسائل حقوق بشر فعالیت دارد، رژیم صهیونیستی را «آپارتاید» خواند و خواستار تحریم مقام‌های آن شد. اطلاق آپارتاید برای نخستین‌بار درباره آفریقای جنوبی استفاده شد که در آن اقلیت سفیدپوست حاکم بر این کشور با سیاست‌های نژادپرستانه بر اکثریت سیاه‌پوست مسلط بودند. رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی سرانجام با رهبری «نلسون ماندلا» رهبر فقید این کشور فروپاشید. طبق قوانین و قواعد بین‌المللی بویژه اساسنامه رم (دیوان کیفری بین‌المللی)، آپارتاید جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود. به نوشته رسانه‌های غربی از قبیل گاردین و رویترز، عنوان گزارش ۲۱۳ صفحه‌ای دیده‌بان حقوق بشر «یک آستانه نقض شده: مقام‌های اسرائیلی و جنایات آپارتاید و آزار و ستمگری» است. طبق گزارش دیده‌بان حقوق بشر با توجه به مفاد اساسنامه رم، رژیم صهیونیستی از نظر قانونی و حقوقی از شرایط اطلاق جنایت آپارتاید برخوردار است. دیده‌بان حقوق بشر همچنین از نهادهای بین‌المللی، اعمال تحریم‌هایی از قبیل ممنوعیت مسافرت و توقیف دارایی‌های مقام‌های مسؤول در زمینه آپارتاید علیه فلسطینیان را خواستار شد اما به نام این مقام‌های مسؤول اشاره صریحی نکرد. 

 

* مستندسازی «جنایت علیه بشریت» صهیونیست‌ها برای نخستین‌بار

بنا بر گزارش دیده‌بان حقوق بشر، مقام‌های صهیونیست در درون اسرائیل (فلسطین اشغالی) که بیشتر از یک‌دهم ساکنانش را فلسطینیان تشکیل می‌دهند و همچنین در اراضی اشغال شده، در تلاش برای حداکثر‌سازی اراضی برای یهودیان و استقرار فلسطینیان در مراکز بسیار پرجمعیت و محدود جغرافیایی بوده‌اند. طبق یافته تحقیقی دیده‌بان، مقام‌های تل‌آویو برای کم کردن «تهدید جمعیتی» فلسطینیان در قبال اسرائیل، سیاست‌هایی را در پیش گرفتند تا پیشی گرفتن جمعیت فلسطینیان، آینده «دولت یهودی اسرائیل» را به خطر نیندازد. دیده‌بان حقوق بشر در بخش دیگری از این گزارش تحقیقاتی ۱۲۳ صفحه‌ای می‌نویسد: «(مقام‌های اسرائیلی) به صورت سیستماتیک علیه فلسطینیان اقدامات تبعیض‌آمیز انجام می‌دهند و این موضوع در اراضی اشغالی شامل سرزمین‌های کرانه باختری به شدیدترین حالت در جریان است». «کنت بوث» مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر با تاکید بر اینکه این اقدامات تنها «اشغالگری تجاوزگرانه» نیست، اعلام کرد: «این سیاست‌ها به اسرائیلی‌های یهودی هر جا که باشند همان حقوق و مزایا را می‌دهد اما برای فلسطینیان هر جا که باشند تبعیض قائل می‌شود». دیده‌بان حقوق بشر در گزارش خود از دادستان دیوان کیفری بین‌المللی خواست درباره یافته‌های دیده‌بان تحقیق و عاملان آنها را محاکمه کند. در گزارش دیده‌بان حقوق بشر اعلام شده است مقام‌های اسرائیلی دست به جنایات آپارتاید و آزار و ستمگری علیه فلسطینیان زده‌اند. طبق گزارش گاردین، این نخستین نهاد حقوق بشری بین‌المللی بزرگ است که چنین اتهام‌هایی را به رژیم صهیونیستی وارد کرده است. به گفته دیده‌بان حقوق بشر، بعد از چند دهه هشدارهای مکرر درباره احتمال منجر شدن سیطره اسرائیل بر زندگی فلسطینیان به رژیم آپارتاید، اکنون دیگر از این آستانه عبور شده و وضعیت جاری وضعیت آپارتاید است. «عمر شکیر» مدیر بخش اسرائیل و فلسطین دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد: «این صریح‌ترین یافته‌ای است که دیده‌بان حقوق بشر درباره رفتار ۳۰ ساله اسرائیل به آن رسیده است. ما در این یافته درباره آزارها و سوءرفتارهای این رژیم مستندانی جمع‌آوری کرده‌ایم». به گفته او، دیده‌بان حقوق بشر تا پیش از این بررسی‌های ۳۰ساله و مستندات آن، هرگز به صورت مستقیم مقام‌های اسرائیل را به ارتکاب جنایت علیه بشریت متهم نکرده بود. 

 

* ارزش گزارش دیده‌بان حقوق بشر

به نوشته گاردین، گزارش مفصل دیده‌بان حقوق بشر نتیجه سال‌ها مستندسازی درباره وضعیت حقوق بشر، تحلیل قوانین موجود در اسرائیل، بازنگری در طرح‌ها و سیاست‌های مدنظر دولت و بیانیه‌های مقام‌های اسرائیلی است. دیده‌بان حقوق بشر، سیاست‌ها و رویه‌های اعمالی تل‌آویو در قبال ۷ میلیون فلسطینی ساکن در اراضی اشغال شده و همچنین در اراضی داخل اسرائیل (فلسطین اشغالی) را مورد قیاس قرار داده است. نتیجه این بررسی تطبیقی در گزارش اینطور توضیح داده شده است: «در حال حاضر یک واقعیت - تسلط یک اقتدار منحصر که همان دولت اسرائیل است - وجود دارد... و این موضوع از نظر روش‌شناسی به نفع اسرائیلی‌های یهودی و در جهت سرکوب فلسطینیان بوده و سرکوبگری در اراضی اشغالی به طرزی شدید در جریان است». در کنار ارزش علمی این گزارش، اینکه یک نهاد بین‌المللی که عموما گزارش‌های آن مورد استناد سازمان ملل و نهادهای زیرمجموعه آن نظیر دادگاه بین‌المللی لاهه قرار می‌گیرد، این اتهام را به رژیم صهیونیستی وارد کرده است، از منظر سیاسی و تاثیر بر افکار عمومی نیز بسیار حائز اهمیت است. در کنار این مورد طبیعتا ارزش حقوقی این گزارش نیز قابل توجه است اما به دلیل مداخلات لابی‌های اسرائیلی در روند تصمیمات نهادهای حقوقی بین‌المللی بویژه نهادهای حقوق بشری آن، عمدتا گزارش‌ها و پرونده‌هایی که علیه رژیم صهیونیستی مطرح می‌شود، تحت فشار آمریکا مسکوت گذاشته خواهد شد اما طبیعتا این گزارش از ارزش قابل توجهی در رابطه با روندهای حقوقی آتی علیه این رژیم برخوردار است.

 

* موضع وزارت خارجه رژیم صهیونیستی

رسانه‌ای شدن جمع‌بندی دیده‌بان حقوق بشر درباره جنایات آپارتاید و ستمگری اسرائیل علیه فلسطینیان، واکنش وزارت خارجه این رژیم را در پی داشت. وزارت خارجه رژیم اشغالگر قدس ضمن رد گزارش دیده‌بان حقوق بشر، این نهاد حقوق بشری را به داشتن «یک دستور کار ضداسرائیلی بسیار طولانی‌مدت» متهم کرد. این وزارتخانه همچنین مدعی شد: «(گزارش دیده‌بان حقوق بشر) هیچ ارتباطی با واقعیت‌ها یا حقایق روی زمین ندارد و تنها جزوه‌ای تبلیغاتی و پروپاگاندایی است. ادعاهای خیالی جعل شده توسط دیده‌بان حقوق بشر، مزخرف و دروغین است».

 

***