تارا وارما: درست در روزی‌ که ایالات‌‌متحده پیمان استراتژیک امنیتی خود با استرالیا و انگلستان را اعلام کرد، اتحادیه اروپایی پس ‌از ماه‌ها رایزنی سرانجام توانسته بود به یک استراتژی واحد برای برخورد با منطقه آسیا- اقیانوسیه برسد. در سال‌های اخیر آلمان، فرانسه و هلند هر کدام استراتژی‌های خود برای منطقه هند و اقیانوس آرام را منتشر کرده بودند اما بعد از مدت‌ها سرانجام اتحادیه اروپایی استراتژی واحد خود برای این منطقه را به ‌صورت هماهنگ و یکدست اعلام کرد؛ ولی درست در همان روز اتفاق مهم دیگری بین آمریکا، استرالیا و انگلستان روی داد که می‌تواند این استراتژی واحد اروپایی را بشدت زیر سوال برده یا جزئیات آن را دچار تغییر و تحول سازد. 

نوع رفتار آمریکا با فرانسه و مطلع نبودن فرانسویان از لغو قراردادشان با استرالیا تا همان دقیقه‌ای که توافق امنیتی 3 کشور آمریکا، انگلستان و استرالیا به‌صورت عمومی مطرح شد، این سؤال را برای کشورهای عضو اتحادیه اروپایی به وجود آورده که آمریکا در اصل از اتحادیه اروپایی در منطقه شرق آسیا چه می‌خواهد؟ برای فرانسه، تحقیر شدن توسط متحد آمریکایی‌اش تنها به این دلیل نبوده ‌است که برای ماه‌ها این قرارداد به ‌صورت محرمانه دنبال می‌شده‌ است، بلکه به این دلیل بوده ‌است که احساس می‌کند توسط بهترین متحد خود از مسائل جهانی کنار گذاشته شده‌ است و در عین ‌حال تلاش شده تا این کشور از منطقه‌ای که به ‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری خوبی می‌تواند در آن انجام دهد، دور شود. 

در حقیقت سال 2018، امانوئل مکرون سیدنی را به‌ عنوان مکانی برای اجرای استراتژی آسیا- اقیانوسیه‌ای خود انتخاب کرده بود. فرانسه 6/1 میلیون شهروند در این منطقه دارد و مناطق اقتصادی و تجاری آن در مجموع دومین منطقه بزرگ تجاری در جهان است و همین مساله است که باعث شد‌ مسؤولان و مقامات فرانسوی از اتحادیه اروپایی بخواهند استراتژی هماهنگ و کاملی برای برخورد با این منطقه داشته باشد. در عین ‌حال فرانسه که تمایل دارد ریاست اتحادیه اروپایی را در سال 2022 از آن خود سازد، می‌داند با فشار آوردن بر اعضای این اتحادیه برای در پیش گرفتن خودمختاری استراتژیک اروپا با تمرکز بیشتر بر هند و اقیانوس آرام، نامزدی خود برای ریاست این اتحادیه را در معرض خطر قرار می‌دهد. درحقیقت اتحادیه اروپایی هم‌اکنون نمی‌داند چگونه باید با دیدگاه فرانسه درباره منطقه برخورد کند: برلین هنوز هیچ تصمیم و واکنشی درباره اخبار مربوط به توافق امنیتی آمریکا، انگلستان و استرالیا از خود نشان نداده ‌است. این در حالی است که در همان روز که این خبر اعلام شد، آنگلا مرکل در سفری به پاریس رفته بود و می‌توانست در آنجا اظهارنظر کند. بروکسل نیز تنها به انتشار بیانیه‌ای توسط «اورسولا فون درلاین»‌ که ۴ روز بعد از این توافق صادر شد بسنده کرد. در همین ‌حال «چارلز میشل» رئیس شورای اروپا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک از متحد آمریکایی ابراز نارضایتی کرد. تمام واکنش‌ها به این پیمان سه‌جانبه اما به‌ همین چند مورد معدود ختم شد. در واقع بسیاری بر این عقیده‌اند این تحول باید پایان تلاش‌های اروپا برای خودمختاری استراتژیک باشد و این نشان می‌دهد که اروپا نمی‌تواند بدون آمریکا به حیات خود ادامه دهد. در همین حال هیچ تعریفی از خودمختاری استراتژیک اروپا هنوز منتشر نشده ‌است که نشان‌دهنده الزام جدا شدن از ایالات‌‌‌متحده نباشد اما این سوال همچنان باقی است: در شرایطی که واشنگتن همچنان بر مسائل داخلی تمرکز می‌کند و توجه خود را به آسیا معطوف کرده ‌است، روابط فرااقیانوس اطلس چگونه باید باشد؟ 

در شرایطی که ایالات‌‌متحده از متحدان اروپایی خود خواسته است برای مقابله با چین در منطقه شرق آسیا با او هماهنگ باشند، سیاست‌گذاران اروپایی در شگفت هستند که چه اتفاقی برای خیابان دوطرفه اقیانوس اطلس افتاده ‌است؟ از یک ‌سو استراتژی جدید اتحادیه اروپایی برای منطقه هند و اقیانوسیه مورد توافق همه کشورهای عضو است و به ‌نظر می‌رسد همه تمایل به همکاری با آمریکا در این باره داشته باشند اما عدم هماهنگی و ارتباط با متحد اصلی اروپا -که ضامن امنیت اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپایی نیز هست- جای نگرانی زیادی برای اعضای این اتحادیه باقی گذاشته ‌است. استراتژی اتحادیه اروپایی برای برخورد با منطقه آسیا- اقیانوسیه، تلاش برای تعمیق روابط اتحادیه با شرکایی در منطقه هند و اقیانوسیه است که می‌توانند به ثبات منطقه کمک کنند. در یک کلام می‌توان گفت تلاش اصلی این است که پاسخ به چین به‌ طور فزاینده‌ای قاطع باشد. با این ‌حال عدم اطمینان به آمریکا و همچنین تعریف کشورهای مختلف عضو اتحادیه اروپایی از منافع خود در قبال چین، باعث شده ‌است استراتژی جدید اتحادیه اروپایی چندان محلی از اعراب نداشته باشد. 

منبع: شورای روابط خارجی اروپا