روز گذشته بازار ارز در حالی به کار خود پایان داد که در ساعات پایانی هر دلار آمریکا در بازار آزاد 35 هزار و 900 تومان معامله شد. شنبه هفته جاری دلار برای نخستین‌ بار در تاریخ کشور وارد کانال 36 هزار تومان شد. فعالان بازار پیش‌بینی می‌کنند در صورت تقویت طرف عرضه و برخی اصلاحات در سیاست‌های بانک مرکزی، می‌توان به مدیریت قیمت‌ها در بازار ارز امیدوار بود.

همچنین هر دلار آمریکا دیروز (یکشنبه ۱۵ آبان‌ماه ۱۴۰۱) در صرافی‌های بانکی با ۲۰ تومان افزایش قیمت نسبت به روز شنبه با نرخ ۲۹ هزار و ۴۴ تومان به فروش رسید. قیمت هر یورو نیز دیروز در صرافی‌های بانکی با ۳۰ تومان افزایش قیمت  نسبت به روز گذشته با نرخ ۲۹ هزار و ۴۴ تومان معامله شد. قیمت خرید هر دلار توسط صرافی‌های بانکی دیروز ۲۸ هزار و ۷۵۵ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۸ هزار و ۷۵۵ تومان اعلام شد. علاوه بر این، نرخ خرید اسکناس دلار در بازار متشکل ارزی ۲۸ هزار و ۶۵۳ تومان و نرخ فروش آن ۲۸ هزار و ۹۱۳ تومان اعلام شد. نرخ خرید یورو ۲۸ هزار و ۵۶۳ تومان و نرخ فروش آن ۲۸ هزار و ۸۲۳ تومان اعلام شد. همچنین در سامانه نیما در معاملات دیروز، حواله یورو به قیمت ۲۷ هزار و ۳۵۷ تومان و حواله دلار به بهای ۲۷ هزار و ۴۴۳ تومان معامله شد. این یعنی بازار رسمی ارز برعکس بازار آزاد شاهد افزایش حداقلی قیمت‌ها بود.

 

* مردم هیجانی رفتار نکنند

سخنگوی بازار متشکل ارزی گفت: مردم دقت کنند در شرایطی که فعالان حرفه‌ای بازار حاضر به خرید ارز نیستند دچار هیجان نشوند.

مسعود توکلی درباره وضعیت بازار ارز توضیح داد: روز گذشته نرخ دلار در بازار آزاد در کانال ۳۶ هزار تومان نوسان داشت و در بازار توافقی نیز این رقم بین ۳۴ تا ۳۴ هزار و ۵۰۰ تومان معامله می‌شد. بازار توافقی، بازار بنکداری بین صرافان است و بر بازار آزاد تاثیر می‌گذارد و صرافان به عنوان بازیگران اصلی بازار ارز برای انجام معاملات با یکدیگر این رقم را مبنای معامله قرار می‌دهند اما این مبلغ برای فروش دلار به مردم عادی مدنظر قرار نمی‌گیرد. سخنگوی بازار متشکل ارزی با اشاره به تشکیل صف‌های خرید ارز با نرخ توافقی در مقابل صرافی‌ها گفت: این صف‌ها بار روانی به وجود آورده  که تقاضا زیاد است و افراد باید با هر قیمتی دلار خریداری کنند. علت صف‌های طولانی این بود که مردم معمولا آگاهی از صرافی‌های مختلف در سطح شهر ندارند بنابراین چند صرافی در موقعیت مکانی در شهر تهران شناخته شده‌تر هستند و مراجعه افراد به این صرافی‌ها زیاد است و صف‌های طولانی این شائبه را به وجود می‌آورد که هجوم برای خرید دلار در بازار ارز وجود دارد.

وی تاکید کرد: عدم اطلاع افراد از ظرفیت‌ صرافی‌های مختلف برای عرضه ارز توافقی موجب ازدحام در برخی صرافی‌ها می‌شود و سامانه برخط اطلاع‌رسانی و توزیع متقاضی می‌کند و بار روانی را کاهش می‌دهد.

توکلی بیان کرد: بخش قابل توجهی از فروشندگان ارز در بازار توافقی صرافی‌ها هستند، یعنی معامله بین صرافی‌ها در نرخ‌های پایین انجام می‌شود و صرافی‌ها حاضر هستند دلار خود را با قیمت‌های کمتر از ۲ تا ۳ هزار تومان پایین‌تر از بازار آزاد بفروشند و تمایلی به خرید دلار با نرخ‌های بالا ندارند.

وی اظهار داشت: فعال حرفه‌ای بازار در نرخ‌های بالا نه‌تنها خرید نمی‌کند، بلکه فروشنده است، بنابراین چگونه است که افراد در بازار غیررسمی دلار با قیمت بالا خریداری می‌کنند.

 

* جای خالی مالیات بر عایدی سرمایه

در روزهای اخیر بازار ارز مجددا دچار التهاب شده و بهای انواع ارز در این روزها افزایش یافته است. برای یافتن راهکار حل مساله در ابتدا باید دلایل وقوع این پدیده را بررسی کرد. در همین باره چند گزاره را بررسی می‌کنیم.

برای پاسخ به این سوال که آیا عرضه ارز کاهش یافته است یا خیر، ابتدا باید جریان ورود و خروج ارز را بررسی کنیم. در 7 ماه اول امسال میزان صادرات غیرنفتی کشور 28 میلیارد و 406 میلیون دلار بوده است. علاوه بر این میزان صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی در 7 ماهه اول امسال حداقل معادل 15 میلیارد دلار بوده است. از طرف دیگر میزان واردات کشور در 7 ماهه امسال 31 میلیارد و 727 میلیون دلار بوده است. بنابراین تراز تجاری کشور در 7 ماهه امسال با احتساب نفت حدود 12 میلیارد دلار مثبت بوده است. از طرف دیگر، طبق آمارهای اعلامی توسط رئیس کل بانک مرکزی، میزان عرضه ارز در سامانه نیما از ابتدای سال تا دیروز حدود 26.5 میلیارد دلار بوده است و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 67 درصد در سامانه یاد شده در عرضه‌ها و معاملات رشد داشتیم.

همچنین کل تأمین ارز برای واردات کشور در بازه زمانی یاد شده معادل 38.5 میلیارد دلار بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 22 درصد رشد داشته است. در حوزه اسکناس نیز 1.5 میلیارد دلار حجم معاملات اسکناس بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته شاهد رشد 40درصدی معاملات اسکناس بوده‌ایم، بنابراین از ناحیه عرضه ارز مشکلی وجود ندارد.

 

* کنترل پایدار بازار ارز و دارایی با اخذ مالیات سنگین از درآمد دلالان و سوداگران

در بسیاری از کشورها برای مدیریت بازار دارایی‌ها و کنترل و هدایت نقدینگی از سیاست‌های کنترل سمت تقاضا استفاده می‌شود. کنترل سمت تقاضا به معنای سهمیه‌بندی ارز و عدم تخصیص ارز به برخی مصارف و مواردی از این دست نیست، بلکه تقاضای ارز با استفاده از ابزار مالیاتی مدیریت می‌شود، چرا که اساسا مالیات بیش از آنکه ابزار درآمدی دولت باشد، ابزاری برای مدیریت اقتصاد است. بازارهایی مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو که همواره علاوه بر تقاضای مصرفی، تقاضای سوداگری هم دارد، باید مشمول مالیات بر عایدی سرمایه شود و سودهای حاصله از معاملات در این بازار با نرخ‌های سنگین مالیاتی از بین برود.