مهدی گرگانی: رهبر کاتولیک‌های جهان اخیرا در مصاحبه‌ای با یک روزنامه سوییسی از دولت و ارتش اوکراین خواسته است پرچم سفید را در برابر روسیه بالا ببرند و به جنگ خاتمه دهند.

پاپ فرانسیس در پاسخ به این سوال که جنگ اوکراین تاکنون ده‌ها هزار کشته برجا گذاشته و ارتش اوکراین نتوانسته تهاجم روسیه را بعد از ۲ سال دفع کند، گفت: «من فکر می‌کنم طرف قوی‌تر کسی است که به اوضاع نگاه می‌کند، به مردم فکر می‌کند و شجاعت بالا بردن پرچم سفید را دارد و مذاکره می‌کند». پاپ ادامه داد: «کلمه مذاکره کلمه شجاعانه‌ای است. زمانی که می‌بینید شکست خورده‌اید و اوضاع خوب پیش نمی‌رود، باید شجاعت مذاکره را داشته باشید».

اظهارات پاپ به سرعت با واکنش و انتقاد شدید اوکراین و متحدان این کشور مواجه شد. دیمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین در پاسخ به پاپ گفت: ما برای بالا بردن، پرچم خودمان را داریم. ولودیمیر زلنسکی نیز با طعنه به پاپ اظهارات پاپ فرانسیس را میانجی‌گری مجازی خوانده و گفته: «کلیسا یعنی این...! با فاصله‌ای ۲۵۰۰ کیلومتری، بخواهد میان طرفی که درصدد نابودی شماست و شمایی که می‌خواهی زندگی کنی، میانجی‌گری کند». اما صحبت‌های مقامات اوکراینی و انتقاد کشورهای غربی از اظهارات پاپ فرانسیس، واقعیات روی زمین و میدان جنگ را تغییر نخواهد داد. 

1- ارتش اوکراین از بهار 2023 طی یک طرح جامع و گسترده که کمک‌های هنگفت مالی، تسلیحاتی و عملیات رسانه‌ای کشورهای غربی را پشت خود داشت ضدحملاتی را برای بازپس‌گیری مناطق ازدست‌رفته در لوهانسک و دونتسک آغاز کرد. تصور اوکراین این بود که می‌تواند در مدتی کوتاه مناطق زیادی را از کنترل روسیه خارج کند؛ محاسباتی که کاملا اشتباه از آب درآمد و ضدحملات اوکراین به یک شکست تمام‌عیار برای ارتش اوکراین مبدل شد.

2- شکست ضدحملات ارتش اوکراین موجب ناامیدی کشورهای غرب و اختلاف گسترده میان آنها در زمینه ادامه حمایت از کی‌یف شد. در آمریکا به دلیل اختلافات میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان بسته حمایتی کاخ سفید برای ارتش اوکراین در کنگره به بن‌بست خورد و در اروپا اختلافات شدیدی میان برخی اعضای اتحادیه اروپایی برای ادامه کمک‌های مالی و تسلیحاتی به اوکراین به وجود آمد. علاوه بر آن با شروع جنگ رژیم صهیونیستی در غزه، تمرکز کشورهای غربی از جنگ اوکراین به سمت حمایت از اسرائیل معطوف و اوکراین بیش از پیش منزوی شد. زلنسکی نوامبر 2023 در همین زمینه گفت: جنگ غزه می‌تواند نه تنها توجه، بلکه منابع لازم را از اوکراین که در حال مقابله با تهاجم روسیه است، منحرف کند اما هشدارهای زلنسکی اثر چندانی نداشت و به خاطر اهمیت رژیم صهیونیستی برای کشورهای غربی بویژه آمریکا، اوکراین به مرور از کانون توجهات کنار گذاشته شد.

3- در خود اوکراین هم اوضاع چندان خوب نیست. از پایان تابستان بویژه در پی شکست طرح کی‌یف برای آزادسازی مناطق اشغال‌شده در جنوب اوکراین و تشدید فساد مالی مسؤولان، نارضایتی‌های داخلی شدت یافته و اختلافات گسترده‌ای میان رئیس‌جمهور و فرماندهان ارتش بروز کرد. این اختلافات ابتدا منجر به برکناری الکسی رژنیکف، وزیر دفاع و بعد از آن باعث تغییر والری زالوژنی، فرمانده محبوب نیروهای مسلح این کشور شد که به گفته تحلیلگران می‌تواند در روحیه نظامیان ارتش اوکراین بسیار تاثیرگذار باشد. 

4- پاپ از آغاز جنگ اوکراین به نوعی همواره حامی کی‌یف بوده است تا جایی که ولودیمیر زلنسکی اردیبهشت گذشته برای تشکر و قدردانی از مواضع وی به واتیکان سفر و با او دیدار کرد.

اظهارات پاپ در زمینه تسلیم شدن اوکراین و بالا بردن پرچم سفید نه در حمایت از روسیه بلکه ناشی از نگرش واقع‌گرایانه وی است. اوضاع ارتش اوکراین در خط مقدم نبرد بسیار وخیم است. حمایت آمریکا و اروپا از این کشور کاهش یافته و چشم‌انداز پیروزی اوکراین بر روسیه بعید و دور از دسترس است. سال 2024 برای اوکراین بدتر از قبل نیز خواهد شد. دونالد ترامپ که از مخالفان جدی پول‌پاشی به اوکراین است رقیب جدی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکاست و بازگشت او به کاخ سفید کاملا محتمل است. 

در چنین شرایطی اوکراین هر چه زودتر پای میز مذاکره با روسیه بازگردد، مجبور به امتیازدهی کمتری خواهد بود.