په‌په اسکوبار*: سلطه نمی‌داند چه چیزی انتظار یک ذهنیت استثنایی را می‌کشد: چین قاطــعانه دیگ تمدن را هم مـی‌زند، بی‌آنکه نگران مجموعه‌ای از تحریم‌های اجتناب‌ناپذیر تا اوایل سال 2025 یا فروپاشی احتمالی سیستم مالی بین‌المللی باشد. هفته گذشته، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با فهرستی از خواسته‌های توهین‌آمیز واشنگتن در پکن طوری مورد استقبال وانگ یی، وزیر خارجه و  شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور قرار گرفت که گویی چیزی بیش از یک پشه آزاردهنده نیست. وانگ در مقدمه [مذاکره با بلینکن] تاکید کرد تهران متعاقب حمله به کنسولگری ایران در دمشق، دفاعی مشروع از خود در برابر نقض کنوانسیون وین توسط اسرائیل داشت. اکنون در شورای امنیت سازمان ملل، چین آشکارا نه تنها حمله تروریستی دولتی به نورداستریم [خط لوله گاز میان روسیه و شمال اروپا]، بلکه همچنین ممانعت آمریکا و اسرائیل از تشکیل کشور فلسطین را زیر سوال می‌برد. علاوه بر این، پکن درست مانند مسکو اخیرا میزبان جناح‌های سیاسی فلسطینی در کنفرانسی با هدف متحد کردن مواضع آنها بوده است. این سه‌شنبه، تنها ۲ روز پیش از جشن روز پیروزی مسکو، در سالگرد پایان جنگ بزرگ میهنی، [رئیس‌جمهور] شی در بلگراد فرود آمد تا بیست‌وپنجمین سالگرد بمباران سفارت چین توسط ایالات متحده، بریتانیا و ناتو را به تمام جهان یادآوری کند. در همین حال، روسیه بستری را برای آنروا -‌آژانس امدادرسانی سازمان ملل به آوارگان فلسطینی  که رژیم صهیونیستی به دنبال کاهش بودجه آن است‌- فراهم آورده تا به نمایندگان عالی «بریکس-10» وضعیت فاجعه‌بار انسانی در غزه را توضیح دهد که توسط فیلیپ لاتزارانی، کمیسر کل آنروا توصیف شده است.

خلاصه! داد و ستد جدی سیاسی در حال حاضر خارج از سیستم فاسد سازمان ملل انجام می‌شود، زیرا این سازمان در داخل یک پوسته شرکتی، متلاشی شده و آمریکا همه شرایط را به عنوان بزرگ‌ترین سهامدار به آن دیکته می‌کند. نمونه کلیدی دیگری از بریکس به عنوان سازمان ملل جدید: نیکلای پاتروشف، رئیس شورای امنیت ملی روسیه در سن‌پترزبورگ با همتای چینی خود چن ونشین در حاشیه دوازدهمین اجلاس امنیت بین‌المللی با حضور بیش از 100 کشور، از جمله سران امنیتی بریکس-10 شامل ایران، هند، برزیل و آفریقای جنوبی و همچنین عراق دیدار کرد.

* نمایشگاه امنیتی سازمان همکاری شانگهای

تقاطع کلیدی چند روز اخیر اما نشست دفاعی سازمان همکاری شانگهای (SCO) در آستانه [پایتخت قزاقستان] بود. دونگ جون، وزیر جدید دفاع چین برای نخستین‌بار با همتای روس خود ارتشبد سرگئی شویگو دیدار کرد تا بر مشارکت راهبردی همه‌جانبه ۲ طرف تاکید کند. دونگ به طور قابل توجهی بر ماهیت پویای تعامل نظامی چین و روسیه تأکید کرد، در حالی که شویگو با تاکید مضاعف بر اظهارات همتای خود گفت این تعامل، «الگویی برای روابط بین‌دولتی» بر اساس احترام متقابل و منافع راهبردی مشترک معرفی می‌کند. شویگو در سخنرانی در مجمع کامل سازمان همکاری شانگهای با قاطعیت تلاش تبلیغاتی گسترده غرب درباره تهدید‌آفرینی روسیه برای ناتو را رد کرد. همه در نشست وزرای دفاع سازمان همکاری شانگهای حضور داشتند؛ از جمله هند، ایران، پاکستان و بلاروس به عنوان ناظر بر سر یک میز. مینسک [بلاروس] مشتاق پیوستن به سازمان همکاری شانگهای است. مشارکت راهبردی روسیه، ایران و چین کاملا هماهنگ بود. شویگو علاوه بر دیدار با دونگ، با ژنرال محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع [و پشتیبانی نیروهای مسلح] ایران نیز دیدار کرد که او نیز به نوبه خود از محکومیت حمله هوایی تروریستی اسرائیل در دمشق توسط پکن بسیار تمجید کرد. 

آنچه اکنون بین پکن و تهران در حال وقوع است، تکرار آن چیزی است که سال گذشته بین مسکو و تهران آغاز شده بود؛ جایی که یکی از اعضای هیات ایرانی در سفر به روسیه اظهار داشت ۲ طرف بر سر یک رابطه سطح بالا و متقابل از جنس «هر چه شما نیاز دارید» توافق کرده‌اند. در آستانه [قزاقستان]، حمایت دونگ از ایران غیرقابل انکار بود. او نه تنها آشتیانی را به یک کنفرانس امنیتی در پکن دعوت کرد، بلکه خواستار آتش‌بس فوری در غزه و ارسال کمک‌های بشردوستانه شد که منعکس‌کننده موضع ایران بود. شویگو نیز در دیدار با آشتیانی، موضوعات بیشتری را مطرح کرد و یادآور شد: «مبارزه مشترک علیه تروریسم بین‌المللی در سوریه نمونه بارز روابط دوستانه دیرینه ما است». وزیر دفاع روسیه سپس پیام اصلی‌اش را بیان کرد: «وضعیت نظامی - سیاسی کنونی و تهدیدات علیه کشورهای‌مان، ما را به رویکردهای مشترک برای ایجاد نظم جهانی عادلانه بر اساس برابری برای همه مشارکت‌کنندگان در جامعه بین‌المللی ملزم می‌کند».

* نظم امنیتی جهانی جدید

ایجاد یک نظم امنیتی جهانی جدید درست در مرکز برنامه‌ریزی بریکس-10 (همتراز با بحث دلارزدایی) قرار دارد. همه اینها مایه نفرت مجموعه غرب است که از درک مشارکت‌های چندوجهی و درهم‌تنیده روسیه، ایران و چین عاجز مانده است.

تعامل حضوری سران شرق ادامه دارد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اواخر این ماه (اوایل خرداد) به پکن سفر خواهد کرد. درباره غزه نیز موضع روسیه، ایران و چین کاملا هماهنگ است: اسرائیل در حال نسل‌کشی است. حال آنکه از نظر اتحادیه اروپایی - و البته ناتو به عنوان یک کلیت بزرگ‌تر - این نسل‌کشی نیست؛ این بلوک فارغ از هر موضوعی، از اسرائیل حمایت می‌کند. پس از آنکه ایران 13 آوریل، بدون استفاده از بهترین موشک‌های مافوق صوت خود، بازی غرب آسیا را برای همیشه تغییر داد، سوال کلیدی برای اکثریت جهان روشن است: در نهایت، چه کسی و چگونه نسل‌کشی‌های اسرائیل را مهار خواهد کرد؟ منابع دیپلماتیک اشاره می‌کنند این موضوع به طور رو در رو توسط پوتین و شی مورد بحث قرار خواهد گرفت.

آنگونه که یکی از پژوهشگران چینی، با تدبیری منحصر به فرد توضیح می‌دهد: «این بار، بربرها [غربی‌ها] با تمدن 5000 ساله‌ای روبه‌رو هستند که به هنر جنگ سون تزو مسلح شده است؛ تفکر مائو، راهبرد چرخش دوگانه شی، طرح کمربند و جاده [راه ابریشم]، بریکس، دیجیتالی‌سازی رنمینبی[یوآن]، همکاری‌های نامحدود روسیه و چین، قدرتمندترین صنعت تولیدکننده جهان، برتری فناوری، نیروگاه اقتصادی و حمایت جنوب جهانی».

همه اینها در برابر یک سلطه قطبی‌شده درگیر آشوب است که حالا ناو هواپیمابر نسل‌کش آن [اسرائیل] در غرب آسیا کاملا از کنترل خارج شده است. تهدیدهای آمریکا مبنی بر «انتخاب روشن» بین پایان دادن به چندین رشته کلیدی مشارکت راهبردی روسیه و چین یا مواجهه با سونامی تحریم، رشته اقدامات پکن را متوقف نمی‌کند. همین امر درباره تلاش‌های واهی واشنگتن برای جلوگیری از کنار گذاشتن دلار آمریکا توسط اعضای بریکس صدق می‌کند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه کاملا روشن کرده که مسکو و پکن تقریبا به مرز کنار گذاشتن دلار آمریکا در تجارت دوجانبه رسیده‌اند. در همین حال  دزدی آشکار دارایی‌های روسیه توسط مجموعه غرب خط قرمز نهایی بریکس - و همه کشورهای دیگری که با وحشت این پدیده را تماشا می‌کنند – به ‌عنوان یک کل واحد است؛ این قطعا یک امپراتوری قاهر فاقد توافقنامه است، همان‌طور که لاوروف از اواخر سال 2021 بر آن تاکید کرده بود. یاروسلاو لیسوولیک، بنیانگذار [شرکت مشاور] بریکس پلاس آنالیتیکس، تهدیدات نظام سلطه علیه بریکس را وارد نمی‌داند، زیرا نقشه راه به سوی یک سامانه پرداخت جایگزین هنوز در مراحل اولیه است. درباره تجارت روسیه و چین اما قطار سریع‌السیر غیردلاری، ایستگاه را پیش‌تر ترک کرده است. با این حال، یک سوال کلیدی باقی می‌ماند: روسیه، ایران و چین یا به اختصار RIC - مخفف حروف اول لاتین عنوان ۳ کشور - به عنوان رهبران بریکس، اعضای سازمان همکاری شانگهای و به طور همزمان ۳ تهدید وجودی اصلی برای نظام سلطه، چگونه قادر خواهند بود بدون چشم‌پوشی نسبت به نسل‌کش‌ها، اجرای یک معماری جدید امنیتی جهانی را آغاز کنند؟

تحلیلگر راهبردی سرشناس برزیلی و نویسنده کتاب «امپراتوری آشوب» *