اسدالله خسروی: افزایش چندین باره قیمت شیر و فرآورده‌های لبنی طی چند سال اخیر، نه‌تنها موجب شده مصرف لبنیات دهک‌های پایین درآمدی کشور کم شود، بلکه این احتمال وجود دارد با گران‌ترشدن قیمت این فرآورده در بازار و شرایط بد اقتصادی مردم، شاهد خروج تدریجی محصولات لبنی از سبد مصرفی اقشار ضعیف و کم‌درآمد جامعه باشیم. به گفته کارشناسان تغذیه، مصرف اندک شیر و فرآورده‌های لبنی تبعات منفی فراوانی را در میان مدت و بلندمدت به دنبال دارد؛ از کوتاه شدن قد و پوسیدگی دندان‌ها گرفته تا کندی ذهن و پوکی استخوان و... اما این روزها دولت به جای حمایت از بخش تولیدکنندگان شیر و فرآورده‌های لبنی و در نهایت مصرف‌کنندگان، همچنین بسترسازی برای ترغیب بیشتر مردم به مصرف شیر و فرآورده‌های آن، به‌دنبال افزایش قیمت است؛ افزایش قیمتی که بی‌تردید کاهش میزان مصرف را به‌دنبال دارد و موجب خواهد شد دولت بابت تامین سلامت شهروندان در آینده، هزینه‌های سنگین و سرسام‌آوری را متحمل شود. از طرفی بی‌توجهی دولت به ساماندهی بازار شیر و مواد لبنی با قیمت مناسب، تا جایی است که طی چند سال اخیر یارانه آنچنانی به این کالا تعلق نگرفته است. همچنین در این بازار به هم ریخته، قیمت‌ها به دلخواه تعیین می‌شود، چرا که نظارت دقیقی به چشم نمی‌خورد. در این آشفته‌بازار، دبیر انجمن صنایع لبنی اخیرا در مصاحبه‌ای اعلام کرده است: «قیمت جدید فرآورده‌های لبنی بر اساس افزایش هزینه‌های تولید بزودی توسط ستاد تنظیم بازار ابلاغ می‌شود. این سازمان آنالیز قیمت تمام شده شیر خام و لبنیات را بر اساس هزینه‌های جدید تعیین و این قیمت‌ها را به ستاد تنظیم بازار اعلام کرده است تا این ستاد پس از بررسی‌های نهایی نرخ‌های جدید را اعلام کند. البته نرخ پیشنهادی صنایع لبنی بر مبنای افزایش هزینه‌های تولید 14 درصد است». در چنین شرایطی اگر به مثلث تولیدکننده (گاوداران)، صنایع لبنی (کارخانجات تولید لبنیات) و مصرف‌کنندگان برای تعیین و تغییر نرخ شیر و فرآورده‌های لبنی نگریسته شود، خواهیم دید با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و کاهش قدرت خرید مردم، ادامه حیات برای تولید‌کنندگان سخت شده و از طرفی میزان خرید این کالا از سوی مصرف‌کنندگان نیز کاهش یافته است، با این وجود دولت باید با برنامه‌ریزی درست و کارشناسانه فکری اساسی به حال این صنعت مهم مواد غذایی کند، چرا که هرگونه افزایش بی‌منطق قیمت شیر و فرآورده‌های آن در این شرایط سخت اقتصادی، موجب می‌شود میزان مصرف این ماده مغذی در کشور پایین بیاید و در نتیجه عودت شیر و محصولات لبنی از فروشگاه‌ها به کارخانه‌های تولیدی بیشتر شود و این یعنی زیان تولیدکنندگان. کارشناسان معتقدند دولت باید یارانه لازم را به تولیدکنندگان بدهد و آنها را به اشکال مختلف حمایت کند تا قیمت شیر و فرآورده های لبنی بی‌منطق در بازار گران نشود. سرمایه‌گذاری دولت در بخش سلامت با حمایت از تولید‌کنندگان شیر و جلوگیری از افزایش قیمت آن در بازار موجب خواهد شد سلامت جامعه در آینده تهدید نشود. طبق اعلام رئیس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران، طی ۳ دهه آینده جمعیت سالمند کشور ۳ برابر می‌شود که همین مساله اهمیت برنامه‌ریزی برای مواجهه با این موضوع را دوچندان می‌کند. مصرف کم شیر و مواد لبنی موجب می‌شود بدن در مقابل بیماری‌ها بویژه پوکی استخوان در سنین بالا ناتوان شود. طبق گزارش‌های موجود، طی چند دهه آینده جمعیت سالمند ما از ۸ تا ۹ درصد به ۳۰ درصد می‌رسد، یعنی از هر ۳ نفر یک نفر سالمند خواهد بود، از این رو برای تضمین سلامت جامعه باید چاره‌جویی کرد. کارشناسان تغذیه، مصرف روزانه 2 لیوان شیر و استفاده مستمر از لبنیات را به موجب تاثیر فوق‌العاده‌ای که بر سلامت و تندرستی دارد، همواره توصیه می‌کنند. سرانه مصرف شیر در ایران 50 کیلوگرم در سال است، در حالی که این عدد در اروپا بیش از 300 کیلوگرم و در برخی کشورهای پیشرفته حدود 500 کیلوگرم است. از سوی دیگر بر اساس آخرین آمار سبد غذایی ایرانیان، مصرف لبنیات به ازای هر نفر روزانه 139 گرم است که فقط 28 گرم از این میزان را شیر تشکیل می‌دهد، در حالی که مصرف مطلوب لبنیات هر فرد باید روزانه 225 تا 240 گرم باشد. طبق آمار مستند از سوی تولید‌کنندگان صنایع لبنی، مصرف شیر پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها (از سال 89 تاکنون) حدود  60 درصد کاهش یافته است و این روند همچنان ادامه دارد تا قشر ضعیف و کم‌درآمد جامعه به موجب عدم دسترسی لازم به کلسیم مورد نیاز بدن با پوکی  استخوان در آینده مواجه باشد. در چنین شرایطی با توجه به اینکه دولت داعیه سلامت جامعه را دارد، به نظر می‌رسد می‌توان بخشی از منابع درآمدی حاصل از محل اجرای قانون مالیات برارزش افزوده را در اقدامی درست و کارشناسانه و در راستای اجرای طرح نظام سلامت، صرف نیازهای تولید بویژه تامین شیر ارزان‌قیمت و محصولات لبنی کرد.