سعید فروزش: اعتراضات مردمی علیه سیاست‌‌های عمر البشیر، رئیس‌جمهور سودان در بعد داخلی مبنی بر گرانی کالاهای اساسی مانند نان و بنزین و در بعد خارجی موضوع حضور موثر در ائتلاف عربی در جنگ با انصارالله، باعث ایجاد ناآرامی‌های اخیر در این کشور و در نهایت به دنبال آن کودتای ارتش و سرنگونی عمر البشیر شد. در ابتدای امر به نظر می‌رسید حضور نظامیان در قدرت فقط در جهت برگزاری انتخابات و انتقال قدرت به منتخب مردم است ولی حمایت‌‌های سیاسی و مالی برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای باعث تردید در واگذاری قدرت از سوی نظامیان به غیرنظامیان شد. همین امر موجب شد دور جدیدی از اعتراضات مردمی این‌بار علیه نظامیانی که قدرت را قبضه کرده و برنامه‌ای برای واگذاری آن از طریق انتخابات ندارند، شکل بگیرد. معترضان معتقدند ارتش با سرکوبگری و بر خلاف خواست و اراده مردم قدرت را در این کشور قبضه کرده است.
در واقع تحولات سیاسی اخیر در کشورهای لیبی و سودان با چراغ سبز آمریکا و انگلستان به وسیله دست‌نشانده‌‌های آنها (عربستان- امارات) برای به خدمت گرفتن نظامیان در این کشورها در راستای تغییر موازنه قدرت و کسب منافع راهبردی در برابر ترکیه و قطر است. حضور نظامیان در هرم قدرت، برگزار نشدن انتخابات و در نتیجه واگذار نکردن قدرت به غیرنظامیان و اقدامات مخرب عوامل مرتبط با امارات و عربستان در سودان 3 خطر جدی برای این کشور بعد از عمر البشیر محسوب می‌شود.
حضور مقامات نظامی سودان و لیبی در نشست کشورهای عربی تحت عنوان ناتوی عربی در ریاض و ملاقات‌‌های دوجانبه با ولیعهد و پادشاه عربستان و امارات نشان‌دهنده دخالتهای پشت‌پرده سعودی‌ها و اماراتی‌ها در امور داخلی کشورهای منطقه بویژه سودان است که بدون تردید با چراغ سبز آمریکا و انگلستان انجام می‌شود. از سوی دیگر این کشورها فقط اجرا‌کننده سیاست‌‌های دیکته شده آمریکا و انگلستان خواهند بود.
مهم‌ترین نمود حمایت از شورای نظامیان بعد از سرنگونی عمر البشیر در سودان، دعوت از ژنرال البرهان (رئیس شورای نظامیان سودان) برای شرکت در اجلاس مکه که اخیرا توسط عربستان ترتیب داده شد، است. این سفر بعد از سفر ژنرال البرهان به مصر و دیدار با ژنرال السیسی رئیس‌جمهور آن کشور و ملاقات با مقامات اماراتی انجام شد.
نکته قابل توجه در حاشیه این اجلاس دیدارهای دوجانبه ژنرال البرهان با ولیعهد و پادشاه سعودی و حمایت‌‌های مالی عربستان از آن شورای نظامی در جهت تثبیت قدرت نیروهای مورد حمایت خود در سودان است.
بدون تردید یکی از محور‌‌های اصلی دیدار ژنرال البرهان درحاشیه اجلاس مکه با مقامات عربستانی، سرکوب معترضانی است که مخالف حضور نظامیان در قدرت و خواهان انتقال قدرت به منتخب مردم از طریق انتخابات هستند؛ امری که خوشایند مقامات کشورها عربی حاشیه خلیج‌فارس نیست.
در واقع هدف اصلی تشکیل چنین اجلاسی در ماه مبارک رمضان آن هم در شهر مکه و در جوار خانه خدا، در خواست کمک عربستان از سایر کشورهای عربی و مسلمان برای مقابله با ایران بود که با مخالفت شدید کشورهایی همچون عراق، قطر و کویت همراه شد. به نظر می‌رسد عربستان قدرت و نفوذ خود را در بین کشورهای عربی و مسلمان از دست داده است. اقدامات مداخله‌جویانه در امور داخلی سایر کشورها همچون سوریه، لیبی، سودان و یمن و عدم موفقیت در ایجاد اجماعی از کشورهای مسلمان و عربی علیه جمهوری اسلامی ایران گواهی بر این ادعاست.
بعد از کشتار معترضان توسط نیروهای شورای نظامی سودان که طی آن تعداد زیادی از معترضان کشته یا مجروح شدند، اعتماد بین شورای نظامی حاکم بر سودان و رهبران اعتراض‌‌های مسالمت‌آمیز از بین رفته و اوضاع به شکلی سریع به سمت هرج و مرج پیش خواهد رفت و شاید حتی به جنگ داخلی هم منجر شود؛ جنگی که عمر درگیری را بیشتر می‌کند و ویژگی مسالمت‌آمیز بودن اعتراض‌ها را پایان می‌دهد و راه را برای دخالتهای نظامی خارجی هموار می‌کند. به نظر می‌رسد رئیس شورای نظامی سودان چاره‌ای جز پذیرش نقش میانجی‌گری نخست‌وزیر اتیوپی و کنار آمدن با خواسته‌‌های انقلابیون ندارد.
نان، بنزین و آینده سودان