پس از توقیف نفتکش کره‌جنوبی در خلیج فارس توسط سپاه پاسداران، سئول برای آزادسازی منابع ارزی مسدود شده ایران، واشنگتن را تحت فشار قرار داده است
کره در اضطرار!
گروه سیاسی: ماموریت دیپلماتیک سئول در تهران برای رفع توقیف نفتکش کره‌جنوبی با شکست مواجه شد. این خبری است که رسانه‌های کره‌ای به نقل از دیپلمات‌های این کشور روز گذشته مخابره کردند.
به گزارش «وطن امروز»، روزنامه «کُریا جونگ‌آنگ» کره‌جنوبی در گزارشی درباره سفر اخیر «چویی جونگ کان» معاون وزیر خارجه کره‌جنوبی به ایران اعلام کرده که ماموریت او برای حل دیپلماتیک موضوع توقیف نفتکش کره‌جنوبی در ایران شکست خورد. این روزنامه در گزارش روز چهارشنبه خود نوشت: «دیپلمات‌های کره که درباره آزادی یک نفتکش کره‌جنوبی مذاکره کردند، به دنبال اختلاف نظر بر سر دارایی‌های بلوکه ایران و ادعاها درباره آلودگی محیط‌زیست، این کشور را دست خالی ترک کردند».
خبرگزاری یونهاپ کره‌جنوبی پیش از سفر هیات کره‌ای به تهران گزارش داده بود که این دیپلمات قصد دارد ضمن بحث درباره موضوع پول‌های بلوکه جمهوری اسلامی ایران در کره‌جنوبی به واسطه تحریم‌های ایالات متحده، درباره آزادی نفتکش و خدمه آن گفت‌وگو کند. «چویی جونگ کان» که از روز یکشنبه-۲۱ دی‌ماه - در سفری 3 روزه راهی تهران شد دیدارهای متعددی با مقامات ایرانی داشت اما با پاسخ محکم نسبت به اقدام غیرقانونی سئول در مسدود کردن منابع ارزی ایران در این کشور مواجه شد.
در این زمینه وزارت خارجه کره‌جنوبی در بیانیه‌ای به اظهارات قائم‌مقام وزارت خارجه این کشور درباره ادامه بلوکه 7 میلیارد دلار منابع ایران اشاره کرد و مدعی شد او به مقام‌های ایران تاکید کرده است نظام مالی کره‌جنوبی بشدت به نظام مالی آمریکا مرتبط و پیوسته است و استفاده از این منابع بلوکه، به همکاری واشنگتن نیاز دارد. به روایت این وزارتخانه، چویی جونگ کان گفت: «ما از ایران خواستیم این واقعیت را بفهمد و به طور فعال در تلاش‌ها برای یافتن راه‌هایی به منظور تضمین استفاده موثر از دارایی‌های بلوکه همکاری کند».
طبق اعلام وزارت خارجه کره‌جنوبی، مذاکرات برای «حصول راه‌حل‌هایی فوری و سازنده در موضوعات اختلافی» بین کره‌جنوبی و ایران بر اساس اصول دوستی بلندمدت بین ۲ کشور ادامه خواهد یافت. وزارت خارجه کره‌جنوبی همچنین اعلام کرد، طرف ایرانی درباره موضوع توقیف نفتکش کره‌جنوبی وعده انجام «فرآیند منصفانه قضایی» و همچنین رفتار انسان‌دوستانه و ارائه خدمات و دسترسی‌های کنسولی برای 20 خدمه نفتکش را داد.
بیانیه وزارت خارجه کره‌جنوبی مبنی بر اینکه استفاده ایران از منابع بلوکه‌اش به همکاری واشنگتن نیاز دارد، در شرایطی صادر شده که سئول انتظارداشت با اعزام هیات دیپلماتیک به ایران و رایزنی درباره آزادی نفتکش توقیفی این کشور با نام هانکوک چیمی، این نفتکش از سوی تهران رفع توقیف شود اما تلاش‌های کره به در بسته خورد. از سال ۹۷ کره‌ای‌ها به بهانه تحریم آمریکا از پرداخت پول نفتی که از ایران خریداری کردهاند اجتناب و منابع ارزی کشورمان را که 7 و حتی تا 9 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود مسدود کردهاند.
با این حال طی این ۲ سال ایران راهکارهای متعددی را برای دسترسی به منابع ارزی خود به سئول پیشنهاد داده است اما با بی‌اعتنایی طرف کره‌ای، سئول بر بلوکه کردن پول‌های ایران پافشاری کرد و به کارشکنی در حل این مساله ادامه داد و حتی احضار سفیر کره از سوی تهران هم گره این بحران را باز نکرد. تیرماه سال جاری «حسین تنهایی» رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره‌جنوبی تصریح کرد: «با ایجاد شرایط بغرنج اقتصادی پس از شیوع ویروس کرونا و مشکلات متعدد برای کشورمان، از کره‌جنوبی خواسته شد دست‌کم ۵۰ میلیون دلار برای تهیه غذا و دارو در این بحران، به ایران بدهد اما این کشور سر باز زده و حتی نه‌تنها برای آزادسازی پول‌های بلوکه ایران کاری نمی‌کند، بلکه «ووری بانک» کُره اعلام کرده «حق‌‌العمل و اجرت نگهداری پول» را هم از ایران می‌خواهد!» ووری بانک (Woori Bank) یک شرکت خدمات مالی و بانکی است که دومین بانک بزرگ و مهم کره‌جنوبی به شمار می‌رود. آذرماه ۹۷ پس از دیدار مقامات کُره‌ای با مقامات ایرانی، قرار شد طرف کُره‌ای به جای پرداخت پول، به ایران کالا بدهد اما سئول از انجام همین کار هم سر باز زد و تنها به ارسال محموله دارویی نیم میلیون دلاری در قبال بدهی ۷ میلیارد دلاری اکتفا کرد. همان زمان «سیدعباس موسوی» سخنگوی وقت وزارت امور خارجه و سفیر فعلی ایران در آذربایجان با کنایه به کره‌ای‌ها گفت: «زحمت کشیده‌اند. ما چیزی حدود ۲ سال با کره‌جنوبی مذاکره داشتیم ولی کره‌ای‌ها در این زمینه به آمریکایی‌ها گوش می‌دهند و برای پرداخت بدهی‌شان منتظر پاسخ مثبت آمریکا بودند». موسوی همچنین گفت: «به صراحت به کره‌جنوبی اعلام کردیم بهانه کره‌جنوبی قابل قبول نیست».
کارشکنی کره‌ای‌ها 2 سال پابرجا ماند تا اینکه 15 دی‌ماه 99 یک فروند شناور متعلق به کره‌جنوبی توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران در آب‌های خلیج‌فارس توقیف شد. این نفتکش که از مبدأ بندر الجبیل عربستان در خلیج‌فارس در حرکت بود، به دلیل نقض پیاپی قوانین زیست محیطی دریایی توسط ناوگروه ذوالفقار منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توقیف شد. پس از اینکه مقامات آمریکایی و رسانه‌های کره‌ای اقدام ایران را گروگانگیری توصیف کردند، علی ربیعی، سخنگوی دولت در واکنش گفت: دولت کره حتی درباره کالاهایی که ادعا می‌شد تحریم نیست، از جمله در شرایط سخت و دشوار که حتی وارد کردن چند میلیون تن نهاده و دارو برای مردم ما بسیار مهم بود، به بهانه‌های واهی از این کار امتناع کرد. دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری گفت: ما گروگانگیر نیستیم. اگر کسی گروگانگیر باشد، دولت کره است و حافظه تاریخی ملت ما این را فراموش نمی‌کند؛ آنها هیچ تلاشی برای اینکه این پول بتواند در مسیر خدمت به مردم قرار بگیرد انجام ندادند.
مقام کره‌ای در تهران چه شنید؟
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه در دیدار هیات دیپلماتیک کره‌ای با اشاره به ناموفق ماندن مذاکرات مختلفی که در این مدت با مقامات کره‌ای بویژه توسط بانک مرکزی کشورمان انجام شده است، گفت: از نظر ما مسدود ماندن منابع ارزی ایران در کره بیش از آنکه به دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا باشد ناشی از فقدان اراده سیاسی نزد دولت کره‌جنوبی است. وی از قائم‌مقام وزارت خارجه آن کشور خواستار اهتمام جدی سئول برای یافتن سازوکار لازم برای حل این موضوع، به عنوان اولویت روابط ۲ کشور شد. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی هم در دیدار هیات اعزامی کره‌جنوبی درباره عملکرد کره‌جنوبی در قبال منابع ایران در این کشور تصریح کرد: این رفتار کره‌جنوبی خطای بزرگی است و اساسا این نکته که کره با تبعیت از دستور کشوری ثالث پول ایران را مسدود کند غیرقابل قبول است. وی یادآور شد: ما انتظار داریم دولت کره‌جنوبی به صورت مستقل و بدون در نظر گرفتن دستورات دولت در حال اخراج آمریکا در این باره تصمیم‌گیری کند. همتی با بیان اینکه کره‌جنوبی نباید به آمریکایی‌ها اعتماد کند، گفت: معتقدم کره‌جنوبی نباید مبنای روابط قدیمی و صمیمی خود با ایران را بر اساس روابط سایر کشورها و شخصی همچون ترامپ قرار دهد. سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی نیز از دیگر مقامات ایرانی بود که این هیأت را به حضور پذیرفت و در این دیدار با بیان اینکه 7 میلیارد دلار دارایی‌های ایران در بانک‌های کره‌ای گروگان گرفته شده است، گفت: در سال‌های اخیر شرکت‌های کره‌ای فرصت‌های خوبی را در ایران از دست دادند. اگر هم روابط ۲ کشور در آینده عادی شود، شرکت‌های کره‌ای از این پس باید به جای فروش کالاهای خود به ایران، درباره سرمایه‌گذاری، انتقال دانش فنی و مشارکت در تولید در ایران فکر کنند.
* اولین گام رو به عقب سئول
در جلسه روز سه‌شنبه عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران و چویی جونگ کان، قائم‌مقام وزیر خارجه کره‌جنوبی، مقام کره‌ای پیشنهاد داد به ازای این پول آمبولانس و کیت تشخیص کرونا به ایران بدهد اما همتی رئیس‌کل بانک مرکزی ضمن مخالفت با این پیشنهاد اعلام کرده: «مشکل ما با 20 یا 50 میلیون دلار حل نمی‌شود و کره باید 7 میلیارد دلار ایران را به همراه سود این پول برگرداند، چرا که هم‌اکنون کره در حال استفاده از منابع ایران است». به گزارش «وطن امروز»، این پیشنهاد از سوی کره‌ای‌ها اگر چه توهین‌آمیز به نظر می‌رسد اما با این حال این اقدام یک گام رو به عقب از سوی سئول ارزیابی می‌شود، چرا که سئول را وادار کرد تا حداقل یک پیشنهاد جایگزین به ایران ارائه دهد؛ پیشنهادی که البته تهران قاطعانه آن را رد کرد و خواستار دسترسی به تمام منابع ارزی مسدود‌‌شده‌اش در کره‌جنوبی شد.
* مکافات عمل
حالا کره‌جنوبی در وضعیت اضطرار قرار گرفته است، سئول نمی‌تواند در بردار فشار آمریکا علیه ایران حرکت کند و همزمان از مواهب رابطه‌ای مبتنی بر حسن نیت با ایران بهره ببرد و انتظار داشته باشد ایران چشم‌هایش را بر آلودگی زیست‌محیطی نفتکش‌های این کشور در خلیج‌فارس و تنگه هرمز ببندد و امنیت دریایی آنها را تامین کند. این دولت کره‌جنوبی است که با نتیجه سیاست‌هایش در قبال ایران مواجه شده است و حالا باید به واشنگتن برای آزادی منابع ارزی ایران فشار بیاورد.
* به امید بازگشت دلار
حسن روحانی روز گذشته به پیش‌بینی نرخ ارز در سال آینده پرداخت و گفت: یکی از مسائل بسیار مهم در لایحه بودجه ۱۴۰۰ این بوده که ارزش پول ملی را بالا بردیم. در حالی که قیمت دلار در کشور ۲۳ یا ۲۴ هزار تومان بوده؛ قیمت دلار را برای سال آینده ۱۱ یا ۱۲ هزار تومان دیده‌ایم و افق آینده را دولت اینگونه دیده است. رئیس‌جمهور ادامه داد: اگر منابع در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد قیمت دلار از ۲۴ هزار تومان به حدود ۱۶ هزار تومان می‌رسد. کارشناسان معتقدند این اظهارات رئیس‌جمهور با استناد به اقدام نیروی دریایی سپاه در توقیف نفتکش کره‌ای صورت گرفت. به بیان دیگر روحانی چون امیدوار است در نتیحه اتفاق صورت‌گرفته در خلیج‌فارس، سئول مجبور خواهد شد برای تامین امنیت عبور و مرور کشتی‌های خود و همچنین آزادسازی نفتکش هانکوک چیمی طلب ایران را پرداخت کند، بنابراین آزادسازی 7 میلیارد دلار از منابع ارزی ایران و تزریق آن به بازار سبب خواهد شد در نهایت قیمت ارز در داخل کشور کاهش پیدا کند.با این وجود کارشناسان عقیده دارند ممکن است در صورت آزادسازی این مبلغ از سوی کره‌ای‌ها، دولتمردان و جریان غرب‌گرای داخلی بخواهند تفسیر متفاوت و خاصی از این اتفاق ارائه دهند که در جای خود محل بررسی خواهد بود.