رئیسجمهور با اشاره به موفقیتهای دولت از عدم ساخت فیلم این پیروزیها گلایه کرد
فیلم دولت
«وطنامروز» ادعای روحانی مبنی بر توبه دولت جدید آمریکا و ادعای عدم تعطیلی توانمندیهای هستهای کشورمان را بررسی میکند
گروه سیاسی: چرا برای پیروزیهای دولت فیلم نمیسازید؟ این پرسشی بود که روز گذشته رئیسجمهور پس از اشاره به مجموعه موفقیتهای دولت پرسید.
به گزارش «وطنامروز»، در شرایطی که بسیاری از چهرههای ردهبالای دولتی از جمله وزیر امور خارجه و سخنگوی دولت در روزهای گذشته بخش قابل توجهی از اهتمام خود را بر حمله به یکی از سریالهای نوروزی تلویزیون گذاشته بودند، دیروز نیز حسن روحانی سعی کرد با طرح این پرسش، نارضایتیاش را از عدم تصویرسازی پیروزیهای(!) دولت ابراز کند. البته این نخستینبار نیست که روحانی به علت قدر ندانستن موفقیتهای دولتش لب به گله و شکایت باز میکند، او پیش از نوروز نیز مدعی شده بود در عمل به وعده انتخاباتیاش برای چرخش همزمان چرخ اقتصاد و سانتریفیوژها به موفقیت رسیده است. با این حال گلایه از کمکاری در ساخت فیلم موفقیتهای دولت در روزهایی که صف مرغ تبدیل به مانوری خیابانی از ناکارآمدیهای دولت شده و قرمز شدن وضعیت کرونایی حکایت از عمق سیاستگذاریهای غلط دولت دارد، میتواند خشم عمومی جامعه را بیش از پیش افزایش دهد.
با تمام این اوصاف اما بخش اصلی سخنان روز گذشته رئیسجمهور در جلسه هیات دولت را مواضع برجامی و ادعای توبه آمریکا تشکیل میداد. روحانی با اشاره به اینکه در روزهای اخیر ما شاهد فصل تازهای از تجدید حیات برجام هستیم، اظهار داشت: همه کشورهای متعهد در برجام در این روزها در وین اجتماع کردند؛ با ترکیبهای مختلف با ترکیب 1+4 با حضور ایران و 1+4 با حضور آمریکا اما به هر نحوی که بوده، صدای واحد شنیده میشود و آن اینکه همه اطراف این توافق هستهای به این نتیجه رسیدهاند هیچ راهحلی بهتر از توافق برجام و هیچ مسیری جز اجرای کامل برجام وجود ندارد. وی ادامه داد: به نظر من این یک موفقیت جدید برای جمهوری اسلامی ایران است. دولت یکی از افتخاراتش این است که در سالهای 97، 98 و 99 و در ماه اولیه 1400 با همه سختیها و شدیدترین تحریمها و جنگ اقتصادی، کشور را طوری اداره کرد که نه دوستان، حتی دشمنان ما امروز اعتراف دارند فشار حداکثری شکست خورده است. این بالاترین عمل و موفقیت این دولت است.
* کالا هست اما گران است!
روحانی تصریح کرد: دولت حتی در این جنگ ۳ ساله حاضر نشد به توصیه برخی دوستان عمل کند که میگفتند برای ارزاق عمومی و کالاها سیستم کوپنی را راهاندازی کنید. ما زیر بار نرفتیم و گفتیم کشور را به شکل عادی اداره میکنیم. ما میتوانیم کالا را به اندازه نیاز جامعه به وفور در اختیار مردم قرار دهیم و این کار را کردهایم و در این ۳ سال کالا به وفور در اختیار مردم قرار گرفته است، البته قیمت، نامتعادل و گران بوده و مردم در فشار بودهاند، این موضوع را قبول داریم و روشن هست. اما نتوانستند اقتصاد ما را بشکنند. وی با بیان اینکه در شرایط تحریم، آمریکا امروز به صراحت میگوید سیاست فشار حداکثری شکست خورده است، گفت: آمریکاییها به صراحت میگویند راهی جز مذاکره نداریم و به صراحت میگویند اگر شما آماده هستید ما حاضر هستیم مستقیم مذاکره کنیم و اگر آماده نیستید، حاضر هستیم به طور غیرمستقیم و از طریق 1+4 با شما مذاکره کنیم. این به معنای پیروزی ملت ماست، این را دست کم نگیریم.
* فیلم پیروزی ما را بسازید!
رئیسجمهور با بیان اینکه دولت قبلی آمریکا منزویترین دولت تاریخ این کشور بود، گفت: آمریکا اگر تنها نبود میتوانست در شورای امنیت، اسنپ بک را به قول خودش پیش ببرد. میتوانست راجع به پایان تحریم تسلیحاتی ایران موفقیتی به دست بیاورد. این پیروزی بزرگ را چرا نمیگوییم؟ پیروزی سیاسی ملت ایران و دولت دوازدهم با رهبری مقام معظم رهبری و حمایت و هدایت ایشان رقم خورده و توانستهایم آمریکا را شکست دهیم. چرا برای این پیروزی فیلم درست نمیکنید از پول ملت؟ اگر بناست از پول ملت فیلم درست کنید، واقعیتها را، حقیقتها را بگویید. نباید غیرواقعی بگوییم و حقیقتها را تحریف کنیم.
* حکایت آمریکای تواب
اما پرسشبرانگیزترین بخش سخنان روز گذشته روحانی را میتوان ادعایش مبنی بر تغییر رویکرد آمریکا دانست. مقامات دولتی پس از روی کارآمدن بایدن با چشمپوشی بر امتداد رویه ترامپ در دولت جدید آمریکا و ممانعت وی از بازگشت به تعهدات برجام، بارها مدعی تغییر مشی کاخ سفید بودند اما رئیسجمهور این بار فراتر از اینها از توبه(!) آمریکا سخن به میان آورد و گفت: اجرای برجام و بازگشت به تعهدات، در ادبیات دینی ما به معنای توبه است. آمریکا آمده میگوید میخواهم توبه کنم و به برجام برگردم. حالا چقدر راست میگوید و در عمل به حرف خود وفادار است، باید ببینیم. ما قضاوت نهایی نمیکنیم، تا اکنون داریم قضاوت میکنیم. آنچه امروز ایران میگوید مورد قبول افکار جهانیان است. ما میگوییم به تمام تعهدات برجامیمان برمیگردیم در صورتی که آمریکا برگشته باشد و ببینیم که در عمل دارد اجرا میکند.
* آیا آمریکا توبه کرده است؟
سخنان روز گذشته رئیسجمهور که البته مواضع جدیدی نیز به شمار نمیآید و بارها با ادبیات مشابهی از سمت وی و دیگر چهرههای دولتی تکرار شده بود این پرسش را برای افکارعمومی مطرح میکند که آیا تغییر رئیس دولت آمریکا به تغییر رویه دولت آمریکا نیز منتهی شده است؟
در نخستین نگاه آنچه مشهود است تغییر ادبیات ساکنان جدید کاخ سفید با نیت ادامه دادن پروژه ترامپ است. بایدن در چینش کابینه خود، همانند انتخاب ریچارد نفیو (معمار تحریمهای اقتصادی علیه ایران) به عنوان معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، نشان داد تمایل به بهرهگیری حداکثری از گزینه تحریمهای اقتصادی دارد. فراتر از آن نیز مواضع ثابت مقامات کاخ سفید در ۲ ماه گذشته به روشنی حکایت از این دارد که آنها بازگشت به برجام را به عنوان پیششرطی برای تغییر در تعهدات ایران و پیش کشاندن پرونده موشکهای کشورمان و مناسبات منطقهای میدانند. تنها چند هفته پس از آغاز به کار دولت دموکراتها در واشنگتن بود که «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در موضعی آشکار از گام واشنگتن برای به خدمت درآوردن برجام جهت مهار برنامه موشکی کشورمان پرده برداشت و گفت: «به همین دلیل است که گفتهایم هدف ما فقط بازگرداندن ایران به رعایت کامل برجام نیست، بلکه میخواهیم از برجام- که قصد داریم در وهله اول آن را قویتر و طولانیتر کنیم- به عنوان سکویی برای توافقهای بعدی و گنجاندن سایر حوزههای رفتارهای مخرب ایران از جمله برنامه موشکی استفاده کنیم»؛ موضعی که بارها از سوی «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه دولت بایدن نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
مضاف بر اینها، موضع روشن آمریکایی که روحانی خبر از توبهاش میدهد، در ماههای گذشته موضعی تمامیتخواهانه بوده و حتی برای بازگشت به تعهدات برجامی نیز از گام اول ایران سخن میگوید. این استراتژی در حالی برای خالی کردن دست ایران از گزینههایش که در ماههای گذشته و پس از قانون مجلس برداشته به شمار میآید که اساسا طرف خارج از برجام طرف آمریکایی بوده است. در چنین موقعیتی که رفتار آشکار دولت آمریکا حکایت از آن دارد که خود را بدهکار ایران به علت خروج از تعهداتش نمیداند، طرح «آمریکای تواب» از سوی رئیسجمهور آن هم در میانه مذاکرات وین چه توجیهی میتواند داشته باشد؟ مهمترین موضعی که یک مقام آمریکایی در روزهای گذشته پیرامون تحریمهای اعمال شده علیه کشورمان داشته است به سخنان سخنگوی کاخ سفید برمیگردد که ادعا کرده بود آمریکا هیچ امتیازی را در مسأله کاهش تحریمها به ایران در زمان کنونی نخواهد داد؛ حال در شرایطی که موضع صریح طرف مقابل اینچنین است، آیا باید با طرح تواب بودن به سفیدنماییاش پرداخت؟ واقعیت امر آن است که حتی اگر آمریکا توبهای نیز کرده باشد این توبه نه در عمل که حتی در مواضع رسمی این کشور نیز مشهود نیست.
* تمجید از هولوکاست هستهای
روحانی که پیش از این نیز مدعی تحقق وعده چرخش همزمان چرخ اقتصاد و سانتریفیوژها شده بود، روز گذشته در ادامه سخنانش به منتقدان برجام حمله کرد و گفت: چیزی که به خورد مردم دادند این بود که اینها هستهای را بریدند، این حرفهای دروغ را زدند و این دروغ آشکار شد. مجلس یک مصوبهای به تصویب رساند، ما البته نظرمان را گفتیم و بر آن باقی هستیم اما این مصوبه یک خاصیت داشت که این واقعیت این بود که واقعیت توانمندی هستهای ما بخوبی آشکار شد، وقتی مینشستند و میگفتند سازمان انرژی اتمی طراحی کند و ۲۰ درصد را اجرایی کند نهتنها ۲۰درصد اتفاق افتاد، حتی بسیار از آنچه مصوب شد، تولید شد و ما قدرت تولید داریم. وی تاکید کرد: من به جرات این ادعا را میکنم این را رئیس سازمان انرژی اتمی تأیید میکند که هیچ وقت در تاریخ ایران فناوری هستهای مانند امروز نبوده است، قویترین فناوری را ما امروز به نمایش جهانیان گذاشتهایم. پس دروغ به مردم گفتید که رفتید برجام را امضا کردید قدرت هستهای را از بین ببرید، حالا بیایید اعتراف و عذرخواهی کنید.
این اظهارات در حالی است که متن برجام و تجربه اجرای برجام در 5 سال گذشته بیانگر آن است که در نتیجه برجام صنعت هستهای ایران به یک برنامه سمبلیک تبدیل شد که خاصیت صنعتی بودن خود را از دست داد. دولت روحانی در نتیجه برجام تولید اورانیوم 20 درصد را متوقف کرد و 500 کیلوگرم ذخیره اورانیوم با این غنا را به سطح اورانیوم 5/3 درصد رساند. غنیسازی و ذخیرهسازی اورانیوم 20 درصد به دلیل اینکه ایران در مرحله آستانه قرار میگرفت، یک اقدام راهبردی برای ایران به شمار میآمد که تیم مذاکرهکننده هستهای در جریان مذاکرات برجام براحتی قید آن را زد. در نتیجه برجام تنظیمات ساختار آبشار سانتریفیوژهای مرتبط با فرآیند غنیسازی 20 درصد غیرفعال شد. ایران دیگر اجازه نداشت در مرکز غنیسازی فردو که به دلیل موقعیت جغرافیایی آن یک مرکز حساس و استراتژیک به حساب میآمد اورانیوم غنی کند. تعداد سانتریفیوژها از 19 هزار به 5 هزار عدد کاهش پیدا کرد که بشدت به توان غنیسازی ایران آسیب وارد آورد. تیم مذاکرهکننده دولت روحانی پذیرفت در نتیجه برجام یک رژیم بازرسی جدید ویژه ایران به اجرا گذاشته شود که بر اساس آن ۳ مدل نظارتی نظارتهای پادمانی، پروتکل الحاقی و نظارت فراپروتکلی ذیل یک رژیم نظارتی ویژه طراحی و به اجرا درآمد. در نتیجه این رژیم نظارتی ویژه به گفته ظریف بیش از 90 درصد بازرسیهای آژانس از تاسیسات هستهای ایران بوده است. علاوه بر موارد فوق، پروژه آب سنگین اراک نهتنها کاملا به تعطیلی کشانده شد، بلکه کشورهای غربی تیم مذاکرهکننده ایران را راضی کردند که در قالب بازسازی رآکتور آب سنگین، تاسیسات این پروژه را از بین ببرند. همچنین سرعت و حجم غنیسازی ایران بشدت محدود شد. ایران توانایی ذخیرهسازی بیش از یک مقدار معین [300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده در سطح پایین] را در داخل کشور نداشت. راهاندازی سانتریفیوژهای پیشرفته ممنوع شد و حتی برای تحقیق و توسعه در موضوع هستهای قیدهای شدیدی گذاشته شد. اقدامات اخیر صورت گرفته در موضوع هستهای از جمله آغاز مجدد غنیسازی 20 درصد یا راهاندازی محدود آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته و ایجاد محدودیت برای بازرسیها با اجبار قانون مصوب مجلس به مرحله اجرا در آمد و ارتباطی با توافق برجام ندارد.