مجتبی اصغری: اولین‌بار قریب به 18 سال پیش بود که همین تیم نفتی که هم اکنون بر صنعت نفت و گاز کشورمان مستولی است به نام «اصلاح رویه سیاسی» و «تنش‌زدایی» در دوره کارگزاران،  ژوئیه 1998 اجلاسی را با دعوت از 400 دلال صنعت نفت جهان از 150 شرکت از جمله آمریکایی‌ها در «لندن» برگزار کرد و از قراردادهای «بیع متقابل» رونمایی کرد. نوعی از قرارداد که به تنظیم «غیرحقوقی» و رفتار گشاده‌دستانه با شرکت‌های چندملیتی غربی مشهور شده است و دلالان سیاسی رشوه‌خواری همچون «مهدی هاشمی» از درون آن به جهان معرفی شدند! به این ترتیب در مجموع ایران موفق شد با ارائه نوعی از قرارداد که تقریبا دست طرف خارجی را در همه امور باز می‌گذاشت، برای سیاست خارجی دوره کارگزاران «مشتری» جلب کند. صحبت از قراردادهایی است که در صفحات آن خبری درست و درمان از تعیین «زمان» و «توجه به قیمت نفت» و «کیفیت برداشت از مخازن» و «مشکلات زیست‌محیطی» و «نحوه تامین خسارات» نبود.
  دیپلماسی محرمانه نفتی!
در همین ایام، قراردادهای بیع متقابل بخش بالادستی خصوصا در دوره وزارت بیژن زنگنه، به بهانه واهی «عدم آگاهی شرکت‌های رقیب»، محرمانه تلقی شد و این رویه نادرست پنهانکاری موجب شد نظام تصمیم‌گیری و اجرایی قراردادهای نفتی کشور با قدرت تاثیرگذاری بر سرنوشت چندین نسل، بدون نظارت لازم سازمان‌های رسمی کشور و مردم فعالیت کند! به این ترتیب به واسطه «دیپلماسی محرمانه نفتی» خسارات هنگفتی به کشور وارد شد و گروهی از بالادستی‌ها صرفا به واسطه دریافت حق دلالی میلیون دلاری به فساد اداری، اقتصادی و سیاسی مستتر در این رویه تن دادند. بررسی این قراردادها در سال‌های بعد و حتی در دولت نهم و دهم نیز کم قربانی نگرفت. از قتل چندین شاهد مهم در پرونده‌هایی همچون توتال، استات‌اویل و کرسنت بگیرید تا عزل مجموعه‌ای از مدیران اقتصادی و مفقود شدن برخی شاه‌مهره‌های مرتبط با رابطان دولتی همچون «مهدی هاشمی‌رفسنجانی»! اما برخلاف باور عمومی، فارغ از اهمیت پرونده فساد مالی گسترده برخی مدیران عالیرتبه دوره مذکور، با توجه به مفاد فاش شده از شکل جدید قراردادهای نفتی و رونمایی محرمانه از آن در لندن، مطابق دوره قبل قدرت گرفتن تیم مشترک، اهمیت «رفتار پنهان» و سیاست پشت پرده بخشش منافع ملی با هدف دوام سیاسی کارگزاران غرب بسیار مهم است.
  نفت بی‌مشتری ایران!
اخیرا مهدی حسینی، رئیس کارگروه اصلاح قراردادهای نفتی وزارت نفت در دفاع از شکل جدید قراردادها که بزودی در لندن رونمایی خواهد شد با اشاره به متضرر شدن برخی شرکت‌های بزرگ نفت و گاز پس از عقد قرارداد به شیوه بیع متقابل با ایران، از پاداش‌محور بودن سیستم قراردادهای جدید دفاع کرد. وی رسما مسیر ایران در جلب نظر سرمایه‌گذاران خارجی را به علت ریسک زیاد، رقابت کشورهای منطقه تولیدکننده نفت و قیمت پایین، سخت ارزیابی کرده و می‌گوید: «امضای قراردادهای «برد-برد» با حفظ منافع ملی مهم‌ترین ویژگی قراردادهای جدید صنعت نفت است».
جالب اینجاست که برخلاف ادعاهای معاون زنگنه، تقاضا برای «نفت ایران» در جامعه جهانی کم نیست و درباره همین موضوع و تاثیر آن بر شکست اجماع تحریمی آمریکا در اروپا بر ضد ایران، متخصصان حوزه نفت و گاز در اروپا و آمریکا مقالات قابل تاملی منتشر کرده‌اند. از جمله خود حسینی، پیش از این درباره علت لغو مکرر کنفرانس لندن با توصیه غیرمستقیم آمریکایی‌ها گفته بود: «هدف دیگر ما از برگزاری کنفرانس لندن این بود که یک جریان‌سازی ویژه را ساماندهی کنیم و برای همین هم اصرار داشتیم در زمان برگزاری مذاکرات هسته‌ای این سمینار را برگزار و لابی‌های نفتی را علیه تحریم تحریک کنیم چون می‌دانیم لابی‌های نفتی از تحریم عصبانی هستند و در عین حال لابی‌های قدرتمندی نیز چه در آمریکا و چه در اروپا محسوب می‌شوند».
  قدرالسهم دلالان نفتی جهانی
این همان پرونده‌ای است که پیش از این «وطن امروز» با ذکر نام بسیاری از دلالان سیاسی- اقتصادی پروژه «سازش با آمریکا» در یادداشت «هزارتوی مافیای نفتی» به آن پرداخته بود. ماجرا از این قرار است که برخی مدیران سیاست خارجی در رفتاری غیرسیاسی حتی پیش از پیروزی در انتخابات کوشیدند با بهره‌گیری از ارتباطات چند‌ده ساله با دلالان و لابیست‌های شرکت‌های چندملیتی نفتی و اعتباربخشی به آنها در حد حضور بر سر میز مذاکرات با 1+5، با بذل و بخشش منافع ملی در حوزه نفت و گاز، جذابیت در حوزه دیپلماسی خارجی ایجاد کنند!
در حقیقت پایه‌های دیپلماسی یادشده، بر استقراض سیاست خارجی از منابع اقتصادی ملی استوار است! این در حالی است که پیش از این حسن روحانی، هدف از معامله زیرساخت‌های هسته‌ای کشور را گشایش در اقتصاد عنوان کرده بود در حالی که در شکل سیاست‌ورزی مذکور، «اقتصاد نفتی» وجه‌المصالحه روابط سیاسی قرار گرفته است اما اشکالات این طرح چیست و چرا نباید با قربانی کردن اقتصاد، روابط سیاسی جهانی را دستخوش تغییر کرد؟
  اشکالات اقتصاد غیرملی و متزلزل
1- مهم‌ترین علت منفور بودن این رفتار، ضدیت آن با مولفه‌های «اقتصاد ملی» است. با پیشکش منابع ملی، هیچ کشور مستعد و صاحب سرمایه‌ای نمی‌تواند به «باشگاه قدرت جهانی» وارد شود، چراکه چنین بذل و بخششی برآمده از ضعف مفرط در عرصه «قدرت» است و عملا سیاستمداری که به چنین حربه‌ای متمسک شود، ابزارهای اداره اقتصادی کشور خود را به بیگانه اجاره خواهد داد.
2- وقتی اجازه و ابزار دستکاری اقتصادی به بهانه گشایش سیاسی به بیگانه اعطا شود طبیعتا چنین قدرت وسوسه‌انگیزی خود «فتنه‌ساز» خواهد بود. ساده‌ترین نتیجه آن را می‌توان در پایین افتادن ناگهانی قیمت نفت جهانی در دوره به قدرت رسیدن کارگزاران و نومحافظه‌کاران هاشمیست مشاهده کرد. تغییر ژئوپلیتیک نفت در جهان با ورود نفت به کانال 20 دلاری، طبیعتا با هدف تضعیف متحدان سیاسی- اقتصادی آمریکا و اروپا صورت نگرفته بلکه هدف اصلی ایران و روسیه بوده‌اند که در درگاه باشگاه قدرت‌های برتر، سهم خود را از اندوخته قدرت جهانی طلب می‌کنند. طبیعتا روسیه به علت قدرت زیرساخت‌های اقتصادی آسیب کمتری از تغییر سیاست انرژی در جهان می‌بیند اما تکلیف ایران با 36 میلیارد دلار ضرر تنها در یک‌سال چیست؟ به فرض موفقیت اجلاس لندن بسیار بعید است این رقم در یک‌سال از لابی‌های نفتی دشت شود.
3- سیاست یادشده دقیقا عکس روش «اقتصاد مقاومتی» است که مبنای آن تقویب زیرساخت‌های ملی اقتصاد و صیانت حداکثری از منابع و سرمایه‌های داخلی با هدف کاهش فشار خارجی است. سیاست پیشکش منافع ملی با روش ارائه پاداش بی‌مورد، ارزان‌فروشی یا عقد قرارداد دلالی غیرحقوقی، ذاتا تحریک‌کننده حس طمع‌ورزی و رفتار استعماری طرف مقابل است، چرا که برآمده از «ضعف سیاسی» است بنابراین نه‌تنها منجر به بروز «احترام متقابل» در عرصه بین‌الملل نمی‌شود بلکه به افزایش مکرر «تهدیدات جهانی» با هدف «امتیازگیری بیشتر اقتصادی» از حریف گرفتار در گوشه رینگ سیاست می‌انجامد. راز تحلیل ادبیات توهین‌آمیز و سراسر تهدید دولت آمریکا و همپیمانان اروپایی با برترین کارگزاران غربگرای به قدرت رسیده در ایران و مبدعان تئوری «تنش‌زدایی بین‌المللی» در ضعف دیپلماسی سیاسی استوار بر ارزان‌فروشی اقتصادی است.
  برجام و حراج منافع ملی
اینجاست که دولت یازدهم ناچار می‌شود برای تامین امنیت اقتصادی شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی تخفیف مکرر از منافع ملی اقتصادی دهد. یعنی سیاست واگذاری منابع هسته‌ای با هدف گشایش اقتصادی از همان ابتدا شکست می‌خورد چرا که:
- برجام غیرحقوقی و غیراقتصادی تدوین شده و تکلیف رفع تحریم‌های اقتصادی در آن معلوم نیست. بنابراین «امنیت سرمایه‌گذاری اقتصادی» و ریسک ورود سرمایه به بازار ایران را تامین نمی‌کند.
- نحوه انتقال درآمدهای نفتی آینده و داد و ستد با سرمایه‌گذاران خارجی در برجام مشخص نیست!
- براساس مفاد برجام ایران الی‌الابد به کشوری استثنایی در عرصه اقتصاد تبدیل می‌شود. پس باید  مکرر تخفیف دهد!
- برجام سایه تهدیدات ضد امنیتی در حوزه اقتصاد و سیاست را از سر ایران کم نمی‌کند و ادبیات بین‌المللی در برخورد با ایران را بهبود نمی‌بخشد. در نتیجه سرمایه‌گذاران خارجی همواره سود و منافع اقتصادی خود را زیرسایه تهدید عنوان خواهند کرد و پاداش بیشتری می‌خواهند!
- دلالان نفتی که به واسطه رفتار سیاسی دولت با موضوع اقتصاد، قدرتی بیش از همیشه در ایران یافته‌اند، سهم خود از سیاست و اجتماع ایران را طلب می‌کنند. نتیجه اینکه عینا همان فاجعه‌ای که با همکاری برخی سیاستمداران پشت پرده در دولت قبل در بازار ارز و سکه سربرآورد با دیرکرد پرداخت حق دلالی کفتاران شریک معامله، رخ خواهد داد. هم‌اکنون نیز بانک مرکزی از توان مدیریت بانک‌ها و بازار ارز ناتوان است و دقیقا معلوم نیست چه کسانی بازار را اداره می‌کنند!
موارد یادشده ابتدایی‌ترین نتایج شریک کردن دلالان نفتی در اقتصاد سیاسی غیرملی است! در آینده به زوایای این پروژه آلوده خواهیم پرداخت.

امیر استکی : نوشتن در باب بعضی مسائل را باید بیشتر به طنزنویسان واگذار کرد. اگر نگاه به حوادث سیاسی را از اسارت جزئیات رهانیم و نگاهی از ارتفاعی بیشتر به پازل سیاست در ایران بیفکنیم، قطعا با تاکید بیشتر به این نتیجه خواهیم رسید که طنزنویسان بهتر حق مطلب بسیاری از رویدادهای سیاسی امروز را ادا خواهند کرد. ابزار تحلیل بسیاری از اتفاقات سیاسی این روزها باید طنز هجوآلود باشد و معنای بسیاری لغات پرمصرف سیاسیون را باید از نو و با نگاهی طنزآلود در فرهنگ‌های کلمات فارسی تغییر داد.
واژه‌هایی مانند مردم، رأی، حزب، اعتدال و... و شاید از همه مظلوم‌تر همین واژه «مردم» باشد که در عین بی‌زبانی هزاران زبان نیابتی دراز دارد. سیاستمداران کشور ما که اکثرا سواد درست و حسابی آکادمیک هم ندارند این روزها به مثابه جامعه‌شناسان برجسته به تشریح و تحلیل خواسته‌های جامعه مشغولند و بسیار از زبانشان می‌شنویم که مردم چنین می‌گویند! و چنان می‌خواهند و لذا چون چنین است و چنان است پس باید حزبی از اعوان و انصار پیگیر این چنین و چنان‌ها و صدای رسای مردم در نیل به اهداف و اغراض و آرزوهای سیاسیون مذکور باشد.
باید احزابی ایجاد شوند تا اعتدال را در همه جای مدیریت کشور مستقر کنند و برکات این کلمه خجسته را بیشتر به دامان مردم سرازیر کنند. اما بحمدالله دولت کنونی دولت اعتدال است و صندلی‌های تمام مناصب بی‌شمار دولتی استراحتگاه معتدلان، پس داستان این احزاب معتدل چیست؟ اگر اشتباه نکنیم هنوز صندلی‌های بهارستان باقی است و باید این صندلی‌ها نیز نشیمنگاه معتدلان باشد. تمام داستان همین است. اصلاح‌طلبانی که سال
88 به چوب طمع خام خود بر سر حوادث آن سال، از در نظام سیاسی کشور رانده شدند این بار با نقاب اعتدال در پی ورود از در پشتی‌اند. اما این در پشتی همان دری است که سال‌ها در مذمت وجودش مثنوی‌های طویل سروده بودند. وجود یک الیگارشی که این حق را برای خود محفوظ می‌داند که در همه قواعد و قوانین استثنا ایجاد کند.
بدنه نخبگانی اصلاح‌طلب همواره از این در تردد می‌کرد اما پیش‌ترها ژست انتقاد به وجودش را حفظ می‌کرد اما این روزها و در پی نیمه‌بسته شدن آن در 8-7 سال اخیر به رویشان، بشدت از وجود این در حمایت می‌کنند و دعاگوی پاسبانان این نظم منحط الیگارشی‌اند. هاشمی رفسنجانی روزگاری مورد عتاب اصلاح‌طلبان بود، چرا که عالیجناب سرخ‌پوش را یکی از عوامل اصلی انسداد سیاسی می‌دانستند. عالیجنابی که به مثابه پاسبان نظم مرید و مرادی بر سر راه تحرک سیاسی در آخرین لحظات ورود به عرصه کامیابی ایستاده و فقط آنان را که بوی خوش خودی می‌دهند اذن ورود می‌دهد.
اما امروز آن ردای سرخ طعن‌آلود جای خود را به ردای سبز مدح و ستایش داده است. همه بر گرد این پیر طریقت جمع شده‌اند تا ذکری بیاموزند و قربی بیابند. ذکر این روزها اعتدال است. ذکر و وردی که اگر چندین بار تکرار شود، بر هر چه که فوتش کنند، یکباره مرهمی می‌شود و فتح‌الفتوحی.
رسیدن به قدرت باعث شده دوباره آنان که زمانی مورد غضب یکدیگر بودند و بعد‌ها به واسطه یک دشمن مشترک پای سفره فتنه نشستند و گوشکوب آبگوشت جمهوریت شدند تا مگر بتوانند جمهوری اسلامی را مستحیل کنند، امروز دوباره دور یک سفره جمع شده‌اند تا مسیر «بهارستانی» شدن را بپیمایند؛ بهارستانی که 6 سال پیش پنبه آن را زدند و از اساس منکرش شدند و کل سیستمش را نامشروع می‌دانستند.
کشوری که تا همین 4-3 سال پیش با سرعت زیاد در سراشیبی سقوط بود و کم مانده بود به دره نابودی سقوط کند به ناگاه با «اسم اعظم» اعتدال به جاده خوش و خرم رونق و آبادانی افتاد. همان جاده‌ای که در دوران ریاست‌جمهوری هاشمی کشور را از تلی از خاکستر به قصری از زمرد بدل ساخت. اینها همه به کام همان خواجگان حرمسرای الیگارشی بود و به نام نامی ملت و اینکه در همه تحلیل‌ها، نقدها و تمجیدها رنج‌ها و لذت‌های چه کسانی مد نظر است نتیجه‌ای است که پس از این همه گفت‌وگوی ما و شما باید مشخص شده باشد که چه کسانی‌اند.
به هر تقدیر داستان جامعه مدنی و مشارکت سیاسی مردم و انتخابات آزاد و احزاب و... همه در این ماه‌های کم مانده به انتخابات مجلس، جوک‌های رنگ و رو رفته‌ای است که فقط مایه نشاط جمع اعوان و انصاری است که به مددشان قرار است از در پشتی به عرصه دلنشین قدرت بازگردند.

محسن جندقی: مدیران صدا و سیما هیچ‌گاه فکرش را نمی‌کردند شبکه‌ تلویزیونی‌ای که قرار بود بیشتر برنامه‌های آن آرشیوی و تکرار پاره پاره فیلم‌ها و سریال‌ها باشد، کمتر از یک سال از افتتاح رسمی آن به یکی از پربیننده‌ترین شبکه‌ها تبدیل شود. شبکه نسیم اما موفق شد شروعی توفانی داشته باشد و مسؤولان این شبکه جمع و جور و کم‌هزینه نیز می‌دانند که بخش اعظمی از این موفقیت را مرهون برنامه «خندوانه» هستند، برنامه‌ای که در یک سال و 2 ماه اخیر 2 فصل را تجربه کرده است. به طور کلی می‌توان 10 دلیل را در موفقیت خندوانه برشمرد که مختصرا به آن اشاره می‌کنیم:
1- رامبد جوان: برنامه «خندوانه» از همان ابتدا تکلیف خود را با بینندگانش روشن کرد چراکه یکی از محبوب‌ترین چهره‌های تلویزیون و سینما را به‌عنوان مجری معرفی کرد. رامبد جوان که خود یکی از اضلاع اصلی اتاق فکر خندوانه محسوب می‌شود در اجرا با تمام توان پای کار آمد و نتیجه آن را هم خیلی زود گرفت. آنهایی که پشت صحنه‌های خندوانه را دیده‌اند می‌دانند جوان برای کارگردانی خندوانه خیلی مایه می‌گذارد و برای ساختن یک برنامه خیلی حرص می‌خورد. وابستگی شدید خندوانه به رامبد جوان موجب شده جدایی این دو مضحک، احمقانه و غیرممکن به نظر برسد.
2- اتاق فکر و ایده: همین که در یک برنامه تلویزیونی اتاق فکر وجود دارد و این اتاق فکر با تحلیل محتوای بازخوردها، درصدد رفع نقاط ضعف برنامه برمی‌آید و پا به پای برنامه پیش می‌رود ارزشمند است. نبودن اتاق فکر قوی در بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی محتوای برنامه را پوچ می‌کند اما خندوانه از ابتدا تاکنون این اتاق فکر و ایده را حفظ کرده و تا زمانی که این گروه ایده‌پردازی وجود دارد می‌توان امیدوار بود غافلگیری‌های جدیدی را در برنامه دید.
3- جلوگیری از تکرار: هر قسمت خندوانه دارای آیتم‌های ثابت و متغیر است. سازندگان «خندوانه» برای جلوگیری از تکراری شدن برنامه حتی اجازه نمی‌دهند آیتم‌های ثابت برنامه در زمان‌های مشخص و تکراری پخش شود و کنداکتور برنامه هر شب تغییر می‌کند. به عبارت بهتر همه چیز تحت اختیار برنامه است و برنامه تحت اختیار کنداکتور ثابتی نیست.
4- حضور مردم: خندوانه در هر برنامه حدود 100 نفر بیننده زنده دارد که برای حضور در برنامه باید تست خنده بدهند و در مصاحبه شرکت کنند. همین موضوع به نقطه قوت برنامه تبدیل شده و بارها و بارها کمدین‌ها و میهمان‌ها اعلام کرده‌اند که از حضور تماشاچیان و تشویق‌ها و خنده‌های بموقع آنها انرژی گرفته‌اند. این انرژی البته به مخاطبان هم منتقل می‌شود.
5- ایجاد رابطه دوطرفه با مخاطب: خندوانه جزو معدود برنامه‌هایی است که موفق شده به سرعت ارتباط دوطرفه با مخاطبان ایجاد کند. این ارتباط علاوه بر حضور تماشاگران در برنامه به وسیله شبکه‌های اجتماعی و اجرای ایده‌هایی مانند مسابقه‌های گوناگون ایجاد شده است.
6- گروه نمایش و کمدین‌ها: شاید رامبد جوان هیچ‌گاه فکرش را هم نمی‌کرد که استندآپ کمدی «خندوانه» این‌قدر محبوب و ستاره‌ساز شود. در این بین عروسک جناب‌خان با هنرنمایی و صداپیشگی محمد بحرانی بیش از حد تصور محبوب شد و رامبد جوان باهوش نیز بعد از این محبوبیت، راه را برای جناب‌خان باز کرد و به آن بیشتر میدان داد.
7- تیم حرفه‌ای عوامل: به غیر نویسنده‌ها و ایده‌پردازها سایر عوامل خندوانه نیز عملکردی حرفه‌ای از خود نشان داده‌اند. از طراحی لوگو گرفته تا قاب‌بندی‌های فیلمبرداری و حتی طراحی صحنه مفرح.  
8- موضوع برنامه: یکی از نقاط قوت خندوانه موضوع ثابت برنامه یعنی «خنده» است. خندوانه تنها برنامه‌ای است که اختصاص به «خنده»- و نه طنزهای سطحی-  دارد. حتی در برنامه بارها و بارها گفته می‌شود که می‌توان بدون هیچ دلیلی خندید چرا که خنده‌های مصنوعی نیز برای بدن مفید است.
9- میهمان‌های متنوع: خیلی از برنامه‌های تلویزیونی برای جذب مخاطب سراغ میهمانان چهره و ستاره می‌روند اما در خندوانه می‌توانید یک جانباز قهرمان، یک بازیگر فراموش‌شده، یک سیاستمدار کهنه‌کار، یک مدیر دولتی، یک مدیر خصوصی و یک پزشک موفق را ببینید.
10- انعطاف مدیران: مسؤولان شبکه نسیم و به دنبال آن مدیران سازمان صدا و سیما با انعطاف و حمایت از خندوانه سهم بسزایی در موفقیت آن داشته‌اند.

گروه اقتصادی: محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور اعلام کرده، 27 یا ۲۸ شهریور یارانه نقدی پرداخت می‌شود در حالی که زمان پرداخت آن طبق رویه گذشته بیست و دوم هر ماه بود اما اکنون باید دید شب عذاب الیم دولت چه زمان است؟ هرچند نوبخت آمار دقیق از زمان واریز یارانه نقدی خانوار اعلام نکرده است اما شاید این موضوع ارتباطی مستقیم با مصیبت عظمای دولت دارد. نوبخت گفته است مبلغ یارانه نقدی مانند ماه‌های گذشته 45500 تومان است. بنا به این گزارش، با وجودی که یارانه‌ها در زمان مقرر پرداخت نمی‌شود اما به گفته عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، تاخیرهای مکرر در پرداخت یارانه نقدی دست خالی دولت در تامین منابع برای اجرای این قانون را نشان می‌دهد. جعفر قادری در گفت‌وگو با میزان با بیان اینکه تاخیر در پرداخت یارانه نقدی از سوی دولت تنها به دلیل نبود منابع لازم برای این کار است، اظهار داشت: ادامه روند کنونی و فشار به برخی وزارتخانه‌ها برای تامین منابع این قانون برخلاف اهداف قانون هدفمند کردن
یارانه‌ها است. قادری با بیان اینکه ادامه روند کنونی امکانپذیر نخواهد بود، گفته است تا زمانی‌که دولت برای حذف 10 میلیون نفر از جامعه آماری یارانه‌بگیران اقدام نکند با کسری منابع برای پرداخت یارانه نقدی روبه‌‌رو خواهد بود و تاخیرهای مکرر به‌وجود آمده در پرداخت یارانه نشان‌دهنده همین موضوع است. ماه گذشته نیز وزیر امور اقتصادی و دارایی در نشستی با خبرنگاران اعلام کرده بود، شب پرداخت یارانه نقدی مصیبت عظمای دولت است، همچنین پس از آن وزیر نفت شب پرداخت یارانه‌ها را به عذاب الیم تشبیه کرده بود. برخی مقامات دولتی هم در پاسخ به انتقاد نمایندگان از اینکه چرا دولتی‌ها شب پرداخت یارانه را به عذاب الیم یا مصیبت عظمی تشبیه کرده‌اند، گفتند، دولت از اینکه یارانه به مردم می‌پردازد، ناراحت نیست و خیلی هم خوشحال است، اما ناراحتی بابت تامین منابع این یارانه است که با وجود کاهش درآمد دولت، هر ماه به زحمت حدود 3200 میلیارد تومان منابع باید تهیه کند و به یارانه نقدی خانوار اختصاص دهد. از طرفی با این مقدار پول می‌توان یک کارخانه بزرگ خودروسازی یا پالایشگاه خیلی بزرگ ساخت، اگر یارانه هدفمند بود و به جای پرداخت نقدی به مردم، سرمایه‌گذاری می‌شد و از محل عایدی سرمایه به نیازمندان داده می‌شد یا شغل ایجاد می‌شد، بهتر نبود؟ به گزارش فارس، پرداخت یارانه‌ها بیست و دوم هر ماه انجام می‌شد که پس از آن به بیست و چهارم هر ماه منتقل شد، یارانه ماه قبل نیز 26 مرداد بود و اکنون یارانه شهریور ماه به گفته نوبخت 27 یا 28  شهریور واریز خواهد شد. پرداخت یارانه نقدی از زمان اجرای هدفمندی یارانه‌ها به 28 آذر ماه 89 برمی‌گردد که در ماه‌های اول به صورت 2 ماه یک بار و پس از آن هر ماه پرداخت شد. بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت گفته بود، این وزارتخانه روزانه 145میلیارد تومان برای منابع یارانه نقدی می‌پردازد. در حال حاضر در بودجه 94 با پیشنهاد مجلس سقف اعتبار یارانه نقدی از 42 هزار میلیارد تومان به 39 هزار میلیارد تومان کاهش یافته و در این راستا به گفته مسؤولان وزارت رفاه تا مرداد ماه حدود 2میلیون نفر از غیر نیازمندان یارانه‌بگیر حذف شده‌اند.  این اظهارات در حالی صورت می‌گیرد که فرزین، معاون وزیر اقتصاد دولت سابق با دفاع از پرداخت یارانه نقدی به خانوار عنوان کرده بود، دولت از محل اجرای قانون هدفمندی 70 هزار میلیارد تومان درآمد دارد.
در حال حاضر در بودجه 1394 با پیشنهاد مجلس سقف اعتبار یارانه نقدی از 42 هزار میلیارد تومان به 39 هزار میلیارد تومان کاهش یافت و در این راستا به گفته مسؤولان وزارت رفاه تا مردادماه حدود 2 میلیون نفر از غیرنیازمندان یارانه‌بگیر حذف شده‌اند. این اظهارات در حالی صورت می‌گیرد که محمدعلی فرزین، معاون وزیر اقتصاد دولت سابق با دفاع از پرداخت یارانه نقدی به خانوارها عنوان کرده بود دولت از محل اجرای قانون هدفمندی 70 هزار میلیارد تومان درآمد دارد. به هر حال تأخیر در واریز یارانه و همچنین حذف تدریجی یارانه‌بگیران ثروتمند از جمله اقداماتی است که دولت به صورت چراغ خاموش در حال دنبال کردن است و طبق گفته نمایندگان مجلس، دولت قصد دارد یارانه 2 ماه را پرداخت نکند. به عنوان نمونه قطع یارانه افراد ثروتمند با درآمد 5/2 میلیون تومان به بالا یا پرداخت یارانه به صورت 35 روز یکبار از جمله طرح‌های پیشنهادی بود که هیچ کدام اجرایی نشد اما گویا دولت به صورت چراغ خاموش به دنبال اجرایی کردن پرداخت یارانه به صورت 35 روز یکبار است. در سال جاری به طور متوسط دولت بین 3 تا 4 روز یارانه نقدی را با تاخیر پرداخت کرده است که ابوذر ندیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: تاخیر در واریز یارانه‌ها ادامه خواهد داشت. وی با اشاره به تعداد حذف‌شدگان، اضافه کرد: حذف 400 یا یک میلیون یارانه‌بگیر، عدد قابل توجهی نیست و باید بیشتر از این تعداد از فهرست یارانه‌بگیران حذف شود.  از سوی دیگر علیرضا خسروی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تأخیر دولت در پرداخت یارانه‌ها را راهکاری برای پرداخت نشدن یارانه‌های ماه‌های آتی در سال جاری دانست. خسروی با اشاره به تأخیر در پرداخت یارانه‌ها تصریح کرد: دولت با کمبود منابع مالی روبه‌رو است، به این ترتیب می‌خواهد با تأخیر در پرداخت یارانه‌ها بتواند تا پایان سال یارانه یک یا 2 ماه را پرداخت نکرده و کمبود منابع را جبران کند. در همین حال علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از حذف 2 میلیون نفر یارانه‌بگیر تا پایان مردادماه خبر داده بود اما پیش از او ابوالحسن فیروزآبادی، قائم‌مقام وزارت رفاه از حذف یک میلیون پردرآمد خبر داده بود. بدین‌ترتیب احتمالا تعداد حذف‌شدگان در مردادماه یک میلیون نفر باشد که در مجموع امسال به 2 میلیون نفر خواهد رسید.
 

در بازار دیروز طلا و ارز هر دلار آمریکا به قیمت ۳۵۰۰ تومان و هر قطعه سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید نیز به ارزش ۹۱۲ هزار تومان فروخته شد. به‌گزارش تسنیم، هر اونس طلا در بازار جهانی دیروز (دوشنبه 23 شهریور ماه) 7/1108 دلار قیمتگذاری شد. در بازار داخلی نیز هر گرم طلای 18عیار 93 هزار و 360 تومان قیمت خورد. در بازار سبزه‌میدان دیروز هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید و قدیم 912 هزار تومان دادوستد شد. سکه‌فروشان البته هر قطعه نیم سکه بهار آزادی را  464 هزار تومان، ربع سکه بهار آزادی را  256 هزار تومان و سکه یک گرمی را 170 هزار تومان قیمتگذاری کردند. همچنین در بازار آزاد نیز نرخ هر دلار آمریکا به ارزش 3500 تومان، یورو به ارزش 4050 تومان و هر پوند نیز به ارزش 5410 تومان از سوی صرافی‌ها قیمت خورد. بنا به این گزارش، پس از افزایش قیمت دیروز ارز و رسیدن به نرخ 3500 تومان آن در بازار آزاد، رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه به دلیل تخلیه حباب‌های قبلی موجود در نرخ ارز، این بازار کشش افزایش نرخ را ندارد، گفت: نرخ امروز (دوشنبه) ارز را ما تعیین نکرده‌ایم و در بازار و حسب نیروهای طبیعی و درونی فعال در عرضه و تقاضای ارز شکل گرفته است.

گروه سیاسی: آیت‌الله آملی‌لاریجانی طی هفته‌های اخیر اظهارات صریحی درباره موضوع نفوذ آمریکا به ایران مطرح کرده است به گونه‌ای که برخی کلیدواژه‌ها و محورهای سخنان آیت‌الله اگر در کنار یکدیگر قرار داده شود، به خوبی بخشی از برنامه نفوذ را رمزگشایی می‌کند. به گزارش
«وطن امروز»، رئیس دستگاه قضا که نشان داده است در موضوع برخورد با فتنه و همچنین مقابله با برنامه‌های نفوذ دشمن، مواضع ثابت و مستدلی دارد؛ روز گذشته نیز به برنامه انتخاباتی آمریکا در ایران اشاره‌ای تلویحی داشت و از شورای نگهبان خواست نسبت به این توطئه‌ها اقدام قاطع اتخاذ کند. آیت‌الله دیروز تصریح کرد آمریکایی‌ها به دنبال برکشیدن عوامل خود در ایران هستند و به همین خاطر از شورای نگهبان خواست در انتخابات آتی هوشیار باشد.  به گزارش اداره کل روابط عمومی قوه‌قضائیه، آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی در جلسه دیروز  مسؤولان عالی قضایی  با اشاره به روشنگری‌های اخیر مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مردم درباره دلایل و رمز و راز دشمنی آمریکا با ایران تصریح کرد: متأسفانه کشور ما پیش از انقلاب تحت سلطه آمریکا بود اما حضرت امام با پشتوانه نیروی الهی و حمایت مردم دست آمریکا را قطع کرد و این چنین شد که آمریکا سالیان طولانی است انواع توطئه‌ها  و تحریم‌ها را علیه مردم ما به کار می‌برد.  آیت‌الله آملی‌لاریجانی با اعلام اینکه «سوءاستفاده از قدرت و به کارگیری ظالمانه آن علیه ملت‌های دیگر خلاف تمام موازین اخلاقی و انسانی است» اظهار کرد: مردم ما باید نسبت به مشرکان و ستمکاران زمان خود بصیر باشند و بدانند دشمن آنان کیست.  رئیس قوه قضائیه با اشاره به شرایط اخیر کشور درباره بحث مذاکرات هسته‌ای و لزوم هوشیاری نسبت به رویکردهای دشمنان درباره نفوذ به کشور به بهانه مذاکرات و توافق اخیر هسته‌ای افزود: در جریان مذاکرات هسته‌ای خدمات بزرگی انجام شده و تیم مذاکره‌کننده به صورت کاملاً دقیق بر مسائل مسلط بودند اما باید دقت کرد توجه به این موضوع موجب غفلت از سایر زمینه‌ها نشود و مراقب باشیم در رفتار و گفتار مسؤولان مسائلی مطرح نشود که باب میل دشمنان و آمریکایی‌ها و بهانه‌ای برای نفوذ آنان شود.  آیت‌الله آملی‌لاریجانی با تأکید براینکه مقام معظم رهبری به خوبی هشدار دادند باید مراقب نفوذ دشمنان در قالب توافق اخیر هسته‌ای بود، گفت: آمریکایی‌ها در صحبت‌های خود اذعان کردند می‌خواهند باب جدیدی را در رابطه با ایران باز کنند و مقصودشان این است که تلاش کنند عده‌ای را که با این انقلاب میانه‌ای ندارند و به دنبال منافع آمریکایی‌ها هستند بر سر کار بیاورند. رئیس قوه‌قضائیه بر اهمیت نظارت شورای نگهبان بر روند انتخابات آینده تأکید کرد و گفت: همه مسؤولان و مردم باید مراقب باشند و با بصیرت و آگاهی در مقابل توطئه‌های دشمن بایستند. رئیس دستگاه قضا بر لزوم توجه به روحیه انقلابی و تقویت انگیزه‌های الهی در پیشبرد اهداف و مقاصد انقلاب اسلامی تأکید کرد و افزود: تفاوت انقلاب اسلامی ایران با دیگر انقلاب‌ها توجه به انگیزه‌های الهی و حضور رهبری بصیر و آگاه است که این انقلاب را در مسیر صحیح خود پیش برده است و شاهدیم در برخی انقلاب‌های دیگر در منطقه به دلیل نبود چنین رهبری، انقلاب‌ها یا مصادره و عقیم شدند یا با تروریست‌ها و گروه‌های افراطی درگیر شدند و زیرساخت‌های حیاتی آنان از بین رفته است.   رئیس دستگاه قضا مدیریت مقتدرانه و آگاهانه مقام معظم رهبری و تذکرات به جای ایشان در بزنگاه‌های  انقلاب را بسیار مهم ارزیابی و تأکید کرد: مقام معظم رهبری به صورت عمیق و دقیق مسائل کشور را رصد می‌کنند و همه ما مسؤولان باید قدر این نعمت الهی را بدانیم و سخنانی نگوییم که در آن نوعی زاویه نسبت به تذکرات و سخنان مقام معظم رهبری احساس شود، چرا که وحدت و اتحاد حول محور ولایت فقیه رمز اقتدار جمهوری اسلامی است. آیت‌الله آملی‌لاریجانی افزود: پیشرفت کشور در گرو رهبری مدبرانه مقام معظم رهبری و رصدها و تذکرات بموقع ایشان در مسائل مختلف است.
دفاع قاطع از شورای نگهبان
توجه آیت‌الله آملی‌لاریجانی به مقوله نفوذ و نیز ظرفیت‌های مقابله با این نفوذ پیش از این و در دفاع تمام قد او از شورای نگهبان آشکار شد. آیت‌الله اوایل شهریورماه در اظهاراتی که به نظر می‌رسید واکنش به اظهارات عجیب حسن روحانی درباره جایگاه شورای نگهبان باشد؛ به دفاع از جایگاه شورای نگهبان پرداخت تا اراده دستگاه قضایی در دفاع از اجرای وظایف قانونی شورای نگهبان را اعلام کند.  رئیس قوه قضائیه در این راستا گفت: ناظران انتخابات روشن هستند و یکی از شواهد بر سلامت انتخابات همین بوده است که دائم علایق و گرایش‌های مختلف سیاسی بر سر کار آمده‌اند و بنابراین روشن است که غربالگری خاصی صورت نمی‌گیرد که بخواهند یک جناحی همیشه حاکم باشد. در مجلس و ریاست‌جمهوری این چنین است و این بزرگ‌ترین شاهد بر آزادی انتخابات است. انتخابات در هر کشوری نیازمند ناظر است، ناظر آگاه، تیزبین و مستقلی باید باشد که بتواند اوصاف را احراز کند. وی افزود: شورای نگهبان نهادی واقعا مهم و سرنوشت‌ساز در جمهوری اسلامی ایران و متولی نظارت بر انتخابات است.  هم براساس نص قانون اساسی و هم براساس تفسیری که خود شورای نگهبان دارد نظارت این شورا از بدو عملیات انتخابات تا به پایان استصوابی است.  آیت‌الله سپس تصریح کرد: اینکه نظارت به این معنا که صلاحیت را تشخیص دهیم مربوط به هیات اجرایی است، اشتباه است؛ البته آن هم هست اما نظارت به معنای اینکه کسی تصویب کند با شورای نگهبان است و این امری بسیار واضح است. ما نباید حرف‌هایی را که سال‌های سال مطرح بوده و پاسخش داده شده است دوباره مطرح کنیم و گاهی انسان حرف‌های عوامانه‌ای می‌شنود که تعجب می‌کند. یک آقایی که هم به دیانت و هم به انقلابی بودنش اعتقاد دارم سخنی گفته است مبنی بر اینکه ما فقط از مجاری قانونی چهارگانه می‌توانیم نظارت کنیم. رئیس دستگاه قضا در ادامه افزود: نظارت در شورای نگهبان از هر کانالی که باشد انجام می‌شود و گفته‌اند ما عدم احراز صلاحیت نداریم؛ این حرف باطل و غلطی است و این حرف‌ها برای کسی است که قانون را نمی‌شناسد. عده‌ای می‌گفتند اصل بر برائت است که این هم حرفی عوامانه است.  آیت‌الله آملی‌لاریجانی سپس گفت: ما از شورای نگهبان می‌خواهیم در مساله انتخابات که سرنوشت کشور در آن است محکم بایستد، چراکه سلامت انتخابات حق مردم است و همان‌طور که نباید حقوق نامزدان نمایندگی مجلس ضایع شود، حقوق ملت هم نباید ضایع شود. شورای نگهبان را در بحث نظارت برای این قرار داده‌اند که هرکسی نتواند با هر وصف نادرستی وارد مجلس، ریاست جمهوری یا خبرگان شود. در هر حال مساله انتخابات و سلامت آن مساله‌ای مهم است و از همه مهم‌تر اینکه افرادی دارند رنگ و لعاب عوض می‌کنند. برخی کسانی که در جریان فتنه 88 فتنه‌گر بودند و برخی از‌ آنها که محکومند حالا آمده‌اند رنگ و لعاب عوض کرده‌اند و احزابی درست می‌کنند و می‌خواهند در صحنه بیایند. شورای نگهبان باید به‌ هوش و حواسش جمع باشد و محکم پای ارزش‌های انقلاب بایستد.  وی خاطرنشان کرد: این کشور، کشور امام زمان(عج) و کشور ولایت و ائمه اطهار است و ما نمی‌توانیم کشور را به دست کسانی بدهیم که نه نظام جمهوری اسلامی ایران، نه ولایت فقیه و نه قانون اساسی را قبول ندارند و فقط یک چیزهایی را لقلقه لسان می‌گویند و وقتی سرکار سوار می‌شوند زیر همه این حرف‌هایشان می‌زنند. مگر همین‌ها نبودند که حرف‌هایی می‌زدند که با هیچ جای قانون اساسی جور درنمی‌آمد؟
 

مدیر شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان در تازه‌ترین نشست خبری خود از راه‌اندازی 2 کانال «پویا» و «کودک» در اول مهرماه سال ۹۴ خبر داد.  به گزارش مهر، محمد سرشار، مدیر شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان در تازه‌ترین نشست خبری خود که روز یکشنبه ۲۲ شهریورماه در ساختمان بسیج سازمان صداوسیما برگزار شد، با اعلام  تاریخ راه‌اندازی 2 کانال «پویا» و «کودک» این شبکه تلویزیونی توضیح داد: شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان از اول مهرماه امسال با راه‌اندازی 2 کانال «پویا» و «کودک» رسما کار خود را آغاز خواهد کرد. وی افزود: براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از ساعت ۸ تا ۱۴ هر روز کانال «پویا» به‌عنوان رسانه مخاطب خردسال فعالیت خود را شروع می‌کند. این در حالی است که در این بخش برنامه‌های جدید افزایش ۲۰ درصدی و برنامه‌های ایرانی افزایش ۵۰ درصدی خواهند داشت. کانال «کودک» نیز از اول مهرماه امسال ساعت ۱۴ تا ۲۲ پخش آزمایشی خود را آغاز خواهد کرد.  مدیر شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان ادامه داد: راه‌اندازی کانال تلویزیونی نوجوان نیز در دستور کار ما قرار دارد که این بخش فعلا در حوزه مطالعه و پژوهش قرار دارد و امیدوارم در آینده‌ای نزدیک شکل اجرایی پیدا کند.
 

گروه سیاسی: پنجاه‌ونهمین نشست عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آن جهت برای ایران دارای اهمیت بود که یوکیا آمانو پس از 11 دور بررسی‌های مکرر از ایران طی یک سال اخیر، باید گزارشی کامل از نتیجه این بازرسی‌ها ارائه می‌کرد. به گزارش «وطن امروز»، با این وجود اما برخلاف تصور جریان خوشبین در ایران، آمانو در روز افتتاحیه این نشست، در اظهارنظری عجیب باز هم ایران را متهم به پنهان‌کاری کرد. در واقع در روزی که آمانو باید سلامت برنامه هسته‌ای ایران را اعلام می‌کرد؛ او گفت: نمی‌تواند درباره سلامت برنامه‌هایی که ممکن است ایران داشته باشد و آنها را به اطلاع آژانس نرسانده باشد، قضاوت کند! این اظهارنظر یا در واقع استدلال بی‌شرمانه آمانو  باز هم نشان داد او و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌هیچ عنوان قابل اطمینان نیستند. با این وجود اما براساس تعهدی که ایران در برجام داده است، آمانو قاضی پرونده تعهدات ایران در برجام است! و همزمان براساس توافق محرمانه‌ای که علی‌اکبر صالحی امضا کرده، ایران مجوز یکسری بازرسی‌های ویژه را به بازرسان آژانس داده است. بازرسی‌هایی که اگرچه در ایران و توسط منتقدان بارها اعلام شد فراتر از قانون و حتی پروتکل الحاقی است اما تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای هیچگاه این رژیم ویژه بازرسی‌ها را تایید نکرد. با این وجود اما دیروز یوکیا آمانو در پنجاه‌ونهمین نشست عمومی آژانس رسما این بازرسی‌های فراپروتکلی را اعلام کرد و علی‌اکبر صالحی نیز چند ماه پس از امضای مجوز این بازرسی‌ها آرزو کرد آژانس نسبت به نتیجه این بازرسی‌ها بی‌طرف باشد! به گزارش تسنیم، یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در پنجاه‌و‌نهمین نشست عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: اجرای پروتکل الحاقی برای اینکه آژانس بتواند در زمان لازم به نبود مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران اطمینان پیدا کند، لازم است. یوکیا آمانو در روز افتتاحیه این نشست گفت: براساس برجام، آژانس راستی‌آزمایی تعهدات را پذیرفته است. وی همچنین درباره اجرای پروتکل الحاقی توسط تهران نیز افزود: ایران پروتکل الحاقی را به منظور ارائه دسترسی بیشتر به بازرسی‌های آژانس به سایت‌ها اجرا می‌کند. آمانو گفت: علاوه بر این، ایران قبول کرده اقدامات شفاف‌ساز بیشتری را براساس برجام انجام دهد. همزمان رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز با اشاره به تعهد ایران به اجرای برجام و نقشه راه، تأکید کرد که انتظار داریم نتیجه‌گیری آژانس بی‌طرفانه باشد. علی‌اکبر صالحی که در وین به سر می‌برد، طی سخنانی در نشست عمومی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «ایران متعهد به اجرای برجام و نقشه راه است، ما انتظار داریم نتیجه‌گیری (گزارش) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بی‌طرفانه باشد و تحریم‌ها برداشته شود». صالحی در سخنان خود گفت: «(شیوه) اجرای پادمان‌ها (در سطح کشورها) همچنان مبهم است، اجرا نباید با ان‌پی‌تی تناقض داشته باشد یا در موضوعات امنیتی دولت‌ها دخالتی بکند». صالحی به همراه معاونان خود برای شرکت در نشست عمومی شورای حکام و رایزنی با مقامات آژانس به وین سفر کرده است. البته اظهارنظر صالحی در حالی است که آمانو هفته جاری اعلام کرد سوالاتی درباره گزارش اخیر صالحی برای او مطرح شده و او این سوالات را برای پاسخگویی به ایران فرستاده است. به اعتقاد کارشناسان، این اقدام آمانو برای باز کردن فضاهای جدید و گرفتن مجوزهای بیشتر برای بازرسی‌های فراپروتکلی است.
سند چهارم کجاست؟
علی‌اکبر صالحی در حالی روز گذشته در وین سخنرانی کرد که ماجرای سند چهارم توافق هسته‌ای به یک علامت سوال بزرگ در ایران تبدیل شده است! در حالی که پیش از این برجام، قطعنامه 2231 و نیز توافق محرمانه ایران و آژانس موسوم به «نقشه‌ راه» به عنوان اسناد قانونی توافق هسته‌ای اعلام شده بود اما در جریان پیگیری‌های کمیسیون برجام، علی‌اکبر صالحی ناچار شد از سند چهارم نیز پرده بردارد. براساس اظهارات صالحی، این سند مربوط به توافق ایران و آژانس درباره برنامه بلندمدت غنی‌سازی ایران است. این اعتراف صالحی در شرایطی صورت گرفت که عباس عراقچی صراحتا وجود این سند را رد کرده بود. با این حال اما براساس توضیحات صالحی، مقرر شده برنامه غنی‌سازی بلندمدت ایران نیز براساس توافقاتی دنبال شود. به اعتقاد کارشناسان، این توافق به معنای پذیرش یک محدودیت بلندمدت در حوزه غنی‌سازی است و بر این اساس، ایران ناگزیر خواهد شد نسبت به حقوق هسته‌ای خود در ان‌پی‌تی چشم‌پوشی کند.

یمن در جنوبی‌ترین بخش شبه‌جزیره عربستان سرزمینی دیرپا با نقشی محوری در حوادث گوناگون پس از اسلام بوده است. با این حال مردمان آن از مناظر گوناگون تفاوت‌های چشمگیری با دیگر ساکنان شبه‌جزیره داشته‌اند و از تمدن و فرهنگی به مراتب غنی‌تر و کهنسال‌تر بهره‌مند بوده‌اند. قبایل یمنی بارها در صدر اسلام موجب پیروزی‌ها و شکست‌های گوناگون بوده‌اند و قوم «کنده» که «اشعث بن قیس کندی» از مشهورترین‌شان نزد ایرانیان است در به قدرت رسیدن و همچنین سقوط خلفای پس از پیامبر نقشی اساسی بازی کرده‌اند. نقل است که پیامبر درباره اهل یمن که عده‌ای از آنها به حضور ایشان رفته بودند، فرموده بود: «اتاکم اهل الیمن، هم الین قلوبا، وارق افئده، الایمان یمان، والحکمه یمانیه؛  اهل یمن بر شما وارد شده‌اند، دل‌هایشان نرم و قلب‌هایی سرشار از مهربانى دارند، ایمان، یمنى و حکمت، یمانى است».
از دیگر قبایل یمن «مذحج» است که از اصیل‌ترین قبایل عرب محسوب می‌شود و از نسل قحطانند و 9 تیره دارد. آل‌مذحج در آغاز بعثت به دست امیرالمومنین مسلمان شدند و پس از پیامبر نیز از ارادتمندان امام علی علیه‌السلام باقی ماندند. در جریان فتح ایران به خوزستان کوچ کردند و در کوفه و بصره ساکن شدند و در زمان خلافت امیرالمومنین(ع) عمده یاران وفادار ایشان از مذحجیان بودند و «مالک‌ اشتر نخعی» بارزترین آنان است. اعراب خوزستان ایران به «نیس بن ابراهیم بن مالک» فرزند او می‌رسند و شاخص دیگر یاران آن حضرت، «اویس» است از بنی‌مراد که دومین طایفه مذحج شمرده می‌شوند.
«اویس بن عامر مرادی» با کنیه ابوعمر از مشهور‌ترین تابعین و معروف به «سیدالتابعین» است. تابعین آنهایی بودند که در صدر اسلام پیامبر را ندیده بودند و به واسطه اصحاب به اسلام گرویده بودند. اویس بن عامر، به دلیل اهلیتش در یمن و همچنین نام یکی از اجدادش به «قرنی» معروف بود و در تذکره..‌الاولیای عطار درباره او چنین آمده است: «آن قبله تابعین، آن قدوه اربعین، آن آفتاب پنهان، آن هم‌نفس رحمن، آن سهیل یمنی، اویس قرنی (رحمه..‌الله علیه) گاهگاه خواجه عالم(ص) روی سوی یمن کردی و گفتی «انی لاجد نفس الرحمن من قبل الیمن» یعنی نفس رحمن از جانب یمن همی‌یابم. نقل است چون رسول اکرم(ص) وفات خواست کرد، گفتند «یا رسول‌الله! مرقع تو به که دهیم؟ فرمود «به اویس قرنی.»
به گفته مورخان، اویس عامر شتربان بود و در سال دهم بعثت به اسلام گروید و معروف است در زمان پیامبر تنها یک بار به مدینه آمد لکن وقتی به مدینه رسید، باخبر شد پیامبر به سفر رفته است. اویس برای مادرش مدینه را ترک کرد و به یمن بازگشت و چون پیامبر به مدینه بازگشت، عرض کردند شترچرانی از یمن به نام اویس به اینجا آمد و به شما سلام رسانید و بازگشت. پیامبر فرمود: «آری! این نور اویس است که در خانه ما هدیه گذاشته و خود رفته است». پیامبر اعظم با عبارت‌هایی چون: بهترین و برترین فرد از تابعان، شفاعتگر والامقام، محبوب رسول خدا و نفس رحمان از اویس یاد می‌کردند. پس از آن نیز بارها از اشتیاقش برای دیدار او سخن گفتند و فرمودند: «نسیم خوش بهشت، از سوی قرن، در حال وزیدن است. آه!‌ ای اویس قرنی، چقدر من مشتاق دیدار تو هستم. ‌ای مردم! هر کس او را دید، سلام مرا به وی برساند».
شخصی از حاضران پرسید:‌ ای رسول خدا، اویس قرنی کیست؟ پس پیامبر(ص) فرمود «او با وجود عظمت و شخصیتی که دارد، در نظر شما فردی عادی و کسی است که اگر از نزد شما برود، از او سراغی نمی‌گیرید و اگر روزی میان شما حاضر شود، به وی اعتنایی نمی‌کنید». حضرت همچنین در توصیف بزرگی و جایگاه والای اویس در روز قیامت فرمودند: «در نتیجه  شفاعت اویس، جمعیت بسیاری به شماره افراد ربیعه و مُضر، به بهشت وارد خواهند شد. او با اینکه مرا ندیده، به من ایمان آورده است و پس از من، در رکاب جانشینم، علی بن ابیطالب(ع)، در جهاد با دشمنان به شهادت می‌رسد». پیامبر، اویس را در جای دیگری چنین توصیف فرمودند: «چشمان سیاه مایل به کبودی دارد و بین دو کتف او، اثر ماه‌گرفتگی است. گندمگون بوده و چانه‌اش کشیده و قامتش معتدل است.... قرآن تلاوت می‌کند و اشکش همواره از خوف خدا جاری است. دو جامه کهنه دارد. در زمین گمنام است ولی آسمانیان او را می‌شناسند و اگر به خدا قسم خورد، سوگندش پذیرفته است. روز رستاخیز به دیگر مردمان گفته می‌شود وارد بهشت شوید ولی به اویس می‌گویند بمان و شفاعت کن. خداوند به تعداد دو قبیله ربیعه و مُضرّ، شفاعت او را می‌پذیرد». سخنان دیگری نیز از پیامبر خدا درباره اویس گفته‌اند من‌جمله که ایشان فرمودند اویس قرنی از این امت، دوست من است.
پس از رحلت پیامبر، اویس به خدمت امیرالمومنین علی(ع) می‌رسد و «شیخ مفید» نقل می‌کند امام(ع) فرمودند: رسول خدا(ص) به من خبر داد که مردی از امتش را ملاقات خواهم کرد که به او اویس قرنی گفته می‏شود. او از گروه حزب‌الله و رسول او است که مرگ او شهادت در راه خداست و با شفاعت او به تعداد افراد دو قبیله ربیعه و مضر وارد بهشت می‌‏شوند. وی زمان خلیفه دوم، یمن را ترک کرده و به کوفه می‌رود و تا زمان خلافت امیرالمومنین در کوفه می‌ماند و همواره مردم را به همراهی با امیر مؤمنان علی(ع) فرامی‌خواند. آورده‌اند مردی به اویس گفت: مرا موعظه‌ای کن. اویس پاسخ داد: تو را سفارش می‌کنم به کتاب خدا، قرآن و سنت پیامبران الهی و همراهی با صالح مؤمنان علی بن ابیطالب(ع). اویس تا زمان خلافت امام علی(ع) گمنام بود تا اینکه خلیفه سوم کشته شد. پس از آن امیرالمومنین به کوفه رفتند و اویس به خدمت ایشان درآمد.
 او نه‌تنها یکی از یاران معمولی امام(ع) نبود، بلکه از حواریون آن حضرت به شمار می‌آمد و حضرت امام موسی‌کاظم(ع) فرمودند: «روز رستاخیز منادی الهی ندا می‌دهد حواریون محمد(ص) که از پیروی او دست نکشیدند و بر سر پیمان خود باقی ماندند، کجا هستند؟ در این هنگام چهره‌های درخشانی مانند سلمان، ابوذر و مقداد از جای برمی‌خیزند و خود را معرفی می‌کنند. بار دیگر منادی ندا می‌دهد: حواریون علی(ع) کجایند؟ پس گروهی از یاران برجسته امیرمؤمنان علی(ع) مانند محمد بن ابی‌بکر، میثم تمار و اویس قرنی برخاسته، از دیگران مشخص می‌شوند. آورده‌اند: چون امام علی بن ابیطالب(ع)، در غائله جمل به سوی بصره در حرکت بود، در نزدیکی بصره در منطقه ذی‌قار توقف نمود و آنگاه افرادی چون امام حسن مجتبی(ع)، عمار یاسر و مالک اشتر را برای جذب نیرو به کوفه فرستاد.
شیخ مفید در «ارشاد» می‌نویسد: حضرت علی(ع)، برای گرفتن بیعت از یارانش در ذی‌قار نشسته بود که فرمود: امروز از سوی کوفه، هزار مرد بدون کم و زیاد می‌آیند و تا پای جان با من بیعت خواهند کرد.
و از «عبدالله بن عباس» نقل می‌کند: من در این پیشگویی حضرت دقیق شدم. چون مردم کوفه به سوی لشکر امیرمؤمنان، علی(ع) آمدند، همه را شمردم. اما هنگامی که شمار آنان به 999 تن رسید، دیگر کسی نیامد. من در شگفت شدم و نگران که مبادا یک تن نیاید و این موضوع، بهانه‌ای برای سرپیچی بدخواهان از فرمان امام شود. همچنان در این اندیشه بودم که ناگاه شخصی را دیدم که از کوفه به سوی ما می‌آید. وقتی نزدیک شد، مردی را دیدم که جامه‌ای مویین بر تن و شمشیر و سپر در دست دارد. وقتی به لشکر رسید، نزد امام علی(ع) آمد و عرض کرد: دست‌تان را بدهید تا با شما بیعت کنم. علی(ع) فرمود: با من به چه چیزی بیعت می‌کنی؟ آن شخص گفت: بیعت بر شنیدن سخنانت و پیروی از فرمانت و جنگیدن در رکابت تا پای جان. علی بن ابیطالب(ع) فرمود: نام تو چیست؟ پس پاسخ داد: من اویس قرنی هستم. امیرمؤمنان بسیار خوشحال شد و فرمود: «الله‌اکبر، حبیبم رسول خدا، به من خبر داد که مردی را از امت ایشان که به وی اویس قرنی می‌گویند، خواهم دید. از افراد حزب خدا و حزب رسول خداست. در پایان عمر مبارکش به شهادت می‌رسد و در روز قیامت، به اندازه افراد دو قبیله ربیعه و مضر، شفاعت خواهد کرد».
ابن عباس می‌گوید: به خدا سوگند، با آمدن اویس و تکمیل شدن هزار تنی که امام علی(ع) پیشگویی کرده بود، اندوه و نگرانی من برطرف شد.
زمانی که امیرالمومنین به سمت صفین در حرکت بودند، اویس در کنار آب فرات وضو می‌گرفت، آواز طبلی به گوش وی رسید و پرسید: این چه صدایی است؟ گفتند: سپاه علی(ع) به جنگ معاویه می‌رود و مردم را به صحنه نبرد دعوت می‌کنند و صدا، صدای طبل سپاه علی است. اویس گفت: هیچ عبادتی نزد من برتر از یاری و پیروی حضرت علی علیه‌السلام نیست. آنگاه برای یاری و همراهی مولایش به سوی سپاه امیرالمؤمنین حرکت کرد. اویس در صفین نقش موثری در سپاه امیر المؤمنین(ع) ایفا کرد، از آنجا که با توجه به سخنان پیامبر درباره او حضورش در رکاب امام سند زنده‌ای بر حقانیت آن حضرت و بی‌اساس بودن ادعاهای معاویه به شمار می‌آمد، از این رو در جریان جنگ، برخی مردم شام، پس از آنکه شنیدند اویس میان سپاه امام علی(ع) است، از معاویه بریدند و به سپاه کوفه پیوستند.
«ابونعیم اصفهانی» در «حلیه..‌الاولیا» می‌نویسد: «در یکی از روزهای جنگ صفین شخصی از میان سپاه شام بیرون آمده و در برابر سپاه عراق با صدای بلند گفت: آیا اویس قرنی در میان شماست؟ گفتند: بلی! منظورت چیست؟ گفت: از پیامبر شنیدم که فرمود: اویس بهترین و نیکوکارترینِ تابعین است. پس از سپاه شام جدا شد و به سپاه عراق پیوست».
«اصبغ بن نباته» نقل می‌کند: «علی بن ابیطالب(ع) را هنگام جنگ صفین دیدم که خطاب به یاران خویش فرمود: چه کسی حاضر است تا پای جان با من بیعت کند؟ بی‌درنگ 99 تن از یاران، به حضور امام رسیدند و با ایشان بیعت کردند. امام فرمود: کیست که این رقم را تکمیل کند که پیامبر خدا، به من خبر داده است بیعت‌کنندگان با من در این روز، صد تن خواهند بود. پس مردی که لباس‌های بسیار ساده‌ای بر تن داشت، پیش آمد و برای بیعت با امام علی(ع) آماده شد».
در جای دیگری آمده است: چون این مرد نزدیک‌تر آمد، امیرمؤمنان علی(ع) فرمود: «اویس باش!» او عرض کرد: «من همان اویس قرنی‌ام».
«اسیر بن جابر» نیز می‌گوید: وقتی در جنگ صفین، منادی سپاه علی فریاد زد:‌ ای سپاه خدا، نبرد را آغاز کنید، اویس را دیدم که شمشیرش بر اثر شدت ضربه‌هایش شکست، سپس شمشیر را بر زمین انداخت و فریاد زد: ‌ای مردم! از این قوم هیچ هراسی به دل راه ندهید. پیش بروید که خدا با ماست. بدین ترتیب سپاهیان امیر مؤمنان را تشویق می‌کرد که ناگهان تیری به قلبش خورد و همان‌ جا بر زمین افتاد و شهید شد. پس از جنگ، امام علی(ع) بر جنازه اویس نماز خواند و وی را دفن کرد. آنگاه بر سر تربتش نشست و به یاد او گریست.
نقل است پس از شهادت اویس، نزدیک به چهل و چند زخم نیزه و تیر در بدن او به چشم می‌خورد. مرقد پاک اویس، در سمت چپ قبر «عمار یاسر» در شهر رقه سوریه قرار دارد.

گروه بین‌الملل: با فاش شدن علت اصلی فاجعه «جمعه سیاه مکه» بار دیگر بی‌کفایتی آل‌سعود برای تولیت از خانه خدا اثبات شد. گویی سست بودن پایه‌های جرثقیل سعودی نمادی از سست بودن پایه‌های این حکومت است. حتی به نظر می‌رسد افشاگری‌های ناراضیان سعودی در این‌باره به اختلافات و شکاف‌های موجود در حاکمیت عربستان دامن بزند. پس از حادثه سقوط جرثقیل در مسجد‌الحرام که به قیمت جان
107 زائر حرم مکی شریف از جمله
15 هموطن‌مان و مجروح شدن 238 تن دیگر انجامید، مسؤولان سعودی طی ادعایی واهی علت حادثه را نه توفان بلکه صاعقه و باد شدید دانسته بودند که از همان زمان پوچ بودن آن محرز بود چرا که بدین‌وسیله می‌خواستند عدم رعایت اقدامات احتیاطی را از دوش خود بردارند. اما یک پایگاه خبری عربستانی فاش کرده است علت حادثه سقوط جرثقیل در مکه مکرمه نه توفان بلکه عدم رعایت استانداردهای لازم در محکم کردن پایه‌های اصلی جرثقیل بوده است. المواطن در این‌باره نوشت: «علت اصلی سقوط جرثقیل در مکه مکرمه روی حجاج بیت‌الله‌الحرام که روز جمعه گذشته روی داده وزش توفان نبوده و ادعای مقامات و مسؤولان سعودی در این‌باره دروغ و نادرست است». این سایت سعودی با بررسی تصاویر جدید به دست آمده از جرثقیل واژگون شده چنین تحلیل کرد: «پایه‌های اصلی این جرثقیل به‌صورت محکم به زمین سفت نشده بودند و در پایه‌های این جرثقیل از بتون براساس معیارهای استاندارد جهانی استفاده نشده است و حتی در اطراف این جرثقیل از موانع لازم که باعث می‌شود کسی در اطراف منطقه استقرار آن تردد نداشته باشد استفاده نشده است، از این رو عاملان نصب این جرثقیل براساس کاتالوگ‌های تعیین‌شده برای نصب این جرثقیل استفاده نکرده و موارد هشدار را جدی تلقی نکرده‌اند و قطعات این جرثقیل فقط روی هم سوار شده بود». همچنین براساس فیلم به دست آمده از این حادثه مشخص شده است جرثقیل یاد شده هیچ کدام از پایه‌های آن به زمین ثابت و محکم نشده بود و استانداردهای بین‌المللی برای استفاده از جرثقیل مدنظر نبوده است، از این‌رو حتی بخش‌هایی که ممکن است تاب برداشته باشند یا متمایل شده باشند مورد بازبینی قرار نگرفته بودند. براساس اصول استانداردهای بین‌المللی برای استفاده از جرثقیل‌ها باید پایه این دستگاه‌ها با استفاده از بتون‌آرمه به زمین سفت شوند و دیگر بخش‌های آن نیز همانگونه که در کاتالوگ‌ها آمده باید روی هم سوار شوند و تمام پیچ و مهره‌های این جرثقیل براساس سفارش شرکت سازنده به‌ هم سفت شوند، همچنین در کاتالوگ استفاده از این جرثقیل نحوه ایمن‌سازی اطراف آن هم آموزش داده شده است که متاسفانه مسؤولان ذی‌ربط به این بخش از ایمن‌سازی هم توجهی نکرده بودند.
معرفی قربانیان انگلیسی و هندی
اما طبق اعلام رسانه‌های انگلیسی از
۱۰۷ قربانی فاجعه مکه ۲ نفر شهروند این کشور بوده‌اند. همچنین براساس گزارش شبکه سی‌ان‌ان، اندونزی به جای پاکستان به عنوان کشوری معرفی شد که در حادثه مزبور بیشترین تلفات را داده است. در حالی که براساس آخرین اطلاعات در حادثه
11 سپتامبر شهر مکه ۹ نفر زائر بنگلادشی، ۱۰ مالزیایی، ۵ ایرانی، ۴۲ اندونزیایی و
۵۲ نفر پاکستانی درگذشته بودند، حال مشخص شده که از این تعداد 2 نفر انگلیسی و 11 تن دیگر هندی بوده‌اند که البته هنوز به تایید مقامات عربستانی نرسیده است.  به نوشته روزنامه میرر در این حادثه از انگلیس 2 نفر کشته و 3 نفر نیز زخمی شدند. روزنامه ایندین اکسپرس نیز به‌نقل از منابع عربستانی اعلام کرده در این حادثه از میان کشته‌شده‌ها ۱۱ نفر متعلق به کشور هندوستان بوده است که به اشتباه پاکستانی اعلام شده‌اند بدین ترتیب شمار پاکستانی‌های درگذشته به 41 نفر تقلیل یافته و اندونزی با 42 قربانی پر تلفات‌ترین کشور جمعه سیاه مکه بوده است. «ویکاس سواروپ» سخنگوی وزارت خارجه هندوستان خبر کشته شدن ۱۱ نفر از تبعه این کشور را در حادثه مکه تایید کرده است. به گفته ویکاس هویت کشته‌شده‌های هندی هنگام انتقال اجساد به سردخانه معلوم شد. وزارت خارجه هند تسهیلاتی برای خانواده‌های افراد کشته‌شده برای تحویل آنها فراهم کرده است. طبق اعلام منابع هندی 2 نفر از کشته شده‌های این کشور یک زوج اهل منطقه کریشنا از ایالت آندرا پرادش هستند.

پس از گذشت چند روز از حادثه مکه هنوز سرنوشت  3زن ایرانی مشخص نیست و همچنان در لیست مفقودان هستند.  به گزارش ایسنا، امیرمحسن ضیایی، رئیس جمعیت هلال‌احمر کشور، با اشاره به بستری شدن 7 نفر از مصدومان ایرانی حادثه مکه در بیمارستان‌های سعودی، گفت: به احتمال زیاد 2 نفر از این مصدومان بزودی از بیمارستان‌ ترخیص می‌شوند.  رئیس جمعیت هلال‌احمر درباره مفقود‌الاثرهای حادثه عصر روز جمعه مکه نیز بیان داشت: تکلیف مفقودالاثرهای این حادثه نیز مشخص شده است و در مجموع اکنون 3 زائر زن ایرانی هنوز مفقودالاثر هستند که جست‌وجوها جهت پیدا کردن آنها ادامه دارد. این احتمال وجود دارد این افراد نیز جزو اجسادی باشند که هنوز شناسایی نشده‌اند، اما در مجموع جست‌وجوها برای یافتن آنها همچنان ادامه خواهد داشت.

 

حسین قرایی: 1ـ یکی از تاثیرگذارترین شاعران پس از انقلاب کسی نیست جز «سلمان هراتی». سلمان یکی از ضلع‌های اخوان ثالث شعر انقلاب است که اضلاع دیگرش را قیصر امین‌پور و سیدحسن حسینی تشکیل می‌دهند.  او به‌زعم عمر کوتاه
27 ساله‌اش، شعرهای قابل توجهی به جامعه ارائه داد، شعرهایی که در آنها درد و فقر و اجتماع و سیاست و عشق و کلماتی از این دست، احساس تکلیف می‌کنند.
سختی‌هایی که سلمان نوجوان در مزردشت – محل تولدش - می‌کشد و مرارت‌هایی که خانواده‌اش در همان دوران می‌کشیدند، باعث شده زندگی به پیوست مشقاتش را در شعرهایش به تصویر بکشد و هر اهل دلی که به این تابلوها نگاه می‌کند به دوران کودکی و نوجوانی شاعر سفر کند.
«آب در سماور کهنه ریختن» یک مثل مازندرانی است که وقتی می‌خواهند از گذشته‌شان صحبت کنند و خاطرات آن دوران را روایت کنند، می‌گویند: «بیا آب در سماور کهنه بریزیم.» و سلمان در شعری با عنوان «آب در سماور کهنه» بخشی از سختی‌هایی را که ذکر آن رفت در قالب یک شاعر مطالبه‌گر می‌سراید:
«من نبودم/ مادرم یتیم شد/ من نبودم/ درختان، بی‌شکوفه نشستند»
 (آب در سماور کهنه، ص 166)
شاعر در این شعر با خان‌ها و خان‌بازی‌ها سر ستیز دارد و به تعبیر سید شهیدان اهل قلم، دلش برای «خان‌گزیده‌ها» می‌سوزد. او مظلومیت اجدادش را اشک می‌ریزد و این بی‌عدالتی‌ها را از چشم موجود مهربانی به نام «مادر» می‌نگرد:
«برای رفوی پیراهن پاره ما/ دوبیتی و اشک کافی بود/ سوزن که به دستش می‌رفت/ نه! بر جگرم می‌رفت / کی می‌توانستم گریه کنم/ کیومرث خان می‌گفت: دهانت را ببند/ آیا آسمان به زمین آمده است/ ما که چیزی احساس نمی‌کنیم/  بالش من سنگین بود از اشک‌های من/ با گوشه زمخت لحافم/ اشک‌هایم را می‌ستردم/ بر دامن مادرم/ اگر گندم می‌پاشیدیم/ سبز می‌شد/ از بس گریسته بود/ آسمان تنها دوست مادرم بود»
 (همان، صص 168 و 169)
با همه این فضاها، سلمان با سختی‌های عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند و بالاخره دیپلم خود را در تنکابن می‌گیرد، برای ادامه تحصیل در دانشسرا به تهران می‌آید و فوق‌دیپلم هنر اخذ می‌کند. در همان سال‌های اول انقلاب است که به جمع شاعران حوزه هنری می‌پیوندد و یکی از سرآمدان شعر انقلاب محسوب می‌شود.
مهربانی و عطوفت سلمان در سبک زندگی شاعرانه‌اش باعث می‌شود او از شمال نارنگی بیاورد؛ مقداری بین شاعران حوزه و مقداری نیز سر مزار فروغ پخش‌ کند.
سلمان مسلمان، جایش را در بین شاعران انقلاب باز می‌کند و یکی از مشتری‌های پر و پا قرص گعده شاعران حوزه هنری می‌شود و در جلساتی که حسین اسرافیلی، وحید امیری، سیدحسن حسینی، قیصر امین‌پور و... حضور دارند شعرخوانی می‌کند و این صمیمیت با نگاه محبت‌آمیز سلمان گره می‌خورد و ضریب پیدا می‌کند.
2ـ سلمان یکی از درخشان‌ترین چهره‌های شعر معاصر ایران است. او هم از نظرگاه فرم و هم از چشم‌انداز محتوا، کارهای قابل تحسینی ارائه داد. دلدادگی سلمان به انقلاب اسلامی و به تعبیر خودش «جمهوری گل محمدی» در واژه‌واژه شعرش تبلور دارد.
توجه سلمان به شخصیت و سلوک حضرت امام خمینی(ره) در دریای شعرش موج می‌زند. مثلا دوبیتی‌ای که از گل‌گشت در غزل‌های او چیده شده، خطاب به امام است:
پیش از تو آب معنی دریا شدن نداشت
شب مانده بود و جرأت فردا شدن نداشت

ای خیال تو رویای روحانی آب
ای سپیدار استوار سبز گلستان محراب

زیبایی اشعار او در برخی مواقع دو چندان می‌شود. به‌عنوان مثال در همین بیت اخیر، این شاعر انقلاب، 4 بار از ظرفیت صامت «س» برای برجسته کردن واژه‌های استوار و حماسه بهره جسته است و این یعنی سلمان مثل استاد مهرداد اوستا «امام را حماسه‌ای دیگر» می‌داند.
دل‌سپردگی و دلدادگی به معشوقی به نام امام تا آنجا در شعرهای سلمان انقلابی ارتفاع پیدا می‌کند که وطن را به این جهت دوست دارد که او بر قلب‌ها فرمانروایی می‌کند:
«وطن سید بزرگواری است/ که با دستاری سبز/ چون موجی در سواحل توفانی/ حماسه می‌خواند/ اینجا همه امام را دوست دارند/ و امام همه را دوست دارد/ پنجره چشم‌هامان را می‌گشاییم/ با قلب‌هامان نگاه می‌کنیم/ و سپس عشق/ و سپس رنج و صبر/ و خم شدن در خون خویش/ و بدین‌سان/ ما برای گسترش عشق/ به دنیا می‌آییم/ و از دنیا می‌رویم»
 (همان، صص 171و172)
3ـ از ویژگی‌های شاخص شاعر «از آسمان سبز»، توجه به مردم و دغدغه‌های رنگارنگ آنان است، مردمی که کار می‌کنند ولی عده معدودی در این میان احتکار می‌کنند. مردمی که رنج می‌برند و عده معدودی گنج می‌برند و...
دقیقا از همین چشم‌انداز عادلانه است که سلمان، دلش برای مردم می‌سوزد. قلبش برای مردم می‌زند و شعر از غلاف می‌کشد و شعری در مذمت محتکران می‌سراید و در پیشانی‌اش این عبارت را حک می‌کند؛ «یک قلم ناسزا به محتکر، قربه.. الی‌الله».
سلمان با زبانی صاف و پوست‌کنده از کمک مردم به انقلاب و دفاع مردم از این واژه ناب می‌گوید:
«مردم که هیزم تری به تو نفروخته‌اند/ تو را آمریکایی می‌دانند/ آنها از اینکه باید در صف بمانند/ دلخور نیستند/ من بارها دیده‌ام/ برای خون دادن/ چه قدر صف را تحمل کردند/ و برای ثبت‌نام در بسیج/ و برای رای دادن هم/ داخل صف دعا می‌کردند/ خواهرم می‌گوید:/ تحملش آسان نیست/ چگونه می‌شود این همه معطل خوردن شد/ تو می‌خواهی خواهرم فرصت نکند/ برای رزمندگان دستکش ببافد/ تو همین را می‌خواهی/ آمریکا نیز/ الهی هرچه در پستو داری زنگ بزند!/ مثل دلت که زنگ زده است/ و مثل تریاک قهوه‌ای شده است/ تو نشئه پولی/ اما یادت باشد/ ما هم کم نیستیم/ و زبان‌مان مدت‌هاست/ با ذکر «بسم‌الله» بیعت کرده است»
 (همان، صص 124و 125)
مهندس کلمات ما با تسلط مومنانه‌ای که به واژه‌واژه شعر دارد، در ساختمان شعر هم دقیق می‌شود و قلب محتکر را مثل سکه‌های زمان طاغوت می‌داند و در ادامه اینگونه شمشیر می‌زند:
«این سکه دیگر رایج نیست/ و آخرین مهلتش پریروز بود/ سرانجام تو هم نزدیک است/ چرا که ما پشتمان از حضور مردم گرم است/ می‌دانیم که نخواهی ماند/ آن سان که دیگران نماندند»
 (همان، ص126)
«اعتراض» ژانری است که در شعرهای کوتاه و بلند سلمان جلوه‌گری می‌کند و جالب است این ژانر در ساحت‌های مختلفی رخ نشان می‌دهد؛ یک بار به فردی که زمان جنگ دارد در ویلای شمالش جدول حل می‌کند، یک بار به محتکران، یک بار به تندروها و یک بار هم به کسانی که به انقلاب اسلامی توجهی ندارند و...
اصلا بگذارید از زبان سرخ سلمان بشنویم:
«چرا خدیجه گریه نکند/ در حالی که او ما را/ به اندازه 2 باغ گل سرخ/ به بهار نزدیک کرده است/ با تحمل 2 داغ، به اندازه 2 طلوع/ صبح ظهور را جلو انداخته است/ اما هنوز حق با شهلاست/ شهلا چه گلی به سر بهار زده است؟/ که این همه زبانش دراز است؟/ و جرات می‌کند/ اسم خیابان‌ها را عوضی بگوید/ -آقا عشرت‌آباد! میدان شهیاد می‌خوره؟»
 (همان ص 203)
همین اعتراض‌های با رنگ و بوی عشق است که او را تافته‌ای جدابافته کرده و باعث شده در سال‌های بعد افرادی مثل «علیرضا قزوه» در «از نخلستان تا خیابان» از او الگو بردارند و این الگوبرداری تا امروز در شعر پرتپش انقلاب آشکار است. «سفر بمباران» اثر «علی‌محمد مؤدب» که اخیرا منتشر شده را بنگرید تا اثرگذاری سلمان تا اکنون را مشاهده کنید.
قبل از سلمان هم اعتراض‌هایی از این دست در شعر شاعرانی مثل طاهره صفارزاده، محمدرضا عبدالملکیان و...
به چشم می‌خورد.
4ـ اگر بخواهیم سریع و صریح ویژگی‌های شعری سلمان را از نظر بگذرانیم باید به موارد زیر اشاره کنیم تا مقداری در این «ارزیابی شتابزده» حق مطلب ادا شود.
الف- توجه به شهدا و حسرت جا ماندن از کاروان شهیدان:
ماندیم و نراندیم، نشستیم و شکستیم
رفتید و شنیدیم شهیدان خدایید                  
(همان، ص 29)
ب- توجه به مذهب و ارادت به ساحت‌های عاشورا و انتظار: مثلا او در این مقوله با یاد کردن «بیداری حسینی» در شعری خطاب به امام سجاد(ع) اینگونه می‌سراید:
بیزارم از آن حنجره کو زارت خواند
چون لاله عزیز بودی و خارت خواند
پیغام تو ورد سبز بیداران است
بیدار نبود، آنکه بیمارت خواند
 (همان، ص 57)
پ- ارائه مفاهیم نو با ظاهری بدیع و آراسته:
«سرخ‌تر از شهید/ هیچ دستی در بهار/ گلی نکاشت»
 (همان، ص118)
ت- توجه فراوان به امور معنوی: از این رهگذر می‌توان به نیایش‌واره‌های سلمان که پختگی‌اش در شعر قابل رؤیت است اشاره کرد:
«جهان، قرآن مصور است/ و آیه‌ها در آن/ به جای اینکه بنشینند، ایستاده‌اند/ درخت یک مفهوم است/ دریا یک مفهوم است/ جنگل و خاک و ابر/ خورشید و ماه و گیاه/ با چشم‌های عاشق بیا/ تا جهان را تلاوت کنیم»
 (همان، ص 201)
ث- توجه به وضعیت کنونی جهان و اشاره به افق‌های دوردست:
«زخم ایران با پماد زیتون التیام می‌یابد/ فلسطین مستاصل باید/ به آوارگی قناعت کند.../ جایزه صلح را / به دجال یک چشم می‌دهید/ و امنیت را در خاورمیانه اعلام می‌کنید/ و برای آمریکا / کارت تبریک می‌فرستید/ - دست مریزاد! / به لبنان فرصت دادند/ تا کشته‌هایش را دفن کند/ و صنعت مونتاژ را/ و روشنفکر مونتاژ را/ به رسم یادگاری/ به جهان سوم بخشیدند.../ من دیدم/ در خیابان شانزه‌لیزه/ زیر پای دموکراسی/ پوست موز می‌گذارند/ فکر می‌کنید مهد آزادی کجاست؟»
 (همان، صص 107-104)
ج- دفاع از آرمان‌ها و بزرگداشت ارزش‌های انقلاب اسلامی: این مورد در دفاتر مختلف سلمان از «از آسمان سبز» گرفته تا «دری به خانه خورشید» قابل رؤیت است. به نظرم یکی از زیباترین جلوه‌های این مفهوم را باید در غزل «خواهش شکستن» نگریست:
«وفور فتنه اگر هست، آسمان با ماست
که چشم لطف ز دنیای دیگری داریم»
(همان، ص 26)
به هر روی سلمان در اشعارش از کلمات بدیع و ترکیب‌های تازه مدد جسته است و با توجه به این خلاقیت، سهم قابل ملاحظه‌ای در شعر انقلاب دارد و شاید اگر اجل به او مهلت می‌داد، شعرهای ارزشمند دیگری به کارنامه شاعری‌اش اضافه می‌کرد.
5 ـ تاکنون از چند نفر از دوستان زلال سلمان شنیده‌ام او 2 هفته قبل از تصادفش شعر «من هم می‌میرم» را سروده است. با توجه به صداقت این شاعر شمالی، می‌توان گفت «مرگ‌آگاهی» هم یکی از ویژگی‌های زیست مومنانه و انقلابی اوست.
فکر می‌کنم شعرهایی مثل «من هم می‌میرم» سلمان که از نظر فرمی در دیوان کاملش زیاد یافت می‌شود، موضوع قابل تحقیقی برای پایان‌نامه‌های دانشگاهیان است. با برشی از شعر معطر «من هم می‌میرم» از دانشگاه دعوت می‌کنیم بیشتر به سلمان بپردازد و مطالعه کند و از آموزش‌وپرورش می‌خواهیم حداقل نام چند مدرسه را «سلمان هراتی» بگذارد! البته شهرداری تهران، میدانی را به این شاعر پرشور اختصاص داده است. بگذریم!
از سلمان بشنوید:
«من هم می‌میرم/ در خیابانی شلوغ/ در برابر بی‌تفاوتی چشم‌های تماشا/ زیر چرخ‌های بی‌رحم ماشین/ ماشین یک پزشک عصبانی/ وقتی از بیمارستان دولتی برمی‌گردد/ پس 2 روز بعد/ در ستون تسلیت روزنامه/ زیر یک عکس شش در چهار خواهند نوشت/‌ ای آن که رفته‌ای/ چه کسی سطل‌های زباله را پر می‌کند؟»
(همان، ص 184)