پارسا رافع: مواضع دولت ایران در روزهای منتهی به خروج آمریکا از برجام، درباره واکنش احتمالی ایران به این اقدام آمریکا بسیار صریح و محکم بود. از خروج قطعی از برجام تا خروج از ان‌پی‌تی و... مواردی بودند که دولت حسن روحانی دولت آمریکا را از این اقدامات ایران برحذر می‌داشت. با این حال اما آمریکا رسما از برجام خارج شد و در مقابل دولت ایران نه‌تنها به هیچ‌کدام از هشدارهایی که نسبت به خروج آمریکا از برجام می‌داد عمل نکرد بلکه حالا محمدجواد ظریف از سوی حسن روحانی مامور شده در 3 سفر به چین، روسیه و بلژیک، با مقامات کشورهای باقیمانده در برجام ملاقات کند تا شاید راهی برای زنده نگه داشتن برجام و ادامه این توافق با کشورهای باقیمانده پیدا شود. به گزارش «وطن‌امروز»، دولت روحانی در مواضع رسمی و علنی خود می‌گوید برای آنکه ایران در برجام بماند و تعهدات هسته‌ای خود را همچنان اجرا کند، باید اروپا تضمین‌‌های لازم را برای تحقق منافع و اهداف ایران در این توافق هسته‌ای ارائه دهد. یعنی بر اساس آن چیزی که دولت روحانی در ظاهر می‌گوید ایران به شرطی در برجام می‌ماند که تعهدات طرف مقابل اجرایی شود و تضمین‌‌های لازم نیز برای تداوم اجرای این تعهدات ارائه شود. در گوشه و کنار، برخی اخبار تاییدنشده مبنی بر احتمال برقراری مراودات مالی بین ایران و اروپا با واحد پولی غیر از دلار یا تشکیل صندوق خسارت برای جبران هزینه‌‌های شرکت‌های مشمول جریمه‌‌های آمریکا شنیده می‌شود. اینها به عنوان بخشی از راهکارهای ممکن برای دادن تضمین به ایران برای ماندن در برجام مطرح می‌شود اما به اعتقاد کارشناسان همه اینها در شرایطی است که اروپا عزم و اراده مقابله و مناقشه با آمریکا بر سر توافق هسته‌ای را داشته باشد. آیا اروپا اراده لازم برای مقابله با آمریکا در دفاع از برجام را دارد؟
در شرایطی که وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی برای اجرای ماموریت نجات برجام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، پس از چین و روسیه حالا وارد بلژیک شده تا با وزرای خارجه 3 کشور اروپایی حاضر در برجام مذاکره کند، مقامات آمریکایی گفته‌‌اند در حال تلاش هستند تا از طریق اروپا توافق با ایران بر سر دائمی کردن محدودیت‌‌های هسته‌ای، محدود کردن برنامه دفاع موشکی و تغییر سیاست‌‌های منطقه‌ای ایران را محقق کنند. آنگونه که آمریکایی‌ها می‌گویند، این آمریکا و اروپا هستند که برای زنده ماندن برجام شرط می‌گذارند، نه ایران. در حالی که دولت ایران می‌گوید برای ماندن در برجام باید از اروپا تضمین‌‌‌هایی درباره تحقق اهداف ایران از توافق هسته‌ای بگیرد حالا آمریکایی‌ها نشان داده‌‌اند برای آنکه مزاحم تداوم همکاری‌‌ سایر اعضای 1+5  با ایران نشوند، باید شروط ترامپ درباره 3 موضوع
قید شده محقق شود. طی ماه‌‌های اخیر بارها مقامات 3 کشور اروپایی حاضر در برجام در اظهارنظر‌‌های مختلف اعلام کرده‌‌اند با برنامه و سیاست ترامپ علیه ایران همراه هستند. فرانسه، انگلیس و آلمان اعلام کرده‌‌اند با نگرانی‌‌‌های ترامپ درباره برنامه دفاع موشکی و سیاست‌‌های منطقه‌ای ایران هم‌نظرند و تلاش می‌کنند درباره این موضوعات نیز ایران را ناچار به پذیرش مطالبات جدید کنند. حالا در روزهایی که آمریکا رسما از برجام خارج شده، به نظر می‌رسد بازی جدید آمریکا و اروپا که اخیرا تحت عنوان بازی «پلیس خوب/ پلیس بد» مطرح شده، کلید خورده است. حالا ماجرا اینگونه است: دولت ایران در ظاهر برای ماندن در برجام و تداوم اجرای تعهدات برجامی خود، خواستار گرفتن تضمین‌‌های محکم از اروپاست. در آن سو نیز آمریکا ممانعت نکردن از اجرای تعهدات کشورهای باقیمانده در برجام را مشروط به محقق شدن 3 شرط خود برای توافق با ایران می‌داند. یعنی به شرطی که 3 شرط مزبور محقق شود، مانع ارائه تضمین اروپا به ایران نخواهد شد. در این حالت اساسا تضمین مصداق همان ماجرای نخود سیاه است، چراکه در اصل، ماجرا درباره کمیت یا کیفیت تضمین از اروپا برای عدم خروج ایران از برجام نیست بلکه مربوط به شروط آمریکا برای ادامه برجام بین ایران و 5 کشور باقیمانده است.  مایک پمپئو بامداد دوشنبه در مصاحبه با برنامه «Face The Nation» شبکه سی‌بی‌اس در پاسخ به این سوال که چرا «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا تلاش نکرد برجام را اصلاح کند، گفت: «ما این کار را انجام دادیم. تلاش‌مان را کردیم». او ادامه داد: «رئیس‌جمهور اهدافی را تعیین کرد. او در 2 هفته اول [حضور من در سمتم] من را مأمور این کرد که با همکاری اروپایی‌ها این کار (اصلاح برجام) را انجام دهم؛ به‌رغم آنکه، کار قبل از ورود من به وزارت خارجه شروع شده بود و ما هیچ‌گاه به توافق نمی‌رسیدیم. اروپایی‌ها به زبان ساده با الزامات مربوط به اصلاح برجام موافقت نمی‌کردند». پمپئو در ادامه اضافه کرد دولت آمریکا به همکاری با طرف‌های اروپایی برای رسیدن به توافق جدید ادامه خواهد داد. او گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ و رئیس‌جمهور مکرون هر دو گفته‌اند ما خواهان توافقی بزرگ‌تر هستیم؛ هفته‌های آینده، سخت برای این تلاش خواهیم کرد... اگر بتوانیم از اروپایی‌ها بخواهیم این کار را انجام بدهند، کار شگفت‌انگیزی خواهد بود». وزیر خارجه آمریکا از توافق هسته‌ای برجام هم انتقاد کرد و مدعی شد این توافق، آنچه به ادعای وی رفتارهای «مخرب» ایران است را افزایش داده است. او گفت: «اساساً اتفاقی که در زمان برجام افتاد این بود که ثروت‌اندوزی ایرانی‌ها، رفتارهای مخرب آنها را تشدید کرد. پولی که داشتند و صرف پرتاب موشک به سمت ریاض و اسرائیل می‌شد و جان آمریکایی‌ها را به‌خطر می‌انداخت، حاصل منفعت‌های اقتصادی‌ای بود که از برجام به دست آورده بودند. رئیس‌جمهور ترامپ می‌خواهد آنها را از این ثروت‌ها محروم کند». به گزارش فارس، پمپئو افزود: «امیدواریم آقای [حسن] روحانی [رئیس‌جمهور ایران] هم، که خود را غربی می‌پندارد، بازداشت‌شدگان ایران را آزاد کند. او درباره این واقعیت صحبت می‌کند که می‌خواهد شرکت‌های اروپایی آنجا بمانند. حداقل کاری که او می‌تواند انجام دهد، این است که تمام افرادی را که کشورش، کشور آقای روحانی، نگه داشته، آزاد کند». وی در پاسخ به این سوال که آیا هدف از این گفت‌وگوها دستیابی به توافقی جدید با ایران است یا تشکیل ائتلافی علیه ایران، گفت: «می‌خواهیم ائتلافی تشکیل دهیم که نه‌تنها برنامه هسته‌ای ایران را که آنها هنوز انکارش می‌کنند، به عقب براند... اما این فقط پرونده هسته‌ای نیست، بلکه برنامه موشکی آنها هم خواهد بود. تلاش‌های آنها برای تقویت حزب‌الله هم خواهد بود که تهدیدی علیه اسرائیل است و کاری که آنها دارند در یمن انجام می‌دهند تا به عربستان موشک شلیک کنند».
کد وزارت خزانه‌داری درباره شروط ترامپ
وزیر خارجه آمریکا به گونه‌ای سخن گفته که نشان می‌دهد میان آمریکا و اروپا یک تقسیم کار مشخص انجام شده است. به عبارتی آمریکا از برجام خارج شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تحریم‌‌‌هایی علیه ایران وضع کرده، آنگاه اروپا را جلو فرستاده است تا امتیازات بیشتری از ایران بگیرد تا اروپا در قبال دریافت امتیازات جدیدتر از ایران، همان تعهدات برجامی خود را انجام دهد. وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز در همین راستا به گونه‌ای صحبت کرده که سناریوی بازی مشترک و تقسیم کار 2 سوی آتلانتیک علیه ایران را تقویت می‌کند. او تهدید کرده تحریم‌‌های جدید را تا زمان حصول توافق جدید اجرا خواهد کرد. استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفته آمریکا تا زمان برقراری یک توافق جامع با ایران اعمال تحریم علیه ایران را در اولویت قرار خواهد داد. به گزارش تسنیم، او با بیان اینکه تحریم‌ها «تهدید تو خالی» نیست، گفت: «آنها واقعی هستند و ما تا زمانی که ایران توافقی جامع را امضا کند که مانع دستیابی‌اش به سلاح هسته‌ای شود، آنها را ادامه خواهیم داد».
بسته اروپا یا سفارش ترامپ!
فضای پیش روی توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 کاملا مشخص است. آمریکا از برجام خارج شده است. با خروج آمریکا توازن برجام به هم خورده است. اروپا برای ادامه دادن برجام با همین وضعیت فعلی نمی‌تواند تضمین‌‌های لازم را به ایران بدهد چراکه با سیاست‌‌های تنبیهی آمریکا مواجه خواهد شد. آمریکا نیز شرط پذیرش ادامه برجام میان ایران و 5 کشور باقیمانده را محقق شدن 3 شرط ترامپ درباره دائمی شدن محدودیت‌‌های برنامه هسته‌‌‌ای، محدود شدن برنامه دفاع موشکی و تغییر در سیاست‌‌های منطقه‌ای ایران می‌داند.  حالا در آستانه دیدار ظریف با وزرای خارجه تروئیکای اروپایی در بروکسل، برخی منابع از بسته پیشنهادی اروپا به ایران خبر داده‌‌‌اند. حمید بعیدی‌نژاد از عوامل به بار آمدن برجام که حالا سفیر ایران در لندن است، در صفحه توئیتر خود با اشاره به تماس تلفنی ترزا می، ‌نخست‌وزیر انگلیس با حسن روحانی نوشت: خانم ترزا می، ‌نخست‌وزیر انگلیس در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران به وی اطلاع داده است که انگلیس، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه در بروکسل بسته‌ای از پیشنهادات را به ظریف ارائه خواهند داد برای حفاظت از اجرای برجام که این اطمینان را به ایران می‌دهد که از منافع اقتصادی توافق هسته‌ای بهره‌مند خواهد شد.
ظریف: بزودی مشخص خواهد شد
به نظر می‌رسد آنچه به عنوان بسته پیشنهادی اروپا به ایران مطرح شده، بیشتر همان سازوکار طرح مطالبات بیشتر از ایران برای تحقق شروط ترامپ و امکان ادامه دادن توافق هسته‌ای است. اگرنه به اعتقاد کارشناسان، اساسا اروپا نه توان مقابله با آمریکا دارد و نه اساسا به لحاظ فنی می‌تواند موسسات و شرکت‌‌های صنعتی و تجاری را برای همکاری با ایران ترغیب یا اجبار کند. 
این درحالی است که محمدجواد ظریف پس از دیدار با همتای روس خود در مسکو، قبل از عزیمت به بروکسل در پیامی توئیتری درباره دیدارهای اخیر خود در چین و روسیه و رایزنی‌هایش درباره برجام گفت: «بزودی مشخص خواهد شد که چطور گروه 1+4 می‌تواند منافع ایران در برجام را تضمین کند».
تضمین دست دوم!
تجربه مذاکرات هسته‌ای ایران و اروپا نشان داده قاره سبز در مقابله با آمریکا ماهیت مستقلی ندارد. به همین خاطر اینکه گفته شود اروپا در واکنش به خروج آمریکا از برجام، با این کشور وارد مناقشه می‌شود و برای حفظ برجام و تداوم حضور ایران در این توافق، به ایران تضمین‌های لازم را می‌دهد، غیر واقع‌بینانه است. ماجرای اظهارات قابل تامل حسن روحانی درباره نسبت اروپا و آمریکا بارها مورد استفاده رسانه‌های منتقد دیپلماسی دولت حسن روحانی قرار گرفته است. بازخوانی برخی نظرات روحانی دراین‌باره، آن هم در دورانی که هنوز رئیس دولت نشده بود، قابل تامل است. روحانی در صفحه 151 کتاب خود درباره مذاکرات هسته‌ای با اروپا در دولت اصلاحات می‌نویسد: «درباره مذاکره با آمریکا در زمینه هسته‌ای هم بحث‌هایی وجود داشت که در نهایت مورد موافقت قرار نگرفت. استدلال موافقان این بود که در ماجرای افغانستان و عراق، با آمریکا مذاکره کرده‌ایم- درست است که با حضور نماینده سازمان ملل بود - پس سومین مورد آن هم می‌تواند موضوع هسته‌ای باشد و از آنجا که اروپایی‌ها قدرت دست دوم جهان هستند، لذا ممکن است راحت‌تر بتوانیم با آمریکایی‌ها به توافق برسیم». در صفحه 366 این کتاب درباره تحریم آمریکا هم آمده است: «رفع تحریم‌ها و محدودیت‌های معامله با ایران از آنجا که بخشی از تحریم‌ها و محدودیت‌ها اصالتاً از سوی آمریکا وضع شده است؛ اگر آمریکا آمادگی همراهی و رفع این موارد را نداشته باشد، طرف اروپایی توان تأمین تمام نظرات ایران را در مذاکرات ندارد». روحانی همچنین در صفحه 376 نوشته است: «در ضمن، اروپایی‌ها می‌گفتند بر فرض اینکه این تحریم‌ها را برداریم، شما باید مشکل‌تان را با آمریکا نیز حل کنید، برای اینکه در شرایط تحریم آمریکا، شرکت‌های ما با شما کار نمی‌کنند». در صفحه 427 کتاب نیز آمده است: «ما در مذاکرات، به اروپایی‌ها می‌گفتیم شما نمی‌توانید بدون آمریکا اقدام مهمی انجام دهید. البته این بحث بین خودمان هم مطرح بود، بویژه آنکه در بحث تحریم‌ها و کالاهای دومنظوره، بدون موافقت آمریکا کاری از آنها ساخته نبود».

اعلام نتایج غیررسمی چهارمین انتخابات پارلمانی عراق بعد از سقوط رژیم بعث، نشان‌دهنده تغییر معادلات آتی عراق به واسطه تشکیل پارلمانی متفاوت است که نتیجه آن چهره‌ای جدید از عراق نجات‌یافته از شر تروریسم تکفیری داعشی است. طبق آنچه کمیسیون انتخابات عراق از نتایج اولیه رسمی و جزئی شمارش آرا در بیش از ۱۰ استان اعلام کرده است، لیست‌ «سائرون للاصلاح» (به معنای تلویحی رهسپاران به سوی اصلاحات) وابسته به جریان صدر، صدرنشین است که حکایت از بازگشت مقتدا صدر به عرصه سیاسی عراق دارد. لیست سائرون شامل صدر و حزب کمونیست و بر اساس مبارزه با فساد تشکیل شد. پیروز بعدی انتخابات عراق ائتلاف «الفتح المبین» به ریاست هادی العامری، فرمانده سپاه بدر است که شامل گروه‌های حشدالشعبی می‌شود که نقشی تعیین‌کننده در حمایت از نیروهای عراقی در نابودی داعش داشتند. در مقابل اما نتایج اولیه نشانگر شکست حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق است.  شاید حیدر العبادی، رهبر ائتلاف النصر که به نشانه غلبه بر تروریسم داعشی و جلب آرای مردم، این نام را برای ائتلاف خود برگزید، تصور نمی‌کرد در بسیاری از استان‌ها بویژه در استان بغداد، باید نظاره‌گر پیشتازی 2 ائتلاف سائرون و الفتح باشد و خود در جایگاهی مثل چهارم و پنجم قرار بگیرد. ائتلاف «الوطنیه» به رهبری ایاد علاوی نیز در بغداد در جایگاه چهارم قرار گرفته است. در استان بغداد، ائتلاف سائرون (صدر) با ۴۱۳ هزار رأی جایگاه نخست و ائتلاف الفتح با ۲۳۳ هزار رأی جایگاه دوم را از آن خود کردند. همچنین ائتلاف «دوله‌ القانون» به ریاست «نوری المالکی» (نخست‌وزیر سابق و معاون رئیس‌جمهور) با ۲۱۱ هزار رأی سوم و ائتلاف «القوی الوطنیه» به ریاست ایاد علاوی با ۲۰۴ هزار رأی  چهارم است. ائتلاف النصر به رهبری حیدر العبادی (نخست‌وزیر) نیز با ۱۹۴ هزار رأی در جایگاه پنجم ایستاده است. طبق نتایج غیررسمی، ائتلاف سائرون در حداقل 5 استان جنوبی عراق (المثنی، میسان، نجف، واسط و ذی‌قار) رأی نخست را کسب کرده و در 3 استان (بصره، قادسیه و کربلا) رأی دوم را آورده است. همپای سائرون، ائتلاف الفتح در حداقل 4 استان (بصره، قادسیه، واسط و کربلا) رأی نخست را کسب کرده و در 6 استان (المثنی، میسان، نجف، واسط، صلاح الدین و ذی‌قار) رأی دوم را به دست آورده است.  نکته مهم دیگر عدم صدرنشینی ائتلاف النصر در استان‌های عراق جز در یک استان آن هم نینواست؛ استانی که نماد شکست داعش در عراق است.  طرفداران ائتلاف‌‌های سیاسی برنده از جمله سائرون و الفتح‌المبین که پیشتازان کسب آرای انتخابات پارلمانی عراق معرفی شده‌‌‌‌اند، ساعتی پس از نیمه‌شب دوشنبه سوار بر خودرو و موتوسیکلت با حمل پرچم و تراکت‌‌های تبلیغاتی به شادی پرداختند.
دولت کماکان در دست شیعیان
اعلام جزئی نتایج انتخابات از برخی نشانه‌های تشکیل دولت آینده در صورتی که لیست سائرون همچنان پیشتاز باشد، پرده برداشت و این نخستین‌بار از زمان انتخابات ۲۰۰۵ است که مقتدا صدر در ترکیب دولت آینده حرف اول را می‌زند. از سوی دیگر، هر 4 ائتلاف نخست پیشتاز در انتخابات، از احزاب شیعه هستند و هر چند از اتحاد دوره‌های قبل برخوردار نیستند ولی به هر ترتیب ائتلاف شیعیان مجموعا نخست‌وزیر را تعیین خواهد کرد. در چنین موقعیتی 3 معادله در جریان است: اول اینکه احتمال می‌رود سائرون و الفتح با هم ائتلاف کنند و جریان الحکمه به رهبری
سید عمار حکیم به این ائتلاف نزدیک شود. دوم اینکه النصر و سائرون و جریان الحکمه با هم ائتلاف کنند که یک مشکل مقابل این ائتلاف قرار می‌گیرد و آن احتمال اصرار سائرون بر تعیین نخست‌وزیر از داخل جریان صدر به جای العبادی است که هدف از آن پایان دادن به انحصار این پست از سوی حزب الدعوه است. اما معادله دیگر ائتلاف احتمالی میان لیست الفتح و دوله قانون به ریاست مالکی است که تعداد کرسی‌های آنان را به 72 می‌رساند و همزمان برخی گروه‌های کوچک با گرایش‌های مشترک به این ائتلاف بپیوندند اما این ائتلاف احتمالا نمی‌تواند اکثریت نیم به اضافه یک را زیر سقف پارلمان به دست آورد تا بزرگ‌ترین فراکسیون باشد.

دیروز ساعت 5 عصر هفتادمین سالگرد یوم‌النکبه، نکبت‌ترین لحظه اشغال فلسطین با رسمیت یافتن توطئه آمریکایی-صهیونیستی برای اسرائیلی‌سازی قدس شریف، قبله نخست مسلمانان همزمان شد؛ این لحظه‌ای بود که با فرمان دونالد ترامپ از واشنگتن و در حضور نمایندگان و خانواده او، مراسم افتتاح سفارت آمریکا با نقض رای سازمان ملل و حتی کشورهای قدرتمند جهان و زیرپاگذاشتن تمام اصول بین‌المللی و حقایق تاریخی در قدس شریف آغاز شد؛ افتضاحی که به بزرگ‌ترین اجماع جهانی هم علیه اشغالگری رژیم صیهونیستی و هم نقش رهبری جهانی آمریکا انجامید. روزنامه فرامنطقه‌ای رای‌الیوم، این اقدام ترامپ را کاملا تحریک‌آمیز و باعث طغیان خشم فلسطینی‌ها و سرازیر شدن آن از قدس، غزه و کرانه باختری به اردن و دیگر کشورهای عربی و اسلامی خواند. علاوه بر این ترامپ عصر روز دوشنبه 14 ماه مه موسوم به روز نکبت، با نمایش نهایت سرسپردگی‌اش به صهیونیست‌ها به کشورهای مقتدر و مستقل جهان ثابت کرد دیگر نمی‌توان به امید میانجیگری آمریکایی نشست که خود بازیچه دست دارودسته‌ای جنایتکار و اشغالگر است. عصر دیروز هنگامی که ترامپ کنفرانس ویدئویی‌اش را از کاخ سفید برای اجتماع شکل گرفته در محل ساختمان بازسازی شده «هتل دیپلمات» در محله ارنونا در جنوب قدس اشغالی – که حالا به محله ترامپ تغییر نام یافته - آغاز می‌کرد، عامدانه چشم بر این بسته بود که جای نمایندگان و دیپلمات‌های بزرگ‌ترین کشورهای جهان و منطقه، حتی آنهایی که با واشنگتن همپیمان یا شریک هستند نیز خالی بود به طوری که می‌توان گفت ایالات متحده از آغاز قرن بیستم تاکنون در هیچ اقدام بین‌المللی هدفمندش  اینچنین تنها نبوده است. اجتماع سفارت نکبتی جدید آمریکا در قدس اشغالی را عمدتا مجموعه‌ای از مقامات اسرائیلی، حلقه صهیونیست‌های علنی آمریکایی و دیپلمات‌های کشورهایی  عمدتا کم‌اهمیت و  فاقد اعتبار بین‌المللی تشکیل می‌دادند. نه تنها کشورهای محوری اتحادیه اروپایی شامل فرانسه، آلمان و ایتالیا در کنار بریتانیا، نزدیک‌ترین متحد آمریکا و اسرائیل، مراسم دیروز را تحریم کرده بودند، بلکه چین، روسیه، ژاپن و مصر هم به رغم روابط راهبردی یا نزدیک‌شان با رژیم تل‌آویو حاضر نشدند در مشروعیت بخشیدن به حربه‌ای آمریکایی-صهیونیستی شرکت کنند که در حقیقت مقدمه تصمیم نامشروع رژیم اسرائیل برای اعلام اورشلیم به عنوان پایتخت و بلعیدن قدس شریف است. جالب اینکه از اتحادیه اروپایی کشورهایی عمدتا از شرق این اتحادیه در مراسم دیروز شرکت کردند که مشخصا با اتکا به آمریکا قصد به چالش کشیدن تصمیمات مرکز بروکسل را دارند. همچنین از مجموع 40 کشوری که به دعوت وزارت خارجه اسرائیل برای شرکت دیپلمات‌های‌شان در مراسم افتتاح سفارت آمریکا در قدس اشغالی پاسخ مثبت داده بودند،کشورهای اتریش، کنگو، ویتنام و ساحل‌عاج در آخرین لحظات انصراف دادند. اما دولت آمریکا در حالی تصمیم خلق‌الساعه ترامپ را برای به رسمیت شناختن قدس اشغالی به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به اجرا گذاشت که خود او جرات نکرد در مراسم نمادین مربوط به آن شرکت کند. این تصمیم دسامبر گذشته کنگره تنها با مخالفت اکثریت دموکرات‌ها همراه نبود، بلکه مخالفت‌ها و محکومیت‌های گسترده جهانی را در پی داشت و 2 هفته بعد، روز 30 آذر 96 مجمع عمومی سازمان ملل متحد با 128 رأی موافق و 9 رأی مخالف قطعنامه‌ای را در محکومیت آن به تصویب رساند. طبق قطعنامه 478 شورای امنیت هیچ کشوری اجازه ندارد نمایندگی دیپلماتیک (سفارتخانه و کنسولگری) در شهر قدس تأسیس کند یا تصمیمی درباره وضعیت آن بگیرد. یک سال پیش از آن نیز شورای امنیت با تصویب قطعنامه 2334، ساخت هرگونه واحد یهودی‌نشین یا شهرک جدید در اراضی خصوصی فلسطینیان شامل قدس شرقی و کرانه باختری را ممنوع اعلام کرده بود. به عبارت دیگر ترامپ با اتخاذ تصمیمی که فقط و فقط، اسرائیلی‌ها از آن منتفع می‌شوند، آمریکا را در مقابل تمام جهان قرار داد و مشروعیت جهانی دولت واشنگتن را وارد بن‌بست بزرگی کرد. می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده آمریکایی‌ها هم همصدا با فلسطینیان از این سفارت به عنوان سفارت نکبتی خود یاد خواهند کرد، چنان که در آستانه افتتاح آن هشتگ‌ها و موضوعات مربوط به یادآوری حمله به سفارتخانه‌های آمریکا در گوشه و کنار جهان در شبکه‌های اجتماعی به وفور به چشم می‌خورد. شعارهای درج شده بر ساختمان سفارت جدید نظیر «ترامپ دوست صهیون» و «ترامپ دوباره اسرائیل را بزرگ کرد» کاملا گویای تناقض تصمیم ترامپ با منافع کلان خود آمریکاست چرا که مشخص شد او شعارش مبنی بر بزرگ کردن آمریکا را به فراموشی سپرده است.
تظاهرات بزرگ ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی
دیروز همزمان با مراسم مزبور در روز نکبت، هفتادمین سالگرد تاسیس رژیم نامشروع اسرائیل در سرزمین فلسطین، 40 کشور جهان همپای خروش بی‌سابقه فلسطینی‌ها شاهد تظاهرات ضدآمریکایی و ضد اسرائیلی بودند.  در جریان تظاهرات 100 هزار نفری اهالی غزه از ساعات اولیه صبح دیروز، مرزهای شرقی این باریکه شاهد لشکرکشی بزرگ صهیونیست‌ها بود به طوری که در نتیجه تجاوز ماشین‌های جنگی رژیم به شرق جبالیا و تیراندازی‌های آنها به سمت فلسطینیان دیروز دست کم 52 فلسطینی به شهادت رسیده و بیش از 2000 تن دیگر هم زخمی یا دچار حالت خفگی شدند. تظاهرات فلسطینیان غزه از یک ماه و نیم پیش آغاز شده که با احتساب شهدای دیروز، آمار شهدای تظاهرات «بازگشت» به حدود 95 تن افزایش یافته است.  این در حالی است که حماس، فلسطینی‌ها را به تظاهرات بزرگ در روز نکبت و روز پس از آن در همه نقاط غزه و کرانه باختری و حتی داخل اراضی اشغالی دعوت کرده است. ایجاد خاکریز در شرق غزه و پمپاژ سنگین آب به روی جمعیت از دیگر اقدامات نیروهای اسرائیلی از ترس نفوذ جمعیت بی‌سابقه معترضان به داخل سرزمین‌های اشغالی بود. با این حال تصاویر هوایی حاکی از آن بود که تا ساعات عصرگاهی لحظه به لحظه بر جمعیت حاضر در این منطقه افزوده می‌شد. در درگیری‌های صبح دیروز در شرق خان‌یونس نیز 4 فلسطینی با شلیک اشغالگران زخمی شدند. اما پس از آنکه جنگنده‌های رژیم اشغالگر 2 روز پیش شمال نوار غزه را بمباران کردند، دیروز در یوم‌النکبه نیز تعدادی از بولدوزر‌های اسرائیلی همزمان با هفتادمین سالگرد اعلام تاسیس این رژیم در فلسطین وارد مرز‌های شرقی نوار غزه شدند؛ اقدامی که مشخصا در جهت یادآوری اشغال فلسطین انجام شد.
ترامپ: اسرائیل حق تعیین پایتخت دارد!
عصر دیروز در مراسم رسمی انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس، یک فایل ویدئویی از دونالد ترامپ پخش شد. رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «دقیقا ۷۰ سال قبل در چنین روزی، آمریکا تحت ریاست‌جمهوری هری ترومن تبدیل به نخستین کشوری شد که دولت اسرائیل را به رسمیت شناخت. ما امروز رسما سفارت آمریکا را در اورشلیم (بیت‌المقدس) افتتاح کردیم. تبریک می‌گویم.» وی ادامه داد: «خیلی وقت بود که قرار بود این کار انجام شود. تقریبا بلافاصله پس از اعلام استقلال در ۱۹۴۴، اسرائیل شهر اورشلیم (بیت‌المقدس) را به عنوان پایتخت خود تعیین کرد، پایتختی که مردم یهودی در زمان‌های باستان آن را ایجاد کرده بودند، موضوعی که بسیار اهمیت دارد.» ترامپ افزود: «امروز اورشلیم (بیت‌المقدس) مکان استقرار دولت اسرائیل، پارلمان اسرائیل، دادگاه عالی اسرائیل و مکان استقرار نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور اسرائیل است. اسرائیل یک کشور مستقل است و همانند هر عضو دیگر مستقل، حق تعیین پایتخت خودش را دارد اما برای سال‌های زیادی ما در اذعان به این واقعیت آشکار که اورشلیم (بیت‌المقدس) پایتخت اسرائیل است، ناکام بودیم.» وی در پایان افزود: «آمریکا همیشه دوست بزرگ اسرائیل باقی خواهد ماند».
روز خودشیرینی در محله ترامپ
مراسم دیروز از نخستین ساعات بعد از ظهر با حضور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و دیگر مقامات این رژیم و هیاتی بزرگ از فرستادگان دولت و کنگره آمریکا آغاز شد که البته به طور مشخص هیچ شخصیتی از حزب دموکرات در آن دیده نمی‌شد که این اعتبار تصمیم ترامپ را در داخل آمریکا هم زیر سوال می‌برد.  ایوانکا دختر ترامپ و شوهر یهودی‌اش جرد کوشنر به عنوان مشاور ارشد رئیس‌جمهور ایالات متحده به همراه جان سالیوان، قائم‌مقام وزارت خارجه آمریکا، استیو منوچین، وزیر یهودی دارایی کابینه ترامپ، دیوید فریدمن سفیر واشنگتن در اراضی اشغالی و تد کروز و لیندسی گراهام، سناتورهای نومحافظه‌کار جمهوری‌خواه مهم‌ترین چهره‌های آمریکایی حاضر بودند. در ابتدای این مراسم سرهنگ «نفتالی بنت» وزیر آموزش رژیم صهیونیستی با تشکر از ترامپ برای انتقال سفارتخانه‌اش به قدس، در تهدیدی غیرمسقیم علیه ایران، حزب‌الله و محور مقاومت، گفت دشمنانی که بخواهند موجودیت این رژیم را به خطر بیندازند، با پاسخ آهنین مواجه خواهند شد. سخنران‌های بعدی شامل سرهنگ «آیلت شاکد» وزیر دادگستری رژیم اشغالگر، استیون منوچین دیوید فریدمن و آویگدور لیبرمن وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز سخنان مشابهی در تمجید حماقت ترامپ تحت عنوان شجاعت و حمله به ایران و محور مقاومت انجام دادند. در این میان سخنان لیبرمن از آن جهت حائز اهمیت بود که او خوی جنایتکار و سرکوبگر اسرائیل را نمایان کرد و خطاب به فلسطینیان معترض گفت: «اگر فرزندان و کودکان خود را برای تظاهرات به مناطق مرزی بفرستید، ما با تمام توان به آنها پاسخ خواهیم داد که ممکن است به قیمت جان‌شان تمام شود».  ابراز تشکرهای نتانیاهو از ترامپ نیز از دیگر نکات مورد توجه این نمایش تهوع‌آور آمریکایی- اسرائیلی بود. این خوش‌خدمتی ترامپ به صهیونیست‌ها چنان به مذاق اسرائیلی‌ها شیرین آمده که علاوه بر نام‌گذاری شهرک ارنونا که سفارت در آن واقع شده به اسم ترامپ، آنها نام او را روی یک باشگاه فوتبال مطرح در قدس اشغالی گذاشتند. باشگاه «بیتار اورشلیم» دیروز اعلام کرد از این به بعد «بیتار ترامپ اورشلیم» نامیده خواهد شد. شهرداری قدس اشغالی نیز هزینه 57 میلیون دلاری احداث فوری یک خط اتوبوس برقی از قلب این شهر به شهرک ارونا که سفارت جدید آمریکا در آن افتتاح شده است را تقبل کرده است. آمریکایی‌ها اگر چه اعلام کرده‌اند در همین ابتدای کار 50 کارمند را از سفارت سابق‌شان در تل‌آویو به قدس منتقل می‌کنند اما این حرکتی نمایشی است، چرا که تکمیل مجموعه فعلی به عنوان یک سفارت واقعی برای واشنگتن دست کم 6 سال طول خواهد کشید. در حقیقت فقط تعداد محدودی از دفاتر سفارت فعلی در تل‌آویو به محل جدید یا موقت در قدس منتقل می‌شود از جمله دفتر فریدمن، سفیر ترامپ.
آل‌سعود نگران عواقب اقدام نسنجیده ترامپ
با آنکه رژیم سعودی درباره انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی سکوت پیشه کرده اما بر کسی پوشیده نیست که حاکمان عربستان، امارات و بحرین از حامیان پشت‌پرده این اقدام ترامپ به عنوان بخشی از طرح واگذاری خائنانه فلسطین به صهیونیست‌ها تحت عنوان معامله قرن هستند. با این حال بدنه اجتماعی و رهبری این شیخ‌نشین‌ها بویژه خود آل‌سعود کاملا عواقب وخیم این حرکت تحریک‌آمیز را درک کرده‌اند. مثلا ترکی الفیصل، رئیس سابق آژانس اطلاعاتی سعودی و یکی از برجسته‌ترین چهره‌های خاندان آل‌سعود تصمیم اخیر آمریکا برای انتقال سفارت خود از تل‌آویو به قدس اشغالی را باعث بی‌ثباتی بیشتر در خاورمیانه دانسته است. او در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌بی‌سی، واشنگتن را به نادیده گرفتن همه محاسبات سیاسی داخلی و بین‌المللی پیشین در روند انتقال سفارت آمریکا به قدس متهم کرد و افزود: «این گامی نیست که برای فلسطین و خاورمیانه صلح به ارمغان بیاورد».
دعوت رسمی از وزیر صهیونیست برای سفر به امارات
وزیر ارتباطات رژیم صهیونیستی از دعوت علنی خود برای سفر به دوبی به عنوان یک «وزیر اسرائیلی»، خبر داد. ایوب قرا افزود: این سفر در ماه اکتبر صورت خواهد گرفت و بزودی شاهد سفر مسؤولان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به اسرائیل خواهید بود. وی در ادامه گفت «امروز، روابط اسرائیل با (برخی) کشورهای عربی خوب ولی غیرعلنی است. همواره بررسی می‌کنیم که روابط با کشورهای عربی خلیج‌فارس از شکل غیرعلنی درآید و به یک حقیقت تبدیل شود.» عربستان سعودی در سایه حکومت محمد بن‌سلمان، ولیعهد پیشرو عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی شده است.

صباح زنگنه*: اقدام ترامپ و به رسمیت شناختن قدس شریف به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، یک تصمیم و اقدام خلاف عقل و قوانین بین‌المللی و حتی قوانین داخلی آمریکاست. این عمل مانند آن است که ترامپ برج خود را در ایالات متحده به یک خانواده یا مستاجر اجاره دهد و پس از مدتی شاهد آن باشد که همین گروه به یکباره آن را اشغال کرده و تابلوی باب میل خود را بر سردر آن نصب کرده و نام دیگری برای آن انتخاب کنند. ماجرای قدس و پرونده انتقال سفارت آمریکا به این مکان مقدس، در همین راستا قابلیت تحلیل دارد، چرا که این موضوع نه‌تنها یک بحث مذهبی و سیاسی به شمار می‌رود، بلکه یک مساله حقوقی در بطن آن‌، جا دارد که باعث می‌شود چهره رژیم صهیونیستی در نظر جامعه ملل مخدوش شود.
یکی از راهبردهای آمریکا و اسرائیل این است که با انتقال سفارت و کارهایی از این قبیل بتوانند با گذشت زمان اشغال سرزمین فلسطین از 1967 تاکنون را مشمول فراموشی کرده و آن را در انظار عمومی یک مساله فراموش شده به تصویر بکشند؛ اما واقعیت این است که هرگز حقانیت فلسطین و اشغال آن توسط صهیونیست‌ها نه‌تنها در افکار عمومی، بلکه از حیث حقوق عرفی و قوانین بین‌المللی، ساقط نشده و از یاد نمی‌رود، چرا که این مساله موضوع تحریک ملت‌ها اعم از مسلمان و غیرمسلمان است و به اقدام علیه تل‌آویو منتهی خواهد شد.
نکته قابل‌توجه اینجاست که هیچ رئیس‌جمهوری در طول تاریخ آمریکا آماده پذیرش چنین هزینه سنگینی برای دولت و کشور خود نبوده است؛ دلیل این امر اقداماتی مانند پاکسازی قومی، نسل‌کشی، کودک‌کشی و تجاوز ارضی است که از سوی قوانین بین‌المللی خصوصاً اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی به عنوان شدیدترین جرائم بین‌المللی از آنها یاد شده است. ممکن است عده‌ای انتقال سفارت آمریکا به قدس را نمادین بدانند اما بدون تردید آثار سیاسی، امنیتی و حقوقی آن بسیار بالا خواهد بود و نمی‌توان براحتی از کنار آن گذشت. در روزهای اخیر شاهد اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در بنگلادش بودیم و در آنجا تمام نمایندگان دولت‌ها بر حمایت از قدس و فلسطین تاکید کردند و وزیر خارجه عربستان هم مجبور به همراهی با سایر حاضران شد. این بدان معناست که پس از گذشت 7 دهه شاهدیم مساله قدس از یاد منطقه و جهان اسلام بیرون نرفته و این نشان می‌دهد اسرائیل و ایالات متحده باید منتظر هزینه‌های بعدی اقدام خود باشند.
برگزاری و ادامه راهپیمایی بازگشت توسط ساکنان سرزمین‌های اشغالی نشان می‌دهد جدیت در احقاق حق بازگشت به خانه خود بیش از گذشته پررنگ شده است و آنها به دنبال یکسره کردن کار برای بازگشت به سرزمین اجدادی خود هستند. در این میان موضع سعودی‌ها تناقضات مهمی دارد؛ ولیعهد سعودی سخن از حق حیات اسرائیل به میان می‌آورد و پادشاه عربستان سعی در تطهیر چهره پسرش دارد و این دوگانگی نشان از بیم و امید محمد بن‌سلمان برای شروع و ادامه ولیعهدی خود با حمایت آمریکا و اسرائیل دارد.
در این میان «اردن» به عنوان متولی اوقاف قدس شریف نسبت به انتقال سفارت آمریکا معترض است، چرا که این کشور حق نمایندگی و وکالت از سوی فلسطینی‌ها برای حمایت از موقوفات قدس را دارد و نسبت به انتقال سفارت معترض و مخالف است. ممکن است بسیاری از کارشناسان معتقد باشند اردن در نهایت می‌تواند یک موضع‌گیری سیاسی و نصفه و نیمه از خود در مجامع بین‌المللی نمایان کند اما واقعیت این است که اَمان به جهت جایگاه و وجهه بین‌المللی خود در پرونده فلسطین، می‌تواند اقدام به طرح شکایت علیه رژیم صهیونیستی کند. اینکه دیده می‌شود اسرائیل برای عضویت در شورای امنیت سازمان ملل درخواست می‌دهد اما اعضای دائم با آن مخالفت می‌کنند یا اینکه بیانیه «محمود عباس» که آمریکا از آن شکایت و آن را محکوم می‌کند، توسط کویت حمایت می‌شود، نشان از شکست اسرائیل در مجامع حقوقی دارد، لذا نباید از این محور غافل ماند.
«آپارتاید» و فاصله انداختن میان فلسطینی‌ها و سرزمین‌شان یکی از موضوعاتی است که امروز باید برای پیگیری حقوقی این پرونده مورد اشاره قرار بگیرد. مشابه این موضوع را اواخر دهه 40 میلادی در آفریقای جنوبی شاهد بودیم که جنبه بین‌المللی دارد، چرا که این موضوع دقیقاً جنبه نژادپرستی دارد که می‌تواند در شورای امنیت و سازمان‌های بین‌المللی مطرح و پیگیری شود. در امتداد اقدام آمریکا و اسرائیل، فلسطین باید برای عضویت در سازمان ملل اقدام کرده و به عنوان یک دولت روی کار بیاید که در نهایت این موضوع می‌تواند رژیم صهیونیستی را به چالش بکشد. از جهت دیگر فلسطین می‌تواند علیه اسرائیل با موضوع کشتارهای اتفاق افتاده در دهه‌های گذشته طرح دعوای کیفری در مجامع بین‌المللی کرده و به نوعی رژیم صهیونیستی را محاصره کند.  آنچه در روزهای آینده اتفاق خواهد افتاد و باید شاهدش باشیم عکس‌العمل انفرادی یا گروهی مقاومت فلسطین خواهد بود؛ به صورتی که هسته‌های مقاومت در این جغرافیا به صورت مسالمت‌آمیز یا بر اساس واکنش سخت اقدام به پاسخگویی علیه اقدامات آمریکا و اسرائیل خواهند کرد که تبعات آن بدون تردید متوجه واشنگتن و تل‌آویو خواهد بود، چرا که در وضعیت کنونی بخشی از هویت مسلمانان جهان و همچنین ساکنان سرزمین‌های اشغالی در حال تغییر است و هرگونه اقدامی در جهت پاسخ به انتقال سفارت متصور خواهد بود.          
*سفیر و نماینده پیشین ایران
در سازمان همکاری اسلامی

خالد القدومی*:انتقال سفارت آمریکا به قدس شریف، این پیام را مخابره کرد که دولت آمریکا اقدامی خارج از عرف دیپلماسی بین‌المللی انجام داده و این عمل به تمام قوانین بین‌المللی ضربه وارد کرده است، چرا که واشنگتن با این کار، اقدام به وضع قانون خودساخته درباره شهر قدس کرده است. این اقدام در واقع سیلی‌ای بر گوش قوانین بین‌المللی است و با نقض عرف‌ها و قوانین شناخته شده نظام بین‌الملل، از رژیم صهیونیستی بدون توجه به حقوق طرف مقابل حمایت کرده است. ما در فلسطین این اقدام را در راستای سیاست‌های پیشین واشنگتن و حمایت همه‌جانبه و آشکار آنها از اسرائیل قلمداد می‌کنیم و این روزها در راهپیمایی‌های بازگشت، ضد این اقدام ایستادگی کرده و به دنیا گوشزد می‌کنیم آمریکا گامی اشتباه برداشته و باید از این اقدام خود، عقب‌نشینی کند.
مواضع ضعیف در جهان اسلام و دنیای عرب باعث شد ایالات متحده و اسرائیل بتوانند بدون توجه به اینکه آیا طرف دیگری وجود دارد و حقوقی برای آنها محفوظ است، دست به چنین اقدامی بزنند. متاسفانه جامعه ضعیف اسلامی و عربی حتی نتوانست یک موضع رسمی قاطع در این‌باره اتخاذ کند؛ همین امر باعث به‌وجود آمدن این احساس در دولت آمریکا شد که می‌تواند براحتی چنین اقدامی را عملیاتی کند و نیازی به گفت‌وگو یا همزیستی مسالمت‌آمیز وجود ندارد. در حال حاضر باید گام‌‌هایی اساسی در برابر این اقدام برداشته شود که آمریکا را مجبور به بازگشت از این تصمیم خود کند. همچنین اقدامات دیپلماتیک مفید فایده، بویژه در کشورهایی که به عنوان دوست و متحد آمریکا در منطقه به شمار می‌روند، بسیار ضروری است. همه ما قدس را دوست داریم و به آن عشق می‌ورزیم ولی قدس اکنون به مواضع قاطع، شجاعانه و مثمر ثمر احتیاج دارد. قدس مساله عدالت و ظلم است و اقدامات باید در شأن این موضوع باشد. اقدامی که انجام می‌شود باید به گونه‌ای باشد که آمریکا متوجه شود در مسیر اشتباهی قدم گذاشته و تصمیم غلطی را اتخاذ کرده است. یکی از این اقدامات که در کنار اقدام دیپلماتیک باید پیگیری شود، اقدامات اقتصادی خواهد بود؛ برای مثال می‌توان روابط اقتصادی با ایالات متحده را قطع کرد یا از سلاح نفت در این‌باره استفاده کرد. همانگونه که اعراب در گذشته از آن استفاده و آمریکا را مجبور به گردن نهادن به حقوق دنیای عرب، جهان اسلام و مردم فلسطین کرده بودند.
آمریکا به عنوان یک دشمن در مقابل فلسطین قرار گرفته و مردم فلسطین به این کشور به چشم دشمن می‌نگرند و دلیل آن قرار گرفتن در کنار رژیم صهیونیستی است. این چینش باعث می‌شود هیچ مذاکره یا معامله دوطرفه‌ای میان اسرائیل و فلسطین شکل نگیرد و از این جهت ایالات متحده از سوی مردم فلسطین به رسمیت شناخته نمی‌شود. اعتماد به آمریکا در برخی مجامع داخلی به عنوان حامی یا کشوری که به فلسطین کمک خواهد کرد، از بین رفته و دیگر چنین برداشتی نسبت به این کشور وجود ندارد و همین اقدام باعث می‌شود فلسطینی‌ها از هرگونه مذاکره که طرف‌های آن آمریکا و اسرائیل باشند عقب‌نشینی کنند. تحرکات آمریکا اقدامی در راستای مشروعیت بخشیدن به اسرائیل و گام برداشتن در عادی‌سازی روابط فلسطین با رژیم‌صهیونیستی است؛ آنها به دنبال این موضوع هستند که فلسطین همان‌گونه که با دیگر کشورهای همسایه روابطی عادی دارد، با اسرائیل نیز چنین رفتاری داشته باشد. اینک تمام اقداماتی که در گذشته و در این راستا انجام شده بود، از بین رفت. امروز شهر قدس از نگاه قوانین جهانی یک شهر بین‌المللی به شمار می‌رود و زمانی که اینگونه اقدامات از سوی آمریکا انجام می‌شود در واقع ضربه وارد کردن به قوانین بین‌المللی به نمایش گذاشته می‌شود.
متاسفانه سکوتی که در این‌باره شد، همچون خنجری بر پشت ملت و کودکان فلسطین و خنجری در قلب قدس است که نخستین قبله‌گاه مسلمانان و مرکز دینی بیش از نیمی از ساکنان زمین است. البته درباره مردم جهان سخن نمی‌گویم، چرا که  آنها در حمایت از فلسطین قلب‌های‌شان جریحه‌دار شد و به خیابان‌ها آمدند.
متاسفانه سکوت رسمی کشورهای عربی و اسلامی و عدم اتخاذ مواضع قاطع در این زمینه به عنوان نپذیرفتن حقوق مردم فلسطین، تایید این اقدام به شمار می‌رود که نشان می‌دهد باید بیشتر از اینها برای قدس زحمت بکشیم. سکوتی که برابر این اقدام در هر کجا انجام شده در واقع خیانت و نیرنگی به مردم و خون شهدای فلسطین است.
از این جهت و به نسبت این تحرکات، مقاومت فلسطین همچون حماس و جهاد اسلامی می‌تواند واکنش‌هایی داشته باشد: اولا- قدس همچون حیفا، یافا و الخلیل مناطقی است که توسط رژیم صهیونیستی اشغال شده و کل فلسطین منطقه‌ای است که توسط اسرائیل به اشغال در آمده و باید از آن خارج شوند.  موضع ایالات متحده در قبال پذیرش قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی هیچ قیمت و ارزشی در دایره لغات فلسطینیان و در قاموس قوانین بین‌المللی ندارد. قدس پایتخت یگانه و ابدی فلسطین است و مطلقاً هیچ جایی برای اسرائیلی‌ها در آن وجود ندارد. ثانیا- مردم فلسطین در هفتادمین سالروز «نکبت» برای احقاق حقوق خود به شکل مسالمت‌آمیز دست به تظاهرات زدند که در مقابل با اقدامات خشن نظامیان صهیونیست در مناطق مختلف از غزه و کرانه و... علیه این تظاهرات روبه‌رو شدیم که تاکنون ده‌ها شهید و صدها زخمی بر جا گذاشته است. در راهپیمایی‌های اخیر نیز حدود 50 شهید و بیش از 9 هزار و 600 زخمی داشتیم که در این میان 4 کودک شهید و 400 کودک دیگر زخمی شدند. مردم فلسطین با شکستن مرزهای تعیین شده توسط اسرائیل، لحظه‌ای تاریخی را رقم زدند و به زمین‌هایی که از آنها غصب شده بود بازگشتند؛ چه در غزه و چه در کرانه باختری، قدس و دیگر مناطق در برابر دشمن صهیونیستی ایستادگی می‌کنیم و ان‌شاءالله مطابق وعده حق، پیروز خواهیم شد.
* نماینده جنبش حماس در تهران
 

حسین قدیانی: جوری جماعت افسادطلب، جناح مقابل خود را و آن‌هم در یک مغلطه بزرگ «همصدا با نتانیاهو» می‌خوانند، کأنه حضرات، صبح خود را با شعار «مرگ بر اسرائیل» آغاز می‌کنند! و در هر فتنه‌ای، همه خط ‌قرمزشان این است که مبادا رفتار و گفتاری باب دل صهیونیست‌ها داشته باشند! و عاشق این هستند که هر وقت دانشگاهی دعوت می‌شوند، زیر پای‌شان پرچم رژیم جعلی، نقاشی شده باشد، بلکه از موهبت لگدمال کردن نماد شیطان بی‌نصیب نمانند! یعنی آخر وقاحت هستند این افسادطلبان! سال ۸۸ از بس تکرار کردند دروغ بزرگ تقلب را که به اذعان سران صهیونیسم، شدند «سرمایه‌های اسرائیل در ایران» اما حالا منتقدان فلان توافق لنگ ‌در هوا را متهم به همصدایی با نتانیاهو می‌کنند! چیست اما مصداق واقعی همصدایی با حرامزاده‌های غاصب قدس شریف؟! الا دمیدن در تنور دروغ بزرگ تقلب؟! الا فتنه و آشوب و اغتشاش، آن‌هم در روز عاشورا؟! الا سردادن شعار «نه غزه، نه لبنان»؟! الا ست کردن رنگ لوگوی روزنامه با پرچم لعین تکفیری؟! الا نکوهش عاری از شرف سردار سلیمانی؟! الا تیتر وقیحانه «سرتیپ حسین همدانی در سوریه کشته شد»؟! الا کوچک جلوه دادن صنعت هسته‌ای؟! الا بتن‌ریزی در قلب رآکتور اراک؟! الا در روز قدس، هر شعاری دادن به جز «مرگ بر اسرائیل»؟! الا در روز ۱۳ آبان، هر شعاری دادن جز «مرگ بر آمریکا»؟! الا شعار من‌درآوردی و پوپولیستی «جمهوری ایرانی»؟! الا مساعی آشکار و پنهان برای تضعیف سپاه؟! الا سعی در تخریب وحدت نیروهای مسلح؟! الا تلاش در بستن دست نیروی قدس سپاه؟! الا تشکیک در توان دفاعی کشور؟! الا بیان این اباطیل که ما موشک می‌خواهیم چه کار؟! الا بزک دشمن و نمایش وارونه دوست؟! گفت: «کافر همه را به کیش خود پندارد!» این همه همراهی با اسرائیل کرده‌اند و حتی در دوگانه «اسد- نتانیاهو» بارها رئیس‌جمهور قانونی سوریه را به جرم «مقاومت» مورد تاخت و تاز قلم بی‌وجدان خود قرار داده‌اند، اینک «کی بود، کی بود» راه انداخته‌اند تا ده‌ها مورد از همصدایی افسادطلبان با رژیم غاصب قدس مظلوم، حتی‌المقدور دیده نشود! حکایت دزدی که فرار می‌کرد و داد می‌زد: «آی دزد!»
الغرض! آنچه واقعا من و ما را خوشحال می‌کند، این است که چه در سیاست داخله و چه در سیاست خارجه و چه در اقتصاد و چه در فرهنگ، دولت محترم، حواسش به شأن و منزلت انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی و امام و رهبر و خون شهدا و این ملت دلاور باشد و الا برجام اگر «تقریبا هیچ» است و تحقیقا سرشار از سوراخ، نه بودن آمریکا در آن، مایه ناراحتی ما است و نه خروج آمریکا از آن، مسبب خوشحالی ما! احساسات ما درگیر این نیست که کی در توافق هست و کی نه، بلکه درگیر این است که آیا عوض سیمان ریختن در قلب رآکتور خودکفایی، عاقبت لغو شد تحریم‌ها یا آن همه اعلام ظفر، فقط نمایش بود؟! آری! آنچه ما را ناراحت می‌کند «مردم‌فریبی» است! و الا زمان حضور آمریکا در برجام یا اصلا زمان اوباما، ما مکرر نوشتیم که دولتمرد ما و دیپلمات ما باید قدردان درّ گرانقدر هسته‌ای باشد و به شکرانه این نعمت، اقلا درست و حرفه‌ای وارد مذاکره شود! بله! هیچ شکی در خباثت و بدعهدی آمریکا نیست اما «هر توافقی از عدم توافق بهتر است» که شعار آقای ظریف بود، هر کشوری را جری‌تر می‌کند برای امتیازگرفتن بیشتر و امتیاز دادن کمتر! اگر نتانیاهو از سران کاخ سفید، توافق بهتری به نفع دشمن و به ضرر ما می‌خواست، خواسته ما از آقایان، دقیقا عکس تمنای این مردک بود: متأثر از نعمت هسته‌ای، دست بازی دارید برای گرفتن تضمین‌های عملی و ان‌شاءالله توافقی متضمن لغو تحریم‌ها و اگر نه، چرا توافق نامتوازن میان داده‌ها و ستانده‌ها؟! براستی! این همصدایی با اسرائیل است یا بتن‌ریزی در قلب رآکتور اراک، آن‌ هم با حفظ و بلکه تشدید تحریم‌ها که اصلا و اساسا آرزوی نتانیاهو بود؟! جالب است! ما خویشتنداری می‌کنیم و این حرف‌ها را عمدتا نمی‌نویسیم، یک چیزی هم بدهکار افسادطلبان می‌شویم! و متهم به همان اتهام که انصافا زیبنده خودشان است! و اما روزنامه «وطن امروز» کمتر از واژه «دلواپس» استفاده کرده، چرا که الطاف خدای خون این همه شهید، بیشتر مایه امید و دلگرمی است تا دلواپسی اما  انکار مگر می‌شود کرد که اگر دست‌اندرکار ما، مدام در فکر حاشیه‌سازی و تقابل و سخن کذب و وعده بی‌وجه باشد، مجال نگرانی را فراهم می‌کند؟! و نگرانی ما بابت کسانی است که توهم زده‌اند با نسخه ذلت، می‌توان دشمن را وادار به عقب‌نشینی کرد! همان‌ها که حتی این روزها هم حاضر به عبرت‌گیری نیستند! خب! قطعا انقلاب و انقلابی‌ها تماشاچی نیستند که مدام حضرات، باب دل دشمن برقصند و مدام جلوتر بیاورند او را! چند صباحی آمریکا را و حالا اروپای آقااجازه را! اینکه زین پس چه باید کرد تا اروپا هم وسوسه به همان کلاهبرداری آمریکا نشود، تدبیری است که عقلای قوم حتما و قطعا آن را لحاظ خواهند کرد، بویژه با وجود رهبری حکیمانه، انقلابی و البته ممزوج با صبر و بصر حضرت آقا! نه! ما را بیمی از فردای انقلاب نیست! ۱۰ اردیبهشت ۶۱ هم که باشد و جاده اهواز ـ خرمشهر هم که پر از شهید باشد، باز حاج‌احمد متوسلیان زنده به امید است، چرا که خوب می‌داند مقاومت مدبرانه همیشه نتیجه می‌دهد! و دیدیم که نتیجه داد! و دیدیم که در مسجد جامع خرمشهر، نماز فتح خوانده شد! به کوری چشم صهیونیست‌ها، ما در مسجدالاقصی هم نماز فتح خواهیم خواند ان‌شاءالله! خدا حاج‌قاسم سلیمانی را و صدالبته فرماندهان جبهه‌رفته و جنگ‌دیده سپاه و ارتش را از کوران آن ۸ سال، زنده نگه داشته برای مأموریت‌هایی بس بزرگ‌تر! پس ناظر بر مقاومت مدبرانه پیشکسوتان جهاد و شهادت، از قضا ما هیچ نگرانی نداریم! روزی که سردار شهید محمد بروجردی، احمد متوسلیان را و همت را و خیلی دیگر از دردانه‌های دفاع‌مقدس را کشف کرد، چه کسی اینان را می‌شناخت؟! اینک اما سالیانی است که حتی شیربچه‌های حزب‌الله لبنان هم، حاج‌احمد ما را الگو گرفته‌اند! و همت ما را! و بروجردی ما را! الساعه از بروجرد، رهسپار دره‌گرگ هستم! شهر بروجرد، دهستان اشترینان، روستای دره‌گرگ! کجاست مگر این روستا؟! چه دارد مگر؟! بسم‌الله الرحمن الرحیم! می‌خواهم زادگاه مسیح کردستان را زیارت کنم! و پیدا کنم خانه پدری سردار شهید سپاه اسلام را! با همان نیت «راهیان نور»! ما نه فقط همصدا با نتانیاهو نیستیم که همصدا با اوباما و هیلاری و ترامپ و مکرون و هیچ حاکم غریبه غربی هم نیستیم! ما وقت شنیدن نام ایفل، آب از دهان‌مان سرازیر نمی‌شود! ما دله جوایز اجنبی نیستیم! ما عاشق همین دره‌گرگ هستیم که محل تولد بروجردی بود! یا آن‌ور ایران؛ درگز که محل تولد صیاد شهید بود! پس «جانم فدای ایران» به شعار و افه و ادا و اطوار نیست! والله غربزدگی در پوست و خون و استخوان همه افسادطلبان است! ما اما هدیه خود را از شهدا می‌گیریم! همین که دیارشان می‌رویم و همین که آزادی قدس را می‌بینیم ان‌شاءالله! به کوری چشم همه ناکسانی که همصدایی و بلکه همدلی می‌کنند با نتانیاهو، سردار شهید محمد بروجردی زنده است و محضر خداوند متعال، بهترین روزی را می‌خورد! هر عضو سپاهی که ما داریم، یعنی تپش قلب بروجردی! و هر عضو ارتش بابصیرت‌مان، یعنی ضربان قلب صیاد! کور باد آن چشم که تاب دیدن وحدت و همصدایی و همدلی و همراهی و هم‌آهی خار چشم اسرائیلی‌های غاصب را ندارد! و چون مرا از این لعن، بیمی نیست، می‌نویسم که لعنت خدا بر همصدایان با سران رژیم غاصب قدس! تمام کنم این متن را! بنا دارم زودتر دره‌گرگ را ببینم! والله از دهه ۶۰ زنده‌تر است بروجردی شهید! سلام خدا بر شهیدان! و بر زادگاه شهیدان! یا علی!