بی‌دلیل نبود که آخرین جمله و وصیت عرفات قبل از مرگ، یعنی زمان انتقال به بیمارستان به علت مسمومیت، «عدم اعتماد به صهیونیست‌ها» بود، وصیتی که اگرچه از سوی برخی اطرافیان عرفات «سانسور» شد اما در نهایت، مجالی برای کتمان آن باقی نماند! سوال اصلی اینجاست: چرا مثلث شیطانی «واشنگتن- تل‌آویو- ریاض» تصمیم به حذف فیزیکی عرفات گرفت؟! مگر کسی که سال‌ها نماد سازش تشکیلات خودگردان فلسطین و رژیم اشغالگر قدس در مذاکرات صلح اسلو و دیگر مذاکرات مستقیم با صهیونیست‌ها محسوب می‌شد، چه خطری برای سازمان سیا و موساد داشت؟ مگر «عرفات» چه اسراری در اختیار داشت که افشای آنها در اواخر عمر وی، می‌توانست به دردسری بزرگ برای واشنگتن، تل‌آویو و مزدوران منطقه‌ای آنها مانند ریاض و ابوظبی تبدیل شود؟

پاسخ این سوال را به صورت خاص، می‌توان در مذاکرات موسوم به «کمپ دیوید 2» جست‌وجو کرد. این مذاکرات، پس از ناکامی «پیمان اسلو» در واشنگتن و به میزبانی بیل کلینتون رئیس‌جمهور وقت آمریکا برگزار شد. برگزاری مذاکرات منتهی به پیمان اسلو در سال ۱۹۹۳ نتیجه کنفرانس مادرید و نقش‌آفرینی خاص یاسر عرفات بود. این پیمان، نتیجه‌ای جز شکست و عدم پذیرش از سوی گروه‌های فلسطینی و مسلمانان جهان نداشت. مذاکرات کمپ دیوید 2، ژوئیه سال 2000 میلادی اتفاق افتاد. 

«ایندیپندنت» در گزارش خود درباره برگزاری مذاکرات «کمپ دیوید 2» می‌نویسد: «در 7 سالی که از امضای توافق تاریخی اسلو بین اسرائیل و سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) می‌گذشت، فراز و نشیب‌های زیادی در مذاکرات صلح پیش آمده بود، بویژه در طرف اسرائیلی: ترور امضاکننده اسرائیلی توافق اسلو، اسحاق رابین، توسط یک یهودی مخالف صلح؛ شکست انتخاباتی حزب رابین از حزب راست‌گرای بنیامین نتانیاهوی جوان؛ و بازگشت دوباره حزب کارگر به قدرت در صدر ائتلافی به رهبری باراک».

این رسانه و دیگر رسانه‌های غربی معتقدند قرار بود پس از طی شدن این مسیر پرفراز و نشیب، کلینتون و رژیم صهیونیستی امتیازاتی را به تشکیلات خودگردان بدهند که مهم‌ترین آنها، تمرکز فلسطینیان در بخش‌هایی از کرانه باختری رود اردن و نوار غزه بود. این رسانه‌ها هرگز سخنی از «حق بازگشت آوارگان فلسطینی» و «احراز مالکیت اراضی متعلق به فلسطینیان که در اشغال صهیونیست‌ها بود» به میان نیاوردند! در این معادله یکطرفه (به سود صهیونیست‌ها)، عرفات متهم شد خواسته مشترک کلینتون و باراک را نپذیرفته است! عدم پذیرش خواسته‌های واشنگتن و تل‌آویو در کمپ دیوید 2، معلول «ترس تشکیلات خودگردان از تکرار سرنوشت پیمان اسلو» بود؛ جایی که صهیونیست‌ها حتی به یک عدد از تعهدات خود در قبال فلسطینیان عمل نکرده و در مقابل، تشکیلات خودگردان را وادار به عقب‌نشینی از خواسته‌ها و حقوق حقه و اولیه ملت فلسطین کردند. 

پس از 4 سال، نقشه ترور عرفات که پایان سال 2000 میلادی از سوی دستگاه‌های جاسوسی آمریکا و رژیم صهیونیستی طرح‌ریزی شده بود، اجرا شد. یاسر عرفات قربانی «اعتماد به آمریکا و صهیونیست‌‌ها» شد! او کسی بود که ابایی از «تبادل اصول و آرمان‌های آزادی فلسطین» پای میز مذاکره نداشت و حتی به‌رغم هشدار گروه‌های مقاومت فلسطین و منطقه، پس از شکست پیمان اسلو نیز مذاکره با آمریکا و رژیم اشغالگر قدس را از سر گرفت! با این حال، سران سازمان‌های سیا و موساد، پس از اینکه عرفات با تکمیل چرخه امتیازدهی به دشمنان قسم‌خورده فلسطین و جهان اسلام مخالفت کرد، تصمیم به حذف فیزیکی وی از معادلات تشکیلات خودگردان گرفتند! این کمترین سرنوشت اعتماد به آمریکا و رژیم صهیونیستی بود. 

امروز شاهد تکثیر «عرفات» در منطقه هستیم! «بن‌سلمان»، «بن‌زاید» و «حمد بن عیسی آل‌خلیفه» در آینده‌ نزدیک پس از آنکه تاریخ مصرف‌شان برای سازمان‌های امنیتی آمریکا و رژیم صهیونیستی تمام شود، و «هزینه حمایت از آنها» بر «فایده حفظ آنها» غلبه پیدا کند، توسط اربابان فعلی خود به زباله‌دان تاریخ افکنده و مزدوران دیگری جایگزین آنها خواهند شد. دیگر زمان آن سپری شده است تا مستند «سرنوشت مهره‌های آمریکا و اسرائیل» را برای سازشکاران امروز در جهان عرب نمایش دهیم. بنابراین بهتر است صرفا شاهد «تکمیل این مستند» باشیم!

محمدعلی صمدی*: «ارتش ما که موافق پیش‌بینی‌‌ها، موافق اظهارنظرهای فرماندهانش و دیگران، که به صورت کتبی نیز موجود است، قادر نبود یک هفته بیشتر در برابر دشمن در خوزستان بایستد...». 

 این جملات، 57 روز پس از آغاز رسمی جنگ ایران و رژیم صدام، به قلم فرمانده وقت کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، «ابوالحسن بنی‌صدر» در روزنامه «انقلاب اسلامی» منتشر شد. صرف‌نظر از چنین افشای ابلهانه اطلاعات «فوق سری» کشور به صورت عمومی، یک سوال در ذهن اهل دقت ایجاد می‌شود: این برآورد قدرت نظامی که «به صورت کتبی نیز موجود است» چه زمانی انجام شده است؟ هیچ‌کس جز شخص بنی‌صدر نمی‌تواند به صورت دقیق به این سوال پاسخ دهد اما اندکی کنکاش در منابع پراکنده، نکات جالب توجهی را تا حدودی روشن می‌کند. بنا بر قرائن، بنی‌صدر در نخستین روز جنگ، طی جلسه‌ای با شورای نظامی خود (با شورای عالی دفاع اشتباه نشود؛ این شورا تا 3 هفته پس از شروع جنگ، تشکیل نشد) با اصرار با تکیه بر اظهارات حاضران در جلسه، چنین جمع‌بندی می‌کند که توان رویارویی با ارتش بعث وجود ندارد و در صورت بروز چنین اشتباهی، فاجعه شهریور 20 تکرار خواهد شد و باید به فکر راه دیگری «به جز جنگ» باشیم. وی نظامیان را ترغیب می‌کند گزارش توان بسیار محدود خود را به نماینده امام در شورای عالی دفاع (حضرت آیت‌الله خامنه‌ای) تحویل دهند تا «حضرت امام» در جریان قرار بگیرند‌. 

 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در خاطرات خود درباره وقایع روز 31 شهریور، اشاراتی به دریافت گزارشات فرماندهان قوای مسلح مبنی بر «نمی‌توانیم بجنگیم» کرده و می‌گویند این گزارشات را به امام خمینی منتقل کرده‌اند و بنا بر نقل ایشان، واکنش حضرت امام، این بود که با توکل به خدا مقاومت کنید و بجنگید و دشمن را عقب برانید. ایشان پیام امام را عینا به بنی‌صدر و شورای نظامی منتقل می‌کنند. بنی‌صدر اما در برابر این پیام امام، کوتاه نمی‌آید و جمعی از سیاسیون و نظامیان را مجاب می‌کند محضر رهبر کبیر انقلاب رفته و اوضاع را تشریح کنند. نتیجه اینکه روز پنجم مهرماه، برای دیدار آقایان کشوری و لشکری با امام مشخص می‌شود؛ جلسه‌ای که بنی‌صدر به بهانه‌ای از حضور در آن شانه خالی می‌کند و خانه امام را ترک می‌کند اما در یادداشت‌های روزانه خود به فحوای آن اشاراتی دارد: «امام فرماندهان نیروها را پذیرفتند و کلام تشویق‌آمیز پرهیجانی خطاب به آنها فرموده بودند که در روحیه آنها بسیار اثر گذاشته بود». این جملات، اگر چه مبهم و کلی است و نکته دقیقی از محتوای مذاکرات پنجم مهرماه را بیان نمی‌کند اما تاکید وی بر موضوع «روحیه» مشخص می‌کند فرماندهان در چه فضایی محضر حضرت امام خمینی رفته‌اند. بنی‌صدر بلافاصله ماجرایی دردناک را بیان می‌کند: «[از خانه امام] به ستاد ارتش بازگشتم و بلافاصله از جبهه‌های مختلف اطلاعات خواستم. معلوم شد وضع در جبهه خوزستان به خرابی گراییده و 2 تیپ زرهی دشمن، از خط مستقیم به سوی اهواز آمده و اهواز در تیربرد توپخانه آنها قرار گرفته است».   به این ترتیب، درست زمانی که رجال کشوری و لشکری، ناامید و فاقد روحیه، در خانه امام خمینی، با هدف انتقال این موضوع به ایشان که ناگزیر به در پیش گرفتن راهبردی جز جنگ هستیم، گرد آمده بودند (با توجه به برد توپخانه عراق)، 2 تیپ زرهی متجاوزان، تا فاصله 15 تا 20 کیلومتری بزرگ‌ترین شهر استان خوزستان پیشروی کرده و بارانی از گلوله توپ بر شهر می‌باراندند. همزمان با این وقایع، اجلاس شورای امنیت سازمان ملل متحد با موضوع ایران و عراق- توجه شود: «ایران و عراق»، نه «جنگ ایران و عراق»- آغاز شده بود که منجر به تصویب «قطعنامه 479» شد. در این قطعنامه از تجاوز ویرانگر 40 هزار نظامی عراقی در خطی به طول 1000 کیلومتر، با عنوان «وضعیت رو به گسترش میان ایران و عراق» یاد شده و در 5 بند، از 2 کشور خواسته شده بود قوه قهریه را کنار گذاشته و با پذیرش میانجیگری‌های بین‌المللی، اختلافات خود را از طریق مسالمت‌آمیز حل کنند. نگاهی از سر تامل به این حوادث، پس از سال‌های متمادی، بخوبی نشان می‌دهد وقتی فرمانده کل قوا، نیروهای تحت امر خود را به عدم پذیرش مسؤولیت خطیر مقاومت در برابر دشمن، به دلیل کمبود عِده و عُده فراخوانده و آنان را به مسیری «به جز جنگ» رهنمون می‌شود، به چه راه‌حلی نظر داشته است و این تصمیم تاریخی رهبر کبیر انقلاب بود که فرماندهان تضعیف روحیه شده و سیاسیون نه‌چندان امیدوار را تهییج کرده و به مقاومتی جانانه وامی‌دارد. شاید از این منظر بتوان روز پنجم مهر 59 را نقطه آغاز مدیریت جنگ به شمار آورد. 

 مسؤولان و فرماندهان از منزل امام به ستادهای عملیاتی یا به خطوط مقدم در خوزستان عزیمت کردند و طی چند روز، آشفتگی حاکم بر مدافعان مناطق مورد حمله قرار گرفته، رو به آرامش و سازمان‌دهی محسوسی نهاد. هفتم مهرماه- دقیقا 40 سال پیش؛ روزی چون امروز- بود که حدود 30 پاسدار از اهواز، به فرماندهی شهید علی غیوراصلی، با شبیخونی به ستون‌های زرهی ارتش بعث، آنان را تا نزدیک مرز عقب راندند و تحولی عظیم در جبهه خوزستان ایجاد کردند. اگر چه دشمن چند روز بعد با پاتکی سنگین، مجددا تا حوالی سوسنگرد پیشروی کرد و خرمشهر و آبادان کماکان در تنگنای خونین و دردناکی قرار داشتند اما شبیخون مزبور، روح تازه‌ای در کالبد مدافعان خوزستانی دمید. در سایر جبهه‌ها نیز تحرکات جدی آغاز شد. شهید چمران و آیت‌الله خامنه‌ای که پس از پیام امام در پنجم مهر، خود را به خوزستان رسانده بودند، طی مدت کوتاهی، کانونی جهادی به نام «ستاد جنگ‌های نامنظم» را تشکیل دادند که تا 18 ماه بعد، از اصلی‌ترین مراکز سازماندهی قوای دفاعی غیرکلاسیک کشور در جبهه خوزستان بود. 

صدام و دار‌و‌دسته‌اش در بغداد، تنها 3 - 2 روز پس از جلسه پنجم مهر در منزل امام خمینی، متوجه شدند پیاده‌روی‌های اداری نظامیان در روزهای نخست جنگ، دیگر تکرار نخواهد شد و رویای جنگی برق‌آسا با نتیجه سقوط استان خوزستان، دیگر امکان تحقق ندارد. جنگی که بنا بود بین 3 روز تا یک هفته، به نتیجه نهایی برسد، حالا پس از 10 روز، تنها یک گزینه را در برابر صدام قرار داده بود؛ تکمیل اشغال خرمشهر، آبادان، سوسنگرد و بستان و حفظ همین 4 شهر، به عنوان دستاورد این لشکرکشی عظیم. 

 اما تاریخ، مسیر خود را می‌رفت و تقدیر، سودای دیگری داشت. 

*پژوهشگر و تاریخ‌نگار دفاع مقدس

نویسنده سریال نمایش خانگی دل در گفت‌وگو با فارس پیرامون فیلمنامه سریال، در پاسخ به این سوال که «چرا قصه سریال به سمت عشق‌های مثلثی و غیرمتعارف رفت»، تعبیر «نوع‌های مختلفی از عشق» را استفاده کرده و گفته است: قصه دل، قصه‌ای بود در ستایش عشق و ما انواع و اقسام عشق‌ها را در این سریال بررسی کردیم تا سره را از ناسره تشخیص دهیم. یک عشق راستینی بین رستا و آرش وجود دارد و مابقی عشق‌ها، نوع‌های مختلفی از عشق هستند و حتی برخی از آنها نام عشق روی آنها گذاشته می‌شود. عشق‌های یک‌طرفه، عشق‌های جنون‌آمیز، عشق‌های ملاکانه (فاراب به مرسده)، عشق ممنوع و بی‌نتیجه بین اتابک و مرسده، عشق‌هایی که از روی هوس است و... اما در میان همه این عشق‌ها، عشقی راستین و واقعی است که بین آرش و رستا وجود دارد و نشانه آن هم گذشت است. 

او در ادامه «تجاوز» را بستری برای طرح مساله «عشق» دانسته و می‌گوید: بستر تجاوز بستری بود که ما بتوانیم این عشق را در فراز و نشیب این ماجرا به تصویر بکشیم. اینها در تفکرات ما بود، حالا اینکه در سریال منتقل نشده، من از مردم عذرخواهی می‌کنم. 

یکی از مباحثی که سعید راد نیز بر آن تاکید کرده بود، نگاه بیزینسی تهیه‌کنندگان به این سریال است که در گفت‌وگوی کایدان نیز اشاره‌هایی به آن شده است. کایدان درباره دلیل افزایش تعداد قسمت‌های سریال دل گفته است:«باید بگویم این ۱۲ قسمت اضافه تنها به خاطر بحث بیزینسی به کار اضافه شد، از سویی کار به دلیل مسائل مالی باید سریع جمع می‌شد و طبیعتا کارگردانی هم نمی‌توانست کارگردانی خرد شده با دکوپاژ خرد و پلان‌های خرد باشد». او اینطور ادامه داده است: «بخشی از این ماجرا به خاطر جبران مشکلات مالی ناشی از رقم بالای قرارداد بازیگران سریال بود و سازندگان برای اینکه این بودجه را جبران کنند ۱۲ قسمت اضافه کردند و هر قسمت را با رقم بالایی به فیلیمو فروختند».

هفته گذشته سعید راد در این باره خاطرنشان کرده بود:«من تفکرهای دیگری داشتم و سعی کردم پیاده کنم اما دیدم اصلا فضا جوری نیست که من می‌خواهم. اینها زود می‌خواستند بگیرند و تمام کنند و 20 قسمت را بکنند 30 قسمت، 30 قسمت را بکنند 40 قسمت و اگر یک مقدار جا داشت می‌کردند 50 قسمت، چون مردم برای‌شان مهم نیستند. اینها دارند بیزینس می‌کنند. من اشتباه کردم و سعی می‌کنم دیگر نکنم. قشنگ نیست من که 70 فیلم پشتم هست، اینطور به شعور مخاطب توهین کنم».

به نظر می‌رسد سلسله عذرخواهی‌های عوامل دل به بابک کایدان متوقف نشود، چرا که از حجم انتقادها به این سریال در شبکه‌های اجتماعی کاسته نشده است. مساله‌ای که در این میان بیش از مسائل دیگر مطرح می‌شود این است که این عذرخواهی‌ها، چه ارزشی دارد؟ «دل» یا هر سریال نمایش خانگی دیگر که به صورت رایگان در فضای مجازی توزیع نمی‌شود که مخاطبان هزینه‌ای برای تماشای آن نکرده باشند! دل مانند بقیه سریال‌های نمایش خانگی به فروش رسیده و مخاطبان برای تماشای آن هزینه کرده‌اند و به همین خاطر نمی‌توان با یک عذرخواهی ساده پاسخگوی انتقادها بود. یکی از ضرورت‌های تولید سریال در شبکه نمایش خانگی، نظارت جدی برای جلوگیری از اینگونه رفتارهای کم‌فروشانه است؛ اتفاقی که خود عوامل تولید نیز پس از پایان سریال به آن اعتراض می‌کنند و گویی هیچ نهادی مسؤولیت سوال و توضیح خواستن از تولیدکنندگان را برعهده نمی‌گیرد. نبود نظارت در فرآیند تولید، افزایش بی‌منطق تعداد قسمت‌ها و کم‌فروشی در برخی سریال‌های نمایش خانگی به تهدیدی برای این قالب توزیع فیلم و سریال تبدیل شده است، آن هم در شرایطی که صنوف سینمایی تلاش می‌کنند نظارت بر شبکه نمایش خانگی همچنان در اختیار ارشاد بماند؛ ارشادی که در سال‌های اخیر، گاهی حداقلی‌ترین نظارت‌ها را نیز بر تولید سریال در نمایش خانگی نداشته است. مسؤولان ذی‌ربط نیز از مصاحبه و اظهارنظر درباره نحوه نظارت بر نمایش خانگی سر باز می‌زنند و دقیقا معلوم نیست در این روزها چه کسی مسؤول نمایش خانگی است! «کم‌فروشی» و اضافه کردن بی‌منطق قسمت‌های یک سریال البته می‌تواند از جنبه حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان نیز مهم تلقی شود. همانطور که پیش‌تر گفتیم مخاطب، سریال نمایش خانگی را با عنوان ۵۰ دقیقه می‌خرد یا برای تماشایش در VOD‌ها هزینه می‌کند اما گاهی آنچه به تماشا می‌نشیند، از ۳۰ و چند دقیقه تجاوز نمی‌کند. اینها تنها نتایج بی‌نظارتی در شبکه نمایش خانگی نیست اما گزاره‌ای است که پس از اظهارات سعید راد و حالا عذرخواهی‌های بابک کایدان بیشتر به چشم می‌آید.

***

مجموعه عکس «فرزندان روح‌الله» در هفته دفاع‌مقدس رونمایی شد. به گزارش «وطن امروز»، کتاب عکس «فرزندان روح‌الله» روز یکشنبه 6 مهرماه همزمان با هفته دفاع‌مقدس با حضور سیدمحمدیاشار نادری رئیس بنیاد فرهنگی روایت فتح، محمدمهدی دادمان رئیس حوزه هنری، جواد شمقدری رئیس اسبق سازمان سینمایی و جمعی از عکاسان پیشکسوت دفاع‌مقدس در محل خانه عکاسان حوزه هنری رونمایی شد. کتاب عکس «فرزندان روح‌الله» به کوشش سیداحسان باقری و با نوشتاری از علی‌اصغر داوودآبادی‌فراهانی شامل 59 قطعه از 24 عکاس و برخی آثار گنجینه خانه عکاسان ایران و انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس هست که در این مجموعه گردآوری‌شده است. از عکاسان شاخص این مجموعه می‌توان به جواد شمقدری، امیرعلی جوادیان، محمدحسین حیدری، محمد نوروزی، خلیل صادقی، علی فریدونی و رضا محمدی اشاره کرد. در مقدمه مجموعه عکس «فرزندان روح‌الله» آمده است: «مجموعه عکس فرزندان روح‌الله جلوه‌هایی از آمادگی دفاعی و پشتیبانی نوجوانان برومند ایران از امام راحل عظیم‌الشان را در 8 سال دفاع جانانه از کیان اسلام و میهن روایت می‌کند. این مجموعه از میان حجم انبوهی از آثار تولیدشده‌ عکاسان دفاع‌مقدس انتخاب و در کتاب جمع‌آوری ‌شده است».

***

با استقبال مخاطبان، ویرایش جدید کتاب «پرچمدار کوچک من»؛ تجربه‌های خلاقانه مادران در تربیت حسینی کودکان، توسط انتشارات «راه یار» برای بار پنجم تجدید چاپ شد. به گزارش «وطن امروز»، با استقبال مخاطبان در روزهایی که به دلیل شیوع کرونا رویدادهای فرهنگی با رکود مواجه شده است، کتاب «پرچمدار کوچک من»؛ تجربه‌های خلاقانه مادران در تربیت حسینی کودکان که ویرایش جدید آن اوایل محرم منتشر شده بود، توسط انتشارات «راه یار» تجدید چاپ شد. «پرچمدار کوچک من» که می‌توان آن را جزو نخستین کتاب‌ها در حوزه تجربه‌نگاری سبک زندگی ایرانی- اسلامی عنوان کرد، تلاش‌هایی مادرانه را روایت می‌کند که در موقعیت‌های متفاوت، به دنبال یک هدف مشترک بوده‌اند: تعامل با کودک و پیوند دادن فرزندان‌شان به سیدالشهدا(ع). در این کتاب، 66 خاطره از ابتکارات و تجربیات خلاقانه مادران ایرانی و غیرایرانی در کنار تصویرسازی‌های مرتبط در جهت تربیت حسینی کودکان آمده است. علاوه بر تجربیات و ابتکارات مادران برای تربیت حسینی کودکان، برای اینکه کتاب، صرفا اشتراک تجارب نباشد و تجربه‌های مادران بتواند در سطح وسیع‌تری مورد استفاده قرار بگیرد، سعی شده است در قالب 11 یادداشت، بین تجربه مادر و تأملات علمی اهل نظر، گفت‌وگویی برقرار شود. همچنین با توجه به شرایط کرونایی، با این هدف که هر خانه، به یک هیأت تبدیل شود، ایده‌ها و پیشنهاداتی هم برای راه‌اندازی هیأت کوچک خانوادگی بیان شده است. کتاب «پرچمدار کوچک من» که به همت انتشارات‌ «راه یار» منتشر شده، حاصل تحقیق و مصاحبه‌‌های سمانه آتیه‌دوست، فاطمه فرخی‌فر، زینب غلام‌پور و مریم حلاج بوده و نگارش آن توسط فریده الیاسی‌فرد صورت گرفته که در 124صفحه، تیراژ 1000 نسخه و قیمت 15هزار تومان راهی بازار نشر شده است. علاقه‌مندان جهت تهیه این کتاب‌ علاوه بر کتابفروشی‌ها، می‌توانند از طریق مراجعه به صفحات مجازی این انتشارات به نشانی Raheyarpub@ یا سایت ammaryar.ir اقدام کنند.

***

گروه فرهنگ و هنر: مستند «مادرانه» یکی از جدیدترین تولیدات دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی است که چندی پیش رونمایی شد و از شبکه مستند سیما روی آنتن رفت. این مستند که همزمان با ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و روز مادر منتشر شد، با استقبال خوب مخاطبان بویژه بانوان و مادران در فضای مجازی روبه‌رو و در ادامه هم پخش این مستند در شبکه‌های افق و مستند با اقبال مخاطبان همراه شد. مستند «مادرانه» روایتگر تلاش جمعی مادرانی است که دست در دست کودکان خود برنامه‌های جمعی جذاب و بانشاط برای رشد فرزندان‌شان برگزار می‌کنند. مستند در این مسیر، سختی‌ها و صبر و بردباری کلنجار رفتن با کودکان را هم بخوبی به تصویر می‌کشد. درباره مادرانی که تلاش آنان در این مستند به تصویر کشیده شده است، باید گفت این عده قبل از تولید این مستند با هماهنگی یکدیگر، گروهی تشکیل داده‌اند و نام آن را گروه «مادران و کودکان» گذاشته‌اند. اعضای این گروه هر از گاهی دور هم جمع می‌شوند و تجربیات خود را با هم در میان می‌گذارند و در این میان نحوه صحیح رفتار با کودکان و بازی با آنها و نحوه مقابله با مشکلات و سختی مادری را یاد می‌گیرند. از دیگر کارکردهای این گروه، تفریحات دسته‌جمعی و رقم زدن تجربیات جدید است. 

اما نکته قابل تامل دیگری که درباره این مادران می‌توان گفت این مساله است که این مادران جمعی از دوستان فعال دانشجویی سابق هستند که اکنون وظیفه مادری را بر دوش دارند و چند سالی است برای رشد همگام مادر و فرزند اقدام به سازماندهی گروه‌های «مادرانه» در فضای مجازی و حقیقی می‌کنند. مادران در مادرانه برنامه‌های جمعی جذاب و آموزنده‌ای برای خود و کودکان‌شان اندیشیده و اجرا می‌کنند که از این میان می‌توان به دورهمی‌های محله‌ای، تبادل کتاب و... اشاره کرد. 

به هر حال تشکل‌های مردمی که فعالیت‌های مشابهی در راستای توانمندسازی «مادر و کودک» دارند، چند سالی است رونق پیدا کرده و به نظر می‌رسد هر چه اینگونه فعالیت‌های گروهی بیشتر شود، سطح فرهنگی نسل آینده کشور بیشتر ارتقا پیدا خواهد کرد. 

اگر بخواهیم موشکافانه به مستند «مادرانه» نگاهی بیندازیم، می‌توان از چند وجه به این موضوع پرداخت؛ یکی از این موارد نشستن پای صحبت‌های علیرضا باغشنی، کارگردان این مستند است که بدون شک حرف‌های جالبی برای گفتن دارد. بعد دوم پرداختن به این مستند از دریچه روانشناسانه است و بعد سوم هم به اهمیت کار گروهی این مادران در شرایط سخت اقتصادی که این روزها بر کشور حاکم است، مرتبط است که در ادامه به این موارد پرداخته شده است.

***

***

به طور حتم مادران نمایش داده شده در مستند «مادرانه» نقشی اساسی در این مستند ایفا می‌کنند. «محبوبه اسماعیل‌زاده» یکی از مادران گروه «مادرانه» است که دغدغه‌های مادرانه‌اش درباره محتوای این مستند را در قالب یادداشتی برای «وطن امروز» اینچنین روایت کرده است: 

در وهله نخست باید گفت، حواس‌تان به این چالش‌ها باشد! نخستین نکته مربوط به سن کودکان است. بچه‌های زیر 7 سال نوسان‌های روحی و تربیتی زیادی دارند و واکنش‌شان نامشخص است؛ زمانی کودک خوشحال است و کمی بعد بهانه‌گیر. از طرفی طی دوران رشد، ویژگی‌های کودکان تغییرات زیادی می‌کند؛ در شیرخوارگی نیاز به توجه متفاوتی دارند و با افزایش سن، احساس مالکیت در آنها رشد می‌کند و می‌تواند چالش ایجاد کند. اگر مادری نتواند با این موضوع همراهی کند، کار برایش دشوار می‌شود و ناچار است در خانه بماند. در حالی ‌که مادر باید بداند این چالش‌ها برای همه پیش می‌آید و مهم است او از آنها آگاهی داشته باشد و برای آنها راه‌حل پیدا کند. در چنین جمع‌هایی چنین چالش‌هایی می‌تواند تشدید شود. برای پیشگیری، ما تلاش می‌کنیم اولویت را به نیازهای زیستی کودکان بدهیم، چرا که به عنوان مثال گرسنگی آنها خودش به درگیری‌ها دامن می‌زند اما بالاخره کودکان با هم دعوا می‌کنند و گلاویز می‌شوند. 

 این وسط خیلی مهم است مادر این موارد را طبیعی بداند و آن را به چالش جدیدی تبدیل نکند. اما چطور می‌شود مانع درگیر شدن مادران در اختلافات کودکان شد؟ در جمع‌های ما یکی از مؤلفه‌های خیلی مهم، «مادری کردن در حق بچه‌های همدیگر» است. یعنی وقتی داریم در این جمع حاضر می‌شویم، در نظر می‌گیریم قرار است به بچه دیگری به اندازه فرزند خود محبت کنیم. کسب این هویت اهمیت زیادی دارد. ما در جلسات خودمان این موضوع را دائم به خود تذکر می‌دهیم. نکته‌ دوم توجه به نیازهای مادر است. وقتی مادر کودکش را در جمعی همراهی می‌کند، بالاخره بعد از مدتی این سوال برایش مطرح می‌شود که این فعالیت چه دستاوردی برای من دارد؟ یکی از تفاوت‌های ما با جمع‌های مادر- کودک معمول این است که خود مادر هم برای ما مهم است. اینکه مادر رشد کند، مهارتی پیدا کند و... در این فرآیند مادر باید احساس کند دارد کار مفیدی انجام می‌دهد و حضورش دستاوردهایی برای خود او نیز دارد. توجه به این موضوع، به استمرار این جلسات کمک می‌کند. یک مساله در این روزها این است که وقتی من مادر می‌شوم، می‌بینم که ظرفیت‌های حضور اجتماعی‌ام را دارم اما در عین حال برای من دیده نشده است که در کنار نقش مادری، نقش‌های دیگر خودم را هم دنبال کنم. در نتیجه این وضعیت برخی مادران ناچارند قید حضور اجتماعی یا حتی تحصیل را بزنند و در مقابل برخی ناچارند کار تربیت فرزندشان را به دیگری بسپارند اما برای ما مهم بود که در این جمع همه‌ این هویت‌های زنانه کنار همدیگر دیده شود. راستش برای ما امکان این بود که مربی از بیرون دعوت کنیم و فضایی شبیه مهد با یک مربی مستقل، برای بچه‌ها ترتیب دهیم اما نگاه ما این نبود و می‌خواستیم خودمان هم رشد کنیم و توانایی‌های جدیدی را به دست آوریم. به عنوان مثال اینکه من به عنوان مادر یاد بگیرم چطور با بچه بازی کنم، برایش کتاب بخوانم و حتی چطور در زمان حضور فرزندم، کاری مرتبط با دیگر نقش‌های خودم (مانند درس خواندن، نوشتن یا هر نوع فعالیت اجتماعی دیگر و...) را پیش ببرم. 

کاهش تعداد کودکان در هر خانواده و حتی در هر فامیل، باعث شده بسیاری از کودکان فرصت بازی با همسالان خود را از دست بدهند. این موضوع نیز باعث شده فرصت آموختن مهارت‌های اجتماعی برای آنها با محدودیت مواجه شود. جمع‌هایی از این دست، فرصتی ویژه برای کودکان در پیدا کردن همبازی و دوست است. یکی از عوامل اصلی که مادران آموختن و رشد شخصی‌شان را بعد از بچه‌دار شدن رها می‌کنند، نگرانی آنها بابت فرزندشان است. فراهم کردن موقعیتی که مادر بتواند در شرایطی که خیالش از فرزندش راحت است آموزش ببیند، می‌تواند به او این فرصت را بدهد تا در کنار مادری کردن، خودش را نیز فراموش نکند. 

درباره مستند «مادرانه» باید بگویم در این مستند ما با ویژگی‌های مثبت این حرکت که باعث شده این برنامه بتواند به صورت منظم در طول زمان برگزار شود، آشنا می‌شویم؛ اینکه برنامه‌ها ساده و بدون تکلف است. همه شرکت‌کنندگان در برپایی آن، از پذیرایی تا شستن ظروف و منظم کردن خانه صاحبخانه مشارکت می‌کنند و البته تلاش دارند پیش از هر دورهمی، برنامه مشخص و دقیقی برای آن در نظر بگیرند تا از این زمان حداکثر استفاده را داشته باشند. بخشی از برنامه‌هایی که در این دورهمی‌ها اجرا می‌شود، عبارت‌ است از: بازی‌های مادران و کودکان، برنامه‌های تفریحی به منظور کسب نشاط و آرامش، آموزش و استفاده از تجربیات مادران گروه در زمینه‌های مختلف، حمایت عاطفی و روانی مادران از همدیگر در زمان گفت‌وگو، تشویق به کتابخوانی با امانت دادن کتاب و برنامه‌های تبادل لباس یا دیگر وسایل کودک که به صرفه‌جویی و البته فرهنگ مصرف پایدارتر و بهتر منجر می‌شود. این برنامه ابتدا توسط 6 مادر در تهران آغاز شد و سپس در طول زمان گسترش یافت. حالا در محلات مختلفی از تهران حدود 10 گروه‌ مادرانه تشکیل شده است. در برخی شهرهای دیگر مانند مشهد، قم و کرمان نیز چنین گروه‌هایی فعالیت دارند. 

گروه اقتصادی: ماندن کالاهای وارداتی در گمرک و عدم ترخیص آنها به دلیل عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی، موجب افزایش قیمت این کالاها در کشور شده است. این موضوع زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که نیمی از کالاهایی که در گمرک مانده، کالاهای اساسی و مورد نیاز کشور است. به منظور رفع موانع ترخیص این کالاها و ایجاد شفافیت و ساماندهی در فرآیند واردات، رئیس دیوان محاسبات کشور جلسه‌ای با حضور مسؤولان این حوزه به میزبانی دیوان محاسبات کشور برگزار کرد. به گزارش «وطن امروز»، عدم ترخیص کالاها و ماندن‌شان در گمرک که از آن به عنوان رسوب کالا یاد می‌شود، یکی از دلایل عرضه نشدن کالاهای مورد نیاز کشور و افزایش قیمت این کالاها ناشی از کمبود در طرف عرضه بازار است. همچنین هر چه زمان ماندن این کالاها در گمرک بیشتر شود، هزینه انبار بیشتری هم بر آنها تحمیل و به قیمت نهایی اضافه می‌شود. از آنجا که کالاهای اساسی نقش مهمی را در سبد خانوارهای ایرانی بویژه خانوارهای کم‌درآمد ایفا می‌کند، افزایش قیمت این کالاها فشار بیشتری را بر اقتصاد خانواده‌ها وارد می‌کند. به منظور حل این مشکل نشستی به میزبانی مهرداد بذرپاش، رئیس کل دیوان محاسبات برگزار شد. در این جلسه رئیس‌کل گمرک، رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، معاون ارزی بانک مرکزی، رئیس سازمان بنادر و دریانوردی، سرپرست معاونت بازرگانی داخلی و امور صنایع وزارت صمت و همچنین معاون مدیرعامل شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران حضور داشتند. 

 

* افزایش قیمت 5 قلم کالای اساسی هیچ توجیهی ندارد

رئیس دیوان محاسبات در تشریح این جلسه با اشاره به اهمیت موضوع کالا‌های اساسی و ارز تصریح کرد: 5 قلم کالا در بازار مشمول دریافت ارز هستند. یکی از دغدغه‌های این روز‌ها همین کالاهاست که ذرت و کنجاله ۲ مورد از آنها به شمار می‌رود. 

مهرداد بذرپاش ادامه داد: کالا‌های مذکور در زنجیره تولید در عرصه پرورش طیور یا بازار مرغ و مشابه آنها تأثیر می‌گذارد. بانک مرکزی هم رسما اعلام کرد ارز این 5 قلم کالا را اختصاص داده و علت عدم ترخیص کالا‌ها، ناهماهنگی داخلی بوده است. بازار کنونی ملتهب است و اندک کمبودی سریعا خود را در قیمت‌ها نشان می‌دهد. رئیس دیوان محاسبات اظهار کرد: برای افزایش قیمت 5 قلم کالای اساسی هیچ توجیهی وجود ندارد و این افزایش قیمت ناشی از ناهماهنگی دستگاه‌هاست. برای رفع این ناهماهنگی روز گذشته معاون اول رئیس‌جمهور در سفر خود تصمیماتی گرفت که ما هم با آنها موافقیم.رئیس دیوان محاسبات کشور ضمن تاکید بر اینکه برای مسائل نیازمند اخذ مجوز، با شوراها و نهادهای مرتبط همکاری خواهیم کرد، تصریح کرد: پیش‌تر قانون پنجره واحد تجارت مصوب شده بود و این به معنای لزوم هماهنگی دستگاه‌هاست. در نتیجه اطلاعات کالا‌های محدوده سرزمینی ما باید معلوم باشد.

 

* بی‌اطلاعی گمرک از جابه‌جایی کالا‌ها در مناطق آزاد و ‌ویژه اقتصادی

بذرپاش تصریح کرد: از مشکلات دیگر، اطلاع نداشتن گمرک از جابه‌جایی کالا‌ها در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با وجود تصویب قوانین مربوط به این مناطق است. بر همین اساس نیاز به اصلاح قانون در این زمینه وجود دارد و از مسؤولان خواستیم یا در قالب لایحه یا طرح نسبت به اصلاح آن اقدام کنند. رئیس دیوان محاسبات با بیان اینکه برخی کالا‌ها از 2 طریق وارد کشور می‌شوند، گفت: برای نمونه گمرک ما اطلاعات داخل کانتینر‌ها را ندارد و این نیازمند اصلاح قانون است. بذرپاش افزود: بسیاری از کالا‌های اساسی در قالب این کانتینر‌ها مانند برنج وارد می‌شوند و در روش فله‌ای محاسبه نمی‌شود. وی با اشاره به ۸ میلیون تن کالای دپو‌شده بیان کرد: طبق نظر گمرک یک میلیون تن رسوب واقعی است و 5/3 میلیون تن از ۷ میلیون تن باقیمانده کالای اساسی و مابقی غیراساسی است. البته هیچ دلیل منطقی برای این میزان دپو با توجه به کمبود‌های کنونی بازار وجود ندارد. بذرپاش ادامه داد: بانک مرکزی ارز لازم برای تأمین 5 قلم کالای اساسی را اختصاص داده و قرار است مشکلات ناشی از ناهماهنگی بین دستگاهی هم برطرف شود. ما هم به عنوان دستگاه نظارتی اعلام کردیم هر کمکی نیاز باشد انجام خواهیم داد تا کالا‌ها به بازار عرضه شود و با حداقل تنش قیمت مواجه شویم. وی با تأکید بر اینکه از میزان ذخایر ارزی مطلع است، گفت: ارز اختصاصی به کالاهای اساسی کفایت می‌کند اما وجود متولی برای این مساله و وارد کردن کالا‌ها نیاز است. بذرپاش با اشاره به اهمیت کالا‌هایی مانند روغن در صنایع غذایی اظهار کرد: توزیع مناسب و نظارت بر فرآیند آن بخشی از زنجیره واردات کالا‌های اساسی است که باید به آن توجه شود. وی گفت: طبق قانون بخشی از هماهنگی‌های واردات میان دستگاه‌ها بر عهده سازمان توسعه و تجارت است و سازمان مذکور برای انجام بخشی از این امور تأسیس شده است. البته در حوزه بین‌الملل بانک مرکزی اختلالی وجود دارد که توصیه می‌کنم معاونت بین‌الملل تقویت شود و در این روز‌ها کمک‌رسان باشد. بذرپاش در پاسخ به سوالی مبنی بر پیگیری دیوان محاسبات از وارد نشدن کالا‌ها با ارز ۴۲۰۰ تومانی در گزارش تفریغ بودجه سال ۹۷ گفت: این پرونده در دادسرای دیوان محاسبات در حال رسیدگی است و افراد مربوط به آن برای پاسخگویی رفت‌و‌آمد می‌کنند. بخشی از اسناد و مدارک ارائه شده نشان می‌دهد عدد اعلامی ارزی در گزارش تفریغ بودجه ۹۷ در حال اصلاح است. 

 

* جزئیات تصمیمات اخذ‌شده برای ترخیص کالا

در همین حال معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در تشریح آخرین وضعیت موجودی کالاهای اساسی در بنادر و گمرکات کشور به «وطن امروز» گفت: میزان موجودی کالاهای اساسی در بنادر و گمرکات کشور به بیش از 3 میلیون و 378 هزار تن می‌رسد که حدود یک میلیون و 541 هزار تن از آن را ذرت به خود اختصاص داده است. مهرداد جمال‌ارونقی که برای بررسی نحوه ترخیص این کالاها به همراه معاون اول رئیس‌جمهور و رئیس کل بانک مرکزی به بندرعباس سفر کرده است، درباره تصمیمات اخذ‌شده برای ترخیص این کالاها گفت: درباره کالاهای اساسی که هنوز اسناد آن به خریداران نرسیده است و مشکل انتقال ارز دارند مقرر شد نسبت به تامین ارز این اقلام اساسی نیز اقدام شود. وی ادامه داد: بر اساس برآورد گمرک و سایر سازمان‌ها بیش از ۸۰ درصد این اقلام مواد اولیه و قطعات مورد نیاز واحدهای تولیدی هستند که با هماهنگی بانک مرکزی نسبت به تامین ارز این اقلام اقدام و مقدمات ترخیص و تشریفات گمرکی آنها از گمرکات انجام خواهد شد. درباره موضوع کالاهای اساسی که بخشی از آن، اعتباری خریداری شده و مابقی آن که اسناد مالکیت آن به صاحبان کالا انتقال پیدا نکرده است، قرار شد بانک مرکزی به قید فوریت نسبت به تامین ارز این اقلام نیز اقدام کند. 

رئیس کل بانک مرکزی نیز در این باره نوشت: ۵ مهرماه در معیت معاون اول رئیس‌جمهور، جمعی از وزرا  و رؤسای سازمان‌های گمرک و بنادر از گمرک بندر شهید رجایی در بندرعباس بازدید و موضوع کالاهای دپو‌شده در گمرک این بندر و نیز سایر بنادر کشور را بررسی کردیم. 

بانک مرکزی در راستای کاهش زمان ماندگاری کالاهای اساسی و مواد اولیه و تجهیزات و قطعات مورد نیاز تولید در قالب تصمیمات زیر، همراهی کامل خود را با وارد‌کنندگان کالاهای اساسی و تولید‌کنندگان محترم ابراز داشت. 

- واردات همه کالاهای مشمول ارز با نرخ ترجیحی که در گمرکات کشور دپو شده‌اند، امکان بهره‌گیری از خرید اعتباری ۳ ماهه و تضمین نرخ ارز توسط بانک مرکزی با تایید وزارت مربوط و ترخیص و خروج کالاها ظرف ۴۵ روز 

- همه مواد اولیه، تجهیزات و قطعات مورد نیاز تولید که به گمرک اظهار و منتظر تخصیص ارز و صدور اعلامیه تامین ارز جهت خروج کالا هستند، با اعلام وزارت صمت به بانک مرکزی، ظرف ۲۴ ساعت تخصیص ارز توسط این بانک انجام می‌شود و امکان دریافت اعلامیه تامین ارز، خروج کالا از گمرک و سپس اقدام برای تامین ارز از بازار ثانویه (نیما) وجود خواهد داشت. 

- کالاهای اساسی که در گذشته به صورت درصدی از گمرک خارج و از شمول ارز با نرخ ترجیحی خارج شده‌اند، با پیشنهاد وزارت صمت و تایید معاون اول محترم در سقف ارزی واردات با نرخ ارز ترجیحی، واردکنندگان می‌توانند اقدام به تامین ارز با آن نرخ و خروج باقیمانده کالا از گمرکات کنند.

- اتصال همه سامانه‌های مرتبط به تجارت خارجی به سامانه جامع تجارت و اتصال بارنامه و قبوض انبار به ثبت سفارش توسط سامانه مذکور با قید فوریت انجام شود و این دست از ثبت سفارش‌ها توسط بانک مرکزی در اولویت تخصیص و تامین ارز قرار گیرد.

گروه سیاسی: نمایشگاه دائمی توانمندی‌های راهبردی نیروی هوافضای سپاه تحت عنوان «پارک ملی هوافضا» صبح روز گذشته با حضور دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، سرلشکر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه و سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه در تهران افتتاح شد. در این نمایشگاه دستاوردهای مختلف نیروی هوافضای سپاه از آغاز شکل‌گیری تاکنون در حوزه‌های موشکی، پدافند هوایی، پهپادی و عملیات هوایی و فضایی در فضایی گسترده به نمایش در آمده است. موشک‌های نازعات، سیمرغ، خرمشهر، شهاب ۳، فاتح F و A، سفیر فجر، سجیل، ذوالفقار، طائر 2 و 3، سام ۶، دزفول، سامانه‌های پدافندی سوم خرداد، طبس، اچ کیو ۲، قدیر، کاشف، مطلع‌‌الفجر ۱ و ۲، کاوش و مرکز فرماندهی و کنترل پدافند هوایی (مرفوک)، سامانه شبیه‌ساز توپ ۲۳ و دوش‌پرتاب میثاق ۲ از جمله دستاوردهای موشکی نیروی هوافضای سپاه است که در این نمایشگاه در معرض نمایش قرار دارد.

در این میان از نسل جدیدی از موشک ذوالفقار تحت عنوان «ذوالفقار بصیر» نیز برای نخستین‌بار رونمایی شد. این موشک که از خانواده موشک‌های ذوالفقار است، با برد ۷۰۰ کیلومتر قابلیت هدف قرار دادن اهداف در دریا را دارد. پیش از این برد موشک‌های بالستیک دریایی ایران تا ۳۰۰ کیلومتر با موشک خلیج‌فارس و هرمز اعلام شده بود که اکنون با نمایش این نسخه از موشک ذوالفقار به ۷۰۰ کیلومتر افزایش یافته است. 

 

* برخی فقط گناهان گذشته خود را توجیه می‌کنند

محمد‌باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان افتتاح نمایشگاه دائمی دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه در ابتدای سخنانش با بیان اینکه این بازدید از جهات مختلف یادآور تاریخ دفاع‌مقدس است، گفت: این نمایشگاه همه مجاهدت‌های انجام شده در نیروی هوافضا را به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد فرهنگ دفاع‌مقدس چگونه این پیشرفت‌ها را به همراه داشته است. این نمایشگاه نشان می‌دهد ما ایمان داریم و تمام توان خود را جمع می‌کنیم اما نگاهی به دست دشمن نداریم و مقابل آن می‌ایستیم، زیرا شکوه و عزت ملت برای ما مهم است. وی با اشاره به منابع گسترده کشور گفت: این نمایشگاه به ما نشان داد قوی هستیم اما افسوس می‌خوریم که در اقتصاد ضعیف هستیم. ما افسوس می‌خوریم که دشمن را از سرزمین بیرون راندیم اما در اقتصاد ما را مورد فشار قرار دادند. ما در این حوزه منطبق با سنت‌های الهی حرکت نمی‌کنیم و فرصت را به جوانان نداده و مدیریت کارآمد نداریم و نگاه‌مان به بیرون است و روش‌های دیگری را برای حل مشکلات دنبال می‌کنیم، در حالی که خدای دفاع، خدای معیشت هم هست. قالیباف خاطرنشان کرد: ما باید فرصت‌ها را قدر بدانیم و مشکلات را حل کنیم، زیرا مردم ما با تمام توان پای کار بودند و ما باید از کار آنها گره‌گشایی کنیم. ما در مجلس متعهد شده‌ایم و با این فرهنگ حرکت کرده و به حاشیه‌ها توجه نمی‌کنیم و اسیر حاشیه‌هایی که نشان داد برخی افراد اهل کار نیستند و گناهان گذشته خود را توجیه می‌کنند، نمی‌شویم. 

 

* مخالفت رهبر انقلاب با خرید موشک پس از فروپاشی شوروی

در ادامه این مراسم، سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه اظهار داشت: در دوران دفاع‌مقدس با هدایت حضرت امام(ره) فهمیدیم باید قوی باشیم و بدون خوداتکایی نمی‌توانیم بر دشمنان فائق آییم. وی افزود: این روند در دوران مقام معظم رهبری هم ادامه پیدا کرد. البته شیرینی‌های فریبنده‌ای هم وجود داشت که می‌توانست مسیر ما را عوض کند؛ در دوره فروپاشی شوروی پیشنهادات خوبی برای خرید موشک از کشورهای جداشده از شوروی داشتیم. موشک اسکاد 5/2 میلیون دلاری را می‌خواستند به ما 10 هزار دلار بدهند یا سکوی پرتاب 3 میلیون دلاری را با قیمت بسیاری ناچیز صدهزار دلاری حاضر بودند به ما بفروشند. سردار حاجی‌زاده ادامه داد: بارها ما درخواست می‌دادیم از این تجهیزات خریداری کنیم اما مقام معظم رهبری با این خواسته ما مخالفت کردند، شاید ما چندین بار گردش کار کردیم و ایشان مخالفت کردند. 

فرمانده نیروی هوافضای سپاه با بیان اینکه آن روزها تحقیقات موشکی ما در آستانه به نتیجه رسیدن بود، اظهار داشت: اگر آن روز آن خرید را انجام داده بودیم، امروز در این جایی که در موشکی هستیم قرار نداشتیم. وی با بیان اینکه هزاران سوال از ما مطرح است که چگونه این دستاوردها به دست آمده است؟ در تشریح چرایی برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های نیروی هوافضا تصریح کرد: تصمیم گرفتیم پارک ملی هوافضا را ایجاد کنیم که از طراحی و ساخت تا چیدمان آن هم توسط جوانان و نخبگان ما در مجموعه پردیس فناوری شهید مقدم انجام شده است. سردار حاجی‌زاده ادامه داد: به دنبال این هستیم به بخش نخبگانی جامعه، روش رسیدن به این توانمندی‌ها را منتقل کنیم. با الگوی ایجاد‌شده بنا داریم در جلسات چهره به چهره با دعوت و قبول درخواست مجموعه‌های دانشگاهی، در آنها باورمندی ایجاد کنیم. فرمانده نیروی هوافضای سپاه در پایان تاکید کرد: ان‌شاءالله روزی شاهد باشیم این توانمندی که به وجود آمده در سایر بخش‌ها هم نفوذ کند. 

 

* هرگز در تولید قدرت متوقف نمی‌شویم

سرلشکر پاسدار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه این نمایشگاه نشان‌دهنده طلوع و ظهور یک قدرت جدید در صحنه بین‌المللی است، گفت: این نمایشگاه نمادی روشن از اعتماد به نفس ملی کشور ما و نشان‌دهنده این است که قوه اندیشه و تفکر جوانان ما قادر است از مدار اراده دشمنان برای تحریم عبور کند. وی اظهار کرد: پیشرفت‌های شگفت‌انگیز و تلاش اعجاب‌بر‌انگیزی که در این نمایشگاه می‌بینیم دقیقا در دوران تحریم به دست آمده است؛ یعنی ما توانستیم از تحریم یک فرصت بسازیم و این فرصت نیز همین پیشرفت‌های علمی و فناوری‌های شتابداری است که حداقل در عرصه قدرت دفاعی آن را ملاحظه می‌کنیم. فرمانده کل سپاه خاطرنشان کرد: در این نمایشگاه مشاهده می‌کنیم توسعه و تکامل قدرت در زمان شکل گرفته است. ما هرگز نمی‌ایستیم و در تولید قدرت متوقف نمی‌شویم و فنون و فرمول‌های توسعه علم و فناوری را برای دفاع از منافع حیاتی و ارزش‌های کشورمان به دست آورده‌ایم و معادلات استقلال را درک کرده و متوجه شده‌ایم دشمن هرگز راهی برای سعادت به ما نشان نخواهد داد و راه سعادت جامعه ما از دشمنان ما عبور نمی‌کند. 

***

رونمایی از ۷ دستاورد جدید «نزاجا» 

گروه سیاسی: وزیر خارجه عراق روز شنبه در سفری به تهران آمد؛ سفری که به فاصله اندکی از سفر مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق به واشنگتن و رایزنی‌های مقامات عراقی با دولت ترامپ صورت گرفت و از دیدگاه کارشناسان و تحلیلگران منطقه و فرامنطقه‌ از جهت تحکیم روابط بغداد- تهران مهم ارزیابی شده است. فؤاد حسین در سفرش به ایران با حسن روحانی، محمدجواد ظریف، علی شمخانی و محمدباقر قالیباف دیدار کرد. 

به گزارش «وطن امروز»، در شرایطی که برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از این بود که فؤاد حسین در این سفر حامل پیام خاصی باشد، وزیر خارجه عراق اما به طور صریح موضع تهران را درباره حضور نظامی آمریکا در منطقه بویژه عراق و باز بودن پرونده ترور فرماندهان مقاومت، شهید سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس دریافت کرد به گونه‌ای که در اظهارات مقامات ایرانی در دیدار وزیر خارجه عراق بر این موضوع تاکید ویژه شد. اما آنچه مشخص است وزیر خارجه عراق در این سفر برای مساله مهمی به تهران آمد که با موضوع حضور آمریکا در عراق ارتباط دارد. بویژه اینکه دولت عراق پس از روی کار آمدن مصطفی الکاظمی تلاش کرده است بین روابط همزمان کشورش با ایران و ایالات متحده آمریکا تعادل برقرار کند و از به هم خوردن این توازن نگرانی جدی دارد.  سفر وزیر خارجه عراق از آن جهت اهمیت دارد که برخی رسانه‌های غربی و فرامنطقه‌ای مدعی شده بودند وزیر خارجه آمریکا از مصطفی الکاظمی خواسته فکری درباره حمله به مقرهای نظامی و حتی سفارت این کشور در عراق بکند. بر اساس اخباری که در این باره منتشر شده، مایک پمپئو به نخست‌وزیر عراق گفته است چنانچه حملات گروه‌هایی که وی آنها را «شبه‌نظامی» می‌خواند ادامه پیدا کند آمریکا سفارت خود را در عراق تعطیل می‌کند و به صورت مستقیم با گروه‌های عراقی وارد درگیری نظامی می‌شود. روز گذشته خبرگزاری المیادین نیز به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد قرار است آمریکا سفارت خود را در عراق ببندد. این منابع تأکید کردند آمریکا به همپیمانان خود اعلام کرده است «تصمیم بستن سفارت در بغداد، قطعی است». 

برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق در دیدار سران ۳ قوه عراق با رهبران احزاب و گروه‌های سیاسی این کشور گفت که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا یکشنبه هفته جاری درباره تداوم حمله به سفارت آمریکا، مراکز دیپلماتیک و کاروان‌های نظامی آمریکا و ائتلاف موسوم به ضدداعش به او هشدار داده است. 

صالح به نقل از پمپئو خبر داد که «دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، به صورت جدی، بستن سفارت [واشنگتن] در بغداد را بررسی می‌کند و برای انجام این کار، آماده است». وزیر خارجه آمریکا در ادامه ادعاهای خود گفته بود که شاید ترامپ تصمیمی اتخاذ و «عملیات نابودی تمام کسانی را آغاز کند که در حمله به نیروهای آمریکا دست دارند».

بنابراین با توجه به حضور ناگهانی وزیر خارجه عراق پس از تماس تلفنی پمپئو به نظر می‌رسد وزیر خارجه عراق برای جویا شدن نظرات مقامات ایرانی درباره رویکرد گروه‌های مقاومت در مواجهه نظامی با نیروهای اشغالگر آمریکا راهی تهران شده است. 

آنگونه که مقامات ایرانی تاکید کرده‌اند ایران از حق گروه‌های عراقی برای مقابله با اشغالگری نیروهای آمریکایی حمایت می‌کند، بویژه آنکه سیاست راهبردی ایران در منطقه غرب آسیا بویژه پس از ترور سردار سلیمانی، خروج نیروهای آمریکایی از منطقه اعلام شده است. در همین راستا، حسن روحانی در دیدار وزیر خارجه عراق با تأکید بر اینکه تلاش برای خروج آمریکا از منطقه نه وظیفه ما، بلکه وظیفه هر کشوری است که آمریکایی‌ها در آن حضور دارند، اظهار داشت: آنچه مجلس عراق و نمایندگان مردم این کشور در این زمینه تصویب کرده‌اند را گام مثبتی می‌دانیم. رئیس‌جمهوری با بیان اینکه ما همیشه نظر خود را به صورت واضح و آشکار در مواضع سیاسی خودمان اعلام کرده‌ایم، تأکید کرد: حضور نیروهای مسلح آمریکا در منطقه چه در عراق، چه افغانستان و چه کشورهای جنوبی خلیج‌فارس را به ضرر امنیت و ثبات منطقه می‌دانیم. 

حسن روحانی همچنین در دیدار «فؤاد حسین» با بیان اینکه امروز هم وحدت شیعیان و تعامل بین گروه‌های مختلف اعم از شیعه، ‌سنی و کرد در این کشور را یک اصل مهم تلقی می‌کنیم، خاطرنشان کرد: برای کمک به وحدت و انسجام عراق در کنار دولت و مردم این کشور هستیم. رئیس‌جمهور با بیان اینکه در مسائل داخلی عراق و روابط بین گروه‌های عراقی، هیچ‌گاه به دنبال مداخله نبوده و نیستیم، خاطرنشان کرد: همواره اعتقاد داشته‌ایم گروه‌های عراقی باید روابط خوبی برای حفظ و توسعه کشور خود داشته باشند. 

برخورد با آمریکا در واکنش به ترور سردار سلیمانی، موضوعی بود که مورد تاکید وزیر امور خارجه نیز قرار گرفت. محمدجواد ظریف که عصر شنبه با همتای عراقی خود دیدار کرد با اشاره به اقدام تروریستی رژیم آمریکا در ترور سپهبد شهید سردار حاج‌قاسم سلیمانی در خاک عراق، ایفای مسؤولیت دولت عراق در این زمینه را خواستار شد

البته وزیر خارجه ایران با اشاره به حملات انجام شده به اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و ضرورت تضمین عزت و امنیت دیپلمات‌های ایرانی در عراق، هرگونه حمله به اماکن دیپلماتیک را محکوم و غیرقابل قبول خواند و توقف اینگونه اقدامات را مورد تاکید قرار داد. 

فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق شنبه‌شب با محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز دیدار و با راهبردی خواندن روابط بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق، پیرامون مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌و‌گو کرد. قالیباف نیز از دخالت آمریکا در منطقه و حضور تروریست‌های داعش که توسط آمریکا تقویت شدند، به عنوان آفت صلح و ثبات و رفاه عراق و منطقه یاد کرد. وی تصریح کرد: برخی کشورهای منطقه تحت فشار آمریکا به عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی پرداختند، بی‌تردید جهان اسلام نباید نسبت به این موضوع سکوت کند، چرا که موضوع فلسطین اولویت امت اسلامی است. 

رئیس قوه مقننه با تاکید بر اینکه ایران از عراق به عنوان کشوری اسلامی و همسایه‌ای مهم همواره حمایت می‌کند، یادآور شد: یکی از مهم‌ترین مطالبات مردم، دولت و پارلمان عراق خروج آمریکا از این کشور است که ریشه ناامنی‌هاست. 

وی افزود: حمله تروریستی آمریکا علیه سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس توهین به حاکمیت عراق و نقض استقلال این کشور بود. رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: شواهد نشان می‌دهد آمریکا در منطقه به تقویت تروریست‌ها از جمله داعش پرداخته است. قالیباف افزود: آمریکا در طول تاریخ از طریق خیانت به سایر کشورها، مشکلاتی را برای آنها ایجاد کرده است. وی با تاکید بر اینکه همواره تثبیت صلح و امنیت در عراق و منطقه مهم‌ترین دغدغه جمهوری اسلامی ایران است، تنها راه‌حل مشکلات موجود در کشور عراق را خروج آمریکا از این کشور دانست. 

دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز از دیگر مقامات ایرانی بود که در دیدار وزیر خارجه عراق بر برخورد با آمریکا به علت ترور سردار سلیمانی تاکید کرد. علی شمخانی در دیدار فؤاد حسین، ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس را از مصادیق بارز تروریسم دولتی خواند و تاکید کرد: کمترین مجازات عاملان این جنایت بزرگ خروج فوری از منطقه بویژه کشوری است که این جنایت در آن صورت گرفته است. دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: پیگیری جدی این ترور ناجوانمردانه از طریق مجامع بین‌المللی حداقل اقدامی است که انجام آن از سوی دولت عراق مورد انتظار است. 

گفتنی است وزیر خارجه عراق در دیدار خود با مقامات ایرانی به تشریح برخی تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخت و اظهار امیدواری کرد ایران همچون گذشته از این کشور حمایت کند. فؤاد حسین با اشاره به جدول زمانی خروج آمریکا از عراق، پایبندی مردم، مجلس و دولت عراق را به حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشورش مورد تاکید قرار داد. همچنین بر اساس توافق انجام‌شده بین مقامات ایران و عراق، مقرر شد یک هیأت فنی عراقی برای اجرایی کردن توافقات دوجانبه از جمله در موضوع لایروبی اروندرود طی ۲ هفته آینده به جمهوری اسلامی ایران سفر کند. 

گروه اقتصادی: اظهارات اخیر محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره پیگیری سیاست پولی انقباضی در سال آینده، سیگنال افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی را به بازار ارسال کرد. سال ۹۵ بود که نرخ بهره سپرده به ۱۵ درصد کاهش یافت، البته در یک مقطع در سال ۹۶ نرخ بهره بانکی به تشخیص بانک مرکزی و تایید دولت به ۲۰ درصد افزایش یافت. در نهایت تیرماه سال جاری بود که شورای پول و اعتبار سقف نرخ بهره علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری یک‌ساله را با یک واحد درصد افزایش به 16درصد رساند. افزایش نرخ بهره سپرده‌های یک‌ساله بانکی نشان از هم‌راستایی بانک مرکزی با سیاست پولی انقباضی دارد، البته با توجه به روند رو به رشد نرخ تورم در ماه‌های اخیر، افزایش مجدد نرخ بهره به ارقامی فراتر از 16 درصد کاملا محتمل است. 

افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی البته بی‌هزینه نیست. نخستین هزینه افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی، تسریع در رشد سمت بدهی در ترازنامه شبکه بانکی است. این سیاست می‌تواند ترازنامه شبکه بانکی را به بحرانی که در حد فاصل سال‌های 93 تا 97 دچار آن بود، بازگرداند. گذشته از این موضوع، افزایش نرخ بهره بانکی تاثیر مستقیمی بر افزایش نرخ بهره تسهیلات بانکی دارد. همین موضوع تا حدودی منجر به حرکت اقتصاد به سمت رکود می‌شود. 

به گزارش «وطن امروز»،  اولین روز شهریورماه سال جاری بود که سازمان برنامه و بودجه از آغاز جلسات مدیران این سازمان برای تدوین بودجه سال 1400 خبر داد. سومین جلسه ستاد بودجه 1400 در سازمان برنامه و بودجه شنبه هفته جاری(۵ مهر) در این سازمان برگزار شد. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در حاشیه سومین جلسه ستاد بودجه ۱۴۰۰ در جمع خبرنگاران گفت: سیاست دولت برای تأمین کالا‌های اساسی و مورد نیاز مردم در سال آینده، تامین آن با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومان است، چون تجربه نشان داده است هر نوع تغییر نرخ ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و ارز نیمایی منجر به افزایش قیمت در بازار می‌شود.

محمدباقر نوبخت اظهار داشت: سال آینده آنچه از فروش نفت به دست می‌آید به ۲ شیوه است؛ یکی فروش و صادرات نفت است که امسال با شرایط سخت آن را صادر کرده‌ایم و سال آینده نیز چنین خواهیم کرد و باید درآمد‌های ارزی آن را با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، به شکل ریالی در بودجه بیاوریم و ارز حاصل از آن را به کالا‌های اساسی اختصاص دهیم. وی افزود: در بخش دیگر، نفت برای استفاده غیرصادراتی در نظر گرفته شده که پیش‌فروش آن مدنظر است و هم اکنون در شورای عالی هماهنگی این موضوع نهایی شده است که در ۶ماه پیش رو آن را اجرایی می‌کنیم. این یک روش دور زدن و بی‌اثر کردن تحریم‌هاست. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اضافه کرد: قیمت هر بشکه نفت برای پیش‌فروش ۴۰ دلار و نرخ تسعیر آن نیمایی خواهد بود. نوبخت افزود: سیاست کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی را سال آینده دنبال می‌کنیم. وی گفت: سال آینده منابع عمومی برای خروج از رکود تعیین‌کننده هستند و اگر با طرح‌های عمرانی و افزایش آن بتوانیم از رکود خارج شویم و رشد اقتصادی داشته باشیم، باید سرمایه‌گذاری و هزینه کنیم.

 

* انقباض پولی و انبساط مالی در 1400

نوبخت در ادامه افزود: همزمان باید سیاست‌های پولی انقباضی و مالی انبساطی داشته باشیم، چون مصرف بخش خصوصی بر اساس گزارش بخش آمار مطلوب نیست و ناشی از استمرار رکود است. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور تأکید کرد: اگر می‌خواهیم از رکود خارج شویم، دولت باید در مخارج خود تجدید نظر کند و قدرت خرید مردم را در بودجه ببیند، به همین علت تصمیم نداریم کمتر از نرخ تورم رشد افزایش حقوق داشته باشیم. نوبخت گفت: بر این اساس برای مهار تورم از سیاست‌های انقباضی که مسؤولیت آن با بانک مرکزی است استفاده می‌کنیم و با سیاست‌های مالی که سازمان برنامه و بودجه مسؤولیت آن را دارد، می‌توانیم سیاست‌های انبساطی متناسب داشته باشیم. وی افزود: به همین علت برای سال آینده منابع بیشتری علاوه بر فروش نفت لازم داریم و آن درآمد‌ها مالیات و حقوق گمرکی است. نوبخت گفت: مصمم هستیم اصلاح ساختار بودجه را که به مجلس دادیم اجرایی کنیم و بتوانیم از ظرفیت‌های مالیاتی بدون افزایش تعرفه استفاده کنیم و حتی در مواقعی در بخش تولید، چند درصد آن را کاهش دهیم. وی افزود: با توجه به نوع افزایش پایه مالیاتی باید بتوانیم برای تأمین منابع و خروج از رکود و برای جبران کاهش قدرت خرید در طرح‌های عمرانی از آن استفاده کنیم. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: مولدسازی دارایی‌ها را امسال انجام دادیم و با توجه به بند «ج» سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به نوعی خروج از مالکیت و مدیریت، وظیفه دولت است. بر این اساس باید بخشی از دارایی‌های خودمان را که به صورت سهام کارخانجات است برای کمک به بورس عرضه و از منابع آن استفاده کنیم. نوبخت افزود: در کنار اصلاح ساختار در بخش هزینه‌ها یک کمیته ویژه هزینه‌ها در قانون بودجه آوردیم تا هزینه‌ها را واقع‌بینانه و محدود کنیم. وی گفت: در جلسه امروز (شنبه 5 مهر) آخرین بررسی‌ها برای صدور بخشنامه بودجه انجام شد.

 

* در رکود تورمی هستیم

نوبخت افزود: بودجه ما در شرایط رکود تورمی در حال تهیه است و پیش‌بینی ما این است که ضمن مهار تورم باید از رکورد خارج شویم که لازمه آن سیاست رشد اقتصادی از طریق ارزش افزوده، طرح‌های تولیدی، عمرانی و زیربنایی است. وی گفت: برای تحقق طرح‌های تولیدی، سیاست‌های توسعه‌ای صادرات غیرنفتی را به صورت جدی در پیش می‌گیریم. نوبخت افزود: سال آینده رویکرد ما افزایش صادرات غیرنفتی از طریق افزایش تولید بویژه در شرکت‌های دانش‌بنیان و افزایش ارزش افزوده از طریق زیربنا‌ها و طرح‌های تولیدی است. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: به طرح‌های تولیدی که امسال و سال آینده قابلیت افتتاح دارند، بودجه کافی پرداخت می‌شود.

 

* 23 هزار میلیارد تومان درآمد مازاد دولت از بازار سرمایه

وی افزود: همچنین بازار سرمایه یک فرصتی برای فعالان اقتصادی، دولت و صاحبان سرمایه است. امسال پیش‌بینی ما این بود از طریق عرضه سهام دولتی در بازار سرمایه حدود ۱۱‌هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب کنیم اما در ۵ ماه نخست سال بالغ بر ۳۵ هزار میلیارد تومان از این طریق کسب کردیم و سال آینده بازار سرمایه برای دولت از طریق عرضه سهام‌های دولتی منابع قابل توجه دیگری کسب خواهد کرد تا بتوانیم سیاست‌های خروج از رکود و افزایش اشتغال را دنبال کنیم.

***

اسدالله خسروی: موج سوم بیماری «کووید‌-19»  بسیار خطرناک‌تر از امواج گذشته ظاهر شده است اما مسؤولان برای جلوگیری از گسترش شیوع این بیماری مرگبار همچنان نسبت به اعمال محدودیت‌ها بی‌تفاوتند. در موج جدید، قدرت سرایت و آمار جان‌باختگان و مبتلایان به این بیماری بشدت افزایش یافته است و چنانچه نسبت به اعمال محدودیت‌ها اقدام نشود روزهای سختی را پیش رو خواهیم داشت.

به گزارش «وطن امروز»، به عقیده کارشناسان بهداشت رشد بالای آمار مرگ‌و‌میر و ابتلای هموطنان‌مان به ویروس کرونا در فصل پاییز نگرانی‌های زیادی را برای کادر پزشکی ایجاد کرده است. آنها تاکید دارند در صورت بی‌توجهی به اعمال محدودیت‌ها و سختگیری‌ها روزهای سختی را پیش رو خواهیم داشت و ضرورت دارد برای جلوگیری از شیوع این بیماری مرگبار نسبت به اعمال محدودیت‌ها تجدیدنظر شود. در این باره مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا در گفت‌وگو با «وطن امروز» بر بازگشت محدودیت‌ها و ادامه دورکاری کارکنان دولت، همچنین توجه بیش از پیش به رعایت اصول بهداشتی در حمل‌و‌نقل عمومی تاکید کرد و افزود: اپیدمی بیماری «کووید‌-19» در موج سوم بسیار خطرناک و کشنده است و چنانچه مسؤولان نسبت به ایجاد محدودیت‌ها بی‌توجه باشند آمار مرگ‌و‌میر در کشور بشدت بالا می‌رود. وی به برخی تصمیمات نادرست همچون اجرای طرح ترافیک و بازگشایی صنوف پرخطر اشاره کرد و افزود: رفتن به محل کار با استفاده از مترو و اتوبوس‌های حمل‌و‌نقل عمومی که اکنون کانون انتشار این بیماری است شیوع ویروس مرگبار کرونا را در کشور گسترش می‌دهد. مردانی تاکید کرد: بازگشت محدودیت‌ها در چنین شرایطی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است، ‌چرا که در صورت ادامه همه‌گیری این ویروس باید منتظر روزهای ناخوشایندی بود. از طرفی نیز باید جرائمی برای  افرادی که اصول بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نمی‌کنند اعمال شود.

همچنین معاون کل وزارت بهداشت با هشدار نسبت به تشدید موج سوم کرونا در کشور، از تعطیلی یک‌هفته‌ای مدارس و دانشگاه‌ها خبر داد. ایرج حریرچی در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه 2 سیما افزود: در موج سوم کرونا تعداد مبتلایان و بستری‌شدگان خیلی بیشتر از موج‌های اول و دوم گزارش شده است و در این میان استان‌های تهران و قم بیشترین درگیری را دارند. وی ادامه داد: تعداد درگذشتگان در برخی استان‌ها بی‌سابقه و خیلی بیشتر از آمارهای قبلی است. بر اساس آمار هفته گذشته، به طور متوسط هر ۷ دقیقه یک نفر به علت کرونا فوت می‌کند که این آمار اصلا زیبنده کشور ما نیست. حریرچی تاکید کرد: مادامی که رعایت نکات بهداشتی از سوی بخشی از مردم در همین سطح نامطلوب و بازگشایی‌های مشاغل هم برقرار باشد، آمار مبتلایان و فوتی‌های کرونا همین‌گونه خواهد بود و ویروس کرونا کاری ندارد که علت شکل‌گیری تجمعات بیش از یک نفر چیست. وی به انواع راه‌های ابتلا به ویروس کرونا اشاره کرد و افزود: در بسیاری از موارد که سرفه‌ها و تنفس چهره به چهره انجام می‌شود، می‌توان عامل ابتلا را شناسایی کرد اما در محل‌هایی همچون کافی‌شاپ‌ها و غذاخوری‌ها به هیچ عنوان نمی‌توان عامل ابتلا به کرونا را شناسایی کرد. معاون کل وزارت بهداشت درباره اعطای اختیارات برای اعمال محدودیت‌ها نیز گفت: در برخی موارد امکان بازگشت تعطیلی‌ها وجود دارد. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر موضوع و محور اصلی نگرانی‌ها استان تهران است، زیرا تجمعات و ترددهای زیادی در این شهر جریان دارد که تأثیر فراوانی بر سایر استان‌ها می‌گذارد، پس امکان بازگشت تعطیلی‌ها در تهران بسیار بیشتر از سایر استان‌هاست. معاون کل وزارت بهداشت از تعطیلی یک‌هفته‌ای مدارس و دانشگاه‌ها خبر داد و افزود: با صلاحدید مسؤولان استانی، تعطیلی یک‌هفته‌ای مدارس و دانشگاه‌ها امکان تمدید خواهد داشت و درباره تعطیلی سایر اماکن همچون ورزشگاه‌ها، باشگاه‌ها، آرایشگاه‌ها و تالارها و برگزاری مراسم گوناگون هم مسؤولان استانی به طور مستقل تصمیم‌گیری خواهند کرد. وی گفت: برخی مشاغل مانند نیروی انتظامی و بیمارستان‌ها در گروه اول قرار می‌گیرند و این گروه از مشاغل هرگز تعطیلی ندارند اما اعمال تعطیلی برای مغازه‌داران و برخی اداره‌ها با صلاحدید ستاد ملی مقابله با کرونا امکان‌پذیر خواهد بود. معاون کل وزارت بهداشت با بیان اینکه در چند ماه اخیر در حال تجربه آمار فوتی بالای ۱۷۰ نفر هستیم، افزود: احتمال افزایش تعداد فوتی‌ها هم بارها اعلام شده اما بیشترین نگرانی ما درباره مدارس و دانش‌آموزان کشور است که با ایجاد فضای مجازی شاد از یک سو و حضور فیزیکی ۱۰ درصدی دانش‌آموزان در کلاس درس، بخش اعظم نگرانی‌مان رفع شده است. وی با اشاره به کاهش استفاده از ماسک به زیر ۵۰ درصد گفت: در حال حاضر به علت مسائل اقتصادی در سراسر دنیا، حد جریمه افرادی که از پوشش ماسک استفاده نمی‌کنند به ارائه ندادن خدمت در اداره‌ها و فروشگاه‌ها خلاصه شده است. معاون کل وزارت بهداشت افزود: اعمال کسر از حقوق به دستگاه مربوط و تصمیم‌گیرنده واگذار شده اما تجربه نشان داده است که این میزان از جریمه کافی نیست و بر اساس تصمیم رئیس‌جمهور قرار است دستورالعمل جدیدی از هفته آینده اعلام و اعمال شود. 

 

* نمکی: مبلغ تخصیص یافته از صندوق توسعه ملی را بازگرداندیم

«با وجود مشکلات فراوان وزارت بهداشت اما ترس از کاهش ارزش پول ملی موجب شد بخشی از منابع صندوق توسعه ملی را که بانک مرکزی به این وزارتخانه داد را برگردانم».

وزیر بهداشت با بیان این موضوع گفت: رئیس کل بانک مرکزی قسمت اندکی از مبلغی را که از صندوق توسعه ملی تخصیص یافته بود آزاد کرد اما مدام صبوری می‌کردیم که خدایی نکرده این پول را وارد بازار نکنیم تا چرخش آن باعث تغییر در پایه پولی شده و دلار دچار نوسان شود؛ در نتیجه گفتم همین میزان را هم برگردانید. سعید نمکی در مراسم تجلیل از پیشکسوتان سلامت در دفاع‌مقدس گفت: چندی پیش، دلنوشته‌ای برای عزیز به یاد مانده تکرار ناشدنی‌ام، سردار سلیمانی نوشتم و کسی از من پرسید، چرا برای رفتگان نوشتی؟ گفتم چه کسی می‌‌گوید سردار رفته است. ایشان با همه سلول‌‌های من عجین است و نوای این سردار که «ما ملت امام حسینیم» همواره در وجود من جاری است. وی افزود: کسی هستم که وقتی به وزارت بهداشت آمدم، معاونی را تغییر ندادم و با خودم لشکر نبردم. من اهل ویترین‌آرایی و تضرع نیستم و اهل این نیستم که وقتی کشورم در تنگنای اقتصادی است و در روزهای سخت و در اوج تحریم‌هاست، هر روز ضجه بزنم و خودم را به زمین بزنم و بگویم پول ندارم، ارز ندارم. اهل این حرف‌‌ها نیستم. اگر به سردار سلیمانی نامه نوشتم، برای این بود که همزبانی و همدلی بهتر از او ندیدم و دوم اینکه شکایتی نوشتم که او به خداوند بزرگ برساند، چراکه روح پاکی داشت و نزد خداوند عزیز است. وی ادامه داد: دیروز رئیس کل بانک مرکزی محبتی کردند، هر چند که می‌دانم در چه فشاری هستند اما قسمت اندکی از مبلغی را که از صندوق توسعه ملی تخصیص یافته بود آزاد کردند. من اگر چند ماه پیش التماس می‌کردم، برای این بود که می‌‌خواستم خودم را برای یک پاییز سنگین آماده کنم تا بتوانم بار را از دوش همکارانم بردارم و بتوانم از خجالت و شرمندگی نیروهایی که چند ماه است زحمت می‌کشند، درآیم. 

 

* تأکید استاندار تهران بر اعمال محدودیت‌های بیشتر

برای جلوگیری از شیوع گسترده ویروس کرونا محدودیت‌ها باید بیشتر شود. استاندار تهران با اشاره به لزوم اعمال محدودیت‌های بیشتر، از ابلاغ مصوبه مربوط به نظارت جدی بر استفاده از ماسک در دستگاه‌های اجرایی خبر داد. انوشیروان محسنی‌بندپی در چهارمین جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران درباره بیماری کرونا اظهار داشت: تعطیلات سبب شده امروز روند مراجعان سرپایی و میزان بستری بیماران در بخش ویژه رو به افزایش باشد که این امر، شرایط را برای مدیریت و خدمت‌رسانی سخت‌تر می‌کند. وی افزود: پیشنهاد استانداران و دانشگاه‌های علوم پزشکی این بود که استانداران از اختیارات استانی استفاده کنند تا برخی محدودیت‌ها اعمال شود که این موضوع در جلسه ستاد ملی مصوب شد، با این شرط که ستادهای استانی پیشنهادات خود را به 2 وزیر بهداشت و کشور ارسال کنند و پس از تایید آنها جنبه اجرایی پیدا کند. استاندار تهران تصریح کرد: بر این اساس روز شنبه جلسه ستاد استانی داشتیم و پیشنهاداتی ارائه شد که پس از تایید 2 وزیر در استان اجرایی می‌شود، چرا که تهران به چابک‌سازی، کم کردن تراکم و اعمال محدودیت‌های بیشتر نیاز دارد. محسنی‌بندپی سپس گفت: تهران پایلوت شده تا برخی از محدودیت‌ها بویژه درباره استفاده از ماسک اعمال شود، تا هر فردی که از ماسک استفاده نکند خدمت به وی ارائه نشود. وی خاطرنشان کرد: پیشنهاد استان این است که تعطیلی ورزش‌هایی که برخورد فیزیکی دارند، همچنین استخرهای شنا، قهوه‌خانه‌ها، نماز جمعه و تالارها تداوم پیدا کند تا نسبت به مدیریت بیماری در شرایط شروع فصل پاییز، شیوع آنفلوآنزا و سرما، تراکم جمعیت و... اقدام شود. همچنین معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران توجه به مقوله بهداشت محیط در نظام سلامت را به عنوان راهکار اصلی کنترل و مهار ویروس «کووید‌-۱۹» مورد تاکید قرار داد. بابک عشرتی گفت: با بروز پاندمی «کووید‌-۱۹» و هجوم این ویروس به لایه‌های پیدا و پنهان زندگی ما لزوم توجه هر چه بیشتر به امر بهداشت، بیش از پیش احساس می‌شود. وی افزود: توجه به امر پیشگیری موضوعی است که کارشناسان بهداشت محیط در آن مهارت دارند و باید بهتر و بیشتر مورد توجه قرار گرفته و در این راستا به صورت نظام‌مند حرکت کنیم. عشرتی با عنوان این مطلب که دانشگاه علوم پزشکی ایران با تحت پوشش داشتن بیش از ۵ میلیون نفر از جمعیت استان تهران و قریب به ۷۵ هزار مکان عمومی و مرکز تهیه و توزیع مواد غذایی، نقش بسیار مهمی در مبارزه و مهار بیماری‌های واگیر از جمله کرونا‌ویروس در محیط‌های عمومی دارد، گفت: توجه به بهداشت محیط به عنوان راهبرد کلیدی نظام سلامت، به کنترل و مهار کامل پاندمی «کووید‌-۱۹» منجر خواهد شد. 

 

* ۲۶ استان در وضعیت قرمز بیماری کرونا

شیوع ویروس کرونا در فصل پاییز موجب شده تا 26 استان کشور در وضعیت قرمز قرار گیرند. سخنگوی وزارت بهداشت دیروز آخرین موارد ابتلا و فوتی ناشی از کرونا در کشور طی 24 ساعت را اعلام کرد و گفت: ۳۰ استان کشور در وضعیت قرمز و هشدار بیماری کرونا قرار دارند. سیماسادات لاری افزود: بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۳ هزار و ۳۶۲ بیمار جدید مبتلا به «کووید-۱۹» در کشور شناسایی شدند که یکهزار و ۳۷۷ نفر از آنها بستری شدند. وی افزود: مجموع بیماران «کووید-۱۹» در کشور به ۴۴۶ هزار و ۴۴۸ نفر رسید. وی همچنین گفت: متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۱۹۵ بیمار «کووید-۱۹» جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۲۵هزار و ۵۸۹ نفر رسید. به گفته لاری، خوشبختانه تاکنون ۳۷۴ هزار و ۱۷۰ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. سخنگوی وزارت بهداشت افزود: ۴۰۵۹ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-۱۹» در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند. 

***

***

علی آران: در فاصله یک ماه و یک هفته تا انتخابات سوم نوامبر آمریکا، دموکرات‌ها در ماتم «روث بیدر گینزبرگ»، گرد قبر مهره سوخته بسیار با نفوذشان حلقه زده‌اند که کرسی‌اش در یکی از عالی‌ترین نهادهای حاکمیتی عن‌قریب به یکی از ترامپی‌ها خواهد رسید و در همان حال جمهوری‌خواهان فرصت را غنیمت شمرده و حول حاکمیت جدید بشدت راست‌گرا متحد می‌شوند. 

معرفی «ایمی کانی بارت»، قاضی زن بسیار محافظه‌کار و نسبتا جوان [48 ساله] به عنوان قاضی ارشد دیوان عالی آمریکا آن هم به جای خانم گینزبرگ فمینیست که 10 روز پیش در 87 سالگی درگذشت، به مثابه افراشتن پرچمی بود که جناح‌های مختلف حزب متشتت جمهوری‌خواه در حال گرد آمدن زیر آن هستند تا نه‌تنها از مزایای پیروزی در انتخابات پیش روی ریاست‌جمهوری و کنگره بهره‌مند شوند، بلکه حاکمیت ترامپی جدید را شکل دهند. 

خانم بارت را ـ که دیروز رسما توسط کاخ سفید به کمیته قضایی سنا معرفی شد ـ می‌توان نماد حاکمیت محافظه‌کار در حال تکوین آمریکا دانست. او که جوان‌ترین مادری بوده که در دادگاه‌های آمریکا قضاوت کرده، یکی از محافظه‌کاران اجتماعی و یک مسیحی سنتی عضو فرقه کاتولیک‌های کاریزماتیک است که می‌توان گفت موفق‌‌‌‌ترین فرقه واسط بین همه شعب مسیحیت بویژه کاتولیک‌ها بوده است. این فرقه که از دهه 1960 میلادی در ایالات متحده پا گرفت، حلقه وصل جامعه کاتولیک سیاسی در حال قدرت گرفتن در آمریکای شمالی با بخشی از مسیحیان پروتستان و ارتدکس شرقی است. یکی از شناخته شده‌ترین سیاستمداران جمهوری‌خواه نزدیک به کاتولیک‌های کاریزماتیک کسی نیست جز تد کروز، سناتور تگزاسی- سابقا کاتولیک و در حال حاضر اوانجلیست- با نفوذ روزافزون در «جی‌او‌پی» و همچنین جامعه اطلاعاتی که 4 سال پیش ائتلاف او به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری حزب با رقیب خود دونالد ترامپ، مهم‌ترین اجماع جمهوری‌خواهان در راستای پیروزی نامزد خارج از مرکز و رسیدن به کاخ سفید و سپس دستیابی به اکثریت سنا قلمداد شد. علاوه بر این کروز که به عنوان شاخص‌ترین چهره طیف اصلاح‌طلب قانونی در حزب جمهوری‌خواه به عنوان معمار ساختار نوین حزب و رهبر پشت پرده آن شناخته می‌شود، یک اشتراک مهم دیگر نیز با بارت دارد؛ هر دو آنها جزو جامعه فدرالیست بوده‌اند که از دهه 1980 به دنبال تغییر به مطلوب قانون اساسی ایالات متحده است. امروز مشخص شده این تغییرات متناسب با هر چه راست‌گراتر شدن حاکمیت جدید آمریکا به چه سمت و سویی میل می‌کند؛ از بازگشت منع قانونی سقط جنین و ازدواج همجنس‌‌بازان تا کمتر شدن محدودیت حمل اسلحه و بسیاری دیگر از رویکردهای محافظه‌کارانه که جمهوری‌خواهان در رابطه با اصلاحات خدمات درمانی، بودجه و مقررات سیاسی و امنیتی بر سر آنها با دموکرات‌ها کشاکش داشته‌اند. 

بارت از سال 2017 که در فهرست نامزدهای اصلی ترامپ برای معرفی به دیوان عالی قرار گرفت، ظاهرا از جامعه فدرالیست‌ها خارج شد اما پیوندهای عمیق او با آنها همچنان برقرار مانده است. 

او از تابستان 2018 متعاقب اعلام بازنشستگی آنتونی کندی، قاضی ارشد باسابقه دیوان عالی قرار بود روی یکی از 9 کرسی دیوان بنشیند اما به نظر می‌رسد ترامپ با معرفی قاضی کاوانو و ریموند کتلیج، بارت را به عنوان یک برگ برنده برای چنین روزی حفظ کرده بود؛ روزی که در آستانه انتخابات 2020، آمریکایی‌ها شاهد بی‌سابقه‌ترین گرایش‌های سنتی و محافظه‌کارانه در راس حاکمیت هستند که نماد آن ایمی بارت است؛ عامل برتری مطلق 3-6 کرسی‌های دیوان عالی که جمهوری‌خواهان اسب خود را برای آن زین کرده‌اند؛ حزبی که همین یک سال پیش نمایندگانش در مجلس پایین‌دستی کنگره، حاضر بودند با دموکرات‌ها برای استیضاح رئیس‌جمهورشان همداستان شوند، حالا حول این انتخاب جدید متحد شده و سناتورهایش صریحا به کاخ سفید برای تایید فوری و فوتی جانشین عضو دموکرات درگذشته دیوان عالی در باغ سبز نشان می‌دهند. طرفه آنکه کرسی مورد نظر تا همین چند روز پیش در اختیار گینزبرگ بود که او هم به مدت بیش از 4 دهه به نوعی یک محور ایدئولوژیک برای دموکرات‌ها در این نهاد مهم حاکمیتی محسوب می‌شد. 

گفته می‌شود ترامپ از همان زمانی که نام بارت را در صدر فهرست خود گذاشت، به دنبال آن بود این قاضی زن مذهبی را مستقیما جایگزین گینزبرگ لیبرال کند. پیامی آشکار برای جامعه آمریکا که برد آن از واقعیت انتصاب یک‌سوم کرسی‌های دیوان عالی توسط ترامپ در ۳ سال گذشته هم بیشتر است. 

همان سناتور کروز مورد وصف بلافاصله پس از معرفی خانم بارت، بیانیه حمایتی همه‌جانبه صادر می‌کند و لیندسی گراهام، رهبر معنوی جمهوری‌خواهان در سنا نیز به رغم مخالفت دموکرات‌ها، همه ظرفیت‌های حزب خود را برای تایید هر چه سریع‌تر قاضی ارشد جدید دیوان تا حداکثر 26 مهر‌ماه بسیج کرده است. 

بدون تردید مهم‌ترین انگیزه ترامپ و جمهوری‌خواهان ارشد برای انتصاب ایمی بارت، انتخاباتی است. ترامپ در نظر‌سنجی‌ها از بایدن عقب‌تر است و دست‌کم کرسی‌های 6 سناتور جمهوری‌خواه نیز در ایالت‌های حوزه انتخابی‌شان در معرض تهدید جدی رقبای دموکرات است. تشکیل اکثریت قاطع جمهوری‌خواه در دیوان عالی که همه شکایات احتمالی انتخاباتی به آن ختم می‌شود، مهم‌ترین پیامی است که با معرفی رسمی ایمی بارت و تایید فوری و فوتی او توسط سنا به تمام جامعه انتخاباتی آمریکا، از رای‌دهندگان گرفته تا نامزدهای ۲ جناح ارسال می‌شود. این همان کارت سفیدی است که ترامپ به واسطه آن یک روز قبل از معرفی قاضی بارت برای خبرنگاران کری خواند که «انتقال قدرتی در کار نیست». آنچه او هنوز بدان اعتراف نکرده این است که علاوه بر انسداد قدرت در واشنگتن، باید منتظر قبضه قدرت در راس حاکمیت آمریکا توسط راست‌گرایان و سنتی‌های آنگلوساکسون باشیم. به عبارت دیگر حتی اگر به فرض جو بایدن و دموکرات‌ها از معرکه آشفتگی انتخاباتی که ترامپی‌ها برای روز 13 آبان برای‌شان تدارک دیده‌اند هم به سلامت بیرون بیایند و سپس با کمترین احتمال ممکن از مهلکه دیوان عالی نیز نجات یابند، باید سکان قوه مجریه را در حاکمیتی به دست گیرند که صدر و ذیل آن را مسیحیان افراطی یا محافظه‌‌کار، شبه‌نظامیان کوکلوکس کلان یا پلیس‌ها و مارشال‌های نژاد‌پرست و نظامیان قسم خورده در حمایت از جمهوری‌خواهان فدرالیست فرا گرفته‌اند. این ریاست‌جمهوری کابوسی برای بایدن خواهد بود.

گروه بین‌الملل: ترامپ دیروز در شرایطی قاضی جدید دیوان عالی آمریکا را معرفی کرد که دموکرات‌ها همه تلاش‌شان را کردند لااقل تا انتخابات این اتفاق نیفتد. اکنون تنها کورسوی امید جریان اقلیت سنا، عدم تایید صلاحیت بارت در سنای آمریکاست که آن هم عملا به دلیل در اکثریت بودن جمهوری‌خواهان منتفی است. این انتخاب شانس محافظه‌کاران آمریکا را  برای تثبیت قدرت در ساختار حاکمیت در چند دهه آتی افزایش خواهد داد. این اتفاق در حالی رخ خواهد داد که ترامپ همین چند روز پیش اعلام کرده احتمالا نتایج انتخابات نوامبر نیازمند رای دیوان خواهد بود و همین امر دموکرات‌ها را نگران فرآیند اعلام برنده انتخابات کرده است. بررسی رویکرد چهره‌های شاخص هر دو حزب نشان می‌دهد به دلیل تبدیل ایالات متحده به یک مجموعه ۲ قطبی در چند سال اخیر و تشدید حس تبعیض از سوی هر دو حزب، اکنون علاوه بر ترامپ و جمهوری‌خواهان تندرو، دموکرات‌ها نیز رویکرد تهاجمی اتخاذ کرده‌اند. به نظر می‌رسد این بار دموکرات‌ها در صورت شکست خوردن در انتخابات مانند سال 2000 براحتی رای دیوان عالی را قبول نخواهند کرد و همین امر منجر به ایجاد صف‌‌کشی خیابانی و لشکرکشی طرفداران افراطی هر دو حزب خواهد شد؛ رویکردی که در کنار کرونا، معضلات اقتصادی و اغتشاش ناشی از تبعیض نژادی در شهرهای مختلف، شعله‌های آتش را دو چندان خواهد کرد.

 

* معرفی قاضی جدید دیوان عالی از سوی ترامپ

به گزارش «وطن امروز»، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بامداد دیروز «ایمی کانی بارت» را به عنوان نامزد جانشینی «روث بیدر گینزبرگ» قاضی درگذشته دیوان عالی آمریکا معرفی کرد. ترامپ طی مراسمی با حضور بارت در کاخ سفید گفت: «او به شکل بسیار برجسته‌ای، واجد شرایط قضاوت در دیوان عالی آمریکاست». وی با بیان اینکه او توانمندی‌های بسیار متمایزی در قضاوت دارد، اظهار کرد: «اگر مورد تایید قرار بگیرد، قاضی بارت به عنوان نخستین مادر یک نونهال که در دیوان عالی آمریکا قضاوت کرده، تاریخ‌ساز خواهد شد». ترامپ افزود: «مجلس سنا احتمالا 12 اکتبر (21 مهر) جلسه استماع درباره نامزد دیوان عالی را برگزار خواهد کرد و رای‌گیری درباره بارت احتمالا قبل از انتخابات 3 نوامبر انجام خواهد شد». ترامپ افزود: «این روند به‌سرعت در حال پیشرفت است. منتظر نهایی شدن آن تا قبل از انتخابات هستیم. بنابراین به‌سرعت پیش می‌رود». از زمان آغاز به کار ترامپ در مقام ریاست‌جمهوری، او توانسته به لطف اکثریت حزب جمهوری‌خواه در سنای آمریکا 2 گزینه پیشنهادی خود را به عنوان اعضای دیوان عالی ببیند و در صورت تایید ایمی بارت او سومین قاضی را هم به دیوان می‌فرستد. در صورت تحقق این موضوع، کنترل حزب جمهوری‌خواه بر عالی‌ترین نهاد قضایی این کشور تثبیت می‌شود. 

 

* قاضی جدید دیوان عالی کیست؟

ایمی کانی بارت، وکیل و حقوقدان 48 ساله آمریکایی متولد نیواورلئان در لوئیزیاناست که تا پیش از معرفی به عنوان قاضی دیوان عالی به عنوان قاضی دادگاه استیناف حوزه هفتم ایالات‌متحده آمریکا مشغول کار بود. همسر وی «جسی بارت» نیز در سوابق شغلی خود وکالت و تجربه 13 سال دستیاری دادستان در بخش شمالی ایندیانا را دارد. سال 2017 نیویورک‌تایمز گزارش داد خانم بارت عضوی فعال در گروه مسیحیان کاریزماتیک کاتولیک است. هر چند این گروه مسیحی مستقیم به کلیسای کاتولیک وابسته نیست اما 90 درصد آن را اعضای کاتولیک تشکیل می‌دهند. از سال 2010 تا 2016، بارت با انتصاب رئیس دادگستری، در کمیته مشورتی برای قوانین فدرال دادرسی استیناف منصوب شد. وی همچنین در سال‌های 2005  و 2006 و 2014 تا 2017 عضو انجمن فدرالیست بود. 

 

* بارت چگونه به ترامپ معرفی شد؟

بارت از سال 2017 تقریبا بلافاصله پس از تأیید دادگاه تجدیدنظر، در لیست نامزدهای احتمالی معرفی شده از سوی ترامپ برای دادگاه عالی قرار گرفت. ژوئیه 2018 پس از اعلام بازنشستگی «آنتونی کندی» (از قضات با سابقه دیوان عالی آمریکا)، گفته شد وی یکی از 3 نامزد نهایی ترامپ بود که همراه با کاوانو و قاضی ریموند کتلیج در نظر گرفته شد. در آن زمان اعلام شد ترامپ به عملکرد او اعتماد دارد اما به دلیل تجربه کم بارت از معرفی او برای حضور در دیوان عالی امتناع کرده است، البته در همان سال ایمی بارت در حزب جمهوری‌خواه، مورد حمایت جریان اجتماعی جمهور‌ی‌خواهان قرار گرفت. همان زمان رسانه‌ها از بارت به عنوان نامزد نهایی کرسی بعدی دیوان عالی در صورت استعفا یا مرگ هر یک از قضات دیوان در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ نام بردند. 

 

* اهمیت معرفی بارت در برهه کنونی چیست؟

اهمیت معرفی بارت در مقطع کنونی در وهله اول ارتباط مستقیمی با انتخابات ریاست‌جمهوری و سرنوشت ترامپ دارد و پس از آن به بحث تثبیت قدرت بلامنازع جمهوری‌خواهان با روندهای کلان سیاسی و قضایی در آمریکا مرتبط است. از زمان مرگ قاضی گینز‌برگ، دموکرات‌ها صراحتا خواستار عدم معرفی جانشین قاضی متوفی تا پس از انتخابات شدند. دلیل این امر هم خاطره تلخی است که دموکرات‌ها از دیوان دارند و حالا کابوس دیگری کمپین آنها را در بر گرفته است. سال 2000 در جریان اختلاف آرای «ال‌ گور» کاندیدای دموکرات‌ها و بوش پسر برای ریاست‌جمهوری، برتری 5 به 4 قضات نزدیک به جمهوری‌خواهان در دیوان سبب شد جورج بوش عنوان ریاست‌جمهوری را از آن خود کند. تنش‌ها بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان درباره این موضوع در حالی تشدید شده که طی روزهای اخیر ترامپ اعلام کرده در صورت برنده نشدن در انتخابات، نتیجه را قبول نمی‌کند و قدرت را تحویل نمی‌دهد. وی همچنین در یک اظهارنظر هشدارآمیز گفته بود کار انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور به دیوان عالی کشیده می‌شود. در کنار این مورد تفاوت رویکرد کلان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی و سلامت سبب شده جمهوری‌خواهان صرف نظر از نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری به دنبال تثبیت جایگاه قضایی حزب‌شان باشند. 

 

* جمهوری‌خواهان و تأیید نهایی بارت

سناتور «میچ مک‌کانل» رهبر جمهوری‌خواهان در مجلس سنای آمریکا درباره انتخاب این قاضی گفت:«ترامپ نمی‌توانست تصمیمی بهتر از این بگیرد. قاضی بارت، یک قاضی منحصر‌به‌فرد و گزینه واجد شرایط برای دیوان عالی آمریکاست. سنا این گزینه را بر مبنای شرایط کیفی قضاوت ارزیابی می‌کند». 

لیندسی گراهام، رئیس کمیته قضایی مجلس سنای آمریکا هم با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: این کمیته 12 اکتبر یک نشست استماع برگزار خواهد کرد و سپس 3 تا 4 روز نشست‌های پرسش و پاسخ و ادای شهادت برگزار می‌شود. روند 4 روزه تایید نامزد جدید دیوان عالی از ۱۲ اکتبر آغاز می‌شود و کمیته متبوعش باید تا ۲۶ اکتبر (۵ آبان) نامزدی بارت را تایید کرده باشد. جلسه روز ۱۲ اکتبر یکی از جلسات 4 روزه کمیته قضایی است که نامزد معرفی شده توسط اعضای سنا درباره مسائل حساسی که در دیوان عالی به آن پرداخته خواهد شد، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. دموکرات‌ها تلاش کرده‌اند رای‌گیری برای تایید نامزد پیشنهادی ترامپ را به تاخیر بیندازند، به این امید که جو بایدن، ترامپ را در انتخابات سوم نوامبر (۱۳ آبان) شکست دهد یا دموکرات‌ها بار دیگر کنترل سنا را در اختیار بگیرند. آنها با این حال نمی‌توانند این روند را بدون حمایت جمهوری‌خواهان به تعویق بیندازند. رویترز در گزارشی در این زمینه نوشت: با توجه به اکثریت ۵۳ در مقابل ۴۷ جمهوری‌خواهان در سنا، دموکرات‌ها شانسی برای جلوگیری از روند سریع تایید نامزد ترامپ ندارند، هر چند 2 سناتور ارشد جمهوری‌خواه مخالفت خود را با این روند ابراز کرده‌اند. کمیته قضایی ۲۲ عضو متشکل از ۱۲ جمهوری‌خواه و ۱۰ دموکرات دارد. از جمله این افراد سناتور «کامالا هریس» است که بایدن وی را به عنوان معاون رئیس‌جمهوری در صورت پیروزی در انتخابات معرفی کرده است. 

 

* خشم بایدن از عجله جمهوری‌خواهان برای تعیین قاضی 

جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در مخالفت با اقدام و عجله دونالد ترامپ برای معرفی قاضی جدید دیوان عالی 2 موضوع اصلی را به عنوان دلیل مخالفت خود با این اقدام اعلام کرد. به گفته بایدن، دلیل اول آن است که انتخاب قاضی دیوان عالی آمریکا باید به بعد از انتخابات و تعیین تکلیف انتخابات رئیس‌جمهوری و همچنین کنگره بعدی این کشور موکول شود. دلیل دوم ادعایی رقیب دموکرات دونالد ترامپ، مواضع محافظه‌کارانه و نزدیک به حزب جمهوری‌خواه ایمی کانی بارت بویژه مخالفت او با طرح بیمه خدمات درمانی موسوم به «اوباما کر» است. از سوی دیگر، ترامپ هم یکی از مخالفان سرسخت «لایحه حفاظت از بیمار و مراقبت مقرون‌به‌صرفه» موسوم به اوباما کر است که در دولت اوباما تصویب شد و ترامپ بارها برای لغو آن تلاش کرده است. بایدن در رد اقدام ترامپ برای معرفی گزینه پیشنهادی برای منصب دیوان عالی در توئیتر نوشت: «رئیس‌جمهور ترامپ قاضی ایمی کانی بارت را به عنوان گزینه دیوان عالی معرفی کرد؛ یک قاضی که کارنامه ثبت شده او مخالفت با تصمیمات دیوان [عالی] برای باقی نگه داشته شدن لایحه حفاظت از بیمار و مراقبت مقرون‌به‌صرفه (اوباما کر) است. در انتخابات [13 آبان ریاست‌جمهوری آمریکا] طوری رای دهید که خدمات درمانی شما روی برگه‌های رای است، چرا که واقعا همین‌طور است». بایدن ادامه داد: «تصمیمات دیوان عالی به طور روزمره بر زندگی‌های‌مان تاثیر دارد و قانون اساسی طوری طراحی شده که به رای‌دهندگان درباره اینکه چه کسی باید چنین تصمیماتی بگیرد، حق اظهارنظر داده است. سنا نباید اقدام کند مگر بعد از آنکه مردم آمریکا رئیس‌جمهور بعدی‌شان و کنگره بعدی‌شان را انتخاب کنند. آمریکایی‌ها سزاوار این هستند که صدای‌شان شنیده شود». 

 

***

[درخواست مجدد ترامپ برای آزمایش‌گرفتن از بایدن]

رئیس‌جمهور آمریکا در آستانه نخستین مناظره انتخاباتی با رقیب دموکراتش، یک بار دیگر خواستار گرفتن آزمایش مصرف مواد مخدر از وی شد. ترامپ بار دیگر رقیب دموکراتش را به مصرف مواد مخدر متهم کرد و خواستار گرفتن آزمایش از او شد.  ترامپ با انتشار توئیتی در این باره نوشت: «بشدت درخواست می‌کنم از جو بایدن خواب‌آلود قبل یا بعد از مناظره سه‌شنبه‌شب آزمایش مواد مخدر گرفته شود. طبیعتا خودم هم آزمایش می‌دهم». وی در ادامه، مناظره‌های بایدن در مراحل قبلی انتخابات را زیر سوال برد و نوشت: «بدون اغراق، اجراهای مناظرات قبلی او یکدست نبوده‌اند. فقط مواد مخدر می‌تواند باعث چنین تفاوتی شود».  به نظر می‌رسد این درخواست ترامپ در پی گاف جدید بایدن مطرح شده است. جو بایدن روز گذشته در پیامی ویدئویی به کنفرانس شهرداران آمریکا از محل خانه‌اش در «دلاور» گفت: ۱۸۰ سال پیش برای سنا انتخاب شده بودم! جو بایدن، در این پیام ویدئویی در حالی که لبخند به لب داشت، گفت: «به همین خاطر است که در کل دوران کاری‌ام همکاری نزدیک با شما را در اولویت قرار داده‌ام. همان‌طور که می‌دانید این مسأله را از ۱۸۰ سال پیش که برای سنا انتخاب شدم در اولویت قرار داده‌ام!» بایدن که ۷۷ سال سن دارد، اغلب به خاطر گاف‌ها و لغزش‌های کلامی‌اش از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا و رقیب جمهوری‌خواهش مورد انتقاد قرار گرفته است. ترامپ گاف‌های بایدن را نشانه مشکلات سلامت ذهنی و روانی او دانسته و تاکید دارد این اشتباهات و گاف‌ها نشان می‌دهد بایدن برای پست ریاست‌جمهوری مناسب نیست.

حمید کمار: وزیر راه‌و‌شهرسازی اخیرا در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «دلیلی ندارد با انتشار بخشی از آمار و اطلاعات به بازار مسکن التهاب وارد کنیم». محمد اسلامی در تشریح دلایل التهابات اخیر بازار مسکن گفت: «التهابات موجود در بازار‌های موازی و اقتصاد کلان بر تمام بخش‌ها تاثیر گذاشته و مسکن هم به عنوان یک بخش مهم از این بازار‌ها تاثیر گرفته است، بنابراین با انتشار اطلاعات و آمار مختص یک کلانشهر باعث ایجاد التهاب در بخش مسکن در کل کشور خواهیم شد و معتقدم با انتشار اینگونه اطلاعات نباید امید مردم را ناامید کنیم». 

این نخستین ‌بار نیست که وزیر راه‌وشهرسازی از «لزوم ممنوعیت انتشار آمار برای جلوگیری از التهاب بازار» سخن می‌گوید. اواخر مردادماه سال جاری بود که اسلامی با حضور در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه 2 سیما، در واکنش به رسیدن قیمت هر متر‌مربع مسکن در شهر تهران به 21 میلیون تومان گفت: «به معاونت مسکن وزارت راه‌وشهرسازی دستور داده‌ام اطلاعات و آمار قیمت‌های بازار مسکن را منتشر نکند». 

اقدام وزیر راه‌و‌شهرسازی در سانسور آمار مسکن، استدلال عجیب وی در دفاع از این اقدام و همچنین بی‌پروایی وی از اظهار این اقدام، عمق فاجعه در سطوح مختلف مدیریتی کشور را نشان می‌دهد. اینکه یک مدیر در این کشور به خود جرأت دهد مانع انتشار آمار عملکرد خود و دسترسی آزادانه مردم به این گزارش‌ها شود، نخستین مساله‌ای است که ذهن را به خود مشغول می‌کند. استدلال عجیب وزیر راه‌وشهرسازی در دفاع از تصمیم خود، مساله دیگر این موضوع است. اینکه وزیر راه‌وشهرسازی انتشار آمار تغییرات قیمت مسکن را عامل «ایجاد التهاب در بازار مسکن» معرفی کرده و با همین استدلال از تصمیم خود برای جلوگیری از انتشار آمار مسکن دفاع کند، در وهله اول نوعی فرافکنی قصور مدیریتی در این حوزه است. اسلامی در حالی آمار قیمت مسکن را عامل التهاب بازار معرفی می‌کند که انتشار آمار، متاخر بر وضعیت بازار است و صرفا وضعیت موجود بازار مسکن را منعکس می‌کند. 

وزیر راه‌و‌شهرسازی توضیح نمی‌دهد که با جلوگیری از انتشار آمار قیمت مسکن کدام یک از مسائل اساسی در این حوزه حل می‌شود؟ آیا با سانسور قیمت مسکن، ساخت مسکن در کشور رشد می‌کند؟ آیا با سانسور قیمت مسکن، واحدهای مسکونی خالی از سکنه به بازار عرضه می‌شود؟ آیا با سانسور قیمت مسکن، تقاضای سفته‌بازانه در بازار مسکن به صفر می‌رسد؟

آیا با سانسور قیمت مسکن، مساله حاشیه‌نشینی یا به عبارت دیگر رشد سکونتگاه‌های غیررسمی حل می‌شود؟ اساسا آیا سانسور قیمت مسکن در آمارهای وزارت راه‌وشهرسازی مانع باخبر شدن مردم از رشد سرسام‌آور قیمت مسکن می‌شود؟ دستاورد نهایی این اقدام چه چیزی جز بی‌اعتمادی مردم به مسؤولان است؟

بی‌پروایی وزیر راه‌وشهرسازی در اعلام این دستور هم در نوع خود حامل پیام تلخی است. اقدام وزیر راه‌و‌شهرسازی در اعلام علنی دستور خود برای سانسور قیمت مسکن نشان‌دهنده رایج بودن این سنت در سطوح مختلف مدیریتی است. پیش از این هم بارها انتشار آمارهای مختلف به سانسور گرفتار شده است. تاخیر مرکز آمار در انتشار آمار رشد اقتصادی، تاخیر در انتشار آمار شاخص نابرابری (ضریب جینی) و در آخرین نمونه سانسور آمار تجارت خارجی کشور در سایت گمرک، از جمله برخی مصادیق سانسور آمار در کشور است. انگیزه مسؤولان کشور از سانسور این آمارها به طور کلی از 2 حالت خارج نیست. در خوشبینانه‌ترین حالت دلیل این اقدام مسؤولان کشور، درک نکردن علت اصلی مساله است. در چنین شرایطی واضح است مسؤولی که توان درک علت شکل‌گیری مساله را ندارد، قادر به مدیریت مسائل آن حوزه هم نیست. در حالت دوم انگیزه مسؤول مربوط از سانسور آمار، چیزی جز جلوگیری از آگاهی مردم از ضعف عملکرد و سرپوش گذاشتن بر ناتوانی مدیریتی خود نیست. در هر صورت اقدام مدیران در سانسور آمارها، بی‌کفایتی آنها در فهم مساله یا بی‌مسؤولیتی در پذیرش نتایج حاصل از مدیریت آنها را نشان می‌دهد.