حجت‌الاسلام مجید نصیرایی*: حق داشتن مسکن موضوعی است که در قانون اساسی کشورمان وجود داشته و چنین حقی برای هر ایرانی وجود دارد که از سرپناه مناسب برخوردار باشد؛ نظام مقدس اسلامی هم مکلف است این حق و نیاز را برای جوانان و نیازمندان فراهم کند اما متأسفانه در سال‌های اخیر به دلایل مختلف نسبت به این موضوع کوتاهی‌هایی شده است. 

امروز ما شاهد هستیم در شهری مانند تهران میانگین اجاره‌بها از ۵ و نیم میلیون تومان در ماه هم فراتر رفته است، ضمن اینکه در جای‌جای کشور و حتی استان‌ها و شهرستان‌های محروم هم‌ اجاره‌بها و قیمت مسکن به حدی افزایش یافته که دیگر تهیه آن از آرزو هم گذشته است. این در حالی است که ما شاهد هکتار‌ها زمین بایر در کشور هستیم که در صورت برنامه‌ریزی برای ساخت مسکن، امکان برای سرپناه‌دار شدن جوانان و نیازمندان وجود خواهد داشت. 

به هیچ وجه قابل پذیرش نیست در شهرهای کوچک و مناطق کویری یک زمین 200 متری مثلا 500 میلیون تومان باشد، در حالی که مسأله مسکن و اجاره‌بها و خرید آن یکی از دغدغه‌های بزرگ و بسیار جدی بخش عمده‌‌ای از خانواده‌های ایرانی است. شأن مردم و جوانان کشورمان و خانواده‌های نیازمند، آن نیست که سرپناه‌دار شدن آنها تبدیل به یک آرزو شده باشد. 

وقتی زمین‌های زیادی در کشورمان داریم، فقر مسکن قابل پذیرش نیست. ما نیازمند فکر و تصمیم انقلابی بودیم که مجلس یازدهم این موضوع را با فوریت دنبال کرد و این کار را در همان ابتدای فعالیتش بخوبی در دستور کار قرار داد که مصوبه آن نیز با تأیید چند هفته پیش شورای نگهبان تبدیل به قانون شده و عملا وارد مرحله اجرا از سوی قوه مجریه خواهیم شد. 

 طبق این قانون باید سالی یک میلیون واحد ساخته شود. در دوران تبلیغات انتخاباتی آیت‌الله رئیسی بخوبی مشخص شد موضوع مسکن برای ایشان از اولویت ویژه‌ای برخوردار است و امیدوارم هر چه سریع‌تر اجرای این قانون ساماندهی شده و تدبیر و آیین‌نامه اجرایی آن هر چه زودتر به مرحله اجرا برسد. 

متأسفانه در سال‌های اخیر جوانان و خانواده‌های نیازمند مسکن، درگیر عبارت نامفهومی با عنوان «مسکن ملی» شده‌اند، این در حالی است که این طرح بشدت خام بوده و سر و تهی ندارد و عملا خانواده‌های زیادی را گرفتار خود کرده است؛ انتظار از دولت فعلی تعیین‌تکلیف مسکن ملی‌هایی است که در دولت سابق اجرایی شده است و باید هر چه سریع‌تر واحدهای تکمیل نشده، آماده شده و تحویل مردم شود. 

با توجه به اینکه مصوبه مجلس یازدهم درباره مسکن تبدیل به قانون «جهش تولید و ساخت مسکن» شد، نظارت بر اجرای آن وظیفه نظارتی ما است و قوه مجریه هم باید آن را به صورت کامل اجرایی کند. البته خوشبختانه دولت انقلابی به صورت جدی پای اجرای این قانون ایستاده است و امیدواریم بزودی خبرهای خوشی در موضوع مسکن جوانان و خانواده‌های نیازمند داشته باشد تا هر چه سریع‌تر از بلاتکلیفی در حوزه ساخت مسکن خارج شویم. 

* نماینده مردم فردوس در مجلس

مصطفی پورکیانی: وقتی حرف از سینما می‌شود، همه دوستداران و عشاق این واژه، شاید ناخودآگاه تمام سکانس‌های ماندگار تاریخ سینما را در ذهن خود به سرعت مرور کنند؛ سکانس‌هایی که خالقانی همچون فورد، هیچکاک، کوبریک و کاپولا داشته‌اند. هنوز تماشاگران پرده نقره‌ای با «ای تی» و «فهرست شیندلر» اسپیلبرگ خاطره‌سازی می‌کنند و رابرت دنیرو را با «گاو خشمگین» و «راننده تاکسی» اسکورسیزی می‌ستایند. 

مگر می‌شود از سینما حرف زد و نامی از «پدرخوانده» کاپولا نبرد؛ فیلمی که هنوز در دانشگاه‌ها و مدارس سینمای جهان تدریس می‌شود. چطور می‌شود «حرام‌زاده‌های لعنتی» و «بیل را بکش» تارانتینو را کنار زد و نگاه‌شان نکرد. نسلی که با «محله چینی‌ها»، «بچه رزماری» و «پیانیست» پولانسکی بزرگ شده و با فیلم‌های وودی آلن خاطره‌ها دارد، نمی‌تواند دوری پرده سینما را تحمل کند. 

اما ذائقه مخاطب دیگر سال‌هاست تغییر کرده و این را شرکت‌های بزرگی همچون کمپانی مارول بخوبی درک کرده‌اند. 

استودیوی بزرگ مارول را همگان به دنیای‌ کمیک‌هایش می‌شناختند. فیلم‌های سینمایی بسیاری بر پایه‌‌ داستان‌کمیک‌های این کمپانی‌ بزرگ ساخته ‌شدند اما جریان این فیلم‌ها هیچ ارتباطی با یکدیگر نداشت و نقطه ‌مشترک آنها همان لحظه‌‌ آغازین فیلم بود که نام Marvel را مشاهده می‌کردیم. اوایل سال ۲۰۰۷ «کوین فیگ» که یکی از اعضای ‌ارشد کمپانی مارول به شمار می‌رفت، پیشنهادی بسیار طولانی‌مدت را با عنوان «جمع کردن انتقام‌جویان» به کمپانی ارائه کرد که البته با توجه به جذابیت و سوددهی بزرگی که برای این پروژه سینمایی پیش‌بینی می‌شد، سریعا مورد استقبال بزرگان این شرکت قرار گرفت و این تهیه‌کننده‌‌ آمریکایی که پیش‌تر نیز در ساخت عناوینی چون X-MEN لیاقت خود را ثابت کرده بود، به ریاست کمپانی  Marvel Studios درآمد و اینجا بود که دنیای جذاب ابرقهرمان‌های مارول به شکلی تازه و متفاوت، با فیلم‌هایی کاملا پیوسته و گره ‌خورده به یکدیگر آغاز شد. 

آنها بخوبی رگ خواب نوجوان‌ها و جوان‌های نسل جدید را پیدا کرده بودند و با تولید فیلم‌های ابرقهرمانی، خود را فاتح گیشه‌ها کردند. البته در این میان بزرگانی مانند مارتین اسکورسیزی معتقدند این فیلم‌ها معنای سینمای ناب را از بین برده‌اند و جای بزرگان سینما را اشغال کرده‌اند. اسکورسیزی اخیرا در مصاحبه‌ای در این باره گفت: «اصل حرف من درباره فیلم‌های مارول، نتفلیکس و سینما این است که فیلم‌هایی که ساخته می‌شوند، فرض کنید یک خانواده می‌خواهد برود شهربازی و این خیلی خوب است و در این شهربازی تجلی از سینما وجود دارد؛ این یک فرم هنری جدید است، چیزی جدا از فیلم‌هایی که معمولا در سینما نمایش می‌دهند. نگرانی من از دست دادن پرده سینما برابر این فیلم‌های عظیم و شبیه شهربازی است. سینما در حال تغییر است و ما جاهای زیادی برای نمایش داریم. راه‌های زیادی برای فیلم ساختن به وجود آمده، خیلی هم لذت‌بخش است. این فیلم‌ها پدیده‌اند و خیلی خوب است که به دیدن پدیده‌ای مثل شهربازی رفت اما در مساله داشتن سینما جای گرتا گرویک‌ها و پل توماس اندرسون‌ها و نوآ بامباک‌ها را نگیرید‌». هر چند مارتین اسکورسیزی فیلم‌های ابرقهرمانی مارول را به «شهر بازی» تشبیه کرده اما همکار قدیمی‌اش پل شریدر می‌گوید سینما طیف وسیع‌تری از فیلم‌ها را دربرمی‌گیرد.  نویسنده «راننده تاکسی» در مصاحبه با مجله «جی‌کیو» از تعریف واژه «سینما» گفته و می‌گوید برخلاف اسکورسیزی فیلم‌های مارول را سینما می‌داند: «‌آن فیلم‌ها سینما هستند. ویدئوهایی که از گربه‌ها در یوتیوب می‌گذارند نیز سینما هستند. جالب است آنچه پیش‌تر به عنوان سرگرمی نوجوانان دانسته می‌شد، کتاب‌های کمیک نوجوانانه، تبدیل شده به ژانر غالب از نظر فروش. هر نسل آگاهی پیدا می‌کند، به واسطه ادبیات یا تئاتر یا برنامه زنده تلویزیونی یا دانشگاه سینمایی. حالا نسلی داریم که مانگا و بازی‌های ویدئویی او را آگاه می‌کند». شریدر اضافه می‌کند: «مساله این نیست که فیلمسازان تغییر کرده‌اند، بلکه این است که مخاطب تغییر کرده است. وقتی مخاطب فیلم جدی نمی‌خواهد، ساختن چنین فیلم‌هایی بسیار بسیار سخت است. وقتی بخواهد، وقتی بپرسد: «در مورد آزادی زن، وضعیت‌های رادیکال و نابرابری اقتصادی چگونه باید بیندیشم؟» و مخاطب بخواهد درباره چنین مشکلاتی بشنود، آنگاه می‌توانید چنان فیلم‌هایی بسازید و ساخته‌ایم. بویژه در دهه 50، 60 و 70 هفته‌ای چند فیلم درباره مشکلات اجتماعی می‌ساختیم که از نظر فروش هم موفق بودند، چون مخاطب آنها را می‌خواست. سپس چیزی در فرهنگ تغییر کرد، از توجه خارج شد. هنوز چنین فیلم‌هایی ساخته می‌شوند اما دیگر در کانون بحث‌ها نیستند». پیش از شریدر، کمپانی‌های بزرگی همچون نتفلیکس، آمازون پرایم و اپل به داستان تغییر ذائقه مخاطب پی برده بودند و تمام سرمایه خود را روی تولید مینی‌سریال، سریال و فیلم‌هایی سرمایه‌گذاری کردند که برای دیدن آنها دیگر نیاز نیست تماشاگر به سینما برود و در همان خانه و در هر زمانی که اراده کند و با گوشی در دست، به تماشای فیلم محبوب خود می‌نشیند.  فراگیر شدن میل به تماشای فیلم و سریال در فضا‌های خصوصی و بی‌رغبتی به رفتن و فیلم دیدن در سالن‌های سینما، مخاطبان بیشتری را به سمت «وی‌او‌دی»‌هایی همچون نتفلیکس برده است و در نتیجه قدرت اقتصادی این کمپانی ۲۳ ساله را بیش از پیش افزایش داده است. البته اگر هزینه‌های رفتن به سینما برای یک خانواده را در نظر بگیرید - به همراه هزینه‌های جانبی رفت‌و‌آمد و خرید خوراکی و... - دیدن فیلم در نتفلیکس و شرکت‌های مشابه آن می‌تواند برای بسیاری به صرفه هم باشد. 

***

نمایش خانگی؛ تهدید یا فرصت برای سینما؟

اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران در بیانیه‌ای خواستار رعایت چند ‌بند برای جلوگیری از فروپاشی سینمای ایران شد.  به گزارش «وطن‌امروز»، این اتحادیه با انتشار بیانیه‌ای خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد اجرایی شدن ۷ بند بیانیه می‌تواند سینما را از خطر فروپاشی نجات دهد. در بخشی از متن این بیانیه آمده است: سینمای ایران طی دهه‌های گذشته غالبا گرفتار کج‌سلیقگی‌ها و بی‌تدبیری‌های مدیریت خرد و کلان عرصه فرهنگ و هنر کشور شده است. جز دورانی کوتاه در دهه 70 که مدیریت صنفی و مدیریت دولتی در تعاملی پویا بسیاری از معضلات ریشه‌دار سینما را از سر گذراندند، در باقی دوره‌ها مدیران مختلف با تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسانه، اعمال تبعیض‌های گسترده برای دامن زدن به آتش اختلافات میان صنوف سینمایی بویژه تهیه‌کنندگان سینما تلاش کردند و به جای ارتقای کیفی و کمی سینمای ایران، آنها را از اتحاد و انسجام برای اصلاح امور فرهنگی کشور دور نگاه داشتند. با این همه و در آستانه تغییرات مدیریت کلان دولتی، همه آحاد سینمای ایران چه کارفرما و چه کارگزار، نشان دادند در مسائل زیربنایی صنفی به این وحدت نظر رسیده‌اند که تهیه‌کنندگان و بقیه آحاد خانه سینما به مثابه ۲ ریل موازی قادرند اختلافات صنفی را در درون جامعه اصناف بخوبی اداره کرده و در مطالبات عمومی و استراتژیک خود، با هم متحد باشند.  ما به عنوان اتحادیه تهیه‌کنندگان این سینما با نظر واحد و متحد همه تشکل‌های تهیه‌‌کنندگی، به جد معتقدیم التزام اجرایی مدیریت کلان دولتی به بندهای این بیانیه می‌تواند سینما را از خطر فروپاشی نجات دهد. 

 

* لغو مالیات ناعادلانه بر سینما

تحمیل مالیات بر این قشر تصمیمی کاملا غیرکارشناسانه و بر مبنای دلایل و شواهد ناقص و مجعول است، آن هم در شرایطی که اکثر قریب به اتفاق اهالی سینما، بویژه در این دوران سخت معیشتی ناشی از کرونا، با دشواری روزگار می‌گذرانند، لذا مطالبه جدی ما اقدام عاجل وزارت ارشاد و مشخصا رئیس سازمان سینمایی است که طی مذاکره با نمایندگان اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس، نسبت به اصلاح این قانون اقدام کند. 

 

* عدم تخصیص بودجه به تولیدات سفارشی بی‌کیفیت

تولیدات استاندارد سینمایی بخش خصوصی که بر اساس قانون ملزم به طی مراحل مختلف نظارت و بودجه دولتی «عادلانه» هستند، حق دارند در صورت نیاز و تمایل، از حمایت برخوردار شوند، لذا با توجه به اینکه نهادها و ارگان‌های حکومتی در سال‌های اخیر دارای تشکیلات تولید فیلم و سریال شده‌اند، مطالبه جدی ما عدم اختصاص بودجه وزارت و سازمان سینمایی برای تولید فیلم اعم از ارزشی، معناگرا یا... است. تولید و سرمایه‌گذاری در اینگونه موارد می‌تواند به ارگان‌ها و نهادهای مربوط سپرده شود و بودجه حاصل صرف حمایت از استانداردسازی و زیرساخت‌های سینما شود. 

 

* بهینه‌سازی سامانه‌های الکترونیک

ارائه خدمات سازمان سینمایی در قالب بستر غیرحضوری، ۲۴ ساعته و بدون تعطیلی می‌تواند باعث سرعت خدمات‌رسانی و کاهش هزینه‌های این سازمان شود. هر چند سازمان سامانه‌هایی را برای صدور پروانه فیلمسازی و نظارت بر فروش الکترونیک سینماها راه‌اندازی کرده اما این سامانه‌ها به دلیل طراحی نادرست جوابگوی نیازهای کنونی سینمای ایران نیست، لذا وظیفه و مسؤولیت جدی رئیس سازمان سینمایی است تا با بهره گرفتن از نیروهای متخصص و زبده، نسبت به بهینه‌سازی این سامانه‌ها اقدام کند. 

 

* تأسیس صندوق حمایت از پژوهش و زیرساخت‌های سینما

بخش خصوصی برای اینکه بتواند در ارتقای زیرساخت‌ها و انجام خدمات پژوهشی به بخش دولتی یاری برساند، نیازمند وام ارزان‌قیمت فرهنگی از سیستم بانکی یا بودجه فرهنگی نهادها و ارگان‌های حکومتی است، لذا انتظار داریم در اسرع وقت رئیس سازمان سینمایی پس از تأسیس این صندوق حمایتی، به تأمین بودجه آن از طریق مذاکره با بانک‌ها و نهادها اقدام کند. 

***

شیر طلای ونیز به «اتفاق» رسید

در حالی که گونه جهش‌یافته کرونا با عنوان «مو» در ترکیه شناسایی شده است، برگزاری کنسرت‌هایی با حضور خوانندگان لس‌آنجلسی در این کشور می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت شرکت‌کنندگان باشد و زمینه‌ساز ورود این ویروس به کشور شود. به گزارش «وطن‌امروز»، طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، ویروس جهش‌‌یافته کرونا با سویه جدید مو از قابلیت سرایت و کشندگی بالاتری نسبت به گونه دلتا کرونا برخوردار است و می‌تواند در صورت عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم، تعداد بیشتری را درگیر کند و به کام مرگ بکشاند. 

در حالی که ردپای این ویروس مرگبار در ترکیه دیده شده است، خبرهای رسیده از این کشور حکایت از آن دارد که بازار کنسرت خوانندگان لس‌آنجلسی پس از چند ماه تبلیغات گسترده داغ شده و عده‌ای که عموما در رده سنی دریافت واکسن کرونا قرار ندارند، در این کنسرت‌ها حضور یافته‌اند. بر اساس آمار، از اول شهریور تاکنون بلیت‌فروشی در این بخش از مرز 30 هزار قطعه گذشته است. 

تصاویر منتشر‌شده از این کنسرت‌ها نشان‌دهنده آن است که هیچ‌گونه دستورالعمل بهداشتی در آنها لحاظ نشده و فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک اصلا رعایت نشده است. این اتفاق در حالی رخ داده که طی روزهای آینده این تعداد از مسافران قصد عزیمت به کشور را خواهند داشت و این فرضیه ایجاد می‌شود که این افراد سوغات مرگباری به نام «مو» را با خود وارد کشور خواهند کرد. 

این مخاطره جدی در شرایطی پیش روی ایران قرار گرفته که هنوز دلتا کرونا در کشور به صورت روزانه نفس بیش از 400 نفر را قطع می‌کند و سربازان خط مقدم نظام سلامت بیشترین فشار و خستگی را نسبت به گذشته متحمل می‌شوند. حال سوال اینجاست: در شرایطی که کرونا دلتا همچنان به کشتار وحشتناک خود در کشور ادامه می‌دهد و باید از تمام ظرفیت‌ها برای جلوگیری از انتشار هر چه بیشتر بیماری در کشور بهره برد، این تعداد از شهروندان چگونه راهی سفری شدند که تبعات آن برای مردم می‌تواند بسیار مرگبار باشد؟ آیا این مسافران با مفهوم مسؤولیت اجتماعی در زمان فراگیری بیماری آشنا هستند؟ به نظر می‌رسد به دلیل اهمیت موضوع، همزمان با بازگشت این مسافران به کشور باید وزارت بهداشت با همکاری سازمان هواپیمایی کشوری اقدامات سختگیرانه‌ای را جهت شناسایی بیماران و افراد ناقل در دستور کار قرار دهد تا شناسایی بیماری در مبادی ورودی انجام و مانع از درگیر شدن مردم با موج جدیدی از بیماری شود. 

 

* انجام تست PCR توسط بهداشت مرزی

همزمان با افزایش سفرها به ترکیه این نگرانی در جامعه پدید آمده که بازگشت کنسرت‌دوستان به کشور زمینه‌ساز جهش بیماری در کشور نشود. در همین رابطه سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با اشاره به همکاری وزارت بهداشت و سازمان هواپیمایی کشوری در انجام آزمایش PCR در فرودگاه‌های کشور گفت: انجام سفرهای هوایی تحت پروتکل‌های خاص که مورد تایید وزارت بهداشت است انجام می‌شود. بر همین اساس برای سفرهای خارجی در ۲ بخش رفت و برگشت نیاز به تست PCR منفی تا 72 ساعت است. محمدحسن ذیبخش ادامه داد: افراد برای ورود به کشور نیاز به همراه داشتن تست PCR منفی دارند، این در حالی است که از طریق وزارت بهداشت در فرودگاه از افراد مجددا تست گرفته می‌شود و در صورتی که کارشناسان بهداشت مرزی تشخیص دهند فرد دارای علائم بالینی بیماری است، وی برای قرنطینه و انجام فرآیند درمان به مراکز بهداشتی معرفی می‌شود. وی بیان داشت: تا زمانی که جواب تست با شرایط بالینی بیماری منفی اعلام شود، آنان باید تحت قرنطینه قرار گیرند. 

این مقام مسؤول در پاسخ به این سوال که برخی اخبار حکایت از آن دارد که ترکیه برای اعزام مسافر به ایران در انجام تست‌های کرونا دقت لازم را مد‌نظر قرار نمی‌دهد و عموما بخشی از این تست‌ها کاذب هستند، آیا این موضوع مورد تایید است یا خیر، گفت: توافقی بین وزارت امور خارجه و وزارت بهداشت وجود دارد که یکسری آزمایشگاه‌های معتبر در هر کشور مشخص شده است و به صورت سیستمی آزمایش‌ها توسط آنها رصد می‌شود، بر همین اساس می‌توان گفت عملا احتمال خطا و تخلف در آن بسیار کم است. 

با وجود آنکه سخنگوی سازمان هواپیمایی بر این نکته تاکید دارد که از مسافران خارجی تست PCR گرفته می‌شود اما این نکته حائز اهمیت است که عموما بخشی از تست‌های انجام شده منفی کاذب هستند و این احتمال وجود دارد که افراد ناقل از سد تست عبور کرده و منشأ انتشار بیماری در کشور شوند. بر همین اساس ضروری است وزارت بهداشت در این زمینه بیش از پیش وارد میدان شده و مسافران ترکیه را که بخش عمده آنان در رده سنی واکسیناسیون قرار ندارند با دقت بیشتری مورد آزمایش قرار دهد. 

در کنار این موضوع، برخی مشاهدات میدانی حاکی از این است که نه در فرودگاه‌های ترکیه و نه در فرودگاه‌های کشور، اقدامات مربوط به پروتکل‌های کرونایی با دقت انجام نمی‌شود. یعنی موضوع تست PCR و بحث قرنطینه آنگونه که باید انجام نمی‌گیرد. به همین دلیل به خاطر نگرانی‌های ایجاد شده در جامعه، ضروری است نسبت به مسافران ترکیه که قصد بازگشت به کشور را دارند، اقدامات سختگیرانه‌ای در مبادی ورودی کشور انجام شود. از سوی دیگر یک جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: در شرایطی که بیماری «کووید-19» تهدید‌کننده سلامت جامعه بشری است و روزانه هزاران نفر را در سراسر دنیا به کام مرگ می‌کشاند، برگزاری کنسرت‌های بزرگ و حتی کوچک با توجه به درگیر بودن دنیا با این بیماری کشنده غیراخلاقی بوده و اشتباه بزرگی است. 

حسین ایمانی‌جاجرمی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» به برگزاری کنسرت خوانندگان ایرانی در ترکیه اشاره کرد و افزود: هر چند بخش عمده درآمدزایی ترکیه از محل صنعت گردشگری تامین می‌شود اما در شرایط فعلی شیوع کرونا، مقامات این کشور نباید چشم خود را بر روی سلامت کشور خود و حتی سایر کشورهای دیگر ببندند، زیرا چنین رویکردی قاعدتا با سیاست‌های کلی سازمان جهانی بهداشت که بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌های فیزیکی تاکید ویژه دارد در تضاد است. 

وی با بیان اینکه نباید سلامت جامعه را در این شرایط سخت کرونایی قربانی کسب درآمد کرد، گفت: البته برگزار‌کنندگان و خوانندگان کنسرت‌ها در ترکیه نیز اخلاق‌مداری را زیر پا گذاشته و با چنین رویکردی، کانون انتشار کرونا را ایجاد می‌کنند که این موضوع خلاف شئونات و ‌نوع‌دوستی است. 

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اکنون که سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد کشورها در مقابله با بیماری «کووید-19» به صورت آماده‌باش دربیایند و نسبت به خطر‌پذیری آن هشدار می‌دهد، بنابراین نباید برخی‌ها با بی‌اخلاقی پروتکل‌های بهداشتی را زیر پا بگذارند و بر آتش این بیماری بدمند. 

ایمانی‌جاجرمی اضافه کرد: معمولا این گروه از خوانندگان ایرانی که از کشور طرد شده و اکنون در نزدیکی ایران اقدام به برگزاری کنسرت می‌کنند، به دنبال منافع خود و کسب درآمد هستند. 

وی افزود: در شرایطی که هم‌اکنون انجام زیارت‌ها تا حدودی تعطیل یا با محدودیت انجام می‌شود، خود مردم هم نباید از برنامه‌هایی چون حضور در چنین کنسرت‌هایی استقبال کنند، چرا که کرونا هنوز پایان نیافته است، بنابراین حضور در اجتماعات بزرگ غیرضرور اشتباهی جبران‌ناپذیر است.

تسریع واردات واکسن کرونا به کشور طی یک ماه اخیر باعث شده است واکسیناسیون نیز در پی دسترسی انبوه به واکسن سرعت بالایی بگیرد. بر این اساس دیروز روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد طی شبانه‌روز گذشته (ظهر شنبه تا ظهر یکشنبه) با تزریق یک میلیون و ۱۲۰ هزار و ۶۷ دوز واکسن کرونا، رکورد تزریق روزانه واکسن در کشور مجددا شکسته شد. به گزارش «وطن‌امروز»، تاکنون ۲۲ میلیون و ۹۴۳ هزار و ۱۴۱ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۱۲ میلیون و ۱۰۴ هزار و ۲ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۳۵ میلیون و ۴۷ هزار و ۱۴۳ دوز رسید. البته با وجود سرعت گرفتن واکسیناسیون افراد اما همچنان آمار جان‌باختگان ناشی از «کووید-19» بالاست. طبق گزارش دیروز وزارت بهداشت، طی ۲۴ ساعت متاسفانه ۴۸۷ نفر از بیماران «کووید-19» در کشور جان خود را از دست دادند. بر این اساس از ظهر روز شنبه تا ظهر یکشنبه ۲۱ شهریور بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۲۰ هزار و ۲۱۹ بیمار جدید مبتلا به «کووید-19»  در کشور شناسایی شدند که ۲ هزار و ۷۴۷ نفر از آنها بستری شدند. متاسفانه در طول این مدت زمان ۴۸۷ بیمار «کووید-19» هم جان خود را از دست دادند تا مجموع جان‌باختگان این بیماری در کشور به ۱۱۴ هزار و ۳۱۱ نفر برسد. خوشبختانه تاکنون ۴ میلیون و ۵۶۸ هزار و ۲۳۶ نفر از بیماران کرونایی بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. ۷ هزار و ۲۷۸ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-19» هم در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. گفتنی است تاکنون ۳۰ میلیون و ۲۲۷ هزار و ۹۱۶ آزمایش تشخیص «کووید-19» در کشور انجام شده است. در حال حاضر ۱۶۸ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۲۰۹ شهر در وضعیت نارنجی و ۷۱ شهر در وضعیت زرد بیماری کرونا قرار دارند. 

 

* لغو منع تردد شبانه

با راه‌اندازی مراکز شبانه‌روزی واکسیناسیون، ممنوعیت ترددهای شبانه برداشته شد. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از لغو محدودیت‌های تردد شبانه در شهرهایی که واکسیناسیون شبانه‌روزی دارند، خبر داد. دکتر علیرضا رئیسی گفت: هر محدودیتی که ایجاد می‌شود برای حفظ سلامت مردم است و اگر منع تردد شبانه ایجاد شده بود برای این بود که دورهمی‌ها و به دنبال آن انتشار بیماری رخ ندهد. الان با توجه به بحث مهم واکسیناسیون و سرعت آن و راه‌اندازی مراکز شبانه‌روزی، ممنوعیت تردد برداشته می‌شود. وی با تاکید بر اینکه عدم ممنوعیت به معنای آزاد شدن میهمانی‌ها و شب‌نشینی نیست، اظهار کرد: ممنوعیت شبانه را در شهرهایی که واکسیناسیون شبانه‌روزی دارند، برداشتیم ولی خواهش می‌کنم مردم شب‌ها بیرون نروند و تنها برای تزریق واکسن این کار را انجام دهند. رئیسی ادامه داد: فکر نکنیم با تزریق واکسن کاملا ایمن شده‌ایم و می‌توانیم ماسک نزنیم و میهمانی برویم. وی در ادامه تاکید کرد: خواهش می‌کنم افرادی که برای واکسیناسیون مراجعه نکرده‌اند بویژه افراد بالای ۶۵ سال حتما مراجعه کنند. ۱۲ درصد افراد بالای ۶۵ سال واکسن نزده‌اند و ۷۴ درصد مرگ‌و‌میر فعلی کرونا در افراد ۶۵ سال به بالا برای همین ۱۲ درصد است که واکسن نزدند. وی در پایان گفت: حتی همکاران ما آمادگی دارند برای کسانی که معلولیت دارند یا نمی‌توانند از منزل خارج شوند، مراجعه کنند و واکسن آنها را تزریق کنند. 

 

* ساعت کار مراکز واکسیناسیون کرونا تا ۸ شب

با افزایش ساعت کار مراکز واکسیناسیون کرونا و تعداد جایگاه‌های واکسن در برخی مراکز تجمیعی، ظرفیت تزریق واکسن به نسبت هفته‌های گذشته افزایش یافته است. رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی ایران با اشاره به جذب نیروهای داوطلب و همکاری‌های بین‌بخشی برای توسعه و افزایش ساعت کار مراکز تجمیعی واکسیناسیون گفت: مرکز واکسیناسیون «کردستان» در تهران شبانه‌روزی شد. دکتر جلیل کوهپایه‌زاده افزود: تا هفته گذشته به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۶۰ هزار دوز تزریق واکسن کرونا داشتیم اما با افزایش ساعت کاری مراکز واکسیناسیون، تعداد جایگاه‌های واکسن در مراکز فعلی و همچنین افزایش مراکز تجمیعی این ظرفیت در هفته جاری، این میزان به ۲ برابر خواهد رسید. وی با بیان اینکه ۴۶ مرکز تجمیعی واکسیناسیون دانشگاه علوم‌پزشکی ایران تا پایان هفته به ۵۰ مرکز می‌رسد، اظهار کرد: پیش از این بزرگ‌ترین چالش تامین واکسن بود اما در حال حاضر کمبود نیروی انسانی آموزش‌دیده و همچنین فضای فیزیکی برای راه‌اندازی مراکز جدید، چالش‌های پیش رو برای افزایش ظرفیت واکسیناسیون است که با همکاری‌های بین‌بخشی قطعا این چالش‌ها هم برطرف می‌شوند. کوهپایه‌زاده افزود: با کمک داوطلبانه نیروی‌های بسیجی و مردمی، دانشجویان و داوطلبان هلال‌احمر، مراکز تجمیعی فعلی از روز گذشته به صورت ۲ شیفت تا ساعت ۸ شب فعال هستند. رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی ایران همچنین از شبانه‌روزی شدن مرکز واکسیناسیون «کردستان» خبر داد و افزود: در روزهای آینده نیز چند مرکز دیگر مانند مرکز خودرویی دژبان ارتش واقع در خیابان فاطمی، بیمارستان‌های تریتا و ساسان و یک بیمارستان دیگر در جنوب شهر و از مجموعه دانشگاه علوم‌پزشکی ایران شبانه‌‌روزی می‌شوند. وی با اشاره به ظرفیت شبانه‌روزی شدن مرکز واکسیناسیون ایران مال گفت: مرکز واکسیناسیون بوستان گفت‌وگو هم بتازگی راه‌اندازی شده و فعلا از ساعت ۱۴ تا ۲۰ فعال است اما بزودی شبانه‌روزی خواهد شد. کوهپایه‌زاده اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر تنها حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد واکسیناسیون روزانه از طریق نوبت‌دهی سامانه salamat.gov.ir انجام می‌شود که اگر این میزان به صد درصد برسد، موجب تسریع در واکسیناسیون می‌شود. بنا بر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران، وی با بیان اینکه قرار است زمان نوبت دوم واکسن نیز از طریق همین سامانه اعلام شود، افزود: در این صورت با هدایت صحیح شهروندان علاوه بر اینکه از شلوغی مراکز کاسته خواهد شد، میزان واکسیناسیون افزایش می‌یابد. 

 

***

گروه اقتصادی: با تجمیع ۲ گزارش تفریغ بودجه ۲ ماهه دیوان محاسبات می‌توان به تصویر مناسبی از میزان درآمدهای محقق‌شده دولت در 4 ماه ابتدایی سال جاری و برآورد دقیقی از میزان کسری بودجه رسید. با توجه به اینکه در مدت یاد شده از 455 هزار میلیارد تومان درآمدهای مختلف گمرکی،‌ مالیاتی،‌ عوارض و... مندرج در بودجه تنها 350 هزار میلیارد تومان محقق شده است، می‌توان نتیجه گرفت اگر کشور با همان فرمان قبلی از نظر هزینه‌ها و درآمدها اداره شود، پیش‌بینی کسری بودجه 315 هزار میلیارد‌تومانی دور از ذهن نیست. 

در کوتاه‌مدت اجرای همزمان ۲ سیاست کاهش هزینه‌های جاری و افزایش درآمدها و در بلندمدت در صورت همراهی دولت و مجلس ارائه متمم بودجه باید در دستور کار قرار گیرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، دیوان محاسبات در ابتکاری بی‌سابقه برای نخستین‌بار برای بودجه سال 1400، هر ۲ ماه یک بار گزارش تفریغ بودجه را منتشر کرده و در اختیار نمایندگان و دولتمردان قرار می‌دهد تا کارنامه موقتی از اجرای قوانین بودجه باشد. این گزارش ‌بی‌بدیل، چراغ راهی برای تصمیم‌گیری‌های آینده دولت است و می‌تواند مانع از انحرافات گسترده از قانون بودجه شود. 

طبق اعداد استخراج‌شده از ۲ گزارش 2 ماهه دیوان محاسبات درباره درآمدهای پیش‌بینی شده در بودجه، در این بخش دولت با 315 هزار میلیارد تومان کسری مواجه است. 

بر این اساس، از 455 هزار میلیارد تومان درآمد پیش‌بینی شده برای ۴ ماه ابتدایی سال، نزدیک به 77 درصد یعنی 350 هزار میلیارد تومان محقق شده است. 

به عبارت دیگر میزان کسری بودجه در ۴ ماه ابتدایی سال 105 هزار میلیارد تومان بوده است که اگر بخواهیم آن را به کل سال تعمیم دهیم، میزان کسری بودجه دولت در سال 1400 به بیش از 300 هزار میلیارد تومان می‌رسد. 

با ریز شدن بر درآمدهای محقق نشده به ۳ بخش واگذاری‌ دارایی‌های سرمایه‌ای، واگذاری دارایی‌های مالی و نارسایی اخذ مالیات می‌رسیم. 

از 395 هزار میلیارد تومان درآمد پیش‌بینی شده برای واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تنها 11 هزار میلیارد تومان محقق شده که معادل 7/8 درصد است. همچنین از 87 هزار میلیارد تومان درآمد پیش‌بینی شده واگذاری‌ دارایی‌های مالی، 198 میلیارد تومان معادل 2 درصد محقق شده است. 

همچنین این گزارش می‌افزاید از رقم پیش‌بینی شده مربوط به درآمدهای نفتی 10 درصد محقق شده است. 

در بازه زمانی ۴ ماه ابتدایی سال، از مجموع ۱۷۵ بند، تبصره، مفاد و ۶۰ حکم 5/34 درصد به صورت کامل اجرا شده است و تعداد ۵۵ حکم معادل ۳۰ درصد از احکام به صورت ناقص اجرا شده و ۶۰ حکم معادل 5/34 درصد کلا اجرا نشده است. 

یافته‌های دیوان محاسبات کشور نشان می‌دهد بیش از ۹۰ درصد درآمدهای مالیاتی مستقیم در ۴ ماه ابتدایی سال نسبت به میزان پیش‌بینی‌شده در قانون بودجه محقق شده که این میزان نسبت به مدت مشابه ۲ ماه ابتدایی سال گذشته رشد نشان می‌دهد. یادآور می‌شود مالیات بر خانه‌های لوکس و خودروهای لاکچری به جهت عدم تصویب مقررات در دولت، همچنان صفر است. 

خسارتی که از عدم تهیه و تدوین و ابلاغ مقررات فقط در ۲ موضوع مالیات بر خانه‌های گرانقیمت و خودروهای لوکس به بیت‌المال وارد شده، بالغ بر 4/2 هزار میلیارد تومان طی ۴ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ بود. سال 98 بود که نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال 99 کل کشور از مصوبه این کمیسیون درباره تعیین مالیات برای واحدهای مسکونی خالی و همچنین مالیات بر خودروهای سواری با قیمت بیش از یک میلیارد تومان و واحدهای مسکونی بالای 10 میلیارد تومان خبر داد اما این مصوبه به تصویب دولت دوازدهم نرسید و نقش دکور را در بودجه بازی کرد. در بودجه سال 1400 نیز درآمد مالیاتی از محل املاک و خودرو‌های گرانقیمت پیش‌بینی شده بود اما حالا بر اساس گزارش دیوان محاسبات، به جهت عدم تصویب مقررات در دولت هنوز هم درآمدی از محل مالیات بر دارایی خانه‌های گرانقیمت و خودروهای لوکس به دست نیامده است. 

بیشترین درصد تحقق منابع درآمدی در ۴ ماه منتهی به تیرماه، مربوط به فروش و واگذاری انواع اوراق مالی و اسلامی و درآمدهای مالیاتی و کمترین میزان تحقق در بخش واگذاری شرکت‌های دولتی، منابع حاصل از واگذاری طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول دستگاه‌های اجرایی بوده است. 

در این شرایط بهترین فرضیه این است که دولت با همکاری مجلس متمم بودجه ارائه کند اما در گام بعدی در صورتی که این مهم محقق نشود، احتیاج به کاهش هزینه‌های و افزایش درآمدهای پایدار (‌مالیات) است. این اتفاق باید هر چه زودتر رخ دهد و دولت سیزدهم زمان کافی برای تصمیم دیگری ندارد. در صورتی که این اصلاحات انجام نشود، دولت سید‌ابراهیم رئیسی باید مانند دولت حسن روحانی از بانک مرکزی تنخواه دریافت کند که آسیب‌های تورمی خاص خود را در آینده خواهد داشت. 

***

گروه سیاسی: دستاورد «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سفر به ایران به صدور یک بیانیه مشترک و قول و قرار برای همکاری‌های آتی ختم شد. به گزارش «وطن‌امروز»، دیپلمات ارشد آرژانتینی که شنبه‌شب در رأس هیأتی به منظور دیدار و گفت‌وگو با رئیس سازمان انرژی اتمی وارد تهران شد، پیش از ظهر روز گذشته با حضور در محل سازمان انرژی اتمی با محمد اسلامی دیدار و گفت‌و‌گو کرد. این ملاقات در شرایطی برگزار شد که در آستانه نشست شورای حکام آژانس طی این هفته منابع خبری و رسانه‌ای غربی با فضاسازی درباره احتمال صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران به بهانه گزارش اخیر آژانس -که در آن به ادعای کشف ذرات هسته‌ای اعلام نشده و محدودیت‌های نظارتی و تضعیف بازرسی آژانس پرداخته شده- سفر مدیرکل به ایران را مرتبط با تفاهم با تهران درباره بازگرداندن نظارت‌های آژانس دانستند. در چنین فضایی روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» شنبه‌شب در گزارشی با اشاره به سفر گروسی نوشت این سفر اوج مذاکرات گسترده طی روزهای اخیر بوده که هدف آن تضمین تعهدات از سوی ایران بوده است. این روزنامه آمریکایی نوشت: «بر اساس گفته ۳ منبع نزدیک به مذاکرات، این سفر پس از آن روی می‌دهد که تفاهمی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاصل شده که تهران به آژانس دسترسی به تجهیزات نظارتی فعالیت‌های هسته‌ای خود را خواهد داد و همکاری را با تحقیقات درباره مواد هسته‌ای پیدا شده در ایران از سر خواهد گرفت».

اما یک منبع مطلع بلافاصله در واکنش به گزارش این روزنامه به پرس‌تی‌وی اعلام کرد: گفت‌وگوهای مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران صرفا درباره سرویس برخی تجهیزات نظارتی آژانس خواهد بود و موضوع دیگری در دستور کار مذاکرات قرار ندارد. 

این منبع مطلع ادعاها درباره احتمال تجدید نظر ایران در منع دسترسی آژانس به تصاویر دوربین‌های نظارتی را رد کرد و گفت: در سفر گروسی به تهران هیچ‌گونه تغییری در روند دسترسی آژانس به اطلاعات مراکز هسته‌ای ایجاد نمی‌شود و آژانس کماکان به تصاویر دوربین‌های نظارتی دسترسی نخواهد داشت. 

 

* بیانیه مشترک ایران و آژانس

بعد از دیدار رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی بیانیه‌ مشترکی صادر شد که متن آن به این شرح است: جناب آقای رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز یکشنبه مورخ ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ به تهران سفر و با جناب آقای محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد. طرفین روح همکاری و اعتماد متقابل و اهمیت تداوم آن و همچنین ضرورت رسیدگی به موضوعات فی‌مابین در فضایی سازنده و منحصرا فنی را مورد یادآوری و تاکید مجدد قرار دادند. 

در چارچوب تعاملات و همکاری‌های موجود فی‌مابین، طرفین تصمیم گرفتند دیدارهای متقابل را در سطوح مرتبط تداوم دهند. 

در همین راستا، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس با مدیرکل دیدار خواهد کرد و مدیرکل نیز در آینده نزدیک به تهران سفر خواهد کرد تا مشورت‌های سطح بالا با هدف تقویت همکاری‌ها بین ایران و آژانس در حوزه‌های مختلف و بحث درباره موضوعات فعلی مورد علاقه متقابل، با دولت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. به بازرسان آژانس اجازه داده می‌شود نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آنها که تحت مهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهد شد، اقدام کنند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق ۲ طرف قرار گرفت. 

 

* گروسی چه گفت؟

دیدار گروسی و هیأت آژانس با محمد اسلامی ۲ ساعت به طول انجامید و پس از آن وی به همراه اسلامی در جمع خبرنگاران حضور یافت و به تشریح گفت‌وگوهای انجام شده پرداخت. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جمع خبرنگاران ضمن مثبت ارزیابی کردن دیدارش با اسلامی، بر گسترش همکاری ایران و آژانس تأکید کرد و گفت دوباره برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به تهران می‌آید. رافائل گروسی سپس در جمع خبرنگاران گفت: «مثل همیشه این افتخاری است برای من به خاطر حضورم در تهران. برای من این بازدید بسیار مهم است، چون نخستین دیدارم بعد از روی کار آمدن دولت جدید در جمهوری اسلامی ایران است. این بدان معناست که ایران و آژانس باید با هم کار کرده و همکاری خود را گسترش دهند».

گروسی در ادامه با قدردانی از میهمان‌نوازی رئیس سازمان انرژی اتمی و گفت‌وگوی مثبت و عمیقی که داشتند، ادامه داد: «ما باید درباره مسائل و موضوعات مختلف با هم مذاکره و تبادل نظر داشته باشیم. این نخستین دیدار من بعد از انتصاب آقای اسلامی است و درباره مسائل مهم فنی صحبت شد».

وی گفت: «ظرف کمتر از ۲‌ هفته کنفرانس عمومی آژانس در وین برگزار خواهد شد و این یکی از رویدادهای مهم هسته‌ای در جهان است. خوشحال شدم از اینکه شنیدم آقای اسلامی سرپرستی هیأت ایرانی را دارد و توافق کردیم ادامه مذاکرات‌مان را در دفترم در وین ادامه دهیم و پس از آن من مجددا برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به ایران بازمی‌گردم».

گروسی بیان کرد: «خوشحالم گفت‌وگوهای ما نتیجه سازنده داشت، برای ادامه عملیات تجهیزات فنی آژانس که بسیار مهم است و این یک گارانتی مهم برای آژانس و جهان است و ما می‌توانیم در این چارچوب به ایران کمک کنیم که توافقات مثبت بعدی را داشته باشیم». وی گفت: «این شامل همکاری سازنده ما برای پیشبرد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران می‌شود».

 

* اسلامی چه گفت؟

محمد اسلامی نیز در نشست خبری مشترک گفت: مذاکرات سازنده‌ای را انجام دادیم و قرار شد مدیرکل در آینده نزدیک به تهران سفر کند. معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: کل مسائل فی‌مابین اساسا فنی است و هیچ‌گونه مسائل سیاسی، جایگاهی را در روابط فی‌مابین نخواهد داشت. تفاهم کردیم در اجلاس آینده آژانس شرکت و در حاشیه اجلاس مذاکرات خودمان را ادامه دهیم. اسلامی در ادامه گفت: توافق کردیم مدیرکل آژانس در آینده نزدیک به تهران سفر کرده و مذاکرات را در سطوح مختلف انجام دهد. 

وی بیان کرد: همچنین توافق کردیم برای تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی، تیم فنی مربوط بعد از توافق به ایران بیایند و بتوانند اقداماتی را که باید برای دوربین‌ها به لحاظ فنی انجام دهند، انجام داده و کارت‌های حافظه طبق روالی که طبق پادمان است و در ایران نگهداری و پلمب می‌شود، همان جا کارت‌های قدیمی را پلمب و کارت‌های جدید حافظه را در دوربین‌ها نصب کنند که روال جاری و طبیعی در سیستم نظارتی آژانس است. 

او همچنین تاکید کرد: برای ما آنچه حائز اهمیت است و برای آقای گروسی هم همین‌طور، اعتمادسازی است و اینکه اعتماد متقابل بین ایران و آژانس پابرجا باشد و آژانس طبق ضوابط و تکالیف قانونی خودش در جهت پیشبرد برنامه‌ هسته‌ای ایران، نقش موثرتری ایفا و به شتاب بخشیدن به پیشرفت فناوری هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران کمک کند. 

نگاهی به متن بیانیه مشترک ایران و آژانس نشان می‌دهد رافائل گروسی در تهران امتیازی خارج از موضوعات فی‌مابین به دست نیاورده است. فضاسازی طرف غربی در برجام پیرامون محورهای سفر مدیر کل آژانس به ایران، استفاده از اهرم قطعنامه شورای حکام برای کسب امتیازی جدید از کشورمان قرار گرفته بود اما آمریکا و ۳ کشور اروپایی اساسا در شرایطی قرار ندارند که بخواهند وارد فاز تنش هسته‌ای با ایران از طریق تقابل در آژانس شوند؛ چه اینکه در شرایط کنونی این آمریکا و طرف غربی هستند که به احیای برجام نیاز دارند و ایران پس از پشت سر گذاشتن کارزار فشار حداکثری به نقطه آسایش رسیده است، بنابراین هر گام ضدایرانی در مقطع فعلی در دستگاه محاسباتی تهران می‌تواند ضربه آخر به برجام و مذاکرات متوقف شده وین ارزیابی شده و بر این مبنا تصمیم‌‌گیری مقتضی انجام شود. از طرف دیگر بیانیه مشترک ایران و آژانس نشان از اجرای دقیق قانون هسته‌ای مجلس- اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت- دارد  و همکاری‌های فنی و نظارتی با آژانس در چارچوب این قانون ادامه خواهد یافت. بر این مبنا طبق قانون هسته‌ای مجلس دسترسی یا منع آژانس به تصاویر دوربین‌های نظارتی منوط به تایید مجلس شورای اسلامی خواهد بود.

گروه سیاسی: رئیس‌جمهور در نشست خبری مشترک با نخست‌وزیر عراق از لغو روادید میان ۲ کشور خبر داد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق روز گذشته میهمان سیدابراهیم رئیسی بود؛ سفری که البته طی هفته گذشته گمانه‌زنی‌های متعددی درباره آن مطرح شده بود و برخی منابع، موضوعات محل بحث دومین سفر نخست‌وزیر عراق به ایران را پرونده واردات انرژی از ایران، امنیت و مقابله با تروریسم و پیگیری میانجیگری‌ بغداد برای بهبود روابط تهران - ریاض دانسته بودند. با این حال سفر چندی پیش وزیر امور خارجه کشورمان به بغداد به منظور شرکت در اجلاس همکاری و مشارکت برای بازسازی و توسعه عراق و حمله سپاه پاسداران به برخی مواضع گروه‌های تروریستی ساکن اقلیم کردستان عراق بر اهمیت این دیدار سایه انداخته بود. 

 

* ارتباط ایران و عراق تنها یک ارتباط همسایگی نیست

پس از دیدار خصوصی حجت‌الاسلام رئیسی و الکاظمی در محل اجلاس سران، طرفین در نشست مشترک خبری بر گسترش مناسبات ایران و عراق تاکید کردند. رئیسی در این نشست با بیان اینکه مناسبات بین ایران و عراق بسیار خوب است، گفت: مناسبات ۲ کشور در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می‌تواند توسعه بیشتری یابد. وی افزود: آنچه مطرح شد، اراده ۲ کشور برای توسعه مناسبات است. امروز ارتباط ما با عراق فقط یک ارتباط همسایگی نیست، بلکه ارتباط در باورها، قلب‌ها و ارتباط عمیق ۲ کشور و ۲ ملت و ۲ دولت با یکدیگر است. رئیس‌جمهور با بیان اینکه معتقدیم مناسبات ۲ کشور به‌رغم دشمنی دشمنان می‌تواند در حوزه‌های مختلف توسعه یابد، اظهار داشت: توسعه این روابط بین ۲ کشور خلاصه نمی‌شود و نقش‌آفرینی ۲ کشور در منطقه و جهان و ارتباط بین‌المللی نیز می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. رئیسی تاکید کرد: آنچه در نشست‌های تخصصی بین وزرا مطرح شد و آنچه بین بنده و نخست وزیرعراق مطرح شد، همه در جهت توسعه این مناسبات است و تصمیماتی گرفته شد که امیدواریم سریعا اجرایی شود. وی اعلام کرد: خبر نخست‌وزیر عراق برای لغو روادید بین ۲ کشور خبر خوبی بود؛ همچنین اراده ایران و عراق برای توسعه کریدور ریلی و ارتباط شلمچه با بصره که با سرعت قرار است انجام بگیرد و با دستور او و پیگیری وزرای مربوط دنبال شود. رئیس‌جمهور همچنین همکاری‌های مالی بین ۲ کشور را از دیگر محورهای مذاکرات خود با نخست‌وزیر عراق دانست و اظهار داشت: نکته مهم دیگری که مورد بحث قرار گرفت اینکه در آستانه اربعین حسینی هستیم، وضعیت کرونایی نه‌تنها برای ۲ کشور بلکه برای جهان شرایطی به‌وجود آورده و حفظ و صیانت زائران مساله بسیار مهمی است. رئیسی تاکید کرد: شرایط کرونایی برای کشور عراق محدودیت ایجاد کرده اما در عین حال نخست‌وزیر عراق برای اینکه عزیزان عاشق اباعبدالله الحسین بتوانند از زیارت امام حسین(ع) استفاده کنند، قول داد تعداد زائران به میزانی که امکان دارد، افزایش یابد. وی گفت: امیدواریم روز‌به‌روز روابط بین ۲ کشور افزایش یابد و به‌رغم خواست دشمنان ۲ کشور، همواره شاهد روابط خوب بین ایران و عراق باشیم. 

 

* ملت عراق قدردان جمهوری اسلامی هستند

الکاظمی نیز در این نشست خبری با تأکید بر اینکه عراق برای گسترش و تحکیم روابط با جمهوری اسلامی ایران اهمیت ویژه‌ای قائل است، اظهار داشت: امروز مجموعه‌ای از پرونده‌های مربوط به توسعه روابط دوجانبه را مورد بحث و بررسی قرار دادیم و مصمم هستیم سطح روابط خود را در راستای منافع و مصالح 2 ملت هر چه بیشتر گسترش دهیم. نخست‌وزیر عراق تصریح کرد: در نشست امروز (دیروز) افزایش و توسعه بیش از پیش تبادلات تجاری بین ۲ کشور را مورد بحث و بررسی قرار دادیم. الکاظمی با قدردانی از حمایت‌های ایران از دولت و ملت عراق در مقابله با تروریسم، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از لحظه نخست برای مقابله با تروریست‌های داعش در کنار ملت عراق قرار گرفت و ملت عراق همواره قدردان این حمایت‌ها خواهد بود. نخست‌وزیر عراق تصریح کرد: موضع عراق نسبت به رابطه با جمهوری اسلامی ایران پایدار و ثابت است و حکومت و ملت عراق در همه عرصه‌ها در کنار ملت و حکومت ایران خواهد بود.

***

گروه سیاسی: قدرت پهپادی جمهوری اسلامی و افزایش برد هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی در سالیان اخیر، نگرانی رژیم صهیونیستی را برانگیخته است به طوری که مقامات‌ این رژیم به طرق گوناگون سعی در محدود کردن این مولفه قدرت دارند. به طور مثال وزیر جنگ رژیم صهیونیستی دیروز در سخنانی پهپادهای ایرانی را دقیق و ویرانگر خواند.

به گزارش «وطن امروز»، «بنی گانتس» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی روز گذشته طی سخنانی در یک کنفرانس موسوم به «سیاست مبارزه با تروریسم» بدون ارائه هیچ‌گونه سندی ادعا کرد ایران یک پایگاه آموزشی پهپادی پیشرفته در کاشان واقع در استان اصفهان راه انداخته و گروه‌های مقاومت را در آنجا آموزش می‌دهد. به نوشته عرب 48، گانتس در این سخنرانی که در دانشگاه «رایخمان» شهر «هرتزلیا» انجام داد، گفت: «یکی از ابزارهای مهمی که ایران آن را توسعه داده، پهپادها هستند و ایران اخیرا در پایگاهی در کاشان شروع به آموزش چگونگی ساخت و عملیاتی کردن پهپادها به گروه‌های مسلح کرده است». 

وزیر جنگ رژیم صهیونیستی افزود: «ما در حال سخن گفتن درباره پهپادهای بسیار دقیق و ویرانگر هستیم. این پهپادها همچون موشک بالستیک یا جنگنده‌ها می‌توانند هزاران کیلومتر را بپیمایند. ایرانی‌ها این پهپادها را ساخته و به نمایندگان خود که با نیروی هوایی سپاه پاسداران و نیروی قدس هماهنگ هستند، تحویل می‌دهند». 

بنی گانتس همچنین ادعا کرد حوثی‌های یمن ده‌ها فروند از این پهپادها را به دست آورده‌اند و گروه‌های حماس و جهاد اسلامی نیز به دانش چگونگی عملیاتی کردن این پهپادها دست یافته‌اند. وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در ادامه ادعاهای خود به برنامه هسته‌ای ایران پرداخت و بار دیگر همان جمله تکراری دیگر مقامات این رژیم را به زبان آورد و مدعی شد ایران بیش از هر زمان دیگری به ساخت بمب هسته‌‌ای نزدیک شده است. او از کشورهای 1+5 خواست تحریم‌های همیشگی علیه ایران را وضع کنند و دست از بیانیه دادن بکشند.

مقامات رژیم صهیونیستی که در سالیان اخیر علاوه بر تلاش برای خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای ایران، سعی در ایجاد ائتلافی علیه کشورمان داشته‌اند در کنار مساله‌ هسته‌ای و موشک‌های بالستیک، بتازگی مساله‌ پهپادها را نیز در لیست نگرانی‌های خود اضافه کرده‌اند. حدود 2ماه پیش بود که اعلام دستیابی سپاه پاسداران به پهپادهایی با برد 7000 کیلومتر، با واکنش و ابراز نگرانی رسانه‌های فلسطین اشغالی و محافل وابسته به رژیم صهیونیستی مواجه شد. 

روزنامه صهیونیستی «اورشلیم ‌پست» در گزارشی در واکنش به این اتفاق، آن را «هشداری برای اسرائیل» خواند. این در حالی است که جریان‌ها و گروه‌های مقاومت اسلامی اعم از حشدالشعبی عراق، حزب‌الله لبنان، مقاومت اسلامی فلسطین و انصارالله یمن در زمینه‌ ساخت و توسعه‌ هواپیماهای بدون سرنشین به خودکفایی رسیده‌اند. در حالی گانتس در ادعاهایش به استفاده‌ انصارالله یمن از پهپادهای ایرانی اشاره کرد که ارتش یمن بارها بر بومی بودن پهپادهای خود تأکید کرده است. اکنون توانایی پهپادی جریان مقاومت در وضعیت توسعه بازگشت‌ناپذیر قرار دارد.

گروه بین‌الملل: 20 سال پس از واقعه 11 سپتامبر 2001 جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا اعتراف کرد سیاست آمریکا درباره افغانستان اشتباه بوده و آنها توان مقابله مجدد با القاعده را ندارند. این در حالی است که ۲ دهه قبل آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم خاک افغانستان را به اشغال خود درآورد و چند هفته قبل هم در وضعیت شکست محض برای همیشه این کشور را ترک کرد. به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از رویترز، رئیس‌جمهور آمریکا که در سالگرد حملات 11 سپتامبر از یکی از محل‌های سقوط هواپیماها در پنسیلوانیا دیدن می‌کرد، بار دیگر از عملکردش در قبال خروج و عقب‌نشینی نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان دفاع کرد. بایدن گفت: آمریکا نمی‌تواند هر کشوری را که القاعده در آنجا حضور دارد، اشغال کند. اظهارات بایدن در حالی است که خروج شتاب‌زده و عجولانه نیروهای آمریکایی از افغانستان و تصرف این کشور توسط طالبان با انتقادهای گسترده بین‌المللی روبه‌رو شده است. وی افزود: ایالات متحده نمی‌تواند به هر کشوری که سازمان تروریستی القاعده در آن حضور دارد، حمله نظامی کند. بایدن اظهار داشت: آیا این احتمال وجود دارد که القاعده به افغانستان بازگردد؟ بله! ولی می‌دانید مساله اصلی چیست، آنها پیش از این به خیلی جاهای دیگر برگشته‌اند. رئیس‌جمهور ایالات متحده در ادامه گفت: پس رویکرد چه باید باشد؟ هر جایی که القاعده در آنجا حضور داشته باشد، ما باید به آن حمله کنیم و نیروهای‌مان در آنجا باقی بمانند؟ هرگز! بی‌خیال! بایدن ادعا کرد: این مساله که تصور می‌کردیم افغانستان را می‌توان واقعا متحد و یکپارچه کرد، اشتباه بود... ولی نیروهای آمریکایی به هدف اصلی خود یعنی کشتن «اسامه بن لادن» رهبر القاعده در دوم مه ‌2011 دست یافتند. این در حالی است که دولت وی شامگاه پنجشنبه در آستانه فرا رسیدن سالگرد حوادث ۱۱ سپتامبر در پیامی به کنگره وضعیت اضطراری مربوط به «تهدیدهای تروریستی» علیه ایالات متحده را که نخستین‌بار سال ۲۰۰۱ اعلام شده بود، به مدت یک سال دیگر تمدید کرد.

 

* انتشار سند جدید درباره 11 سپتامبر

ساعتی پس از اعلام موضع بایدن، اداره تحقیقات فدرال (اف‌بی‌آی) نخستین بخش از آنچه را که انتظار می‌رفت چندین سند مربوط به تحقیقات خود درباره حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و حمایت مورد ظن دولت سعودی از هواپیماربایان باشد، پس از دستور اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا منتشر کرد. با این حال انتشار این بخش از اسناد رضایت خانواده‌های قربانیان حادثه 11 سپتامبر را در پی نداشت و برعکس منجر به ابراز انتقادات گسترده شد. به گزارش شبکه «سی‌ان‌ان»، این سند 16 برگی که بتازگی از حالت طبقه‌بندی خارج شده و مربوط به سال ۲۰۱۶ است، جزئیات کار «اف‌بی‌آی» را برای تحقیق درباره حمایت لجستیکی ارائه می‌دهد که گفته می‌شود یک مقام کنسولی سعودی و یک مامور اطلاعاتی آن در لس‌آنجلس به حداقل ۲ نفر از افرادی که ۱۱ سپتامبر هواپیماها را ربوده بودند، ارائه کردند. طبق این گزارش، این سند که در بیستمین سالگرد حملات مرگبار ۱۱ سپتامبر منتشر شده، همچنان حاوی ویرایش قابل ‌توجهی است. در این گزارش به چندین ارتباط و شهادت شهود پرداخته شده که باعث شد «اف‌بی‌آی» به «عمر البیومی» که ظاهراً دانشجوی سعودی در لس‌آنجلس بود اما «اف‌بی‌آی» مظنون بود مأمور اطلاعات سعودی باشد، شک کند. در سند «اف‌بی‌آی» گفته شده او بشدت در ارائه کمک‌های مسافرتی، اقامت و تامین مالی برای کمک به ۲ هواپیماربا مشارکت داشته است. سفارت عربستان در واشنگتن پیش‌تر اعلام کرده بود از انتشار اسناد «اف‌بی‌آی» استقبال می‌کند و هرگونه ادعایی مبنی بر مشارکت عربستان در حملات ۱۱ سپتامبر را به طور کامل نادرست خواند.  بایدن اخیرا به وزارت دادگستری آمریکا دستور داد اسناد مربوط به تحقیقات پلیس «اف‌بی‌آی» درباره این حملات را برای خارج کردن از طبقه‌بندی محرمانه مورد بررسی قرار دهد. پیش از آن، خانواده‌های قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر با ارسال نامه‌ای از دولت آمریکا درخواست کرده بودند درباره احتمال دروغگویی و پنهانکاری «اف‌بی‌آی» یا از بین بردن شواهد مربوط به دست داشتن عربستان سعودی در این حملات و هواپیماربایان تحقیق کند. آنها در این نامه به «میشل هوروویتز» بازرس کل وزارت دادگستری آمریکا نوشتند احتمالا یک یا چند مامور پلیس فدرال مرتکب تخلفات عمدی با قصد از بین بردن شواهد و مدارک یا جلوگیری از انتشار عمومی آنها شده‌اند. شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان نیز گزارش داده بود مدیر اطلاعات ملی این کشور شخصا در پرونده شکایت ولیعهد سعودی علیه یکی از مقام‌های اطلاعاتی سابق ریاض مداخله کرده تا مانع انتشار اطلاعات حساس شود. عربستان سعودی مدعی است هیچ نقشی در ربودن هواپیماها که با برج‌های تجارت جهانی در روز ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ برخورد کردند، نداشته است. خانواده‌ها و بستگان قربانیان این حادثه طی ۲ دهه گذشته بارها خواستار ارائه اطلاعات بیشتر درباره تحقیقات و کشفیات «اف‌بی‌آی» درباره عاملان حوادث ۱۱ سپتامبر شده‌اند. در حملات ۱۱ سپتامبر ۱۹ عضو القاعده که اقدام به هواپیماربایی کردند، شهروند سعودی بودند.

 

* سود سرشار کمپانی‌های تسلیحاتی از 11 سپتامبر

در حالی که انتقادات از دولت آمریکا درباره تجاوز به خاک افغانستان و عراق در داخل و خارج از این کشور طی 2 دهه اخیر جزو لاینفک موضوعات مربوط به آمریکا بوده و شکست محض این کشور در جنگ‌های افغانستان و عراق بر شدت نارضایتی‌ها از مدیریت دولت آمریکا افزوده است، به نظر می‌رسد کمپانی‌های ساخت اسلحه برنده نهایی این تجاوز نظامی بوده‌اند. بر اساس گزارش پایگاه «دیفنس‌نیوز»، حادثه 11 سپتامبر طی 20 سال گذشته درآمدی 35/7 تریلیون دلاری برای شرکت‌های تسلیحاتی به همراه داشته است که بخش عمده‌ای از آن، از سوی پنتاگون پرداخت شده است. بر اساس این گزارش روزهایی که بیشتر بودجه‌های دفاعی مستقیما صرف نظامیان می‌شد، گذشته است. از 11 سپتامبر جنگ‌ها به روز شده‌اند که بدان معناست جنگ‌ها طی سال‌های اخیر با سلاح‌های بسیار گرانقیمت انجام می‌شده که سودهای سرشاری را برای شرکت‌های بخش خصوصی تسلیحاتی به همراه داشته است. زمانی که بورس نیویورک پس از حوادث یازدهم سپتامبر، روز 17 سپتامبر بازگشایی شد، خاکسترهای برج‌های دو‌قلوی تجارت جهانی بازار بورس را فرا گرفته بود و سهام S&P با کاهش 5‌درصدی نسبت به روز 10 سپتامبر که بسته شده بود، مواجه شد و طی روزهای بعد نیز سقوط این سهام ادامه داشت اما در همان زمان، سهام شرکت «لاکهید مارتین» که بزرگ‌ترین پیمانکار نظامی آمریکا به شمار می‌آید، روند متفاوتی را سپری کرد. سهام این شرکت روز 17 سپتامبر با رشد 17 درصدی، به 95/43 دلار برای هر سهم رسید. امروز پس از 20 سال هر سهم شرکت لاکهید مارتین 349 دلار معامله می‌شود. از سوی دیگر، سال 2000 درآمد شرکت لاکهید مارتین از بخش تجهیزات نظامی 18 میلیارد دلار بود که 71 درصد مجموع درآمدهای این شرکت را شامل می‌شد اما سال 2020 درآمد بخش نظامی این شرکت به 63 میلیارد دلار رسید که 96 درصد از مجموع درآمدهای این شرکت می‌شود. جنگ و اشغال افغانستان تنها یک ماه قبل از بیستمین سالگرد ۱۱ سپتامبر خاتمه یافت و بیش از 3/2 تریلیون دلار برای ایالات متحده هزینه داشت؛ رقمی که نیم تریلیون دلار سود وام دریافت شده برای جنگ و ۲۳۳ میلیارد دلار به منظور مراقبت از حدود ۲۱۰۰۰ کهنه‌سرباز مجروح شده در افغانستان را شامل نمی‌شود.

مقر جاسوسی رژیم صهیونیستی در اقلیم کردستان عراق برای سومین بار طی 5 ماه گذشته هدف حمله هوایی قرار گرفت. به گزارش شبکه کردستان۲۴ به نقل از منابع امنیتی، حداقل ۳ پهپاد شامگاه شنبه به محل استقرار نیروهای ائتلاف آمریکایی در فرودگاه اربیل حمله کردند. شبکه رووداو نیز همان شب از شنیده شدن صدای چندین انفجار در سراسر شهر اربیل خبر داد.  به گفته شاهدان عینی، متعاقب این حمله صدای 6 انفجار شنیده شد و ستونی از دود از بخش نظامی پایگاه آمریکا در این منطقه به آسمان برخاست. در پی این حمله بلافاصله آژیرهای هشدار در بال نظامی فرودگاه و محل استقرار نظامیان آمریکایی و همچنین کنسولگری آمریکا در اربیل به صدا درآمد و نیروهای ائتلاف به حال آماده‌باش در‌آمدند. به نوشته رسانه‌های محلی، پس از این حمله نیروهای امنیتی در محل حادثه مستقر شده و تحقیقات خود را آغاز کردند. 

جالب اینکه خبرنگار محلی شبکه تلویزیونی کردی «ان‌آرتی» حملات به فرودگاه اربیل را موشکی اعلام کرد و از شنیده شدن صدای ۳ انفجار پی در پی و مهیب نزدیک فرودگاه خبر داد. این پنجمین بار است که فرودگاه اربیل مورد حملات راکتی و پهپادی قرار می‌گیرد. سازمان به اصطلاح مبارزه با تروریسم اقلیم کردستان عراق نیز دیروز صبح در بیانیه‌ای از هدف قرار گرفتن فرودگاه اربیل از سوی چند پهپاد انتحاری خبر داد.  «وِین ماروتو» سخنگوی ائتلاف آمریکایی با وجود تایید حمله شنبه‌شب، تنها از ۲ فروند هواپیمای مهاجم بدون سرنشین حرف زد که به گفته او توسط سامانه پدافندی «سی.آر.‌ام» رهگیری شده‌اند. با آنکه اتاق عملیات مشترک در اربیل اعلام کرد این حمله تلفات جانی و خسارت‌های مادی به همراه نداشته و فرماندار اربیل نیز در بیانیه‌ای از دفع حمله به فرودگاه سخن گفت اما شبکه الجزیره گزاش داد یکی از این پهپادها در منطقه حضور نظامیان ائتلاف و دیگری در نقطه‌ای خارج از آن سقوط کرده است. این حملات باعث شد تمام پروازها به سمت فرودگاه بین‌المللی اربیل و بالعکس به مدت ۲ ساعت متوقف شود و نیروهای امنیتی اقلیم تمام راه‌های مواصلاتی این فرودگاه به جز راه‌های منتهی به مرکز شهر را بستند. ائتلاف بین‌المللی در عراق با تایید حمله پهپادی به فرودگاه اربیل اعلام کرد ۲ پهپاد فرودگاه بین‌المللی اربیل را مورد حمله قرار دادند. یکی از این پهپادها در منطقه حضور نظامیان این ائتلاف و دیگری در نقطه‌ای خارج از آن سقوط کرد. شبکه المیادین هم دیروز در خبری اختصاصی به‌ نقل از منابع آگاه گزارش داد: «در حمله شب گذشته(شنبه‌شب) به فرودگاه بین‌المللی اربیل در کردستان عراق، مقر متعلق به موساد هدف قرار گرفته است. مقری که هدف قرار گرفته شده، لانه جاسوسی موساد بوده است که با پهپادها و موشک‌های کاتیوشا هدف قرار گرفت». منابع مذکور به المیادین اعلام کردند در حمله به لانه جاسوسی موساد، علاوه بر پهپاد، از موشک‌های کاتیوشا هم استفاده شده است. این سومین حمله پهپادی موشکی به مقر جاسوسی رژیم صهیونیستی در داخل پایگاه نظامی ائتلاف آمریکایی در اقلیم کردستان عراق از اواخر فروردین‌ تاکنون است. از آنجا که در موارد قبلی نیز پس از انکارهای اولیه مقامات پنتاگون، سرانجام خسارات و تلفات چنین حملاتی به دستگاه اطلاعاتی اسرائیل از طریق منابع کردی افشا شده بود، می‌توان احتمال داد این بار نیز آمریکایی‌ها سناریوی سانسور را در پیش گرفته باشند. در همین حال کانال تلگرامی صابرین‌نیوز که یکی از مهم‌ترین منابع درباره حملات مقاومت عراق به اشغالگران خارجی است، دیروز نوشت وقوع چنین حمله‌ای به مقر نظامی آمریکایی‌ها درست پس از اظهارات مقامات رسمی حکومت اقلیم در اربیل مبنی بر عدم موافقت‌شان با خروج نیروهای آمریکایی از عراق، معنا‌دار است. 

 

* تلفات ارتش ترکیه در شمال عراق

۲ نیروی نظامی ترکیه در شمال عراق کشته و زخمی شدند. وزارت دفاع ترکیه دیروز در توئیتی اعلام کرد یک نیروی ارتش این کشور در حمله عناصر مسلح «پ‌‌ک‌‌ک» در شمال عراق کشته و یک نظامی دیگر زخمی شده است. در این اطلاعیه آمده است نیروهای گروه «پ‌ک‌ک» در منطقه عملیاتی «چنگال برق» به مقر ارتش ترکیه حمله کرده‌اند و پس از آن نیز نیروهای مسلح ترکیه مکانی را که شلیک از آنجا انجام شده بود بشدت گلوله‌باران کردند. این وزارتخانه همچنین از کشته شدن 6 عضو گروه «حزب کارگران کردستان» (پ‌ک‌ک) در شمال عراق خبر داد. ترکیه ۲۳ آوریل (سوم اردیبهشت) از آغاز ۲ عملیات «چنگال برق» و «چنگال صاعقه» به طور همزمان در مناطق «متینا» و «افشین پاسیان» در شمال عراق علیه «پ‌ک‌ک» خبر داد. پیش از آن نیز عملیات «چنگال عقاب» در ۲ مرحله علیه نیروهای «پ‌ک‌ک» در کوه‌های قندیل عراق انجام شده بود. این حملات که به صورت زمینی، هوایی و توپخانه است تاکنون اعتراض دولت و پارلمان عراق را در پی داشته است. 

مقامات بغداد و رهبران جریان‌های سیاسی در این باره بارها موضع‌گیری و نارضایتی خود را از این عملیات‌ها اعلام کرده‌اند. برخی رهبران جریان‌های سیاسی و احزاب عراقی، ترکیه را تهدید به مقابله در صورت ادامه این عملیات‌ها کرده‌اند و بغداد نیز از شکایت به سازمان ملل و کاهش روابط با ترکیه در صورت تداوم این عملیات‌ها خبر داده است. هفته پیش «نصر الشمری» سخنگوی جنبش مقاومت اسلامی نجبا در توئیتی نوشته بود ماه گذشته میلادی (آگوست)، ۲۶ نظامی و غیرنظامی عراقی در حملات ارتش ترکیه در شمال عراق کشته شده‌اند. 

فرزانه دانایی‌: ‌۲۰ سال از زمانی که آمریکا به بهانه حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر، به افغانستان و عراق تهاجم نظامی کرد، می‌گذرد. حوادث ۱۱ سپتامبر سال 2001 روابط ایالات‌ متحده با کشورهای عرب و مسلمان را بشدت دستخوش تغییر و تحول کرد. حمله به برج‌های تجارت جهانی، ارتباطات مبتنی بر امنیت انرژی و منافع مشترک را در منطقه بشدت دچار تغییر کرد و آمریکا به سمت مقابله با چیزی رفت که بوش از آن به‌عنوان «تروریسم اسلامی» یاد می‌کرد. 

نیمه دوم قرن بیستم میلادی، اتحاد ایالات‌ متحده با کشورهای عرب مسلمان بر پایه این بود که آنها را از زیر چتر اتحاد جماهیر شوروی بیرون آورده و در دایره حمایتی خود قرار دهد. بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر، سیاست ایالات متحده و رابطه‌اش با کشورهای مسلمان بر این مبنا شکل گرفت که یا آنها واقعا درباره این حوادث گناهکار هستند یا اگر ثابت شود بی‌گناهند، می‌توان دوباره رابطه‌ای محتاطانه با آنها برقرار کرد!

با وجود اینکه آمریکا علیه بسیاری از کشورهای مسلمان سند قابل‌ اتکایی در دست نداشت اما شرایط را به ‌نحوی پیش برد که این کشورها بیشتر از آمریکا، از تروریسم و حادثه ۱۱ سپتامبر ضرر دیدند. مسائل زیادی در این ‌بین مطرح شد؛ از چگونگی صدور ویزا برای شهروندان کشورهای مسلمان گرفته تا نوع مقابله و تهاجم نظامی ایالات ‌متحده به کشورهایی مانند عراق و افغانستان. همه این مسائل نشان داد مسؤولان وزارت‌ خارجه و سازمان‌های امنیتی آمریکا همیشه در هاله‌ای از تردید و شک نسبت‌ به شهروندان کشورهای مسلمان قرار دارند. در طول دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش، او به ‌دنبال ساخت دولت- ملت در کشورهایی بود که از نظر حکومتی، ضعیف‌تر از باقی کشورهای مسلمان بودند. نظریه اصلی این بود که فضاهایی که بدون حکومت باقی ‌مانده یا حکومت ضعیفی در آنها برقرار است، می‌توانند محلی برای رشد و گسترش سازمان‌های تروریستی باشند. اما در هر صورت حمله آمریکا به افغانستان و عراق با نتایج مورد نظر بوش و رؤسای‌جمهور بعدی آمریکا مواجه نشد؛ یعنی ساختن دولت- ملتی مؤثر و موفق. 

دولت اوباما تمرکز بر این کشورها را تغییر داد و فضا را به سمت تاکید بر خروج از عراق برد اما با این ‌حال می‌خواست تمرکز دیگری بر افغانستان داشته باشد. ظهور پدیده داعش در عراق این امکان را از اوباما گرفت که بتواند نقشه خود را اجرایی کند، بنابراین بعد از او، دونالد ترامپ تلاش کرد با به کار نبردن واژه «‌جنگ علیه ترور» و جایگزین کردن آن با عبارت «جنگ‌های بی‌پایان» نشان دهد چطور شرایط برای آمریکا در منطقه تغییر کرده ‌است. نه او و نه جو بایدن که ظاهرا از ۲ نحله سیاسی متفاوت هستند هیچ کدام نمی‌خواستند جنگی تمام‌عیار را در داخل کشورهای منطقه همچنان ادامه دهند، زیرا می‌دانستند اهداف مرتبط با مبارزه با تروریسم را می‌توانند با حملات پهپادی نیز از بین ببرند. 

‌جنگ در عراق و افغانستان غیر از این مساله شرایط و فضای اجتماعی و سیاسی بین ملت‌ها را نیز دچار تغییر و تحول زیادی کرد. در آمریکا مسلمانان تحت فشار زیادی قرار داشتند و اکثرا مورد هجوم و جرائم مرتبط با نفرت نژادی و قومی قرار می‌گرفتند. جنگ در این کشورها آسیب زیادی به زیرساخت‌ها وارد کرده و نتوانست پروسه دولت- ملت‌سازی را نیز با موفقیت به سرانجام برساند. بدین ‌ترتیب عراق و افغانستان بزرگ‌ترین قربانیان حوادث ۱۱ سپتامبر در دنیا شدند. 

‌با این ‌حال کشوری که ۱۵ نفر از تروریست‌های مرتبط با حملات ۱۱ سپتامبر از آن آمده بودند، همچنان رابطه خوبی با آمریکا داشت. عربستان‌ سعودی با وجود فرازونشیب‌های زیادی که در رابطه‌ خود با آمریکا در دوران رؤسای‌جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه این کشور داشته ‌است اما همچنان به‌ عنوان متحد آمریکا در منطقه باقی ‌مانده و تلاش دارد بیش از پیش به این کشور نزدیک شود. این در حالی است که براساس اسناد مرتبط با حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر از میان ۱۹ تروریستی که هواپیماها را دزدیده و به برج‌های تجارت جهانی ‌زده بودند، ۱۵ نفر ملیت سعودی داشته و در طراحی نقشه اصلی این حادثه تروریستی نقش داشته‌اند. رهبر آنها، اسامه بن‌لادن نیز خود ملیت سعودی داشت و عضو یکی از مهم‌ترین و موفق‌ترین خانواده‌های تاجر در عربستان سعودی بود. روابط تجاری پیچیده آمریکا با خاندان اسامه ‌بن‌لادن، به همراه لابی مهم عربستان در واشنگتن در نهایت باعث شد در گزارش‌های مرتبط با حوادث ۱۱ سپتامبر، به نقش عربستان‌ سعودی و شهروندان این کشور در این حادثه اشاره چندانی نشود. 

یکی از افرادی که از همان زمان رابطه بسیار خوبی با مسؤولان آمریکایی داشت و توانست اسناد مرتبط با تروریست‌های سعودی را همچنان در آمریکا به ‌صورت محرمانه نگه دارد، نایف بن‌عبدالعزیز آل‌سعود بود که در آن زمان وزیر امور داخلی بود و به ‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای پادشاهی سعودی در سال‌های آینده مورد توجه و حمایت مسؤولان آمریکایی قرار می‌گرفت. در آن زمان سیاست اصلی در روابط آمریکا و عربستان، «نفت برای امنیت» بود و آمریکا به ‌قدری خود را وابسته به امنیت انرژی در منطقه می‌دانست که ترجیح می‌داد سخنی از احتمال دست داشتن افراد بانفوذ سعودی در حملات ۱۱ سپتامبر نگوید. 

در اصل واشنگتن و ریاض همکاری نزدیکی برای دنبال کردن اعضای اصلی القاعده و طالبان در افغانستان و عراق داشتند. پیدا کردن راه‌های ارتباط بین عاملان این حادثه با دیگر شهروندان کشورهای پاکستان، امارات عربی متحده و عربستان‌سعودی تنها با کمک مسؤولان رژیم سعودی امکان‌پذیر بود. 

با این‌ حال شرایط در طول ۲ دهه گذشته تغییرات زیادی کرده ‌است. روی کار آمدن ملک‌سلمان و ولیعهد شدن محمد بن‌سلمان نقشه بسیاری از مقامات مسؤول در آمریکا را برای تاثیرگذاری بر پادشاه بعدی این کشور که گمان می‌رفت نایف بن‌عبدالعزیز باشد، نقش بر آب کرد. تندروی‌های محمد بن‌سلمان در جنگ یمن و همچنین ماجرای قتل خاشقجی باعث شد دولت جدید دموکرات تلاش کند فاصله خود با عربستان را حفظ کرده و در راستای فشار بر این کشور برای تعدیل رفتارهای ولیعهد جوانش برآید. 

اگر چه ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری خود اجازه نداد ماجرای قتل روزنامه‌نگار عربستانی به بحرانی جدی در روابط ۲ کشور تبدیل شود اما دموکرات‌ها که دیگر می‌دانند بن‌سلمان آینده سیاسی خود را روی حمایت از ترامپ سرمایه‌گذاری کرده بود، تلاش دارند درسی تاریخی به او بدهند. تا همین چند وقت پیش اسناد تاریخی مرتبط با حوادث ۱۱ سپتامبر و نقش شهروندان سعودی در این حوادث به ‌صورت محرمانه در انبارهای سازمان سیا و اف‌بی‌آی نگهداری می‌شد. تلاش افکار عمومی و رسانه‌ها برای متقاعد کردن ترامپ جهت انتشار این اسناد راه به ‌جایی نبرد و هر بار لابی رژیم سعودی در کنگره و دولت آمریکا مانع انتشار آنها می‌شد. 

ریاست‌جمهوری بایدن اما شرایط را تا حد زیادی تغییر داده‌ است. با وجود اینکه بایدن همچنان به اطاعت عربستان از سیاست‌های ایالات ‌متحده در منطقه نیاز دارد، با این ‌حال تلاش دارد حفره‌های بزرگ بی‌اعتمادی در داخل کشور خود را نیز با برخی اقدامات کوچک و جزئی پر کند. بر همین اساس است که انتظار می‌رود بزودی برخی اسناد محرمانه مرتبط با حوادث ۱۱ سپتامبر که به نقش سعودی‌ها در این حادثه اشاره دارد توسط دولت آمریکا منتشر شود. 

از نگاه خاندان سعودی اما سیاست بایدن در واقع نوعی رها کردن عربستان سعودی در منطقه و تنها گذاشتن آن در شرایطی است که می‌داند این کشور بالاترین میزان حمایت از آمریکا را برای پیشبرد اهداف خود در عرصه سیاست خارجی نیاز دارد. از نظر سعودی‌ها رها شدن این کشور توسط ایالات ‌متحده دقیقا مانند کاری است که آمریکا با سایر متحدانش در منطقه نیز انجام داده ‌است. رها کردن حسنی‌مبارک، رئیس‌جمهور مصر در ماجرای انقلاب این کشور و همچنین تمایل دولت اوباما برای گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران در فاصله سال‌های 2012 تا 2015 نگرانی‌های زیادی را برای عربستان به وجود آورد. این روزها اما این نگرانی‌ها با خروج ناگهانی آمریکا از افغانستان و خالی کردن این کشور به نفع طالبان بیشتر ‌شده است. سعودی‌ها در عین‌ حال می‌دانستند رئیس‌جمهور آمریکا چه دموکرات باشد چه جمهوری‌خواه، تفاوت چندانی در سیاست‌های این کشور در مقابل ایران نمی‌کند. اگر چه عربستان همان‌طور که در اسناد ویکی‌لیکس نیز به این مساله اشاره شده ‌است، خواهان حمله آمریکا به ایران در سال 2009 بود و گفته بود «سر مار باید قطع شود» اما ۱۰ سال بعد در سال 2019 شاهد این مساله بود که ترامپ هیچ واکنشی به حملات انصارالله یمن به تاسیسات نفتی عربستان ‌سعودی نشان نداد. آنها نمی‌توانستند قبول کنند ترامپ، عربستان را که زمانی متحد اصلی آمریکا بود و مقصد نخستین سفر ریاست‌جمهوری ترامپ در سال 2016 نیز بود، به این سادگی رها کند. 

در دوران بایدن اما شرایط برای خاندان سعودی سخت‌تر نیز شده ‌است. از همان روزهای ابتدایی آغاز به کار دولت دموکرات، فشار رسانه‌ها و افکار عمومی دولت بایدن را به این نتیجه رساند که باید کار نیمه‌تمام ترامپ را پایان داده و گزارشی از نقش محمد بن‌سلمان در قتل خاشقجی ارائه دهد. 

بایدن همچنین در نخستین اقدام خود در عرصه سیاست خارجی خواستار پایان دادن به حمایت‌های آمریکا از ائتلاف نظامی عربستان علیه یمن شد. این در واقع به‌ منزله پایان یافتن جنگ یمن از نظر آمریکایی‌ها بود. آنها البته مانند ترامپ نبودند که راه‌حلی آبرومندانه برای خروج عربستان از این جنگ داشته باشند. دموکرات‌ها تنها می‌خواستند صورت‌مساله را پاک کنند و بدون اینکه هماهنگی‌ای با عربستان درباره نوع بیرون آمدن این کشور از جنگ داشته باشند، به حمایت‌های نظامی خود از این کشور در مساله جنگ یمن پایان دادند. این روزها اما پهپادهای یمنی و موشک‌های نیروهای انصارالله هر هفته مکان‌های مختلفی در عربستان را هدف قرار می‌دهند و نیروهای سعودی اقدامی در جهت تلافی این حملات نمی‌توانند انجام دهند. 

آخرین اقدام دولت بایدن در موافقت با منتشر شدن اسناد محرمانه حادثه ۱۱ سپتامبر نشان می‌دهد این تنها آغاز راه برای ایجاد تفاوت در مسیر رفتار آمریکا با متحد قدیمی‌اش، عربستان ‌سعودی است. رابطه‌ پرفرازونشیب ۲ کشور، ۲۰ سال بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر هم‌اکنون در نقطه عطف قرار دارد؛ جایی‌که به ‌احتمال زیاد به سمت بی‌توجهی ایالات ‌متحده نسبت ‌به عربستان و جاه‌طلبی‌های سیاست خارجی بن‌سلمان ختم می‌شود.