گروه سیاسی: نخستین مناظره زنده 6 کاندیدای دوره دوازدهم ریاست‌جمهوری اسلامی ایران دیروز ساعت 16:30 برگزار شد. مناظره‌ای که به‌رغم ریتم آرام و بدون حاشیه آن در ساعت ابتدایی اما با طرح مباحث انتقادی و چالشی کاندیداها همراه شد.
به گزارش «وطن امروز» در میانه مناظره و آنگاه که حسن روحانی پشت تریبون رفت و 5 دقیقه درباره مشکل ازدواج جوانان سخن گفت، محمدباقر قالیباف با ادبیاتی صریح درباره خلف وعده‌های روحانی گفت. دلیل اصلی پایین آمدن آمار ازدواج، بیکاری است اما دولت در این حوزه دستاوردی نداشته و از وعده 4 سال قبل روحانی درباره ایجاد شغل گفت. این اظهارات قالیباف با واکنش عصبی روحانی مواجه شد به گونه‌ای که او به میان صحبت‌های قالیباف آمد و نگذاشت قالیباف از زمان خود استفاده کند. همین موضوع باعث طرح مباحث انتقادی صریح طرفین از یکدیگر شد. قالیباف درباره وعده ایجاد 4 میلیون شغل روحانی در سال 92 پرسید و روحانی در پاسخ، این اظهارات را رد و قالیباف را دروغگو خطاب کرد. این چالش البته با رفتار غیراخلاقی جهانگیری مواجه شد. جهانگیری که به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری وارد مناظره‌ها شده بود در اقدامی عجیب به دفاع از روحانی پرداخت و در اظهارنظری شگفت‌آور دلیل شتاب گرفتن بیکاری در 4 سال اخیر را «حمله به سفارت عربستان» دانست. اظهارات جهانگیری بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی سوژه طنز و تمسخر کاربران قرار گرفت. البته برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی بلافاصله فیلم اظهارات روحانی در سال 92 درباره ایجاد 4 میلیون شغل را منتشر کردند. فیلمی که به سرعت و در مقیاس بسیار زیاد در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد تا مشخص شود چه کسی در این‌باره دروغ گفته است. قالیباف نیز در دور دوم مناظره تصویر سایت حسن روحانی را مقابل دوربین‌ها قرار داد. تصویری که در آن اظهارات روحانی درباره ایجاد 4 میلیون شغل منتشر شده بود.
اما در بخشی دیگر از مناظره دیروز در حالی که دولتی‌ها از فساد بابک زنجانی می‌گفتند تا حجم انتقادات از خود را کم کنند قالیباف در اظهاراتی صریح از قدردانی روحانی از بابک زنجانی گفت و خطاب به وی گفت او خود به بابک زنجانی لوح تقدیر داده است. در بخشی از این مناظره روحانی گفت در مراسمی که از زنجانی قدردانی کرده، او میهمان بوده است که در این لحظه قالیباف ماجرای کمک میلیاردی زنجانی به ستاد روحانی را مطرح کرد. او گفت براساس اظهارات رئیس قوه‌قضائیه، بابک زنجانی گفته است سال 92 به ستاد روحانی کمک مالی کرده است. روحانی اما در پاسخ به این افشاگری بزرگ گفت زنجانی یک مفسد است و نباید حرف او را باور کرد.
این چالش میان قالیباف از یک سو و جهانگیری و روحانی از سوی دیگر در طول مناظره ادامه داشت و اظهارات صریح قالیباف در انتقاد از سیاست‌های اشراف‌پسند دولت روحانی و حمله جهانگیری و روحانی به او ادامه داشت. قالیباف به عنوان کاندیدای منتقد دولت البته در مقطعی از مناظره، پاسخ اظهارات جهانگیری را داد و از او به دلیل آنکه «دستاویز سیاسی» حسن روحانی شده است، انتقاد کرد. قالیباف از فساد در دولت و اعطای تسهیلات گسترده به عده معدود انتقاد کرد و دولت روحانی را دولت 4 درصدی در مقابل 96 درصد مردم دانست. انتقادات صریح قالیباف از دولت با استقبال گسترده مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شد. به گونه‌ای که آنان این اظهارات را حرف‌های در گلو مانده خود طی 4 سال گذشته دانسته‌اند. انتقاداتی که 4 سال است در این سطح خطاب به دولت گفته نشده بود ولی مناظره‌ها این فرصت را ایجاد کرد تا یکی از کاندیداها بدون ملاحظات سیاسی، آنها را مطرح کرده و دولت را مورد بازخواست قرار دهد.
در مجموع واکنش کاربران در شبکه‌های اجتماعی حاکی از وضعیت نامساعد حسن روحانی در مناظره بود. حامیان دولت در رسانه‌ها خود عملکرد روحانی در قبال قالیباف را ضعیف دانستند و از آن ابراز نگرانی کردند. آنها در مقابل از عملکرد جهانگیری در مناظره ابراز رضایت کردند. این وضعیت حاکی از باخت مضاعف حسن روحانی هم در مناظره و هم در بازی کاندیدای پوششی است. سیدابراهیم رئیسی دیگر کاندیدای منتقد دولت نیز با بیان انتقادات و راهکارهای دقیق و زیرساختی چهره‌ای متین و وزین از خود به نمایش گذاشت. رئیسی با تمرکز بر ریشه‌یابی ساختاری مشکلاتی نظیر فساد و فقر از راهکارهای خود برای رسیدگی به محرومان گفت. سیدابراهیم رئیسی آمار دقیقی از وضعیت حاشیه‌نشینی در کشور نیز ارائه کرد. وی درباره کاهش اختلاف طبقاتی نیز راهکارهایی ارائه کرد. این کاندیدای منتقد دولت که طی روزهای اخیر استقبال گسترده‌ای در شهرستان‌ها از وی صورت گرفته است؛ گفت که در وهله نخست باید یارانه 3 دهک پایین جامعه 3 برابر شود. در ادامه این گزارش، مهم‌ترین فرازهای مناظره دیروز 6 کاندیدای انتخابات دوره دوازدهم ریاست‌جمهوری را بخوانید.
به گزارش خبرگزاری‌ها، نخستین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری دیروز در استودیو شماره 11 سازمان صداوسیما برگزار شد. پس از قرعه‌کشی صندلی کاندیداها، مرتضی حیدری به تشریح برنامه مناظره پرداخت. بر اساس گفته‌های او مناظرات بعدی 15 و 22 اردیبهشت‌ماه برگزار خواهد شد. طبق برنامه‌ریزی در بخش اول مناظره، هر یک از نامزدها به قید قرعه در جایگاه قرار گرفتند و به مدت 4 دقیقه به سوالی که آن نیز با قرعه انتخاب شده بود، پاسخ دادند. سپس نامزدهای دیگر به مدت 2 دقیقه به نقد اظهارات وی می‌پرداختند. در پایان نیز نامزد پاسخگو به سوال، 3 دقیقه برای پاسخگویی به انتقادات زمان داشت. این روال برای هر 6 نامزد یکبار تکرار شد. در بخش دوم مناظره نیز هر نامزد 2 دقیقه برای پاسخ به سوال فرصت داشت و در بخش سوم و پایانی به هر کدام از نامزدها
3 دقیقه برای جمع‌بندی مطالب مطروحه زمان اختصاص یافت. هر چند پیش از این گفته می‌شد نخستین مناظره پیرامون مباحث اقتصادی است اما در ساعات پایانی مناظره به حوزه اجتماعی تغییر موضوع پیدا کرد. طبق این برنامه‌ریزی نیز نامزدها به بیان نقطه نظرات خویش پرداختند اما جذاب‌ترین مباحث مناظره روز گذشته زمانی آغاز شد که حسن روحانی برای پاسخ به پرسش، پشت تربیون قرار گرفت و پس از اظهارات او قالیباف به طرح سوالاتی از وی پرداخت. اما ورود اسحاق جهانگیری کاندیدای پوششی حسن روحانی به مباحثه با قالیباف، مناظره را به صورت مناظره رفت و برگشت بین قالیباف از یکسو و روحانی و جهانگیری از سوی دیگر تبدیل کرد و تا پایان مناظره نیز این مناظره 3 نفره ادامه داشت. بر اساس این گزارش، حسن روحانی در پاسخ به سوالی درباره اشتغال جوانان گفت: مساله ازدواج یکی از نیازهای طبیعی انسان‌ها و جوانان ما است. امروز مشکلاتی در این زمینه وجود دارد. نخستین مشکل، مشکل اقتصادی است.
وی تاکید کرد: فضای امید به آینده باید در جامعه به‌وجود آید. اولین اقدام برای مسائل اجتماعی، ایجاد امید نسبت به آینده است. زمانی که جامعه نسبت به آینده در حال تردید باشد و هر روز یک مساله‌ای جامعه را تهدید کند و هر روز مردم شاهد یک حصر و تهدید جدید برای کشور خود باشند و نشاطی برای جامعه باقی نگذاریم و هر روز یک محدودیت سلیقه‌ای برای جوانان به‌وجود آوریم، نشاط مردم نسبت به آینده را دچار مشکل می‌کنیم. نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح کرد: جامعه را باید به آینده امیدوار و شغل لازم را برای جوانان ایجاد کنیم. در طول سال‌های ۸۳ تا ۹۳، 6 میلیون و ۶۰۰ هزار نفر آماده ورود به بازار کار بودند که ۶۰۰ هزار نفر شغل پیدا کردند. این وضع در شرایطی بود که وضعیت درآمدی کشور خوب بود و می‌توانستیم همه کسانی را که در دهه ۶۰ متولد شدند در دهه ۸۰ به بازار کار وارد کنیم. وی با تاکید بر اینکه امروز امید به آینده بین جوانان افزایش یافته، گفت: ایجاد اشتغال یعنی شرایط کسب‌وکار در جامعه بهبود یابد؛ رتبه کسب‌وکار ایران از ۱۵۲ به ۱۲۰ کاهش یافته و این امر نشان می‌دهد شرایط کسب‌وکار در جامعه بهبود یافته است. اعتماد به سرمایه‌گذاری در جامعه افزایش یافته است. وی تصریح کرد: در جامعه امروز ما مردم به فضای مجازی دست یافته‌اند. اگر دولت یازدهم نبود همه این راه‌ها مسدود می‌شد و دوستان ما نمی‌توانستند از این فضا برای تبلیغات خود استفاده کنند. امید به آینده و اشتغال از موضوعات مهم است.
قالیباف و نقد سخنان روحانی
قالیباف در نقد سخنان روحانی گفت: مشکل جدی امروز ما در بحث ازدواج، اشتغال است. شما در آغاز دوره در همان ابتدای مذاکرات به مردم قول دادید 4 میلیون شغل ایجاد کنید.
روحانی با قطع سخنان قالیباف گفت: یک سایت گمنام حرفی می‌زند و یک سایت معروفی آن را نقل می‌کند و یک روزنامه هم آن را نقل می‌کند و شما هم می‌خواهید از آن نقل کنید؛ من هرگز به مردم قول ایجاد 4 میلیون شغل نداده‌ام. در ادامه قالیباف گفت: ما از سایت خود شما نقل می‌کنیم، تحمل کنید؛ چند دقیقه اتفاقی نمی‌افتد، اجازه دهید صحبت کنم. وی افزود: امید و نشاط مهم است، حتما حقوق شهروندی مهم است، شبکه‌های اینترنتی هم لازمه امروز زندگی است اما واقعا امروز افسردگی در کشور چقدر شده است؟ بنا بر آمار دولت، شرایط غیرقابل قبول است. قالیباف ادامه داد: نشاط مردم با زندگی خوب، خوش است، شما می‌گویید زندگی خوش هست و کسب‌وکار رونق دارد؛ مردم عزیز! آیا شما حس‌تان این است که کسب‌وکار رونق پیدا کرده است؟! در چند سال گذشته آمار بیکاری اضافه شده یا نه؟! وی گفت: آقای روحانی اجازه حرف زدن نمی‌دهد و در حرف من می‌آید، اگر اینها را حل کردید، نشاط را آورده‌اید؛ اشکال اساسی ما سرمایه نیست، سرمایه در داخل و خارج هست، بلکه نوع مدیریت و اینکه اجازه حرف زدن نمی‌دهید، مشکل است.
حکایت جهانگیری از حمله به سفارت
در ادامه جهانگیری با اشاره به دیدگاه‌های حسن روحانی درباره راه‌های افزایش زمینه ازدواج اظهار داشت: احترام و کرامت جوانان باید حفظ شود تا زمینه اشتغال آنها فراهم شود.
وی افزود: در این کشور بیشترین زمینه برای گردشگری و اشتغالزایی وجود دارد؛ چه کسانی باعث شدند وقتی ۷۰۰ هزار نفر برای زیارت وارد مشهد می‌شدند و زمینه اشتغال برای مردم مشهد فراهم می‌شد، این مساله منتفی شود؟ ما که به سفارت عربستان حمله نکردیم؛ چه کسانی زمینه این کارها را فراهم کردند و حمایت هم کردند؟!
جمع‌بندی روحانی
حسن روحانی در جمع بندی پایانی صحبت‌های خود گفت: ما اینجا برای رای جمع کردن نیامده‌ایم، هدف مناظره این است که برنامه‌های آینده‌مان را توضیح دهیم و مردم می‌خواهند از میان نامزدها یک نفر را انتخاب کنند که ما باید در این راستا به مردم کمک کنیم. وی افزود: اینکه از حرف، کلامی یا سایتی درست و نادرست برای لطمه زدن به رقیب استفاده کنیم کار صحیحی نیست و کسانی که در این راه آمده‌اند هدف‌شان خدمت به مردم و کشورشان است. نامزد انتخابات تاکید کرد: نسبت‌هایی که به هم می‌دهیم باید صحیح باشد و نادرست نباشد. من اگر خواستم آقای قالیباف به صحبت‌های خود ادامه ندهد چون نخواستم گناهش اضافه شود و این اشتباه ادامه پیدا نکند. روحانی خاطرنشان کرد: در راستای ازدواج جوانان نمی‌توانیم عدد و رقم دهیم و بگوییم یک میلیون شغل یا مسکن ایجاد می‌کنم مگر اینکه برنامه‌ای داشته باشیم. مردم نیز باید بدانند درآمد اصلی دولت از نفت و مالیات است.
وی تصریح کرد: مالیات را می‌توان وسعت داد که دولت در این راستا توجه را بیشتر کرده و حتی در مرزها سامانه‌ای طراحی کرده که هر کالایی وارد می‌شود تا پایان مراحل، دریافت مالیات از آن مشخص است. روحانی ادامه داد: ما می‌خواهیم روز به روز اتکا به نفت در دولت کم شود. این دولت به جای ۳۵ درصد اتکا به نفت امروز اتکا به نفت را به زیر ۳۰ درصد آورده است. پس اتکا به نفت در این دولت کاهش یافته است.
وی افزود: ما طبق برنامه حدود ۴۰ میلیارد دلار را به صندوق ریخته‌ایم که در دولت بعد نیز برنامه داریم این مبلغ به ۶۰ میلیارد دلار برسد.
وی با اشاره به وعده ایجاد ۴ میلیونی شغل توسط یکی از کاندیداها ادامه داد: این وعده‌ها باید یک حساب و کتابی داشته باشد. اینکه می‌گوییم ما ۴ میلیون شغل ایجاد می‌کنیم، باید بدانیم منابع این از کجا تامین خواهد شد؛ اگرنه ما می‌گوییم چرا 4 میلیون، اصلا 10 میلیون شغل ایجاد می‌کنیم. ۲۰۰ میلیارد دلار در نفت و گاز سرمایه‌گذاری داریم. البته این نسبت به نیاز ما خیلی کم است. ما به رشد 8 درصدی نیاز داریم که محتاج سرمایه‌گذاری خارجی هم هست.
وی افزود: ما باید امکانات دولت را نیز مدنظر قرار دهیم و با توجه به آن عمل کنیم. مهم‌ترین مساله فعلی امید دادن به جوانان از طریق ایجاد فضای نشاط و شادی در جامعه است که الحمدلله در این سال‌ها این فضای امید بیشتر شده و بیشتر هم خواهد شد.
پس از حسن روحانی، اسحاق جهانگیری پشت جایگاه ویژه قرار گرفت. وی در پاسخ به این سوال که راه‌حل شما درباره عدم رضایت کافی ارباب رجوع در دستگاه‌های اجرایی چیست و چه اقدامی برای کاهش بروکراسی در ادارات انجام خواهید داد، اظهار داشت: سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد و رضایت به مشارکت مردم؛ اگر این سرمایه کاهش یابد باعث آسیب اجتماعی می‌شود.
وی ادامه داد: رویکرد غالب در دولت یازدهم به مسائل اجتماعی، منحصر به فرد بود؛ به گونه‌ای که نگاه آمرانه و خشن و قضایی را به نگاه علمی تغییر داد که در این نگاه اخلاق دورنمایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
جهانگیری با بیان اینکه باطل‌السحر فریب، آگاهی مردم است، افزود: در جلساتی که محضر مقام معظم رهبری با حضور سران 3 قوه درباره مسائل اجتماعی تشکیل شد تصمیمات خوبی گرفته شد.
نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار داشت: در رابطه با رضایت ارباب رجوع در ادارات نیز پایش‌های مهمی در سطح ملی، استانی و شهرستانی انجام دادیم که مشخص شد بیشترین عدم رضایت مردم از شهرداری‌ها، بانک‌ها و دستگاه قضاست.
وی با تأکید بر اینکه باید شفافیت رعایت شود و مردم نسبت به حقوق خود مطلع باشند، گفت: دولت الکترونیک باید به طور جدی مدنظر باشد و کشور به صورت الکترونیک اداره شود؛ سامانه‌های الکترونیکی در دستگاه‌ها باید با هم مرتبط باشند.
جهانگیری تصریح کرد: مهم‌ترین هدفی که ما از استقرار دولت الکترونیک دنبال می‌کنیم این است که روند خدمت‌رسانی به مردم تسهیل شود و پس از آن نظارت جدی بر فرآیندهای دستگاه‌ها اهمیت دارد و مجوزهای غیرضروری هم باید لغو شود.
صادقانه بگویید آمده‌اید گزارش دولت بدهید
قالیباف در نقد جهانگیری گفت: شما به اخلاق اشاره کردید و کاش اخلاق را رعایت می‌کردید. این از پدیده‌های عجیب است که شما به‌عنوان معاون اول رئیس‌جمهور نامزد شدید، البته این حق شماست. می‌گویید ما با هم رقیبیم اما صداقت شما چند روز آینده معلوم می‌شود که هستید یا نه؟
وی افزود: صادقانه بگویید آمده‌اید که گزارش کار دولت را دهید پس حداقل اگر می‌خواهید گزارش کار دولت را بدهید گزارش درست دهید.
قالیباف گفت: یک مطالعه اولیه نشان می‌دهد صدور پروانه ساخت‌وساز در تهران مجانی است و ما هیچ‌وقت اقتصادی نگاه نکرده‌ایم. درباره منطقه ۱۲ که شما رفتید بازدید خودتان توضیح دهید چه ساختید؟
وی ادامه داد: متعجب هستم از شما که حاضرید دستاویز سیاست دیگران شوید؛ اگر بحث می‌شود اختیار را به مردم دهیم خوب است بدانیم یک دهه از ایجاد شورایاری‌ها می‌گذرد اما دولت 2 ماه پیش ابلاغ کرد حق واگذاری کار به مردم را ندارید.
قالیباف ادامه داد: مشکل دولت شما این است که می‌گویید نمی‌شود و از همان 4 درصد دفاع میکنید. مردم قضاوت کنند که وقتی کسی می‌خواهد وام بگیرد هزار مسیر جلوی پای او می‌گذارند تا نتواند وام بگیرد اما وام‌های بانکی به همان 4 درصد می‌رسد؛ این بی‌صداقتی است.
محمدباقر قالیباف آخرین کاندیدایی بود که در جایگاه ویژه برای پاسخ به سوال قرار گرفت. او در پاسخ به این سوال که چه راهکار و برنامه موثری در مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی، مصرف بی‌رویه آب و جنگل‌زدایی و پدیده ریزدگردها پیشنهاد میکنید، گفت: بحث مربوط به بحران محیط‌زیست از مشکلات بزرگ کشور است، امروز مشکلات جدی اقتصادی تاثیر خود را در حوزه اجتماعی گذاشته و در حوزه محیط‌زیست نیز یکی از معضلات مشکل ریزگردهاست. وی افزود: روندی که تا امروز پیش رفته مطلوب نبوده و ریزگردها تا مرکز تهران هم پیش آمده است.
قالیباف ادامه داد: گفته می‌شود این مشکل از آن سوی مرزهاست، در حالی که بخش قابل توجه این مشکل به دلیل بی‌توجهی‌های داخل است. در همین مشکل اخیر اهواز که مردم می‌گفتند «ریزمرگ»، مشکلات داخلی بود. وقتی درختکاری و مالچ‌پاشی را رها میکنید طبیعی است که این مشکلات پیش می‌آید. قالیباف گفت: امروز از حقوق شهروندی حرف می‌زنید، اولین حق مردم هواست. ما با بی‌تدبیری هوا را از مردم گرفته‌ایم. در آلودگی هوای تهران گفتم این مشکل قابل حل است. با دولت جلسه گذاشتیم، طرح دادیم و دولت قبول کرد اما گفتند خودمان اجرا می‌کنیم. آقای جهانگیری توضیح دهند چه کردند؛ ماشین‌هایی را که ۳۰ سال در جاده بود دوباره وارد شهر کردند.
نامزد انتخابات تصریح کرد: مشکل محیط‌زیست مثل بحران اجتماعی و اقتصادی حل نشده است و این دولت می‌گوید برای فلان طرح پول نداریم، برای فلان طرح روش نیست یا می‌گوید نمی‌توانیم؛ ما می‌توانیم! ظرفیت‌ها مشخص است، نگویید این حرف شعاری است.
روحانی و نقد سخنان قالیباف
حسن روحانی در پاسخ به اظهارات قالیباف گفت: جناب آقای قالیباف گفتند ما هوا را نباید از مردم بگیریم. خب! در تهران چه کسی هوا را از مردم گرفته است. ایشان مرتب می‌خواهد جامعه غنی و فقیر درست کند؛ جامعه ۴ درصدی و ۹۶ درصدی.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ادامه داد: خب! این برج‌های بزرگ را مجوزش را به آن ۴ درصد دادید. من معتقد به ۴ درصد و ۹۶ درصد نیستم اما شما که مرتب این شعار را می‌دهید مجوز این برج‌های بلند را به چه کسی دادید. شما مجوز برج ۳۳ طبقه را به همان فردی که اموال مردم را غارت کرد و 8/3 میلیارد از پول مردم را خورد دادید.
وی اظهار داشت: شما این مجوزهایی را که در کوچه‌های ۱۰ متری و ۱۲ متری برای ساخت برج ۲۰ طبقه می‌دهید با چه مجوزی این کار را میکنید. تمام درخت‌های 300 - 200 ساله تهران در حال قطع شدن است و به جای آن درخت یکساله کاشته می‌شود. در بوستان‌ها و پارک‌ها مجوزهای ساخت‌وساز داده شده است. بنده پرونده‌های متعددی را دارم که شورایعالی شهرسازی شکایت کرده است. حسن روحانی ادامه داد: بیشترین کاری که این دولت انجام داده مدرن کردن آبیاری کشاورزی است. بیش از همه دولت‌های گذشته ۳۰۰ هزار هکتار آبیاری مدرن شده است. ۴۰۰ میلیون متر مکعب به‌خاطر بستن چاه‌های غیرمجاز صرفه‌جویی شده است.
جهانگیری و نقد سخنان قالیباف
جهانگیری در نقد سخنان قالیباف درباره موضوع محیط‌زیست و راه‌های حفظ آن گفت: بحث‌های زیست‌محیطی جزو مهم‌ترین مسائلی است که مردم درگیر آن هستند و دولت‌ها وظیفه دارند کار جدی انجام دهند.
وی افزود: محیط‌زیست مهم‌ترین اقدام دولت یازدهم بود؛ هم در زمینه دریاچه ارومیه و هم در زمینه بنزین پتروشیمی که به طور کامل آن را حذف کردیم؛ امروز در بیش از ۴۰ شهر، بنزین یورو ۴ استفاده می‌شود. نامزد انتخابات ادامه داد: ریزگردها طبق مطالعات دقیق ۷۰ درصد منبع خارجی دارد که در گفت‌وگوهای بین‌المللی پیگیر آن هستیم. جهانگیری عنوان کرد: آقای قالیباف! ۱۲ سال شهردار تهرانید! چطور نتوانستید تفکیک زباله کنید؟ ایشان فقط شهردار سازه و پروانه ساخت دادن است. بروید منطقه ۲۲ را ببینید. وی افزود: شما طوری صحبت میکنید که انگار مسؤول کل عالم هستید! شما ما را متهم میکنید به مدیریت ۶۰ سال قبل.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار داشت: باید بپذیرید با روش‌های تند نظامی نمی‌توانید تهران را بگردانید.
جواب قالیباف به نقدهای جهانگیری
سپس قالیباف در جواب جهانگیری گفت: اینکه می‌گویم شما دولت 4 درصدی‌ها هستید به همین خاطر است که هیچ‌وقت بین مردم نیستید، امروز شهرداری از زباله، برق تولید می‌کند و مابقی آن در کمپوست استفاده می‌شود. از اتاق‌های‌تان بیرون بیایید و این مساله را ببینید. این دوستان شما بودند که زباله را از روی زمین جمع می‌کردند و نمی‌دانستند امروز می‌شود آن را مکانیزه کرد.
وی افزود: شما پول حمل‌ونقل را نه به تهران و نه به هیچ شهر دیگری نداده‌اید اما ۷۰ کیلومتر مترو را تحویل گرفتیم و امروز به 300 کیلومتر رسیده‌ایم. بیش از ۲۰ هزار هکتار جنگلکاری در اطراف تهران کرده‌ایم و امروز به ۳۹ هزار هکتار در اطراف تهران رسیده‌ایم.
کاندیدای انتخابات ادامه داد: اگر بلندمرتبه‌سازی را می‌گویید، باید بگویم این جزو قانون دولت 4 درصدی‌هاست. در بحث مهاجرت حداکثر ۲۴ درصد مردم به دشت تهران آمده‌اند. شما بحث از صداقت و اخلاق میکنید؛ همه دیدند که شما قول تحول اقتصادی ۱۰۰ روزه دادید، چون خودتان گفتید من می‌گویم که اینها عقل ندارند؛ البته می‌گویم صداقت هم ندارید.
قالیباف گفت: کشور امروز در دست
4 درصد دلال و زالوصفت است؛ همان فردی که امروز در زندان است، بگویید چه کسی به او لوح تقدیر داد؟ شما از او تقدیر کردید؛ من متأسفم.
وی ادامه داد: مهم‌ترین کار دولت قبل این بود که به روستاها می‌رفت، شما کی به روستاها رفته و به مردم سر زده‌اید؛ جز اینکه در 2 جلسه در یک استان شرکت میکنید و بازمی‌گردید. امروز مردم می‌دانند این کشور ظرفیت دارد. آقای جهانگیری! شما آمده‌اید کمک‌حال آقای روحانی باشید و اعداد و رقم‌ها را می‌گویید. دقت کنید که ارز کشور می‌تواند به 2 برابر تبدیل شود البته نه با روش رانتی که شما پیش می‌گیرید.
کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح کرد: در تهران بلندمرتبه‌سازی است اما مشکل اراک، کرج و اهواز چیست؛ مدیریت شما سنتی است، این اعتقاد همه جامعه است.
قالیباف خاطرنشان کرد: شما اعتقاد واگذاری به مردم را ندارید، چه کسی شورایاری‌ها را منحل کرد؟
وی یادآور شد: مردم عزیز ایران! یکی از برنامه‌های من واگذاری تصدی‌گری به استان‌هاست.
نقدهای ساختاری رئیسی
در نخستین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی انتقادات متین و ریشه‌ای پیرامون مباحث مطرح‌شده در مناظرات داشت. ویژه‌ترین مباحثی که وی بدان پرداخت مربوط به حاشیه‌نشینی، مبارزه با فقر و پیگیری موضوعات مسکن‌مهر و ازدواج جوانان بود. وی در بخشی از اظهارات خود گفت: نخستین موضوع در بحث حاشیه‌نشینی بحث آمار است که باید آمار دقیقی در این باره منتشر شود، چراکه آمار ۱۱ میلیون مربوط به سال ۹۲ است، در حالی که امروز آمار حاشیه‌نشینی در حدود ۱۶ میلیون نفر است.
وی ادامه داد: درباره علل پدیده حاشیه‌نشینی یکی از دلایل آن کم‌آبی روستاها است که باعث مهاجرت از روستاها به حاشیه شهرهای بزرگ شده است. رئیسی با بیان اینکه نخستین گام برای ساماندهی حاشیه‌نشینی نوسازی و بهسازی مسکن و نظام شهری است، گفت: تثبیت مالکیت، توجه به بهداشت و مشکلات اجتماعی حاشیه‌نشین‌ها و دعوت از سرمایه‌گذاران و صنایع برای رونق حاشیه شهرها از جمله راهکارهای ساماندهی حاشیه شهرهاست. وی در پاسخ به این سوال که چه برنامه‌ای برای رشد عدالت اجتماعی و کاهش طبقات اجتماعی دارید؟ گفت: عدالت اجتماعی یکی از اهداف مهم نظام جمهوری اسلامی است و فاصله طبقاتی به هیچ عنوان زیبنده نظام نیست.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: آنچه نگران‌کننده است، این است که ضریب جینی نشان‌دهنده این است که در سال‌هایی که هدفمندی یارانه‌ها مطرح بود، این فاصله کمتر شده و در سال‌های اخیر شاهد افزایش آن از 36/0 به 43/0 بوده‌ایم که ۷ واحد افزایش پیدا کرده است.
حجت‌الاسلام رئیسی در جمع‌بندی سخنان خود با اشاره به اینکه در مفاهیم دینی ما پس از توحید مفهوم عدالت عنوان شده است، گفت: آنچه شاهد آن هستیم بیکاری جوانان تحصیلکرده و تعطیل شدن واحد‌ها و کارگاه‌های تولیدی و اقتصادی است که این مشکلات خود به خود سبب افزایش فاصله طبقاتی خواهد شد. وی افزود: برخی افراد درآمدشان یارانه‌ای است که از دولت دریافت می‌کنند و سوال این است آیا امکان زندگی با این مقدار درآمد وجود دارد؟ رئیسی با بیان اینکه امروز با واقعیات زندگی محرومان مواجه هستیم، اظهار داشت: وام‌های کلانی در اختیار عده‌ای خاص قرار گرفته در حالی که امروز جوانان برای دریافت تسهیلات ازدواج مدت قابل توجهی را باید در نوبت قرار گیرند.
روایت قالیباف از کمک زنجانی به ستاد روحانی
در بخش دوم مناظره، هر یک از کاندیداها به مدت 2 دقیقه به یک سوال پاسخ دادند. محمدباقر قالیباف در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه جمعیت جوان یکی از مؤلفه‌های اقتدار یک حکومت است، مهم‌ترین طرح و برنامه شما در جهت افزایش نرخ جمعیت چیست؟ گفت: قبل از پاسخ به این سوال باید بگویم در بخش قبلی سخنان‌مان، آقای روحانی گفتند آماری که من عرض کردم دروغ است. متأسفانه ما با پدیده‌ای روبه‌رو هستیم که به دوربین نگاه می‌کنیم، چیزی می‌گوییم اما حرف دیگری می‌زنیم. شما قول دادید 4 میلیون شغل ایجاد کنید و تحول ۱۰۰ روزه در اقتصاد به وجود بیاورید اما می‌گویید من این مساله را از سایت‌های غیرمجاز گرفته‌ام.
وی در حالی که تصویر پرینت گرفته شده از سخنان حسن روحانی از سایت ریاست‌جمهوری را مقابل دوربین گرفت، گفت: من تصویر و صوت این اظهارات آقای روحانی را آورده‌ام که در تبلیغات انتخاباتی ۹۲ این وعده‌ها را دادند؛ گفتم صوت این اظهارات هم پخش شود اما به من اجازه ندادند.
قالیباف گفت: این کار خوبی نیست، تهمت زدن خوب نیست.
کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری افزود: موضوع جوانان مهم‌ترین موضوعی است که باید به آن پرداخته شود؛ بزرگ‌ترین فرصت ما، نیروهای جوان هستند که به خاطر همان 4 درصد و رانتخواران، نتیجه این شده که از این جوانان استفاده نشده است. وی تصریح کرد: اگر همین‌گونه پیش برویم، سال ۱۴۰۰ بخشی از جامعه ما پیر خواهد شد، بنابراین باید نرخ رشد جمعیت را متعادل کنیم.
روحانی نیز در دور دوم مناظره درباره حقوق زنان گفت: اشتغال زنان اهمیت زیادی دارد، در این دولت اقدام مهمی صورت گرفت. اشتغال زیادی دولت برای جوانان ایجاد کرد، ۷۰۰ هزار شغل برای بانوان ایجاد کردیم، در استخدام اخیری که ابلاغیه‌اش فقط برای مردان بود و بعد عوض شد، خانم‌ها ۵۳ درصد در آزمون برای استخدام موفق شدند.
وی با بیان اینکه زنان درصد بالایی از دانشجویان را تشکیل می‌دهند، گفت: در برخی زمینه‌ها استعدادهای زنان بیشتر از آقایان است. صیانت از آنها مهم است. باید کاری کنیم خانواده‌ها استحکام داشته باشند.
روحانی دلیل اصلی آسیب‌های اجتماعی را از بین رفتن استحکام و صیانت خانواده خواند و گفت: نتوانستیم همه افراد خانواده را برای شرایط امروز آماده کنیم. روحانی اظهار داشت: من قصد داشتم جمع‌بندی راجع به مساله سرمایه‌های اجتماعی و مسائل اجتماعی داشته باشم، منتها چون 3 نسبت به من داده شد که نادرست بود و شاید بعداً فرصتی برای پاسخگویی نداشته باشم، فعلاً از همین فرصت برای پاسخگویی استفاده می‌کنم.
وی ادامه داد: ارائه برنامه ۱۰۰ روزه از سوی کاندیداها در دنیا معمول است، در دوره قبل هم بنده یک برنامه ۱۰۰ روزه داشتم که در پایان ۱۰۰ روز اعلام کردم چه کارهایی انجام دادم؛ یکی از آنها توافق هسته‌ای بود که در همان مدت ۱۰۰ روز، توافق موقت ژنو صورت گرفت، بنابراین این حرف کاملاً روشن است. کاندیدای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری درباره وعده اشتغال 4 میلیونی‌اش نیز گفت: بنده در مصاحبه‌ای گفتم اگر ۱۰ میلیون گردشگر در سال اضافه شود این اشتغالزایی صورت می‌گیرد. در میانه مناظره فرصت یک دقیقه و 8 ثانیه‌ای روحانی به پایان رسید و مجری به وی تذکر داد که دیگر فرصتی برای صحبت ندارد اما روحانی به اظهارات خود ادامه داد و گفت: اتهام دروغ به من زده شد، صادرکننده‌ها جلسه گذاشتند، از من دعوت کردند و من سخنرانی کردم. در آنجا به صادرکنندگان برتر جوایزی داده شد، اصلاً نمی‌شناختیم این افراد چه کسانی هستند.
وی با اشاره به قالیباف گفت: ایشان این مطلب را بدون اینکه دقت کنند، بیان کردند.
در ادامه محمدباقر قالیباف که از سوی روحانی متهم شده بود، اظهار داشت: شما لوح دادید، مصاحبه رئیس قوه‌قضائیه وجود دارد، همین آقایی که در زندان است، رئیس قوه‌قضائیه اعلام کردند همین آقا به ستاد شما کمک کردند؛ این پدیده زشت است، به دوربین نگاه میکنید و نمی‌گویید.
روحانی خطاب به قالیباف گفت: ایشان اتهام می‌زند، ستاد من تکذیب کرده، همه هم شنیدند، او هم نگفته که کمک کرده، بلکه گفته‌اند آن فرد مدعی شده است. یک فرد مفسد محکوم به اعدام، یک ادعایی کرده است، از آدم مفسد که کسی نقل‌قول نمی‌کند؛ از اینجا به مردم می‌گویم که در این جلسه هر سه مورد دروغ محض بوده است.