علیرضا پورصباغ: نمی‌دانم چقدر این حرف می‌تواند مخالف یا موافق داشته باشد اما سینمای پس از انقلاب ایران همیشه منتظر فیلمی از بهروز افخمی است. هر فیلمی از او  یک اتفاق تازه در سینمای ایران است. وقتی هم آرا و نظراتش را پس از فیلم می‌شنویم، دوست داریم آخرین ساخته‌اش را دوباره تماشا کنیم. راستش را بخواهیدکسانی که به غلط یا درست عنوان بزرگ سینما را یدک می‌کشند در
یکی ـ دو سال اخیر بدترین آثار خود را ساخته‌اند و به قول افخمی مردم را از سالن سینما اخراج کرده‌اند اما «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» هر مخاطبی را ذوق‌زده می‌کند که به سینما برود. پس از دیدن آخرین ساخته افخمی به این موضوع فکر می‌کردم که مردم با دیدن فیلم حالشان خوب خواهد بود و دلم می‌خواست پس از پایان گفت‌و‌گو به بهروزخان بگویم همیشه افخمی بمان .
***
  به وسواس خاصی دچار شدید دلیل این وسواس همان مساله‌ای است که بارها اشاره کردید...من تصورم از شما این است که دنبال شیوه‌ای تازه در روایتگری و پیدا کردن قصه‌های تازه هستید.
من همیشه تلاش می‌کنم قصه‌ای خوب و درخور پیدا کنم، قصه‌ای که بتواند مرا و مخاطب را توامان سر ذوق بیاورد و انرژی لازم را برای تولید فیلم به من بدهد. حقیقتا چنین قصه‌هایی کم پیدا می‌شود. البته برای کسی که در ایران زندگی می‌کند و می‌خواهد فیلم ایرانی بسازد، قصه‌های نگفته زیادی وجود دارد ولی مشکل فیلمسازهای آمریکایی این است که تمام قصه‌های خود را به شکل‌های مختلف و مکرر گفته‌اند و مشکل پیدا کردن قصه در سازوکار هالیوود جدی‌تر است.
 و این حجم تولید و بازآفرینی آثار گذشته در هالیوود به همین دلیل است؟
بله! و همانطور که شاهد هستیم در بسیاری از موارد آثار گذشته را تکرار می‌کنند و گاه فیلمی را که قبلا ساخته شده است دوباره و سه‌باره می‌سازند یا نام اثر را عوض می‌کنند یا حتی بدون تغییر نام اثر، آن را دوباره‌سازی می‌کنند. یکی از دلایل این بازی‌های فرمالیستی و کله معلق زدن با دوربین و... که هم در سینمای اروپا و هم آمریکا دیده می‌شود، همین است که پیدا کردن قصه تازه حقیقتا مشکل است.
  یکی از دلایلی هم که سبب می‌شود طیف گسترده‌ای از اهالی رسانه و منتقدان آثارتان را با جدیت بیشتری دنبال کنند خاص بودن آثار شماست و دغدغه سینمای اقتباسی. آیا کماکان دغدغه اقتباس دارید؟
من همیشه و حتی از فیلم اولم این دغدغه را داشتم. خواسته یا ناخواسته؛ سریال «کوچک جنگلی» هم اقتباس بود. یعنی فیلمنامه‌ای که آقای «تقوایی» نوشته بود، اقتباسی بود از رمان «احمد احرار» با نام «مردی از جنگل» و تقوایی در فیلمنامه اولیه به این موضوع اشاره‌ای نکرده بود. موقعی که همه مدارک و مراجع را برای سریال کوچک جنگلی جمع‌آوری می‌کردم و می‌خواستم فیلمنامه را بازنویسی کنم متوجه رمان «احمد احرار» شدم و دیدم شباهت زیادی وجود دارد. شباهت بیشتر از آن بود که بتوان نادیده گرفت. در نتیجه در تیتراژ سریال «کوچک جنگلی» قید کردیم که اقتباسی از رمان مردی از جنگل نوشته «احمد احرار».داستان فیلم «عروس» را آقای «علیرضا داوودنژاد» نوشته بودند و من آن را بازنویسی کردم یا خیلی از فیلم‌های دیگری که ساختم، مثلا «روز شیطان» اقتباسی بود از داستان «فردریک فورسایت» (پروتکل چهارم). برخی دیگر از فیلم‌هایی که ساختم، اقتباس‌های کمرنگی هستند و به همین علت منبع اقتباس عنوان نشده است ولی من در مصاحبه‌هایم به آن اشاره کرده‌ام. مثلا شباهت «شوکران» با فیلم «پنجره» و داستانی که پنجره از آن اقتباس شده بود یعنی داستان «یک تراژدی آمریکایی» از«تئودور درایزر» که قبلا به آن اشاره کرده‌ام. «گاوخونی» هم اقتباس است. پس از گاوخونی، سیر اقتباس‌های ادبی من مسیر تازه‌ای پیدا کرد. همیشه آرزوی  چنین رویکردی را داشتم که به صورت پیوسته اتفاق افتاد. خیلی از داستان‌ها هستند که از سال‌ها پیش حقوق اقتباس آنها را خریده‌ام یا اگر خارجی هستند به خریدن حقوقشان فکر کرده‌ام.
 چه کتا‌ب‌ها یا منابعی جهت اقتباس‌های بعدی مدنظرتان است؟
خیلی زیادند. مثلا از داستان‌های جعفر مدرس صادقی 4 داستان را خریده‌ام و حقوق اقتباس آن متعلق به من است؛ «کله اسب»، «سفر کسری»، «شریک جرم» و «عرض حال». حقوق برخی داستان‌های ایرانی را هم خریداری کرده‌ام که شاید یا خودم به ساخت آن اقدام کنم یا به شخص دیگری واگذار کنم.
  استفاده از داستان‌های صادقی چرا بعد از «گاوخونی» ادامه پیدا نکرد؟
بخشی از مشکلات مربوط به سانسور است یا به نوعی مشکلات مربوط به وضعیت سیاسی و اجتماعی مانع شد. یعنی نمی‌توان قصه‌ها را در شرایط درست و باورپذیر ساخت.
 یعنی ممیزی هم بلای جان شماست؟
بله! ممیزی که همه جای دنیا و از جمله ایران وجود دارد.
  پای اعتماد به فیلمساز در میان نیست؟
موضوع اعتماد نیست. ببینید! خود من هم ممکن است با خواندن برخی داستان‌ها به این نتیجه برسم که نباید ساخته شوند. مثلا«کله اسب» داستان بسیار زیبایی است اما درباره دوره بحرانی جنگ‌های داخلی اوایل انقلاب است.
 یعنی سوءتفاهم سیاسی به وجود می‌آورد؟
ممکن است اقوام کرد را ناراحت کند. داستانی است که در یک طرف آن یک دختر کرد است و ساخته شدن این داستان ممکن است موجب جریحه‌دار شدن احساسات کردها شود. این چیزی است که خود من هم دوست ندارم اتفاق بیفتد و تا موقعی که در این زمینه حساسیت زیادی وجود دارد شاید نتوان «کله اسب» را به آن صورتی که شایسته است، ساخت. البته «کله اسب» قابلیت خوبی برای اقتباس دارد.
 چرا از میان این همه منبع برای اقتباس «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» نوشته‌های خانم شیرمحمدی را انتخاب کردید؟
«آذر، شهدخت...» را قرار بود خود مرجان کارگردانی کند من فیلمنامه را نوشتم تا مرجان بسازد. زمانی که نزدیک موعد فیلمبرداری شدیم؛ مرجان کمی مردد شد و فکر کرد بهتر است با یک فیلم کوچک‌تر و جمع و جورتر شروع کند و از من خواست «آذر، شهدخت...» را من کارگردانی کنم.
 چه چیزی در متن اولیه «آذر، شهدخت...» نظر شما را جلب کرد؟ تفاوت در روایت و استفاده از خرده پی‌رنگ‌ها بود که شما را برای ساخت این فیلم مشتاق می‌کرد؟
من داستان‌های مرجان از جمله تمام داستان‌های کوتاه و دو رمانی که اخیرا نوشته را دوست دارم. همه رمان‌هایش قابلیت فیلم شدن دارند و اتفاقا فیلم‌های خوبی از آنها تولید می‌شود. منتها اگر قرار بود خودم از بین این دو رمان، یکی را برای تولید فیلم انتخاب کنم، داستان رمان اولش را انتخاب می‌کردم به نام «این یک فصل دیگر است». آن رمان کمی پرخرج‌تر بود و همانطور که گفتم من فیلمنامه «آذر، شهدخت...» را برای کارگردانی خود مرجان نوشته بودم البته اگر بخواهم هرکدام از داستان‌ها و رمان‌های مرجان را تبدیل به فیلم کنم با علاقه زیاد این کار را انجام خواهم داد و البته سعی می‌کنم مود، موسیقی و لحن لازم را برای آن پیدا کنم. سعی می‌کنم همان کیفیتی را که موقع خواندن رمان برای مخاطب حاصل می‌شود، همان را در فیلم خلق کنم. این کاری است که هر زمان کار اقتباسی انجام می‌دهم، سعی می‌کنم رعایت کنم.
 استفاده از راوی در 2 فیلم اخیر شما تبدیل به یک قرارداد شده است. برخی منتقدان اعتقاد راسخی دارند اگر فیلم راوی نداشت سر و شکل بهتری پیدا می‌کرد. نظر خودتان چیست؟ این را هم اشاره کنم من با راوی موافقم چون یکی از بهترین و باحال‌ترین فیلم‌های «وودی آلن»، «زلیگ»، با راوی و نریشن پیش می‌رود.
ببینید! برخی از حرف‌های پیش‌پا افتاده و کلیشه‌ای در عالم نقد فیلم هست که شما از لحظه تولید فیلم می‌دانی این حرف‌ها و نقد بالاخره گفته و نوشته خواهد شد. اگر بخواهید از راوی در فیلم خود استفاده کنید، می‌دانید در فضای سینمای ایران حتما چنین نقدهایی گفته خواهد شد.
 یعنی آگاهی داشتید چنین ایراداتی جزو کلیشه‌های نقد به حساب می‌آید؟
بله! ما درباره گریمورها به شوخی می‌گوییم: «اگر ابرویتان پیوسته باشد، ابرو را برمی‌دارند، اگر پیوسته نباشد آن را خودشان پیوسته می‌کنند»! منتقدان هم همینطورند. هر حرفی که به ذهنشان برسد و ببینند می‌توان درباره فیلمی گفت را می‌زنند یا روی کاغذ می‌آورند. از جمله این حرف بسیار تکراری و بسیار بی‌معنا که «راوی در این فیلم می‌توانست استفاده نشود.» امروز در بسیاری از فیلم‌های آمریکایی از راوی استفاده می‌شود. کم، زیاد، گاهی به صورت موجز و مختصر و گاهی در تمام طول فیلم. و در آنجا برای هیچکس این سوال پیش نمی‌آید که استفاده از راوی خوب است یا بد. راوی هم ابزاری است مثل تمام ابزارهای فیلمسازی.
  بگذارید درباره مساله دیگری یا ژانر دیگری باهم حرف بزنیم. طبق طبقه‌بندی خاص منتقدان فیلم شما را ملودرام برمی‌شمرند، شما فیلمساز پایبندی به ژانر و قواعد ژانر هستید؟  
من مصاحبه‌ای با مجله فیلم (آقای طالبی‌نژاد) کردم و در آنجا همین صحبت به میان آمد. البته آقای طالبی‌نژاد خیلی وارد بحث نشد ولی ممکن است این بحث در این مصاحبه گسترش پیدا کند. نکته‌ای که در صحبت با طالبی‌نژاد هم بدان اشاره کردم این است که «آذر، شهدخت...» اصلا ملودرام نیست، حتی «شوکران» هم ملودرام نبود. من فکر می‌کنم تعریفی که در ایران از ملودرام متداول شده، غلط است. تعریف درست ملودرام این است: «درامی که همراه با مبالغه، تأکید، تشدید و به صورت بهره‌برداری احساساتی از موقعیت‌ها اجرا شده باشد». یعنی مساله اصلی در تعریف کلاسیک ملودرام این است که موقعیت دراماتیکی که با تشدید اجرا شده باشد. با در نظر نگرفتن منطق و واقعیت و با مبالغه کردن اجرا شود. با این تعریف از ملودرام، نمی‌توان «شوکران» را ملودرام نامید چون موقعیتش، یک موقعیت نامحتمل نیست. موقعیت استثنایی و مبالغه‌آمیز نیست.
 و پایان فیلم مبتنی بر تراژدی اصیل یونانی است و لحن فیلم شوکران را کلا تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بله! و به طور کلی هم هیچگونه مبالغه‌ای در اجرای موقعیت‌ها نشده است. همینطور درباره «آذر، شهدخت....» که اجرا و پرداختش همراه با مبالغه نیست، همراه با تشدید و زیاده‌روی در اجرا به نحوی که بخواهد بر احساسات تماشاچی تأثیر بگذارد نیست. بنابراین ملودرام شامل چارچوب‌های داستانی نمی‌شود. هر چارچوب داستانی را که بشود دراماتیک اجرا کرد، می‌توان آن را ملودراماتیک هم اجرا کرد. ملودرام در واقع نحوی از اجراست، نه نوعی از ساختار و چارچوب.
  «پیتر بروکز» درباره ملودرام کتابی نوشته و در این کتاب به این جمله اشاره می‌کند که «هیچوقت نشان دادن روابط خانوادگی نمی‌تواند دراماتیک باشد و هر صورتی از نمایش روابط خانوادگی ملودراماتیک است و روابط خانوادگی نمی‌تواند صورت دراماتیک پیدا کند». حتی بسیاری از منتقدان خارجی این جمله را درباره «جدایی نادر از سیمین» به کار بردند.
اشتباه می‌کنند، حتی «بروکز» هم اشتباه می‌کند. خیلی از کسانی که درباره سبک‌ها و درباره آثار هنری طبقه‌بندی انجام می‌دهند، اشتباهاتی می‌کنند که ناشی از منطقی نبودن روش آنهاست. باید از آنها پرسید درام شامل چه موقعیت‌هایی است؟ اگر می‌گویید همه موقعیت‌های خانوادگی ملودراماتیک است، پس درام شامل چه موقعیت‌هایی است و چرا شما فکر می‌کنید موقعیت‌های دراماتیک در چارچوبی خارج از خانواده
رخ می‌دهد؟
 « بروکز» مدعی است موقعیت‌های بیرونی جنبه رئالیستی دارد و قصه روان و شناور می‌شود اما روایت‌های خانوادگی از نظر تماتیک و شیوه قصه‌گویی محدود به چند موقعیت نمایشی آشنا می‌شود.
دلیلش برای این حرف چیست؟ ما نمی‌توانیم از خودمان قواعدی درست کنیم و به عنوان قواعد مسلم بیان کنیم. منطق آقای بروکز نظریه‌پرداز چیست؟ اگر کسی بگوید من به عنوان قصه‌نویس، هیچ یک از این قواعد را قبول ندارم چه پاسخی به او باید داد.
 البته بسیاری از فیلمسازان و منتقدان اعتقاد دارند ملودرام یعنی داستانی خانوادگی!
مهم‌ترین موضوع این است که ما بدهکار هیچ قاعده‌ای نیستیم جز منطق و عقل. ممکن است قصه‌گو، فیلمنامه‌نویس و روایتگری پیدا شود و به مدافع چنین نظریاتی بگوید من برای تمام این قواعد تعیین‌شده، پشیزی ارزش قائل نیستم و تنها وظیفه من، سرگرم نگه داشتن مردم با ابزار قصه‌گویی است. اگر پس از قصه‌ من، مردم تا حدی به نتیجه‌ای درباره داستان رسیده باشند و تا اندازه‌ای توانسته باشم مردم را به فکر وادار کنم بسیار خوب است. اگرهم این اتفاق نیفتاد، حداقل مردم را سرگرم کرده‌ام و قواعدی را که باعث می‌شد سرگرم کردن مردم تداوم پیدا کند، همان‌ها را دنبال کرده‌ام. خب! حالا شما به او چه می‌گویید؟ می‌گویید نه! تو باید حتما قواعد دیگری را رعایت کنی و...؟
در شرایط کنونی کمتر فیلمی ساخته می‌شود که مردم را سرگرم کند. به دیگران کاری ندارم اما مساله اصلی من چیزی جز قصه‌گویی نیست. می‌خواهم بگویم قصه‌گویی چگونه آغاز می‌شود. چرا من به قصه‌گویی و قصه‌پردازی خودم افتخار می‌کنم و حتی این مقام را بالاتر از مقام فیلسوفان یا متخصصان علوم اجتماعی و سایر علوم انسانی می‌دانم. به نظر من آنها باید به دنبال قصه‌گوها بیایند، نه اینکه قصه‌گوها به دنبال آنها بروند. چرا من برای قصه‌گویی تا این حد اهمیت و شرافت قائلم؟ یعنی برای مخاطبان قصه، قصه نمی‌گویند تا فلسفه ببافند، قصه نمی‌گویند برای اینکه معلمی کنند یا پیامی را برسانند، بلکه قصه می‌گویند فقط برای اینکه قصه را تعریف کرده باشند! این افراد چرا اینقدر از خود مطمئن هستند و تا این حد شغل خود را شریف می‌دانند؟ کتاب‌های استادان واقعی قصه‌گویی را که بررسی می‌کنیم، می‌بینیم این تقسیم‌بندی‌ها که ملودرام چیست، درام چیست؛ نه‌تنها ارزشی ندارند بلکه گاهی بشدت به تمسخر گرفته می‌شود. مثلا اگر کتاب جنبه‌های رمان ادوارد مورگان فورستر را بخوانید می‌بینید بخش مهمی از صفحات اول مربوط به تمسخر منتقدان و افرادی است که قصد دارند این تقسیم‌بندی‌ها را انجام بدهند و وقتی به سراغ اصل قصه‌گویی می‌رود، می‌گوید: «اصل قصه‌گویی احتمالا در دوران انسان‌های غارنشین هم وجود داشته است. انسان‌های نخستین وقتی خسته از کوشش برای زنده ماندن، در غارها، دور آتش جمع می‌شدند یک نفر برای دیگران قصه تعریف می‌کرده و سعی می‌کرده آنها را بیدار نگه دارد تا قصه‌اش به پایان برسد. قصه‌اش هم احتمالا درباره تجربیاتی واقعی بوده که در زندگی داشته و حتی او را با مرگ روبه‌رو کرده است تا بدانند اگر با موقعیت‌های مشابه مواجه شدند چگونه باید از پس آنها برآیند». شما به نقاشی‌های عصر حجر که مراجعه می‌کنید، مثلا عکس یک گاو میش که مربوط به 40 هزار سال پیش است حیرت می‌کنید از قدرتی که در قلم آن فرد وجود داشته که چگونه توانسته روی سنگ این تصویر را بکشد؟ تصور کنید چه زحمتی در این زمینه کشیده! چون اول باید سنگی پیدا کند که بشود آن را خراش داد بعد هم نقشی که روی سنگ کشیده، حتما بارها روی خاک تمرین کرده است. عکس این گاومیش را چنان در حال حمله و واقعی کشیده که خطوط آن حتی امروز به عنوان یکی از بهترین طراحی‌ها به شمار می‌آید. وقتی به این تصویر نگاه می‌کنید بیشتر از خود گاو میش، حس هجوم و حمله‌ای که در آن تصویر هست به نظر می‌رسد. این نقاش هم در واقع یک قصه‌گو بوده و شرافت قصه‌گویی او هم از اینجا شروع می‌شود که یک تجربه انسانی را که خودش در آن به خطر افتاده، لازم دانسته به دیگران منتقل کند. اگر الان یک اتفاق بسیار ترسناکی برایتان بیفتد که جان شما را به خطر انداخته باشد و بدانید ممکن است برای دیگران هم رخ دهد، نگران دیگران می‌شوید و سعی می‌کنید با صداقت و با یک شور و احساسی آن را تعریف کنید و فکر می‌کنید اگر این تجربه را منتقل کنید کار انسانی و شریفی انجام داده‌اید. برای همین، قصه‌ها ما را پیر و با تجربه‌تر می‌کنند. قصه‌های خوب باعث می‌شوند ما بیشتر زندگی کنیم. در یک جامعه‌ای که قصه خوب گفته می‌شود و فعالیت فرهنگی خوبی مبتنی بر قصه‌گویی (نه پیام پرتاب کردن و نه فلسفه‌بافی) به معنای واقعی جریان داشته باشد؛ مردم در این چنین جامعه‌ای بیشتر زندگی کرده، باهوش‌تر، باتجربه‌تر و آماده‌تر برای برخورد با موقعیت‌های استثنایی و خطیر هستند. در حال حاضر در جامعه ما با قصه‌گویی چگونه رفتار می‌شود؟ چرا مجموعه منتقدان سینمایی اینگونه برخورد می‌کنند؟ آنها سرنا را از سر گشادش می‌زنند، یعنی اولا این فرض بدیهی است که وقتی کسی در حال قصه‌پردازی یا فیلمسازی است در حال حرف زدن است، عقاید خود را بیان می‌کند. می‌خواهد پیامی به مخاطب ارسال کند. ما باید آن پیام را دربیاوریم و بفهمیم پیام درست ارسال شده یا نه. این ادعا که هرکسی داستان می‌نویسد، می‌خواهد عقایدش را بیان کند یا پیامی سمت مخاطب پرتاب کند، حقیقتا ادعا و سیاق نادرستی است.
 تا حس همذات‌پنداری در شیوه روایتگری وجود نداشته باشد، مخاطب با قصه همراه نخواهد شد. آیا رعایت قواعد فرمالیستی در سینمای امروز ایران به لحن قصه‌گویی صدمه نمی‌زند؟
قصه آن چیزی نیست که شامل بیان عقایدی یا رعایت چارچوب‌های فرمالیستی باشد. قصه‌هایی که پیامی می‌دهند یا فلسفه‌ای می‌بافند یا حرفی می‌خواهند بزنند، اصلا قصه نیستند. شما ممکن است در این بخش با من موافق باشید. بعد می‌رسیم به قصه‌هایی که چارچوب را رعایت کرده‌اند؛ مثلا گفته‌اند من می‌خواهم یک ملودرام یا یک درام خلق کنم. کسی نیست به این افراد بگوید اصلا این چارچوب را از کجا آورده‌ای؟ این تقسیم‌بندی‌ها چیست؟ فورستر در کتاب جنبه‌های رمان، منتقدان قائل به چنین قوانینی را مسخره می‌کند که «این عده، وسواس این را دارند که هر چیزی را طبقه‌بندی کنند و در قفسه‌ها بچینند و ممکن است کارشان به اینجا برسد که بگویند «رمان قبل از 1848» و «رمان بعد از 1848»! این یک تقسیم‌بندی جدید می‌شود که می‌توانند کتابخانه‌شان را براساس آن دوباره بچینند.» البته سال 1848 یک تاریخ نشان‌داری است ولی منظور فارستر این است که هر قاعده جدیدی را می‌توان مبنای تقسیم‌بندی تازه کرد. بر همین اساس است که من می‌گویم آن شخصی که می‌گوید درام همان چیزی است که بر مبنای روابط روزمره و اجتماعی انسان‌ها باشد؛ این حرف را از کجا آورده است؟
این اعتقاد که هرجا قصه حول چارچوب روابط خانوادگی باشد، خانواده ملودرام است، چه معنایی دارد؟ همین حرف‌هاست که ذهن ما را مسموم کرده‌ است. ما هم از خودمان نمی‌پرسیم که اصلا این قواعد براساس کدام قوه قهریه به ما تحمیل شده است؟!
  این دسته‌بندی‌ها در سینما و جریان فیلمنامه‌نویسی و اسلوب فیلمسازی ما تأثیر منفی گذاشته است.
برای همین هم سینما ابتر شده است! در واقع کسانی (به جای آنکه زندگی کنند، به جای آنکه تجربه کنند و مردم واقعی را بشناسند) این انبوه مزخرفات را درباره نظریه‌پردازی، تقسیم‌بندی، تاریخ درام، فیلمنامه‌نویسی و سبک‌ها و... می‌خوانند بعد یک چیز بسیار تکراری و دست دوم و تقلید از روی تولیدات قبلی می‌نویسند و خودشان فکر می‌کنند فیلمنامه نوشته‌اند یا خیال می‌کنند فیلم ساخته‌اند در حالی که جز کپی بدرنگ از فیلم‌هایی که یک زمان اصیل بودند، چیز دیگری نیست.
  وسواس شما در فیلم نساختن به همین دلیل است؟
اتفاقا الان دیگر آن وسواس و تنبلی را که باعث می‌شد سال‌ها فیلم نسازم، ندارم. وقتی داستان خوبی داشته باشم فیلم می‌سازم و اگر هم مجبور شوم خودم داستان می‌بافم هرچند خودم را به عنوان یک
داستان نویس خیلی قبول ندارم.
 محتوای فیلم شما با اشاره به فیلم در تاریکی که مثلا محصول جریان روشنفکری است هم نقدی به شیوه داستان گویی در سینمای ایران است؟
 این داستان مال مرجان است...
 به هرحال شما آن را ساخته‌اید و به نام شما تمام می‌شود.
 شیوه و لحن داستان‌گویی مرجان همیشه تازه است و به نوعی روان و غیر منتظره پیش می‌رود. همان خصوصیاتی که هر داستان خوب باید داشته باشد. هر داستان خوب باید روان و غیر منتظره باشد.
 یعنی با شیوه داستان‌گویی جریان روشنفکری را هجو می‌کنید و نامش را در تاریکی گذاشته‌اید (البته بگوییم شوخی بهتر است). می‌خواهم از خود فیلم نتیجه بگیرم. از این قصه‌های کاملا سنخی. نمی‌توان گفت روشنفکری، چون روشنفکری مفهوم متعالی دارد. از این فیلم‌های سنخی که یک عده‌ای از آن خوششان می‌آید ولی بعدا متوجه می‌شویم طیف بسیار گسترده‌ای از مردم این فیلم را نمی‌بینند. آیا می‌توانیم این نتیجه را بگیریم که همان سینمای سنخی شبه‌روشنفکری غیرقصه‌گو که شاید شما این دست فیلم‌ها را دوست نداشته باشید، در طول 30 سال اخیر موفق شده ذائقه مردم را تغییر دهد؟
نه! اصلا اینطور نیست. ما به واقعیت‌های آماری نگاه نمی‌کنیم. چیزی را که برای خودمان به صورت خرافه تکرار شده است و بسیار شایع شده را باور می‌کنیم. رسانه‌ها جوی را درست می‌کنند و با همین جو خوشحالند! انسان هوشیار نباید گول بخورد.
 مالکان و مدعیان سینمای شبه‌روشنفکری (سنخی) مدعی هستند که قصه‌گویی در فیلم یعنی ابتذال و فرم است که اصالت دارد.
این حرف خودش حرف مبتذلی است. مبتذل به معنای دقیق کلمه! یعنی حرف پیش پا افتاده و بی‌ارزش. اول در این خصوص توضیح بدهم که ذائقه مردم به هیچ وجه عوض نشده است. کسانی که امروز وارد سالن‌های نمایش فیلم ایرانی می‌شوند کمتر از 10 درصد جمعیت مردم ایران هستند. یعنی کمتر از 10 درصد از تماشاچیان بالقوه. در واقع 90 درصد از تماشاچیان واقعی از سالن‌های سینما اخراج شده‌اند! یعنی سیاست حاکم بر سینمای ایران به آنها یاد داده است که سینما نیایند و سینما را از سبد تفریحات خودشان دور انداخته‌اند. بامزه اینجاست که این مساله را به عنوان تغییر ذائقه مردم تلقی می‌کنند. مردم سینمای شبه‌روشنفکری و جشنواره‌ای را دور انداخته‌اند ولی آنها می‌گویند ذائقه مردم عوض شده است!
 این ادعا را حتی کارگردان‌های روشنفکر‌زده‌ای که فیلم‌های ضدقصه یا از این فیلم‌های آپارتمانی با پایان‌های عجق وجق می‌سازند (که معلوم نیست سر و ته قصه کجاست) نیز مطرح می‌کنند.
بله! می‌دانم. اشاره من هم به همین نوع آثار است. همه کسانی که می‌گویند «ما ذائقه مردم را تغییر دادیم یا سعی می‌کنیم ذائقه مردم را تغییر دهیم» در واقع به وسیله مردم دور انداخته شده‌اند. شما به فیلمی مثل «اخراجی‌ها» نگاه نکنید که ناگهان فروش فوق‌العاده‌ای می‌کند و گویی آن دسته‌ای از مردم که به سینما نمی‌روند برای تماشای آن آمده‌اند یا فیلمی مثل «جدایی نادر از سیمین» که با جوسازی عملا نمایش خود را به یک عرض اندام سیاسی تبدیل کرد. اینها دو مورد استثنا هستند. یعنی وضعیت‌هایی هستند که یک فیلم بنا به شرایطی، مورد توجه یک گروه اجتماعی قرار گرفته است اما در مجموع و به طور معمول، تماشاچی سینمای ایران در طول سال، به 12-10 میلیون نفر می‌رسد در حالی که یک اپیزود از یک سریالی مثل «پایتخت»، 50 میلیون بیننده دارد! یعنی اگر بخواهیم فقط تماشاچی‌های سریال پایتخت را حساب کنیم در طول 15 اپیزود؛ می‌شود 750 میلیون نفر! که 75 برابر کل تماشاچیان سینما در طول یک سال است! پس چرا باید برای این حرف که ذائقه مردم عوض شده است پشیزی ارزش قائل باشیم؟ مردم از زمان انسان غارنشین، کار بسیار شریف داستان‌گویی را انجام می‌دادند و تا امروز هم انجام می‌دهند.
 اگر به بخشی از این ماجرای قصه‌گویی به صورت ایدئولوژیک نگاه کنیم ادیان الهی با کتبی مملو از قصص برای هدایت بشر فرستاده شدند....
بله! گستره و دامنه نفوذ قصه‌ها، بسیار بیشتر از آن چیزی است که در ظاهر به نظر می‌رسد. فقط اینطور نیست که در رمان‌ها و داستان‌ها و فیلم‌ها قصه بگوییم. بلکه در تمام آثار هنری قصه وجود دارد و گذشته از آن، حتی در متن زندگی، قصه‌گویی جریان دارد. زمانی که جنگی در می‌گیرد؛ در کار اطلاعاتی – عملیاتی قصه به وجود می‌آید. بسیاری از اوقات کسانی که توسط دشمن اسیر می‌شوند، در حقیقت وظیفه‌شان دستگیر شدن و شکنجه شدن و تعریف قصه‌ای برای دشمن است تا فرمانده دشمن را به اشتباه بیندازد. پس در جنگ هم قصه‌گویی جریان دارد. در کار دستگاه‌های جاسوسی –پلیسی قصه‌گویی جریان دارد. همه گانگسترها قصه‌هایی از قدرت و توانمندی خودشان برای هم تعریف می‌کنند تا دیگران را بفریبند. قصه‌هایی که بخشی از واقعیت الهام گرفته و بخشی ساخته ذهن خودشان است. بسیاری از اوقات هم هدفشان، تثبیت موقعیت خود یا رسیدن به قدرت است. سیاستمداران هم قصه می‌گویند و با این کار تصوری از همان دنیایی که خودشان قصد ساختنش را دارند برای مردم ارائه می‌دهند. قصه‌گویی دامنه بسیار وسیع و متفاوتی دارد. کسانی که می‌خواهند از سینما تعریف جدید ضدقصه‌گویی ارائه بدهند، کاملا ول معطلند! من که 15 سالم بود و برای اولین بار به فیلمسازی علاقه‌مند ‌شدم، همین حرف‌ها را درباره سینمای ضدقصه می‌شنیدم و همان موقع هم این حرف‌ها کمترین تأثیر واقعی را روی تماشاگر نداشت، تا امروز هم همان اداها و اطوارها ادامه دارد.
 در 15 سالگی قصه‌گوترین فیلمی که از سینمای ایران دیدید چه بود؟
در آن سال‌ها تازه فیلم «قیصر» در سینمای ایران نمایش داده شده بود. «قیصر» را در 13 سالگی دیدم که قصه‌گوترین فیلم آن دوران بود. فیلم‌های زیادی بودند که قصه‌گو بودند ولی قصه‌گوی خوب...
 قصه‌گویی سطح، اندازه و حدود مشخصی  دارد یا...
 مشکل این است که وقتی شما نمی‌توانید آن سطح را رعایت کنید، مدام برایت سخت‌تر می‌شود و بنابراین ساده‌ترین کار برای شما این است که بزنید زیر همه قواعد و بگویید من اصلا نمی‌خواهم قصه بگویم. می‌خواهم ضد قصه بسازم. مثل اینکه وقتی شما نمی‌توانید قواعد شعرگویی را رعایت کنید و ادعا می‌کنید من شعر نو می‌گویم! البته اینگونه نیست که تمام کسانی که شعر نو می‌گویند نتوانسته‌اند وزن و قافیه را رعایت کنند ولی بسیاری از کسانی که سراغ اینگونه شعر رفته‌اند عمدتا از ناتوانی بوده است. نمی‌توانستند قواعد وزن و قافیه را رعایت کنند. از آن طرف افرادی هستند که قواعد متعدی برای داستان‌نویسی و درام‌نویسی درمی‌آورند. مثل همین آقای «بروکز» که گفته: «موقعیت درام خارج از چارچوب رسمی زندگی خانوادگی تعریف می‌شود.» اولین سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آقای «بروکز» تو اصلا کی هستی که چنین قاعده‌ای را به من تحمیل می‌کنی؟ آیا این قاعده دلیل عقلی و منطقی دارد یا دلخواه خودتان است؟ اگر دلخواه خودتان این قوانین را ساخته‌اید پس بروید کتاب «فارستر» را بخوانید و ببینید چه زیبا امثال شما را دست انداخته است.
  از مضمون و محتوا فاصله بگیریم. یکی از بهترین قسمت‌های برنامه «هفت»، برنامه شما و آقای فراستی بود که درباره میزانسن و دوربین روی دست حرف‌های جذابی رد و بدل شد. کلیت برنامه صورت علمی پیدا کرد. یکی از معضلات سینمای ایران پس از گرایش به سینمای ضد قصه، شلختگی مد شده در فرم است و دوربین روی دست یکی از صورت‌های آسیب‌های ممکن در فرم است. در دنباله این برنامه 47 دقیقه‌ای ماندگار خواستم پس از آسیب‌شناسی سینمای ضد قصه این بحث را پیش بکشم.
ببینید! من با دوربین روی دست مشکلی ندارم. شاید زمانی برسد که دوربین روی دست، جانشین همه دوربین‌ها شود. اینکه شما دوربین را روی دست بگیرید و لرزشی نداشته باشد، چه اشکالی دارد؟ ما الان با زمانه و پیشرفت‌هایی روبه‌رو هستیم که احتمالا تا 5 سال دیگر این اتفاق می‌افتد.
ویدئو استابلایزر (Stabilizer) می‌دانید چیست؟ وقتی تعداد پیکسل‌ها بیشتر از 4 میلیون شود (که الان شده) شما می‌توانید یک استبلایزر خوب را داخل خود دوربین داشته باشید که براساس مقداری از پیکسل‌ها، کاملا تصویر را نرم کند. یعنی همه لرزش‌هایی که ممکن است دست شما به تصویر وارد کند را از بین ببرد. در حالی که دوربین روی دست است اما به نظر می‌رسد روی سه پایه قرار دارد و این نوع دوربین کارهایی را می‌تواند انجام دهد که شما روی سه‌پایه نمی‌توانید. چه کسی از این همه روانی مستحکم بدش می‌آید؟ بنابراین من تعصبی درباره سه‌پایه و تراولینگ ندارم. مساله این است که وقتی شما دوربین را عمدا می‌لرزانید و تکانش می‌دهید در واقع می‌خواهید ادای فیلم خبری را دربیاورید. یعنی در فیلمی که ساخته‌اید؛ دوربین را به جزئی از میزانسن و بخش فعال داخل ماجرای داستانی تبدیل کرده‌اید، در حالی که فیلم داستانی زمانی خوب ساخته می‌شود که دوربین در آن فراموش شود و مخاطب احساس کند خودش در صحنه است. به همین دلیل است که ما می‌گوییم کسانی که از دوربین روی دست استفاده می‌کنند از پرداخت درست عاجزند. یعنی پرداختی که مخاطب آن را باور کند و وجود دوربین را از یاد ببرد، یک کلاس بالاتری دارد نسبت به پرداختی که با تکان دادن دوربین و ادای فیلم خبری را درآوردن اتفاق می‌افتد. اصل حرف من همین بود. فراستی گفت «در صحنه‌های خارجی به کار بردن دوربین روی دست، اشکالی ندارد ولی در صحنه‌های داخلی اشکال دارد»، من می‌گفتم این حرف منطق ندارد، یا دوربین روی دست بد است یا بد نیست. اگر لرزش‌های دوربین ما را به یاد این می‌اندازد که در حال تماشای فیلم هستیم، پس همیشه بد است. حتی اگر بر حسب اتفاق، دوربین تکان خورده باشد. البته یک جاهایی که دوربین غیر تعمدی تکان خورده، خوب است. مثلا در فیلم «دشمن در دروازه»؛ در صحنه‌هایی که سربازها را به زور از قطار پیاده می‌کنند؛ ناگهان دوربین تکان می‌خورد. درست مثل اینکه یک نفر به دوربین تنه زده است. من فکر می‌کنم حتی ممکن است اتفاقی پیش آمده باشد اما کارگردان این نما را حذف نکرده است و اصلا هم جلب توجه نمی‌کند. چون اگر غرق در صحنه شده باشی ممکن است یک نفر در آن شلوغی به تو تنه زده باشد و تو تکان خورده‌ای و چشمت هم تکان خورده اما به طور معمول انسان هیچ احساس تکان خوردن ندارد مگر اینکه پارکینسون داشته باشد. این فیلم‌هایی که با دوربین لرزان ساخته شده‌اند احتمالا فقط برای تماشاچی که پارکینسون داشته باشد قابل قبول است.
 با این مقدمه طولانی می‌رسیم به «آذر، شهدخت...» فیلمی که مانی حقیقی در مقام کارگردان در قصه «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» را می‌سازد؛ نامش در تاریکی است که به نوعی فیلم روشنفکری است، این شوخی تعمدی به نظر می‌رسد. شما گفتید پشت این قصه‌ها چیزی نیست نهایتا شاید یک پیام اخلاقی تصادفی باشد. مگر می‌شود این پیام در هجو سینمای روشنفکری (سنخی) تصادفی باشد؟ شما می‌گویید این سینما تنها مؤلفه‌اش این است که مخاطب را در تاریکی نگاه می‌دارد. اصلا مانی حقیقی چگونه راضی شد نقشی را در هجو خودش و همفکرانش بازی کند؟  
مانی حقیقی یک دوست قدیمی است. برای اولین بار 25 سال قبل که از کانادا آمده بود پدرش را ببیند، سر صحنه فیلمبرداری فیلم «روز فرشته» او را دیدم. از همان موقع با هم درباره همه مسائل از فلسفه تا سیاست، بگو مگو (به شوخی) داشتیم.
 پس دعوای حیدری - نعمتی شما با مانی حقیقی اولین بار نبود که اتفاق می‌افتاد؟یک جور کل کلی بود که زمینه قبلی داشت؟
نه! در واقع با هم قهر نکردیم یا موضع سختی نسبت به هم نگرفتیم.
 پس یک بحث شیرین محفلی بوده که همواره در طول آشنایی و دوستی شما ادامه داشته است.
بله! همیشه بوده. من فکر می‌کنم برای مانی با توجه به اینکه در کانادا زندگی کرده و در همانجا درس خوانده و در دانشگاه تدریس کرده؛ این مباحث بسیار طبیعی است. در آنجا تحمل عقاید مخالف و دوست داشتن دیگران با وجود نظرات مخالف طبیعی است. البته در محیط‌های دانشگاهی ایران هم همینطور است.
 ولی در فضای رسانه‌ای اینطور نیست.
در محیط‌های رسانه‌ای به نوعی یک عادت حزبی – تشکیلاتی است که مربوط به پیرمردهاست که اختلاف عقیده را به قهر کردن و قشون‌کشی تبدیل می‌کنند و علیه هم مطلب می‌نویسند. مانی خوشبختانه نه پیرمرد است و نه جزو این جوان‌های خیلی بی‌سوادی است که مثلا الان که به جایی رسیده‌اند؛ شروع کرده‌اند به نوشتن مزخرفات اینترنتی. مانی پس‌زمینه علمی ـ آکادمیک  محکمی دارد.
 آیا ایشان نگفت این نقشی که به من داده‌اید در واقع هجو موقعیت من است؟
برای مانی اهمیت نداشت. چون عقیده داشت این فیلم مربوط به من است و او فقط در آن بازی کرده است. اگر فیلمی را کارگردانی کند، آن را بسیار جدی می‌گیرد و آن را به عنوان یک کار هنری مربوط به خودش تلقی می‌کند اما وقتی برای دیگران فیلم بازی می‌کند، حتی ممکن است بدون خواندن سناریو در آن فیلم بازی کند.
  آیا شما کارگردانی هستید که فیلمنامه‌تان را با توجه به کست فیلم  (انتخاب بازیگر) تغییر ‌دهید؟
اول اینکه من مثل هر فیلمساز حرفه‌ای دیگر، آماده‌ام در آخرین لحظات، بازیگرم را به هزاران دلیل عوض کنم. این ضرورت کار است. چون گاهی پیش می‌آید که تهیه‌کننده اعلام می‌کند قادر به پرداخت دستمزد بازیگر نیست یا دلایل دیگری که موجب شود شما بازیگری را که برای یک نقش انتخاب کرده بودید از دست بدهید. من الی ماشاءالله خاطره دارم از بازیگرانی که در آخرین لحظات از دست داده‌ام.
 مثلا؟
مثلا فیلم «شوکران» را خانم «غوغا بیات» قرار بود بازی کند.

  به جای هدیه تهرانی؟
بله! در واقع فیلم «شوکران» حتی تا روز دهم فیلمبرداری هنوز بازیگر زن نداشت. یعنی تا دهمین روز ما نتوانسته بودیم با خانم بیات به توافق برسیم و هنوز هم هدیه تهرانی انتخاب نشده بود. بنابراین ما باید آمادگی لازم را می‌داشتیم که خودمان را با این شرایط وفق دهیم. البته کار سختی است و هر فیلمسازی از عهده آن بر نمی‌آید و شاید لازمه‌اش بازنویسی فیلمنامه باشد. چنانکه من در مورد «شوکران» این کار را انجام دادم. یعنی فیلمنامه‌ای که با «غوغا بیات» قرار بود اجرا شود بعد از انتخاب «هدیه تهرانی»، تغییر کرد و علت آن هم تفاوت فیزیکی غوغا بیات و هدیه تهرانی بود. رفتار، لحن و... این دو نفر کاملا متفاوت بود. من غوغا بیات را خوب می‌شناختم. چون از 19 سالگی در دانشگاه با هم درس می‌خواندیم و خیلی خوب همدیگر را می‌شناختیم. بنابراین برای من بسیار ناراحت کننده و گیج کننده بود که نتوانستم به عنوان بازیگر با او کار کنم. وقتی هدیه تهرانی وارد کار شد با خودم فکر کردم با این فیزیک جدید که کوچک‌تر است و آسیب پذیر‌تر به نظر می‌رسد، نمی‌توان داستان قبلی را اجرا کرد. در داستان قبلی، زن، خیلی خطرناک بود و در انتهای فیلم، منزل مهندس بصیرت را به آتش می‌کشید. بنابراین شروع کردم به بازنویسی فیلمنامه؛ آن هم حدود یک هفته بعد از شروع فیلمبرداری. این کاری است که خیلی از فیلمسازها از عهده آن بر نمی‌آیند و به جای این کار سعی می‌کنند بازیگر جدید را در منگنه نقش از قبل نوشته شده قرار دهند و از او یک بازی به دست بیاورند که در هنگام سناریونویسی برای یک موجود خیالی فرض کرده بودند البته اغلب نتایج کارهایشان بسیار بد خواهد شد چون شما می‌بینید اصلا این دیالوگ‌ها، این چهره، این صدا به این آدم نمی‌خورد.
 با این حرف‌هایی که گفتید در واقع تمام مباحث محفلی، مناسبات و چارچوب‌های آکادمیک درباره ملودرام، بروکز، «شوکران» و «آذر، شهدخت...» در ذهن من به هم ریخت. یعنی سیاق شما را که اتفاقا جذاب هم هست بررسی می‌کنم، با آرای شما که آشنا می‌شوم، تمام قواعد رنگ کهنگی برایم می‌گیرد.
من فکر می‌کنم همه چیز در عرصه نظریه‌پردازی هنر در ایران وارونه است. یعنی چیزهایی در ایران بدیهی به حساب می‌آید و خرافاتی منتشر می‌شود که کاملا وارونه است.
 و برخی قواعد نانوشته ناگهان سمبل روشنفکری می‌شود.
زیاد نگران نباش، در خارج از ایران هم اینگونه
وارونه‌گویی‌ها وجود دارد اما مسلط نیست. یعنی در نقطه مقابل آن، شکل درست نگاه کردن به آثار هنری وجود دارد. در یک میزگرد به نام «خاستگاه اثر هنری» که «دکتر داوری» از من برای شرکت در آن دعوت کرده بودند من گفتم شاید این تعبیر که «هنرمند اثر هنری را به وجود می‌آورد» برخلاف آنچه ظاهرا به نظر می‌رسد آنقدرها هم درست نباشد و شاید آنقدرها که به نظر می‌رسد بدیهی نباشد. شاید اگر عکس آن هم برای مبالغه گفته شود درست باشد. یعنی اگر بگوییم: «این اثر هنری است که هنرمند را به وجود می‌آورد» به همان اندازه قابل دفاع باشد که بگوییم: «هنرمند اثر هنری را به وجود می‌آورد». بعد از خودم مثال زدم (فکر می‌کنم در آن زمان فیلم عروس را ساخته بودم) و گفتم «من که در این میزگرد حضور دارم و شما من را برای حضور در این میزگرد قابل دانسته‌اید، احتمالا علت این لیاقت، ساخته شدن سریال «کوچک جنگلی» بوده است. اگر من این سریال را نساخته بودم و به خاطرش آن همه سر و کله نزده بودم و در جنگل‌های گیلان گم نشده بودم و آن تاریخ را نخوانده بودم و در قالب یک داستان سینمایی شکل نداده بودم و بالاخره اگر این همه کوشش نکرده بودم شاید الان اینجا نبودم. پس من تا حدودی محصول سریال کوچک جنگلی هستم. یعنی همانطور که من در به وجود آوردن آن سریال نقش داشته‌ام، او هم در به وجود آوردن من نقش داشته است». شما حساب کنید این نوع طرز تفکر چقدر در ایران غریب است! در ایران منیت هنرمندان ورم کرده است و اثر هنری آنها یک اثر تصنعی است که هرجور خودش بخواهد آن را می‌سازد و کج و معوج می‌کند و به کلی حرف من برای‌شان غریبه است و برای‌شان بدیهی است که هنرمند اثر هنری را تولید می‌کند و اثر هنری برای‌شان یک چیز تصنعی است و اصلا صحبت کردن از ارگانیسم و زندگی در اثر هنری به کلی یک حرف مهمل و موهوم به حساب می‌آید و اگر بگویم «اثر هنری زنده است» از نظر اغلب کسانی که در فضاهای آکادمیک هنری ایران کارمی کنند اینها یک مشت حرف‌های شاعرانه خواهد بود. اتفاقا در همان میزگرد «دکتر شریعتمداری» (که اوایل انقلاب احتمالا وزیر آموزش و پرورش بود) با ناراحتی گفت: «چرا ما سعی می‌کنیم هر حرفی را زیادی پیچیده و مبهم کنیم؟ یعنی چه که هنرمند اثر هنری را به وجود نمی‌آورد و اثر هنری هنرمند را به وجود می‌آورد»؟ یعنی واقعا به او برخورده بود و تصور کرده بود من برای خودنمایی اینگونه حرف زده‌ام. البته «آقای شریعتمداری» در این حرفش، صادق بود همانگونه که برخورد «مهندس بازرگان» با اسلام، برخورد کاملا مهندسی بود و اصلا اگر می‌گفتید که «شما در حال ورود به دوران پست مدرن هستید و این دورانی است که علم نرم شده است و آن اطمینان بخشی سابق را ندارد، اسلامی که شما می‌گویید اسلام ایدئولوژیک مربوط به اوج مارکسیسم است. یعنی یک نوع گرته‌برداری از ایدئولوژی مارکسیسم است»، باز هم بازرگان متوجه نمی‌شد و حرف خودش را می‌زد. حتما می‌گفت: «این حرف‌های مزخرف چیست که شما می‌گویی؟ وقتی ما آیات قرآن را می‌خوانیم، معانی روشنی از آن به دست می‌آید و نتایجی شبیه نتایج ریاضی از آن به دست می‌آید». اگر به آنها می‌گفتی پایه‌های ریاضی اساسا زیر سوال است، بر می‌آشفتند. من می‌خواهم بگویم اغلب کسانی که در عرصه‌های آکادمیک هنر ایران فعال هستند خرافات خود را آنچنان می‌پرستند که هیچ تحملی برای شنیدن حرف حساب ندارند. ولی در خارج از کشور، در محیط‌های آکادمیک و هنری همین حرف‌های ریاضی‌وار و خشک درباره به وجود آمدن آثار هنری گفته می‌شود ولی در مقابل آن، حرف‌هایی که از یک موضع زنده‌تری به هنر نگاه می‌کند هم مطرح می‌شود. مثل همین که «اثر هنری برای خود شخصیت و زندگی دارد و شما هرکاری نمی‌توانید با آن انجام دهید».
 و این تعابیر و تفاسیری که گفته می‌شد «عروس»یک فیلم زنانه (فمینیستی) یا اینکه «شوکران» یک فیلم
ضد زن است را قبول ندارید؟
اصلا! به نظر من اگر از فیلمی یک نتیجه اخلاقی بگیریم و آن را در یک کادر قرار دهیم یا اگر بشود از فیلمی اینگونه نتایج را استنباط کنند، دیگر فیلم نیست. فیلمی که به قصد دادن شعار و پیام یا موضع‌گیری درباره یک موضوع ساخته می‌شود اصلا فیلم نیست، داستان نیست.
 دقیقا بعد از جشنواره کن، زمانی که در فیلم «آبی گرم‌ترین رنگ است» که یک فیلم زنانه و با آن مضمون همجنس‌گرایانه است، شما راجع به دگرباشی و همجنس‌گرایی در فیلم خودتان مساله طرح می‌کنید و به نوعی آن چارچوب‌ها و فضاها را به نقد می‌کشید؛ این به نقد کشیدن در قالب داستان را حداقل قبول دارید؟
من که نمی‌گویم کسی که فیلم می‌سازد حق ندارد عقایدش را بیان کند. نکته مهم این است که با بیان عقایدش به هنرمند تبدیل نمی‌شود و صرفا با بیان عقیده‌ای در فیلمش یک اثر هنری به وجود نیاورده است. داستان واقعی در جای دیگری به وجود می‌آید. البته کسی به شما نمی‌گوید عقایدت را پنهان کن یا انکار کن. هرکسی داستان می‌نویسد ممکن است به هر نحوی عقایدش در آن داستان بیان شده باشد (مگر اینکه خودش خیلی مراقب باشد این اتفاق نیفتد). اما اینکه من مدعی شوم به صرف اینکه من در فیلم عقایدی را مطرح کرده‌ام پس این فیلم با ارزش است کاملا نادرست است.
  از ابتدای انقلاب شعار دادن در سینما یک آفت بزرگ بوده که شما هم زیر پرچم این آفت هستید و می‌ترسید آفت مد نظر در فیلم‌هایتان ورود کند. چون از ابتدای انقلاب فیلمسازها را اینگونه توجیه کرده‌اندکه تو ابتدا یک پیام بده و در خلال آن اگر خواستی قصه‌ای هم روایت کن.
من فکر می‌کنم مساله کاملا روشن است. من می‌گویم قصه‌گویی به دلایل دیگری اتفاق می‌افتد و در شرایط دیگری هم به یک اثر باارزش تبدیل می‌شود. کسی ممنوع نمی‌کند که در خلال قصه‌گویی، حرفی بزنید یا عقیده‌ای ابراز کنید یا موضع حزبی بیان کنید و... اما هیچکدام باعث ارزشمند شدن قصه شما نمی‌شوند.
 سوال من این است؛ آیا به نقد موضوعاتی که در «آبی گرم‌ترین رنگ» مطرح می‌شود در گوشه‌ای از داستان و قصه «آذر، شهدخت... » فکر نکرده بودید؟
خیر! فیلمنامه «آذر، شهدخت...» خیلی قبل‌تر از «آبی گرم‌ترین رنگ است» نوشته شده بود. این فیلمنامه در سال 1390 نوشته شده است و در بهار 1391 فیلمنامه تکمیل شد. در سال 1392 هم فیلم ساخته شد.
  اما در طول قصه برای دست انداختن دخترانی که سودای مهاجرت به خارج دارند، سنت کوچ به فرنگ نقد می‌شود. شاید این نقد اجتماعی که انعکاسی از فیلم شماست را قبول نداشته باشید اما برخی جملات فیلم و متلکی که به توده‌ای‌ها می‌اندازید ماحصل تفکر شما نیست؟
آن اظهار نظر فقط یک شوخی بود. زمانی من و «کیمیایی» رفته بودیم به دیدن دوستی، در حال صحبت با کیمیایی بود که این شوخی را درباره توده‌ای‌ها کرد. من هم که در ذهنم مانده بود در فیلم استفاده کردم، اینها شوخی‌های جدی نیستند. یعنی منظور من واقعا این نیست که همه توده‌ای‌ها مشکل جنسی دارند. فکر نمی‌کنم هیچکس با دیدن فیلم این تلقی را پیدا کرده باشد!
 چند لحظه قبل داشتید معتقدین به اسلام مارکسیستی را نقد می‌کردید!
به هرحال توده‌ای‌هایی هم هستند که آدم‌های خوشایندی نیستند و من از آنها خوشم نمی‌آید. من اصلا این ایسم‌ها را جدی نمی‌گیرم.
 در یکی از دیالوگ‌های فیلم، دیوان بیگی (فخیم‌زاده) به آذر می‌گوید، مرد فمینیست مثل کچل موفرفری است. تماشاگر در این بخش خیلی می‌خندد. خودم یاد برخی کاراکترهای مطبوعاتی و روشنفکران در برخی رسانه‌ها افتادم که فریاد سر می‌دهند و از حقوق زنان و فمینیسم حرف می‌زنند اما تقش درمی‌آید که در منزل، همسرانشان را کتک می‌زنند!
به هرحال این «ایسم»‌ها را نباید جدی بگیریم و باید به عمل انسان‌ها نگاه کنیم تا بفهمیم کاراکتر واقعی‌شان چیست. در «آذر، شهدخت...» هم با کسانی که در پشت این «ایسم»‌ها پنهان می‌شوند شوخی می‌کنیم. خیلی هم خوب است که مردم به آنها می‌خندند ولی معنی آن این نیست که وقتی ما «ایسمی» را مسخره می‌کنیم، همه افرادی را که به آن «ایسم» معتقدند با یک چوب می‌زنیم. مثلا «نجف دریابندری» توده‌ای است، توده‌ای بسیار جدی هم هست و همچنان به اصول اولیه توده معتقد است ولی انسان فوق‌العاده‌ای هست. یکی از بهترین
نثر نویسان ایرانی است. یعنی نثر فارسی را طوری نوشته که بر روی بسیاری از نثرنویسان پس از خود تأثیر گذاشته و از داستان نویسی«جعفر مدرس صادقی» تا «مرجان شیرمحمدی» تأثیر «نجف دریا بندری» کاملا مشهود است و در عین حال آدم خوبی است. آدم اصولی و اخلاقی است. شاید بخشی از وفاداری‌اش به آن اعتقاد سیاسی که دارد هم به خاطر همین اخلاقی بودنش است. من چنین آدمی را به خاطر یک «ایسم»، کنار نمی‌گذارم. به نظر من حساب «نجف دریابندری» با خیلی از توده‌ای‌های نفرت‌انگیزی که همه می‌شناسیم، جداست.
 توی صحبت‌هایتان به فروش جدایی نادر از سیمین اشاره کردید. واقعا اعتقاد شما این است که فیلم افتاد توی خودنمایی سبزها؟اصلا نظرتان راجع به فیلم چیست؟
به نظرم فیلم جدایی کمی بیشتر از آن که خوب بود تحویل گرفته شد. جریانات سیاسی در تحویل گرفته شدنش و اینکه برنده اسکار شد، دخیل بودند ولی مجموعا فیلم بدی نیست. (این نکته‌ای که عرض خواهم کرد نشان می‌دهد من چقدر به چارچوب قصه اهمیت می‌دهم) فیلم «جدایی نادر از سیمین» از جایی که آن خدمتکار، مساله و گرفتاری پیدا می‌کند برای من جذاب می‌شود و فکر می‌کنم برای بیشتر تماشاچی‌ها هم از همانجا جذاب می‌شود.
  من نظر شما را پرسیدم تا به یک قیاس تطبیقی در مورد «آذر، شهدخت...» و فیلم جدایی برسیم. می‌توانیم به این تحلیل ساده درباره این دو فیلم برسیم که جدایی در شرایط حاد سیاسی - اجتماعی موضوع مهاجرت را مطرح می‌کند و در فیلم، این موضوع را به عنوان یک حق بر می‌شمارد اما شما در فیلم‌تان یک دورنمایی را برای دختر
مهاجرت کرده ترسیم می‌کنید که اگر مهاجرت کنی و به فرض اینکه به اتوپیای مطلوب دست پیدا کنی ممکن است در نهایت با یک ناهنجاری اجتماعی مواجه شوی (مرد همجنس‌گرا) و تمام معادلات زندگی‌ات بر هم ریزد و...
اگر قرار است فیلم من معکوس فیلمی باشد یا شباهت به فیلمی داشته باشد یا ادامه فیلمی باشد؛ ادامه فیلم «یک حبه قند» است و نه «جدایی نادر از سیمین».
 عرضم این بود که پیام فیلم شما و جدایی با یکدیگر مواجهه دارد.
وقتی من می‌گویم به قصه‌ها اهمیت نمی‌دهم منظورم این است که اصلا اهمیتی ندارد که «جدایی نادر از سیمین» چه پیامی می‌دهد. من به طور جدی به این مساله اعتقاد دارم. مهم این است که تجربه‌ای را به طور مؤثر منتقل می‌کند یا نمی‌کند؟ اصلا مهم نیست که آیا پیامی را منتقل می‌کند یا توانسته پیامی بدهد! تنها چیزی که مهم است این نکته است که چه تجربه‌ای را به صورت باورپذیر منتقل می‌کند.
  این تجربه را منتقل می‌کند که گاهی مهاجرت هم گزینه خوبی است.
به نظر من در جدایی نادر از سیمین، تجربه این زن و مرد اصلا منتقل نمی‌شود لذا اگر بگوییم از این نظر، فیلمِ شکست خورده‌ای است درست گفته‌ایم. چون از ابتدایی‌ترین نکاتی که باعث می‌شود شما تجربه‌ای را باور کنید؛ منطقی بودن روایت است. ما تا پایان این فیلم اصلا نمی‌فهمیم این مرد چرا نمی‌خواهد برود و آن زن چرا می‌خواهد برود؟! تماشاچی تحت تأثیر چنین فیلمی قرار نمی‌گیرد. به همین دلیل چیزی برای باور کردن وجود ندارد.
 ولی داستان همجنس‌گرا بودن شوهر آذر را باور می‌کند؟
این موضوع فقط به صورت خبر در فیلم گفته می‌شود.
 ولی من به عنوان تماشاچی این خبر را باور می‌کنم.
بله! باور می‌کنید. وقتی خبر یک اتفاق را می‌شنوید می‌گویید ممکن است این اتفاق افتاده باشد. ممکن است شما با یک موردی مواجه شوید که زنی دوست داشته باشد برود و در خارج زندگی کند و خودش هم نمی‌داند برای چه می‌خواهد برود. وقتی با او صحبت می‌کنید دلیل معقولی ندارد. وقتی به چنین موردی برسید آیا تحت تأثیرش قرار می‌گیرید؟ آیا شما گرفتار وسواس فکری او می‌شوید؟ نه متأثر می‌شوید و نه جهت شخصیت‌تان تغییر می‌کند و نه تجربه‌ای را دریافت می‌کنید. قدیمی‌ها می‌گویند «تجربه بالاتر از علم است». چرا اینگونه است؟ چون تجربه باعث می‌شود بخشی از وجودمان آمادگی پیدا کند. فرقش با فهم و علم این است که تجربه، ملکه ذهن می‌شود و ذهن را در مقابل آن واقعیت، آبدیده‌تر می‌کند. حالا شما چه زمانی یک چیز را به عنوان تجربه می‌پذیری؟ موقعی که نگرانت کند یا به آن فکر کنی. من برای چه باید به سیمین فکر کنم؟ سیمین خودش هم نمی‌داند چرا می‌خواهد برود؟ نمی‌تواند توضیح درستی بدهد پس من چرا باید برای او نگران شوم یا به او فکر کنم تا حدی که موقعیت او جزو موقعیت‌های تجربی من بشود.
 آیا نگران «نگار جواهریان» در یک حبه قند بودید؟
بله! حتما بودم. می‌گفتیم این دختر در یک رودربایستی گیر کرده و می‌خواهد به خارج برود. ما این موضوع را می‌توانیم بفهمیم اگر کسی در رودربایستی کاری را انجام دهد یعنی چه! در نسبت با فیلم جدایی اما این را نمی‌فهمیم کسی کاری را انجام می‌دهد که حتی خودش نمی‌داند چرا! دخترش را تا این حد اذیت کرده اما نمی‌داند برای چه! حالا شوهر چرا می‌خواهد بماند؟ همان مردی که به ظاهر می‌گوید من به خاطر پدرم می‌خواهم بمانم از تمام مسائلی که می‌تواند برایش دلیل باشد، پدر را بهانه می‌کند و وقتی به او می‌گویند «او که نمی‌فهمد»، می‌گوید: «من که می‌فهمم»! این واقعا ابلهانه‌ترین توجیهی است که من تا به حال شنیده ام. اتفاقا دیده‌ام در بسیاری از جاها همین جمله را کلی به‌به و چه‌چه کرده‌اند! و گفته‌اند: «عجب حرف مهمی»! کسی نیست به او بگوید: «احمق! تو که اینقدر فهمیده‌ای آیا به دختر 14 ساله‌ات هم فکر کرده‌ای که این وسط چقدر عذاب می‌کشد؟» در واقع دو تا آدم بی‌ارزش به نام‌های نادر و سیمین در فیلم هستند که قرار است ما نگرانشان بشویم! طبیعی است که نگران نشویم. این فیلم ارزشی پیدا نمی‌کرد اگر این خدمتکار در فیلم وارد نمی‌شد. خدمتکاری که واقعا کاراکتر دارد. درست یا نادرست، اعتقاد مذهبی دارد. تلفن می‌کند به مرجع تقلیدش و می‌پرسد در فلان مورد من چه کنم؟ برای نگه داشتن شوهر بی‌بته‌اش مجبور است برود کار کند. حامله است و گرفتار موقعیتی است که مجبور است تحمل کند. خیلی واقعی و جدی نگران او می‌شویم و برای ما تجربه می‌شود.
 پس تجربه راضیه به مخاطب منتقل می‌شود؟
بله! حالا ببینیم برای چه منتقل می‌شود؟ هروقت که مخاطب در ذهن خودش گفت: (به طور غیرمستقیم و ناخودآگاه) «مبادا همچین مساله‌ای برای من اتفاق بیفتد! اگر برای من اتفاق بیفتد چه؟» اگر این اتفاق برای مخاطب افتاد این یک داستان اصیل است. ولی اگر مخاطب گفت: «اصلا معلوم است این زن چه می‌خواهد؟» پس شما هیچوقت نگران قرار گرفتن خودتان در این موقعیت نیستید. هر داستانی که ما را در موقعیتی قرار دهد که بگوییم: «اگر برای من اتفاق افتاد چه؟» یا بگوییم: «خوب شد برای من اتفاق نیفتاد.» یا بگوییم: «اگر در آینده برای من اتفاق افتاد حالا می‌دانم چه کنم»، اگر این نتیجه برای مخاطب به وجود بیاید آن داستان با ارزش خواهد بود. غیر از آن به هزار دلیل داستان‌ها ابتر می‌شوند. یک نمونه همین وضعیت نادر و سیمین در این فیلم است که مخاطب می‌گوید: «یکی خوشی زده زیر دلش و می‌خواهد برود اما نمی‌داند چرا و آن یکی خوشی زده زیر دلش و خواسته بماند و باز هم نمی‌داند چرا! احتمالا می‌خواست زن دیگری بگیرد و از شر این زنش راحت شود، الکی پدرش را بهانه کرده!»
 و حالا «یک حبه قند»!
در «یک حبه قند» موقعیت‌ها کاملا موقعیت‌های باور‌پذیر و قابل فهم و نگران‌کننده‌اند. ما دختری را می‌بینیم که قرار است از طریق اینترنت و نیابتی و وکالتی، همسر یک پسر پولدار از همان محله بشود که در آمریکا زندگی می‌کند. خودش کمی نگران است اما اعضای خانواده ریخته‌اند در داخل خانه و شلوغ کرده‌اند و شاید سعی دارند نگرانی و حس ناخوشایندی را که در فضا وجود دارد، بپوشانند و حس عروسی واقعی را به وجود بیاورند. در حالی که به نظر می‌رسد همه چیز خلاف این پیش می‌رود. می‌دانیم که این محیط سنتی سعی دارد خود را با شرایط روز وفق بدهد و دختر را با شرایط امروزی تطبیق دهد و به آمریکا بفرستد، اما این محیط سنتی، سر خود را از دست می‌دهد. یعنی پیرمردی که زمانی شکارچی بوده و محله‌ای از گوشت شکارش تغذیه می‌کرده حالا نخ تسبیح این سنتی است که دارد خودش را گم می‌کند اما درست در لحظه از دست رفتن همه چیز، ناگهان پیرمرد آخرین حرکت قهرمانانه یا پهلوانانه‌اش را ناخواسته انجام می‌دهد. یعنی با مرگش باعث می‌شود این عروسی عقب بیفتد تا مدتی که احتمالا دختر را به این نتیجه می‌رساند که اصلا نمی‌خواهد به آمریکا برود.
 آیا می‌شود از جهان «یک حبه قند» به جهان «آذر، شهدخت...» رفت؟
فکر می‌کنم بشود. چون «آذر، شهدخت...» مربوط به طبقه متوسط و کمی بالاتر نسبت به «یک حبه قند» است و در این فیلم دختر به خارج رفته است و تو سری خورده بازگشته. یعنی می‌توان فکر کرد این همان موقعیت دراماتیک است در یک طبقه پولدار‌تر و مدرن‌تر و شاید طبقه‌ای که می‌خواهد کمی متفاوت‌تر باشد و با جرأت و جسارت بیشتری می‌تواند قدم در راه تمدن دیگری (خارج از کشور) بگذارد.
 آیا در این فیلم همه بازیگرانی که در موقع فیلمنامه‌نویسی در ذهن داشتید، همین افراد بودند؟
من همانطور که گفتم همیشه آماده‌ام با آنچه که پیش می‌آید کار کنم. درباره فخیم‌زاده باید بگویم اولین باری که به او پیشنهاد کردم، رد کرد. در عید سال 1392 و به محض اینکه قرار شد من کارگردانی کنم به فخیم‌زاده تلفن کردم. گفت: «من نمی‌توانم چون در حال ساخت سریال هستم» و اصلا موضوع را فراموش کردیم.
  فخیم‌زاده چه تناسبی با «دیوان بیگی» داشت؟ چون او هرکاری که کرده کاملا برون‌گرا و کنش‌گر عمل کرده ولی حالا باید یک نقش آرام و درونی با ریزه کاری‌های جزئی را قبول کرد.
فکر می‌کنم خود فخیم زاده به این نقش نزدیک بود.
 شخصیت خودش؟
ببینید! فخیم‌زاده پیرمرد دیکتاتور‌منشی است. حالتش جوری است که «همین است که من می‌گویم و جز این نیست!» این حالت از خود مطمئنی و عدم برقراری ارتباط با دیگران در کارها، در او وجود داشت.
 چگونه ارتباط برقرار نمی‌کند؟ او که سال‌ها فیلم و سریال تولید کرده؟
بله! ولی همیشه یک اطمینانی درباره خودش دارد. ببینید! داستان «آذر، شهدخت...» در واقع داستان پیرمردی است که آنقدر از خودش مطمئن است که یک خانواده بزرگ را همانجور که خودش می‌پسندیده تا به حال اداره کرده است ولی الان کم‌کم متوجه می‌شود به نوعی اوضاع از کنترل او در حال خارج شدن است و او در حال ترک دنیایی است که دیگر شبیه چیزی که او می‌خواهد، نیست.
 پیران به سختی خودشان را با محیط‌های جدید وفق می‌دهند.
البته این پیرمرد نمی‌خواهد خود را با دنیا تطبیق دهد بلکه می‌خواهد دنیا شبیه چیزی شود که او می‌پسندد. سعی خودش را هم می‌کند. یعنی می‌خواهد دختر شما را به ایران بازگرداند و در اینجا برایش شوهری پیدا کند. در واقع متوجه خطیر بودن موقعیت و شکاف برداشتن دنیایی که او فکر می‌کرده می‌تواند بسازد و محکم نگه دارد، می‌شود. در انتها او را در موقعیتی رها می‌کنیم که گویی بالاخره پذیرفته همه چیز در حال فروپاشی است. منتها ما هم با او سمپات داریم و طرفدار او هستیم.
 راجع به خانم خیراندیش؟
زنان در داستان مرجان تعیین کننده هستند، یعنی اگر رمان‌‌های مرجان را بخوانید در آن هم آذر و هم شهدخت، شخصیت‌های قوی‌تری نسبت به دیوان‌بیگی هستند. من فکر می‌کنم چون مرد هستم، وقتی فیلمنامه را نوشتم کمی شخصیت مرد داستان را تقویت کردم و الان کاراکتر دیوان بیگی کاراکتر اصلی شده است. شهدخت و آذر دنیای زنانه‌ای دارند که بین خودشان می‌گذرد و زمانی که با خودشان تنها می‌شوند، جذاب هستند.
 شرط این اقتباس این بود که خودشان هم بازی کنند؟
نه اصلا. مرجان اصلا علاقه‌ای به صرف بازیگری ندارد. یعنی اگر نقش خوب باشد و بپسندد بازی می‌کند وگرنه بازی نمی‌کند. اصلا عطشی برای بازیگری ندارد.
 یعنی پوزیشن ایشان از بازیگری تغییر کرده؟
همیشه فکر می‌کنم پوزیشن اصلی او نویسندگی بوده و همیشه نویسندگی را بیش از بازیگری دوست داشته است ولی الان در این سال‌ها نسبت به بازیگری بی‌اعتنا‌تر شده است.

شروین طاهری: یکی از بهانه‌های همیشگی حقوق‌بگیران حقوق بشری غرب نظیر احمد شهید درباره کشورهای اسلامی تضییع حقوق اقلیت‌های دینی نظیر مسیحیان در این کشورهاست. حال بد نیست بدانید پیش از تهاجم انگلیس و آمریکا به عراق در سال 2003، یک‌ و نیم میلیون مسیحی در این کشور زندگی می‌کردند ولی از زمانی که پای اشغالگران غربی به بین‌النهرین باز شد، آزار و اذیت تکفیری‌ها و وهابی‌ها زیر چشمان و تحت حمایت غرب چنان بالاگرفت که حدود یک‌میلیون و 200 هزار نفر از آنها به سوریه پناهنده شدند در نتیجه وقتی داعش به عراق حمله کرد، تنها حدود 200 هزار مسیحی در عراق باقی مانده بودند.
امروز به گواه خود رسانه‌های آنگلوساکسونی نظیر شبکه بی‌بی‌سی و روزنامه واشنگتن‌تایمز، این دولت‌ها و نهادهای مذهبی جریان مقاومت یعنی دولت‌های ایران و سوریه و جامعه شیعیان هستند که در قامت بزرگ‌ترین مدافع حقوق مسیحیان منطقه ظاهر شده‌اند. گروهک تروریستی امارت اسلامی عراق و شام که حالا اصرار دارد به طور خلاصه امارت اسلامی خوانده شود حدود 2 هفته پیش طی روزهای 17 و 18 ژوئیه 2014 در موصل منازل مسیحیان را با حرف «ن» علامتگذاری کرد («ن» حرف اول کلمه «نصرانی» به معنای مسیحی) و همزمان اعلامیه‌ای خطاب به مسیحیان منتشر کرد. در این اعلامیه خلیفه قلابی داعش به مسیحیان اخطار می‌کرد یا به اسلام آمریکایی- وهابی مدنظر آنها بگروند یا مالیات بی‌ایمانی‌هایشان را بپردازند یا اینکه مرگ در انتظارشان خواهد بود. اگرچه 15 خانواده مسیحی از ترس به دین داعش گرویدند اما بقیه مجبور شدند فرار کنند.
با وجود فراخوان مقامات کلیسایی در شام، «غربی‌ها» از تکفیری‌هایی که پیش از این طی 3 سال در سوریه دست به جنایات مشابهی زده بودند در عراق هم پشتیبانی کردند. پیام غرب خطاب به مسیحیان منطقه این بود: «این سزای پشتیبانی شما از بشار اسد و مقاومت است.» تنها تفاوت در مورد حاضر، به مهلت فرار مرتبط می‌شود، در عراق به مسیحیان 2 روز مهلت دادند فرار کنند در حالی که در گذشته این بازه زمانی
 7 روز بود اما تکفیری‌ها اتومبیل‌های مهاجران را توقیف کردند و اغلب آنها با برجا گذاشتن تمام دارایی‌هایشان با پای پیاده به سوی شهر شیعه‌نشین تلعفر در
70 کیلومتری موصل، گروهی به سوی کردستان و دسته سوم به سمت جنوب (نجف و بغداد) حرکت کردند. سرانجام 18 ژوئیه، امارت اسلامی به اماکن مسیحیان حمله کرد و بسیاری از منازل را منفجر کرد و کلیسای کاتولیک موصل به آتش کشیده شد. تروریست‌های داعش همه اموال حتی جواهرات زنان مسیحی را هم غارت کردند. جالب اینکه هیچ مرجع رسمی مسیحی در سراسر جهان غرب این ظلم بزرگ را محکوم نکرد و فقط نوری مالکی و سخنگوی آستان مقدس نجف اشرف از حفظ حقوق مسیحیان سخن گفتند.
حال واشنگتن تایمز در گزارشی با اشاره به حضور مسیحیان آواره موصل در نجف اشرف و با عنوان «ضریح امام علی مکانی امن برای مسیحیان عراق» از دعوت عتبات مقدس شیعیان برای پذیرایی از مسیحیان رانده شده و اسکان آنها در کربلای معلا و نجف اشرف گزارش می‌دهد: «خانواده‌های آواره از موصل از اینکه عتبات مقدس آنها را در خود جا داده‌اند بسیار خوشحال هستند. این دعوت مختص مسیحیان نیست و همه طوایف عراقی اعم از اهل تسنن و کردها می‌توانند در عتبات مقدس حضور داشته باشند». جالب اینکه آغوش باز شیعه برای آوارگان سنی و مسیحی فرصتی فراهم آورده تا واشنگتن‌تایمز در ادامه به معرفی امام علی(ع) به آمریکایی‌ها بپردازد و اینکه او پسر عموی حضرت محمد(ص) و همسر فاطمه زهرا(س) است. این روزنامه حتی در گزارش خود به برخی آیات قرآن کریم درباره ضرورت برخورد حسنه و رعایت اصل احترام متقابل و منافع مشترک پرداخته است. تسنیم به نقل از این روزنامه آمریکایی آورده است پذیرایی مسلمان شیعه از هموطنان مسیحی و دیگر طوایف نشانه همزیستی مشترک میان ساکنان یک کشور است.  واشنگتن‌تایمز به تلاش مبذول شده از سوی عتبات مقدس و نقش آنها در اسکان آوارگان و فراهم آوردن بستر مناسب برای آنها اشاره کرده و می‌نویسد: «یکی از کاربران شبکه اجتماعی توئیتر که فردی مسیحی است در صفحه خود نوشته: ساکنان کربلای مقدس خانه‌های خود را به ساکنان موصل اختصاص داده‌اند».
کاربران شبکه‌های اجتماعی هم به تمجید از کرم و بزرگواری پیروان اهل بیت(ع) پرداخته و به همزیستی مسالمت‌آمیز آنها اشاره کرده‌اند و نوشته‌اند تاریخ این حمایت را فراموش نخواهد کرد. آنها اقدامات جنایتکارانه داعش را محکوم کرده‌اند.
البته آنچه واشنگتن‌تایمز به مخاطبان آمریکایی‌اش و کاربران شبکه‌های اجتماعی در سراسر دنیا نگفته، این است که تا پیش از حمله آمریکا و متحدانش به عراق و سپس آموزش و تجهیز داعش توسط سازمان‌های اطلاعاتی غربی، یک‌میلیون و 500 هزار مسیحی در یک همزیستی مسالمت‌آمیز با مسلمانان عراق با خوبی و خوشی زندگی می‌کردند.
 

مجتبی  اصغری: این روزها در رسانه‌های آمریکایی اخبار پیرامون بازداشت جیسون رضاییان، خبرنگار 38ساله واشنگتن‌پست، همسرش یگانه صالحی و 2 تصویربردار زیاد دیده می‌شود اما به‌رغم حساسیت و واکنش نسبتا جدی وزارت خارجه آمریکا به موضوع، مقامات رسمی این کشور از اعلام عناوین مجرمانه و اتهامات این افراد خودداری کرده‌اند. همین امر بر حساسیت ماجرا افزوده است به نحوی که مروری کوتاه بر نهادها، اشخاص و سازمان‌هایی که پیگیر وضعیت جیسون رضاییان و سه بازداشتی دیگر در ایران هستند، نشان از پیچیدگی غیرمعمول این پرونده دارد. در ابتدای امر به‌رغم گذشت بیش از 2 هفته از بازداشت این 4 نفر در ایران هیچ صدایی از جانب آمریکایی‌ها بلند نشد! اما به تدریج لابی نئولیبرال‌های وابسته به کنگره آمریکا، اولین واکنش‌ها و فضاسازی‌های رسانه‌ای پیرامون موضوع را کلید زدند. مدیران نایاک از جمله شخص تریتا پارسی و رضا مرعشی که از عناصر بنیاد فراماسونری برادران راکفلر در آمریکا به شمار می‌روند در این مسیر پیشقدم بوده‌اند و اتفاقا رهبری کل فضاسازی‌های رسانه‌ای حول ماجرای جیسون را به صورت جدی برعهده گرفته‌اند. شاید مروری بر فعالیت‌های رضاییان در ایران کلید درک این واکنش‌ها باشد. جیسون پدری ایرانی و مادری آمریکایی دارد و از سال 2005 در ایران فعالیت می‌کند. جالب اینجاست که وی یک خبرنگار حرفه‌ای به حساب نمی‌آید، چرا که پیش از فوت پدر به عنوان مدیر خرید فرش‌فروشی‌اش در آمریکا به منطقه خلیج‌فارس سفر می‌کرد و احتمالا حق دلالی خوبی بابت صادرات فرش از ایران به آمریکا به جیب می‌زد اما کم‌کم به عنوان رابط رسمی مجموعه اطلاعاتی- امنیتی نایاک در ایران جاگیر شد. دلیل اصلی این مدعا را می‌توان در کوشش بی‌نظیر نفر دوم مجموعه نایاک، رضا مرعشی، در بزرگ‌ترین رسانه‌های متعلق به لابی نئولیبرال‌ها در آمریکا همچون CNN، هافینگتون پست، المانیتور و واشنگتن‌پست جست‌وجو کرد. رضا مرعشی، مدیر سابق شرکت آتیه بهار وابسته به لابی اقتصادی کارگزاران در ایران، دست‌کم 4 سال به صورت رسمی در دفتر ایران وزارت خارجه آمریکا اشتغال داشته و عضو انستیتوی مطالعات استراتژیک ملی آمریکا وابسته به وزارت دفاع این کشور است. وی از تحلیلگران مورد علاقه اسرائیل در برنامه هسته‌ای ایران نیز به شمار می‌رود تا حدی که در سال 2012 در کنفرانس بن‌بست هسته‌ای ایران بر سر میز مشترک با رؤسای سابق و فعلی موساد در تل‌آویو به ارائه راهکار به صهیونیست‌ها پرداخت. البته ارتباطات ویژه با افراطیون کنگره و مقامات عالیرتبه صهیونیست در نایاک امری معمول است، چرا که اصل به وجود آمدن این لابی آمریکایی- صهیونیستی به خرج راکفلرها با هدف آماده‌سازی زمینه‌های سیاسی- اقتصادی برای طرح مصالحه ایران و رژیم صهیونیستی به عنوان پیش‌شرط سازش با آمریکا بوده است.
البته در این بازی بزرگ حقیقتا جیسون رضاییان مهره قابل عرضی محسوب نمی‌شود، پس چرا رضا مرعشی که از افتخار پالوده‌خوری با تروریست‌های صهیونیست سال‌هاست بهره می‌برد، برای «دوست عزیز خود» تا این اندازه جدی لابی‌گری می‌کند و در عین حال جیسون رضاییان را «اولین قربانی گروه‌های افراطی و تندرو به سبب گسترش گفت‌وگوهای ایران و غرب بر سر برنامه هسته‌ای معرفی می‌کند؟!» نکته همین‌جاست! جیسون رضاییان و تیم همراه وی براساس اسناد و شواهد موجود در فضای مجازی به علت مدیریت و کارگردانی کلیپ مساله‌دار «‌هپی» در ایران بازداشت شده‌اند. رضاییان اولین فردی بود که این کلیپ را حتی پیش از انتشار گسترده در ایران و تماشای مردم تهران به نمایش جهانی گذاشت. با توجه به اینکه دستگیری بازیگران کم‌سن و سال این نمایش ضعیف به علت انتشار تصاویر بی‌قانونی عمدی‌شان در کشور قطعی بود، کمپین حقوق بشری درباره «حق شادی ایرانیان» با ورژن مورد علاقه آمریکا به سرعت با دعوت رسمی خود رضاییان از سایر نان‌خورهای رسانه‌ای تشکیلات راکفلرها در جهان کلید خورد.
مروری بر ردپای رسانه‌ای رضاییان در توئیتر با دنبال کردن «هشتگ‌های هپی»، جست‌وجوکنندگان را به نام قریب به اتفاق اعضای لابی رسانه‌ای نئولیبرال‌ها در بی‌بی‌سی، CNN، هافینگتون پست، واشنگتن پست، المانیتور، نایاک و اصلان مدیا متعلق به رضا اصلان دیگر عضو نایاک می‌رساند.‌ آش به حدی شور شد که واشنگتن‌پست در مقاله‌ای به قلم رضاییان با موضوع حمایت از نوجوانان ایرانی مورد سوءاستفاده واقع شده توسط خبرنگارش در کلیپ هپی، پیام توئیتری تریتا پارسی با مضمون مقایسه «حق شادی ایرانیان به سبک احمق‌های خیابانی آمریکایی با حق مسلم غنی‌سازی هسته‌ای» را به عنوان شاهدی بر مدعای باطل خود منتشر کرد! پس از انتشار این پیام، در صفحه منتسب به حسن روحانی نیز پیامی مشابه با موضوع «شادی حق مسلم ایرانیان» منتشر شد که متاسفانه این حرکت برای هزارمین بار از واقعیت کم‌سوادی برخی مشاوران رسانه‌ای پرده برداشت. سوال بعدی این است که براساس صحت اطلاعات ارائه شده، انگیزه نمایندگان کنگره آمریکا و لابی نئولیبرال‌ها از به راه انداختن یک کمپین حقوق بشری جهانی به نفع کلیپ غیرسیاسی، زرد و ضدفرهنگی «هپی» که احتمالا بازیگرانش مستقیم از یک پارتی شبانه به بهانه دریافت چند تراول پنجاه هزار تومانی، با مدیریت جیسون رضاییان مقابل دوربین حرفه‌ای واشنگتن پست رفته‌اند، چه بوده است؟ از سال 2005 تاکنون تریتا پارسی به عنوان بلندگوی لابی مذکور با پسوند «ایرانی- آمریکایی- سوئدی» تلاش می‌کند الزامات پیگیری همزمان پرونده حقوق بشری غرب علیه ایران در ذیل تلاش برای هدم برنامه هسته‌ای کشورمان را همه‌گیر سازد. در این میان به علت مقاومت قابل تقدیر مذاکره‌کنندگان ایرانی در این دوره و دولت‌های قبلی چنین بحثی به کل مجال مطرح شدن در گفت‌وگوهای 1+5 و ایران را نیافته اما در صورتی که فضاسازی‌های رسانه‌ای با اجرای سناریوهای آمریکایی به کارگردانی این لابی به صورت مکرر روی پرده رود، شانس برانگیختن حساسیت دولتمردان آمریکایی- غربی و ایجاد همگرایی میان سایر گروه‌های موثر در کنگره آمریکا درباره پرونده حقوق بشری ایران، افزایش خواهد یافت. به این ترتیب تلاش برای «حمایت از موج شادی آمریکایی در ایران» یا «کمپین برای آزادی‌های یواشکی زنان» یا لابی برای «آزادی خبرنگاران دربند در ایران(!)» را می‌توان در همین پازل خبری– سیاسی تحلیل کرد.
درهم شکستن این نقشه ضد فرهنگی آمریکایی با اهداف سیاسی معلوم با توجه به آشکار شدن سریع زوایای آن به مدد هوشیاری مسؤولان و دستگیری بموقع جیسون رضاییان و تیم وی چندان دشوار نمی‌نماید. افشای زوایای حرکت ضدامنیتی این تیم و اخراج وی در سریع‌ترین زمان ممکن از کشور به منظور پایان دادن به شوی تبلیغاتی به راه افتاده با هدف مظلوم‌نمایی پیرامون «خبرنگارنمایی» که آشکارا ضدقوانین یک کشور مقتدر با سوءاستفاده از تعدادی نوجوان بومی قدم برمی‌دارد، می‌تواند حرکتی شایسته توأم با پشتیبانی حرفه‌ای تیم وزارت امور خارجه کشورمان باشد. درگیر نشدن در چنین پرونده‌های سخیفی خود بهترین مسیر غلبه بر دشمن است. پس لطفا جیسون رضاییان را با سر و صدا و اعتراض رسمی جهانی دیپورت کنید!

گروه سیاسی: نشست کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد دیروز با حضور بیش از 50 نفر از وزرای خارجه و نمایندگان کشورهای عضو این جنبش در هتل آزادی تهران تشکیل شد. به گزارش «وطن‌امروز»،  در این نشست وزرای خارجه‌ کشورهایی از جمله فلسطین، قطر، ونزوئلا، لبنان، بنگلادش، سودان و اوگاندا حضور پیدا کردند. این نشست پس از یک دقیقه سکوت به احترام خون شهدای غزه، با سخنرانی رئیس‌جمهور آغاز شد. حجت‌الاسلام روحانی در سخنان خود فلسطین را کهنه‌ترین بحران حل نشده جهان معاصر دانست و گفت: تداوم بی‌تفاوتی و بی‌عملی شورای امنیت که یکی از دلایل اصلی آن همدستی و همراهی برخی از اعضای دائم این شورا با رژیم‌صهیونیستی است، این رژیم را در تداوم جنایاتش گستاخ‌تر کرده است. ناامیدی نسبت به مساعدت آمریکا برای بهبود شرایط کنونی بخش دیگری از اظهارات دیروز رئیس‌جمهور بود. روحانی مهم‌ترین عامل این ناامیدی را دفاع آمریکا و برخی از اعضای شورای امنیت از ظالم به هر قیمتی عنوان کرد. روحانی گفت: تا زمانی که ایالات متحده با همراهی برخی اعضای دائم شورای امنیت در سیاست‌های اعلامی و اجرایی خود چشم بر واقعیت‌ها بسته و دفاع از ظالم به هر قیمتی را به عنوان رکن رکین سیاست خارجی و منطقه‌ای خود اعلام می‌کند، هیچ امیدی به مساعدت آنان برای بهبود شرایط کنونی وجود ندارد. به گزارش تسنیم، حجت‌الاسلام حسن روحانی، رئیس‌جمهور صبح دیروز در اجلاس کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد، از حضور وزرای خارجه کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد در تهران تقدیر کرد و گفت: تردیدی نیست که حضور شما در اجلاس کمیته فلسطین نمایان‌گر اهمیتی است که دولت‌های عضو جنبش عدم تعهد برای موضوع فلسطین، یعنی کهنه‌ترین بحران حل نشده جهان معاصر، قائل هستند. روحانی افزود: مردم فلسطین تحت شدیدترین فشارها قرار دارند و از حملات وحشیانه رژیم‌صهیونیستی رنج می‌برند. تداوم بی‌تفاوتی و بی‌عملی شورای امنیت که یکی از دلایل اصلی آن همدستی و همراهی برخی از اعضای دائم این شورا با رژیم‌صهیونیستی است، این رژیم را در تداوم جنایاتش گستاخ‌تر کرده است. وی با تاکید بر اینکه جنبش عدم تعهد براساس موازین بنیادینش باید در فضای بی‌عملی و انفعال حاکم بر سازمان ملل متحد آستین همت را بالا زده و برای توقف روند فعلی جنایات جنگی و نسل‌کشی رژیم اشغالگر صهیونیستی و احقاق حقوق عادلانه مردم بی‌گناه فلسطین وارد عمل شود، گفت: بی‌عملی و بی‌اعتنایی بارز شورای امنیت سازمان ملل متحد در فاجعه جاری در فلسطین، بویژه در غزه نماد آشکار بی‌عدالتی در شورای امنیت است. روحانی استمرار بحران خاورمیانه را ناشی از بی‌توجهی و سکوت جامعه بین‌المللی در قبال علت اصلی بحران، یعنی اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط رژیم صهیونیستی دانست و افزود: تا زمانی که ایالات متحده با همراهی برخی از اعضای دائم شورای امنیت در سیاست‌های اعلامی و اجرایی خود چشم بر واقعیت‌ها بسته و دفاع از ظالم به هر قیمتی را به عنوان رکن رکین سیاست خارجی و منطقه‌ای خود اعلام می‌کند، هیچ امیدی به مساعدت آنان برای بهبود شرایط کنونی وجود ندارد. این نشست یک روزه که به ریاست
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، برگزار شد دیروز با صدور بیانیه‌‌‌ای به کار خود پایان داد. برخی از مهم‌ترین بخش‌های این بیانیه به شرح زیر است:
  محکومیت شدید و قاطع جنایات رژیم اشغالگر صهیونیستی علیه مردم غزه و نابودی ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها.
  درخواست توقف فوری و بدون شرط حملات رژیم صهیونیستی.
  درخواست رفع فوری و بدون شرط محاصره غزه و بازگشایی فوری تمام گذرگاه‌ها.
  درخواست از دادگاه بین‌المللی کیفری برای برخورد با جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت که در فلسطین رخ می‌دهد.
ظریف: رژیم صهیونیستی باید به عنوان جانی جنگی محاکمه شود
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز دیروز در نشست وزیران خارجه کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد با بیان اینکه جنایت علیه مردم غزه و جنایت علیه کودکان، زنان و سالمندان و تمامی آنچه که در این مدت انجام شده است، جنایت جنگی و علیه بشریت محسوب می‌شود، اظهار داشت: زمان آن رسیده است که مرتکبان این جنایت به میز محاکمه کشانده شوند و این در یک اقدام مشترک انجام شدنی است. به گزارش تسنیم، وزیر امور خارجه با بیان اینکه قاطعانه باید از ملت فلسطین و رهبری مشترک آن حمایت کنیم، افزود: این موضوع برای ایجاد صلح پایدار و خاتمه دادن به حملات وحشیانه اهمیت دارد. وزیر امور خارجه به کشته شدن مردم بی‌گناه فلسطین و غزه و آوارگی آنها طی سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: باید ریشه‌های این اقدام که در خاورمیانه و فراتر از آن وجود دارد، بررسی شود. به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی، حق تعیین سرنوشت برای مردم فلسطین و داشتن سرزمینی مستقل با پایتخت قدس شریف یکی از مسائل مهمی است که قواعد بین‌الملل باید آن را به رسمیت بشناسد. وی تاکید کرد: کشورها نباید حق مسلم مردم فلسطین را نادیده بگیرند و باید به خواسته‌های آنها احترام بگذارند. وزیر امور خارجه بی‌تفاوتی سازمان‌های بین‌المللی و برخی کشورها را شرم‌آور توصیف کرد و گفت: باید اقدامات جمعی برای پایان خشونت‌ها به عمل آید به همین دلیل است که جنبش عدم تعهد نشست اضطراری برگزار کرده است. وی تصریح کرد: ابتکار عمل‌ها و پیشنهادهای مختلفی در طول نشست مطرح شد که توقف سریع تحریم‌ها، آزادی زندانیان سیاسی، کمک‌های امدادی و انسانی اضطراری و بازسازی زیرساخت‌ها مثل مساجد، بیمارستان‌ها و مدارس و همچنین معرفی عاملان این اقدامات خشونت‌آمیز به عنوان جانیان جنگی از جمله درخواست‌های شرکت‌کنندگان در این نشست بود.

 سرلشکر محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حاشیه جلسه قرارگاه حضرت نبی‌اکرم(ص) پیرامون حوادث غزه و ایستادگی مقاومت اسلامی فلسطین در برابر حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی اظهار داشت: نبرد غزه نشان داد قدرت مقاومت پایان‌ناپذیر و درونی شده و همچنان در حال توسعه است؛ پرتاب پرحجم موشک‌ها، ناکام‌سازی عملیات زمینی دشمن و افزایش آستانه تحمل فلسطینی‌ها، این تصاعد قدرت را تایید می‌کند.  به گزارش تسنیم، سرلشکر جعفری با بیان اینکه «تا به امروز هر نمایش قدرتی در فلسطین که موجب ظهور و بروز شکست صهیونیست‌ها شده است، ریشه در حمایت‌های انقلاب اسلامی دارد»، تصریح کرد: ما آمادگی داریم در ابعاد مختلف از مقاومت فلسطین حمایت کنیم. وی افزود: ما برای دفاع از مسلمانان، شیعه و سنی نمی‌شناسیم و میدان وفاداری و فداکاری ما همه جهان اسلام و مظلومان عالم است. فرمانده کل سپاه حوادث و فجایع غزه و عراق را محصول همزمان سیاست‌های آمریکا و صهیونیست‌ها دانست و تاکید کرد: سرانجام رژیم صهیونیستی بر اثر اتحاد شیعه و سنی بزودی فرو خواهد پاشید و ما برای آن روز آماده‌ایم.
 

گروه اقتصادی: وزیر امور اقتصادی و دارایی در حالی خبر از حذف دهک‌های پردرآمد از دریافت یارانه نقدی می‌دهد که هنوز چگونگی بررسی اطلاعات متقاضیان دریافت یارانه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. پس از انتقادات دولت یازدهم به نحوه اجرای فاز نخست هدفمندی یارانه‌ها و تاکید قانون بر حذف افراد ثروتمند و غیرنیازمند به یارانه‌ها از دریافت یارانه نقدی، فاز دوم هدفمندی نیز در اردیبهشت‌ماه سال جاری بدون حذف افراد پردرآمد و تنها از طریق ثبت‌نام در سایت به مرحله اجرا درآمد. ثبت‌نام از افراد برای دریافت یارانه نقدی در حالی از طریق سامانه آغاز شد که از همان ابتدا مخالفت برخی کارشناسان را به همراه داشت. از سوی دیگر می‌شد حدس زد که با توجه به هجوم افراد به سایت برای ثبت‌نام، این سامانه حداقل در روزهای ابتدایی با مشکل مواجه شود. در روزهای بعدی نیز زمانی برای ثبت‌نام متقاضیان جامانده در نظر گرفته شد. در عین حال دولت اعلام کرد در عین اعتماد و احترام به مردم در صورتی که افراد پردرآمد برای دریافت یارانه ثبت‌نام کنند از فهرست حذف خواهند شد و براساس قانون دولت مجاز است پس از پایش اطلاعات، تا سه برابر یارانه دریافتی این افراد حد فاصل اجرای فاز دوم تا زمان پایش آنها را جریمه کند. اما در نهایت به نوعی دولت در این سیاست خود شکست خورد و به‌رغم تمام این مسائل بیش از 73 میلیون نفر برای دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام کردند. از سوی دیگر بند «و» تبصره 21 قانون بودجه 1393 نیز به دولت تاکید می‌کند که پرداخت نقدی صرفا به سرپرستان خانوار‌های متقاضی که به تشخیص دولت نیازمند دریافت یارانه باشند، انجام شود. اما دولت چگونه می‌خواهد نیازمندان و ثروتمندان را تفکیک کند؟ دولتی‌ها در ابتدا اعلام کرده بودند که به حساب بانکی متقاضیان یارانه سرکشی خواهند کرد اما بعد از اعتراض برخی رسانه‌ها و کارشناسان این موضوع منتفی اعلام شد و حتی مسؤولان سخن از اعتماد به مردم و اطلاعات اقتصادی که در سایت رفاهی درج کرده‌اند به میان آوردند. مثلا معاون اقتصادی وزیر اقتصاد عنوان کرد که با وجود اینکه دولت در حذف یارانه‌بگیران تابع قانون است اما اعتماد به مردم را به عنوان یک اصل در نظر گرفته و تا جایی که امکان انصراف اختیاری فراهم باشد از این مکانیزم استفاده خواهد کرد. دولت متوجه شکست سیاست خود در حذف اختیاری افراد از یارانه شده و همین امر سبب شده طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی در چهارمین نشست فرصت تاریخی انقلاب اسلامی در اصفهان اعلام کند که با شناسایی 10 میلیون نفر از افراد پردرآمد جامعه بزودی فهرست جدید یارانه‌بگیران اعلام می‌شود. وی در این نشست گفته است این افراد پردرآمد شناسایی شده‌اند و بزودی و آرام‌آرام از فهرست یارانه‌بگیران حذف می‌شوند که احتمالا منظور وزیر اقتصاد این بوده که این کار بزودی آغاز شده و افراد به تدریج حذف خواهند شد. طیب‌نیا معتقد است عدالت نیست که یارانه به همه افراد کشور تعلق گیرد بنابراین به نظر می‌رسد این بار سناریوی حذف افراد پردرآمد از یارانه به مرحله اجرا نزدیک‌تر شده است. در این بین مهم‌ترین نکته‌ای که قابل تامل است چگونگی شناسایی افراد پردرآمد و پروسه حذف آنهاست. به‌طوری که دولت در تشریح چگونگی بررسی درآمد افراد تنها به انطباق اطلاعات با 40 پایگاه اطلاعاتی اکتفا کرده است. در همین راستا محمدباقر نوبخت اخیرا اعلام کرد که دولت کار خود را با در اختیار داشتن بیش از 40 پایگاه اطلاعاتی انجام می‌دهد. علاوه بر اینکه دلیل عدم اعلام دقیق منابع بررسی اطلاعات مشخص نیست، بحث عدم ورود دولت به حساب‌های بانکی افراد نیز کار را پیچیده‌تر می‌کند، چرا که دولت پیش از این تاکید کرده است که برای راستی‌آزمایی متقاضیان به حساب‌های بانکی افراد ورود نخواهد کرد. از سوی دیگر برخی مسؤولان و کارشناسان نیز ادعا می‌کنند که در واقع امکان شناسایی واقعی افراد پردرآمد وجود ندارد چراکه بسیاری از املاک ممکن است به نام صاحب اصلی‌شان نباشد. در حالی که به گفته وزیر اقتصاد، حذف دهک‌های پردرآمد از دریافت یارانه نقدی بزودی آغاز می‌شود، چگونگی بررسی اطلاعات افراد هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
هاله‌های  پر ابهام!
مسؤولان دولتی با وجود اینکه بارها و بارها اعلام کردند به مردم اعتماد دارند و اعتماد به مردم را به عنوان یک اصل در نظر گرفتند اما باز هم قصد دارند اقدام به حذف یارانه برخی از متقاضیان کنند. تناقضات دولت در این زمینه بسیار است و در حالی دولت و رسانه‌های حامی آن اینگونه نشان می‌دهند که مسؤولان تحت فشار قانون و مجلس هستند که دولت طبق همان قانون می‌تواند به همه آنهایی که در سایت رفاهی ثبت‌نام کرده‌اند یارانه نقدی بدهد. طبق آیین‌نامه اجرایی تبصره فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها دولت می‌تواند به نیازمندانی که تشخیص می‌دهد یارانه بدهد؛ اگر اصل بر اعتماد به مردم باشد طبق همین قانون دولت می‌تواند همه متقاضیان را جزو نیازمندان به یارانه نقدی بداند و پرداخت یارانه نقدی را ادامه دهد اما دولت برای کسب درآمد بیشتر اصرار به حذف حداقل 10 میلیون نفر از لیست متقاضیان دریافت یارانه دارد. دولتی‌ها برای توجیه این کار توپ را به زمین مجلسی‌ها می‌اندازند و با استفاده از رسانه‌های حامی دولت  فشار برخی نمایندگان مجلس را دلیل اقدام دولت برای حذف یارانه نقدی 10 میلیون نفر می‌دانند. از طرفی این احتمال وجود دارد خانوارهایی که درآمد خود را بیش از 2 میلیون و 500 هزار تومان اعلام کردند از دریافت یارانه محروم شوند و اگر این اتفاق رخ دهد عدالت صورت نگرفته است چراکه برنامه‌ریزی نامناسب در تهیه فرم ثبت‌نام موجب می‌شود ابهامات اطلاعات اقتصادی خانوارها بیشتر شود. مثلا بسیاری از سرپرستان خانوارها درآمد خود را بیش از  2 میلیون و 500 هزار تومان اعلام کرده‌اند در حالی که هزینه آن خانوار نیز بیش از 2 میلیون تومان است. مثلا خانواده‌ای را تصور کنید که والدین در آن کار می‌کنند و درآمد آنها بیش از 5/2میلیون تومان است اما در همان خانواده هزینه‌هایی چون اقساط بانکی، اجاره‌بها و هزینه درمان یک بیمار صعب‌العلاج نیز پرداخت می‌شود. قطعا چنین خانواده‌ای به یارانه نقدی احتیاج دارد اما فرم ثبت‌نامی همه را با یک چوب زده است. همچنین بانک‌های اطلاعاتی که سخنگوی دولت تعداد آن را 40 عدد عنوان کرده، می‌تواند اطلاعات ناقصی به دولت بدهد و مثلا کشاورزی که خانه محقری در یک روستا دارد را مالک و ثروتمندی را که املاک بسیار باارزشی دارد و به نام دیگران است، بی‌خانمان تشخیص دهد. دولت برای حذف افراد باید کاری غیرممکن مانند تفکیک ثروتمندان از نیازمندان را انجام دهد و قطعا برای این کار با مشکلات بسیاری مواجه است.

گروه اقتصادی: نعمت‌زاده، وزیر صنعت از همان روزهای ابتدایی وزارت خود با ایران‌کد، ثبت سفارش و طرح‌هایی همچون شبنم مخالفت کرده است. با روی کارآمدن دولت یازدهم برخی از قوانین بازرگانی دچار تغییر و تحول شد که در این میان بیشتر نگاه‌ها معطوف به کدهای الکترونیکی بود، نگاه‌هایی که تنها به دنبال حذف اینها بدون تفکر به سیستم اجرایی و فناوری وابسته به آن بود. به گزارش تسنیم، اواسط سال گذشته که سکان هدایت وزارت صنعت، معدن و تجارت به دست نعمت‌زاده داده شد، او از رفع برخی قوانین دست و پاگیر واردات و صادرات سخن به میان آورد که مانند تمام مسائل مطرح شده در کشور با نظرهای موافق و مخالف بسیاری روبه‌رو شد. با کش‌‌ و‌قوس بسیار در ابتدای کار ایران‌کد و شبنم از مراحل واردات کالاهای اولویت 10خارج شد اما زمانی نگذشت که فعالیت بارکدهای الکترونیکی به طور کامل از چرخه واردات حذف شد، در این میان مجریان این دو طرح بویژه شبنم که عمر آن به کمتر از 10 سال گذشته بازمی‌گردد از حامیان سرسخت اجرای آن بودند. شبکه بازرسی و نظارت مردمی که به عنوان شبنم در بین مردم شناخته می‌شد، توسط ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز طراحی و اجرا شد و در کنار آن شرکت‌های مختلفی همچون شرکت انفورماتیک راهبر که در گذشته از شرکت‌های وابسته به وزارت بازرگانی بوده مشغول به فعالیت در زمینه طراحی و تولید کد‌های الکترونیکی بودند. با توقف فعالیت شبنم بنابر ساختار شرکت‌ها و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز که مجری و ناظر طرح بوده‌اند تاثیری بر روند حرکتی این مجموعه‌ها رخ نداد و همچنان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و شرکت‌های همراه به فعالیت در زمینه کاری خود بنابر شرایط روز می‌پردازند. اما داستان ایران‌کد که در مجلس توانست به قانون تبدیل شود کمی متفاوت است، ایران‌کد که فعالیت خود را از سال 1385 در زمینه کدینگ کالای وارداتی آغاز کرد توانست ساختمان مجزا با چارت سازمانی برای خود دست‌ و پا کند. محل استقرار دفتر مرکزی ایران‌کد که در خیابان جویبار میدان فاطمی است و می‌تواند به عنوان یکی از دارایی‌های به نسبت قابل توجه وزارت صنعت تلقی شود، بدون هیچ برنامه‌ای برای این ساختمان و کارمندان آن در زمینه تجارت بین‌المللی رها شده است. کارمندان این ساختمان بدون آنکه برنامه‌ای از سوی وزارتخانه برای آن بعد از توقف فعالیت ایران‌کد در زمینه واردات ارائه شود،  طبق روال عادی و سابق خود در محل کار حاضر می‌شوند، حضور کارمندان و ادامه زندگی کاری در این ساختمان به طور حتم برای وزارت صنعت، معدن و تجارت هزینه دربر خواهد داشت. در همین رابطه کارمندان ایران‌کد، براین عقیده‌اند که ایران‌کد تنها فعالیت بخش واردات خود را متوقف کرده و فعالیت اعظم آن معطوف به ارائه خدمات به کالاهای تولید داخل است و سازمان ملی کدگذاری کالا در ماموریت کلی خود که در راستای کدینگ و اطلاعات کالای تولید داخلی آغاز به کار کرده است، بلاتکلیف نیست. همچنین رئیس مجمع واردکنندگان آینده ایران‌کد را منوط به تصمیم وزیر صنعت، معدن و تجارت دانست و گفت: ایران‌کد اگر با تبلیغات و فرهنگ‌سازی بتواند خود را به مصرف‌کننده بشناساند بسیار تاثیر‌گذار در ارائه اطلاعات جامع و کامل خواهد بود. محمدحسین برخوردار اظهار کرد: ارائه خدمات ایران‌کد می‌تواند در حفظ برند کارخانجات تولیدی و ارائه اطلاعات مفید به مصرف‌کننده بسیار تاثیر‌گذار عمل کند اما به دلیل عدم صرف درست هزینه درباره تبلیغات کدینگ کالا در کشور و مرتبط کردن آن با سیستم ثبت سفارش کدینگ کالا آنچنان که باید نتوانست نقش مفید خود را ایفا کند.وی با بیان اینکه با رفع اجبار استفاده از ایران‌کد و شبنم تولید‌کنندگان آنچنان رغبتی به استفاده از این امکان را ندارند، گفت: ورود ایران‌کد و شبنم به سیستم ثبت سفارش و فعالیت گمرک هزینه‌های زیادی را برای واردکنندگان و تامین‌کنندگان مواد اولیه تولید دربر داشته است.
توقف ثبت سفارش نیاز به مصوبه مجلس دارد
نایب رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی نیز در رابطه با مسائل مطرح شده مبنی بر حذف ثبت سفارش، گفت: طبق قانون مقررات صادرات و واردات، سفارش واردات باید ثبت شود و در حال حاضر قانون ثبت سفارش برقرار است و اراده کلی در جهت حذف حواشی آن است. مجیدرضا حریری در گفت‌و‌گو با تسنیم با اشاره به اینکه حذف ثبت سفارش نیاز به مصوبه مجلس دارد، اظهار کرد: طی 2 دهه اخیر حواشی بسیاری از سوی سازمان‌های مختلف به ثبت سفارش اضافه شده که روند کار را در برخی موارد مختل کرده است. وی ادامه داد: باید به قانون تن داد اما در رابطه با تکالیف فراتر از قانون می‌تواند بحث و گفت‌وگو صورت گیرد و ثبت سفارش با روال سابق در حال انجام است. وی خاطرنشان کرد: دنیا با ایران LC  ندارد و معاملات ایران به صورت نقدی صورت می‌گیرد که بانک‌های داخلی پول را قبل از واردات دریافت کرده و تا زمان آغاز ارسال کالا به کشور پول به فروشنده تحویل داده نمی‌شود. وی یادآور شد: صدور بخشنامه‌های متفاوت در رابطه با LC در حال حاضر که ایران با بانک‌های دنیا ارتباط ندارد بی‌تاثیر خواهد بود و در موارد استثنا بانک‌ها فعالیتی در راستای بهبود شرایط واردات برای واردکننده انجام نمی‌دهد.

گروه سیاسی: حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی حسن روحانی رئیس‌جمهور در مصاحبه‌ای، تقریبا به همه انتقادات و خط و نشان‌های اخیر اصلاح‌طلبان درباره کیفیت و کمیت جایگاه حسن روحانی در افکار عمومی  پاسخ داد. آشنا با زیر سوال بردن دولت‌های
احمدی نژاد، خاتمی و دولت دوم هاشمی رفسنجانی این دوران 20 ساله را به زمستان تشبیه کرد و در استعاره‌ای مدعی شد حسن روحانی همانند بهاری است که پس از 20 سال زمستان آمده است. حسام‌الدین آشنا در این مصاحبه گفت: آمدن این بهار 20 سال طول کشید و بهار می‌توانست سال 72 بیاید. او همچنین دولت محمد خاتمی را به بی‌اعتنایی به منتقدان متهم کرد و گفت: مدیریت جمهوری اسلامی برای محمد خاتمی سنگین بود. به گزارش «وطن امروز»، حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی حسن روحانی، در گفت‌وگو با سایت نامه نیوز درباره اعتقاد خود به ظرفیت حسن روحانی و حمایتش از روحانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم گفت: «من می‌فهمیدم که یک فردی ظرفیت خیلی بالایی را برای مسؤولیت‌پذیری داشته است و همانطور که آن فیلم اول ایشان اسم‌گذاری شد «این بهاری است که در پشت زمستان مانده است» از نظر ما یک بهاری بود که پشت زمستان مانده بود. زمستان هم یک مقدار زیادی طولانی شده بود.» آشنا در پاسخ به این سوال که «زمستان 8ساله منظورتان است؟» تصریح کرد: نه. واقعیت این است که برای من 16 سال یا بین 12 تا 16 سال بود. جرات می‌کنم بگویم 20 سال. از نظر من آقای دکتر روحانی از سال 72 می‌توانست مسؤولیت کشور را برعهده گیرد. یعنی آقای روحانی در دوره دوم آقای هاشمی می‌توانست رئیس‌جمهور شود. ایشان وقتی آمد که دیگر جای معطل کردن نبود. قبلش هم شاید ایشان آمادگی داشت اما دیگران آمادگی نداشتند که جا را خالی کنند.  این اظهارات حسام الدین آشنا، بخشی از اظهارات محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور سابق را یادآوری می‌کند. از سویی نفی مدیریت‌های گذشته همواره یکی از انتقادات جریان حامی دولت فعلی به دولت گذشته بوده است. ضمن اینکه استفاده آشنا از تعابیری که به نام دولت گذشته ثبت شده، نشان‌دهنده آن است که دولت یازدهم نیز حداقل در بخشی از حوزه‌های مورد توجه افکار عمومی از همان کلیدواژه‌های روانی دولت قبل استفاده می‌کند.
درباره توان خاتمی!
مشاور حسن روحانی در ادامه این گفت‌وگو درباره انتخابات ریاست جمهوری سال 1376 نیز اظهارنظر کرد و گفت: نه به خاتمی، نه به ناطق نوری و نه به ری‌شهری رای نداده است. او درباره دلیل رای ندادنش به خاتمی گفت: من آقای خاتمی را یک چهره فرهنگی غیراجرایی می‌دانستم و بار جمهوری اسلامی را سنگین‌تر از توان اجرایی آن موقع آقای خاتمی. مشاور فرهنگی حسن روحانی از دغدغه‌های فرهنگی‌اش نسبت به عملکرد دولت خاتمی هم گفت. آشنا از تشدید دغدغه‌های فرهنگی‌اش در دوره خاتمی گفت و در پاسخ به سوالی درباره دلیل این تشدید دغدغه‌ها افزود: در دولت یک سیاست فرهنگی حاکم بود که فکر می‌کرد مشکلات کشور صرفا با توجه به یک بخش از کنشگران فرهنگی و سیاسی حل می‌شود و 14 میلیون نفری که به آقای خاتمی رای نداده بودند را نادیده می‌گرفت. معتقدم ندیدن منتقدان و مخالفان و افرادی که نگران هستند می‌تواند بزرگ‌ترین اشتباه یک دولت باشد. او درباره رای ندادنش به ناطق نوری هم گفت: ایشان را رئیس مجلس خوبی می‌دانستم نه رئیس‌جمهور خوبی. برای مجلس و اداره مجلس خیلی خوب بودند و گزینه بهتری از آقای ناطق برای اداره مجلس در آن دوره نداشتیم.  آقای ناطق‌نوری قدرت اجرایی بالاتری نسبت به آقای خاتمی داشتند ولی نگاه‌شان عقب‌تر از تحولات جامعه بود.
رئیس اداره اطلاعات قم نبودم
 مشاور فرهنگی روحانی یک پیشینه امنیتی دارد. او در دوران وزارت حجت‌الاسلام دری نجف‌آبادی مشاور نزدیک او بود و از آن جهت که داماد حجت‌الاسلام دری نجف‌آبادی نیز بود؛ یکی از مهره‌های نزدیک به وزیر بود. آشنا در این مصاحبه درباره سابقه امنیتی‌اش حرف‌هایی زد که نشان می‌دهد او دوست دارد بیشتر خود را یک چهره فرهنگی نشان دهد تا یک مهره امنیتی. او درباره حضورش در وزارت اطلاعات گفت: «من هرگاه نیاز بوده به عنوان مشاور و همراه در خدمت حضرت آیت‌الله دری‌نجف‌آبادی بوده‌ام.» مشاور فرهنگی روحانی درباره سمت‌های امنیتی خود نیز افزود: «یکی از چیزهایی که من حتما می‌توانم تاکید و تصحیح کنم این است که من هیچگاه مسؤول اداره کل اطلاعات قم نبوده‌ام... من همیشه به آقای دری‌نجف‌آبادی هرجا که خواسته‌اند مشورت داده‌ام.» او در پاسخ به این سوال که «این هم به خاطر نسبت خانوادگی است که دارید؟» گفت: به‌خاطر اجازه‌ای که ایشان داده‌اند تا عضوی از خانواده‌شان بشوم.
شباهت‌های آشنا و جلیلی
حسام‌الدین آشنا یکی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام صادق است. او معتقد است بین او و سعید جلیلی شباهت‌هایی وجود دارد. آشنا در این‌باره گفت: «بین فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام صادق اشتراکات بنیادینی وجود دارد، تفاوت‌ها در سلیقه‌های اجرایی است، ولی آن اشتراکات بنیادین خیلی مهم است. بین من و آقای جلیلی و دیگر فارغ‌التحصیلان قدیمی‌تر این دانشگاه شباهت‌های اساسی خیلی جدی وجود دارد.» او این شباهت‌ها را اینگونه بیان کرد: پیوند با اسلام و انقلاب اسلامی، پیوند با امام و رهبری. توجه به ارزش‌های انقلابی و توان اقدام در روش‌های غیربروکراتیک و تقدم اخلاق بر سیاست. او تاکید کرد که در این حوزه‌ها تفاوت نگاهی میان او و جلیلی وجود ندارد.
 

حامد نجفی مهر: شیر یکی از مواد مغذی لازم و مورد توجه خانواده‌هاست اما متاسفانه در کشور ما نام آن به پرونده‌ها و حاشیه‌هایی پیوست شده است. برخی اوقات خبر گرانی آن روی خروجی رسانه‌ها قرار می‌گیرد و گاهی هم وجود آب اضافی در شیرها خبرساز شده و باعث بی‌کیفیت شدن شیر می‌شود اما موضوعی که به تازگی درباره کیفیت شیر مورد توجه قرار گرفته، وجود روغن «پالم» در لبنیات پرچرب است. به تازگی وزیر بهداشت از تخلف برخی کارخانجات لبنی در کشور پرده برداشته و نسبت به وجود روغن پالم در شیرهای پرچرب هشدار داد. پیش از این درباره وجود روغن‌های خوراکی در لبنیات به صورت جسته و گریخته مطالبی عنوان شده بود اما تاکنون هیچ مرجع رسمی وجود آن را تایید نکرده بود و این موضوع باعث شد آتش کوره ابهام روشن بماند.
روغن پالم چیست؟
نکته‌ای که ذهن بسیاری از مصرف‌کنندگان لبنیات را به خود درگیر کرده است، وجود ابهام درباره روغن پالم و چگونگی باز شدن پای این روغن خوراکی به صنایع لبنی است. روغن پالم (روغن نخل) روغنی است که به دلیل مقاوم بودن در برابر حرارت برای تولید روغن‌های جامد خوراکی استفاده می‌شود و بیشتر از کشورهای آسیایی وارد می‌شود اما به دلیل وجود اسید چرب اشباع بالا مصرف آن چندان توصیه نمی‌شود چرا که مخاطرات قلبی و عروقی به دنبال دارد.
تأیید وجود روغن پالم در شیر
سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت در همایش تغذیه با شیر مادر، وجود روغن پالم در شیر را تایید کرد و اظهار داشت: متأسفانه این موضوع صحت دارد و ما گزارش مربوط را به رئیس‌جمهور ارائه کرده‌ایم. موضوع دیگری که وزیر بهداشت به آن اشاره کرده این است که چربی شیر به دلیل روغن پالم است و چربی طبیعی شیر نیست. به گفته هاشمی، بسیاری از چربی‌های شیر به خاطر روغن پالم است نه به خاطر چربی طبیعی شیر و مردم بدانند که هزینه را برای چه شیری پرداخت می‌کنند.
پای وزارت جهادکشاورزی هم به ماجرا باز شد
این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی هم به عنوان متولی اصلی این موضوع باید در جهت شفاف‌سازی موارد مطرح شده درباره کیفیت شیرهای پرچرب پاسخگو باشد. در این باره وزیر بهداشت گفته است: «در جلسه با وزیر جهاد کشاورزی این موضوع به وی نیز اطلاع داده شد و وزیر جهاد کشاورزی دستور داد استفاده از روغن پالم به 30 درصد کاهش پیدا کند».
 توصیه وزیر به مردم
به دنبال تایید وجود روغن پالم در شیرهای پرچرب، وزیر بهداشت و درمان نسبت به مصرف لبنیات پرچرب هشدار داد و به مردم توصیه کرد به جای استفاده از شیر پرچرب از شیر کم‌چرب استفاده کنند. وی همچنین خاطرنشان کرد: باید این تخلف در صنایع لبنی به صورت تدریجی اصلاح شود، چرا که نمی‌توان صنایع لبنیات را به‌یکباره تعطیل کرد. هاشمی در واکنش به اینکه بخش عمده شیرهای موجود در بازار را شیر خشک تشکیل می‌دهد، تصریح کرد: نمی‌گویم شیر خشک خوب است اما روغن پالم به مراتب بدتر از آن است.
 اعلام اسامی شرکت‌های متخلف
این در حالی است که وزیر بهداشت روز گذشته در مراسم افتتاحیه سند راهکارهای اجرایی سیاست‌های ابلاغی سلامت در مورد روغن پالم بیان داشت: پالم روغنی است که از مالزی وارد می‌شود و قیمت ارزانی دارد اما برای سلامت مردم مضر است،  باید توجه داشت که واردات این روغن طی چند سال گذشته افزایش یافته است.  وی یادآور شد: طبق گزارش‌هایی که ارائه شده تخلفاتی در لبنیات‌های موجود در بازار مبنی بر وجود این چربی در لبنیات گزارش شده است که در قبال این گزارش تصمیم گرفته شده که نظارت‌ها افزایش پیدا کند و شرکت‌های متخلف از طریق رسانه‌ها به مردم اعلام شود تا این اتهام از گردن شرکت‌های لبنیاتی که از این روغن استفاده نمی‌کنند، برداشته شود، همچنین در حال حاضر که میزان واردات روغن پالم 50 درصد است، قرار شده این میزان در ابتدا به 30 درصد و بعد به 15 درصد کاهش یابد.
مصرف روغن پالم در لبنیات با مجوز  قانونی
جالب اینجاست که با وجود تایید وجود روغن پالم در شیر‌های پرچرب، مدیرکل نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت در اظهارنظر متفاوتی عنوان کرده است گزارشی از وجود روغن پالم در شیر و ماست نداریم و استفاده از پالم در برخی پنیرها، بستنی و کره با مجوز قانونی صورت می‌گیرد. هدایت حسینی، مدیرکل نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت به فارس گفته است: تاکنون گزارشی از وجود روغن پالم در شیر و ماست در کشور نداشته‌ایم اما وزارت بهداشت مجوز استفاده از این روغن را در برخی محصولات لبنی مانند بستنی، پنیرپیتزا، کره و خامه قنادی صادر کرده است.
کسی زیر بار نمی‌رود!
البته این تمام ماجرا نیست و انگار کسی زیر بار پذیرش استفاده از روغن پالم در شیر‌های چرب نمی‌رود. ایسنا در این باره نوشته است: در پی تایید و انتقاد «استفاده از روغن پالم در تولید شیر پرچرب» از سوی وزیر بهداشت، کارخانه‌ای که در گزارش سازمان استاندارد به تخلف آن اشاره شده، توپ را به زمین دامداران انداخته و ادعا کرده «این تخلف از سوی دامداران صورت گرفته و ربطی به فرآیند تولید شیر در کارخانه مذکور ندارد».  براساس این گزارش، دامداران هم این موضوع را رد کرده‌اند و استفاده از روغن پالم که نوعی روغن نباتی خوراکی است را در دامداری‌ها غیرممکن عنوان می‌کنند. سیداحمد مقدسی، رئیس انجمن گاوداران استان تهران در این باره گفته است: به هیچ عنوان برای دامداران این امکان که بخواهند در شیر تحویلی به کارخانه‌ها افزودنی مانند روغن پالم اضافه کنند وجود ندارد و این مساله صحت ندارد.
ماجرا سر دراز دارد!
با وجود اظهارنظرهای گوناگون درباره این موضوع، لازم به نظر می‌رسد لیست شرکت‌های متخلف هر چه سریع‌تر منتشر شود تا ضمن رعایت حقوق شرکت‌هایی که دچار این تخلف نشده‌اند، اطمینان در خرید محصولات لبنی برای خریداران ایجاد شود تا  مصرف این ماده مغذی که به توصیه کارشناسان مصرف روزانه آن لازم است، دچار اختلال نشود ضمن اینکه اگر این روغن دارای عوارض و عواقب مصرف است چرا به راحتی و با مجوز وارد کشور می‌شود و چرا علاج واقعه پیش از وقوع صورت نمی‌گیرد تا با جلوگیری از واردات آن مانع تخلف صنایع لبنی و تهدید سلامت جامعه شد؟! اینها پرسش‌هایی است که بی‌شک پاسخ برخی از آنها در روزهای آینده مشخص خواهد شد.

گروه ورزشی: پرونده شفاف‌سازی در فوتبال ایران این روزها تبدیل شده به دستمایه عده‌ای که می‌خواهند همه چیز را زیر پا گذاشته و تنها دروغ را به اذهان عمومی تحویل دهند. شاید اگر از همان ابتدا سازمان لیگ و وزارت ورزش اصرار به شفاف‌سازی  نمی‌کردند، شاید مدیران تراز اول ورزش کشور خیلی با روحیات اهالی فوتبال آشنا نبودند که در این فصل نیز اسباب دروغگویی را فراهم کردند البته از وزارت ورزش که با فوتبال و حواشی آن بیگانه است انتظاری بیش نمی‌رود ولی سازمان لیگ چرا؟ چرا مدیران فدراسیون و سازمان لیگ اصرار دارند تا باشگاه‌ها به صورت خودجوش دست به پنهانکاری بزنند. آیا این سیاست نوعی توهین به افکار عمومی نیست؟ آیا واقعیت فوتبال ما همین رقم‌هایی است که روی خروجی سایت‌ها نقش می‌بندد؟ چرا باید با شعور هواداران بازی کرد؟ کدام وقت باشگاه متخلف به مسلخ محاکمه کشیده خواهد شد؟ باور کنید این تازه اول راه است که تا این اندازه لیگ چهاردهم حاشیه دارد و خدا به داد زمانی برسد که لیگ به روزهای پایانی‌اش نزدیک شده و تازه شیرین‌کاری‌های خیلی‌ها رو می‌شود. انتشار گزارش شائبه‌برانگیز رقم قرارداد باشگاه‌ها با مربیان و بازیکنان بر روی سایت سازمان لیگ بیش از اندازه زجرآور است! زجرآور یا تاسفبار؟ فرقی نمی‌کند شما خودتان قضاوت کنید! وقتی باشگاه‌ها تصمیم گرفتند رقم قراردادها را منتشر کنند همه جامعه فوتبال در انتظار یک شفاف‌سازی سالم بودند ولی این اتفاق نه از سوی باشگاه‌ها رخ داد و نه از طرف سازمان لیگ به شکل اصولی پیگیری شد، حالا هم که سایت سازمان لیگ نحوه و رقم قراردادها را رونمایی کرده گزارشش ناقص است. به طور مثال لیست قرارداد باشگاه استقلال تهران بر روی سایت سازمان لیگ به گونه‌ای است که میزان قرارداد امیر قلعه‌نویی و ستار همدانی به عنوان اعضای کادر فنی این باشگاه نیامده است. علاوه بر این ایمان باصفا و احمد جمشیدیان در حالی که از باشگاه استقلال جدا شده‌اند در مقابل نامشان رقم‌های قرارداد 80 و 500 میلیون تومانی درج شده است. یکی دیگر از نکات جالب انتشار قرارداد بازیکنان استقلال تهران این است که آندرانیک تیموریان، امید ابراهیمی، امیرحسین صادقی، خسرو حیدری، کرار جاسم و هاشم بیگ‌زاده همگی رقم قراردادشان در فصل جاری یکسان و به میزان یک میلیارد تومان اعلام شده است. تیم فوتبال فولاد مبارکه سپاهان‌اصفهان نیز همان طور که لیست انتشار قراردادش بر روی سایت باشگاه با مشکلات عدیده‌ای مواجه بود و قرارداد کادر فنی آنها در نهایت بر روی سایت باشگاه منتشر نشد، پس از انتشار قرارداد کادر فنی و بازیکنان این تیم بر روی سایت سازمان لیگ، همچنان این لیست با اشکالاتی مواجه است. علی حمودی که شائبه‌های جعلی بودن مدارک منجر به صدور کارت معافیت وی در روزهای اخیر شنیده می‌شود، با رقمی معادل یک میلیارد تومان با باشگاه سپاهان قرارداد امضا کرده و محرم نویدکیا که روز گذشته مسؤولان باشگاه از مشخص نبودن وضعیت قراردادش به دلیل مصدومیت خبر داده بودند با رقمی معادل 700 میلیون تومان با سپاهان قرارداد بسته است. از نکات جالب انتشار لیست قرارداد بازیکنان فولاد مبارکه‌سپاهان روی سایت سازمان لیگ این است که این باشگاه در فصل جاری با 9 بازیکن خود قرارداد بالای یک میلیارد تومان امضا کرده است. احسان حاج‌صفی، رحمان احمدی، شجاع خلیل‌زاده و محمدرضا خلعتبری هر کدام با یک میلیارد و 200 میلیون تومان و سیدهادی عقیلی، عبدالله کریمی و محمدعلی احمدی هر کدام با یک میلیارد و صد میلیون تومان و علی حمودی به همراه لوسیانو پریرا مندس هر کدام با یک میلیارد تومان بازیکنانی هستند که رقم قراردادشان در فصل جاری میلیاردی است. درباره تیم فوتبال پرسپولیس تهران، لیست انتشار قراردادها در سازمان لیگ به گونه‌ای است که مهرداد پولادی با رقمی معادل 576 میلیون تومان در فصل جاری با این باشگاه قرارداد امضا کرده است. این در حالی است که مسؤولان باشگاه پرسپولیس تهران از مشخص نبودن انعقاد قرارداد با مهرداد پولادی به دلیل پیشنهادهای مطرح شده توسط لیگ‌های خارجی به او خبر داده بودند. علی دایی در این لیست با رقمی معادل 2 میلیارد و صد میلیون تومان گرانقیمت‌ترین فردی است که در لیگ برتر فوتبال چهاردهم مشغول خواهد بود. درباره تیم تراکتورسازی تبریز احمد آل‌نعمه به همراه ادر لوسیانو ادینیو بازیکنانی هستند که به ترتیب یک‌میلیارد و 400 میلیون تومان و یک میلیارد و 200 میلیون تومان قراردادهای میلیاردی امضا کرده‌اند. علاوه بر این مهدی رحمتی با یک میلیارد و 550 میلیون تومان، جی لوید ساموئل با یک میلیارد و 280 میلیون تومان و سعید دقیقی با یک میلیارد تومان در فصل جاری با تیم پیکان قرارداد خود را منعقد کرده‌اند. رقم قرارداد یحیی گل‌محمدی به عنوان سرمربی تیم ذوب‌آهن‌ اصفهان در فصل جاری 800 میلیون تومان است و قاسم حدادی‌فر با یک میلیارد و 300 میلیون تومان با این تیم اصفهانی قرارداد بسته است. حمید استیلی سرمربی تیم راه‌آهن تهران که همچنان وضعیت مالکیت باشگاهش مشخص نیست، با قیمتی معادل صد میلیون تومان ارزان‌ترین سرمربی لیگ برتر در فصل جاری است. دراگان اسکوچیچ سرمربی تیم فولاد خوزستان که سرمربیگری فصل قبل ملوان بندر انزلی را بر عهده داشت با یک میلیارد تومان، علیرضا مرزبان سرمربی تیم پدیده مشهد با 300 میلیون تومان، علیرضا منصوریان سرمربی تیم نفت تهران با 350 میلیون تومان، نصرت ایراندوست سرمربی تیم ملوان بندرانزلی با 150میلیون تومان، مهدی تاتار سرمربی گسترش فولاد تبریز با 500 میلیون تومان، مجید جلالی سرمربی تیم سایپای البرز با 450 میلیون تومان، منصور ابراهیم‌زاده سرمربی تیم پیکان با 750 میلیون تومان و عبدالله ویسی سرمربی تیم فوتبال استقلال خوزستان با 650 میلیون تومان در فصل جاری با تیم‌های باشگاهی‌شان قرارداد امضا کرده‌اند. در لیست منتشر شده توسط سازمان لیگ رقم قرارداد رسول خطیبی به عنوان سرمربی تیم تراکتورسازی تبریز، صمد مرفاوی به عنوان سرمربی تیم صبای قم، باقری‌نیا به عنوان سرمربی تیم نفت مسجد‌سلیمان ذکر نشده است. مشخص نبودن رقم قرارداد برخی از بازیکنان در لیست منتشر شده توسط سازمان لیگ از دیگر نقاط ضعف انتشار قراردادها در فصل جاری است.
 

 محمدرضا تاجیک از جمله شخصیت‌های تئوریک و نظریه‌پرداز اصلاحات در پاسخ به این سوال که با توجه به نشانه‌هایی مبنی بر در آستانه بی‌قراری قرار گرفتن گفتمان مورد قبول دولت، یعنی گفتمان توسعه برونزا، آیا می‌توان اینگونه احتمال داد که دولت آقای روحانی اولین دولت 4 ساله در جمهوری اسلامی باشد؟  اظهار داشت: در سطح نخست تحلیل، بی‌تردید، آینده‌ دولت کنونی موضوع اراده‌ آن است. به بیان دیگر، دولت آنچه امروز کشت می‌کند فردا درو می‌کند. به گزارش تسنیم،  وی افزود: تداوم و عدم تداوم دولت کنونی ربط وثیق و تنگاتنگ با آلترناتیوهای مطرح در انتخابات آتی دارد. تردید ندارم اگر آلترناتیوها همان قبلی‌ها باشند، روحانی کماکان انتخاب اول اکثریت مردم خواهد بود. تاجیک در ادامه خاطرنشان کرد:  باید بر میزان توفیق جریان مسلط بر حفظ حمایت‌ها و حامیان سیاسی خود تاکید کرد. بعید است در این شرایط دولت بتواند از پایگاه و جایگاه اجتماعی‌ای برخوردار شود که آن را مستغنی از حمایت حامیان سایر جناح‌ها کند. بنابراین خرد سیاسی حکم می‌کند تمهید و تدبیری در این زمینه اندیشیده شود و از واگرایی و ریزش حامیان ممانعت به عمل آید. وی گفت:  می‌توان اشارتی بر شرایط و محیط خارجی نیز داشت و موفقیت دولت در ایجاد یک محیط فراملی امن و معطوف به منافع ملی را از عوامل موثر دیگر در تداوم این دولت تعریف کرد. این فعال اصلاح‌طلب در ادامه با اشاره به مباحث مختلفی درباره ظرفیت اجتماعی مستقل روحانی و دولت یازدهم، تصریح کرد: اگرچه من هم معتقدم که دولت (بخوانید جریان اعتدال) از پایگاه اجتماعی وسیعی برخوردار نیست اما تمکین دولت از اصلاح‌طلبان را نیز تجویز نمی‌کنم. منطق قدرت و سیاست و نیز وضعیت دولت در شرایط کنونی را درک می‌کنم و می‌دانم دولت اگر هم بخواهد نمی‌تواند صرفا با کارت یک جناح بازی کند. سخت معتقدم در این شرایط جریان اصلاحات باید استقلال و تشخص و تمایز گفتمانی و مرامی خود را حفظ کند و هستی و تمامیت هویتی و سیاسی خود را کاملا با دولت و جریان مستقر گره نزند. با این بیان، صرفا می‌خواهم تصریح و تاکیدی بر ضرورت حفظ «فاصله‌ انتقادی» و نه «فاصله‌ انهدامی» توسط جریان اصلاح‌طلبی در رابطه با دولت کنونی داشته باشم.  وی در ادامه درباره اینکه برخی صاحبنظران اصلاح‌طلب معتقد بودند دولت آقای روحانی باید توان انحلال مجلس شورای اسلامی را داشته باشد، اظهار داشت: خیلی با استدلال‌های این عده آشنا نیستم و نمی‌دانم این پیشنهاد یا تجویز آنان در پیکره‌ چه متنی معنا پیدا می‌کند و گزاره‌های پس و پیش آن کدامند، اما از نظر من تفویض چنین قدرتی به یک دولت جز به نوعی توتالیتاریسم نمی‌گراید.