گروه سیاسی: «آمدند ابرو را درست کنند، چشمش را هم کور کردند». این ضرب‌المثل معروف ایرانی وصف حال دولتی است که شاید تا مدت‌ها در اذهان عمومی مردم ایران به دیده عبرت نگریسته شود. به گزارش «وطن امروز»، ماجرای مصادره
2 میلیارد دلار اموال مردم ایران در سیتی‌بانک نیویورک با حکم نهایی دیوان‌عالی آمریکا از آنجا که هم یک اتفاق بی‌سابقه و حیرت‌آور بوده و هم به رقم درشتی از پول مردم ایران دستبرد زده شده، موجی از حیرت و خشم عمومی را در ایران منجر شد. با این حال و همانند 3 سال اخیر، رفتار منفعلانه و بی‌تفاوتی دولتمردان بویژه دیپلمات‌ها نسبت به این ماجرا همانند نمکی بود که بر زخم مردم پاشیده شد. جواد ظریف در نیویورک بود که دیوان‌عالی آمریکا در واشنگتن مجوز مصادره اموال ایران را صادر کرد. 2 روز پس از آنکه دیوان‌عالی آمریکا 2 میلیارد دلار اموال مردم ایران را به نفع تعدادی خانواده آمریکایی بالا کشید، او مجددا با جان کری دیدار کرد و براساس آنچه اعلام شده، در این دیدار صحبتی درباره دستبرد 2 میلیارد دلاری به اموال ایران مطرح نشده است! دولت اگر تصور می‌کرد سیاست بی‌تفاوتی منجر به عبور افکار عمومی از این ماجرا می‌شود؛ قطعا برآورد اشتباهی بود. فشار اجتماعی ناشی از این اقدام ضدایرانی آمریکایی‌ها و انفعال و بی‌تفاوتی دولت ایران اما سرانجام باعث شد دولت حسن روحانی به صورت رسمی نسبت به اقدام بی‌سابقه دولت آمریکا در دستبرد به 2 میلیارد دلار سرمایه مردم ایران واکنش نشان دهد. اما اتاق فکر دولت روحانی اینگونه تصمیم گرفت که به جای محکوم کردن این سرقت آمریکایی و اتخاذ تصمیماتی برای مقابله با این اقدام، آتش توپخانه خود را به درون ایران و به سمت دولت سابق بگیرد.  به گزارش «وطن امروز»، غروب شنبه
4 اردیبهشت‌ماه اسحاق جهانگیری، ولی‌الله سیف و حمید بعیدی‌نژاد به صورت همزمان برآیند نظرها در اتاق فکر دولت را مطرح کردند. نتیجه این بود: «مقصر دولت سابق است». این یک جوک نیست. اگرچه در میان مردم و محافل خانوادگی زیاده‌روی دولت روحانی در انداختن مشکلات بر عهده دولت سابق تبدیل به لطیفه‌هایی شده است اما حقیقتا این‌بار آنها تنها چاره کار را همین تنها سیاست دولت روحانی برای پاسخگویی به مشکلات دانستند.  ابتدا حمید بعیدی‌نژاد بود که موضوع قصور دولت سابق در بسترسازی برای مصادره
2 میلیارد دلار اموال ایران را مطرح کرد. پس از آن این ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی بود که به صورت مفصل درباره تقصیر دولت سابق اظهارنظر کرد. ولی‌الله سیف درباره روند توقیف بیش از
2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران گفت: متاسفانه در دولت گذشته، هنگام خرید اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری‌های دلاری، سهل‌انگاری‌ شده، دقت کافی و احتیاط‌های لازم صورت نگرفته است. وی ضمن اشاره به اینکه مبادلات دلاری (U-Turn) با جمهوری اسلامی ایران به صورت یک استثنا بر رژیم تحریم‌های دلاری آمریکا علیه ایران مجاز دانسته شده بود، اظهار داشت: متاسفانه دقت و احتیاط لازم در این باره انجام نشده است. او با تاکید بر اینکه مسؤولان دولت قبل باید این موضوع را مدنظر قرار داده و احتیاط لازم را به عمل می‌آوردند، افزود: متاسفانه در دولت گذشته به‌رغم هشدارهای دلسوزانه کارشناسان و مدیران بانک مرکزی مبنی بر پرهیز از سرمایه‌گذاری روی اوراق بهادار دلاری و اینکه این رفع ممنوعیت دائمی نیست، این اوراق را خریداری کردند و اینگونه زمینه تضییع حقوق ملت ایران را پدید آوردند. سیف درباره برقراری مجدد ممنوعیت مبادلات دلاری اظهار کرد: هشدارهای کارشناسان صحیح بود و متاسفانه در سال 1387 مجددا قانون ممنوعیت مبادلات دلاری با ایران برقرار شد و بانک‌های آمریکایی از نقل‌وانتقال وجوه دلاری و تبادلات دلاری با ایران منع شدند؛ علاوه بر این دستور اجرایی 13599 که مبنی بر توقیف دارایی‌های ایران در آمریکا بود نیز در سال 1391 صادر شد. وی گفت: اگر این اوراق بهادار دلاری در آن زمان با کارگزاری آمریکایی‌ها خریداری نمی‌شد وجهی وجود نداشت که آمریکایی‌ها بتوانند آن را توقیف کنند. پس از سیف، نوبت به اسحاق جهانگیری رسید تا مشخص شود ادعای مقصر دانستن دولت سابق در ماجرای دستبرد 2 میلیارد دلاری، موضع رسمی و علنی و نتیجه اتاق فکر دولت است.  اسحاق جهانگیری در نشست با مدیران عامل بانک‌های دولتی و خصوصی کشور با بیان اینکه ادعای آمریکا برای دستبرد به منابع مالی ایران هیچ ارتباطی به دولت تدبیر و امید ندارد و مربوط به دهه‌های قبل است، گفت: متاسفانه در دولت گذشته بی‌تدبیری انجام شد و با علم به اینکه آمریکایی‌ها پایبندی به مقررات بین‌المللی ندارند، تصمیم گرفته شد بخشی از منابع ارزی بانک مرکزی برای خرید اوراق، مدیریت شود و با بی‌تدبیری کامل
2 میلیارد اوراق آمریکایی خریداری شد که امروز از این طریق زمینه دستبرد و مصادره آن فراهم شده است.
کلید رسوایی!
موضع رسمی دولت روحانی درباره دستبرد 2 میلیارد دلاری به اموال مردم ایران این بود که دستبرد به اموال ایران ربطی به آنها ندارد و اگر هم قرار است کسی مواخذه شود؛ دولت گذشته باید در این‌باره پاسخگو باشند. بر همین اساس آنها مدعی شدند اوراق بهادار دلاری در دوران دولت سابق خریداری شد و همین موضوع باعث شد پول مردم ایران در خاک آمریکا مصادره شود. این موضع دولتی‌ها اما کلید افشای واقعیتی بود که البته نمی‌توان با قطعیت گفت مقامات دولتی از آن بی‌اطلاع بودند. براساس بررسی‌ها و همچنین اذعان تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، این اوراق نه‌تنها در دولت سابق بلکه در دولت اصلاحات، یعنی دولت همپیمان دولت حسن روحانی خریداری شد! بررسی‌ها نشان می‌دهد اوراق بهادار دلاری در سال 1382 توسط بانک مرکزی خریداری شد. به عبارتی خرید اوراق بهادار دلاری در دولت همپیمان دولت بنفش رخ داده است. این موضوع را نخستین‌بار عباس عراقچی در واکنش به ماجرای دستبرد 2 میلیارد دلاری مطرح کرد. عراقچی در این‌باره گفت: ماجرا مربوط به پولی است که در سال 2003 (در آمریکا) سپرده‌گذاری شده است. سال 2008 به بعد درگیر مسائل قضایی و دادگاه می‌شود، تا الان بانک مرکزی طی روال قضایی چند بار فرجام خواهی کرده و سرانجام منجر به پایان مراحل قضایی البته از دید طرف آمریکایی و مصادره اموال شده است». اما ابوالفضل ظهره‌وند از دیپلمات‌های سرشناس ایران و سفیر پیشین ایران در ایتالیا درباره خرید این اوراق بهادار توضیحات بیشتری داده است. ظهره‌وند درباره خرید اوراق بهادار دلاری به خبرگزاری بسیج گفت: نکته قابل توجه این است که این سرمایه‌گذاری تخلفی بوده که توسط بانک مرکزی در دولت اصلاحات صورت گرفته است.  وی ادامه داد: مساله به این صورت بوده است که در دولت اصلاحات از یک بانک کانادایی سرمایه‌گذاری و اوراق بی‌نام و زماندار خریداری کردند و در حقیقت خرید این اوراق به قبل از دولت نهم مربوط می‌شود و تنها زمان سر رسیدش با دولت قبل تقارن داشته است. ظهره‌وند تصریح کرد: در دولت اصلاحات، این اوراق را یک بانک کانادایی به عنوان بانک عامل و امین بانک مرکزی ایران خریداری کرده و در صندوق ذخائر ارزی و معتبر نگهداری می‌کرده است که در پایان 5 سال و زمان سر رسیدش قاعدتا باید تبدیل به دلار می‌شده است که همان موقع بانک کانادایی می‌گوید امکان نگهداری این پول‌ها را ندارد؛ در نتیجه بانک مرکزی به عنوان کارفرما می‌گوید پول‌ها به obey bank   در رم منتقل شود و به عنوان اینکه می‌خواهند در کشورهای دیگر هم اعتبار داشته باشند، نخواستند این پول داخل ایران بیاید. وی ادامه داد: سال 87 ماجرا توسط خانواده سربازان آمریکایی کلید خورد و آنها دنبال گرفتن غرامت از ایران بودند و برای این کار از پلیس فدرال آمریکا کمک گرفتند و به دلیل خیانت مدیرعامل بانک مذکور، ماجرای پول‌های ایران در این بانک فاش و این پول‌ها بلوکه می‌شود. ظهره‌وند درباره تخلف صورت‌گرفته گفت: به اعتقاد بنده باید با معاون وقت بین‌الملل بانک مرکزی برخورد قاطع شود، چرا که ذخائر ارزی بانک مرکزی را سرمایه‌گذاری و اوراق دشمن را خریداری کردند و قطعا برای این کار، باید مصوبه داشته باشند.
خودشان خریدند، خودشان هم بر باد دادند!
افشای واقعیت خرید اوراق بهادار دلاری به ارزش 2 میلیارد دلار یک رسوایی و بی‌آبرویی تمام‌عیار برای دولت است. در این ماجرا سیاست تاریخ مصرف گذشته مقصرنمایی دولت سابق، منجر به افشای خلاف‌گویی آنها و البته فاش شدن نقش دوستان آنها در خرید اوراق دلاری شد.
اکنون 2 نکته مهم درباره این ماجرا مطرح است:
1- اگر براساس آنچه دولت می‌گوید، در ماجرای دستبرد به اموال ایران در آمریکا، مقصر کسانی هستند که اوراق دلاری خریدند؛ در این حالت باید انگشت اتهام را به سمت دولت اصلاحات یعنی دولت همپیمان دولت یازدهم نشانه گرفت.
2- قطعا و بدون تردید در افکار عمومی ایران دستبرد 2 میلیاردی آمریکایی‌ها ماحصل سیاست‌های انفعالی و دیپلماسی قجری دولت یازدهم است. اموال ایران در دولت حسن روحانی مصادره شده است و نه در دولت‌های سابق و اسبق! در واقع آنچه باعث شده دولتمردان آمریکایی شرایط را برای سرقت اموال ایران فراهم ببینند؛ انفعال دولت یازدهم است.
این موضوع البته مورد توجه کارشناسان و فعالان سیاسی کشور نیز قرار گرفته است. به اعتقاد کارشناسان، برجام نشانه ضعف دیپلماسی ایران و سند انفعال دیپلماتیک دولت یازدهم است. به همین دلیل برجام بستر دست‌درازی به اموال ایران شده است. محمدکاظم انبارلویی در این‌باره می‌گوید: برجام عامل دستبرد به اموال ایران شده است.  رئیس مرکز سیاسی حزب موتلفه اسلامی ادامه داد: دولت یازدهم با علم به اینکه آمریکایی‌ها به مقررات بین‌المللی پایبندی ندارند و هیچ پیمان و تعهدی را رعایت نمی‌کنند، چرا در برجام با آمریکا به توافق رسیده است؟ و همه تعهدات خود را در حالی انجام داده که آنها (آمریکایی‌ها) هیچ کدام از تعهدات خود را انجام نمی‌دهند.کارشناس مسائل اقتصادی گفت: برجام درحالی به امضا رسیده است که دولت فعلی می‌گوید ما با علم به اینکه دولت آمریکا به تعهدات بین‌المللی خود پایبندی ندارد، توافقنامه را امضا کرده‌ایم. وی با بیان اینکه ایران در برجام به آمریکایی‌ها امتیاز داد اما آمریکایی‌ها به تعهدات خود پایبند نیستند، گفت: با دیپلماسی لبخند پای سندی امضا شده که هزینه آن امضا به تاراج رفتن دستاورد‌های هسته‌ای کشور است اما آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل نکرده‌اند و در عوض دست به سرقت اموال ایران زدند.
جان کری رئیس راهزنان است
فؤاد ایزدی، استاد دانشگاه و از کارشناسان مطرح مسائل بین‌الملل نیز در این‌باره و در پاسخ به اینکه گفته شده غارت اموال ایران به خاطر بی‌احتیاطی دولت قبل است، به فارس گفت: متأسفانه دوستان می‌خواهند هر مشکلی که پیدا می‌شود را به گردن دولت قبل بیندازند، سوال این است اگر دولت قبل این مشکل را داشت، پس چگونه در زمان آن دولت
2 میلیارد دلار غارت نشد و امروز دولت آمریکا تصمیم به صادر کردن این حکم گرفته است. ایزدی ادامه داد: اقدامات خصمانه آمریکا علیه ایران در همین 2 سال گذشته از جمله نقض برجام و غارت اموال بلوکه‌شده، همگی به تایید قوه مجریه آمریکا رسیده است. همین جان کری که وزیر امور خارجه ما با او دست می‌دهد و عکس می‌گیرد، رئیس راهزنان و دزدان اموال ایران است. عضو هیأت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، اضافه کرد: جالب اینجاست که حکم دیوانعالی آمریکا درباره غارت اموال ایران، زمانی صادر می‌شود که وزیر امور خارجه ما در نیویورک است.
این همزمانی اتفاقی نیست، حاکمیت آمریکا به‌دنبال بی‌آبرو کردن، مسخره کردن و اهانت به مقامات کشور ما است. وی افزود: نوع برخورد با مقامات ما اینگونه است که انگار با ژنرال‌های یک کشور شکست‌خورده برخورد می‌کند و برای اینکه غرور این کشور شکست‌خورده را بیشتر بشکند، به مسؤولان ما بیشتر اهانت می‌کند. یکی از شعارهای دولت یازدهم این بود که ژنرال‌های دیپلماسی را روی کار می‌آوریم، اما در عمل اتفاقی که افتاده، این است به افراد در سطح بین‌الملل توهین می‌شود.
سیاست «خودمان مقصریم»!
فاطمه آلیا، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اظهارات روز گذشته معاون اول رئیس‌جمهور درباره بلوکه‌شدن 2 میلیارد از دارایی‌های ایران توسط آمریکا گفت: اگرچه ما در دولت‌های مختلف شاهد این موضوع بوده‌ایم که مسؤولیت مشکلات را گردن دولت‌های قبل می‌اندازند اما این رویه در دولت فعلی به حدی رسیده که شوری آن بی‌نهایت شده است. وی افزود: اینگونه اقدامات دولت فعلی که هر مشکلی را گردن دولت قبل می‌اندازد به یک لطیفه تبدیل شده و اگر رعد و برق و سیل بیاید مسؤولیت آن را گردن دولت قبل می‌اندازند. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس اظهار داشت: چه دلیلی دارد هر گاه ما شاهد بی‌احترامی و گستاخی از سوی دولت آمریکا هستیم برخی مسؤولان دولتی سعی دارند تقصیر آن را متوجه افرادی در داخل کنند؟ این رفتار مذمومی است. آلیا خاطرنشان کرد: تا به کی مسؤولان دولتی می‌خواهند مقابل گستاخی‌های آمریکا بگویند تقصیر خودمان بوده است، اقتدار ملی ایجاب می‌کند در مقابل بیگانگان منسجم باشیم.

دکتر محمدرضا   مهدیاراسماعیلی: شاید تا قبل از دولت یازدهم کلمه «محرمانه» فقط برای درج روی برخی نامه‌ها استفاده می‌شد اما با روی کار آمدن دولت فعلی مشخص شد حق این کلمه پیش از این، آنطور که باید ادا نشده است و همچنان که ما اسامی ارزنده را روی خیابان‌های‌مان می‌گذاریم تا یاد آنها همیشه حفظ شود، ظاهرا قرار است با قراردادن کلمه «محرمانه» روی اعمال  مهم دولت در اعتلای حق این کلمه تلاش بیشتری شود!
فارغ از انگیزه مسؤولان برای محرمانه اعلام شدن رقم جریمه ایران و جزئیات فنی صادرات گاز به ترکیه از آنجا که مساله صادرات گاز ایران به ترکیه بیش از اهمیت اقتصادی آن دارای اهمیت استراتژیک است، بنا دارم بر مبنای نظریه‌ بازی‌ها و با هدف جلوگیری از اشتباهات پیشین و امید به تصمیمات هوشمندانه‌تر، توجه تصمیم‌گیران فروش گاز به ترکیه را به مفاد این یادداشت
جلب کنم.
1- گاز یک کالای بسیار استراتژیک است. کل درآمد حاصل از فروش و صادرات گاز ایران سالانه حدود 20 هزار میلیارد تومان است که از این مقدار تنها 5 درصد آن مربوط به صادرات ترکیه است. اگر
هزینه‌های مربوط به تولید و انتقال گاز را هم از این 5 درصد کسر کنیم رقم باقیمانده، درآمد چشمگیری برای کشور نخواهد شد. بنابراین صادرات گاز ایران بیشتر از اینکه ارزش اقتصادی ویژه‌ای داشته باشد جنبه استراتژیک دارد. لهذا وقتی بدانیم در یک بازی استراتژیک هستیم باید اهداف‌مان را نیز استراتژیک طراحی کنیم.
2- ترکیه در آخرین سال‌های قرارداد گازی خود با ایران است و با توجه به اینکه تا 4 سال دیگر قرارداد فعلی را از دست خواهد داد و باید وارد دور جدید مذاکرات خرید گاز شود، بالاترین انگیزه را برای اجرای هر بازی و شگردی که منجر به خرید ارزان‌تر شود، خواهد داشت. باید بدانیم که به‌جز ایران، روسیه و آذربایجان هیچ کشور دیگری عملا امکان صادرات گاز به ترکیه را ندارد. قطر تنها کشور دارنده گاز در اطراف ترکیه است که به دلایل متعدد امکان صادرات گاز به ترکیه را ندارد. لذا – با توجه به اینکه آذربایجان سهم اندکی در بازار ترکیه دارد و به دلیل تولید پایین خود قدرت مانوری ندارد - ترکیه ناچار است گاز عمده مصرفی خود را از روسیه یا ایران خریداری کند.
ترکیه امروز درحالی حدود 73 درصد گاز مصرفی خود را از روسیه وارد می‌کند که بشدت با این کشور در  مناقشه سیاسی است. اگرچه ترکیه در بلندمدت جرات تکیه کردن به روسیه را ندارد و سهم روسیه در سبد واردات گاز ترکیه به دلیل بالا بودنش برای ترکیه خطرآفرین است اما در کوتاه‌مدت ترکیه تمایل دارد در بازی رقابت بین روسیه و ایران، برای ما گربه‌رقصانی کند و در این سال‌های آخر قرارداد با ایران، نهایت سعی و هنر خود را در بازی درآوردن برای ما به خرج دهد.
3- ایران طی این مدت به ترکیه فهمانده است تمایل دارد سهم فروش گاز روسیه را در ترکیه بگیرد و فروش خود را تا جایی که ترکیه مایل باشد افزایش دهد. وزارت نفت در این راستا پالس‌هایی بسیار غیرحرفه‌ای برای ترکیه فرستاده است. ایران در عین حال که با ترکیه در دادگاه بین‌المللی بر سر قیمت گاز در مناقشه بود، باز هم سال گذشته مقدار گاز بیشتری نسبت به کف تعهد خود به ترکیه فروخت! براساس اعلام رسمی شرکت ملی گاز، «هم‌اکنون ظرفیت خط لوله گاز میان 2 کشور بیشتر از حجم فعلی صادرات است» و  شرکت ملی گاز ایران تمایل دارد میزان صادرات گاز را به ترکیه افزایش دهد. در همان اوج مناقشات دادگاهی بود که اعلام شد «ترکیه در اوج سرما از ما درخواست واردات بیشتری به اندازه 2 میلیون مترمکعب را کرد. با وجود اینکه در سردترین زمان بودیم و بارش برف و باران، کشور را فرا گرفته بود، ما این مقدار را که بالاتر از قرارداد بود به آنها دادیم. البته ترک‌‌ها 2 میلیون را کامل برداشت نکردند و شاید چیزی حدود یک میلیون مترمکعب آن را برداشت کردند.» با مطالعه این چند سطر حتماً به زیرکی ظریف ترکیه در ابراز بی‌میلی به گاز ایران پی خواهید برد! ترکیه اکنون در فضای رقابتی بین ایران و روسیه به منتفع‌ترین رکن این سه‌گانه تبدیل شده است.
موارد فوق برای ترکیه روشن خواهد کرد که ایران بسیار مایل است هر چه بیشتر بفروشد. این پالس‌ها از سوی ایران طمع‌ورزی ترکیه را قطعاً بیشتر خواهد کرد و در نهایت فروشنده ایرانی را نیز به هدف خود نخواهد رساند.
4- نظریه «بازی‌ها» که به سیاستمداران فعلی بازی  برد - برد در برجام را آموخته است در این زمینه بازی باخت – برد را کاملاً تبیین کرده است! زمانی که ما به عنوان فروشنده به ترکیه القا می‌کنیم نیازمند فروش گاز به او هستیم و حتی زمانی که او در پی کاهش قیمت است ما همچنان در پی افزایش حجم فروش هستیم باید بپذیریم که او با آگاهی از این استراتژی ما، در آینده جسورتر نیز خواهد شد!
با توجه به اینکه ایران و روسیه عملاً دارای انحصار در فروش گاز به ترکیه هستند اصولاً طبق منطق اقتصاد، وارد رقابت شدن با روسیه برای افزایش سهم صادرات گاز به ترکیه، ورود به یک بازی باخت - باخت برای ایران و روسیه است. حجم منافع حاصل از تعامل برپایه انحصار دوگانه با روسیه طبعاً بیشتر از ایجاد فضای رقابتی بین دو کشور خواهد بود. لذا منافع استراتژیک ایران در تعامل با روسیه پیرامون فروش گاز به ترکیه بر خلاف آنچه تاکنون جدی انگاشته نشده است، باید مورد توجه قرار گیرد.
همانطور که اشاره شد سهم درآمد فروش گاز ایران به ترکیه نسبت به کل درآمدها و هزینه‌های شرکت ملی گاز آنچنان نیست که ما به شوق سود اقتصادی از منافع استراتژیک آن چشم‌پوشی کنیم. ایران با تکیه بر جایگاه فعلی استراتژیک خود در تامین گاز مصرفی شهرهای مهم ترکیه و حفظ ثبات و امنیت داخلی ترکیه می‌تواند با پیاده‌سازی یک بازی موقتی باخت – باخت در مقابل ترکیه، ضمن پذیرفتن هزینه‌های منطقی و محاسبه شده آن ترکیه را وادار به قرار گرفتن در مسیر مورد علاقه خود کند.
بنابر آمار بین‌المللی بی‌پی،  شرکت ملی گاز سالانه حدود 180 میلیارد متر مکعب گاز تولید می‌کند که تنها حدود 5/9 میلیارد متر مکعب از آن به ترکیه صادر می‌شود. این در حالی است که ترکیه به این مقدار بسیار محتاج است. با توجه به اینکه کف فروش در قرارداد 8 میلیارد متر مکعب در نظر گرفته شده است، اکنون ایران 12 درصد بالاتر از کف تعهدات خود را عرضه می‌کند. توجه کنید این 5/1 میلیارد متر مکعب اضافه عرضه، تنها نیم درصد از کل تولید گاز ایران است! در واقع ایران با نیم درصد افزایش در تولید خود، 12 درصد افزایش عرضه برای ترکیه ایجاد کرده است! تصور کنید ما از سود حاصل از فروش این نیم درصد چشم‌پوشی کنیم! چه بلایی بر سر ترکیه خواهد آمد؟! اکنون برای شما روشن شد که اگر اردوغان تنها پس از چند روز از سخنرانی جنجالی خود علیه ایران و گفتن آن سخنان ماجراجویانه، فروردین94 پا به جفت و دو دست روی زانو، محضر رهبر انقلاب می‌رسد و عرض دوستی می‌کند قطعاً به دلیل جایگاه مهم ایران در منطقه و حتی امنیت داخلی ترکیه است. گاز کالایی بسیار استراتژیک است و توده مردم در سرمای زمستان تحمل قطع چند روزه آن را ندارند. دولت ترکیه این را خوب می‌داند و جایگاه فعلی ایران در حفظ امنیت گاز مصرفی کشورش را به درستی درک کرده است. اگر ایران در صادرات گاز به‌جای رقابت با روسیه زیرکانه‌تر عمل کند، روشن است که ورود مقطعی ایران به بازی باخت – باخت با ترکیه، به سرعت به نفع ایران نتیجه خواهد داد.
در پی رونق لفظ محرمانه در ادبیات دولت یازدهم بود که رهبر حکیم انقلاب، فروردین 94 بیان داشتند: «من به خود مسؤولین هم این را گفته‌ام همین چند روز؛ مسؤولین باید بیایند مردم را و بخصوص نخبگان را از جزئیات و واقعیات مطلع کنند؛ ما چیز محرمانه نداریم، چیز مخفی نداریم. این مصداق همدلی با مردم است». بنابر آنچه تبیین شد، به نظر می‌رسد محرمانه کردن وقایع اقتصادی و استراتژیک اینچنینی توسط دولت، برابر است با محروم کردن خویش از ظرفیت علمی و مشورتی کشور؛ همان ظرفیتی که ابزاری برای برتری ایران در منطقه بوده است و اگر به آن اعتنا شود، آثار مثبتش مدال‌های افتخار «واقعی» را بر سینه سیاستمداران کشور خواهد آویخت!

امیر استکی:  بهترین زمان برای خرید یک ملک چه وقتی است؟ پاسخ همواره به داشتن اطلاعات بازمی‌گردد. اینکه بدانیم چه زمانی در لبه جهش قیمت‌ها قرار داریم. اما همیشه بهترین زمان وقتی است که صاحب ملکی به پول نیاز مبرم داشته باشد و خریدار دست به نقد هم کمیاب. آنگاه به تصدیق همه مشاوران املاک بهترین زمان برای خرید ملک است. معامله‌ای براساس این آگاهی که فروشنده مجبور است و گزینه دیگری ندارد براحتی به سمت خرید با نازل‌ترین قیمت‌ها پیش خواهد رفت.
این چیزی که در بالا بیان شد حقیقتی است که همه می‌دانیم. اما به چه کار ما در این نوشته می‌آید؟ و سوال اساسی‌تر اینکه ما در چه زمینه‌ای قصد صحبت کردن داریم؟ مسلما قصدمان تحلیل بازار مسکن و املاک نخواهد بود. اما هدف از بیان این مساله اشاره به حالت مسجل بودن باخت قبل از برگزاری یک مسابقه، چالش و یک مذاکره خواهد بود. هیچ کس دوست ندارد با تیر و کمان به جنگ ژ3 برود یا با علم طرف مقابل به همه نیازهای اساسی‌اش، به یک مذاکره وارد شود.
اینکه گزینه‌های ما چیست یک مساله است و اینکه طرف چه فهمی از گزینه‌های ما دارد مساله دیگری. اگر طرف مقابل به این نتیجه برسد که ما چاره‌ای جز انجام معامله  به هر قیمتی نداریم، آنگاه براحتی هر آنچه را مطلوب خود است در معامله پیش خواهد برد و البته انتظار اینکه طرف با انصاف باشد و منافع خود را پای اخلاق قربانی کند در بسیاری مواقع توهمی بیش نیست و بویژه در عرصه روابط بین‌الملل این آرزو جز رویایی کودکانه نخواهد بود.
در مذاکرات منتهی به برجام هم شاهد رویاپردازی کودکانه بودیم و هم شاهد عجله‌ای غیرقابل قبول و هم نظاره‌گر پایین بردن مداوم دست کشور در کارزار مذاکرات. ایالات متحده تمام تلاش خود را کرد که ایران را در شرایطی قرار دهد که به انجام توافق به شکلی که آنها می‌خواستند تن بدهد. ایالات متحده هر کاری می‌توانست انجام داد و هر کاری نمی‌توانست را هم دست‌اندرکاران دولت انجام دادند. اینکه محمدجواد ظریف معتقد بود و به احتمال زیاد کماکان هست که ایالات متحده آمریکا براحتی و سرعت می‌تواند تمام زیرساخت‌های دفاعی، نظامی و اقتصادی ما را در یک جنگ موشکی نابود کند، اعتقادی است که خود آمریکایی‌ها هم به این شدت به آن معتقد نیستند و براحتی می‌شود فهمید که پس از بیان این دیدگاه تا چه حد دست آمریکا در مذاکرات برتر شد به گونه‌ای که آنها در هر گره‌ای که به کار مذاکرات می‌افتاد، براحتی از این ایستار اولترا رئالیستی جناب فرمانده مذاکرات ایرانی براحتی برای حل و فصل مساله استفاده می‌کردند و در کمال آسودگی مطمئن بوده‌اند که پس از پایان کار، پوسته‌ای بیشتر از برنامه هسته‌ای ایران نخواهد ماند.
از طرف دیگر اظهارات رئیس‌جمهور در مرتبط کردن آب خوردن مردم به لزوم معامله هسته‌ای با آمریکا، آنها را از اثربخشی ساختار تحریم‌های خود مطمئن و تصور گیر افتادن ایران در گوشه رینگ بوکس را برای آنها تقویت ‌کرد. همان‌هایی که تا قبل از دولت اعتدال و امید همواره بیان می‌کردند ایران در حال دور زدن تحریم‌هاست و ساختار تحریم‌ها باید برای اثربخشی تنگ‌تر و شفاف‌تر شود، پس از مشاهده چنین رفتارهایی و پس از دریافت سیگنال‌های مذکور از طرف ایرانیان به آسودگی خود را در آستانه پیروزی بزرگ می‌دیدند و متوجه شده بودند شیر زخمی از مقاومت باز ایستاده است و این بار گربه‌ای گرخیده! سر میز مذاکرات روبه‌روی آنها نشسته است. هر کس دیگری هم اگر بود با بیشتر از چند لقمه که به سمت گربه پرتاب کند از او پذیرایی نمی‌کرد.
آن روزها هر چه ما افراطی‌های نگون‌بخت فریاد زدیم جز با تمسخر و توهین پاسخ داده نشدیم. ما بی‌سوادهای ماجراجو براحتی به ته جهنم حواله داده شدیم و این متن‌ها را نیز از ته جهنمی که امیدواران خندان برای‌مان به ارمغان آورده‌اند می‌نویسیم. شاید فریاد می‌زنیم که در سال‌های بعد که فرزندمان در اوج جوانی و نیرومندی در رابطه با چرایی پر کردن قلب رآکتور اراک با بتن طلبکارانه از ما پرسش کرد، لااقل به او بگوییم ما همه توان‌مان را صرف کردیم و گفتیم.
و باز می‌گوییم و هیچ از اینکه در این معامله به اعتراف دوستداران صدیق دولت روحانی (مانند ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی، ده‌باشی سازنده فیلم‌های تبلیغاتی روحانی و...) سر مملکت‌مان کلاه رفته است خوشحال نیستیم و به هیچ عنوان هم علاقه‌ای به برپایی جشن «دیدید گفتیم» نداریم. شاید در نهایت بتوانیم دولتمردان را از خواب خوش مستی بیرون بیاوریم تا لااقل به ما که ته جهنمیم که نه بلکه به مردمی که چشم به راه آفتاب تابان برجام کاغذی‌اند توضیحات لازم را بدهند و لااقل متوجه این امر شوند که امضای آمریکا پای چک نتیجه مذاکرات بلامحل است.

 

رضا  مشتاقی*: جناب آقای بعیدی‌نژاد، دیپلمات برجسته کشورمان و عضو ارشد هیات مذاکرات هسته‌ای در صفحه اینستاگرام‌شان در 5 بند توضیحاتی درباره دستبرد 2 میلیارد دلاری اخیر آمریکایی‌ها به اموال کشورمان داده‌اند. در هر 3 بند اول فرموده‌اند تقصیر از ایران و دولت قبل بوده که پول‌هایش را از دسترس آمریکا خارج نکرده، در بند چهارم گفته‌اند برای جلوگیری از صدور این حکم، اقدام سیاسی از دستمان برنمی‌آمد و در بند پنجم ابراز داشته‌اند این حکم را به رسمیت نمی‌شناسیم و حق خود برای بازگرداندن این اموال را محفوظ می‌دانیم.
پ.ن اول: جناب بعیدی‌نژاد توضیح نداده‌اند آیا این اموالی که هر چند وقت یک بار چوب مصادره بر آن زده می‌شود، همگی اوراق قرضه و اموال خریداری شده توسط دولت نهم و دهم است؟ نفرموده‌اند مصادره اموال بنیاد علوی که از پیش از انقلاب در ملکیت دولت ایران بود چه حکمی دارد؟... نفرموده‌اند آیا دولت ایران زین پس باید تمام اموال خود در اقصی نقاط جهان را از ترس خیره‌چشمی آمریکایی‌ها و اعوان و انصارشان به فروش برساند و به داخل منتقل کند؟
جناب بعیدی‌نژاد قطعا فراموش نکرده‌اند پاییز 85 با حکم دادگاه ایتالیایی متعاقب شکایت یهودیانی که مدعی بودند اقوام‌شان توسط حزب‌الله لبنان کشته شده‌اند، اموال سفارت ایران در رم توقیف شد... اگر چه با تلاش‌های تیم وکلای وزارت امور خارجه از سفارت ایران رفع توقیف شد اما آیا از این پس باید سفارت‌های‌مان را هم به فروش برسانیم تا از شر آمریکا و دادگاه‌هایش در امان باشیم؟ ایشان در این باره که آیا اقدام حقوقی مناسب در دعوای مطروحه در دیوانعالی آمریکا صورت گرفته است یا نه نیز توضیح نداده‌اند... نیز توضیح نداده‌اند از چه راهی و چگونه قرار است این 2 میلیارد دلار و دیگر اموال مصادره شده را برگردانیم. بیان نفرمودند دیوانعالی آمریکا مستند به کدام دلیل، ایران را به دلیل انفجار مقر آمریکایی‌ها در لبنان محکوم کرده است...
پ.ن دوم: از نکات مثبت نوشته ایشان اما یکی این است که آمریکا را به عنوان دولت متخاصم شناسایی کرده‌اند.
پ.ن سوم: با خواندن بندهای اول تا سوم، ناخودآگاه یاد آن حکایت قدیمی افتادم که «الاغ کشاورزی را دزد برد.
همسایه‌هایش جمع شدند که «مقصر زنت است که در طویله را نبسته»، «مقصر پسر توست که نگهبانی نداده»، «مقصر تویی که دیوار خانه را کوتاه ساخته‌ای».... کشاورز به فریاد آمد که «با این حساب، همه گناهکار و مقصرند، الا دزد»...».
*کارشناسی ارشد حقوق
دانشگاه شهید بهشتی

 

حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر دیروز (یکشنبه) در دیدار آقای «جاکوب زوما» رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی، با تأکید بر ضرورت افزایش همکاری‌های متنوع اقتصادی و سیاسی خاطرنشان کردند: کشورهای مستقل باید هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک شوند و همکاری‌های خود را به‌رغم اخلالگری‌های بعضی قدرت‌های استکباری افزایش دهند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای به قطع رابطه با رژیم تبعیض‌نژادی آفریقای جنوبی پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کردند و گفتند: جمهوری اسلامی به‌صورت تقریباً همزمان، هم با رژیم صهیونیستی و هم با رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی قطع رابطه کرد. رهبر انقلاب با یادآوری نقش برجسته نلسون ماندلا در ساقط کردن رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی و سابقه روابط دیرین و صمیمی او با جمهوری اسلامی، افزودند: با استمرار مبارزات ماندلا و مردم آفریقای جنوبی، آن رژیم ظالم و ضد بشری از بین رفت و ماندلا با این کار، در واقع روح تازه‌ای به صحنه مبارزاتی کل آفریقا دمید. ایشان نگاه جمهوری اسلامی به آفریقای جنوبی را نگاهی مثبت و سازنده خواندند و گفتند: روابط ایران و آفریقای جنوبی بسیار گرم و همکاری‌های 2 کشور در مجامع جهانی با یکدیگر بسیار کارساز و مؤثر است اما باید مبادلات اقتصادی و تجاری نیز متناسب با ظرفیت‌های 2 کشور افزایش یابد. حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای تعامل 2 کشور در جنبش غیرمتعهدها را یکی دیگر از زمینه‌های همکاری برشمردند و افزودند: این همکاری‌ها به نفع همه کشورهای غیرمتعهد خواهد بود. رهبر انقلاب تأکید کردند: منافع کشورهای مستقل در افزایش تعاون و همکاری در عرصه‌های مختلف است و باید با موانعی که برخی قدرت‌ها در برابر این همکاری‌ها ایجاد می‌کنند، مقابله کرد. در این دیدار که آقای روحانی رئیس‌جمهور نیز حضور داشت، آقای جاکوب زوما رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی با قدردانی از حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از مردم کشورش در مبارزه با رژیم آپارتاید، گفت: مردم آفریقای جنوبی هیچگاه این حمایت‌ها را فراموش نخواهند کرد و سفر ماندلا به ایران نیز در قدردانی عملی از همین حمایت‌ها بود. آقای زوما با بیان اینکه ما همواره مخالف تحریم‌های غرب علیه ایران بوده‌ایم، گفت: زمینه‌های فراوان و بکری برای افزایش همکاری‌های 2 کشور وجود دارد و ما تلاش می‌کنیم آغازی دوباره در روابط اقتصادی و تجاری داشته باشیم. رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی با اشاره به سخنان رهبر انقلاب درباره ضرورت همکاری کشورهای مستقل، افزود: برخی قدرت‌ها با بهانه‌های غیرموجه، مانع شکل‌گیری روابط کشورهای مستقل هستند ولی ما با اتحاد و همصدایی در مسائل جهانی، می‌توانیم بسیاری از مشکلات را حل کنیم. آقای زوما تلاش برای تغییر ساختار سازمان ملل و شورای امنیت را یکی از عرصه‌های همکاری دانست و افزود: کشورهای عضو شورای امنیت بدون توجه به افکار عمومی جهان و مصوبات مجمع عمومی، از ساز و کار نامناسب این شورا برای صدمه زدن به کشورهای دیگر استفاده می‌کنند. رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی با تجلیل از تفکر روشن و مقاومت رهبری و ملت ایران، افزود: جمهوری اسلامی ایران نشان داده است می‌تواند با اتکا به خود در محیط خصمانه دنیا، مسائلش را حل کند و اسوه‌ای برازنده برای همه باشد.
 

گروه اقتصادی: وعده‌های دروغین و آمارهای متناقض یارانه‌ای ادامه دارد. دولتی که از یارانه نقدی متنفر بود حالا در مقام یک طرفدار پر و پا قرص ظاهر شده است. این چرخش عجیب تا جایی پیش رفته که معاون نوبخت در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بامداد روز گذشته در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد مصوبه مجلس در حذف یارانه نقدی قابلیت اجرا ندارد.  روزنامه «وطن‌امروز»، به عنوان منتقد حذف یارانه نقدی در 3 سال اخیر استدلال‌های زیادی برای عملی نبودن حذف یارانه نقدی اعلام می‌کرد اما همان استدلال‌ها 3 سال بعد از زبان دولتی‌ها شنیده می‌شود. در اینکه مصوبه مجلس اشکالات فراوانی دارد و نمایندگان مجلس در دام مسؤولان دولتی افتادند تا هزینه حذف یارانه نقدی به دوش مجلس بیفتد شکی نیست، چرا که دولتی‌ها به گواه برخی نمایندگان در کمیسیون تلفیق موافق حذف یارانه بودند و در تریبون عمومی مخالف. جالب اینکه در روز تصویب مصوبه حذف یارانه نقدی 2 وزیر دولتی از نمایندگان تشکر کردند اما در کمال ناباوری دولت ضدیارانه حالا هوادار یارانه شده است.  به نظر می‌رسد سیاست دولت این باشد که مانند سال گذشته بخش قابل توجهی از افراد را از لیست یارانه نقدی حذف کند و مجلس را مقصر جلوه دهد و در عین حال روی ادامه پرداخت یارانه نقدی به سایر یارانه‌بگیران مانور دهد. حتی زمزمه افزایش میزان یارانه نقدی برای 2 دهک پایین جامعه آغاز شده و دولت قطعا در صورت افزایش یک ریال به یارانه نقدی خود را حامی مظلومان و نیازمندان جلوه خواهد کرد در حالی که یکی از نقدهای «وطن‌امروز» این بود که مبلغ یارانه نقدی باید افزایش پیدا کند. دولت در 3 سال اخیر این کار را نکرده و در آستانه انتخابات زمزمه انجام این کار شنیده می‌شود. یکی از خبرگزاری‌های کشور درباره این رفتار دولت گزارش داده که چرخش مسؤولان بی‌ارتباط با انتخابات سال آینده نیست. با توجه به اینکه دولتمردان یازدهم در 1000 روز گذشته مدام اعطای یارانه نقدی در دولت قبل را مورد نقد قرار داده بودند، به نظر می‌رسید این تصمیم مورد استقبال یاران روحانی قرار گیرد اما در کمال تعجب و ناباوری، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در عباراتی عجیب و تامل‌برانگیز حذف یارانه ثروتمندان را ظلم و بی‌عدالتی قلمداد کرد! معاون روحانی با تاکید بر اینکه دولت به هیچ‌وجه یارانه این تعداد از افراد را در سال 95 حذف نمی‌کند، با بیان مثالی عجیب در این زمینه گفت: «ممکن است شخصی درآمد سالانه 35 میلیون تومانی داشته باشد اما بیش از این هزینه داشته باشد، به‌طور مثال بیمار یا فرزند دانشگاهی داشته باشد یا همچنین مستاجر باشد یا اقساط وام مسکن پرداخت کند، بنابراین دولت این موضوعات را لحاظ خواهد کرد و اطمینان خواهیم داد که به مردم ظلم نشود!» این جملات در شرایطی بر زبان محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دولت تدبیر و امید جاری شد که دولتمردان یازدهم در 2 سال و نیم گذشته از یارانه نقدی با عباراتی به نام «مصیبت عظما»، «طرح اقتصاد برانداز»، «عذاب الیم»، «صدقه به مردم» و «ابزاری برای کسب محبوبیت» یاد کرده بودند و روزی نبود که بابت پرداخت یارانه نقدی به مردم غر نزنند! حسن روحانی هم در دوران مبارزات انتخاباتی خود در سال 92 بارها از نحوه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و پرداخت یارانه نقدی در دولت دهم گله کرده و پرداخت یارانه به همه اقشار مردم را کاری غلط و غیرعادلانه دانسته بود. بنابراین به نظر می‌رسید با اعلام خبر پیروزی وی در یازدهمین دوره  انتخابات ریاست‌جمهوری، رئیس دولت تدبیر و امید از فردای تشکیل کابینه مقدمات حذف یارانه ثروتمندان جامعه را فراهم کند.  اما روحانی و یارانش نه‌تنها قدمی برای شناسایی ثروتمندان و حذف یارانه آنها برنداشتند، بلکه داستان حذف یارانه ثروتمندان را به‌رغم تاکیدات مجلس در بودجه سال‌های 93 و 94 آنقدر کش دادند که کار حذف یارانه ثروتمندان جامعه به سال آخر فعالیت دولت یازدهم بکشد. حالا که مجلس به طور جدی (و در راستای مواضع 1000 روز گذشته یاران حسن روحانی) دولت را مکلف به حذف یارانه 24 میلیون نفر کرده است، دولتمردان صراحتا اعلام می‌کنند قصد اجرای این مصوبه مجلس را ندارند.
حالا این سوال مطرح می‌شود که دلیل این تغییر موضع ناگهانی دولتمردان تدبیر و امید درباره یارانه نقدی چیست؟ چگونه است که مصیبت عظما و عذاب الیم و مساله‌ای که خواب را از چشمان وزرای دولت روحانی ربوده بود به یکباره تبدیل به بهشت برین برای دولت یازدهم شد؟ پاسخ این سوالات را با نگاهی به  شرایط سیاسی کشور در یک سال پیش‌رو،  بخوبی می‌توان دریافت. کمتر از 500 روز دیگر عمر دولت حسن روحانی به پایان می‌رسد و رئیس دولت یازدهم برای حضور مجدد در راس قوه مجریه نیاز به رای مردم در انتخابات خردادماه 96 دارد. دولت تدبیر و امید که از همان ابتدا هم قصدی برای حذف یارانه ثروتمندان نداشت، با موکول کردن سناریوی حذف یارانه ثروتمندان به سال پایانی دولت و انداختن توپ حذف یارانه‌ها به زمین مجلس قصد ندارد از رفتار به‌زعم خود پوپولیستی دولت قبل دست بردارد تا شاید مردم بار دیگر برای 4 سال دیگر حسن روحانی را به عنوان رئیس دولت دوازدهم انتخاب کنند. به این فرضیه عملکرد ضعیف اقتصادی دولت تدبیر و امید را هم اضافه کنید که نقطه روشنی برای اتکا به آن در انتخابات آینده وجود ندارد.   همچنین آنها با این ترفند خود جناح مقابل را که در حاضر اکثریت مجلس نهم را در اختیار دارد، متهم به «مین‌گذاری» برای دولت و قرار دادن مردم در مقابل دولت می‌کنند. با این حال می‌توان نتیجه گرفت دولت روحانی برای ماندن در قوه مجریه حاضر است، طرحی مانند پرداخت یارانه نقدی را که خودش به آن لقب «اقتصاد برانداز» داده، ادامه دهد و حتی نسبت به حذف یارانه افراد ثروتمند جامعه هم واکنش نشان دهد!
 

گروه بین‌الملل: هفته‌نامه اقتصادی بلومبرگ جلد آخرین شماره خود را به پرتره‌ای حقیقتا مضحک از پسر ارشد شاه سعودی اختصاص داده است. چهره محمد بن سلمان در این عکس که طی مصاحبه‌ای اختصاصی در کاخ شخصی‌اش برداشته شده در حالتی آمیخته از نیشخند و بلاهت تصویر شده است. گزارشی که این نشریه اقتصادی وابسته به بنگاه اقتصادی- رسانه‌ای بلومبرگ برای نخستین‌بار از زندگی شخصی قدرتمند‌ترین شاهزاده سعودی حال حاضر منتشر کرده است نشان می‌دهد او چقدر برای مورد توجه قرار گرفتن و به رسمیت شناخته شدن به عنوان مرد اول خاندان سعودی حریص است. آنقدر که به خبرنگار و عکاس آمریکایی اجازه می‌دهد در کاخ سلطنتی ریاض، وجوهی مضحک و چه بسا تاریک از زندگی غیرعادی او را به عنوان یک وزیر دفاع و نایب ولیعهد  31 ساله - حتی شاید 28 ساله چون هرگونه سند رسمی درباره سن او از دسترس رسانه‌ها و افکار عمومی دور نگاه داشته می‌شود - در میان انبوهی از شاهزادگان مقتدر بسیار مسن‌تر از خود به نمایش بگذارند. اگرچه گزارش 2 دیدار مجموعا 8 ساعته تیم خبری بلومبرگ با محمد بن سلمان در دفتر او در دیوان پادشاهی ریاض و سپس قصر خانوادگی سلمان و فرزندانش در حومه پایتخت بسیار زیرکانه و چه بسا فرمایشی نگاشته شده است اما آنچه در شماره هفته آخر آوریل بلومبرگ اقتصادی جلب توجه می‌کند، شخصیت سفله و متظاهر شاهزاده تازه به دوران رسیده‌ای است که از هر حرکت و سخنش تناقضی بیرون می‌زند. مثلا او که هنوز یک سال و نیم از به قدرت رسیدنش همراه با بر تخت نشستن پدر بیمارش نمی‌گذرد به نهاد مرتجع وهابیت که بسیاری آن را تنها مایه بقای آل‌سعود در حجاز می‌دانند هشدار می‌دهد و اختلاف قرائت خود را از اسلام در مساله رانندگی زنان به رخ آنان می‌کشد: «همانطور که در عهد پیامبر اکرم (ص) به زنان اجازه داده می‌شد بر شتر سوار شوند شاید امروز نیز ما باید به آنها اجازه دهیم بر شتر جدید (اتومبیل) سوار شوند!» بی‌دلیل نیست که روزنامه‌نگاران تمام‌حرفه‌ای و زیرک بنگاه بلومبرگ به کنایه این دیکتاتور جدید را از زبان دیپلمات‌های غربی «آقای همه چیز» نام نهاده‌اند؛ جوانکی که همه کاره و هیچ‌کاره است. حتی بخش‌هایی از این گزارش ما را به یاد کارتون معروف «زبل‌خان» شکارچی دست و پا چلفتی می‌اندازد که اینجا و آنجا و همه‌جا حاضر بود و کافی بود دست دراز کند تا... . بلومبرگ این چنین وزیر دفاع عربستان موسوم به صدامک  را که متهم به انواع و اقسام جنایت‌های جنگی در یمن است با انتشار جملات متوهمانه خودش مسخره می‌کند: «می‌خواستم بازی‌های یارانه‌ای خلاقانه طراحی کنم» یا «اگر راه بیل گیتس یا زاکربرگ را می‌رفتم اکنون مخترع موفقی بودم.» محمد بن سلمان در این مصاحبه گفت 2 تصور از خود دارد؛ یکی محمد بن سلمانی که برای تحقق دیدگاه ویژه خودش تلاش می‌کند و دیگری که در پی سازگاری با محیط خود است. وی می‌گوید: «فرق بزرگی میان این دو وجود دارد؛ اولی می‌تواند شرکت اپلی بسازد اما دومی می‌تواند کارمند موفقی باشد. من در بچگی و دوران زندگی‌ام وسایل و امکاناتی بسیار بیشتر از وسایل و ابزارهایی داشتم که استیو جابز (مؤسس شرکت اپل) یا مارک زاکربرگ (مؤسس فیس‌بوک) یا بیل گیتس (مؤسس مایکروسافت) داشته‌اند. اگر من راه آنها را می‌رفتم مشاهده می‌کردید چه چیزهایی می‌توانستم اختراع کنم! زمانی که بچه بودم همه این مسائل در ذهنم بود».
انقلاب خیالی!
تیتر اصلی این گزارش نیز به نوعی ژست غیرقابل باور ترقی‌خواهی جوانکی تازه به قدرت رسیده را که چیزی بیش از نمونه مدرن  بربریت پدران سعودی‌اش نیست، القا می‌کند. در خبری‌ترین بخش گزارش که به تیتر روی جلد راه یافته است، محمد بن سلمان درباره آینده اقتصاد عربستان رویاپردازی می‌کند و اینکه می‌خواهد با صرف 2 میلیارد دلار طرحی اقتصادی را در عربستان پیاده کند که  آن را از کشوری وابسته به درآمدهای نفتی به کشوری متمرکز که به درآمدهای غیرنفتی در اقتصاد خود تکیه خواهد داشت تبدیل کند. طرحی که قرار است امروز (دوشنبه 25 آوریل) توسط او که در کنار همه سمت‌های دیگرش رئیس شورای اقتصادی دولت است به صورت رسمی اعلام شود. او فاش کرده تیم اقتصادی‌اش به این نتیجه رسیده‌اند عربستان اگر سیاست‌های اقتصادی خود را تغییر نمی‌داد اوایل سال 2017 با ورشکستگی کامل مواجه می‌شد. محمد بن سلمان می‌گوید: اقدامات زیادی برای ممانعت از وقوع این مساله اتخاذ کردیم. ما بودجه را تا 25 درصد کاهش داده و مالیات بر ارزش افزوده را بالا بردیم و همین مساله در کاهش میزان به هدر رفتن ذخایر پولی عربستان که نیمه اول 2015 به 30 میلیارد دلار در ماه رسید، نقش داشته است. برنامه محمد بن سلمان برای آینده اقتصاد عربستان شامل تغییرات گسترده اجتماعی و اقتصادی و تأسیس بزرگ‌ترین صندوق در جهان است که دارای بیش از 2 تریلیون دلار آمریکاست دارایی‌ای که برای خرید شرکت‌هایی همچون اپل، گوگل، مایکروسافت و بزرگ‌ترین شرکت‌های مطرح در بازار کافی است. او همچنین چند ماه پیش در گفت‌وگو با هفته‌نامه اکونومیست گفته بود به دنبال حراج کمتر از 5 درصد شرکت نفتی سعودی آرامکو است. شرکتی که در حقیقت تمام ثروت عربستان محسوب می‌شود. بر پایه خیال‌پردازی‌های بن سلمان یا همان طرح انقلاب اقتصادی سعودی، او در نظر دارد یک صندوق اعتبارات حکومتی با
2 میلیارد دلار دارایی ایجاد کند. همچنین قصد دارد با اعمال مالیات‌های متعدد 100 میلیارد دلار در 4 سال آینده درآمدزایی کند. در این میان بنزین، برق و آب از جمله کالاهایی هستند که مالیات برای آنها تعیین نخواهد شد. اما در این میان بسیاری کارشناسان اقتصادی غربی درباره امکان مدرنیزه کردن عربستان سعودی از طریق اجرای این طرح ابراز تردید کرده‌اند. در گذشته نیز طرح‌های زیادی که البته بلندپروازی کمتری در آنها دیده می‌شد، با همین هدف در عربستان به اجرا درآمده بود اما با توجه به شرایط حاکم بر بازار کار عربستان به شکست انجامید، چرا که دست‌کم 8 درصد از نیروی کار فعال در عربستان سعودی اتباع خارجی هستند.
سودا و سقوط
اما سودای بن سلمان به اقتصاد خلاصه نمی‌شود.به نظر می‌رسد او می‌خواهد جامعه‌ای را که توسط خاندان او و مفتی‌های وهابی درباری عقب‌مانده و متحجر نگاه داشته شده به روز کند، غافل از اینکه بیداری مردم حجاز همانند مصر و لیبی و تونس به معنای پایان کار حکومت یک خاندان  فاسد در راس هرم قدرت خواهد بود. او می‌گوید تدابیر متعددی برای به روز کردن آداب و رسوم رایج در عربستان پیش‌بینی شده است که از این میان می‌توان بویژه به اعطای حق رانندگی به زنان اشاره کرد. در این گزارش از قول یکی از افسران ارشد سابق آمریکایی که اخیرا با بن سلمان دیدار کرده آمده است که او پسر شاه مترصد وقت مناسب برای بررسی نهاد دینی تندرویی است که بر حیات اجتماعی و دینی سیطره دارد. خود محمد بن سلمان به بلومبرگ می‌گوید: «من مشکلی با نهاد دینی رسمی درباره رانندگی زنان ندارم. مشکلی که دنبال حل آن هستم با کسانی است که حقیقت‌ها را درباره نهاد دینی خدشه‌دار می‌کنند تا زنان به حقوق کامل خود دست نیابند.» با چنین توهم‌هایی بی‌دلیل نیست که تحلیلگران غربی این کودک خام عالم سیاست را بخشی از مشکل سقوط سعودی می‌دانند نه راه‌حل، چرا که حتی یک بچه مدرسه‌ای هم می‌داند آل‌سعود برای بقای حیات ننگینش مدیون همین مفتی‌های دینی تکفیری و عقب مانده است.
آقای توهم
جالب اینکه شخصیت متوهم و متظاهر «آقای همه چیز» هر بار که درباره حقایق عیان صحبت می‌کند از پرده برون می‌افتد. او که بیش از یک سال است وقتش را بین کاخ‌های پدرش و وزارت دفاع می‌گذراند سعی می‌کند رابطه موش و گربه‌ای‌اش با محمد بن نایف، ولیعهدی که چشم دیدنش را ندارد خوب توصیف کند. سپس به عنوان بازیگر اصلی پشت جنگ یمن می‌گوید: «ما ایمان داریم که به پایان جنگ بسیار نزدیک شده‌ایم.اگر اتفاقی بیفتد و شکست بخوریم هم آماده هستیم!» البته تقریبا تمام ناظران سعودی و غربی می‌گویند عربستان همین حالا هم در یمن باخته است و شخص وزیر دفاع در داخل و خارج  تاوان سنگینی به‌خاطر جنایت علیه همسایه جنوبی خواهد پرداخت. در جای دیگری او می‌گوید برخلاف پدرانش تنها یک زن دارد و نمی‌خواهد با زن دیگری ازدواج کند.حال آنکه تابستان گذشته مقابل چشم فرانسوی‌ها یک ماه با دختر یکی از شاهزادگان سعودی در این کشور بست نشست و دست آخر ماجرای رسوایی اعتیادش به کوکائین در دیدار رسمی از کاخ الیزه برملا شد. تغییر تصویر پادشاهی در کشوری که هزاران مفت‌خور از یک عشیره حاکم، در حال ریخت و پاش‌های فراتر از حد تصور هستند هرگز آسان نخواهد بود اما محمد بن سلمان با همان ذهن سودایی‌اش ادعا می‌کند:« فرصت‌هایی که در اختیار داریم بزرگ‌تر از مشکلات‌مان است.» احتمالا او وقتی این جمله را بر زبان می‌آورده تنها به فرصت تاریخی شخصی خود برای نشستن به جای پدر تاجدار و بیمار و تهدید رقبای داخلی یعنی بن نایف ولیعهد، متعب پسر شاه قبلی و عموهایش که خود را وارث اصلی تاج و تخت می‌دانند فکر می‌کرده است نه کشور عربستان.