میکائیل دیانی: مساله فیش‌های نجومی 3 ماهی   است در فضای کشور مطرح است اما کمتر رسانه‌ای سراغ مردم عادی کوچه و بازار رفته تا بشنود آنها چه می‌گویند. اینکه نظر آنها درباره فیش‌های نجومی چیست یا اینکه اصلا آنها از مسؤولان در این رابطه چه توقعی دارند؟ برای همین تصمیم گرفتیم برویم بین مردم و ببینیم آنها چه می‌گویند. حدود ساعت 10 صبح با عکاس روزنامه راهی شدیم تا نظر مردم را درباره فیش‌های نجومی بپرسیم؛ بیشتر دلم می‌خواست با کسبه صحبت کنم؛ آنها که از صبح تا شب مشغول کارند.
به سمت میدان فردوسی رفتیم، یک کوچه مانده بود به میدان، جوانی اهل کردستان، تنومند با چرخ‌دستی‌ای که از جعبه‌های انگور و انجیر پر بود، داشت از کنارمان می‌گذشت. از او خواهش کردم چند لحظه‌ای تامل کند تا بتوانیم با هم صحبت کنیم، گفتم درباره وضعیت اقتصادی می‌خواهیم صحبت کنیم و فیش‌های نجومی، ابتدا نمی‌پذیرفت. گفت: «بیایم صحبت کنم که چه شود؟» از تک و تا نیفتادم، ادامه دادم و بالاخره او به من اعتماد کرد!
  خواص باید سر سفره بیت‌المال باشند!
می‌گفت: «ما عوام هستیم و خواص باید سر سفره بیت‌المال باشند، آنها باید فیش‌های 50 میلیونی داشته باشند اما بقیه مردم باید با حقوق 700 هزار تومانی مصوب وزارت کار بسازند!» بغض کرده بود و حرف می‌زد. ناراحت بود که «چرا ملت پرشور و حماسه‌ساز را فقط برای ایام انتخابات می‌خواهند و وقتی قرار است سفره‌ای پهن شود ما را سر سفره راه نمی‌دهند و سفره مخصوص عده خاصی از افراد است». این را گفت و یکباره با لحنی محکم‌تر ادامه داد: « مگر امام علی بود این طور برخورد می‌کرد؟ آن آقای مسؤول باید از امام علی یاد بگیرد. مگر نخوانده که امام علی کنار دست عقیل، برادرش آهن گداخته گذاشت تا بفهمد آتش جهنم برای آن کسی که از بیت‌المال برای خود و خانواده‌اش بردارد چه عقوبتی دارد؟ خب! چرا این آقای مسؤول که داعیه دارد، با زیردست خودش چنین نمی‌کند؟»
با روزی60- 50 هزار تومان درآمد امورش را می‌گذراند اما شاکر بود. درددلش بسیار بود اما می‌گفت با همه اینها پای انقلاب است، 22 بهمن نفر اولی است که برای راهپیمایی می‌آید و می‌گفت: «در اصل هم انقلاب مال ما بیچاره‌هاست. ماییم که پای انقلاب می‌ایستیم، حالا استفاده‌اش را کسان دیگری می‌برند اما ما از مملکت‌مان دفاع می‌کنیم». چقدر مرد بود، به قول خودشان «کُرد مَرد است».
جلو‌تر رفتیم. نوجوانی با مادرش نان سنتی می‌پخت، می‌گفت از 5 صبح شروع به کار می‌کند تا حوالی 8-7 شب. یک ساعت هم برای ناهار و نماز استراحت دارد، خیلی از فیش‌های نجومی نشنیده بود، فقط می‌دانست یکسری مدیر هستند که حقوق بالایی می‌گیرند، گفتم: «تو هم دوست داری این حقوق‌ها را داشته باشی؟» گفت: «آره چرا که نه؟ من، مادر و پدرم هر روز از 5 صبح کار می‌کنیم، آخر ماه هم مایه به مایه پول اجاره و درآمدمان می‌رود، چرا دوست نداشته باشم؟ چرا باید مادرم هم کار کند تا زندگی ما بچرخد؟ اما خب! اینها برای ما نیست». وردنه در دستش بود، خمیر را می‌کوبید و باز می‌کرد و با ما مشغول صحبت بود. کمی با او شوخی کردیم، مشتری آمد و ما هم خداحافظی کردیم.
  حقوق‌شان از من بالاتر باشد اما نه 50 برابر!
داشتیم از میدان فردوسی رد می‌شدیم که از دل جوی کنار خیابان یک جوان با یک سطل پر از آشغال‌هایی که راه آب را گرفته بود بیرون آمد. ماسکی بر صورت داشت، دستکشی در دست، خیلی فرصت نداشت که یکجا بایستد و با ما گفت‌وگو کند، ما هم با او همراه شدیم، از دم جوی تا سطل آشغال گوشه میدان می‌رفتیم و می‌آمدیم و حرف می‌زدیم. خودش، یک زن و 2 بچه، جمع خانواده او را تشکیل می‌دادند که با ماهی یک‌میلیون و 200 هزار تومان باید آن را اداره می‌کرد. از صبح علی‌الطلوع هم مشغول بود.  
با اینکه با زحمت پول در می‌آورد اصلا از حقوق‌های مدیران ناراحت نبود، می‌گفت: «حق‌شان است که حقوق‌شان از من و امثال من بالاتر باشد اما این بالاتر بودن هم حدی دارد! 2 برابر من، 3 برابر من، 10 برابر من اما نه 50 برابر من!» ناراحت بود از اینکه او هیچگاه نتوانسته برای 2 فرزندش یک تفریح یک روزه فراهم کند اما در فیش‌های نجومی جسته و گریخته شنیده حق اوقات فراغت فرزند مسؤولان هم لحاظ شده است. سطل پر از آشغال را زمین گذاشت، دستکشش را درآورد و از جیبش یک گوشی قدیمی را بیرون کشید و گفت: «خدا را شکر می‌کنم که این گوشی من است و بسیاری از این اخبار تلخ به گوشم نمی‌رسد و الا نمی‌دانستم چطوری در این جامعه دوام می‌آوردم؟!»
  سهم ما هیچ است
به بازار کفش‌فروش‌های فردوسی رسیدیم، کسی تمایلی به مصاحبه نداشت، همه از بازار ناراحت بودند و می‌نالیدند. حرف مشترک همه این بود: «از چه می‌خواهی مصاحبه بگیری؟ مگر وضع بازار معلوم نیست؟ آن کسی که بخواهد رسیدگی کند، اگر بخواهد می‌داند بازار چه خبر است!» کمی جلو آمدیم، وارد یک مغازه شدیم. صاحب مغازه میهمان داشت، او هم کفش‌فروش بود اما در چهارراه ولیعصر. موضوع گفت‌وگوی آنها عدم فروش کفش‌های‌شان در چند روز اخیر بود. میهمان خارج شد و ما ماندیم. خواستیم شروع به گفت‌وگو کنیم که باز همان پاسخ دیگر فروشنده‌ها را شنیدیم: «از چه می‌خواهی مصاحبه بگیری؟ مگر وضع بازار معلوم نیست؟» اما ادامه دادیم. می‌گفت در 2 روز گذشته تنها 2 جفت کفش فروخته که تازه یکی از آنها هم صندل بوده! که جمع دو تای آن 20 هزار تومان برایش سود نداشته! می‌گفت: «با این وضعیت چند روز دیگر همه مغازه‌های این راسته تعطیل می‌شود!» داشت درباره عروس و دامادی صحبت می‌کرد که هفته گذشته برای خرید کفش دامادی آمده بودند. می‌گفت: «عروس خانم گفت یک کفش چرم می‌خواهیم برای عروسی حدود 100 هزار تومان، اما من پایین‌ترین چیزی که برای آنها داشتم، 200 هزار تومان بود، داماد اصرار داشت که اگر می‌شود این را 100 هزار تومان بده ببرم!» کمی مکث کرد و با ناراحتی گفت: «حق داشت، یک شب توی عمرش قرار است داماد بشود تازه این طور که می‌گفت بعد از آن هم می‌خواهد 2 سال این کفش را بپوشد اما پول خریدش را نداشت و آخرش با ناراحتی بیرون رفت». می‌گفت: «این فیش‌های نجومی وجود دارد که این عروس و داماد نمی‌توانند یک کفش دامادی برای خودشان بخرند. اگر مدیری فیش 50 میلیونی، 100 میلیونی و 200 میلیونی نگیرد، این پول بین ملت توزیع می‌شود». وقتی درد دلش باز شد داستان جبهه رفتنش را گفت. می‌گفت 30 ماه جبهه بوده اما تومنی از این انقلاب برای خودش برنداشته، آن را هم حق خودش نمی‌داند که بخواهد دست درازی کند اما «چطور بعضی‌ها جرأت می‌کنند اینگونه از بیت‌المال بخورند و اسم خودشان را هم بگذارند ذخایر نظام و امانتداران انقلاب. مانده‌ام!» می‌گفت: «فعلا سهم ما از سفره بیت‌المال هیچ است و انگار سفره را جای دیگری برای دیگرانی پهن کرده‌اند و ملت در این سفره سهمی ندارد». داشت داستان جابه‌جا شدن عکس ویلاهای مسؤولان در شمال شهر را که در تلگرام دست به دست می‌شد توضیح می‌داد و می‌گفت: «وای به روزی که مردم بفهمند که با پول بیت‌المال اینها چه کارهایی برای خودشان که نمی‌کنند، حقوق چند ده میلیونی و ماشین چند صد میلیونی و ویلای آنچنانی با پول بیت‌المال!» می‌گفت بچه‌های همین‌ها بعدا با همین ماشین چند صد میلیونی در خیابان ویراژ می‌دهند و خلاف می‌کنند، وقتی پلیس به آنها گیر می‌دهد می‌گویند «جریمه کن پولش را می‌دهیم!» دست آخر هم گفت: البته اینها حرف است از ما که کاری برنمی‌آید اما ما همه در تاریخ خوانده‌ایم که امیرالمومنین گفت «اگر بیت‌المال را کابین زنان‌تان کرده یا با آن کنیزانی خریداری کرده باشید، آن را به هم خواهم زد و بیت‌المال را به خزانه برخواهم گرداند».
  این حقوق‌های نجومی لقمه‌های حرام است که از گلوی ما پایین نمی‌رود
با کفش‌فروش خداحافظی کردیم، جلوتر آمدیم تا به یک دکه روزنامه‌فروشی رسیدیم. اسمش ابراهیم بود و اهل مشکین‌شهر. سینه پری داشت، می‌گفت: مردم هر روز صبح می‌پرسند «امروز در مورد فیش نجومی، روزنامه‌ها چه نوشته‌اند؟» می‌گفت: «این حق مردم نیست که باهاشون این جور برخورد بشه، اینجور که درد انقلاب رو اونها بکشند اما یک عده دیگه سر سفره بیت‌المال بشینند!» مشخص بود که خودش مشتری اول روزنامه‌هاست و اطلاعاتش بالاست، البته بالاتر از اطلاعات روزنامه‌ای هم می‌دانست. می‌گفت: «این حقوق‌های نجومی لقمه‌های حرام است که از گلوی ما پایین نمی‌رود». همین طور که صحبت می‌کردیم مشتری‌هایش را رد می‌کرد، یکی روزنامه ورزشی می‌خواست، یکی سیگار، یکی هم آب خنک. می‌گفت: «اگر کسی برای خدمت آمده است با حقوق پایین هم خدمت می‌کند اگر هم برای فیش‌های نجومی آمده جایش اینجا نیست، من به عنوان صاحب این بیت‌المال می‌گویم نمی‌خواهم بر مسند باشد!» می‌گفت: «آن آقای مسؤول باید خدا را جلوی چشمش بیاورد! مگر نمی‌گوییم هر که بامش بیش، برفش بیشتر؟ خب! هر که جایگاهش بالاتر است مسؤولیتش هم بیشتر است و این دنیا و آن دنیا باید جواب پس بدهد!» با خرید دو آب معدنی خنک برای خودم و عکاس‌مان و گرفتن یک عکس یادگاری بحث را تمام کردیم.
  دست دزد را باید قطع کرد
جلوتر یک میوه‌فروش دیگر بود که او هم گاری به دست بود. 4 تا بچه داشت و از 7 صبح تا 11 شب کار می‌کرد. از نسیم‌شهر هر روز تا اینجا می‌آمد و بازمی‌گشت. خیلی حرف نزدیم تنها یک جمله گفت و گفت همین یک جمله را اگر عمل کنند همه راضی خواهند بود. گفت: «دست دزد را باید قطع کرد. اگر دست دزد را قطع می‌کنند به خاطر اینکه از خانه یک شخصی دزدی کرده هزار برابر سخت‌تر باید با آنکه از بیت‌المال دزدی می‌کند برخورد کنند، زیرا او مال
80 میلیون را برده نه یک فرد را! اگر این اتفاق افتاد همه چیز درست می‌شود!»
  اگر رسیدگی نشود، بی‌اعتمادی فراگیر می‌شود
رسیدیم به خیابان لاله‌زار، نبش خیابان 2 جوان در حال داربست زدن بودند، بالای داربست رفتم و همکلام شدیم. خانوادگی شغل‌شان این بود، پدر و برادرانش و او! با جانشان بازی می‌کردند اما عادت کرده بودند. می‌گفت: «من این بالا با جانم بازی می‌کنم و سر ماه حقوقم به 2 میلیون هم نمی‌رسد، آن وقت طرف از بیت‌المال برای خودش فیش حقوقی چند ده میلیونی رد می‌کند، تازه درخواست افزایش حقوق هم می‌دهد!» می‌گفت: «باید جوری با اینها برخورد شود که دیگر کسی جرأت نکند به بیت‌المال اینجوری دست درازی کند».
می‌گفت: «من به خاطر کارم فقط شب‌ها به اینترنت وصل می‌شوم و یک ساعتی تلگرام را چک می‌کنم، این اتفاقی که دارد می‌افتد قابل چشم‌پوشی نیست اما اگر رسیدگی نشود، مردم از نظام ناامید می‌شوند و بی‌اعتمادی فراگیر می‌شود».
بنده خدا اصلا نمی‌دانست فیش‌های نجومی چیست
از داربست با مشقت فراوان پایین آمدم، فردی داد می‌زد: «گردوی تازه، گردوی پوست‌گرفته». رفتیم سراغش، دستانش سیاه سیاه بود، گفت این سیاهی دست‌ها برای همین نصف روز امروز است. از سر باغ می‌خرید، خودش پوست می‌گرفت و گردوی تازه را به مردم می‌فروخت. بعد چند سال کار در یک تولیدی بیکار شده بود، از اطراف تهران می‌آمد برای گردوفروشی. ظهر تا غروب گردوفروشی می‌کرد، صبح تا ظهر هم گردو را با خانواده‌اش پوست می‌گرفت که بیاورد برای فروش. از شغلش راضی بود و شاکر! سواد درست و درمان نداشت، اصلا نمی‌دانست فیش‌های نجومی چیست؟ برایش حقوق 57 میلیونی قابل تصور نبود، همین که کیسه گردویش را بفروشد زودتر برود خانه راضی بود. نخواستیم غصه‌ای بر غم‌های زندگی‌اش اضافه کنیم که کارگزارش با حق او از بیت‌المال چه می‌کند، با همین شوخی و خنده با او صحبت کردیم و بحث را تمام کردیم.
بچه من هم حق اوقات فراغت می‌خواهد!
لاله‌زار را پایین می‌رفتیم، جلوی یک مغازه لباس‌فروشی، یک پیرمرد خسته نشسته بود، سیگارش به انتها رسیده بود، شاید بالای 70 سال سن داشت، پرسیدم: «حاج آقا لباس‌فروشی برای شماست؟» گفت: «تولید خودمان است، هم فروشگاهش را دارم و هم کارگاهش». گفتم: «چند سال است کار می‌کنید؟» گفت: «52 سال است لباس‌دوزی دارم». گفتم: «می‌توانیم گپ بزنیم؟» گفت: «بیایید برویم در کارگاه، آنجا صحبت کنیم». کوچه بغل در اول، یک زیرزمین کارگاه پیرمرد بود، می‌گفت: «یک روزی 50 کارگر داشتم اما امروز زیر 10 نفر اینجا هستند، طی 4-3 سال اخیر بویژه از نیمه دوم سال 94 وضع بازار خرابِ خراب است. جنس چینی وارد می‌کنند و نان ما را آجر!» می‌گفت: «حالا با این وضعیت برای خودشان فیش نجومی هم رد می‌کنند، خب! این دردها را باید کجا گفت؟» با یکی از کارگرهایش هم‌صحبت شدیم. پیشکار بود، 4 فرزند داشت، از ساعت 8 صبح تا 7 غروب کار می‌کرد، بچه‌هایش بزرگ بودند و دانشگاهی. می‌گفت: «بچه‌ها هر شب می‌آیند خانه و از آنچه در دانشگاه و فضای مجازی می‌بینند برای‌مان تعریف می‌کنند. بچه‌ام با طنزی تلخ می‌گوید مدیر صندوق توسعه حق اوقات فراغت برای بچه‌هایش می‌گیرد، به حاجی [رئیس کارگاه را می‌گوید] بگو برای ما هم حق اوقات فراغت بدهد حداقل ماهی یک بار تا پارک سرخه‌حصار برویم!» می‌گفت: «ما انقلاب کردیم، جنگ هم ما رفتیم اما وقتی سفره را پهن کردند گفتند شما دست به سینه آن گوشه بنشینید، مسؤولان و آقازاده‌ها می‌خواهند بنشینند سر سفره!» مساله برایش تلخ بود اما سعی می‌کرد همه چیز را با خنده بگوید، اینکه هر روز از تعداد مدیران نجومی کم می‌شود و از 950 نفر حالا رسیده به 13نفر و اینکه دارند مساله را رفع و رجوع می‌کنند تا مردم بی‌خیال شوند اما اینطور نمی‌شود. می‌گفت: «مردم ما مردم خوبی هستند، خیلی محجوب و سر به زیرند اما اگر صبر آنها هم تمام شود این را آن مسؤول محترم باید بفهمد!» از کارگاه‌شان بیرون آمدیم.
آن که باید برخورد کند دارد تعریف می‌کند!
پایین‌تر در لاله‌زار یک مغازه کوچک بود، پیرمردی با موهای جوگندمی در مغازه بود، می‌گفت 3 دختر دارد که دم بختند، یکی از آنها دارد ازدواج می‌کند و او لنگ جهیزیه‌اش است، وضع بازار هم که خراب است و او مجبور است مدام از این و آن قرض کند. می‌خواستم مساله فیش‌ها را مطرح کنم که گفت: «لطفا دور ما را خط بکش، من نمی‌خواهم در مورد این مسائل صحبت کنم». گفتم: «حق من و شماست که در مورد اینها بدانیم!» گفت: «آن کس که دارد از بیت‌المال می‌برد را کسی گذاشته که می‌شناسدش، اگر قرار باشد کسی با او برخورد کند، همان شخص است، هم تخلفش را می‌داند، هم می‌داند چه برخوردی با او باید بکند، ولی از او تعریف هم می‌کند. من دیگر نیازی نیست حرفی بزنم!» گفت: «دوست ندارم بیشتر از این هم در این باره حرف بزنم». مشتری آمده بود، گفت: «می‌خواهم به مشتری برسم». ما هم تشکر کردیم و خداحافظی!
اگر مردم بفهمند
نزدیک غروب بود، آمدیم منوچهری که برگردیم سمت روزنامه، یک راننده تاکسی داشت سوار ماشینش می‌شد، گفتم: «مسیرت کجاست؟» گفت: «می‌خواهم بروم خانه». گفتم: «ما را تا چهارراه ولیعصر می‌بری؟» گفت: «خبرنگارید؟» گفتم: «بله!» گفت: «چرا که نه! سوار شوید». سوار شدیم، موضوع گزارش را با او در میان گذاشتم، خندید و گفت: «فعلا سفره بیت‌المال برای یک عده خاصی پهن است بقیه می‌نشینند تا نوبت‌شان شود». گفتم: «نظرت درباره این فیش‌ها چیست؟» گفت: «حرام است، البته این لقمه‌ها از گلوی هر کسی پایین نمی‌رود!» گفتم: «چطور؟» گفت: «من و امثال من که از صبح تا شب جان می‌کنیم که حساب‌مان بالا و پایین نشود و آن دنیا جلوی‌مان را به خاطر هزار تومان و 500 تومان نگیرند، حاضر نیستیم این لقمه‌ها را سر سفره ببریم که زن و بچه‌مان بخورند! بچه من اگر این لقمه را بخورد قطعا 20 سال بعد که بزرگ شد، راحت‌تر حرام و حلال را قاطی می‌کند و می‌خورد!» گفت: «البته اینجا دارد در حق یک عده اجحاف می‌شود». گفتم: «چطور؟» گفت: «همین اخیرا یک مدیر بالارتبه‌ای را سوار ماشین کرده بودم که می‌شناختمش، مرد پاک‌دستی بود، می‌گفت بعد از افشای این فیش‌های حقوقی همه به او با بدبینی نگاه می‌کنند، در حالی که تومنی از بیت‌المال را جابه‌جا نکرده است!» می‌گفت: «تقصیر دولت است. دولت اگر برخورد می‌کرد با فیش‌های نجومی، امروز مردم به همه مدیران بدبین نبودند». گفتم: «سهم شما از بیت‌المال چیست؟» خندید و گفت: «سهم ما را زمان جنگ دادند، آن موقع که گفتند برای مملکت باید جلوی توپ و گلوله سینه سپر کنیم، ما رفتیم. این سهم ما از انقلاب بود، یعنی در واقع توفیق به ما دادند رفتیم جنگیدیم اما سفره شهادت که جمع شد، این یکی سفره را پهن کردند که اینها نشستند سرش!» گفتم: «به نظرتان حق است؟» گفت: «معلوم است که حق نیست اما آن کسی که می‌آید می‌گوید این ذخیره انقلاب است باید باهاش برخورد کند، وقتی او از این فرد تعریف می‌کند ما دیگر چه بگوییم؟ من فقط می‌دانم این کار دلسردی عمومی ایجاد و همه را ناراحت می‌کند». می‌گفت: «به نظرم هنوز بسیاری از مردم نفهمیده‌اند دارد چه اتفاقی می‌افتد، اگر مردم بفهمند دیگر این مسؤولان اینقدر راحت قضیه را رفع و رجوع نمی‌کنند! یعنی نمی‌توانند بکنند! و بخور بخور آنقدر راحت صورت نمی‌گیرد». داشت حرف می‌زد که به کوچه روزنامه رسیدیم، گفت: «سرتان را درد آوردم». گفتیم: «نه! لذت بردیم». دست کردم از جیبم کرایه بدهم، گفت: «از شما کرایه نمی‌گیرم، بروید در امان خدا!»

مهدی محمدی : یک سوال مهم که کمتر به آن پرداخته شده این است که مجموعه رفتارهای ایران در حوزه‌های راهبردی در حدود یک سال گذشته (پس از آغاز اجرای برجام) به چه نحو بر محاسبات آمریکا اثر گذاشته است. آمریکا از همان آغاز ادعا کرده هدفش از اعمال فشار بر ایران، اثرگذاری بر محاسباتی است که زیرساخت تصمیم‌گیری‌های راهبردی ایران را تشکیل می‌دهد اما قابل انکار نیست که نوع واکنش ایران به اقدامات آمریکا هم، بر تصمیم‌گیری‌های راهبردی این کشور تاثیر گذاشته است. در واقع الان وضعیت به گونه‌ای است که دقیق نمی‌توان گفت اثر تصمیمات آمریکا بر محاسبات راهبردی ایران بیشتر بوده یا اثر واکنش‌های تهران به این تصمیمات، بر محاسبات واشنگتن؟ شاید در آغاز آمریکا تصور می‌کرد با موفقیت در حال بازی با محاسبات ایران است و از طریق ایجاد نوعی درگیری میان محاسبات مردم و حاکمیت در ایران، توانسته راهی موثر برای تغییر محاسبات تصمیم‌گیران در حوزه‌هایی پیدا کند که تا پیش از این بسیار دشوار و بلکه غیرممکن می‌نمود. کسانی مانند باراک اوباما و وندی شرمن پس از برجام حتی نتوانستند ذوق‌زدگی خود را از این موضوع پنهان کنند که بالاخره راهی برای تغییر محاسبات و سپس تغییر سیاست و رفتار ایران در حوزه‌های اصلی منازعه با غرب پیدا کرده‌اند. دقیقا همین موضوع بود که آمریکایی‌ها را به صرافت انداخت به تعبیر خودشان «پای ایران را روی آتش نگه دارند» تا این تغییر محاسبات به سایر حوزه‌ها سرایت کند.
اما اکنون، پس از گذشت حدود 9 ماه از اجرای برجام به نظر می‌رسد واشنگتن واقع‌بین‌تر شده است. به‌رغم اینکه دولت آقای روحانی در مدیریت محاسبات آمریکا در دوران پسابرجام به هیچ‌وجه کارنامه قابل قبولی ندارد اما مجموعه نظام جمهوری اسلامی، حال که به عقب می‌نگریم، در این دوران- که آمریکایی‌ها آن را «دوران یادگیری» خوانده بودند- درس‌های خوبی به این کشور داده است. هنوز نمی‌دانیم آمریکا درسش را خوب یاد گرفته یا نه ولی می‌دانیم پیام‌هایی که باید می‌رسید، به کسانی که مخاطب این پیام‌ها بودند، رسیده است.
ادبیات فعلی مقام‌های آمریکایی نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین محاسبات شکل‌گرفته در ذهن آنها در همین مدت کوتاه این است که ایران فعلا از برجام خارج نخواهد شد اما نه به این دلیل که توان تحمل هزینه‌های خروج از این توافق را ندارد، بلکه به یک دلیل بسیار مهم‌تر و آن اینکه ایران اگرچه امیدی به گشایش‌های اقتصادی وعده‌شده در برجام ندارد اما منفعت ناشی از اثبات بدعهدی آمریکا به مردم خود را بسیار بیشتر از خسارت ناشی از صدمه دیدن برنامه هسته‌ای می‌داند. این چیزی است که مسلما آمریکایی‌ها به این شکل فکرش را نکرده بودند. تصور آمریکا این بود که برجام به عنوان یک عامل شتاب‌دهنده تغییرات اجتماعی غربگرایانه در ایران عمل خواهد کرد که جامعه ایرانی را هر چه بیشتر شرطی کرده و مطالبه برجام‌های بیشتر را به یک گفتمان ملی در ایران تبدیل خواهد کرد اما آنچه عملا رخ داده - و به همین دلیل است که آمریکایی‌ها رهبر معظم انقلاب اسلامی را یک استراتژیست بسیار برجسته می‌خوانند- این است که سطح بی‌اعتمادی در جامعه ایرانی به آمریکا بشدت رشد کرده و به‌رغم همه تلاش‌ها، داده‌های تجربی به ما می‌گوید مردم ایران روز به روز بیشتر به این نتیجه می‌رسند که آمریکا عمدا تعهدات خود را اجرا نمی‌کند به این دلیل که اساسا ملت ایران را دشمن خود می‌پندارد و در این دشمنی جازم‌تر هم شده است. در آخرین نظرسنجی‌ها عدد بی‌اعتمادی به آمریکا تا بیش از 80 درصد رشد کرده در حالی که این شاخص در آستانه انتخابات 92 به طرز نگران‌کننده‌ای منفی بود. این یک سرمایه راهبردی برای ایران است که ظاهرا آمریکایی‌ها هم آن را در محاسبات خود لحاظ کرده‌اند. سرویس‌های اطلاعاتی غربی در پوشش دانشگاه‌ها و موسسات مطالعاتی تقریبا به طور روزانه در حال انجام نظرسنجی‌های تلفنی در ایران هستند و گزارش‌های موجود نشان می‌دهد یافته‌های آنها در مواردی حتی تند و تیزتر از یافته‌های نظرسنجی‌های داخلی است، چراکه مردم ایران به شکل سنتی وقتی به خارجی‌ها می‌رسند خشم خود را صریح‌تر ابراز می‌کنند.
چند عامل مهم در رسیدن جامعه ایرانی به این جمع‌بندی موثر بوده است: اول اینکه مردم ایران دیدند نظام جمهوری اسلامی صادقانه در پی راه‌حلی درباره توافق هسته‌ای بود که تحریم‌ها را لغو کند. این موضوع خود را بهتر از هر جای دیگر در امتیازهای فوق‌العاده‌ای نشان داد که ایران روی میز نهاد و بسیار مهم‌تر از آن، در موافقت با اجرای توافقی که به هیچ وجه از آن راضی نبود. عامل دوم، افزایش شدید انتظارات از برجام توسط مذاکره‌کنندگان ایرانی بود که پیش از توافق، این کار را به سود خود می‌دانستند اما محاسبه نکرده بودند که پس از توافق، این انتظارات چون بهمنی ویران‌کننده بر سر دولت آوار خواهد شد. علاوه بر اینها، منازعات داخلی در آمریکا منجر به افشای حجم وسیعی از اطلاعات شده که روند «نتیجه‌گیری ایرانیان درباره اهداف واقعی آمریکا» را به طرز عجیبی سرعت داده است. مردم ایران در این مدت به صراحت از «آدام ژوبین»، مسؤول تحریم ایران در خزانه‌داری آمریکا شنیده‌اند «شرط کاهش واقعی تحریم‌ها تغییر محاسبات ایران در همه حوزه‌های مورد نگرانی غرب است.» یا این جمله اوباما در گفت‌وگو با نیویورک تایمز که «اگر ایران خواهان گشایش اقتصادی است باید رفتار منطقه‌ای خود را تغییر بدهد (بخوانید در مقابل داعش و سعودی تسلیم شود)». یا این عبارت «جاش ارنست»، سخنگوی کاخ سفید که «اگر هم شیرین‌سازی اقتصادی در ایران انجام شود با هدف گرفتن امتیازهای بعدی است». این عبارات تردیدی باقی نگذاشته است که آمریکا یک دشمن است و به برجام هم به عنوان ابزاری برای تشدید دشمنی‌های خود با ملت ایران می‌نگرد ولاغیر.
می‌توان پیش‌بینی کرد آمریکا به عمق فاجعه‌ای که در اندرونی ذهنیت جامعه ایرانی علیه آن رخ داده کاملا آگاه است و می‌داند اگر مختصر نفعی هم از برجام برده باشد در مقابل این خسارت بزرگ،  قطعا بازنده است. بر همین اساس، یک رصد ساده نشان می‌دهد دولت آمریکا با همکاری برخی دوستان داخلی خود سخت در تلاش است با اجرای چند پروژه ضربتی از عمیق‌تر شدن این دیدگاه در جامعه ایرانی جلوگیری کند.
1- پروژه اول مقصرسازی از نهادهای انقلابی است تا مردم ایران باور کنند مقصر عدم گشایش اقتصادی در دوران پسابرجام این نهادها هستند نه آمریکا. داده‌های تجربی می‌گوید آمریکا فعلا در اجرای این پروژه به نحو افتضاحی شکست خورده است.
2- شیرین‌سازی‌های موقت هم در دستور کار است با این هدف که ایرانیان از طریق دریافت چند «آب نبات» به آمریکا امیدوار نگه داشته شوند. این پروژه هم اثر چندانی نخواهد داشت، چرا که اولا هنوز از همان شیرین‌سازی مختصر هم خبری نیست و ثانیا از همین حالا می‌توان پیش‌بینی کرد رئیس‌جمهور بعدی آمریکا چه ترامپ باشد و چه کلینتون حتی به همین هم اعتقادی ندارد. مساله کلیدی‌تر هم این است که جامعه ایرانی اکنون دیگر فرق شیرین‌سازی را با رفاه می‌فهمد و نمی‌توان تاکتیک را به جای استراتژی به آن قالب کرد.
3- همچنین نشانه‌هایی وجود دارد که آمریکایی‌ها مایلند تنش‌های میان ایران و برخی طرف‌های منطقه‌ای مانند سعودی را تشدید کرده و بعد خود به عنوان قهرمان مصالحه و فرشته نجات وارد صحنه شوند. این هم روش ابلهانه‌ای است، چرا که ایران خود دشمنان منطقه‌ای‌اش را تأدیب خواهد کرد و برای این کار نیازی به فرشته نجات ندارد.
4- آخرین پروژه احتمالی فروبردن جامعه ایرانی در سیلابی از دوقطبی‌های فرهنگی و اجتماعی است برای تولید آنچه در ادبیات امنیتی آمریکا «لجاجت ملی» در ایران خوانده می‌شود تا به این ترتیب بدون عمل به برجام یا حتی هرگونه شیرین‌سازی، فضای جامعه ایرانی را به نفع آمریکا مهندسی کنند. یکی از مقام‌های امنیت ملی آمریکا اخیرا با صراحت عجیبی این بحث را مطرح کرده است که «آمریکا باید از همه فرصت‌های ممکن برای ایجاد همه دوقطبی‌های ممکن میان نظام و مردم در ایران استفاده کند». فقط اندکی هوشیاری رسانه‌ای این بازی خطرناک را خنثی خواهد کرد. وقتی یک طرف در دوقطبی مشارکت نکند، خود به خود دوقطبی شکل نخواهد گرفت و طرف مقابل هر چه هم تلاش کند، پروژه پیشاپیش شکست خورده است.

 

مرتضی اسماعیل‌دوست: هنر می‌تواند فرصتی برای یافتن جهان‌بینی برای آدمی باشد و احسان عبدی‌پور، فیلمساز جوان و بی‌ریای سینمای ایران به دنبال این جنس نگاه است. فیلمساز جوان بوشهری که با فیلم «تنهای تنهای تنها» خودی نشان داده بود، می‌گوید همچنان سنتی باقی مانده و عشق به وطن و دیارش را هنوز و در میان هیاهوی جهان مدرن حفظ کرده است. به بهانه پخش مجموعه تلویزیونی «چرخ فلک» و  به پیشواز فیلم‌های «پاپ» و «تیک آف» این فیلمساز که در صف اکران قرار دارند، گفت‌وگویی متفاوت با احسان عبدی‌پور داشتم که پیش روی‌تان قرار دارد.
***
   از مجموعه «چرخ فلک» شروع کنیم که اجرای چند اپیزودش را برعهده داشتی.
من تنها 2 اپیزود «عالیه» و «هستی» این سریال را کار کردم و حقیقتش ناخواسته وارد این پروژه شدم. در واقع دوستم که مجری طرح این سریال است و قبلا دستیارم بوده به من زنگ زد و برای همکاری دعوتم کرد. من برای پاسخ منفی دادن از پشت تلفن رودربایستی کردم و رفتم آنجا تا از نزدیک به او بگویم تمایلی برای کار ندارم که نشد. در کل برای کمک به رفیقم رفته بودم و برنامه‌ای برای این سریال نداشتم. بعد از اینکه وارد چرخه ساخت شدم، متوجه شدم محدودیت‌های خاصی در تلویزیون وجود دارد. مثلا نمی‌دانستم که نمی‌توان گرفتن عکس سلفی را در سریال نشان داد! البته مشکل من در تلویزیون با مدیران رده‌ بالا نیست بلکه با آن ناظر پخشی مشکل دارم که نگاهی کاملا اداری به اثر دارد.
 در «چرخ فلک» بیشتر به دنبال چه نگاهی بودید؟
«چرخ فلک» در همه اپیزودهای خود به دنبال انتقال نیکی در جامعه بوده است. آدم‌هایی کاملا خاکستری که قهرمانان عجیب و غریبی نیستند اما به اندازه توان خود سعی می‌کنند به مردم کمک کنند.
 شما از جمله فیلمسازانی هستید که با وجود اینکه اولین گام فیلمسازی را با موفقیت پشت سر گذاشتید، سال‌ها پشت خط مجوز برای 2 فیلم سینمایی‌تان منتظر ماندید! چه دلایل منطقی برای این مساله می‌توان یافت؟!
واقعا نمی‌توانم در این باره به یقین چیزی بگویم. از طرفی مسؤولان سینمایی در ظاهر خیلی با من خوب رفتار می‌کنند. مثلا حبیب احمدزاده واسطه شد و مرا پیش آقای ایوبی در جایی خارج از دفترش برد تا درباره فیلم «پاپ» بالاخره پروانه نمایش بگیریم و اخیرا این کار با اعمال اصلاحیه‌هایی صادر شد. ببین، این را به طور کلی بگویم که مدیریت فرهنگی ما به شکل استصوابی اداره می‌شود.
 درباره این نوع مدیریت بیشتر توضیح بدهید.
متاسفانه من باید بتوانم مسلمان و ایرانی بودنم را به برخی نشان دهم تا متوجه شوند من هم دلم برای برخی مسائل می‌سوزد. من دغدغه دارم اما شیوه مدیریتی فرهنگ با تفکر من فرق دارد و چالش‌هایی به وجود می‌آورد. این مساله در تلویزیون هم برایم پیش آمد. البته مدیران ارشد سازمان بهتر هستند اما در رده‌های پایین به دلیل عدم آشنایی با روح قوانین، یکسری اعمال سلیقه‌های ناجوری می‌شود.
 برخی فیلمسازان در برخی دوره‌ها جزو خودی‌ها محسوب می‌شوند! احسان عبدی‌پور هنوز نتوانسته در این دوران در گردونه خودی‌ها به حساب آید؟
اگر من جزو خودی‌ها محسوب نمی‌شوم که جای خوشحالی دارد، چرا که خودی‌ها هر 4 سال تغییر می‌کنند. وظیفه من همراهی و تشویق کردن دولت‌ها نیست، افراد و تریبون‌های زیادی در این زمینه وجود دارند. وظیفه من در بهترین حالت این است که بتوانم نگاه جدیدی را در آثارم نشان دهم. با توجه به اینکه من ریشه‌ای مذهبی دارم و خیلی عاشق سرزمینم هستم یا به عبارتی بهتر خیلی بوشهردوست هستم، دنبال مسائل مهم‌تری هستم و شرایط دولت‌ها برایم فرقی ندارد و سعی می‌کنم راه خودم را بروم.
 چالشی که با مدیران سینمایی داشته‌ای، در این دولت بیشتر بروز یافته یا اینکه در گذشته هم پیش آمده است؟
به طور کلی باید بگویم در حوزه فرهنگ نگاه مشخص و هدفمندی وجود ندارد و همه چیز سلیقه‌ای و باری به هر جهت است. به هر حال در دوره‌های مختلف شرایطی برایم پیش آمده است. برای فیلم «پاپ» در دوره آقای شمقدری اقدام کردیم و بعد به تغییر و تحولات خورد. بعد هم به دلیل اصلاحیه‌هایی که برای فیلم به وجود آمد، بیش از یک‌سال روند ممیزی‌اش طول کشید و تازه 2 ماه است با اعمال 15 اصلاحیه توانستیم پروانه نمایش بگیریم و «آه ‌ای عبدالحلیم» که نام جدیدش «تیک‌آف» شده هم کمتر از یک ماه می‌شود که پروانه گرفته است.
 حالا این سوال را می‌توانم بپرسم که آقای احسان عبدی‌پور! شما به لحاظ نوع مواجهه با سوژه‌ها، فیلمساز رادیکالی به شمار می‌روید که اینگونه آثارتان دچار مشکل می‌شود؟!
اصولا اگر بخواهیم درباره آثار سینمایی موضع بگیریم، می‌توان هر نوع ایرادی به آنها گرفت. با این حال من فکر می‌کنم فیلمی مانند «تیک‌آف» اگر درست دیده می‌شد، حرف‌های خوبی برای سینما داشت و به جوانان پیشنهاد تلاش جهت موفقیت می‌داد. من با ساخت اینگونه فیلم‌ها می‌خواهم با بی‌تفاوتی و رخوت و بیماری برخی افراد جامعه مبارزه کنم اما تصورات دیگری می‌شود و از این جهت با برخی مواضع مدیران فرهنگی به طور کلی مشکل دارم. البته این را هم می‌دانم که هر کجای دنیا خط و خطوط مشخصی وجود دارد.
 ما درباره وجود خطوط لازم اخلاقی در آثار سینمایی هم‌عقیده‌ایم و منظورمان نوع مواجهه سلیقه‌ای است.
بله! سلیقه‌های شخصی بویژه درباره موضوعات اجتماعی در سینمای ایران خیلی زیاد است. ما از بسیاری از المان‌های درام‌پردازی در کشورمان به دلایلی نامشخص محروم هستیم و با این وجود آثار درام‌پردازانه بسیار ارزنده‌ای هم نوشته و اجرا می‌شود. من فکر می‌کنم سینما و تلویزیون ما در برخی زمینه‌ها خیلی با ترس مواجه می‌شوند. برای فیلم «تنهای تنهای تنها» هم مرا خواستند و گفتند باید 12 دقیقه از فیلم را حذف کنم که مقاومت کردم و گفتم اگر جا برای این فیلم در سینمای ایران کم است پس من باید فکر دیگری کنم! اولین فیلمی که در سن خیلی کم برای تلویزیون ساختم، «افسانه 98» نام داشت که درباره جام‌جهانی فوتبال بود اما ده‌ها مصداق غیرفرهنگی به این اثر چسباندند! مثلا می‌گفتند چرا درباره تیم ایتالیا در تلویزیون صحبت کردید! فیلم مرا در ابتدا چندان تحویل نگرفتند و گفتند جوانی بوشهری یک چیزی ساخته است اما بعدا که فیلم را تماشا کردند حتی با پیک برای جشنواره فجر رساندند و جایزه هم گرفت. می‌خواهم بگویم برخی برخوردها اصلا مبنای درستی ندارد.
 شما در فیلم «تنهای تنهای تنها» نشان دادید جدا از ضعف یا قوت اثر نگاهی انسانی به مسائل پیرامون دارید. با این وجود چرا هنوز سختگیری‌های خارج از عرف نسبت به آثارتان می‌شود؟!
برای فیلم «تیک‌آف» که اوضاع خاصی پیش آمد. این فیلم درباره تعدادی جوان اروپایی است که خیلی دلی برای کمک به مردمان فلسطین به آنجا می‌روند و بعدها دختر خارجی دچار آسیب‌هایی می‌شود و معلول از آنجا بازمی‌گردد. من فکر می‌کردم با ساخت این فیلم می‌توانم به شکلی سینمایی پاسخ برخی افراد را بدهم که می‌گویند چرا به کشورهایی مانند فلسطین کمک می‌کنیم؟ در واقع دختر زیبا و مرفه اروپایی را نشان دادم که چگونه خودخواسته رفته و به مردم فلسطین کمک می‌کند. آن خارجی درک کرده که ملتی مظلوم و بدون سرپناه وجود دارد که مورد ظلم و ستم گروهی قرار گرفته است اما در بخش نظارتی به من گفتند تو می‌خواهی با این کار نشان دهی اروپایی‌ها دلشان برای فلسطینی‌ها می‌سوزد؟!
 نقش سیاست را در فرهنگ چگونه می‌بینی و به نظرت اصلا قابل توجیه است؟
من فیلمسازم و نمی‌خواهم با فیلمم معادله سیاسی حل کنم. من با نگاهی انسانی می‌خواهم تصویری از آدم‌هایی نشان دهم که فرق مظلوم و ظالم را می‌دانند. مسائل انسانی که مرز نمی‌شناسد. من در فیلم «تیک‌آف» به دنبال مدل‌های تازه‌تری برای معرفی الگو برای جوانان بودم. نگرانی‌ام از این است که چرا من اجازه ندارم اینگونه مسائل را براحتی در فیلم‌هایم نشان دهم. با «پاپ» آن گونه برخورد و از جشنواره حذف شد و دیگر نادیده گرفتن فیلم «آه ‌ای عبدالحلیم» یا «تیک‌آف» واقعا برایم هضم‌نشدنی بود. من در این فیلم‌ها به دنبال نشان دادن الگویی برای جوانان جامعه بودم و اینکه عنوان کنم چگونه می‌توان در راهی درست گام برداشت. من فکر می‌کنم این فیلم‌ها می‌تواند خیلی برای جامعه کارآمد باشد اما به آثار نگاهی سیاسی و سلیقه‌ای می‌شود. خیلی دلم سوخت که کلی اصلاحیه به این فیلم‌ها خورد و شرایطی دیگری را موجب شد. من فکر کردم با ساخت اینگونه فیلم‌ها رسالت والایی را انجام می‌دهم اما با انواع ممیزی نشد که حرف من خیلی واضح گفته شود.
 2 فیلمی که بتازگی مجوز گرفته‌اند، نمی‌توانند همان نگاهی که دنبالش بودید را منعکس کنند؟
تغییراتی کردند و چیز دیگری شدند اما باز هم دوستشان دارم و امیدوارم مردم با آنها رفیق باشند. فیلم «تیک‌آف» علیه خمودگی است و برای افرادی که هیچ آرمانی ندارند خیلی کاربرد دارد. وقتی فیلم تمام می‌شود یک سفر درونی برای کاراکترها و مخاطب شکل می‌گیرد.
 تا چه حد نقش مخاطب را هنگام نگارش فیلمنامه و اجرای اثر در نظر می‌گیرید؟
من برای مخاطب فیلم می‌سازم و به نظرم آثاری که ساختم می‌تواند با قشرهای مختلف ارتباط برقرار کند اما ما در همین سینما افراد پیشکسوت و مطرحی را می‌بینیم که فیلمشان حتی نمی‌تواند هزینه تدارکات و غذای عوامل سر صحنه را هم تامین کند! آدم‌هایی که برای مراسم افتتاحیه فرش قرمز پهن می‌کنند و هزینه همان مراسمی که می‌گیرند به اندازه ساخت یک فیلم مستقل است. شما فکر کنید که چه فیلمی می‌توانست درباره مردم فلسطین از طریق رابطه عاشقانه یک پسر ایرانی و یک دختر ایتالیایی بازگو شود که من در «تیک‌آف» آن را نشان دادم.
 «تنهای تنهای تنها» قصه‌ای انسانی را در بستر اتفاقی سیاسی بازگو می‌کند. حالا شما فیلمسازی سیاسی هستی؟
من اصلا حواسم به سیاست نیست. در «تنهای تنهای تنها» حواسم به آدم‌هاست. همیشه حواسم به انسان بوده است. من اگر مثلا پاریس بروم، در فرصت محدودی که دارم به جای گردش و رفتن به برج ایفل سراغ راننده تاکسی می‌روم و همه زمانی که دارم را با او طی می‌کنم. برای من آدم‌ها مهم هستند و هیچ مرز دیگری نمی‌شناسم. من با اینکه آثار سینمایی باید سازگار با نگاه مدیران باشند، مخالف هستم و این تعریف با ذات هنر سازگاری ندارد. فیلمساز به دنبال نقد جامعه خود است و با همه سختی‌ها دارد کارش را انجام می‌دهد اما برخی مدیران دنبال هوادار سیاسی هستند!
 قصه‌های‌تان مرز نمی‌شناسد و این نشان می‌دهد ذهن فراگستری دارید.
بله! برای برخی فیلم‌هایم اگر زیرنویس انجام شود می‌توانند در هر کشوری و با هر مخاطبی ارتباط برقرار کنند. من فیلم ویدئویی جنگی با نام «همسنگار» ساختم که در جشنواره فجر جایزه گرفت. این فیلم درباره حصر خرمشهر و کاملا متفاوت است. فیلمنامه‌ای هم با نام «کمپانی» درباره ملی شدن صنعت نفت نوشتم که در حال پیش‌تولید است. البته درباره همه فیلم‌هایم با بغض صحبت می‌کنم. مثلا نگاهی انسانی که در فیلم «پاپ» داشته‌ام، با ممیزی‌هایی مواجه شد. یکی از اپیزودهای این فیلم درباره پسری است که نامزدش همراه با تیم قایقرانی به خارج رفت و ماندگار شد. پسر با همه وجود از طریق شنا کردن می‌خواهد خود را به عشقش برساند و سرانجام به نگاهی متفاوت می‌رسد. یکی دیگر از اپیزودها درباره یکی از دانشجویان است که کاپیتان تیم روباتیک است و دچار مشکلاتی شده و تیم‌شان قرار است به مکزیک اعزام شود. در این اپیزودها نگاهی کاملا انسانی به آدم‌ها داشته‌ام. در واقع می‌خواهم با فیلم‌هایم، تصویر مناسبی از ایران نشان دهم. حالا هم می‌خواهم سریالی بسازم که خیلی دوستش دارم و انگیزه‌ام برای ساختش زیاد است.
 داستان و موضوع این سریال درباره چیست؟
بالاتر از پارک وی، مجتمعی وجود دارد که سالانه چند هزار دختر و پسر با انگیزه یاد گرفتن زبان و ادبیات فارسی به آنجا رفته و ثبت‌نام می‌کنند. آنها در ایران زندگی می‌کنند و زندگی‌های عجیب و غریبی دارند که می‌تواند برای مخاطب ایرانی جالب باشد. من این نوع مهاجرت را برای ساخت سریال دستمایه داستانی قرار دادم که «گرانباری» نام دارد. در این سریال می‌خواهم ارزش‌های زندگی در ایران و فرهنگ غنی ایرانی را نشان دهم که همیشه شیفته خارجی‌ها نباشیم. به نظرم تلویزیون می‌تواند برای تولید این سریال خیلی همراهی کند.
 حلقه اتصال آثارتان درباره مهاجرت است که یک جنبه از آن نگاهی جسمانی دارد و بخش مهم‌ترش می‌تواند تحول روحی فرد از حالی به حالتی تازه باشد. چرا این جهان‌بینی در آثارتان نمود برجسته‌ای دارد؟
در بوشهر افراد مهاجر را که می‌دیدم برایم جذاب بودند. از طرفی همیشه به تاثیر و تاثری که به‌عنوان یک جهان سومی در جهان داریم، فکر می‌کنم. همین نسبت با مردمان خارج از کشور را در گذشته با تهرانی‌ها هم داشته‌ام و همیشه مساله‌ام این بوده که یک بوشهری چه تناسبی می‌تواند در تهران داشته باشد. اصولا آدم جاه‌طلبی هستم و همین باعث کنجکاوی‌ام برای پیگیری مسائل مختلف از جمله مهاجرت شده است. من نمی‌خواهم قبول کنم یک ایرانی همیشه در موضع واکنشی نسبت به خارجی‌ها قرار بگیرد. برخی مواقع حتی تردید می‌کنم به جای فیلمسازی شاید بهتر بود سراغ فعالیت‌های دیگر می‌رفتم، مثلا به خودم می‌گویم نکند اگر معلم می‌شدم، بهتر بود. همیشه این دغدغه را دارم که قبل از مرگم آنچه را می‌خواهم پیدا کنم. از این نظر هم به لحاظ روحی و هم فکری همیشه دغدغه اینگونه مسائل را دارم.
 همین بیقراری را در کاراکترهای آثارتان بازسازی می‌کنید؟ مانند آن رفتار جست‌وجوگرایی که «رنجرو» در «تنهای تنهای تنها» دنبال می‌کند.
عشق من سفر است و می‌خواهم از افکار جهانیان آگاه شوم. مانند برخی برنامه خاصی برای زندگی دنیوی ندارم. از این نظر سال‌ها در تهران خانه‌ای اجاره کردم و تغییرش نداده‌ام. در تمام آثارم می‌توانید نخ تسبیحی پیدا کنید که درباره عشق به ایران است. نمی‌خواهم از خودم تعریف کنم اما سعی می‌کنم بدون هرگونه شعار به مسائل معنوی در فیلم‌هایم توجه کنم. در زندگی شخصی‌ام کاملا انسانی سنتی و پایبند به اعتقادات دینی هستم. برای همین به عنوان یک آدم معتقد وطن‌دوست و فرهنگ‌دوست ریگی در کفش ندارم که بخواهم مانند برخی‌ها احتیاط کنم. با این حال با برخی افراد کوته‌بین مواجه می‌شوم!
حالا اگر شرایط ناگوار فیلمسازی باز هم برای‌تان پیش‌ آید و این بار یکی از دوستان از آن طرف آب به شما زنگ بزند و پیشنهاد زندگی و کار در خارج از کشور را بدهد، چه پاسخی خواهید داد؟
برای زندگی دائم اصلا نمی‌توانم خارج از ایران طاقت بیاورم. شعار نمی‌دهم اما خیلی ایران دوست هستم. اصلا زیاد در تهران هم نمی‌توانم بمانم و برخی مواقع باید حتما برگردم به بوشهر و نفسی تازه کنم. حالا هم از همان نفسی که از بوشهر آوردم دارم اینجا نفس می‌کشم.
 فکر می‌کنید چرا برخی‌ها به بهانه وضعیت نامناسب کاری وارد شبکه‌هایی مانند «جم» می‌شوند؟
آدم‌های درجه چندم به شبکه‌هایی مانند «جم» می‌روند. برخی افرادی که پیشنهاد از آنجا داشتند را می‌شناسم و حتی رفقای من هم هستند که می‌گویند شرایط درستی در آنجا وجود ندارد. البته تلویزیون باید مواظب کنتراست آثار با مخاطب باشد و به دلایلی سلیقه‌ای موجب ایجاد فاصله بیننده نشود. برخی نگاه‌های سلیقه‌ای به ماهیت سینما و تلویزیون ضربه می‌زند و دلسردی‌هایی را به وجود می‌آورد.
 

سخنگوی دولت در پاسخ به این سوال که دولت برای احقاق حقوق شهدای منا چه اقدامی انجام داده است، گفت: به دلیل بی‌مسؤولیتی دولت عربستان، موفق نشدیم حقوق تضییع‌شده جان‌باختگان منا را احقاق کنیم. محمدباقر نوبخت در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، تاکید کرد: این مسؤولیت اجتماعی برای دولت عربستان است که باید به جامعه بین‌المللی و کشورهای اسلامی پاسخگو باشد. وی در پاسخ به سوالی درباره سرنوشت فیش‌های نجومی گفت: جامعه از این مسائل اشباع شده است ولی ظاهرا کسانی که تا انتخابات نیازمند این مباحث هستند، اصلا کوتاه نمی‌آیند. ولی مقام معظم رهبری تاکید کردند دولت از این حواشی بیرون بیاید. سخنگوی دولت درباره اظهارات اخیر حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی‌اژه‌ای سخنگوی قوه‌قضائیه درباره برخورد با دریافت‌کنندگان حقوق غیرمتعارف گفت: قطعا اگر جرمی واقع شده، چه ما بگوییم و چه نگوییم وظیفه مدعی‌العموم این است که جرم را تعقیب کرده و مسیر رسیدگی قضایی را دنبال کند. وی در پاسخ به این سوال که اخیراً یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده به اتهام جاسوسی بازداشت و گفته شده این فرد از طریق تیم اقتصادی دولت معرفی شده، آیا این مطلب صحت دارد، گفت: درباره این موضوع اطلاعات دقیقی ندارم، چون این موضوع در یکی، دو روز اخیر مطرح شد و فرصتی نشد بروم اطلاعات کسب کنم که ببینم چه کسی بوده و موضوع چه بوده است.
 

صادق امامی: انتخابات هیات رئیسه سال چهارم و آخر دوره چهارم شورای شهر تهران روز سه‌شنبه برگزار شد و لیست اصولگرایان برای هیات رئیسه با کسب اکثریت آرا پیروز شد. بنابراین اصولگرایان به ریاست مهندس مهدی چمران مدیریت سال پایانی پارلمان شهری چهارم را برعهده خواهند داشت. سالی که آنقدر برای دولتی‌ها و دوستان اصلاح‌طلب‌شان حساس و مهم است که از روزنامه‌های داخلی تا بی‌بی‌سی فارسی بر تغییر هیات رئیسه پارلمان شهری در این سال تاکید داشتند. روز گذشته پس از انتخابات هیات رئیسه شورای شهر، فرصت کوتاهی دست داد تا با مهندس چمران درباره این انتخابات و حواشی آن  گپی بزنیم.
***
  اعضای شورای شهر تهران برای سومین بار در دوره چهارم، رای به ریاست شما دادند؛ دلیل رای اعتماد مجدد به شما از نظر خودتان چه بوده است؟
دلیل اعضا برای رای دادن به خودم را نمی‌دانم ولی شاید سیاسی‌کاری بلد نبودند. [باخنده]
  این سوال را از این جهت پرسیدم که طی چند روز گذشته تلاش‌هایی از خارج از شورا برای تغییر هیات رئیسه صورت گرفت و جلساتی با برخی اعضای شورا هم برگزار شد.
قاعدتا برای برخی، فضای قبل از انتخابات همچون فضای جنگ است. در جنگ یک عده آتش تهیه می‌ریزند و بعد حمله را شروع می‌کنند. این هجمه‌ها و فضاسازی‌ها نیز در همین راستا و با هدف تحت تاثیر قرار دادن انتخابات صورت گرفته است. البته من از اعضای شورا چنین چیزی ندیدم و انتظار هم نداشته و ندارم که در این زمین بازی کنند. متاسفانه این پروژه با محوریت دیگرانی که  خارج از شورا بودند، کلید زده شد. همان‌هایی که اعلام کردند با ورزشکاران جلسه و دیدار برگزار کردند. این اقدامات برای بنده تعجب‌آور بوده و هست که چطور می‌شود از بیرون شورا بیایند و چنین ملاقات‌هایی را با هدف تاثیرگذاری بر انتخابات انجام دهند.
  شما در این زمینه اقدام خاصی انجام داده‌اید؟
ما قطعا این مساله را دنبال خواهیم کرد. طبق اطلاع بنده بعضی از اعضای شورا نیز شکایت کرده‌اند. اینکه یک نامه که در آن از برخی افراد درباره املاک سوال شده، به مساله قطعی تبدیل می‌شود و از رسانه‌ها به این شکل سر در می‌آورد که برخی این املاک را گرفته‌اند، درست نیست؛ این تهمت است. اینکه به جای سوال از افراد در این باره، موضوع به واقعیت تبدیل شود و روی آن مانور داده شود و بعد نیز عنوان «نجومی» بر آن بگذارند، انسان فکرهای دیگری می‌کند. به نظر بنده باید سازمان بازرسی کل کشور و قوه قضائیه به این مساله ورود کنند. قوه قضائیه باید بررسی کند چطور یک سوال، به خبر رسمی تایید شده تبدیل می‌شود و هزاران تحلیل روی آن گذاشته می‌شود.
 بالاخره دستگاه‌های نظارتی به این ماجرا ورود کرده‌اند.
بنده از سازمان بازرسی انتظار داشتم در این زمینه بیانیه صادر کند اما گفتند آقای اژه‌ای در این‌باره سخن خواهند گفت. آقای اژه‌ای نیز در نشست خبری خود به این مساله اشاره کردند و گفتند هیچ گزارشی در این زمینه وجود ندارد.
  شما معتقدید  اعضای شورای شهر در این پرونده نقش نداشتند؟
شاید بعضی در این ماجرا نقش داشته باشند ولی من نمی‌توانم قاطعانه در این باره سخن بگویم.
  با توجه به جنجال‌سازی اخیر آیا رای به ریاست شما بر شورای شهر تهران را می‌توان اعتماد به صداقت تفسیر کرد؟
این رای‌ها، رای اعتماد عمومی است. بر همین اساس نمی‌توان گفت آنهایی که رای نمی‌آورند، چنین شرایطی ندارند. اینطور بگویم که اعضا در رای‌گیری براساس تفکرات سیاسی رای می‌دهند. دوستان دیگر هم همگی شایستگی عضویت را داشتند که انتخاب شدند.
  در آستانه انتخابات هیات رئیسه شورای شهر تهران، بی‌بی‌سی فارسی به نقل از یکی از اعضای شورای شهر دوره اول تهران اعلام کرد باید در سال منتهی به انتخابات ریاست‌جمهوری، اصلاح‌طلبان شورای شهر را در دست بگیرند. دلیل این اهمیت و اصرار بر تصاحب شورای شهر تهران چیست؟
می‌خواهند بار دیگر شورا را منحل کنند. اینها شورای  دوره اول را هم با همین نگاه  منحل کردند. دیدند شورای دوره چهارم با اینکه تقریبا وزن جناح‌ها با هم در حد متعادلی است، سرپاست بنابراین گفتند بیایید شورای دوره چهارم را همچون شورای دوره اول منحل کنیم. با این کار می‌خواهند اعتماد مردم از شوراها سلب شود و مشارکت مردم در انتخابات شوراها کاهش پیدا کند. اینها می‌خواهند همه آن نتایج بدی را که در انحلال شورای اول داشتند دوباره تکرار کنند.
  ماجرای اخیر درباره واگذاری مسکن در شهرداری تهران بسیار مهم است.  گویا شما معتقدید استفاده از واژه «نجومی» برای این ماجرا، با فیش‌های نجومی ارتباط دارد.
بعضی تلاش کردند از این فضا بهره‌برداری کنند. هدف آنها این بود که این بحث فیش‌های نجومی و آن جایگاه تنفرآمیزی را که بین مردم داشت، کمرنگ کرده و تحت تاثیر قرار دهند. توسط رسانه‌های‌شان مانور دادند که واگذاری نجومی املاک رخ داده است. من گفتم اگر اینها دنبال نجومی می‌گردند، مسکن‌مهر هم پروژه نجومی است و تعداد آن بسیار زیاد است! بالاخره مردم با قرض و بدهی 30 یا 40 میلیون تومان جور کردند و منزلی را تحویل گرفتند و الان این منزل بیش از 100 میلیون می‌ارزد. پس طبق تعریف و ادعای آنان این رشد هم نجومی است.
  مردم در دوره سوم و چهارم شوراها، کارآمدی مدیریت پارلمان شهری را مشاهده کردند و به این ساختار اعتماد کردند؛ شاخصه‌ها و اصول این مدیریت شهری چه بوده است؟
ما در این سال‌ها تلاش کردیم شورا بدون حاشیه و تاثیرپذیری از مسائل سیاسی روز به کار و فعالیت جدی و تخصصی خود بپردازد. ما در دوره سوم شورای شهر تهران، سال 88 و حوادث آن را گذراندیم. با اینکه در آن دوران همه به هم ریختند اما شورا در شرایطی که برخی اعضا ناراحت بودند، تصمیم گرفت با انسجام به کار خود ادامه دهد. من معتقدم باید برای همان کاری که برگزیده شدیم، تلاش کنیم و وظیفه خود را انجام دهیم. دیگران نیز وظایف خود را در بیرون شورا انجام می‌دهند.

گروه اقتصادی: اگرچه هنوز خبری از اجرای دستور‌العمل ساماندهی واردات کالا در وزارت صنعت، معدن و تجارت نیست اما نبود نظارت روی کالاهای موجود در بازار که آیا قاچاق هست یا نیست، همچنان به زیان خریداران است. ابراهیم درستی، نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران در گفت‌وگو با «وطن امروز» با بیان اینکه اصناف موافق صد درصد اجرای  چنین دستورالعملی هستند، درباره واردات انواع کالا اظهار داشت که در برخی مواقع خیلی از شرکت‌های واردکننده و نمایندگی‌های رسمی هر برند علاوه بر واردات رسمی کالا‌ی موردنظر خود، کالای قاچاق هم می‌آورند. درستی باور دارد برخی از این شرکت‌ها درحالی که 10 کانتینر کالا به صورت قانونی وارد می‌کنند در کنارش 20 کانتینر از همان کالا را نیز به صورت قاچاق می‌آورند و چون هم این کالا از برندی است که نمایندگی آن را دارند در نتیجه به همه کالاهای آن 30 کانتینر در بازار  خدمات می‌دهند. به گفته وی این دستورالعمل از نمایندگی‌های رسمی می‌خواهد تضمین دهند کالای‌شان به صورت قاچاق وارد نمی‌شود و در اجرا باید ضمانت داشته باشد، علاوه بر اینکه به همراه دستگاه‌های نظارتی از اتحادیه مربوط و تخصصی آن کالا هم باید خواسته شود بر توزیع نظارت و بازار را رصد کند تا میزان رضایت مشتریان سنجیده شود.
خدمات پس از فروش موبایل خوب نیست
رئیس اتحادیه فروشندگان دستگاه‌های صوتی و تصویری و تلفن همراه و لوازم جانبی در پاسخ به این پرسش که بالاخره قرار است برای واردات گوشی‌هایی که در کشور نمایندگی رسمی ندارند  مانند اپل و برندهای دیگر چه اتفاقی بیفتد؟ گفت: برای رجیستر یا ساماندهی واردات موبایل همیشه گفته‌ایم اگر قرار است کاری انجام شود در چارچوب قانون باشد. بنابراین کالاهای قاچاق باید در گلوگاه‌ها از بین بروند و از ورودشان جلوگیری کنند و شبکه توزیع و واحدهای صنفی را ناامن نکنند و اجازه ندهند کالای قاچاق یکهزار کیلومتر راه طی کند تا اینکه در تهران در فروشگاه‌ها بخواهند آن را جمع‌آوری کنند. درستی اضافه کرد: اکنون برخی شرکت‌ها در دنیا نمایندگی نمی‌دهند، مثل اپل اما در ایران بازار خوبی برای فروش دارد، در نتیجه وزارت صنعت 9 شرکت را برای واردات این برند مورد تایید قرار داده و 6 ماه هم فرصت داده تا اینها بروند مدارک خود را آماده کنند و نمایندگی بگیرند. در این میان انتظار ما از دولت این است که در واردات و ثبت شرکت‌های متقاضی واردات محدودیت ایجاد نکند و این طور نباشد که افراد خاصی بتوانند به این گزینه دست پیدا کنند. وی با اشاره به اینکه در بحث خدمات پس از فروش امروزه ضمانتنامه‌های بین‌المللی وجود دارد، ادامه داد:  کالایی که وارد می‌شود باید نمایندگی رسمی آن بپذیرد که خدمات پس از فروش بدهد اما متاسفانه امروز خیلی از ضمانتنامه‌هایی که در بازار وجود دارد، معتبر نیست و این به دلیل ناهماهنگی‌هایی است که از قبل وجود داشته است. نایب رئیس اتاق اصناف تهران انتظار دارد دلار تک نرخی شود و رانت به وجود نیاید، چرا که پیش از این کالاهایی را که با ارز مبادله‌ای وارد می‌شد در بازار با ارز آزاد می‌فروختند. درستی در پاسخ به این پرسش که اکنون در بحث واردات موبایل شرکت‌هایی که نمایندگی ثبت کرده و فروشگاه‌هایی که از اتحادیه شما پروانه کسب دریافت کرده‌اند، این گوشی‌ها را می‌فروشند اما اغلب خریداران موبایل در موضوع خدمات پس از فروش به مشکل برمی‌خورند؛ راهکار این مشکل چیست و آیا اتحادیه برای این موضوع تلاش کرده است؟ اظهار داشت: یکی از شرایط لازم برای واردات موبایل، ارائه خدمات پس از فروش است که در دوران تحریم این کار به مانع برخورد اما اکنون در دوران پساتحریم هستیم و باید به سمت و سویی برویم که وقتی مصرف‌کننده کالایی را خرید، ضمانتنامه معتبر دریافت و شرکت ارائه‌کننده کالا، خدمات آن را ضمانت کند. به تاکید وی، سرویس‌دهی خدمات پس از فروش باید بهتر شود، چرا که تا الان خوب نبوده است و خریدار باید بتواند اگر کالایی ایراد داشت آن را پس بدهد، البته در این میان واحدهای صنفی هم مقصر نیستند، بلکه عامل اصلی شرکت‌های واردکننده هستند. در بخش آی‌تی کمترین سود را فروشندگان می‌برند. چون تکنولوژی آن پیوسته در حال تغییر است.  
ممیزان مالیاتی خطاکار تنبیه شوند
نماینده اتاق اصناف تهران و ایران در سازمان امور مالیاتی درباره مالیات اصناف نیز گفت: توقع داریم ممیزان مالیاتی سازمان امور مالیاتی در بازار حضور پیدا کرده و واحدهای صنفی و فروشگاه‌ها را رصد کنند. اکنون بازار در رکود است بنابراین وضعیت کنونی کسبه و بازار را ببینند تا در سال 96 با توجه به این اوضاع و احوال امسال واحدهای صنفی برگه تشخیص مالیات صادر و از صدور برگه‌های تشخیص بی‌پایه و اساس خودداری کنند. درستی با تاکید بر اینکه ما موافق گرفتن رقم واقعی مالیات از مودیان مالیاتی هستیم، اضافه کرد: در حال حاضر 3 میلیون واحد صنفی داریم اما سازمان امور مالیاتی نباید فقط همین تعداد واحد صنفی را ببینند و سراغ زیرزمینی‌ها هم برود. وی ادامه داد: چرا وقتی برگه مالیاتی قطعی یک واحد صنفی در سال گذشته مثلا یک میلیون تومان بوده، سازمان امور مالیاتی می‌گوید حتی اگر درآمد امسال آن کم بوده اما نمی‌توانیم رقم را نسبت به پارسال کاهش دهیم. مالیات را ممیز و سرممیز تشخیص می‌دهد، باید در سازمان امور مالیاتی با ممیزی که برگه تشخیص اشتباه و با ارقام بالا بدون سند و مدرک صادر کرده، برخورد شود تا موضوع زیرمیزی پیش نیاید. وی پیشنهاد داد ارتباط میان ممیز و مؤدی قطع شود و کاغذ و کاغذ بازی از بین برود، چراکه مردم از دادن مالیات هراسی ندارند بلکه از ناعدالتی بیزارند. درستی درباره اینکه چرا اجرای طرح رجیستر موبایل در مرحله آزمایشی بخوبی جلو نرفت؟ خاطرنشان کرد: ابتدا موضوع ساماندهی طرح شد و دستگاه‌های مسؤول گفتند موبایل‌هایی که از طریق نمایندگی‌های رسمی می‌آید، رجیستر می‌شود و آنهایی که نمایندگی رسمی ندارند باید شرکت‌های داوطلب واردات آن برند درخواست بدهند و در صورت تایید صلاحیت کالا وارد کنند. اما آزموده را دوباره آزمودن خطاست.

گروه اقتصادی: وزارت نفت در حالی که هنوز اشکالات قراردادهای نفتی را رفع نکرده، قرار است تا 50 روز آینده نخستین مناقصه در قالب‌ آی‌پی‌سی را اجرا کند. به گزارش «وطن‌امروز» محکومان قرارداد ننگین کرسنت که جزو مسؤولان فعلی وزارت نفت هستند حالا مجری قراردادهای جدید نفتی شده‌اند! این در حالی است که به گفته کارشناسان نفتی، قراردادهای جدید دارای ایرادهای اساسی است که می‌تواند مانند قراردادهایی مثل کرسنت خسارت‌های زیادی به کشور تحمیل کند. با این وجود دولت اصرار عجیبی به اجرای این قراردادها دارد. جالب اینکه‌ آی‌پی‌سی 2 بار در هیات دولت به تصویب رسید و قبل از تصویب این قراردادها، مسؤولان مدعی بودند ‌آی‌پی‌سی هیچ مشکلی ندارد و معلوم نیست اگر این قراردادها اشکالی نداشت چرا 2 بار در هیات دولت تصویب شد! جالب اینکه زنگنه، کارشناسان و منتقدان قراردادهای جدید نفتی را تهدید به افشاگری و اعلام کرد کسانی که مخالف سرمایه‌گذاری خارجی هستند و خانواده‌های آنها را معرفی می‌کنم. هدایت‌الله خادمی نیز در این باره به خبرگزاری بسیج گفت: زنگنه چون پاسخی به انتقادات ندارد کم آورده و سایرین را تهدید می‌کند. گذر زمان نشان می‌دهد که وی خدمت کرده یا ظلم کرده است. با همه این احوال محکومان کرسنت حالا با اصرار فراوان نخستین مناقصه در قالب قراردادهای جدید نفتی را قرار است اواخر مهر ماه برگزار کنند. علی کاردر، مدیرعامل جدید شرکت ملی نفت ایران که اتفاقا یکی از افراد حاضر در پرونده کرسنت بوده، روز گذشته در این باره گفت: روز دوشنبه نخستین جلسه را با کمیته برگزاری مناقصات برگزار کردیم تا بتوانیم پس از تایید نهایی کلیات قراردادهای جدید هر چه سریع‌تر مدل این قراردادها را تدوین کنیم و با شرکت‌های خارجی وارد مناقصه شویم. وی تصریح کرد:‌ در حال حاضر 7 قرارداد محرمانگی مطالعاتی با شرکت‌های خارجی مانند شرکت‌هایی از فرانسه، روسیه، آلمان، اتریش و اندونزی منعقد کرده‌ایم که اینها یک قرارداد کاملاً علمی است به طوری که این شرکت‌ها اطلاعات مخزن را دریافت کرده‌اند تا روی آن مطالعه انجام دهند تا بتوانند بهترین شرایط تولید را برای ما بیان کنند. وی ادامه داد: ‌براساس آخرین تغییرات صورت گرفته در روز یکشنبه بر کلیات قراردادهای جدید صنعت نفت، اولاً اولویت تولید با مخازن کمتر از 20 درصد ضریب بازیافت تعیین شد و همچنین مقرر شد قرارداد محرمانگی‌مان به شورایعالی امنیت ملی برود تا جلوی خسارت‌های احتمالی بعدی گرفته شود. معاون وزیر نفت ادامه داد: همچنین ایراداتی که هیأت تطبیق قوانین مجلس به قراردادها گرفته بود اصلاح شد اما سقف قرارداد تغییری پیدا نکرد و پاداش تولید از هر بشکه نفت نیز مانند گذشته در این قراردادها دیده شده است. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران خاطرنشان کرد:‌ هفته آینده نامه‌های خود را به شرکت‌های بین‌المللی برای تایید و ورود به مناقصه واگذاری میادین ارسال می‌کنیم و به آنها می‌گوییم که علاقه‌مندی خود را برای شرکت به میادین اعلام کنند و اگر مشکلی پیش نیاید نخستین مناقصه را اواخر مهرماه که مربوط به میدان آزادگان جنوبی است برگزار خواهیم کرد.

اقدامات خلاف امنیت ملی روزنامه ایران در حمایت از تروریست‌های تکفیری در سوریه که با اعتراض نمایندگان مجلس شورای اسلامی مواجه شده بود؛ حالا به یک مطالبه ویژه مجلس از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تبدیل شده است. به گزارش «وطن امروز»، دیروز حجت‌الاسلام والمسلمین نصرالله پژمان‌فر، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درباره اقدام مشکوک روزنامه دولتی ایران در انتشار یک سلسله گزارش در حمایت از تروریست‌های تکفیری در سوریه، به علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تذکر داد و از او خواست درباره این رفتار روزنامه دولت حسن روحانی توضیح دهد.  نماینده مردم مشهد در تذکری به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد علت عدم تشکیل شورای نظارت بر مطبوعات و عدم بررسی تخلفات و اقدام عجیب و مشکوک روزنامه ایران برخلاف سیاست‌های شورای امنیت ملی و موضع صریح رئیس‌جمهور در حمایت از تروریست‌های حلب با توجه به گزارشات متعدد ضد امنیت ملی این روزنامه در موضوع عملیات‌های موفق جبهه مقاومت در سوریه و حملات ناجوانمردانه به مدافعان حرم و مخالفت صریح روزنامه با سیاست‌های خارجی نظام چیست. تذکر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به وزیر ارشاد پس از آن صورت گرفت که روزنامه دولتی ایران درست در بحبوحه عملیات آزادسازی حلب، اقدام به انتشار یک سلسله گزارش در حمایت از تروریست‌ها و انتقاد از جبهه مقاومت کرد. این روزنامه در این گزارشات عملیات آزادسازی حلب را یک اقدام «جهنمی» دانست و تصویری مظلومانه از تروریست‌های سوریه ترسیم کرد. از سوی دیگر همزمان با جوسازی رسانه‌های تکفیری علیه عملیات آزادسازی حلب، روزنامه ایران اقدام به انتشار عکس کودکی کرد که تکفیری‌ها از این عکس برای فشار علیه جبهه مقاومت و فشل کردن عملیات آزادسازی حلب سوءاستفاده می‌کردند. روزنامه دولتی ایران پا را از این نیز فراتر نهاد و در جریان درگیری ارتش سوریه با شورشی‌ها در حسکه، علیه ارتش سوریه گزارشاتی منتشر کرد. این گزارشات مشکوک روزنامه دولتی ایران دقیقا مشابه گزارشاتی بوده است که رسانه‌های حامی تروریست‌های تکفیری در منطقه، نسبت به عملیات آزادسازی حلب و تحولات سوریه منتشر کرده‌اند. اقدام مشکوک روزنامه دولت در همان زمان اعتراض برخی نمایندگان را موجب شد. نمایندگان در این رابطه به موضوع نفوذ اشاره کردند و خواستار توجه جدی نهادهای مربوط نسبت به وضعیت روزنامه دولتی ایران شدند.  حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی درباره این رفتار عجیب روزنامه دولت حسن روحانی می‌گوید: «این قضیه به جریان نفوذ برمی‌گردد. یک سال پیش به وزیر ارشاد و وزیر اطلاعات این تذکرات را دادیم و بعد از آن شاهد بودیم افرادی که حقوق‌بگیر کشورهای بیگانه بودند دستگیر شدند. باقیمانده افراد نفوذی در بعضی رسانه‌ها و دستگاه‌ها وجود دارند و اینگونه مطالب که در حمایت از تروریست‌ها منتشر می‌شود، چیزی جز حضور افراد نفوذی نمی‌تواند باشد». وی تصریح کرد: همه این تروریست‌پروری‌ها علیه گفتمان انقلاب اسلامی در منطقه بوده و هست و هر روز در حال رشد هستند و کسانی که در این راستا قلم می‌زنند دانسته یا نادانسته در جهت منافع کسانی قلم می‌زنند که قصدشان براندازی جمهوری اسلامی ایران است. بهرام بیرانوند، نماینده سرشناس مجلس نهم هم درباره این اقدام مشکوک روزنامه ایران اظهار داشت: آمریکایی‌ها برای براندازی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بودجه اختصاص داده‌اند و رد برخی از این بودجه‌ها را باید در بعضی روزنامه‌ها و قلم زدن‌ها دید. وی افزود: کسانی که برای آمریکا و سران داعش دلسوزی می‌کنند کسانی هستند که از آخور آمریکا خورده‌اند و اکنون باید دین‌شان را به آنها ادا کنند. بیرانوند خاطرنشان کرد: داعش برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی تاسیس شده است لذا کسانی که به هر بهانه‌ای کمک می‌کنند تا داعش از مهلکه‌ها عبور کند خائنانی هستند که در پازل آمریکا نقش‌آفرینی می‌کنند.
علی جنتی و مار در آستین!
با تذکر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره گزارشات مشکوک روزنامه ایران که خلاف مصوبات شورایعالی امنیت ملی و موضع نظام درباره تحولات منطقه است؛ اکنون باید دید علی جنتی چه واکنشی نسبت به این رفتار روزنامه دولت نشان خواهد داد. در شرایطی که دولت بارها موضع رسمی خود را در قبال تحولات منطقه اعلام کرده و حسن روحانی نیز صراحتا بر حمایت دولت جمهوری اسلامی ایران از دولت اسد و جبهه مقاومت تاکید کرده است؛ چرا در روزنامه دولت گزارشاتی خلاف این مشی دولت و در تقویت تروریست‌ها منتشر می‌شود. نکته قابل تامل اینجاست که به‌رغم اعتراضات رسانه‌های انقلابی و نمایندگان مجلس به حمایت روزنامه ایران از تروریست‌های حلب این روزنامه در 3 شماره پس از آن نیز مشی خود در تخریب جبهه مقاومت و حمایت از تروریست‌های تکفیری را ادامه داد. این موضوع بخوبی ماهیت این اقدام مشکوک روزنامه دولت را نشان می‌دهد. اکنون در شرایطی که دستگاه دیپلماسی محمدجواد ظریف در حال رایزنی‌هایی با همسایگان درباره تحولات سوریه است؛ این قبیل گزارشات روزنامه ایران می‌تواند به معنای دادن پالس اشتباه به افکار عمومی درباره ماهیت رایزنی‌های پشت پرده دستگاه دیپلماسی باشد. به عبارتی اکنون شاهدیم روزنامه دولتی ایران علیه مواضع رسمی حسن روحانی در منطقه اقدام می‌کند!

حسین قدیانی: خوشا به حال مردم بالانشین که مغتنم شمردند روزه دوشنبه را اما براستی یعنی چه «دحوالارض»؟! از شبش همین را به نقل از رضای آل‌محمد می‌دانیم که شب میلاد حضرت ابراهیم و حضرت عیسی است و از روزش همین را که روز پهن شدن زمین است. روز برآمدن زمین از زیرآب، دقیقا از همانجا که خانه خدا کعبه بنا نهاده شده اما براستی یعنی چه «دحوالارض»؟! با همین مجهول پر از معما، مانده‌ام در کار آدمی، آن دم که در برابر «خالق زمین» ادعای «دانستن» می‌کند!
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. ما نه می‌فهمیم «زمین» چیست و نه می‌فهمیم معنای «پهن شدن زمین» چیست! فتح ماه! فتح مشتری! فتح مریخ! و انسانی که هنوز در کار همین زمین مانده است! فهم ماه! فهم مشتری! فهم مریخ! و انسانی که هنوز از فهم سیاره خود، زمین عاجز است!
غلط‌های زیادی فرزندان آدم! «سیاره خود!» صاحب زمین هم شدیم! «صاحب» اما تویی‌ ای خالق‌السماوات و الارض! و ‌ای خالق دحوالارض! چند خط توضیح در مفاتیح، تنها و تنها اضافه بر مجهولات ما کرده! و اینقدر می‌دانیم که نمی‌دانیم! این از اشراف ما بر زمین! سیاره خودمان! چه غلط بزرگی!
غلط‌های زیادی فرزندان آدم! صاحبان زمین! ملاکین ارض! با کدام سند! آری! این از اشراف ما بر زمین! آن هم از اشراف ما بر زمان! اشراف! چقدر هم اشراف!
1177 سال و 255 روز است «آدم» را ندیده‌ایم! و «نوح» را! و «ابراهیم» را! و «موسی» را! زمان در خواب است! و نیک اگر بنگری اینک این زمان است که در آب است! کاش نوبت انتشار زمان هم برسد! کاش از همان کعبه دحوالارض، سفره زمان هم برای این روزگار منجمد پهن شود!
دیری است «آدم» را ندیده‌ایم! و آب دارد زمان را با خود می‌برد! سفینه بزرگ‌تری لازم است! بزرگ‌تر از کشتی نوح! فصل‌ها می‌آیند و می‌روند! همین دیگر!
غلط‌های زیادی فرزندان آدم! جز «فصل تلخ غیبت» هزار و اندی سال است که بشریت، «بهار» را به روی خود ندیده!
شاید گمان کرده بودیم بدون «صاحب‌الزمان» هم می‌توانیم زندگی کنیم! شد؟! توانستیم؟! اگر توانستیم، پس چیست این ترانه ملال‌انگیز مدیترانه؟!
«شام» قصه همه جای این زمین است! همه جای این زمان! قصه تنها قصه آه طفل سوری نیست! و آب دارد زمان را با خود می‌برد! وقت نیست! دم دمای غروب است! من از مرگ زمان بیم دارم! اما... گوش کن!  توکلت علی الحی‌الذی لایموت... . خدایا! سایه این بت‌های بلند را بر سر خانه‌ات نمی‌بینی؟! بیرون بیاور کعبه را، این بار از دست این قابیلیان! صاحب خود را گم کرده! زمان باید نفسی تازه کند! و ما نیز! غریبانه داریم می‌گذرانیم این روزگار را! غریبانه... اینگونه اما نخواهد ماند! از زیر این سایه‌های تاریک، تو وعده داده‌ای به ما خدایا! که کعبه را بیرون بیاوری!
ذی‌الحجه نزدیک است. عرفه! عید قربان! و این دست کوتاه ما از دامان حج، استعاره‌ای از دست کوتاه زمان است از دامن صاحب خود! 1177 سال و 255 روز! چه عدد وحشتناکی! این همه سال، صفحات سررسید را با غیبت پشت سر آدم پر کرده‌ایم! غدیر خم نزدیک است... و کمی آنسوتر عاشورا! از این روزگار، انتقام آدم را بگیر یا صاحب‌الزمان!