صادق امامی: دکتر فرشته روح‌افزا، استاد دانشگاه منچستر انگلیس و معاون طرح، برنامه و تدوین سیاست شورای فرهنگی- اجتماعی زنان، همسر شهید دکتر احمد حاتمی، دانشمند فضایی ایران و از همکاران شهید شهریاری است. دکتر حاتمی یکی از دانشمندان سرشناس ایران در حوزه فضایی بود که سال گذشته قبل از فاجعه منا، به طرز مشکوکی در عربستان به شهادت رسید. دکتر روح‌افزا روایت قابل تاملی درباره عدم پیگیری جدی این ماجرا همچنین فاجعه منا توسط دولت مطرح کرده است. او از توهین‌های برخی مسؤولان به خانواده شهدای حوادث حج سال گذشته گفت و وقتی از او درباره این مسؤولان سوال شد، گفت نمی‌تواند نام آنها را بگوید. در میانه گفت‌وگوی «وطن امروز» و آنجا که بحث حمایت‌های صریح رهبر حکیم انقلاب از خانواده شهدای منا مطرح شد، بغض کرد و گفت اظهارات نسنجیده وزیر امور خارجه پس از فاجعه منا، خون به دل آنها کرده است.
***
  در ماجرای حج سال گذشته، ابهاماتی اساسی درباره نحوه شهادت شهید حاتمی در مکه و شهید رکن‌آبادی در منا وجود دارد. آنچه درباره این دو شهید که از شخصیت‌های برجسته کشورمان بوده‌اند، مشکوک است، مفقود شدن هر دو پس از حادثه و در نهایت اعلام شهادت‌شان است.
شهید حاتمی و شهید رکن‌آبادی در 2 حادثه و با فاصله 12 روز به شهادت رسیدند ولی نحوه شهادت‌شان مشکوک است. اینکه آیا این دو نفر در همان حادثه به شهادت رسیدند یا خیر، یکی از ابهامات ماجراست. درباره شهید حاتمی برخی به ما گفتند ایشان پس از سقوط جرثقیل در حال کمک به مجروحان بودند. حادثه سقوط جرثقیل ساعت 17:45 رخ داد. شهید حاتمی 2 خط تلفن همراهش بود که این دو خط تا ساعت 22 زنگ می‌خورد ولی تا 2 روز پس از ماجرا از سرنوشت ایشان اطلاعی در دست نبود. در بدن ایشان جای ضربه شدید نیست! بالاخره باید یک له‌شدگی و شکستگی در بدنشان ناشی از ضربه تسمه جرثقیل باشد. اگر بخواهند بگویند ایشان زمین خوردند و ضربه مغزی شدند، باید گفت در شرایطی که در مکه باران می‌آمده، لباس ایشان کاملا تمیز بود. این خیلی مشکوک است که در آن حادثه برای‌شان اتفاقی افتاده باشد. وقتی بدن ایشان شست‌وشو داده شد، آثاری از جراحت و... وجود نداشت. این در حالی است که سایر شهدای حادثه مکه، جراحت‌های سختی در بدن و سر داشتند. سوال دیگر این است که به چه علت ایشان 2 روز مفقود بودند؟ فرد تحویل گیرنده پیکر ایشان گفت برای تحویل بدن، چند صد کیلومتر را طی کردیم. مگر در مکه جایی نبوده که شهید حاتمی را به چندصد کیلومتری مکه منتقل کردند؟ از میان یکصد و اندی شهید چرا ایشان فقط مفقود شدند؟ چرا تصاویر دوربین‌های حرم را منتشر نمی‌کنند. سایر خانواده‌ها از تصاویر منتشر شده شهدای‌شان را شناسایی کرده‌اند ولی در این تصاویر هیچ نشانی از شهید حاتمی نیست. متاسفانه شهید حاتمی مورد کالبدشکافی قرار نگرفت. در ایران هم بدن را کالبدشکافی نکردند تا علت شهادت مشخص شود. آیا نباید علت مرگ یک انسان که در کشور خارجی فوت می‌کند را بدون توجه به جایگاه شخص، پزشک قانونی بررسی می‌کرد؟ کالبدشکافی که خیلی ساده است. اگر این اتفاق می‌افتاد لااقل ما در آرامش بودیم. این سوال را از کجا بپرسم؟ باید متوسل به ائمه شوم که آنها به من نشان دهند چه اتفاقی برای ایشان افتاده است.
  شهید حاتمی یکی از دانشمندان ایرانی بودند که در پروژه‌های فوق‌محرمانه فعالیت می‌کردند. چطور قابل پذیرش است که علت شهادت ایشان را بررسی نکنند؟
متاسفانه در کشور کسی جواب سوالات ما در این باره را نمی‌دهد. به من می‌گویند این سوالات بی‌دلیل است ولی من می‌خواهم بدانم چه اتفاقی افتاده است. پیگیری سوالات و ابهامات درباره شهدای حج سال گذشته، از وظایف وزارت امور خارجه است اما متاسفانه مسؤولان ما همکاری نمی‌کنند.
  چه کسی مسؤول قصور در عدم کالبدشکافی شهید است؟
شما به من بگویید از چه کسی باید این را پیگیری کنم تا من بروم و بپرسم.
  یعنی هیچ سازمان، نهاد و دستگاهی در کشور حاضر نیست در این زمینه پاسخگو باشد؟
اگر بود که جواب می‌دادند.
  پس از حوادث خونبار سال گذشته در عربستان، رهبر انقلاب بر پیگیری حقوقی این مساله تاکید کردند. درباره پیگیری‌های حقوقی این مساله بفرمایید که وضعیت احقاق حقوق خانواده شهدا در چه مرحله‌ای است؟
مسؤولان محترم اخیرا اعلام کردند به دلیل اینکه عربستان سعودی جزو هیچ کنوانسیون بین‌المللی حقوقی نیست، نمی‌توانیم این مساله را پیگیری کنیم. من این را نمی‌توانم قبول کنم.
  این را که یک سال پیش هم می‌توانستند اعلام کنند و نیازی به این همه تاخیر نبود.
وزارت امور خارجه این را اعلام کرده است. ما در ایران هر کاری می‌کنیم، تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار می‌گیریم. اگر سیاست دولت این است که در روابط با سعودی‌ها تنش ایجاد نشود، باید گفت در شرایطی که آنها 500 ایرانی را کشته‌اند، ما نباید پیگیری کنیم؟  به نظرم اگر حادثه تعرض به 2 نوجوان ایرانی یا حادثه جرثقیل بدرستی پیگیری می‌شد، شاید حادثه منا پیش نمی‌آمد. بالاخره سعودی‌ها می‌فهمیدند ایران نسبت به حقوق اتباعش حساسیت ویژه‌ای دارد ولی وقتی می‌بینند پس از تجاوز به نوجوانان ایرانی، وزارت امور خارجه واکنش درستی نشان نمی‌دهد و به دنبال آن چند ایرانی در مکه شهید می‌شوند و باز وزارت امور خارجه واکنشی نشان نمی‌دهد، حادثه منا را هم با خیال آسوده پیش می‌آورند.
  یکی از مطالبات مقام معظم رهبری از وزارت امور خارجه تشکیل کمیته حقیقت‌یاب درباره شهدای حج سال گذشته است؛ این اتفاق افتاد؟
نه! اگر این کمیته را تشکیل دادند، خروجی‌اش چیست. در حادثه جرثقیل، سعودی پذیرفت مقصر بوده است. گفتند ما پذیرفتیم، جبران می‌کنیم، خانواده حاجیان را حج می‌بریم و... ولی هیچ‌کدام اتفاق نیفتاد و امسال حاجیان ایرانی را هم از حج محروم کردند.
  در ماجرای شهادت حاجیان، متاسفانه در داخل پیگیری خاصی صورت نگرفته است.
بله! ما یک تسلیت هم از رئیس‌جمهور و وزارت امور خارجه درباره شهدای‌مان ندیدیم. به جای پیام تسلیت، آقای ظریف مصاحبه کرد و گفت ما با اینکه 500 شهید دادیم ولی رابطه‌مان با سعودی‌ دچار مشکل نشده است. شما شاهدید که بعد از حادثه سفارت عربستان، آنها  روابط دیپلماتیک‌شان را با ایران قطع کردند. آقای رئیس‌جمهور هم درباره سفارت قاطعانه، جدی و قدر وارد شدند. بنده با حمله به سفارت مخالف هستم ولی چه می‌شد ایشان همان اقتدار را برای شهدای خودمان به خرج می‌دادند؟
  یعنی آقای روحانی دستور پیگیری این مساله را ندادند؟
شما جایی سراغ دارید که آقای روحانی تاکید بر پیگیری مساله داشته باشند؟ ما درباره شهدای‌مان هیچ حمایتی از دولت ندیدیم. آقای ظریف وقتی مصاحبه کردند که ما با دادن چند صد شهید با سعودی قطع رابطه نکردیم؛ شما نمی‌دانید چقدر جگرمان سوخت. به آنها می‌گویند برادران سعودی! آنها برادر می‌شوند؟ باور کنید اگر واکنش قاطع رهبر معظم انقلاب نبود، امکان بازگشت بدن شهدای ما وجود نداشت. پیام امسال رهبر معظم انقلاب را در کنار پیام‌های سال‌های گذشته ایشان بگذارید و ببینید چقدر ایشان روشنگرانه مشت سعودی را باز کردند. پیام روز دوشنبه ایشان، آبی روی داغ آتش خیلی از ما بود. ما در این یک سال تنها از جانب رهبر معظم انقلاب حمایت شدیم. یعنی اگر این خانواده‌ها آرامند، به خاطر ایشان است اگرنه ما در جاهای دیگر حرف‌های ضد و نقیض و توهین شنیدیم. باور نمی‌کنید من وقتی پیام رهبری را شنیدم که گفتند «در هر دو حادثه، سعودی مقصر بوده»، سجده شکر به جا آوردم و خدا را شکر کردم. رهبر انقلاب، ابهامی را که ذهن و قلب خانواده‌ها را آزار می‌دهد که آنجا چه شده، حل کردند.
  قصه تلخی درباره شهدای منا شنیده شده، آن هم اینکه گویا در داخل کشور برای تدفین شهدا هم مشکل ایجاد کردند و اجازه نصب سنگ قبر نمی‌دادند؟!
اوایل اینگونه بود. ما 2 یا 3 ماه سنگ قبر نگذاشتیم که مشکل برای‌مان پیش نیاید. سنگ قبر یکی از شهدای دفن شده در امامزاده پنج‌تن را کندند و گفتند چرا شهید نوشتید. البته این قبل از موافقت رهبر انقلاب با شهید اعلام کردن این شهدا بود. خیلی از خانواده‌های شهدا  در شهرستان‌ها با مشکل مواجه هستند. متاسفانه به قدری که در داخل به خانواده‌ها سخت گرفتند، آن طرف که اینها را کشتند، سخت نگرفتند. وقتی شهیدی در راه خدا تقدیم می‌شود، آن خانواده مورد احترام قرار می‌گیرد ولی اینجا انگار ما جرم کرده‌ایم. آیا این جرم است که می‌خواهم علت شهادت همسرم را بدانم؟ اگر در این زمینه منافع نظام لطمه می‌خورد، ما سکوت می‌کردیم ولی این سکوت برای منافع دیپلماتیک یک گروه خاص است. در طول تاریخ این نخستین‌بار است که شهید دادیم و محکوم هم هستیم. شما نحوه مواجهه دولتی‌ها با خانواده شهدای منا با دلجویی آنان از یکی از محکومان فتنه را نگاه کنید! آقای تاج‌زاده به خاطر جرمی که مرتکب شد، توسط دستگاه قضا محکوم به زندان شد. وقتی ایشان از زندان بیرون آمد، مسؤولان دولتی به دیدارش رفتند و از او دلجویی کردند. این را مقایسه کنید با شهید حاتمی؛ دانشمندی که در بسیاری از پروژه‌های مهم کشور فعالیت کرد و در مکه به شهادت رسید ولی در ایران یک مسؤول دولتی به خانواده‌اش تسلیت نگفت. آقای رئیس‌جمهور اگر در این رابطه ورود پیدا می‌کردند، مشکلی پیش می‌آمد؟
  به نظرتان اگر در ایران 500 تبعه سعودی کشته می‌شدند، واکنش سعودی‌ها در برابر ما چگونه بود؟
در ماجرای حمله به سفارت عربستان، 2 تابلو پایین افتاد؛ آنها با ما چه کردند؟ سعودی برای دیوار سفارت ارزش قائل است، کارش هم درست است. ما کار غلط می‌کنیم که برای انسان‌های پاک و بی‌گناه‌مان ارزش قائل نیستیم. اینها برای ادای یک فریضه واجب، خانه خدا رفته بودند. اگر ایران 500 تبعه عربستانی را می‌کشت شک نکنید که حتما با ما وارد نبرد می‌شدند. مگر آمریکا پس از ماجرای 11 سپتامبر این کار را نکرد؟ در ایران برای اینکه به سعودی برنخورد به خانواده داغداری که عزیزش را از دست داده، توهین می‌کنند. من نمی‌دانم چقدر باید زمان بگذرد که جمهوری اسلامی یک شخصیتی مثل حاتمی را دوباره به خود ببیند.
  خیلی از خانواده‌های شهدا، نان‌آور اصلی خود را از دست دادند و الان با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ آیا خسارت‌ شهدای حج پرداخت شده است؟
هیچ مبلغی به خانواده‌ها پرداخت نشده است. من نیاز مالی ندارم ولی بقیه خانواده‌ها نیاز دارند. خانواده‌ای را از شهدا سراغ دارم که کارت یارانه‌اش را پیش نانوایی گرو گذاشته و نان گرفته است. این را چه کسی می‌خواهد جواب بدهد؟ بعد به اینها می‌گویند به شما چیزی تعلق نمی‌گیرد و شهید درجه 3 هستید. بنده هیچ مطالبه مالی در هیچ زمینه‌ای نداشته و ندارم ولی نمی‌توانم حق آنها را نگویم. مسؤولان ما چه کرده‌اند؟ واقعا برای این خانواده‌ها کم گذاشتند. شهید حاتمی 28 سال کارمند سازمان فضایی بوده ولی الان حقوق ایشان را به خانواده نمی‌دهند. بنیاد شهید و سازمان فضایی همدیگر را مسؤول پرداخت حقوق می‌دانند. اگر ایشان عادی در خیابان فوت می‌کرد، حقوقش را می‌دادند. الان ببینید چقدر اذیت می‌کنند و ما از همه طرف تحت فشار هستیم.
  پیگیری‌های خودتان به کجا رسید؟
من و خانم رکن‌آبادی به ژنو رفتیم و من حرف‌هایم را زدم ولی اتفاقی نیفتاد.
  حمایت دولت را در این سفر نداشتید؟
اصلا! به هیچ‌وجه حمایتی نداشتیم. ما دو خانم تنهایی رفتیم. منتها من خودم تک‌تک جاهایی که ممکن بود به انگلیسی صحبت کردم. علاوه بر این در حال پیگیری حقوقی در دادگاه لاهه هستیم که اگر آن را مطرح کنیم، در داخل کشور به مشکل می‌خوریم. جلوی وکیل ما را گرفتند.
  در ایران یا خارج کشور؟
همین جا، در داخل ایران. تذکر سخت دادند ولی نمی‌توانم بازگویش کنم.
  شما در دیدار آقا قرار نیست صحبت کنید؟
متاسفانه مسؤولان اصلا زمانی به ما برای صحبت ندادند. بالاخره در دیدار دانشجویان با رهبری، دانشجویان سخن می‌گویند یا در دیدار اساتید. الان این خانواده‌ها باید در سکوت محض آنجا باشند.

دکتر زهرا طباخی: با افشاگری‌های اخیر پیرامون توافق FATF تقریبا همه مردم متوجه شده‌اند که آمریکا بنا دارد مطابق نقشه جدید اعمال «تحریم‌های هوشمند» علیه ایران در دوره پسابرجام، دولت دکتر روحانی را مجاب کند دایره ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها را به داخل بکشاند. با محاصره سپاه حاج‌قاسم سلیمانی در داخل، کمربند امنیتی فرامرزی ایران شکسته می‌شود و با نفوذ دشمن به مرزها، بروز ناامنی در شهرها مطابق آنچه همسایگان ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
فارغ از اینکه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و مجموعه دولت متوجه مخاطرات تن دادن به «تحریم‌های هوشمند» بوده‌اند یا خیر، مهم است بدانیم سیاست «خودتحریمی» چگونه منافع آمریکا را تامین می‌کند و دقیقا چرا در دوره‌ای که بنا بود به قول آقای رئیس‌جمهور «دیوار تحریم‌ها فرو‌بریزد»، نقشه دشمن به سمت «تحریم‌های هوشمند» شیفت پیدا کرده است؟!
  تضعیف سد دفاعی
علیرضا نادر، پژوهشگر ضدایرانی موسسه رند، وابسته به وزارت دفاع آمریکا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را قدرتمندترین سازمان نظامی و امنیتی ایران معرفی می‌کند که مسؤولیت حفظ نظام را بر عهده دارد. او با برشمردن تک‌تک حوادث مهم پس از پیروزی انقلاب، عامل شکست نقشه‌های متنوع اجرا شده ضد جمهوری اسلامی ایران، اعم از قیام مسلحانه منافقین، جنگ تحمیلی، توطئه سیاسی، تحریم‌ها و تنش‌های اقتصادی را «قدرت ایدئولوژیک و توانمندی سپاه» معرفی می‌کند و تاکید دارد این نیرو برابر حملات احتمالی آمریکا و اسرائیل نیز مقاومت خواهد کرد.
از سال88، دقیقا زمانی که قرار بود فتنه آمریکایی- صهیونیستی پس از انتخابات ریاست‌جمهوری، کار نظام را تمام کند، گروهی از تحلیلگران نئولیبرال همچون «علیرضا نادر»، «تریتا پارسی»، «بیژن خواجه‌پور» و «رضا مرعشی» در لابی‌های پنهان و آشکار با کنگره و کاخ سفید، طرح «تحریم‌های هوشمند علیه سپاه» را مطرح کردند. آنها تاکید داشتند تحریم‌ها به واسطه بستن فضای تحرک نخبگان سیاسی و اقتصادی وابسته به غرب، مسیری برای «تغییر رفتار ایران» به‌دنبال اعمال تحریم‌های به اصطلاح «فلج‌کننده» باقی نگذاشته است.
  خودکفایی ممنوع!
«جیسون گوئرتز»، گزارشگر ارشد CNBC  دقیقا زمانی که علیرضا نادر بر اهمیت اجرای هر چه سریع‌تر «تحریم بنزینی ایران» برای استفاده از پتانسیل ایجاد نارضایتی گسترده مردمی و تقویت جنبش سبز پافشاری می‌نمود، بازتولید قدرت سپاه در بحبوحه اعمال تحریم‌های نفتی و اقتصادی را چنین توصیف کرد: «حدود 25 هزار مهندس و کارگر برای آنها سد و جاده و نیروگاه و ساختمان می‌سازند! قرارداد چند میلیارد دلاری توسعه پارس‌جنوبی را هم پس از ترک ایران توسط گروه‌های بین‌المللی انرژی مانند «شل»، «رپسول» و «توتال» در پاسخ به فشار آمریکا بر حکومت ایران، در دست گرفته‌اند! آنها به سادگی برای مردم شغل ایجاد می‌کنند».
اکنون به واسطه «برجام» شل و رپسول و توتال احتمالا به ایران بازمی‌گردند و قرار است با گشاده‌دستی‌های در نظر گرفته شده در شکل جدید قراردادها موسوم به «IPC» ضرر دوری چند ساله از میدان‌های نفت و گاز ایران را جبران کنند! با این احتساب بالاخره دشمن فهمید که با وجود «سپاه»، تحریم‌های فلج‌کننده نه‌تنها ایران را از پا نمی‌اندازد بلکه دست عوامل دشمن نیز از اقتصاد ایران کوتاه شده است. اما آیا مشکل آمریکا با سپاه، با بازگشت تجار وابسته به غرب به بازار ایران برطرف می‌شود؟
  فریز خاورمیانه جدید
«اقتصاد» حوزه‌ای بود که سپاه به ضرورت و به منظور صیانت از کیان انقلاب اسلامی به آن ورود کرد در حالی که اکنون به واسطه تغییر شرایط منطقه، پاسداران نظام در جبهه‌ای بزرگ‌تر با اهداف آمریکا درگیر شده‌اند. طرح «خاورمیانه بزرگ» مطابق تعریف غربی‌ها شامل مجموعه‌ای از تحولات اجباری و تحمیلی بر منطقه غرب و جنوب آسیا و شمال آفریقاست که در نهایت منجر به حاکمیت نظم صهیونیستی بر منطقه به واسطه تضعیف یا نابودی همه قدرت‌ها و دولت‌های کوچک و بزرگ اسلامی یا مستقل می‌شود.
سپاه با گسترش دایره امنیت ایرانیان به حوزه فرامرزهای منطقه و شراکت با متحدان و همسایگان درگیر در جنگ نیابتی آمریکایی- اسرائیلی، «وقت، انرژی و سرمایه» و در نهایت «آینده طرح خاورمیانه جدید» را به گروگان گرفت و با کمترین هزینه، شبکه‌ای از گروه‌های شبه‌نظامی ملی‌گرا و مسلمان را برخلاف نظم مورد علاقه آمریکایی‌ها، به خودکفایی رساند.
اکنون  آمریکایی‌ها خوب می‌دانند «بسیج مردمی عراق» یا «انصارالله» و «حزب‌الله» برای ایران نمی‌جنگند و درصدد تامین امنیت منطقه‌ای خود هستند اما همین همگرایی اهداف امنیت‌زا و نظم فراگیر حاکم بر منویات همه گروه‌های مذکور برای آمریکایی که مقدمه اجرای نقشه‌اش، فراگیری ناامنی و فروپاشی نظامات مردمی در منطقه بود، گران تمام شده است.
  ناظم شکست‌ناپذیر
شاید بزرگ‌ترین نارضایتی آمریکا این باشد که تا ابد هر گروهی که در منطقه به نفع برقراری امنیت فعالیت کند، پایه‌های نظم مورد علاقه ایران را تقویت خواهد کرد! همین واگرایی شدید با بی‌نظمی آمریکایی بود که روس‌ها و چینی‌ها را نیز به همگرایی با اهداف ایران علاقه‌مند کرد. حقیقت این است که در «زمان محدود» باقیمانده تا افول کامل نظام تک‌ابرقدرتی، هر چه ائتلاف امنیت‌ساز ایران گسترش بیشتری یابد، سهم ایران از نظم فراگیر آینده بیشتر خواهد شد. این روند حاصل تصمیم‌سازی بموقع نظام در ورود به جنگ با داعش است. سپاه دقیقا زمانی وارد درگیری شد که استراتژیست‌های وزارتخانه‌های دفاع و خارجه آمریکا، مطابق نقشه، داعش را «شورشیان سنی» خطاب می‌کردند که ایران با سیاست «فرقه‌گرایانه» به جنگ با آنها برخاسته است!
همان زمان بود که رضا مرعشی، مسؤول سابق میز ایران در وزارت دفاع آمریکا و از مدیران نایاک، به رویترز گفت: جمهوری اسلامی با ایستادن در کنار دولت مالکی، عملا به افزایش قدرت داعش کمک کرده است!
با این وجود سیاست نمایشی مذکور به واسطه پیروزی‌های پی‌درپی ایران، دوام نیافت و اندیشکده‌های آمریکایی پس از آن همه رجزخوانی لابی آمریکایی- صهیونیستی پیرامون قدرت داعش که در کمتر از 2 سال توسط سپاه در هم شکست، طرحی 2 مرحله‌ای را برای ائتلاف با ایران به منظور تغییر جهت نظم ایرانی به سمت «همگرایی با آمریکا» ارائه کردند.
  خون‌بازی برای آمریکا!
علیرضا نادر نظم مذکور را که اختصاصا برای پسابرجام نوشته شده، چنین توصیف می‌کند؛ دو مسیر داریم.
1- برقراری اتحاد تاکتیکی با ایران در موضوع «جنگ با داعش» برای استفاده از نفوذ و قدرت سپاه و همزمان استفاده از موقعیت مذکور برای ایجاد تغییرات استراتژیک در داخل ایران به واسطه همگرایی ژئوپلیتیکی ایجاد شده در اجرای اهداف مشترک منطقه‌ای!
در حقیقت در نسخه اول وزارت دفاع آمریکا از زبان علیرضا نادر همان پیشنهاد «حسین موسویان» از «پرینستون» و سایر دیپلمات‌های باند نیویورکی‌ها را تکرار می‌کند که نتیجه آن تشکیل «ائتلاف مضحک ایران و آمریکا» و جانفشانی سپاه قدس برای برقراری نظم آمریکایی- صهیونیستی در راستای تامین اهداف طرح «خاورمیانه جدید» بود! طرحی که به تقویت قدرت غربگرایان در ایران و فروپاشی اهداف آرمانی ایران به علت تناقض نقشه نهایی با نظم مورد علاقه کشورمان منجر می‌شد و گل نهایی آن به رسمیت شناختن رژیم غاصب صهیونیستی به علت شراکت ایران در فراگیری نظم آمریکایی- اسرائیلی بود. کما اینکه «ایان گلدن‌برگ» مدیر برنامه امنیت بنیاد نیوآمریکا اولویت اسرائیل پس از مهار برنامه اتمی ایران را تماس با ایرانیان از مسیر آمریکا برای مهار فعالیت‌های سپاه در منطقه اعلام کرده بود.
2- مسیر دوم ادامه روند فعلی است که به گسترش نفوذ نظامی همراه با مشروعیت اخلاقی و سیاسی سپاه و جمهوری اسلامی در منطقه منجر می‌شود و به قول نادر قدرت سپاه را بیش از پیش تقویت می‌کند.
ایران شراکت با آمریکای مزور در طرح‌های منطقه‌ای را به لطف درایت و هوش رهبر حکیم انقلاب، رد کرد و با شکست مسیر اول، تلاش برای «خودتحریمی یا تضعیف سپاه از درون» با جدیت بیشتر در دستور کار دشمن قرار گرفت تا شاید درگیری و اختلاف درونی با اتکا به پتانسیل غربگرایان بتواند به آزادسازی نقشه «خاورمیانه جدید» از فریز زمانی و ژئوپلیتیکی بینجامد.
  آینده روشن سپاه اسلام
به‌رغم تلاش مضاعف آمریکایی‌ها برای شکست سپاه از مسیر «ایجاد ناامنی داخلی در ایران» با فعال‌سازی منافقین و تحرکات در مرز ترکیه و تلاش برای تحمیل طرح «خودتحریمی» به دولت به واسطه توافقنامه FATF و ادامه سیاست «خلع سلاح»، دورنمای نقشه خاورمیانه جدید کماکان منفی است و دست خدا با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. سپاهی که از جنگ به خوداتکایی و خودباوری رسید، با تحریم‌های فلج‌کننده دشمن به قدرتی منطقه‌ای تبدیل شد و جنگ داعش با مسلمانان را به ابزار محاصره حامیان صهیونیستش و ظهور قدرت فرامنطقه‌ای ایران تبدیل کرد. «خودتحریمی» نیز در همین ابتدا وسیله افشای ماهیت غربگرایان و کدخداباوران و افزایش محبوبیت سپاه شده است. به حول و قوه الهی، مطابق آنچه امیرالمومنین(ع) فرمودند: «سپاهیان حق در این راه دست از سلاح برنمی‌دارند تا خدا راضـی شود».

حسین قدیانی: چه ما بنویسیم، چه ننویسیم، واقعیت آن است که افکار عمومی در ماجرای حقوق‌های نجومی دل خونی از دست آقایان دارد. مردم حقوق بخور و نمیر خود را قیاس می‌کنند با حقوق این دردانه‌های اعتدال، آن وقت از تماشای این همه تبعیض و فاصله سوپرطبقاتی آه‌شان تا کجاها که نمی‌رود! مردم می‌بینند هر ماه گروهی از ایشان بی‌آنکه معیاری از طرف دولتمردان اعلام شود، از گرفتن یارانه محروم می‌شوند اما با وجود ادعای خزانه خالی، صفدرحسینی فلان حقوق نجومی را می‌گیرد و رئیس بانک معلوم نیست چرا به اسم «ملت»، بهمان حقوق نجومی را! واقعا مردم مانده‌اند که عزاداری دولت در شب واریز یارانه را باور کنند یا ارقام و اعداد درخشان فیش‌های نجومی را! همین ناراستی‌ها و برخوردهای دوگانه است که دل مردم را از دست اعوان و انصار اعتدال خون کرده. تا اینجا اما تنها بحث تبعیض است و پرسش‌هایی از این دست: «آیا خون صفدرحسینی از خون ما ملت پررنگ‌تر است و اگر پررنگ‌تر است، چقدر؟! و تا کجا؟!»
خون دل مردم لیکن بیشتر هم می‌شود آنجا که می‌بینند حتی یک نفر هم در موضوع حقوق‌های نجومی به قوه قضائیه معرفی نشده! یعنی تبعیض هست به کنار، هیچ عزمی هم در دولت اعتدال برای مبارزه با این تبعیض بیّن و آشکار دیده نمی‌شود! و نه تنها دیده نمی‌شود که در اوج وقاحت، مدیران شایسته برخورد جدی را مدح و ستایش هم می‌کنند! و اینگونه است که آه بلند مردم از دست جماعت، بلندتر هم می‌شود! شگفتا! دولتی با این مختصات و مشخصات، توقع از مردم داشت در کمپین «نه به یارانه» مثلا حماسه بیافرینند! مردم قید ناچیزترین یارانه ممکن را بزنند که عزیزکرده‌های اعتدال، ماهی 200 میلیون به جیب بزنند! دیروز سرباز محترمی که در همسایگی دفتر روزنامه مشغول حراست و نگهبانی از ساختمان یکی از نهادهای کشور است، می‌گفت: «اینها ماهی 200 میلیون و 150 میلیون و 100 میلیون را مانده‌ام چه‌جوری خرج می‌کنند؟!» به او گفتم: «غصه نخور! خرج می‌کنند عین آب خوردن!» و البته این را دیگر نگفتم که کجای کاری پسر خوب! درخواست افزایش حقوق هم داده‌اند!
این از یک «ناگفته»، حال بروم سر وقت یک «نانوشته»، یعنی چیزی که حدود 2 ماه پیش می‌خواستم بنویسم لیکن من‌باب رواداری و سعه‌صدر، قید نوشتنش را در آن زمان زدم! ماجرا برمی‌گردد به روزهایی که نامه‌های حسن روحانی، این امید را در دل مردم زنده می‌کرد که اگرچه در دولت اعتدال، مصادیق تبعیض، یکی ـ‌دو تا نیست اما اینقدر هست که خود رئیس کابینه عزمی جزم برای مبارزه با فساد و تبعیض و ولنگاری اقتصادی دارد. این «امید» بیشتر هم شد، آنجا که ریاست محترم جمهوری در جمع مردم کرمانشاه وعده دادند که در دولت اعتدال فساد و تبعیض هرگز تحمل‌شدنی نیست و اگر خاطی، از بستگان یا وابستگان هم باشد باز تحمل نخواهد شد. از این نامه‌ها و وعده و وعیدها اما چند روزی بیشتر نگذشته بود که از دل دولت اعتدال، صداهای مخالفی با صدای رئیس‌جمهور به گوش رسید. اوجش آنجا بود که سخنگوی دولت در مراسم تودیع و معارفه، صفدرحسینی را «ذخیره نظام و امانتدار بزرگ» خواند! بعدها البته کاشف به عمل آمد تودیع با یک مدیر نجومی بوده و معارفه با یک مدیر نجومی دیگر! از قضا، مقام قضایی هم این مهم را تایید کرد!
القصه! ماجرای متن نانوشته برمی‌گردد به همین مقطع. آن روزها قصد داشتم طی نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور، 2 نکته را به ایشان توصیه کنم و بگویم اولا شما با وجود چنین اعوان و انصاری که به‌رغم میل حضرتعالی، مشغول ماله‌کشی روی فساد و تبعیض هستند، هیچ نیازی به هیچ دشمنی نخواهید داشت! و ثانیا مصلحت شما اقتضا می‌کند مدیران از قبیل همین آقای نوبخت را هر چه زودتر عزل کنید تا آحاد مردم اطمینان قلبی پیدا کنند که رئیس‌جمهورشان در امر مهم مبارزه با فساد و تبعیض ایضا عناصر حامی ویژه‌خواری با احدی شوخی ندارد! منتهای مراتب همانطور که گفتم از خیر نوشتن نامه مذکور گذشتم چرا که گفتم شاید صبر و حوصله کارگر افتاد! نگو «صبوری طرفه خاکی بر سرم کرد!» اندکی گذشت و شوربختانه مشاهده کردیم خود آقای روحانی هم به جای مبارزه جدی با فساد و تبعیض، نیز حامیان کیسه‌دوزان، مشغول نواختن دستگاه قضا شده‌اند آن هم در همایش شهید معروف به ساده‌زیستی و خدمت و خلوص، رجایی! به این جمله دقت کنید: «با بگیر و ببند که مشکلات حل نمی‌شود! حالا یک مدیری تخلف کرده! اینکه با شلاق و بگیر و ببند درست نمی‌شود! باید به ریشه مسائل برگردیم! وانگهی! خیلی از مدیران ما از این تخلفات مبرا هستند!» این جملات فی‌الواقع پاسخ رئیس قوه اجرا بود به اظهارات روز گذشته جناب محسنی‌اژه‌ای! اما مقام ارشد دستگاه قضا مگر چه گفته بود که با چنین واکنشی رو‌به‌رو شد؟! جز اینکه با متخلفان باید برخورد قانونی صورت گیرد؟! و مگر این همان وعده‌ای نبود که پیش‌تر خود رئیس‌جمهور محترم هم داده بودند؟! مع‌الاسف جناب اژه‌ای این را نیز متذکر شده بودند که در ماجرای حقوق‌های نجومی، دولت حتی یک نفر را هم به قوه‌قضائیه معرفی نکرده! توجه کنید! حتی یک نفر! پیش از این هم گفته بودم که اعتدال فی‌الواقع هیچ نیست الا کاریکاتور عدالت!
 

میکائیل  دیانی: بودن در وضعیت «تکثر» و خروج از حالت حاکمیت دوقطبی‌های سیاسی با مرزبندی‌‌های روشن، نظریه‌ای است که سال‌ها پیش دکتر «پرویز امینی» درباره جامعه ایران ارائه کرد و نشانه‌های روشنی از این نظریه امروز در حال بروز و ظهور است؛ عبور جامعه سیاسی ایران از دوقطبی‌هایی مانند «چپ و راست» و «اصولگرا- اصلاح‌طلب» و شکل‌گیری رقابت‌های گفتمانی(پیشرفت درونزا، توسعه برونزا، عدالت، آزادی) از نشانه‌های تضعیف آن دوقطبی‌ها و تقویت تکثر در امر سیاسی است. با این حال دکتر پرویز امینی طی یکی، دو سال اخیر از پدیده زیربنایی‌تر و کلان‌تری به نام «تغییر مبنا در جامعه ایران» سخن گفته و نسبت به آن هشدار می‌دهد. تغییر مبنایی که به کلی روابط و مناسبات در جامعه ایران را در جهت «مدرنیزاسیون» و «اندیویژوالیزم» تغییر می‌دهد و اقتضائات خاص مدرنیته یعنی «فردگرایی»، «سودگرایی»، «عقل‌ ابزاری» و «نگاه این‌جهانی» را به آن دیکته می‌کند. بدیهی است این تغییرات نمی‌تواند به سود انقلاب اسلامی باشد، با این حال مهم‌ترین مساله پیش ‌رو آن است که چگونه باید با این تغییرات مواجه شد و آن را در جهت نیک، مدیریت کرد؟ و به عبارت دیگر اقتضائات فعالیت سیاسی- اجتماعی برای وفاداران انقلاب اسلامی و نیروهای حزب‌اللهی در شرایط جدید چیست؟ آیا همان شیوه سیاست‌ورزی که در دهه اول پس از انقلاب اسلامی پی گرفته شد، امروز نیز جواب می‌دهد یا حزب‌اللهی‌ها باید شیوه‌های دیگری در سیاست به معنای کلان آن پیگیری کنند؟
پرویز امینی با بیان مقدمات و یکسری مبانی نظری، معتقد است حزب‌اللهی‌ها به جای تلاش‌های کم‌فایده و حتی بیهوده برای تشکیل نهادهای بزرگ، به فکر تأسیس نهادهای کوچک و مدیریت امر اجتماعی با بهره‌گیری از این نهادها باشند. با پرویز امینی درباره این نظریه‌اش و ابهامات، جزئیات و اقتضائات آن گفت‌وگو کرده‌ایم.
***
 شما پس از انتخابات مجلس شورای اسلامی در تحلیل چرایی برد اصلاح‌طلبان در تهران و ناکامی اصولگرایان در پایتخت به مسأله مقدم بودن امر اجتماعی بر امر سیاسی تاکید کردید و گفتید روابط بالا به پایین دیگر جواب نمی‌دهد، می‌توانید این را باز کنید تا بفهمیم منظور از امر اجتماعی و سیاسی و روابط بالا به پایین و پایین به بالا چیست؟
امر سیاسی امری بالا به پایین است. در مقابل امر اجتماعی یک فعالیت پایین به بالاست یعنی امر سیاسی در ساخت قدرت مثل تصمیمات دولت یا نظام شکل می‌گیرد اما امر اجتماعی در مناسبات و روابط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. مناسبات اجتماعی هم لایه‌بندی‌های متفاوتی دارند، عمیق‌ترین آنها نظام ارزش‌هاست، بعد نهادهای اجتماعی و بعد از آن نمودها و نمادهای اجتماعی قرار دارند. منظور از نظام ارزش‌ها ارزش‌های درجه اول یا ارزش‌های برتر است مثل عدالت، معنویت و استقلال که باقی ارزش‌ها هم تحت آنها به نسبیت با آنها تعریف می‌شوند، مثلا زمانی که در دهه 60 معنویت ارزش برتر است، حجاب و امر به معروف یک مساله کاملا حل‌شده و پذیرفته‌شده است اما وقتی در دوران کارگزاران ارزش برتر، ثروت‌اندوزی و مادی‌گرایی می‌شود، به تبع آن الگوهای جامعه می‌شوند همان طبقه مرفه و عموما لاقید، و همین‌طور در سلسله جامعه، بدحجابی از ناهنجاری به یک هنجار بدل می‌شود. قسم دوم نهادهای اجتماعی هستند که شامل گروه‌ها و سازمان‌هایی می‌شوند که اجتماع از فعالیت آنها و روابط فی‌مابین آنها تحرک دارد و در ذیل آن هم نمودها و نمادهای اجتماعی هستند که مشخص‌کننده و تعریف‌کننده همین روابط نیز هستند، برای مثال همین حجاب یک نمود و نماد اجتماعی از یک نهاد اجتماعی است.
 نسبت این امر اجتماعی با جریان حزب‌اللهی و مذهبی چگونه است؟ آیا این جریان امروز درک درستی از امر اجتماعی دارد؟
درباره امر اجتماعی و جریان حزب‌اللهی باید بگویم آن چیزی که درباره این جریان به‌وضوح مشخص است آن است که جریان حزب‌اللهی در اکثر مسائل کشور راهکارهای بالا به پایین را بر راهکارهای اجتماعی ترجیح می‌دهد. یعنی در بسیاری از موضوعات حتی موضوعات کاملا اجتماعی مانند «مساله حجاب» نیز راهکارهای سیاسی دارد. البته نباید منکر این موضوع شد که جریان‌های اجتماعی با حضور در قدرت می‌توانند تاثیر بسزایی بر جامعه بگذارند، اما باید به این نکته توجه کرد که رابطه امر سیاسی و امر اجتماعی در ساختار کشور دست‌کم به دلیل وجود انتخابات و سازوکار آن، اهمیت مضاعف دارد و نیز نمی‌تواند یک‌سویه باشد؛ یعنی بالا به پایین باشد. یعنی امر سیاسی بر امر اجتماعی حاکم باشد. در تجربه جمهوری اسلامی در بعضی از مقاطع، قوت با امر سیاسی بوده است؛ یعنی بیشتر امر سیاسی بر امر اجتماعی تأثیر گذاشته است. این موضوع بیشتر در دهه 60 و نیمه ابتدایی دهه 70 پررنگ‌ بوده است. اما هرچه جلوتر آمدیم، وزن امر اجتماعی بیشتر شده است و توانسته ساخت سیاسی را از خود متأثر کند. به عبارت دیگر هرچه جلوتر آمده‌ایم این دوسویگی به سمت امر اجتماعی بیشتر شیفت پیدا کرده است.
خلاصه! جریان حزب‌اللهی در کشور ما بیشتر بر امر سیاسی یعنی امر بالا به پایین توجه و تمرکز داشته و این باعث غفلت این جریان از امر اجتماعی شده است. در حالی که به نظر من، خود این جریان به عنوان یک جریان اجتماعی باید بیشتر معطوف به این امر باشد، نه امر سیاسی.
 ضرورت ورود جریان انقلابی یا حزب‌اللهی به امر اجتماعی چیست؟ از نظر شما اگر پروسه ورود این جریان به امر اجتماعی آغاز نشود و این جریان نقش فعالی در عرصه اجتماع نداشته باشد، چه نتایجی خواهد داشت؟  
با توجه به تغییر سریعی که در مناسبات اجتماعی در حال رخ دادن است، اگر جریان ارزشی یا انقلابی به لحاظ فکری، فرهنگی و اجتماعی، نتواند امر اجتماعی را سامان و سازمان بدهد و از این نظر نتواند سهم خودش را در مناسبات اجتماعی بگیرد و آن «پروسه- پروژه» مدرنیزاسیون، همینطور جلو برود، به نقطه‌ای می‌رسیم که عملا نمی‌تواند هیچ سهم دیگری از امور اجتماعی را طلب و آرمان‌های خود را پیگیری کند.  در مواجهه بنیادی، باید برویم به سمتی که ما هم در امر اجتماعی تأثیرگذار باشیم. مثلا کاری که حضرت امام قبل از انقلاب کردند، کار پایین به بالا بود. امر اجتماعی را تغییر دادند تا انقلاب شکل گرفت. یعنی جامعه چیز دیگری شد، ارزش‌هایش عوض شد. بعد آن ارزش‌های موجود را نفی کرد و رژیم ساقط شد. پس ما باید با لایه‌های پایین کار کنیم و مسیر پایین به بالا را باید تقویت کنیم.
 شما گفتید اگر جریان انقلابی نتواند امر اجتماعی را سامان بدهد، به نقطه‌ای می‌رسیم که عملاً نمی‌تواند هیچ سهم دیگری از امور اجتماعی را طلب کند؛ چرا؟ پروسه- پروژه مدرنیته که بدان اشاره کردید چه تغییراتی را در روابط و مناسبات اجتماعی در ایران شکل می‌دهد که چنین خطری را پیش‌بینی می‌کنید؟
ببینید! جامعه ایران یا دست‌کم بخش قابل توجهی از جامعه ایران در حال تجربه‌ای است که من به آن می‌گویم «تجربه تغییر مبنا». جامعه ما در مناسبات اجتماعی‌اش، در روابط اجتماعی‌اش، در ارزش‌ها و در نهایت در نهادهای اجتماعی‌اش در حال تغییر دادن مبنا است. بر این اساس مساله آینده جامعه ایران، مساله «آسیب‌های اجتماعی» به معنای خاص کلمه است نه به معنای متعارف و آنچه در متون جامعه‌شناسی گفته می‌شود مثل اعتیاد و بیکاری و حاشیه‌نشینی و بزهکاری و... اینها نه! من منظورم اینها نیست. یعنی می‌خواهم بگویم این تغییر اجتماعی که در ایران در حال شکل گرفتن است، دارد یک بنیاد جدید برای جامعه ما می‌سازد. بنیاد دارد عوض می‌شود که این بنیاد محیط اجتماعی را تغییر می‌دهد و وقتی محیط اجتماعی را تغییر داد، چون امر سیاسی تابع امر اجتماعی است، امر سیاسی را هم به‌رغم ساختار ثابت حقوقی‌ای که شما دارید، تغییر خواهد داد.
حالا آسیب‌های اجتماعی یعنی چه؟ یعنی اینکه ما یک نظام ارزشی و مطلوب‌ها را داریم اما این نظام مطلوب‌ها محقق نمی‌شود. یعنی بین چیزی که واقع است، تا نظام مطلوب، فاصله وجود دارد. این نشان از انحراف دارد. 2 نوع انحراف در آسیب‌های اجتماعی وجود دارد. یکی انحراف از ارزش‌هاست. یعنی ارزش‌ها به خودی خود معتبر هستند اما مصادیق زیادی داریم که به ارزش‌ها تن نمی‌دهند یا خلاف آن عمل می‌کنند. سطح دوم انحراف در ارزش‌هاست. در خود ارزش‌ها انحراف ایجاد شده است. خود ارزش‌ها دیگر معتبر نیستند. نه اینکه فقط مصادیقی داریم که از ارزش‌ها فاصله گرفتند، نه! بلکه خود ارزش‌ها معتبر نیستند.
صورت سوم که مابین 2 نوع انحراف مذکور است، دوره گشت یا دوره گذار بین آسیب‌های اجتماعی است. از انحراف از ارزش‌ها عبور کرده ولی هنوز به انحراف در ارزش‌ها نرسیده است. مصادیق اینچنینی داریم. مثلاً اصل ازدواج یا اصل طلاق که مرحله انحراف از ارزش‌ها در آن رخ داده اما هنوز هم به مرحله‌ای که طلاق به ارزش و ازدواج به یک ضدارزش تبدیل شود، نرسیده است.
اینکه در دوره گذار هستند یعنی این مصادیق به سمت انحراف در ارزش‌ها در حال حرکتند. بنابراین با جامعه جدیدی روبه‌رو هستیم. جامعه‌ای که تغییر ارزش‌ها در آن رخ دهد، جامعه جدید خواهد شد. یعنی به مابعد و ماقبل می‌توان اشاره کرد. انقلاب اسلامی تغییر در ارزش‌ها بود و جامعه ایران را به ماقبل و مابعد انقلاب تبدیل کرد. وقتی از آسیب‌های اجتماعی نام می‌برم، یعنی جامعه ایران تغییر می‌کند. ما جامعه دیگری داریم و نظم ارزشی جدیدی در حال شکل‌گیری است.  مسائل در این جامعه جدید عکس خواهد شد. یعنی ارزش‌ها، ضدارزش و ضدارزش‌ها، ارزش خواهند شد. مکانیزم ارتباط و روابط اجتماعی و مطلوب‌هایی که انتخاب می‌کنند، دگرگون می‌شود. آن‌وقت، جمهوری اسلامی باید ارزش‌هایی را که جامعه می‌خواهد را بخواهد تا بماند و اگر چنین شود، صورتی از جمهوری اسلامی باقی می‌ماند و محتوا چیز دیگری خواهد شد.
آن چیزی که ما را به سمت این تغییر مبنا در جامعه ایران می‌برد «پروژه- فرآیند مدرنیزاسیون» است. جامعه ما با شتاب در مسیر مدرنیزاسیون حرکت می‌کند و وقتی ما داریم به این سمت می‌رویم ناگزیر مناسبات ارزشی آن در جامعه ما رسوخ پیدا می‌کند و مستقر می‌شود. مهم‌ترین مولفه مدرنیته هم «اندیویژوالیزم» است. اندیویژوالیزم که ما مدرنیته را بر آن اساس تعریف می‌کنیم یعنی هیچ امری «فراتر» از من، «بیرون» از من و «مقدم» بر من، وجود ندارد و «من» آن مبنایی هستم که می‌گویم چه چیزی هست و چه چیزی درست است. در این حیطه فرد موقعیت انتولوژیک دارد.  از دیگر عناصر اصلی مدرنیته «عقل ابزاری» و عنصر دیگر آن نگاه «این‌جهانی» است و همه اینها در حال تثبیت در جامعه ما هستند. به گونه‌ای که جامعه ما بویژه در شهرهای بزرگ، صورتی پیدا کرده است که انگار مرگی در کار نیست. چون در روابط اجتماعی، خود مرگ، یاد مرگ، یا توجه به مساله آن جهان، طوری است که مناسبات و کنش‌های شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و وقتی شما به آن توجهی ندارید وضعیت زندگی‌تان خیلی متفاوت با زمانی است که به این موضوعات وقوف دارید.چهارمین ویژگی دنیای جدید «سودگرایی» است. در شرایطی که منفعت‌گرایی جدی است، ایثار و فداکاری احمقانه است و به همین شکل نگاه به بسیاری از ارزش‌های دینی و... تغییر خواهد کرد.
 این تغییرات را می‌پذیریم اما ارتباط اینها با لزوم تمرکز حزب‌اللهی‌ها بر  امر اجتماعی چیست؟ آیا نمی‌توان از طریق همان امر سیاسی و گروه‌های مرجع سیاسی به مدیریت این تغییرات اهتمام کرد؟
با توجه به این شرایط می‌توان دریافت جامعه ایران در حال تغییر بنیادی است. این تغییرات باعث شده جامعه ایران یکسری از ساحت‌های جدید را تجربه کند. یکی از مهم‌ترین این تجربه‌ها، «تجربه تکثر» در ایران است که یکی از مهم‌ترین دلایل این تجربه، «بحران گروه مرجع» در ایران است. ما گروه مرجع به معنای خاص آن را، دیگر در جامعه ایران نداریم، چه در خانواده و چه در اجتماع. به طریق اولی در عرصه سیاست هم این گروه را نداریم و اتفاقا در سیاست به طور مضاعف با این بحران مواجهیم. وقتی امروز شما می‌خواهید رأی بدهید، یا اکت سیاسی داشته باشید، کمتر خودتان را با بخشی از گروه‌های مرجع سیاسی- اجتماعی تنظیم می‌کنید بلکه اقتضائات جهان جدید این بستر را فراهم می‌کند که به شکل فردی و بر مبنای تشخیص خودتان تصمیم بگیرید. در چنین شرایطی تکیه و تاکید بر «گروه مرجع» برای تاثیرگذاری نمی‌تواند چندان کمکی کند بلکه تغییرات یا به قولی اصلاح اجتماعی را باید در همان سطوح اجتماعی دنبال کرد. این همان چیزی است که جریان حزب‌اللهی تاکنون چندان به آن توجه نکرده است. به نظر من جریان حزب‌اللهی دست‌کم هنوز درکش از فضای اجتماعی و سیاسی درک دهه 60 است. یعنی همچنان سعی دارد با امر سیاسی وارد فضاهای انتخاباتی شود و امور اجتماعی را دنبال کند یا سامان بدهد. به همین خاطر عمده راهکارهای آنها هم می‌شود راهکارهای سیاسی که مثلا یکی از آنها تغییر دادن مسؤولان سیاسی است. یا حتی مثلا در حل مساله اجتماعی‌ای مانند مساله حجاب که کاملا یک امر اجتماعی است، می‌آیند در مقابل ساختمان «وزارت کشور» تجمع می‌کنند، یعنی سیاسی‌ترین وزارتخانه دولت. این امر شرایطی را ایجاد می‌کند که جریان حزب‌اللهی از نظر فکری، از نظر معرفتی و از نظر اجتماعی، در فضای اجتماعی، خیلی مؤثر نباشد و نتواند دغدغه‌های خود را در این محیط، خوب دنبال کند. چون مسیر اجتماعی طور دیگری دارد شکل می‌گیرد و کنشگران این جریان چندان نسبت به آن مسیر آگاهی ندارند. یعنی به آنچه در جامعه در حال شکل‌گیری است و گفتم که جامعه ایران یا دست‌کم بخش بزرگی از آن در حال تغییر مبنا است، چندان واقف نیست. این تغییر مبنا موضوع بسیار مهمی است.  بنیاد جامعه در حال تغییر است لذا برای اداره سیاست هم اول باید بروید در فضای اجتماعی و به امر اجتماعی بپردازید و بر این حوزه تأثیر بگذارید. اما اگر همین مسیری که تاکنون در حال طی کردن آن بودیم، همچنان طی بشود اصلاً نمی‌توانید کار را اداره کنید. به نظر من راه دیگری وجود ندارد، باید سیاست را هم ناظر به واقعیت‌های اجتماعی تدبیر کنیم. اینکه قطع نظر از امر اجتماعی، تصمیمی برای سیاست نمی‌توانیم بگیریم زیرا تغییر شرایط بنیادی و به تبع آن تغییر امر اجتماعی، مساله و نحوه مواجهه با مساله را برای ما تغییر داده است.
 اگر نخبگان حزب‌اللهی بتوانند جمع بزرگی تشکیل بدهند تا بتوانند در امر اجتماعی تأثیرات بزرگ‌تری داشته باشند، امکانپذیر نیست؟ تقریباً یک پیش‌فرض یا اصل‌موضوعه‌ای در حال حاضر وجود دارد مبنی بر اینکه جمع‌های بزرگ‌تر کارهای بزرگ‌تری می‌توانند انجام بدهند و هرچه گروه‌ها کوچک‌تر شود، کارها هم به همان نسبت ضعیف می‌شود.
نه! به عبارتی آن گروه نه تشکیل می‌شود، نه مرجعیتی پیدا می‌کند، بدین معنا که ابتدای امر وقتی اشخاص و مراجع مختلف در کنار هم می‌نشینند و دیالوگ می‌کنند عمق اختلافات‌شان بیشتر می‌شود و این نه‌تنها به همگرایی کمک نمی‌کند بلکه بیشتر تنش‌زا می‌شود، نکته دوم اینکه وقتی می‌گویم در دوران تکثر به سر می‌بریم یعنی باید این را بپذیریم که گروه‌های بسیاری وجود دارد و آنها را باید به رسمیت بشناسیم.
 خب! راهکار شما برای این فضا چیست که هم تقویت‌کننده جریان انقلاب باشد، هم مؤثر بر فضای اجتماعی؟
ما باید سراغ «نهادهای کوچک» به لحاظ کمی اما قدرتمند از نظر کیفی برویم. این بدان معناست که از منطق نگاه کمی به سمت کیفی بیاییم و به‌جای شکل‌دهی نهادهای با اجتماع بزرگ اما ناکارآمد به سمت شکل‌دهی نهادهای با کمیت کمتر اما کیفیت بیشتر باشیم، نهادهای چندنفره، و حتی یک نفره!
 برای روشن‌تر شدن منظورتان می‌توانید نمونه‌هایی از این نهادهای کوچک را مثال بزنید که  کارهای قابل توجهی انجام داده باشند؟
ببینید یک مثال، اصغر فرهادی و تیمش که شامل چند نفر مثل مانی حقیقی، پیمان معادی، ترانه علیدوستی، صابر ابر و دیگران هستند یک نهاد کوچک را درست کردند که هر سال یکی- دو فیلم به بازار سینما عرضه می‌کنند، و موثر هم هستند، اصراری هم ندارند با دیگران حتما یک جمع بزرگ‌تری را تشکیل بدهند. ما نیز باید به سمت شکل‌دهی نهاد‌های اجتماعی کوچک اما باکیفیت و موثر برویم. نباید اصرار داشت حتما یک نهاد بزرگ تشکیل شود، گاهی حتی ما نهادهای تک‌نفره اما موثر داریم، جناب آقای رحیم‌پورازغدی، جناب آقای قرائتی، جناب آقای پناهیان، اینها نهادهای تک‌نفره اما موثر هستند، حالا ما حتما اصرار کنیم که اینها بیایند یک نهاد بزرگی درست کنند و آنجا اختلاف‌نظرهای‌شان عمیق‌تر شود و هم خودشان از کارآمدی بیفتند و هم آن نهاد بزرگ‌تر ناکارآمد باشد. یا به‌عنوان مثال برخی می‌گویند اگر «وطن امروز» و «کیهان» جمع شوند، می‌شود یک کار رسانه‌ای بزرگ کرد در حالی که اگر این دو جمع شوند نه کیهان دیگر می‌تواند موثر باشد، نه «وطن امروز»!
 اگر ایده نهادهای کوچک را بپذیریم، نقش سیاست‌گذاری‌های کلان و همگرایی‌های بزرگ چه می‌شود؟ آیا در این حالت به تعداد نهادهای کوچک، سیاست‌گذاری‌های پراکنده نخواهیم داشت؟
این حرف نافی آن جهت‌گیری کلان نیست. همه این حلقه‌های کوچک جهت‌گیری انقلابی دارند و برآیند کلی‌شان مثبت و به نفع انقلاب است، با این تفاوت که همه به لحاظ کیفیتی هم در کیفیت بالا و موثر هستند. این صرفا در حوزه فرهنگی هم نیست، در حوزه اقتصادی و همین اقتصاد مقاومتی هم می‌تواند این اتفاق بیفتد کمااینکه در حال حاضر حلقه‌های کوچکی هستند که هم کار تولیدی دارند و به رونق و اشتغال جامعه کمک می‌کنند، هم درآمد بالایی دارند و هم در چارچوب‌های دینی و شرعی روزی حلال کسب می‌کنند.
وقتی با این منطق پایین به بالا نگاه کنیم برای مثال در رسانه ملی دیگر دنبال افزایش شبکه و توسعه آنتن نخواهیم بود، بلکه به دنبال شکل‌دهی حلقه‌های کوچک و موثر ذیل برند‌های مطرح و مهم هستیم. ما به‌جای 30 شبکه باید 30 برند مهم و پربیننده داشته باشیم، به گونه‌ای که در تمام ساعات مهم شبانه‌روز یکی از این برند‌ها بتواند کار جذب مخاطب رسانه ملی را بر عهده داشته باشد و در جهتی که به نفع انقلاب است، سوق داده شود.
 آیا احتمال همگرایی بین اینها اصلا وجود ندارد؟
همگرایی ممکن است از تجربیات فی‌مابین این نهادها شکل بگیرد و به مرور زمان نزدیکی‌ها بین آنها ماحصل همین تجربیات شکل بگیرد اما نباید اصراری به همگرایی یا سر یک میز نشستن باشد، آنچه اینجا مهم‌تر است هم‌افزایی و کمک این نهادها به دیده شدن و موثر شدن یکدیگر است.
 خب! نقش حاکمیت و ولایت‌فقیه و دیگر نهادهای انقلابی در اینجا چیست؟
حاکمیت ساختار بالا به پایین خود را دارد، و هدایت‌ها و جهت‌گیری‌های کلان را نشان می‌دهد اما نباید دیگر توقع داشته باشیم حاکمیت مدام نهادسازی کلان کند که کار را جلو ببرد، این نهادسازی باید از پایین به بالا شکل بگیرد.

گروه سیاسی: حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، رهبر حکیم انقلاب اسلامی صبح دیروز (سه‌شنبه) در ابتدای جلسه درس خارج فقه در سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه، با اشاره به وجود برنامه‌های گسترده برای انحراف ذهن و دل مردم و جوانان از اصل دین، اولین و مهم‌ترین وظیفه روحانیون را «مقابله با نقشه دین‌زدایی و عفت‌زدایی» خواندند و تأکید کردند: حوزه‌های علمیه و روحانیون باید با شناخت فضای مجازی و استفاده از فرصت‌های آن، معارف و مفاهیم اسلامی را تبیین کنند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اهمیت «وظیفه‌شناسی» و «موقعیت‌شناسی» در کار تبلیغ و بیان مسائل دینی خاطرنشان کردند: اگر وظیفه به‌درستی شناخته نشود علم، تقوا و حتی شجاعت نیز اثر مثبت و مورد انتظار را نخواهد داشت. رهبر انقلاب اسلامی «بصیرت» را به معنای شناخت نیازها و واقعیات جامعه خواندند و افزودند: «بصیرت» یعنی بدانیم جوانِ امروز چه نیازهایی دارد و بر لوح دل آماده و مشتاق او، چه چیزی نقش بسته یا باید نقش ببندد. ایشان با اشاره به هزینه‌های گزاف و برنامه‌ریزی‌های فراوان علیه ایمان و اعتقادات مردم گفتند: دشمن از طریق تولید و ترویج شبهات و همچنین تولید محتوای ضد عفت و حیا، به‌دنبال انحراف جوانان مؤمن و سالم از اصل دین و دریدن پرده‌های حیا است و امروز این کار در بستر فضای مجازی انجام می‌شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مقابله با این نقشه را اولین و مهم‌ترین وظیفه روحانیت خواندند و خاطرنشان کردند: حوزه‌های علمیه و دانایان مذهب باید قابلیت مواجه شدن با لشکر عظیم دشمن را در خود ایجاد کنند. ایشان با اظهار تأسف از ناآشنایی برخی مبلغان دینی با ابزارهای جدید رایانه‌ای و همچنین عدم درک درست از اهمیت مساله فضای مجازی در برخی مسؤولان، افزودند: فضای مجازی، به‌صورت توأمان دارای منافع و مضرات بی‌شماری است که باید با استفاده از فرصت‌های آن، مفاهیم اسلامی را در سطح گسترده ترویج کرد و در همین باره، شورایعالی فضای مجازی با هدف تمرکز در فکر، تصمیم و اقدام تشکیل شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای شناسایی شبهات روز و پاسخ به آنها را ازجمله کارهای مهم حوزه‌های علمیه برشمردند و افزودند: این کار هیچ منافاتی با فقاهت ندارد، زیرا فقه، منحصر به احکام عملی نیست، بلکه «فقه الله الاکبر» در واقع همان معارف اسلامی است و باید برای پاسخ به شبهات دینی نیز همانند کاوش‌های دقیق و پردامنه‌ فقهی، اقدام و عمل کرد.
 

جمعی از حقوقدانان، قضات، وکلا، سردفتران، اساتید، دانشجویان و دانش‌آموختگان حقوقی دانشگاه‌ها و مؤسسات مردم‌نهاد حقوقی سراسر کشور در بیانیه‌ای ضمن برشمردن ناکارآمدی دولت عربستان در اداره حج و برشمردن دلایلی مبنی بر در دست داشتن سعودی در فاجعه منا خواستار پیگیری وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت از دولت عربستان و مجازات خاطیان این فاجعه شدند. به گزارش «وطن امروز» در این بیانیه که به امضای 648 شخصیت حقیقی و حقوقی حقوقدان رسیده، آمده است: به‌رغم قطعی بودن انتساب این فاجعه به دولت عربستان، متاسفانه با گذشت یک سال از این حادثه،‌ هیچگونه شکایت رسمی در هیچ یک از مراجع داخلی یا خارجی ثبت نشده است و حتی گزارش یا تقاضای رسمی و مکتوبی نیز از سوی مقامات رسمی کشور به مجامع حقوق بشری یا مسؤولان کشور عربستان ارسال نشده یا اگر اقدامی صورت گرفته نتایجی از آن حاصل نشده است. این بیانیه می‌افزاید: تعلل در پیگیری حقوقی این فاجعه از ابتدای وقوع آن با بهانه‌های مصلحت‌اندیشانه نتیجه‌ای جز گستاخ‌تر شدن دولت عربستان در نفی مسؤولیت خویش در این فاجعه و عدم محاکمه مقصران و عدم جبران خسارات وارده را نداشته است تا جایی که زمینه ممانعت از شرکت ایرانیان را در مناسک حج امسال به‌رغم حقوق قانونی و شرعی خویش فراهم آورده است. در این بیانیه همچنین آمده است: جهت برون‌رفت از وضعیت فعلی و حصول نتیجه لازم که همان احقاق حقوق پایمال‌شده هموطنان داغدیده‌مان است، از سازمان حج و زیارت و وزارت امور خارجه انتظار داریم از طرق زیر یا هر طریق دیگری، احقاق حقوق بازماندگان را مطالبه نمایند:
۱- ارسال درخواست‌های رسمی به مسؤولان کشور عربستان و همچنین نهادهای بین‌المللی همچون دبیرکل سازمان ملل و سازمان همکاری‌ اسلامی و مطالبه تشکیل کمیته حقیقت‌یاب و تعیین مسؤول جبران خسارت
۲- پیگیری حقوق‌بشری این فاجعه در نشست‌های جاری شورای حقوق‌بشر سازمان ملل متحد و سازمان همکاری اسلامی
۳- رایزنی مستمر با کشورهای آسیب‌دیده جهت فعال کردن آنان برای احقاق حقوق مسلمانان و ایجاد ظرفیت‌های مطالبه مردمی در این کشورها و بهره‌برداری مناسب از توان دیپلماسی عمومی
۴- مذاکره با کشورهای همسو و فعال‌تر کردن جنبش عدم تعهد و گروه ۷۷ در جهت هم‌افزایی قدرت در جهت مطالبه بیشتر
۵- اقدام فوری و مقتضی جهت تسهیل ثبت شکایت در محاکم داخلی کشور عربستان جهت احقاق حقوق خانواده بازماندگان و خسارت‌دیدگان.

مفتی اعظم خاندان سعودی، شیخ عبدالعزیز آل‌الشیخ بار دیگر با کوبیدن بر طبل تفرقه، ایرانیان را دشمن اهل تسنن خواند. این سرمفتی وهابی درباری که مشخصا از انتقادات صریح روز دوشنبه رهبر معظم انقلاب اسلامی از طایفه حاکم بر عربستان- و نه مردم این کشور- برآشفته بود، ایرانیان را چنین متهم کرد: «این افراد مسلمان نیستند. آنها مجوس هستند و خصومت آنها نسبت به مسلمان بویژه سنی‌ها یک قضیه قدیمی و دیرینه است». حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای، به خاطر ناکارآمدی سازماندهی سفر حج توسط حاکمان عربستان و قتل و آزار حجاج بشدت از آل‌سعود انتقاد کرده و  جهان اسلام را  به تجدیدنظر در اداره اماکن مقدس مسلمانان دعوت کرده بودند. در واکنش، مفتی کریه سعودی دیروز در مصاحبه تلفنی با روزنامه دولتی «مکه» مدعی شد از این حملات تعجب نکرده است. به گفته او مقامات ایران قصد تشویش خادمان حج در عربستان را دارند حال آنکه سال گذشته بدون چنین اظهاراتی از سوی مقامات ایرانی، سعودی‌ها با سوءمدیریت خود حدود 7 هزار زائر بیت‌الله‌الحرام را در منا قتل‌عام کردند و بعد هم مدعی شدند خود قربانیان مقصر بوده‌اند.
 

گروه اجتماعی: معاون حج، عمره و عتبات سازمان حج و زیارت با بیان اینکه 20 شهریور زمان آغاز صدور روادید زائران ایرانی برای حضور در راهپیمایی اربعین است از هزینه 40 دلاری برای صدور روادید مانند سال گذشته خبر داد. حمید محمدی درباره آخرین آمار ثبت‌نام زائران ایرانی در سامانه سماح به فارس گفته است: تاکنون بیش از 120 هزار نفر در این سامانه ثبت‌نام کردند. وی درباره زمان آغاز صدور روادید برای زائران ثبت‌نام شده، افزود: با مدیران سفارت عراق برای انجام هماهنگی‌های بیشتر جهت صدور روادید جلسه‌ای برگزار و مقرر شد 20 شهریور زمان صدور روادید زائران ایرانی مشتاق راهپیمایی اربعین باشد. معاون حج، عمره و عتبات سازمان حج و زیارت با بیان اینکه 4 کنسولگری عراق در شهرهای‌ تهران، کرمانشاه، مشهد و اهواز مامور صدور روادید زائران ایرانی هستند، اظهار داشت: طبق برنامه‌ریزی سفارت عراق در تهران 12 مرکز نیز به مرور زمان صدور روادید را آغاز خواهند کرد و در مجموع 16مرکز مامور صدور روادید برای زائران ایرانی خواهند بود.  وی همچنین درباره رایزنی مدیران ایرانی برای تثبیت نرخ هزینه صدور روادید اظهار داشت: هزینه صدور روادید زائران ایرانی برای حضور در راهپیمایی اربعین مانند سال گذشته و بدون تغییر 40 دلار باقی ماند.

تیم‌ملی ایران در چین به تساوی صفر- صفر رسید. تیم‌های چین و ایران در ورزشگاه المپیک شن یانگ در چارچوب دومین هفته رقابت‌های مقدماتی جام جهانی 2018 در منطقه آسیا به مصاف هم رفتند که این مسابقه در حضور 60 هزار تماشاچی با نتیجه صفر- صفر به پایان رسید. شاگردان کارلوس کی‌روش در این بازی با 4 تغییر وارد زمین شدند و در بازی‌ای که تقریبا متعادل و کم‌موقعیت بود نسبت به حریف مقداری سرتر بودند اما نتوانستند از موقعیت‌های به دست آمده استفاده کنند. در آن طرف چینی‌ها هم دو سه موقعیت نسبتا خوب داشتند که به گل تبدیل نشد. پژمان منتظری و وحید امیری از تیم‌ملی ایران و ژنگ پنگ از چین به دلیل مصدومیت زمین بازی را ترک کردند. همچنین وحید امیری از ایران و هانگ ژن به همراه یو های از چین کارت زرد گرفتند. با این نتیجه تیم‌ملی ایران 4 امتیازی شد. چین هم به نخستین امتیاز خودش در این رقابت‌ها دست پیدا کرد.
بعد از 40 سال، ایران و چین گل نداشت
برای نخستین‌بار بازی بین 2 تیم‌ملی فوتبال ایران و چین گلی دربر نداشت. در بازی‌های گذشته بین 2 تیم نتایج مختلفی ثبت شده بود اما همواره در بازی‌های 2 تیم حداقل یک گل به ثمر رسیده بود و حالا برای نخستین‌بار تیم‌ملی فوتبال کشورمان بازی خودش را برابر تیم‌ملی فوتبال چین با نتیجه تساوی بدون گل به پایان رساند.  ایران و چین که 25 بار تا به حال با هم بازی داشته‌اند، 6 بار بازی را با تساوی به پایان رساندند که همواره این تساوی‌ها با نتایج یک بر یک و 2-2 بوده است.  ایران و چین برای نخستین‌بار در سال 55 با هم بازی کردند البته این بازی صفر- صفر شد اما در وقت اضافه ایران 2 گل دیگر به تیم‌ملی فوتبال چین زد و بازی با برد 2 بر صفر تیم‌ملی فوتبال کشورمان به پایان رسید.
آزمون: توپ‌های‌مان وارد دروازه نشد
مهاجم تیم‌ملی ایران در پایان بازی برابر چین عنوان کرد به‌رغم دفاع فشرده حریف، تیم‌ملی عملکرد خوبی به نمایش گذاشته است.      تیم‌ملی ایران در دومین دیدار خود در مرحله انتخابی جام‌جهانی موفق شد در شن‌یانگ حریف را متوقف کند و به تک امتیاز این دیدار دست یابد. در پایان این دیدار گزارشگر چینی گفت‌وگویی با سردار آزمون انجام داد و درباره دفاع فشرده چین از مهاجم ایران پرسید که آزمون جواب داد: خیلی شانس داشتیم، درست است که با 5 دفاع بازی می‌کردند ولی ما بارها موفق شدیم خط دفاعی آنها را بشکنیم و آنالیز خوبی روی آنها داشتیم.  وی ادامه داد: متاسفانه نتوانستیم به پیروزی برسیم. چین مشکلات زیادی برابر ما داشت و توپ‌های ما وارد دروازه‌شان نشد.
 

 «بنده [از توافق با FATF] سر درنمی‌آورم؛ بنده خبری از این توافق ندارم، نمی‌دانم این قرارداد انجام می‌شود یا نه، واقعاً از اینکه دولت چه اقدامی می‌خواهد در این زمینه انجام دهد، خبری ندارم... اگر می‌خواهیم به بانک‌های جهانی وصل شویم، در ابتدا باید تکلیف پولشویی خودمان را حل کنیم... یکی از دلایلی که بانک‌های ایران نتوانستند طبق برجام به بانک‌های خارجی وصل شوند، این است که بانک‌های خارجی می‌گویند در بانک‌های شما به‌راحتی پولشویی انجام می‌شود که البته حرف درستی است... بنده کار کارشناسی در این زمینه بلد نیستم، اصلاً چرا ما 30 یا 40 بانک در کشور داریم، چرا یک یا 2 بانک نداریم... الان سپاه بانک «مهر اقتصاد» را دارد و نیروی انتظامی هم بانک دارد، با بانک‌های خودشان کار کنند، این نهادها خودشان پول‌های خودشان را راه بیندازند، مشکلی پیش می‌آید؟»
این حرف‌ها را مسعود پزشکیان زده است. نایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی است ولی نمی‌داند FATF و تبعات توافق با آن برای کشور چیست اما آنگونه که ادامه می‌دهد؛ می‌گوید باید آن را بپذیریم. می‌گوید ادعای بانک‌های خارجی مبنی بر پولشویی در بانک‌های ایران درست است! و نمی‌فهمد ماجرای پولشویی و انتقادها نسبت به ماهیت FATF تفاوت دارد! می‌گوید از سیستم بانکی سر در نمی‌آورد اما در ادامه می‌گوید کشور فقط یک یا
2 بانک نیاز دارد و سپاه برود با بانک‌های خودش کار کند! نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی است اما نمی‌داند «سپاه برود با بانک‌های خودش کار کند» یعنی چه! در مجلس نهم که لایحه مبارزه با پولشویی را تصویب کرده، نماینده بوده است اما توان تشخیص و تمییز بین این لایحه و FATF را ندارد! آدم این حرف‌ها را که می‌خواند نمی‌داند چه بگوید! نایب‌رئیس اول مجلس است!
نایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی است اما دست کمی از نایب‌رئیس دوم مجلس ندارد. بی‌بی‌سی فارسی هم توطئه منافق‌پسند و ضدامامی فایل صوتی حسینعلی منتظری را رها کرده است؛ اما نایب‌رئیس دوم مجلس شورای اسلامی دست‌بردار نیست. به این و آن نامه می‌نویسد که بیایید جوابگو باشید و توضیح دهید! نامه‌هایی خوشایند فرقه رجوی!
یعنی او هم توان درک این را ندارد که کل ماجرای فایل صوتی چیست؟ و نامه‌نگاری‌های او در کدام راستا است؟ دلواپس ساپورت‌ها و ژست‌های احمد شهیدی؟ نمایندگان هرچه زودتر فکری برای نایبان علی لاریجانی کنند! یکی بهانه‌های ضد حقوق‌بشری را چاق می‌کند؛ دیگری بهانه‌های نقض برجامی را تایید! لی‌لی‌پوت که نیست؛ مجلس شورای اسلامی است.