محمد ایوب*: در سال 680 میلادی، کمتر از 50 سال پس از وفات حضرت محمد(ص)، یک ارتش بیش از 30 هزار نفری توسط یزید بن‌معاویه، خلیفه اموی برای نبرد با یک گروه کوچک 72 نفری به رهبری امام حسین( ع) که مشروعیت خلافت اموی را زیر سوال برده بود به کربلا اعزام شد. در نتیجه این نبرد که در کربلا اتفاق افتاد، امام حسین(ع) و یارانش همگی شهید شدند. پس از جنگ، خویشاوندان و فرزندان امام حسین(ع) که از اهل‌بیت پیامبر بودند در دمشق، پایتخت خلافت امویان زندانی شدند. این رویداد مهم در تاریخ صدر اسلام منجر به تثبیت و تحکیم هویت سیاسی شیعیان علی(ع) شد. وارث کنونی یزید، محمد بن‌سلمان، ولیعهد بی‌پروای عربستان است که او نیز مانند یزید 33 سال دارد. در حال حاضر به نظر می‌رسد او مبارزه‌ای را برای از بین بردن نقش شیعیان در خاورمیانه- به همان شکلی که یزید در سال 680 میلادی انجام داد- آغاز کرده است. با توجه به تعادل نیروها در منطقه، بویژه بین عربستان سعودی و ایران، ریاض حزب‌الله لبنان را اولین هدف خود انتخاب کرده است. به نظر می‌رسد، بن‌سلمان قصد دارد با تکرار داستان کربلا- مانند یزید که به جنگ با یک گروه کوچک به رهبری حسین بن علی رفت- به جنگ با حزب‌الله به عنوان یک گروه کوچک و نیرومند شیعه برود و آن را نابود کند. بازداشت سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان و اجبار به استعفا از سوی وی نخستین شلیک این نبرد است. جرم اصلی حریری از دیدگاه سعودی‌ها این بود که او برخلاف خواست ریاض، حزب‌الله را به عنوان بخشی از حکومت وحدت ملی لبنان معرفی کرد. علاوه بر این، محروم کردن حزب‌الله از سهم داشتن در حکومت، لبنان را با توجه به قدرت نظامی حزب‌الله به محیطی غیرقابل کنترل تبدیل می‌کرد. حزب‌الله از سوی رژیم سعودی به عنوان بازیگر نیابتی دشمن اصلی‌اش یعنی ایران که در حال رقابت با آن برای تسلط بر خلیج‌فارس است، دیده می‌شود. هدف بن‌سلمان آن است که ایران را وادار کند تا هژمونی عربستان در خلیج‌فارس را بپذیرد. همان‌طور که حسین بن علی(ع) از پذیرش مشروعیت حکومت اموی امتناع و یزید نیز تلاش کرد که وی را به پذیرش مشروعیت حکومت خود وادار کند. امروز حکومت وهابی عربستان نیز معتقد است، مشروعیت حکومتش- تا زمانی که کشور ایران یک مدل حکومت اسلامی را ارائه می‌دهد که هژمونی آل‌سعود بر خلیج‌فارس و جهان اسلام را با چالش مواجه می‌کند- در خطر است. بنابراین آنچه در قرن هفتم میلادی در صدر اسلام اتفاق افتاد، اکنون نیز از سوی عربستان در حال جریان است. با این حال، یک تفاوت عمده وجود دارد. عربستان مانند صدر اسلام با یک گروه کوچک شیعه مواجه نیست، بلکه با ایرانی مواجه است که ظرفیت‌های تسلیحاتی و نظامی بالقوه زیادی دارد. به‌رغم اینکه گفته می‌شود، عربستان هم‌اکنون یک‌پنجم ذخایر نفت جهان را دارد و ممکن است در کوتاه‌مدت اقداماتی برای محدود کردن ایران انجام دهد، تلاش‌های اخیرش برای نفوذ در منطقه با شکست مواجه شده است. این شکست را در سوریه می‌توان مشاهده کرد؛ جایی که ریاض از معارضان سنی حمایت تسلیحاتی و مالی کرد اما نیروهای بشار اسد توانستند آنها را از بین ببرند. همچنین تلاش عربستان برای محاصره و تحت فشار قرار دادن قطر نیز با شکست مواجه شده است و این کشور مجبور شد به آغوش ایران پناه ببرد. علاوه بر این، بمباران بی‌رحمانه یمن با هدف خارج‌کردن گروه شیعه انصارالله از قدرت نیز با شکست مواجه شده است؛ جنگی که باعث ویرانی و آواره شدن یمن و مردم آن شد، بدون آنکه ریاض بتواند از کنترل انصارلله بر بخش‌های زیادی از یمن جلوگیری کند. در نهایت اینکه، عربستان به‌رغم صرف هزینه‌های هنگفت قادر به جذب متحدان وفادار بلندمدت در منطقه نیست که بیش از هر چیز به رویکرد ایدئولوژیک این کشور و ابزارهای قدرت نرم آن مربوط می‌شود.  تلاش عربستان‌سعودی برای تحکیم ایدئولوژی و از سوی دیگر، ایران می‌تواند با داشتن سیاست خارجی موفق و با وجود اعمال تحریم‌های شدید اقتصادی، به اهداف منطقه‌ای خود دست یابد. اما موفقیت اتحاد ایران و حزب‌الله بر این واقعیت متکی است که تهران هیچ تلاشی برای تسلط بر تمام تصمیم‌های حزب‌الله ندارد و این جنبش خود یک بازیگر مستقل لبنان است که به دلیل داشتن ایدئولوژی‌های یکسان با ایران، در خطی موازی همکاری می‌کند. در نتیجه سطح اعتماد موجود بین حزب‌الله و ایران، به طور کیفی در مقایسه با ارتباط ریاض و حامیان منطقه‌ای آن بسیار متفاوت است و دومی نه بر مبنای همگرایی اهداف و پذیرش استقلال و خودمختاری متحدان توسط ریاض، بلکه در مسیری یک طرفه و در ازای حمایت مالی و اطاعت محض از ریاض قرار دارد. ایران به رغم همه تحریم‌های اقتصادی که متحمل شد و تلاش مشترک قدرت‌های جهانی برای جلوگیری از نفوذ این بازیگر در منطقه، از سیاست خارجی موفقیت‌آمیزی در خاورمیانه برخوردار است. این کشور در عراق توانست به حکومت این کشور کمک کند از شر داعش خلاص شود. از سوی دیگر، مانع از سقوط بشار اسد در سوریه شد و در لبنان نیز جایگاه ویژه‌ای را از آن خود کرده است. مهم‌ترین کشور غیرعربی و اهل سنت، یعنی ترکیه نیز در حال حاضر در مقایسه با پیش از بحران قطر، به ایران نزدیک‌تر شده است. به نظر می‌رسد عمان هم که در حال حاضر روابط خوبی با تهران دارد و دارای جمعیت 30 تا 40 درصدی شیعه است به همراه کویت، کشور بعدی برای خارج شدن از مدار عربستان‌سعودی باشد. حملات لفظی اخیر شاهزاده محمد بن‌سلمان و سخنان تند و تحریک‌آمیز وی در مقابل تهران، می‌تواند روند رویارویی ایران و عربستان را با سرعت بیشتری به پیش ببرد.
در چنین شرایطی ریاض مدام سعی در اغوای دونالد ترامپ برای رویارویی نظامی با ایران دارد و همانطور که یکی از تحلیلگران آمریکایی به تازگی اشاره کرده است، «عربستان می‌خواهد حتی به قیمت کشته شدن آخرین سرباز آمریکایی با تهران بجنگد». نیروهای عربستان‌سعودی به‌رغم تجهیز نظامی مدرن از سوی آمریکا، به احتمال زیاد قادر نخواهند بود با ارتش مستحکم ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مقابله کنند.
آخرین حرکت عربستان‌سعودی برای رویارویی با ایران، دوستی با اسرائیل (رژیم صهیونیستی) است که خود شکستی دیگر برای ریاض محسوب می‌شود، چرا که عربستان از سوی دیگر همواره ادعای رهبری جهان اسلام و عرب را داشته است. حال اگر شاهزاده محمد بن سلمان، لفاظی‌های تند خود را ادامه دهد، شکستی دیگر برای عربستان رقم خواهد زد و خاورمیانه را در آتشی بزرگ‌تر فرو خواهد برد. در این صورت ممکن است نبرد کربلای دوم بین نیروهای یزید و حسین بن علی(ع) رخ دهد، هر چند احتمال دارد این بار پایان متفاوتی داشته باشد.
* استاد برجسته روابط بین‌الملل  در دانشگاه ایالتی میشیگان

محمد ایوب؛ منتقد تحقیر «جهان سومی‌ها»
«محمد ایوب» پروفسور، استاد دانشگاه و استراتژیست برجسته آمریکایی و پاکستانی‌تباری است که نامش بیش از هر چیز به‌خاطر به چالش کشیدن نظریه سیاسی «نو‌رئالیسم» به عنوان سنگ بنای نظریه «نو‌لیبرالیسم» مطرح شده است. این استاد مسلمان‌زاده روابط بین‌الملل در کالج وابسته به دانشگاه دولتی میشیگان که در عین حال یکی از چهره‌های اصلی اندیشکده «مرکز سیاست جهانی» مستقر در دانشگاه جرج میسون ایالت ویرجینیای شرقی است، از اوایل دهه 1980 که نظریه نورئالیسم جهانی توسط کنث والتز، متفکر جنگ‌سالار آمریکایی مطرح شد تا به توجیه گسترش تسلیحات هسته‌ای و کشتار جمعی توسط ابرقدرت‌های وقت بپردازد، علیه آن موضع فکری جدی اتخاذ و نظریه «رئالیسم فرعی» را مطرح کرد. او منتقد جدی «جهان سومی» خواندن کشورهای ضعیف‌تر است. از نظر ایوب، متفکران غربی- همچنین همتایان آنها در بلوک شرق در دوران جنگ سرد- متهم هستند بیش از اندازه به تعریف تحقیر‌آمیز «جهان سوم» برای کشورهای غیرصنعتی دنیا دامن می‌زنند و با وابسته نگاه داشتن آنها به خود و سوءاستفاده از آنها علیه یکدیگر در درگیری‌های نیابتی منطقه‌ای، باعث به خطر افتادن امنیت کلی دنیا می‌شوند.  اما انتشار مقاله جالب توجه اخیر ایوب در تشبیه تقابل سعودی‌ها با ایران به کربلایی دیگر که عنوان اصلی‌اش «قمار بزرگ سعودی» بود توسط مهم‌ترین اندیشکده جمهوری‌خواهان حاکم بر آمریکا نیز در نوع خود جالب توجه است. اندیشکده «نشنال‌اینترست»- به معنی «منفعت ملی» - که در سال 1985 کار خود را با تمرکز بر سیاست خارجی ایالات متحده آغاز کرد، در طول چند دهه با دولتمردان و همچنین مغزهای متفکر حاکمیت سایه آمریکا همچون «هنری کیسینجر» ارتباط داشته است.  اساسنامه این اندیشکده در سومین دهه فعالیت آن همچنان بدون تغییر باقی مانده و این نهاد تمرکز خود را روی سیاست خارجی در راستای منافع ملی آمریکا قرار داده است. اما انتشار دیدگاه فردی مثل ایوب که از اساس با دیدگاه‌های اقتدارطلبانه و جنگ‌سالارانه جمهوری‌خواهان سنتی مغایرت دارد، توسط تارنمای «نشنال‌اینترست»، از یک به هم ریختگی بزرگ در سیاست‌ورزی کاخ سفید و کنگره در عصر پساترامپ حکایت دارد.
 

وخامت وضعیت جسمانی آیت‌الله شیخ عیسی قاسم، روحانی برجسته بحرینی باعث نگرانی انقلابیون، علما و انجمن‌های دفاع از حقوق‌بشر در بحرین شده است. حبس خانگی آیت‌الله شیخ عیسی قاسم در منطقه الدراز بیش از 7 ماه است که ادامه دارد و محدودیت‎های امنیتی علیه وی پابرجاست. مجمع حقوق‌بشر بحرین پیش‌تر اعلام کرده بود «تدابیر امنیتی سختگیرانه در اطراف منزل شیخ عیسی قاسم ادامه دارد و مانع از آن می‌شود پزشکان مخصوص شیخ قاسم وضعیت سلامت وی را دنبال کنند». در همین راستا، ابراهیم العرادی، پزشک معالج آیت‌الله عیسی قاسم، شامگاه یکشنبه در گفت‌وگو با تلویزیون العالم تاکید کرد وضعیت جسمی شیخ قاسم به مرحله خطرناکی رسیده و ایشان نصف وزن خود را از دست داده و به خونریزی داخلی دچار شده است. العرادی گفت: شیخ قاسم باید به سرعت برای انجام عمل جراحی به بیمارستان منتقل شود. وی در ادامه، شخص پادشاه بحرین را مسؤول مستقیم هرگونه اتفاق ناگوار برای آیت‌الله عیسی قاسم دانست. طبق این گزارش، بعد از رو به وخامت رفتن وضعیت جسمانی شیخ قاسم، دولت این کشور برای نخستین‌بار با حضور پزشکان بر بالین وی موافقت کرد. المیادین گزارش داد معاینه پزشکان دولتی از شیخ عیسی قاسم تحت نظارت و تدابیر امنیتی شدید وزارت کشور بحرین انجام شد. سایت «مرآه‌البحرین» نیز به نقل از نزدیکان شیخ عیسی قاسم گزارش داده است شرایط جسمانی ایشان از وضعیت خطرناک فراتر رفته و هنوز نمی‌توان به بهبود کامل ایشان اطمینان داشت. خونریزی داخلی نشانه خطر بزرگی است، تشخیص پزشک این است که امکان درمان ایشان در خانه وجود ندارد و نمی‌توان به تجویز داروهایی ادامه داد که سلامت ایشان را بیشتر به‌خطر می‌اندازند و نیاز به انجام چند عمل جراحی و کادر پزشکی متخصص هست. همزمان با استمرار شرایط وخیم جسمانی شیخ عیسی قاسم، گزارش‌های پزشکی خوشبینانه نیست. این سایت افزود: با حصر خانگی که حمد بن عیسی آل‌خلیفه(پادشاه بحرین) به آیت‌الله عیسی قاسم تحمیل کرده، ایشان نیمی از وزن خود را از دست داده‌ و به دلیل اینکه از نظر پزشکی نمی‌تواند نمک و شکر مصرف کند، طی چند ماه اخیر بیماری‌اش شدت یافته و ضعف ایشان بیشتر شده و به اوج خود رسیده به شکلی که جسم نحیف ایشان دیگر تحمل بیماری را بیشتر از این ندارد و ممکن است اندک توان باقیمانده‌اش را هم از دست بدهد. مرآه‌البحرین در ادامه آورده است: آیت‌الله عیسی قاسم از دریافت هرگونه درمان از سوی طرف‌های غیرقابل اطمینان خودداری کرده و خانواده‌اش نیز هرگونه درمان از سوی طرفی که مرگ وی را آسایش خود می‌داند، نمی‌پذیرند. این مساله با یک تیم بین‌المللی از پزشکان در میان گذاشته شده است اما این امر از سوی پادشاه بحرین قابل پذیرش نیست؛ در صورتی که اتفاقی برای او بیفتد، ننگی برای پادشاه خواهد بود. مقام‌های بحرینی تابعیت آیت‌الله عیسی قاسم را 20  ژوئن 2016 سلب کردند و از آن تاریخ مقامات امنیتی منطقه الدراز را بسته‌اند و ساکنان منطقه برای رفت‌وآمد به محل زندگی‌شان از مراکز ایست بازرسی رد می‌شوند. شیخ عیسی قاسم، روحانی برجسته بحرینی طی 6 سال گذشته همواره بر مسالمت‌آمیز بودن تظاهرات علیه رژیم آل‌خلیفه تاکید کرده اما هیچگاه در مقابل جنایت‌های این رژیم نیز سکوت نکرده است.  رژیم آل‌خلیفه که در متوقف کردن اعتراض‌ها در بحرین موفقیتی نداشته، بر این باور است که اگر رهبران مردمی را حذف کند، اعتراض‌ها متوقف خواهد شد. در این چارچوب حکومت بحرین ابتدا ژوئن 2016 از شیخ عیسی قاسم به دلیل آنچه تضعیف امنیت ملی این کشور عنوان شد، سلب تابعیت کرد و در ادامه برای حذف کامل این روحانی مبارز، با زدن اتهامات بی‌اساس وی را به پولشویی و خدمت به منافع خارجی و گسترش خشونت و اختلاف‌‌های فرقه‌ای در بحرین متهم کرد. رژیم آل‌خلیفه اوایل خرداد پس از صدور حکم یک سال حبس برای شیخ عیسی قاسم، وی را در حبس خانگی قرار داده و الدراز، محل سکونت او را به پادگان نظامی تبدیل کرده است.
واکنش‌های داخلی در بحرین
در پی وخامت وضعیت جسمانی رهبر معنوی انقلابیون بحرینی، معاون دبیرکل جمعیت الوفاق بحرین بیانیه‌ای صادر کرد و وخامت حال شیخ عیسی قاسم را زنگ هشدار برای همه در داخل و خارج دانست. شیخ حسین الدیهی در این بیانیه گفته است: «آیت‌الله عیسی قاسم، رهبری دینی و ملی و از جمله کسانی است که در تدوین قانون اساسی نقش داشته و اکثریت قشر سیاسی و مردمی، رهبری وی را قبول دارند. اطلاعات دقیق نشان می‌دهد وضعیت سلامتی او وخیم و خطرناک است، بویژه اینکه ایشان حدود یک سال و نیم است تحت محاصره و بازداشت خانگی قرار دارد؛ موضوعی که اهانت به ملت بحرین بویژه شیعیان این کشور تلقی می‌شود». علمای بحرینی نیز با صدور بیانیه‌ای، اعلام کردند: «سکوت درباره وضعیت آیت‌الله عیسی قاسم جایز نیست. بحرین فورا اقامت اجباری و محاصره آیت‌الله عیسی قاسم را بشکند. ادامه این محاصره به معنای نیت نظام و رأس آن بر قتل ایشان در منزلش است». علمای بحرین همچنین در این بیانیه از انقلابیون خواسته‌اند شب جمعه در قیامی همگانی و غیرتمندانه به خیابان‌ها بریزند. در این بیانیه تأکید شده است «ملت بحرین از کشمکش‌‌های منطقه فاصله دارند و در آن نقشی ندارند». دیده‌بان حقوق‌بشر بحرین و سازمان صلح نیز از کشورهای جهان عمل به مسؤولیت‌های‌شان برای نجات جان آیت‌الله شیخ عیسی قاسم را خواستار شده‌‌اند. در همین حال جنبش الحق بحرین نیز مسؤولیت وخامت حال شیخ عیسی قاسم را متوجه حمد بن عیسی آل‌خلیفه، شاه بحرین دانست. جریان آزادی و دموکراسی بحرین هم با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد پادشاه این کشور مسؤول اصلی وخامت اوضاع جسمانی شیخ عیسی قاسم است. این جریان اعلام کرده است: محاصره، اقامت اجباری و ممانعت از درمان آیت‌الله عیسی قاسم جنایت بزرگی است که نظام آل‌خلیفه مرتکب شده است. شیخ عباس شبر، رئیس دایره آزادی‌‌های دینی و مذهب موسسه حقوقی سلام نیز درباره وخامت اوضاع سلامت آیت‌الله عیسی قاسم تصریح کرد: وضعیت سلامت آیت‌الله عیسی قاسم بشدت رو به خطر است. آنچه درباره ایشان رخ داده جرم و جنایتی در حق تمام ملت بحرین است. علی الأسود، نماینده سابق مجلس بحرین و عضو جمعیت الوفاق در مصاحبه با شبکه اللؤلؤ گفت: مردم بحرین باید برای یاری آیت‌الله عیسی قاسم قیام کنند. شخصا اگر در بحرین بودم برای شکستن محاصره آیت‌الله عیسی قاسم به سمت منطقه الدراز حرکت می‌کردم. باقر درویش، مسؤول اطلاع‌‌رسانی انجمن حقوق‌بشر بحرین نیز در این زمینه خاطرنشان کرد: رژیم بحرین قتل تدریجی شیخ عیسی قاسم را در دستور کار خود قرار داده است. همزمان «حرکت جوانان منطقه الدراز» در فراخوانی تحت عنوان «جان‌های ما فدایت؛ آیا نشسته‌اید تا بیگانگان رهبرمان را به قتل برسانند؟» از مدافعان شیخ خواست تظاهراتی را برای شکستن محاصره منزل آیت‌الله عیسی قاسم در الدراز برگزار کنند. این تظاهرات از شب گذشته کلید خورده است.
شیخ سلمان فردا محاکمه می‌شود
نخستین جلسه محاکمه شیخ علی سلمان به اتهام جاسوسی و توطئه با قطر برای براندازی نظام بحرین که دوشنبه بدون حضور وی آغاز شد به چهارشنبه( فردا) موکول شد. شیخ علی سلمان، دبیرکل جمعیت الوفاق هم‌اکنون سومین سال از محکومیت 4 ساله خود را در حبس سپری می‌کند. دادستان بحرین اتهامات وارده به شیخ علی سلمان و 2 تن دیگر از اعضای این جمعیت را جاسوسی برای یک کشور بیگانه (قطر) در راستای دشمنی با بحرین، آسیب رساندن به مراکز سیاسی و اقتصادی و منافع ملی آن با هدف سرنگونی نظام حاکم، افشای اسرار دفاعی و نظامی و اوضاع داخلی کشور و دریافت مبالغی از یک کشور بیگانه در مقابل افشا و در اختیار گذاشتن این اسرار و نشر اخبار و شایعات کذب و جهت‌دار در خارج به منظور تضعیف پشتوانه مالی کشور و کاستن از اعتبار و هیبت آن عنوان کرده است.

عبدالباری عطوان: هنگامی‌ که عمرالبشیر، رئیس‌جمهوری سودان از مسکو و پس از دیدار با ولادیمیر پوتین، همتای روسی خود از مخالفت با هرگونه رویارویی نظامی یا سیاسی بین کشورهای عربی و ایران خبر داد و گفت دخالت‌های آمریکا و اروپا باعث و بانی بحران‌های منطقه است و آنها سودان را هم تکه‌پاره کردند، به این معناست که وی در حال تصحیح اقدام خود در وارد کردن سودان به بحران یمن است و قصد دارد این کشور را به جایگاه حقیقی خود در محور مقاومت بازگرداند. رئیس‌جمهور سودان چند سالی در لبه پرچینی زندگی می‌کرد و به اشتباه گمان می‌کرد آمریکا و متحدان عرب آن پادزهر همه مشکلات سودان و بحران‌های آن هستند و او نیز احترام و جانبداری زیادی از آنها به عمل می‌آورد تا جایی که به مبارک الفاضل، یکی از مهم‌ترین وزیران کابینه خود اشاره کرد از مزایای عادی‌سازی روابط با رژیم اشغالگر اسرائیل و برقراری روابط تجاری و سیاسی با آن سخن بگوید، موضعی که اکثریت قریب به اتفاق مردم سودان را از قبل از برادران عرب آنها تحت تاثیر قرار داده و شوکه کرده بود. مواضع عمر البشیر، رهبر جبهه نجات سودان به مثابه چرخ نجاتی برای او بود اما سودان را به موقعیتی متفاوت و ناهمخوان با سابقه آن سوق داده چرا که شهروندان سودانی حتی در سرزمین‌های اشغالی از بزرگ‌ترین مدافعان حق و عدالت بوده‌اند. همزمانی اظهارات البشیر در مخالفت با جنگ علیه ایران و مرتبط خواندن بحران‌های کشورهای عربی به دخالت‌های آمریکا با اظهارات اخیر محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی علیه ایران و رهبری این کشور از نظر ما تصادفی یا لغزش زبانی نبوده است، بنابراین اغراق نیست اگر بگوییم عمر البشیر عمدا به متحد سعودی خود پاسخ داد و طلاق خود را از حکومت سعودی، ائتلاف عربی و جنگ آن در یمن را از مسکو اعلام کرد. نکته بسیار مهم دیگری که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و در اظهارات عمر البشیر بی‌هیچ ابهامی آمده، این است که «صلح در سوریه بدون باقی ماندن بشار اسد در قدرت در کار نخواهد بود»، البشیر در راس حکومتی قرار دارد که مشروعیت و ادامه کار خود را از وابستگی به حزب حاکم سودان به جنبش اخوان‌المسلمین گرفته است، جنبشی که نقش بزرگی در روشن کردن آتش جنگ نظامی در سوریه داشت و سرنگونی نظام سوریه را در راس اولویت‌های سیاسی، نظامی و ایدئولوژیک خود قرار داده بود. این یک روند بازنگری در ایدئولوژی اخوان‌المسلمین سودان است تا سیاستی را که در طول بحران سوریه به کار گرفته بود اصلاح کند و بعید نیست مقدمه یا بخشی از روند اصلاح جامع «جنبش مادر» اخوان‌المسلمین باشد که از استانبول به دست رجب طیب اردوغان، پدرخوانده اسلام سیاسی صورت گرفته است تا چهره جدید آن را به تصور بکشد و بازتاب آن را در تغییرات پرشتاب مواضع حزب النهضه تونس، جنبش اصلاح یمن و حماس فلسطین در برهه اخیر شاهد هستیم. اردوغان پس از پایان اجلاس سه‌جانبه راهبردی در سوچی روسیه که با حضور همتایان روس و ایرانی وی برگزار شد، در حالی‌ که سوار بر هواپیما به آنکارا بازمی‌گشت در اظهاراتی غافلگیرانه برای خبرنگاران تاکید کرد مخالفتی با باز شدن در گفت‌وگو با دولت سوریه در دمشق ندارد و چه بسا همین پیام شفاف به گوش عمر البشیر رسید، همانگونه که به گوش بسیاری در صفوف جریان اخوان‌المسلمین رسید، و بیان می‌کند که دوران تغییر و انتقال به مرحله جدیدی رسیده که جهت قطب‌نمای آن به سمت مسکو و رئیس‌جمهور روسیه است که رهبری جدید جهان را عهده‌دار خواهد شد تا با پروژه آمریکا و متحدانش مقابله کند و این یک عمل حتمی و نه شعاری توخالی است. محور آمریکایی- اسرائیلی در منطقه افول کرده و سنگ بناهای آن یکی پس از دیگری در حال ریختن است، در سودان، لبنان، عراق، سوریه و یمن. و خدا را سپاس می‌گوییم که ماه عسل آن طولانی نشد اگر چه تلفات سنگین غیرقابل انکاری برجا گذاشت  اما به قول معروف دورنشین صدرنشین است. بازگشت عمر البشیر را به سنگر همیشگی خود تبریک می‌گوییم، سنگری که شرافت سودان  است و امیدواریم توبه او بی‌بازگشت باشد و سابقه ماجراجویی وی در انتقال به جبهه دیگری که شایسته وی و سودان و مردم آن نبود را از بین ببرد و امیدواریم این اتفاق به موازات انقلاب اصلاح‌طلبانه تازه‌ای در داخل سودان برای مبارزه با فساد، ایجاد دموکراسی و وحدت ملی در این کشور باشد.

سیطره ارتش سوریه  بر ارتفاعات اصلی جولان
ارتش سوریه همچنان به عملیات خود علیه جبهه‌النصره و همپیمانانش در جولان ادامه داده و کنترل ارتفاعات اصلی در این منطقه را در دست گرفته است. هر چند جبهه النصره از سوی رژیم صهیونیستی حمایت می‌شود اما این گروه تروریستی نتوانسته در برابر ارتش سوریه بایستد. ارتش سوریه اخیرا توانست کنترل ارتفاعات مهمی در نزدیکی منطقه مسکونی بیت جن و نیز مسیر بین بیت جن و شهر مزرعه بیت جن را در دست بگیرد. از این مسیر برای تجهیز تروریست‌ها به سلاح و مهمات استفاده می‌شد.

حمله به مراکز اسلامی در لهستان
مرکز فرهنگی- اسلامی مسلمانان در شهر ورشو مورد حمله افراد ناشناس قرار گرفت. این حمله یکشنبه‌شب صورت گرفته که بر اثر آن شیشه‌های این مرکز اسلامی و بخشی از تجهیزات و ساختمان آن تخریب شده اما به کسی آسیبی نرسیده است. به گفته مسؤولان این مرکز اسلامی، پیش‌تر نیز بارها پیام‌های تهدید‌آمیز توسط افراد ناشناس دریافت کرده‌اند که خواستار تعطیلی این مرکز فرهنگی در لهستان شده بودند. دولت لهستان از معدود کشورهای اتحادیه اروپایی است که اعلام کرده هیچ مسلمان مهاجری را در قالب برنامه اسکان این اتحادیه نمی‌پذیرد.

سفر پاپ به میانمار
پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در آغاز یک سفر بسیار حساس 4 روزه به کشوری که به دلیل رفتارهای تبعیض‌آمیز با مسلمانان روهینگیا مورد انتقاد جامعه بین‌الملل قرار دارد، وارد میانمار شد. سفر پاپ به میانمار در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری از مسلمانان روهینگیا توسط ارتش این کشور قتل‌عام شده و تعداد زیادی از آنها به کشور همسایه یعنی بنگلادش فرار کرده‌اند. اما سوال اینجاست که آیا پاپ در جریان این سفر از واژه روهینگیا استفاده خواهد کرد یا خیر؟ کلیسای کاتولیک محلی میانمار علنا از پاپ فرانسیس درخواست کرده از استفاده از واژه روهینگیا اجتناب کند.

پایان تظاهرات در پاکستان  با استعفای وزیر دادگستری
معترضان در پاکستان در پی توافق با دولت و استعفای وزیر دادگستری این کشور، به تظاهرات چندین هفته‌ای خود خاتمه دادند. تظاهرکنندگان در پاکستان خواستار برکناری زاهد حمید، وزیر دادگستری بودند و تظاهرات آنها طی روزهای گذشته روندی خشونت‌بار به‌خود گرفته بود. آنها روز یکشنبه راه‌های ورودی و خروجی اسلام‌آباد را مسدود کرده بودند که درگیری با نیروهای امنیتی، کشته‌شدن 6 تن و زخمی شدن دست‌کم ۲۰۰ نفر انجامید. گروه موسوم به «جنبش لبیک یا رسول‌الله» می‌گویند وزیر دادگستری تغییراتی «کفرآمیز» در قانون انتخابات ایجاد کرده‌ است.

معاون ریاست اجرایی دولت افغانستان:
مبارزه افغان‌ها با داعش در سوریه پدیده‌ای مثبت است!
معاون دوم ریاست اجرایی دولت افغانستان اعلام کرد که نه‌تنها حکومت کابل دولت بشاراسد را به رسمیت می‌شناسد بلکه مشکلی با مبارزه افغان‌های داوطلب با تروریست‌های داعش در سوریه ندارد چراکه آنها بر اساس عقاید خودشان با این گروه تکفیری مبارزه می‌کنند. به گزارش تسنیم، «محمد محقق» هفته پیش در نشست «محبان اهل‌بیت (ع) و مساله تکفیری‌ها» در تهران شکست داعش را به جهان اسلام و محور مقاومت تبریک گفته و از رزمندگانی که از سراسر دنیا  با این گروه تکفیری مبارزه کردند تشکر کرده بود. حال او اظهاراتش در نشست تهران را حرف دل مردم افغانستان برمی‌شمارد زیرا داعش هزاران غیرنظامی افغان را در شرق، شمال و غرب افغانستان به شهادت رسانده است. معاون ریاست اجرایی دولت افغانستان به «صدای‌آمریکا» گفت: «مقامات افغان و مردم افغانستان از شکست گروه تروریستی در عراق و سوریه خوشحال هستند و حکومت وحدت ملی هم دولت بشاراسد را به رسمیت می‌شناسد. کسی افغان‌ها را به جنگ در سوریه اعزام نکرده بلکه آنها بر اساس عقاید خود در برابر داعش در سوریه جنگیدند.کسانی که در مبارزه با داعش سهیم هستند در هر کجای دنیا که باشند برادر ما هستند و شکست این گروه تروریستی پدیده بسیار مثبتی است».