حجت‌الاسلام دکتر مصطفی نیک‌اقبال*: استاد مصطفی نیک‌اقبال که هم‌اکنون مشغول تکمیل کتاب تفسیر معنوی است، در 2 جا از این کتاب به علت ارتباط سببی‌ای که با حاج قاسم سلیمانی داشته، به بیان برخی ویژگی‌های شخصیتی ایشان پرداخته است که بازخوانی آنها خالی از لطف نیست.
* قدرت خدا در حاج قاسم می‌جوشید
سحر امروز حاج قاسم سلیمانی به درجه رفیع شهادت نائل گشت. حاج قاسم بستگی سببی با ما داشت و هر بار که ایشان را زیارت می‌کردم، مبهوت می‌شدم از قدرت و عظمت خدا که در وجود حاج‌قاسم می‌جوشید و از چشمه وجودش به اطراف سریان داشت. نگاه کردن به حاج قاسم، آدم را قوی می‌کرد و به آدم جرأت توفان می‌داد؛ با اینکه، مردی به آرامی حاج قاسم، به عمرم ندیده بودم. حاج قاسم مالک اشتر زمان ما بود.
ذیل تفسیر سوره مومنون/ آیه 118
یَا یَحْیَى خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّهٍ وَ آتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیّاً (۱۲) وَ حَنَاناً مِنْ لَدُنَّا وَ زَکَاهً وَ کَانَ تَقِیّاً (۱۳) وَ بَرّاً بِوَالِدَیْهِ وَ لَمْ یَکُنْ جَبَّاراً عَصِیّاً (۱۴)
عبارت «حَنَاناً مِنْ لَدُنَّا» را بعضی اینطور فهمیده‌اند که مردم یحیی را دوست می‌داشتند، یا یحیی مردم را دوست داشت. اما معنای درست‌تری که از سیاق به دست می‌آید این است که بین خدا و یحیی نوعی محبت و اشتیاق و کششِ دوجانبه بوده. اصل واژه حَنان یعنی اشتیاقی که به دلتنگی بینجامد. البته خدا که دلتنگی ناشی از نیاز ندارد، دلتنگی و اشتیاقش به بنده مؤمنش ناشی از فَوَران عشق و محبت اوست. از اسماء خدا «حنان» است، یعنی خدا عاشق مؤمنان است و همیشه مشتاق آنها.
معنای «زَکَاهً» در اینجا نوعی طهارت روحی است که بر اثر رشد و تعالی خدادادی به دست می‌آید. زکی کسی است که خدا رشدش داده و از جمیع آلودگی‌ها و تعلّقات و خودخواهی‌ها پاکش کرده است.
«تقیّ» کسی است که تقوا در او ملکه شده و تمام حرکات و سکناتش بر طبق تقوای الهی است. تقوا همیشه همراه با حنان و لطافت و رحمت است، خشونت با تقوا سازگار نیست. بنده ناچیز خدا، مصطفی گوید: نکته بدیعی که در مُقاتِل ربانی، حاج قاسم سلیمانی، به چشم دیدم، این بود که هرگز از دشمنش متنفر نبود و در دل به او رحمت داشت. مؤمن واقعی کسی است که رحمت را با صلابت توأم کند. یحیی(ع) هم از آنچه از سیره‌اش دستگیر آدم می‌شود، چنین بود. شهادت بر مردان خدا، قاسم و یحیی، مبارک!
ذیل تفسیر سوره مریم
* مفسر قرآن