نام مردم را نمی‌شود بی‌وضو آورد

حجت‌الاسلام محمدامین رضایی*: حضرت امیر(ع) به مالک اشتر می‌نویسند: ‌ای مالک! می‌دانی همان‌طور که نماز ستون دین است، این مردم هم ستون دین هستند؟ با این مردم نمی‌شود بد برخورد کرد و نام‌شان را نمی‌شود بی‌وضو آورد. 

این جملات را آیت‌الله العظمی جوادی‌آملی روز گذشته در دیدار آقای رئیسی، رئیس‌جمهور منتخب مردم اظهار داشت. این سخنان تاکید دوباره‌ای بر اهمیت مساله جمهوریت در هرم اندیشه اسلامی و تلنگر دوباره‌ای به نخبگان و مسؤولان جامعه بود. جمهوریت در اسلام یک تاکتیک نیست، بلکه ریشه در حقیقت دارد؛ حقیقتی که مشروعیت حکمرانی را به مقبولیت مردمی گره می‌زند؛ همان‌گونه که رهبر حکیم انقلاب فرموده‌اند: «مشروعیت ولایت و حکومت به بیعت مردم وابسته است». حتی ولایت به معنی الهی آن اگر چه انتصابی است ولی تحقق آن روی زمین با پذیرش و حضور مردم رقم می‌خورد، لذا وقتی مردم با حضرت امیر همراهی نمی‌کنند، به جای قیام به سیف و غلبه با زور، به خاطر مصلحت اسلام و منفعت همان مردم سکوت اختیار می‌کند. حضرت علی(ع) قادر است خود را بر مردم به زور تحمیل کند اما می‌فرماید: «لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِینَاهُ، وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ» ما را حقى است که اگر آن را به ما دادند، بگیریم و اگر ندادند، بر شتر سوار مى‌شویم و آن را رها می‌کنیم. تمام این تذکرات هشدارباشی است که جمهوری اسلامی که ریشه در مترقی‌ترین اندیشه‌های دینی دارد، از گزند متحجران و قائلان به اصالت قدرت مصون بماند. اسلام این 2 گروه، «اسلام منهای جمهوریت» است که در مقابل آن ایده اسلام ناب حضرت امام خمینی مطرح است؛ امامی که مردم ایران را اینگونه توصیف می‌کردند: «من با جرأت مدعی هستم ملت ایران و توده میلیونی آن در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عهد رسول‌الله(ص) و کوفه و عراق در عهد امیرالمؤمنین و حسین بن علی‌(ع) می‌باشند». 

اگر امروز حکیمی بزرگ می‌گوید نام مردم را نمی‌توان بدون وضو بر زبان آورد، این باور، ریشه در حقیقت و متن اسلام دارد، چرا که نماز ستون عبادیات اسلام است و مردم ستون اجتماعیات آن هستند؛ خروجی این باور در کلام رهبر معظم انقلاب این تحلیل راهبردی است: «ما از اول انقلاب تا امروز هر وقتی هر کاری را محول به مردم کردیم، آن کار پیش رفته است؛ هر‌کاری را انحصاری در اختیار مسؤولان و رؤسا و مانند اینها قرار دادیم، کار متوقف مانده است. نمی‌گوییم حالا همیشه هم متوقف مانده اما غالبا یا متوقف یا کند شده‌ است».

*پژوهشگر انقلاب اسلامی