علیرضا حجتی: اقدام «اما واتسون» بازیگر مشهور هالیوود که برای مخاطبان ایرانی با ایفای نقش در مجموعه «هری پاتر» شناخته شده است، در همدردی با مردم فلسطین و خشم محافل صهیونیستی از این بازیگر آمریکایی، حاوی چه پیامی است؟ 

حرکت این بازیگر آمریکایی بیش از در نظر گرفتن هر گزاره‌ای، ضربه‌ای بر پیکره «اسطوره مظلوم‌نمایی اسرائیل» در سراسر جهان است که بشدت در چند دهه گذشته توسط رسانه‌های غربی به‌ واسطه تسلط لابی‌های متنفذ صهیونیستی بر Mainstream یا جریان اصلی رسانه بازتولید شده است. روزی که «استیون اسپیلبرگ» نامی با ساختن اثر پررنگ و لعابش؛ «فهرست شیندلر» مانیفست صهیونیسم را به پرده سینما آورد و تصویر‌سازی قدرتمندی از توجیه کوچانده شدن صهیونیست‌ها به فلسطین ارائه کرد که البته به خاطرش اسکار 1994 را هم به خود اختصاص داد، شاید کمتر کسی گمان می‌کند کمترین خدشه و خللی به بنیان‌های صهیونیسم امکان‌پذیر باشد. کاری که فهرست شیندلر به‌واسطه ابزار هنر و رسانه قرار بود انجام دهد، مشروعیت‌تراشی برای رژیم اشغالگر قدس بود و اینکه بگوید اسرائیل را پذیرا باشید!

رژیم اشغالگر از بدو اشغال فلسطین تلاش کرده «بحران عدم مشروعیت» خود را پوشش دهد و تا همین امروز تمام اقدامات این رژیم از برگزاری دادگاه محاکمه سران نازی نظیر «آدلف آیشمن» گرفته تا روایت‌سازی‌های خیر و شر بر مبنای یهودستیزی با بهره‌گیری از ابزارهای نرم نظیر رسانه و سینما در جهت این بوده که خود را یک «موجودیت نرمال» نشان دهد. همین حالا هم «دنی دانون» نماینده اسرائیل در سازمان ملل پست اینستاگرامی واتسون را یهودستیزانه خوانده است اما خبر بد برای تل‌آویو این است که برچسب یهودستیزی هم دیگر کارآیی نداشته و خاصیت چسبندگی خود را از دست داده است. اقدامی که اما واتسون انجام داد، تنها حرکت ضد اسرائیلی در جامعه هنری نبوده است؛ هنرمندان غربی دیگری هم بوده‌اند که این کارزار را پیش‌تر آغاز کرده‌اند. «راجر واترز» مؤسس گروه مشهور و پرطرفدار «پینک فلوید» هم در پایان کنسرت موسیقی خود در رم، پایتخت ایتالیا پرچم فلسطین را برافراشت. واترز از مهم‌ترین هنرمندان بین‌المللی مدافع فلسطین و ضد اشغالگران صهیونیست است. وی آهنگ‌های متعددی را در حمایت از 

مساله فلسطین ساخته و منتشر کرده است. مهم‌ترین آهنگ وی در حمایت از فلسطین Palestine is my home است که در آن تاکید می‌کند فلسطین میهن اصلی وی است که روزی به آن بازمی‌گردد. از موارد دیگری که مثل بمب بر سر اسرائیل ترکید، اقدامی بود که «لرد» خواننده زن نیوزیلندی چند سال قبل انجام داد. این خواننده مشهور که چند سال قبل قرار بود تور کنسرت آلبوم دومش به اسم «ملودرام» را در تل‌آویو به پایان برساند، پس از نامه هوادارانش تصمیم گرفت سفر و اجرایش در تل‌آویو را لغو کند. این خواننده در پاسخ به نامه ۲ شهروند زن فلسطینی و یهودی که از او خواسته بودند به خاطر جنایت‌های این رژیم در پاکسازی قومی و سیاست آپارتاید اسرائیل، اجرای خود در تل‌آویو را لغو کند، از سفر به سرزمین‌های اشغالی امتناع کرد. 

در اتفاقات دومینو‌وار تکان‌دهنده برای صهیونیست‌ها، تابستان امسال بعد از سلسله جنایاتی که صهیونیست‌ها از محله شیخ جراح آغاز کردند، شرکت بستنی‌سازی «بن و جری» که یک برند معروف تولید بستنی در آمریکاست، اعلام کرد دیگر محصولاتش را برای فروش در سرزمین‌های اشغالی عرضه نمی‌کند. این اقدام در راستای اعلام حمایت از فلسطینیانی انجام شد که در جریان تجاوز اخیر ارتش رژیم صهیونیستی به مناطقی در کرانه‌ باختری و همچنین نوار غزه، بی‌خانمان شدند یا اعضای خانواده‌ خود را از دست دادند. این اقدام شرکت بستنی‌سازی «بن و جری» هم با واکنش تند و هیستریک مقامات اسرائیل روبه‌رو شد. «نفتالی بنت» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بایکوت فروش این بستنی در سرزمین‌های اشغالی را یک اقدام «یهودستیزانه» در قرن بیست‌ویکم نامید. راز واکنش عصبی سران تل‌آویو را باید در این دانست که این شرکت بستنی‌سازی، متعلق به یهودیان است. 

تمام این موارد ثابت می‌کند بنیان‌های اجتماعی- سیاسی اسرائیل به چه میزان شکننده است و پوشاندن چهره رژیم اشغالگر با برچسب «یهودستیزی» و مظلوم‌نمایی با «هولوکاست» هم نمی‌تواند به تثبیت جایگاه تل‌آویو کمک کند. اشغالگران قدس و سرزمین فلسطین عمیقا در بن‌بست مشروعیت در افکار عمومی جهان و حتی یهودیان و جامعه هنرمندان و سیاستمداران گیر افتاده‌اند؛ این مساله در عدم توانایی صهیونیست‌ها در همراه کردن آمریکایی‌ها برای مخالفت با اقدام شرکت بستنی‌سازی «بن و جری» بخوبی اثبات شد و اخیرا طبق یک نظرسنجی که در میان یهودیان آمریکا انجام شده، 34 درصد پاسخگویان معتقدند رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها مصداق نژادپرستی و آپارتاید است. 

گفتنی است اما واتسون روز دوشنبه با انتشار پستی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی از همبستگی با جنبش «فلسطین آزاد» حمایت کرد. این پست نشان‌دهنده پلاکاردی است که روی آن نوشته «همبستگی یک فعل است» و در پس‌زمینه آن راهپیمایی معترضان با شعار‌های دیگری مانند «عدالت برای فلسطین» مشاهده می‌شود. در توضیح این پست اما واتسون نقل قولی از «سارا احمد» محقق و فعال اجتماعی را درباره همبستگی نقل کرده که گفته است: «همبستگی فرض نمی‌کند که مبارزات ما یکسان است یا درد ما یکسان است، یا امید ما به یک آینده مشابه است، همبستگی مستلزم تعهد و کار و همچنین به رسمیت شناختن این امر است که حتی اگر احساسات یا زندگی یا بدن‌های یکسان نداریم اما در جهانی مشترک زندگی می‌کنیم». 

شدت بارش‌های زمستانی که طی چند روز اخیر سراسر کشور را فرا گرفته است، منجر به جاری شدن سیل در استان‌های جنوبی شد و خانه و کاشانه خیلی‌ها را ویران کرد. این رخداد کم‌نظیر جوی همچنین خسارات فراوانی را به زیرساخت‌های شهری و روستایی وارد کرده است به طوری که امداد‌رسانی به سیل‌زدگان در برخی مناطق به دلیل انسداد جاده‌ها، شکسته شدن پل‌ها و تخریب راه‌های ارتباطی از طریق هوایی انجام می‌شود. شدت و حجم بارندگی‌ها بویژه در 4 استان فارس، سیستان‌و‌بلوچستان، هرمزگان و کرمان تا حدی است که فقط در کنارک سیستان‌و‌‌بلوچستان بیش از 2 هزار خانوار با مشکل آبگرفتگی معابر و منازل مواجهند. طبق گزارش‌های رسیده، سیلاب، 10 هزار نفر از ساکنان این منطقه را محاصره کرده است. در برخی مناطق دیگر خیلی از روستاهای پایین دست سدها تخلیه اضطراری شدند. وقوع جریان سیلابی اخیر در مناطق جنوبی کشور تداعی‌کننده بارش‌های سیل‌آسای سال 97 در خوزستان است. بر اساس اعلام رسانه‌های محلی، شدت بارش‌ها در هرمزگان و جاری شدن سیل، آب موجود در سطح شهر و دریا را به یکدیگر متصل کرده و بارش‌های شدید بیشتر مناطق هرمزگان را زیر آب برده است. جاری شدن سیل علاوه بر خسارات سنگین به زیرساخت‌ها، تلفات جانی و خسارات مالی زیادی را نیز در پی داشته که باعث جان باختن 8 هموطن و نابودی بخش عمده‌ای از مزارع و احشام روستایی شده است. در این شرایط،‌ نیروهای امدادرسان از همه ارگان‌ها بی‌وقفه در حال کمک‌رسانی و ارائه خدمات به سیل‌زدگان هستند. هر چند این خدمات شامل تخلیه آب منازل و معابر تا اسکان اضطری آسیب‌دیدگان، تامین غذا و وسایل گرمایشی و... ارائه شده است اما طبق اعلام رسانه‌های محلی، برای بازگشت زندگی سیل‌زدگان به روال عادی کمک‌های بیشتری مورد نیاز است. حال از آنجا که طبق پیش‌بینی کارشناسان و سازمان هواشناسی و منابع آب  بارش‌ها در زمستان امسال ادامه‌دار و فراتر از نرمال خواهد بود، بنابراین مسؤولان باید آمادگی کاملی برای وقوع احتمالی چنین رخدادهایی در هفته‌ها و ماه‌های آینده داشته باشند. چرا که شدت بارش‌ها در ماه‌های آینده ادامه دارد و این احتمال وجود دارد که ظرفیت سد‌ها  را پر کند و سرریز شدن آن حادثه‌آفرین شود. بنابراین مسؤولان باید تمهیدات لازم را بیندیشند تا مشکلی ساکنان منطقه پایین دست سد‌ها را تهدید نکند. به طور مثال بازشدن اضطراری دریچه سدها در دی‌ماه کم‌سابقه بوده اما با تداوم بارش‌ها در ماه‌های آتی و با توجه به اینکه زمستان پربارشی در راه است، ضرورت دارد برای تامین امنیت روستا‌های پایین‌دست و ایمن بودن آنها از خطرات احتمالی اقدامات لازم انجام شود. سیلاب روزهای گذشته در استان‌های جنوبی کشور سبب خسارات فراوان به زندگی مردم شده است به طوری که هم‌اکنون شرایط خوبی در این مناطق حاکم نیست و هموطنان ساکن شهرها و روستاهای این استان‌ها نیاز فوری به امدادرسانی دارند. با آغاز بارش‌ها از هفته گذشته در کشور بویژه جنوب ایران شاهد سیلاب‌هایی در استان‌های هرمزگان، فارس، سیستان‌و‌بلوچستان و کرمان بودیم. پیش از این سازمان هواشناسی ضمن صدور هشدار قرمز برای این استان‌ها، بر آماده‌باش مسؤولان تاکید کرده بود. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور، وزیر نیرو را به عنوان نماینده ویژه مامور کرد تا ضمن بازدید از مناطق سیل‌زده استان‌های سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان، گزارشی از آخرین اقدامات انجام شده برای کمک و امدادرسانی به مردم در این استان‌ها ارائه کند. همچنین محمد‌باقر قالیباف، رئیس مجلس در جلسه علنی دیروز مجلس تصریح کرد: از دستگاه‌های اجرایی و کمیسیون عمران و کشاورزی مجلس خواهش می‌کنم نسبت به سیل 3-2 روز گذشته در مناطق جنوبی و پیش‌بینی‌‌‌های روز‌های آینده سازمان هواشناسی، پیگیری‌های لازم را انجام دهند. رئیس مجلس با اشاره به سیل و آبگرفتگی استان‌های بوشهر، هرمزگان، سیستان‌وبلوچستان و جنوب کرمان گفت: دیشب تا دیروقت پیگیری‌هایی داشتم؛ شرایط آنجا خوب نیست و مردم نیازمند توجهات جدی برای رفع مشکلات‌شان هستند. 

 

* امدادرسانی هوایی به روستا‌های سیل‌زده لامرد

سامانه بارشی‌ای که از بامداد یکشنبه 12 دی‌ماه در استان فارس فعال شد سبب بهره‌مندی اکثر نقاط استان از بارش‌های زمستانی و تلطیف شدن هوای استان و شادمانی کشاورزان و باغداران شد اما به دلیل شدت بارش‌ها شهرستان‌های جنوبی استان فارس درگیر سیلاب شدند که منجر به تخلیه منازل در این مناطق شد. در این سیل متاسفانه 5 نفر از هموطنان جان باختند و 12 نفر نیز مصدوم شدند. همچنین 24 شهرستان استان فارس درگیر سیلاب شدند و شدت بارش‌ها در برخی شهرستان‌های جنوبی به حدی بود که باعث انسداد مسیر‌های ارتباطی و بروز خساراتی نیز در مناطق روستایی شد. در شهرستان لارستان بر اثر ریزش بخشی از کوه (قلعه) شاه‌نشین به برخی خانه‌های مسکونی در پایین‌دست خساراتی وارد شد. همچنین تعداد کثیری از گوسفندان روستاییان و عشایر نیز تلف شدند. بارش‌های سیل‌آسا موجب قطع برق مناطق مختلف، مسدود شدن راه‌های روستایی و خسارت به بخش راه و کشاورزی نیز شد. همچنین به دلیل بارندگی‌های شدید همه مدارس بخش وراوی شامل مدارس شهر‌های وراوی و خوزی به صورت غیرحضوری برگزار شد و امتحانات حضوری مقطع متوسطه این بخش نیز لغو شد. همچنین پل ورودی بالاده بیرم نیز شکسته شد و راه ارتباطی اصلی مسدود است. فعالیت سامانه بارشی اخیر در شهرستان لامرد در بخش‌های زیرساختی شهری و روستایی، راه‌های مواصلاتی و کشاورزی، 180 میلیارد تومان خسارت بر جا گذاشت. همچنین بر اثر بارش‌ها 44 واحد مسکونی به صورت 100 درصد و 130 واحد نیز 30 درصد در بخش‌های اشکنان، علامرودشت و مرکزی این شهرستان تخریب شد. بنا به اعلام مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس، حجم آب موجود در پشت سد سلمان فارسی با ۴۵ میلیون مترمکعب افزایش در روزهای اخیر به حدود ۶۵۴ میلیون مترمکعب رسید.

 

* 2000 خانه در کنارک دچار آبگرفتگی شد

در پی بارش‌های کم‌نظر و طغیان رودخانه‌ها، پل بسیج میناب شکست اما تخریب نشده است به طوری که دستک‌های خاکی ورود به این پل دچار شکستگی ناشی از سیلاب شده است. همچنین بارش‌های کم‌سابقه در منطقه بلوچستان واقع در جنوب استان سیستان‌و‌‌بلوچستان بویژه در ۲ شهرستان چابهار و کنارک در روزهای اخیر موجب آبگرفتگی اکثر معابر و منازل مردم شده و خسارات متعددی به زیرساخت‌ها وارد کرده که در پی آن همه دستگاه‌های امدادی استان را به حالت آماده‌باش درآمده‌اند. در همین باره عبدالغفورهوت، فرماندار کنارک با اشاره به اینکه در حال حاضر بیش از 2000 خانه در شهر بندری کنارک درگیر آبگرفتگی است، اظهار داشت: مردم آسیب‌دیده از بارندگی به مواد غذایی، پتو و چادرهای امدادی نیاز دارند و انتظار است نهادهای حمایتی و خیران در راستای کمک به مردم و تامین نیازهای ضروری با فوریت وارد عمل شوند. وی با اشاره به اینکه شهر کنارک به‌ واسطه خاک نفوذناپذیری که دارد نمی‌تواند بیش از ۵ میلیمتر آب را در خود جای دهد و در واقع زمین این شهر کشش لازم برای جذب بیش از 350 میلیمتر بارندگی چند روز اخیر را ندارد، افزود: همچنین بسیاری از محله‌های این شهر دارای کوچه‌های باریک هستند و همین موضوع روند کمک‌رسانی را با کندی مواجه کرده است. وی با اشاره به اینکه ۵ مکان اسکان اضطراری در کنارک پیش‌بینی شده است، خاطرنشان کرد: اولویت با تخلیه آب از خانه‌ها و محلات دچار آبگرفتگی است تا مردم بتوانند به روند عادی زندگی خود بازگردند؛ چرا که بسیاری از مردم به هر دلیلی حاضر نیستند خانه‌های خود را ترک کنند و در مکان‌های اسکان اضطراری مستقر شوند. علیرضا میربهاءالدین، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر سیستان‌و‌بلوچستان با اشاره به اینکه امدادرسانی به مردم آسیب‌دیده 27 روستای ۵ شهرستان چابهار، کنارک، سرباز، نیکشهر و فنوج توسط 113 تیم عملیاتی همچنان ادامه دارد، اظهار داشت: تاکنون ۳ هزار و 565 نفر از شهروندان آسیب‌دیده از سیلاب جنوب استان در قالب 821 خانوار توسط نیروهای هلال‌احمر امدادرسانی شده‌اند. گفتنی است با افزایش 25 میلیون مترمکعبی حجم ورودی آب به سدهای سیستان‌وبلوچستان، مخازن ۴ سد در این استان تکمیل شد.

 

* تخلیه اضطراری 5 روستای سیل‌زده میناب

وقوع بارش‌های سیل‌آسا سبب جاری شدن سیلاب و طغیان رودخانه‌ها در شرق هرمزگان شد که در پی آن به زیرساخت‌های مختلف خسارت وارد و منازل بسیاری از مردم نیز دچار آبگرفتگی شده است. سیلاب به بخش کشاورزی در نقاط مختلف استان خسارات زیادی وارد کرد و محصولاتی که آماده برداشت بودند بر اثر بارش‌های سیل‌آسا و تگرگ از بین رفت. برخی روستاها در شرق استان هرمزگان بر اثر شدت آبگرفتگی تخلیه شده و اهالی به مناطق امن هدایت و اسکان داده شده‌اند. بر اساس آخرین آمار، در بارش‌های اخیر بیش از 270 میلیمتر در میناب و نزدیک به 200 میلیمتر در رودان باران باریده است که باعث آبگرفتگی و جاری شدن سیلاب در برخی مناطق شهری و روستایی و خسارت به زیرساخت‌های عمومی شده است. 

 

* سیلابی شدن 9 شهرستان استان کرمان

همچنین مجید سعیدی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به بارندگی بسیار وسیع و گسترده ۲ روز گذشته در استان کرمان اظهار داشت: این بارندگی‌ها و سیلابی شدن رودخانه‌ها و بالا آمدن سطح آب باعث بروز مشکلاتی در 9 شهرستان استان بویژه در مناطق جنوبی استان از جمله شهرستان‌های رودبار جنوب، قلعه گنج، منوجان و ارزوئیه شده است. وی ادامه داد: علاوه بر این در برخی شهرستان‌ها هم مشکلاتی بروز کرد که با اقدامات به‌موقع توانستیم رفع اضطرار داشته باشیم. وی با بیان اینکه در حال حاضر مهم‌ترین معضلی که وجود دارد بسته شدن راه‌ها به دلیل بالا بودن حجم سیلاب‌ها و عدم دسترسی به برخی روستاها به دلیل طغیان برخی رودخانه‌هاست، گفت: در مناطقی که دسترسی ایجاد شده بلافاصله امدادرسانی و توزیع چادر و اقلام غذایی و معیشتی انجام می‌شود. با توجه به هشدار سطح قرمز به دلیل شدت بارندگی، آبگرفتگی معابر و ایجاد محدودیت تردد‌، بر اساس تصمیمات ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران شهرستان چابهار، تمام مراکز آموزشی، ادارات و دستگاه‌های اجرایی سطح شهرستان جز ادارات خدمات‌رسان، آب و فاضلاب، برق، شهرداری، آتش‌نشانی، هلال‌احمر و بیمارستان تعطیل اعلام شد. 

 

* 10 هزار نفر در محاصره سیلاب کنارک

سازمان هواشناسی می‌گوید «کنارک با بارش 100 میلیمتر باران در مدت زمان 20 دقیقه، یکی از شدیدترین بارش‌های تاریخ ایران را به ثبت رساند». به گفته فرماندار کنارک میزان بارش ها طی 3 روز اخیر 322 میلیمتر بوده است. همه محله‌های این شهر 10 هزار نفری زیر آب رفت و حالا وضع شهر بحرانی است. در 70 کیلومتری کنارک، روستای 7 هزار نفری تیس در نزدیکی چابهار هم شرایط ناگواری دارد؛ رودخانه روستا طغیان کرده و آب خانه‌های مردم را برداشته و اینترنت و برق روستا هم قطع است. ستاد مدیریت بحران می‌گوید شرایط وخیمی را می‌گذرانند و نیازمند امکانات هستند. مختار سلحشور، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان هرمزگان نیز عنوان کرد: روستای تنبک که پایین‌دست سد استقلال میناب قرار داشت به طور کلی تخلیه شده و ساکنان آن جهت اسکان موقت به مدرسه‌ای در محله حکمی میناب منقل شدند و آنجا هم 120 دستگاه چادر توزیع شده است. 

 

* افزایش تعداد مصدومان و فوتی‌های سیلاب اخیر در کشور

سخنگوی اورژانس کشور از افزایش شمار مصدومان و فوتی‌های ناشی از سیل و بارش اخیر خبر داد و گفت: تعداد مصدومان سیل استان‌های جنوبی کشور به ۱۴ نفر رسید. مجتبی خالدی اظهار داشت: تاکنون متأسفانه ۸ تن جان باخته‌اند و ۲ تن نیز همچنان مفقود هستند. سخنگوی سازمان اورژانس کشور گفت: این آمار متعلق به استان‌های فارس، کرمان و سیستان‌و‌بلوچستان است. 

 

* 17 استان درگیر سیل و آبگرفتگی

بارش‌های سیل‌آسای زمستانی که طی روزهای گذشته اغلب استان‌های کشور را در بر گرفت، موجب تخریب چندین واحد مسکونی در برخی شهرهای جنوب کشور شد. در همین حال رئیس جمعیت هلال‌احمر از امدادرسانی به بیش از

۲۰ هزار هموطن متاثر از حوادث جوی در ۶ روز گذشته در ۱۷ استان کشور خبر داد. پیرحسین کولیوند با اشاره به اینکه در ۶ روز گذشته ۲۹ استان کشور متاثر از بارش شدید باران، برف و کولاک با سیل و آبگرفتگی درگیر بودند، افزود: ۸۷ شهرستان در ۱۷ استان آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، بوشهر، قزوین، فارس، کرمان، کهگیلویه‌و‌بویراحمد، چهارمحال‌و‌بختیاری، زنجان، سیستان‌و‌بلوچستان، خوزستان، خراسان جنوبی، لرستان، مازندران، هرمزگان و یزد به خدمات امدادی نیازمند بودند که در این استان‌ها در مجموع به ۲۰ هزار و ۵۲۶ نفر امدادرسانی شده است. وی گفت: امدادگران و نجاتگران هلال‌احمر در این مدت به متاثران از حوادث جوی در حدود ۲۵۰ منطقه شامل ٤٩ شهر، ١٦٨ روستا، ١١ منطقه عشایری و ٣٣ محور کوهستانی خدمت‌رسانی کرده و علاوه بر اسکان اضطراری ۳۲۳۲ نفر (برپایی ۳ اردوگاه در چابهار با ظرفیت ٥٠٠ نفر و در کنارک با ظرفیت ١٠٦ نفر)، به 4 نفر خدمات درمانی سرپایی ارائه کرده و ۷۳ نفر را به مناطق امن و 5 نفر را نیز به مراکز درمانی منتقل کردند. همچنین ۶ هموطن در سیل‌ و آبگرفتگی شهرستان‌های داراب، لامرد، بیرم، سیرجان و مهرستان جان خود را از دست دادند. رئیس جمعیت هلال‌احمر خاطرنشان کرد: در عملیات امدادرسانی به متاثران از حوادث جوی در این مدت، از ۲۳۳ واحد مسکونی تخلیه آب انجام و ۱۷۵ خودرو نیز از برف و سیل رهاسازی شد. کولیوند با اشاره به اینکه امدادرسانی در ٦١ شهرستان متاثر از سیل و آبگرفتگی در استان‌های سیستان‌و‌بلوچستان، هرمزگان، کرمان، فارس، بوشهر، خوزستان و خراسان جنوبی ادامه دارد، از توزیع ۳۰۲ دستگاه چادر، ۱۶۰۱ تخته موکت، ۳۰۴۵ تخته پتو، ۱۶ هزار و ۳۰۳ کیلوگرم نایلون، ۹۹۳ بسته غذایی، ۲۸۱۲ کیلوگرم برنج، ۴۴ کیلوگرم خرما، ۱۵۹۰ قوطی کنسروجات، ۳۰۷ شعله والور و ۲۴۶۵ بطری آب معدنی میان حادثه‌دیدگان خبر داد. بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی جمعیت هلال‌احمر، عملیات امدادرسانی به متاثران از سیل و آبگرفتگی و برف و کولاک ۶ روز گذشته در کشور با تلاش ٤٧٩ تیم شامل ١٩٢٦ نیروی عملیاتی هلال‌احمر انجام شده است.

 

* تشکیل اردوگاه‌های اسکان اضطراری در فارس

خدمات‌رسانی به روستاهای درگیر سیل در استان فارس از طریق هوایی و با بالگرد در حال انجام است. معاون امداد و نجات استان فارس گفت: اردوگاه‌های اسکان اضطراری برای اسکان سیل‌زدگان در این شهرستان تشکیل شده است، همچنین بسته‌های مواد غذایی، پتو و چادر نیز آماده شده است. مهدی خوبیار، معاون امداد و نجات استان فارس گفت: بیشترین میزان بارش را در جنوب این استان داشتیم که در پی وقوع سیلاب چندین دستگاه خودرو در این سیل دچار آبگرفتگی و آب‌بردگی شدند. وی با اشاره به اینکه اردوگاه‌های اسکان اضطراری برای اسکان سیل‌زدگان ایجاد شده است، تصریح کرد: همچنین بسته‌های مواد غذایی، پتو و چادر آماده توزیع است. ۴ روستا نیز در معرض سیل و آبگرفتگی است که از طریق بالگرد به آنها امداد‌رسانی می‌شود. خوبیار بیان کرد: متاسفانه ۵ هموطن در شهرستان‌های لار، لامرد و داراب بر اثر سیل و آبگرفتگی جان خود را از دست دادند.

***

مدیرکل شبکه پایش سازمان هواشناسی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز»:

بارش‌های برخی مناطق به اندازه  سال بوده است

گروه اقتصادی: رئیس دستگاه قضا در نشست با دیوان محاسبات ضمن تقدیر از ابتکارات دیوان محاسبات کشور بر ضرورت برگزاری جلسات متعدد میان این دیوان و ارکان قوه ‌قضائیه تأکید کرد. 

مهرداد بذرپاش، رئیس کل دیوان محاسبات در جلسه هیات عمومی دیوان که با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه ‌قضائیه برگزار شد، به ارائه برخی گزارش‌ها و اقدامات ابتکاری دیوان در دوره مدیریت خود پرداخت و در پایان، چند درخواست و پیشنهاد را مطرح کرد. 

بذرپاش ضمن برشمردن اقدامات تحولی دیوان محاسبات در ارائه گزارش تفریغ بودجه سال گذشته، ۴ ماه پیش از موعد مقرر قانونی و نظارت بر عملکرد مالی سال جاری دستگاه‌های اجرایی در مقاطع زمانی 2 ماهه، از سامانه ارتباطات مردمی 198 به عنوان یکی از جدیدترین ابتکارات دیوان محاسبات در حوزه مردمی‌سازی نظارت نام برد و اظهار داشت: از زمان راه‌اندازی این سامانه در مرداد سال جاری تاکنون حدود 50 هزار تماس تلفنی از سراسر کشور توسط کارشناسان دیوان دریافت شده است که شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و دستگاه‌های نظیر آن بیشترین حجم شکایات را به خود اختصاص داده‌اند. 

وی افزود: پالایش پیام‌های مردمی دریافتی نشان می‌دهد موضوع ترک فعل مسؤولان، بیشترین فراوانی را داشته‌ که برای رفع این معضل، لازم است دستگاه‌های نظارتی چاره‌اندیشی فوری داشته باشند. 

بذرپاش در بخش دیگری از صحبت‌هایش ضمن یادآوری سند تعامل دیوان محاسبات کشور با سازمان بازرسی کل کشور که در راستای تحقق فرمان 8 ماده‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در مبارزه با مفاسد اقتصادی منعقد شده بود، خواستار بازنگری و به‌روزرسانی در این سند جهت هم‌افزایی بهتر و بیشتر در مواجهه با مفاسد مالی شد. 

وی در ادامه افزود: بر اساس سیاست پیشگیرانه در دیوان محاسبات از همان روزهای ابتدایی آغاز به کار وزرای دولت سیزدهم، ضمن نامه‌نگاری با وزیران جدید، احکام قانونی مغفول مانده و نقاط آسیب‌زای هر وزارتخانه را گوشزد کردیم و در ادامه، در راستای نقشه راه شورای هماهنگی دستگاه‌های نظارتی که مسؤولیت کارگروه اقتصاد زیربنایی بر عهده دیوان محاسبات قرار داده شده است، تاکنون 3 نشست تخصصی با وزرای نفت، جهاد کشاورزی و صمت برگزار کرده‌ایم و در آینده نیز این روند را ادامه خواهیم داد. 

بذرپاش با اشاره به موضوعات مهم در دستور کار دیوان محاسبات، از برخی سرفصل‌های این موضوعات به شرح زیر نام برد:

- نحوه بهره‌برداری از سند آمایش سرزمین درباره توزیع اعتبارات، تصمیم‌گیری‌ها و سایر موارد

- بررسی فرآیند صدور مجوز کسب‌و‌کار موضوع قانون بهبود مستمر محیط کسب‌و‌کار با هدف شناسایی موانع و محذورات

- بررسی نحوه اشتغال‌زایی پایدار و اختصاص یارانه به حمایت از اشتغال مولد

- بررسی فرآیند تامین و توزیع کالاهای اساسی و عوامل اخلال در بازار

- رسیدگی به سامانه بازارگاه و نحوه توزیع نهاده‌های دامی

- بررسی اضافه برداشت آب از منابع زیرزمینی

- بررسی و رسیدگی به واگذاری حریم و بستر رودخانه‌‌ها

- آسیب‌شناسی اقدامات انجام شده در مدیریت بحران برق در بخش‌های تولید، انتقال و توزیع

- بررسی عملکرد طرح‌های آبرسانی روستایی و شهری در مواجهه با بحران آب شرب

- بررسی موانع و چالش‌های موجود در فرآیند اکتشافات معدنی کشور

- پایش نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد

- بررسی شیوه و تعیین قیمت تمام شده

- بررسی اثربخشی اقدامات انجام شده درباره بیابان‌زدایی

- بررسی طرح‌های مربوط به مهار و تنظیم آب‌های مرزی کشور و شبکه‌های اصلی متناظر

- بررسی عملکرد سامانه‌های الکترونیکی دولت

- بررسی نحوه واگذاری اراضی به اشخاص حقیقی و حقوقی

استفاده بهینه از ظرفیت کارشناسی دیوان محاسبات درباره شکایات دارای بار مالی مرتبط با اشخاص حقیقی و حقوقی علیه دستگاه‌های اجرایی به منظور حفظ و حراست از بیت‌المال و اتخاذ تمهیدات ویژه به منظور تسریع در رسیدگی به شکایات و درخواست‌های دیوان محاسبات درباره مصوبات، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های غیرقانونی دولت و دستگاه‌های اجرایی از دیگر نکات مطرح شده در این جلسه توسط رئیس کل دیوان محاسبات کشور بود. 

مهرداد بذرپاش در پایان از اعلام آمادگی کامل دیوان محاسبات برای ارائه خدمات فنی و کارشناسی به قوه ‌قضائیه جهت اعلام رای دقیق‌تر در پرونده‌های اقتصادی خبر داد. 

در ادامه این جلسه، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس دستگاه قضا با اشاره به مسؤولیت خطیر نظارتی دیوان محاسبات اظهار کرد: اعمال نظارت مطلوب بر هزینه‌کرد بودجه سالانه، نقشی کلیدی در اداره کشور و حکمرانی مطلوب و به تبع آن ارتقای همه‌جانبه امور دارد. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی‌اژه‌ای در ادامه از اقدامات نظارتی دیوان محاسبات کشور در راستای رسیدگی و حسابرسی به فرآیندهای مالی وزارتخانه‌ها، شرکت‌های دولتی و سایر دستگاه‌ها که به نحوی از انحا از بودجه کل کشور استفاده می‌کنند و مراقبت دارند تا هیچ هزینه‌ای از اعتبارات مصوب تجاوز نکند، تقدیر کرد و برنامه‌های دیوان محاسبات را جهت تقویت امر نظارت بر جریان‌های مالی، قابل توجه و مهم دانست. 

حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای گفت: قانون خوب، بودجه‌ریزی دقیق و نظارت مکفی را می‌توان به عنوان ۳ ضلعی قلمداد کرد که نقشی کلیدی در حکمرانی مطلوب کشور ایفا می‌کنند، از این رو نقش دیوان محاسبات در حکم بازوی نظارتی قوه مقننه بسیار اثرگذار و تعیین‌کننده است. 

وی افزود: ابتکار دیوان محاسبات در دعوت از وزرای جدیدالورود و نامه‌نگاری با وزارتخانه‌ها به منظور تشریح ترک فعل‌ها، نقاط فسادخیز و ضعف‌ها و قوت‌های دستگاه‌های اجرایی و ارائه زودهنگام گزارش تفریغ بودجه، پسندیده است و باید آن را به فال نیک گرفت. 

رئیس قوه ‌قضائیه با بیان اینکه فقدان سازوکارهای نظارتی در امور و شؤون مختلف، سبب انحراف انسان‌ها و جوامع می‌شود، گفت: در نگاه دینی برای انتخاب فرد جهت پذیرش مسؤولیت، شرایطی وجود دارد و طبق این نگرش، لازمه تصدی برخی مناصب، وجود ویژگی و شاخصه «عدالت» است؛ فرد عادل از گناه و جرم اجتناب می‌کند، بنابراین در وجود او، سازوکار نظارتی به عنوان ودیعه‌ای الهی تعبیه شده است.

رئیس دستگاه قضا در ادامه تقویت تشریک مساعی میان دستگاه‌ها و نهادهای نظارتی را مقوله‌ای بسیار مهم دانست و گفت: ضرورت دارد مسؤولان دیوان محاسبات با سایر دستگاه‌ها و نهادهای نظارتی از جمله بخش‌های زیرمجموعه‌ قوه ‌قضائیه نظیر دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی کل کشور، مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه ‌قضائیه و دادگستری کل استان تهران، جلسات و نشست‌هایی مستمر برگزار کرده و با تشکیل کارگروه‌هایی نسبت به بهره‌گیری از ظرفیت‌های یکدیگر اقدام و از این طریق در امر تقویت و توسعه نظارت هم‌افزایی ایجاد کنند. 

وی در ادامه بر ضرورت تقویت «شورای هماهنگی دستگاه‌های نظارتی» و تعیین سازوکارهای اجرایی بیشتر برای این شورا تاکید کرد و گفت: تقویت شورای هماهنگی دستگاه‌های نظارتی حائز اثرات مثبت زیادی است که از جمله آنها می‌توان به پرهیز از موازی‌کاری در امر نظارت‌ها، جلوگیری از اتلاف منابع نظارتی و انسداد مفرهای گریز متخلفان با استناد به گزارش‌های بعضا متفاوت نهادهای نظارتی اشاره کرد. 

رئیس عدلیه در ادامه با طرح چند سوال اساسی، موضوعات و مقوله‌های مهمی را در حوزه مسؤولیت و کارکرد اصلی دیوان محاسبات ناظر بر صیانت از بیت‌المال تبیین و تشریح کرد. 

رئیس عدلیه البته متذکر شد طرح این سوالات بدین معنی نیست که دیوان در این راستا تکالیف قانونی را انجام نداده است یا پاسخی برای این سوالات ندارد اما می‌خواهد با طرح چند پرسش بر برخی موارد مهم تاکید کند. 

رئیس قوه ‌قضائیه در همین راستا گفت: آیا دیوان محاسبات تاکنون تعریف روشن و شفاف و دارای مصادیقی از بیت‌المال برای عرضه به افکار عمومی و رسانه‌ها ارائه کرده است؟

وی همچنین این سوال را از مسؤولان دیوان محاسبات مطرح کرد که آیا تاکنون شاخصی علمی برای سنجش میزان و وضعیت پاسداری و صیانت از بیت‌المال از سوی دیوان ارائه شده است؟

«آیا هدررفت منابع بودجه‌ای تخصیص یافته به پروژه‌های نیمه‌تمام، در زمره مصادیق بیت‌المال محسوب می‌شود؟» پرسش دیگری بود که رئیس قوه ‌قضائیه در این نشست از مسؤولان دیوان محاسبات مطرح کرد و گفت: به طور قطع باید به میزان توان و استطاعت مالی، پروژه‌های عمرانی در بودجه‌های سنواتی تعریف شود تا با انباشت پروژه‌های نیمه‌تمام و به تبع آن هدررفت منابع بودجه‌ای مواجه نشویم. 

سوال دیگری که محسنی‌اژه‌ای در این نشست از مسؤولان دیوان محاسبات پرسید، ناظر بر لحاظ یا عدم‌لحاظ عملکرد و تراز مالی شرکت‌های دولتی برای تخصیص بودجه‌های سالانه بود.  رئیس دستگاه قضا بر همین اساس گفت: چنانچه شرکت‌های دولتی در زمان بررسی و تصویب بودجه سالانه، عملکرد و تراز مالی خود را ارائه ندهند و نسبت به وضعیت مالی شرکت‌های مزبور‌ شناختی وجود نداشته باشد، آیا این حق وجود دارد که مجددا به آنها بودجه اختصاص یابد و با فرض وقوع این امر، آیا هدررفت بیت‌المال رخ نداده است؟

وی در ادامه این سوال را از مسؤولان دیوان محاسبات مطرح کرد که چنانچه موارد فوق‌الذکر را در زمره مصادیق بیت‌المال محسوب می‌کنید، آیا برای پیگیری آنها سازوکارهایی تعبیه کرده‌اید و آیا شاخصی دارید که بر مبنای آن میزان کاهشی یا افزایشی بودن انحرافات از بودجه را سنجش کنید؟

محسنی‌اژه‌ای خطاب به اعضای هیات عمومی دیوان محاسبات افزود: در صورتی که به واسطه اقدامات دستگاه‌های نظارتی، میزان انحراف از بودجه و تخلف در هزینه‌کرد اعتبارات مصوب کاهش یافته باشد، می‌توانیم بگوییم دستگاه‌های نظارتی بویژه دیوان محاسبات عملکرد مثبتی داشته‌اند اما اگر عکس این قضیه صادق باشد، باید آسیب‌شناسی جدی پیرامون سازوکارهای اعمال‌شده توسط دستگاه‌های نظارتی شود. 

رئیس دستگاه قضا همچنین به موضوع پرونده‌های ارجاعی از ناحیه دستگاه‌های نظارتی از جمله دیوان محاسبات و سازمان بازرسی به مراجع قضایی اشاره کرد و گفت: چنانچه میزان پذیرفته‌نشدن پرونده‌های ارجاعی از ناحیه دستگاه‌های نظارتی به قوه قضائیه، بالغ بر یک‌سوم تعداد پرونده‌ها یا بیشتر باشد، باید آسیب‌شناسی ویژه‌ای شود تا خلأ و اشکال موجود شناسایی و مرتفع شود.  در این جلسه در حضور رئیس قوه قضائیه، خلاصه‌ای از مجموعه گزارش‌های ارائه‌شده از سوی دیوان محاسبات به مجلس شورای اسلامی شامل نکات مهم تفریغ بودجه سال‌های 97 تا 99، واگذاری شرکت‌های دولتی، روند پایه پولی و رشد نقدینگی و همچنین وضعیت صندوق توسعه ملی قرائت شد. رئیس قوه ‌قضائیه پس از ارائه گزارش عضو هیات عمومی دیوان محاسبات درباره واگذاری شرکت‌های دولتی، این سوال مهم را طرح کرد: آیا دیوان محاسبات به موضوع وکالتی که توسط دستگاه‌های دولتی از اشخاص حقیقی دریافت‌کننده شرکت‌های دولتی اخذ می‌شود تا نسبت به فروش این شرکت‌های واگذار شده در صورت عدم انجام تعهدات از سوی خریدار اقدام کنند، ورود کرده است یا خیر؟ و اصولا تفسیر دیوان محاسبات از قانونی یا غیرقانونی بودن این اقدام چیست؟

حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای در همین زمینه به مسؤولان دیوان محاسبات توصیه کرد چنانچه موضوع فوق‌الذکر به صورت مستقیم یا غیرمستقیم جزو وظایف‌شان است، به آن ورود کنند چرا که با توجه به تصمیمات اخیر ناظر بر فروش اموال مازاد دولتی، موضوع وکالت اخذ شده از اشخاص حقیقی، در آینده مصادیق بیشتری پیدا می‌کند و می‌تواند موجب آسیب‌هایی هم شود.  در ادامه این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین صادق رحیمی حاکم شرع دیوان محاسبات کشور با اشاره به مسؤولیت‌های مهم این دیوان از جمله برخورد شبه‌قضایی در قالب تشکیل پرونده‌های ناظر بر تجاوز از هزینه‌کردها در چارچوب اعتبارات مصوب گفت: در پرونده‌های ارجاعی به محکمه دیوان محاسبات، چه در مرحله تجدیدنظر و چه در مرحله اعاده دادرسی، حضور ۲ مستشار به عنوان کارشناس که در پرونده ارجاعی مداخله نداشته‌اند، امر پیشبرد رسیدگی و صدور حکم درباره پرونده مزبور را تسهیل و تسریع کرده است. حاکم شرع دیوان محاسبات کشور همچنین تصریح کرد: قضات دادگستری در جریان رسیدگی به پرونده‌های اقتصادی می‌توانند از نظرات کارشناسان دیوان محاسبات در راستای اتقان آرا بهره بگیرند. 

علی کامیار، دادستان دیوان محاسبات نیز در جریان این جلسه، از عزم جدی دستگاه قضا و ریاست آن جهت توسعه و تقویت امر نظارت در حوزه‌های مختلف و توجه به نهادهای نظارتی همچون دیوان محاسبات قدردانی کرد و اهتمام حجت‌الاسلام و‌المسلمین محسنی‌اژه‌ای بر مقوله نظارت را در راستای فرامین مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت هماهنگی دستگاه‌های نظارتی اعم از سازمان بازرسی، دیوان محاسبات و وزارت اطلاعات دانست. 

کامیار افزود: در تاریخ دیوان محاسبات حضور رئیس قوه ‌قضائیه در این دیوان امری کم‌‌سابقه محسوب می‌شود و این موضوع حاکی از عزم جدی حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی‌اژه‌ای در مقوله مبارزه با مفاسد است. 

دادستان دیوان محاسبات ضمن ارائه آماری از عملکرد این دیوان در زمینه صیانت از بیت‌المال و اموال عمومی و دولتی گفت: طی مدت اخیر بالغ بر هزار و 867 پرونده در دیوان محاسبات تعیین تکلیف و در همین راستا 9 هزار و 752 میلیارد تومان به خزانه برگشت داده شده که این آمار حدودا 8 برابر بیشتر از سال‌های گذشته است. 

گروه اقتصادی: عصر دیروز در جلسه کمیسیون برنامه و بودجه، اعضای این کمیسیون، کلیات بودجه 1401 را تصویب کردند. کمیسیون برنامه و بودجه بر اساس قانون جدید آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی باید گزارشی درباره کلیات لایحه بودجه سال آینده تدوین و به منظور قرائت در جلسه علنی به هیات‌رئیسه ارائه کند. کمیسیون تلفیق نیز در نشست عصر دیروز خود بعد از بحث و بررسی و اظهارات ۴ مخالف و ۴ موافق درباره کلیات لایحه بودجه سال آینده، به آن رای مثبت داد. گزارش کمیسیون تلفیق برای قرائت در صحن علنی مجلس و اعلام رای نمایندگان ارائه خواهد شد و کمیسیون تلفیق بعد از تصویب کلیات بودجه سال ۱۴۰۱ در جلسه علنی وارد بررسی جزئیات می‌شود. 

مجلس اخیرا آیین‌نامه داخلی درباره روند بررسی بودجه را اصلاح کرد؛ طبق ماده ۱۸۲ آیین‌نامه، لایحه بودجه به همراه پیوست‌ها و جداول به کمیسیون تلفیق ارجاع می‌شود. کمیسیون تلفیق موظف است حداکثر ظرف ۵ روز از زمان وصول لایحه، گزارش خود را درباره کلیات منتشر کند. گزارش کمیسیون تلفیق مطابق آیین‌نامه داخلی در نخستین جلسه علنی مجلس مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. در جلسه رسیدگی به کلیات، بعد از گزارش کمیسیون تلفیق، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات نیز به مدت ۱۰ دقیقه استماع می‌شود، سپس مطابق بند ج ماده ۱۸۲ قانون آیین‌نامه داخلی درباره کلیات لایحه بودجه دولت رأی‌گیری به عمل می‌آید، چنانچه کلیات به تصویب مجلس برسد، نمایندگان می‌توانند حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز پیشنهادهای خود را به کمیسیون‌های  تخصصی تقدیم کنند. پس از انتشار گزارش شور دوم نیز کمیسیون‌های تخصصی و نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند تا پیشنهادهای خود را ثبت کنند، در صورتی که کلیات لایحه بودجه به تصویب مجلس نرسد، مراتب به دولت اعلام می‌شود تا حداکثر ظرف ۱۵ روز لایحه را اصلاح و به مجلس ارائه کند تا در صورت تصویب کلیات در مجلس، رسیدگی به جزئیات مطابق فرآیند این ماده انجام شود. این مدت با موافقت هیات رئیسه حداکثر تا مدت ۱۰ روز قابل تمدید است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، پیش از این جلساتی با حضور رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزرای نفت و اقتصاد درباره شاخص‌های ارزی و هدفمندی یارانه‌ها در کمیسیون تلفیق برگزار و توضیحاتی درباره کلیات ارائه شده بود. پس از این جلسات، در جلسه نهایی عصر دیروز در نشستی که برای رأی‌گیری کلیات بود، رئیس سازمان بودجه 20 دقیقه، مسؤولان دیوان محاسبات و مرکز پژوهش‌ها هر کدام 10 دقیقه و نمایندگانی از اتاق بازرگانی، تعاونی و اصناف نیز صحبت‌های خود را بیان کردند. در ادامه این نشست، 4 نماینده مخالف و 4 نماینده موافق نظرات خود را بیان کرده و در آخر 20 دقیقه دیگر نیز به رئیس سازمان برنامه و بودجه اختصاص یافت و سپس درباره کلیات لایحه بودجه 1401 رأی‌گیری شد. 

 

* تغییر سن بازنشستگی نیازمند قانون دائمی است

سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور با بیان اینکه بررسی جزئیات لایحه بودجه در مجلس حدود 3 هفته طول می‌کشد، گفت: با توجه به تغییراتی که در بودجه داشته‌ایم، اعم از حذف ارز ترجیحی و تغییر یارانه‌ها و همچنین تغییر ماهیت شکلی ردیف‌های بودجه صندوق پیشرفت و عدالت استانی باید به دقت جزئیات را بررسی کنیم تا تصمیمات به نفع مردم باشد. 

رحیم زارع در ادامه درباره حذف سن بازنشستگی از لایحه بودجه عنوان کرد: دولت این نظر را دارد که باید در این باره مانند دنیا باشیم و 60 سالگی کف سن بازنشستگی باشد و افراد بیشتر خدمت کنند که البته نمایندگان باید در این باره تصمیم بگیرند. وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا این اقدام با قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان تعارض ندارد، اظهار داشت: این سن بازنشستگی برای کسانی است که هنوز بازنشسته نشده‌اند. 

زارع در ادامه تأکید کرد: نکته قابل توجه این است که این تصمیم‌گیری در لایحه بودجه انجام شده و صرفا برای یک سال است و دردی از دولت دوا نمی‌کند از این رو باید یک قانون دائمی تدوین شود یا در برنامه توسعه این موضوع را مطرح کند تا قانون از جامعیت و شفافیت لازم برخوردار باشد. 

زارع با اشاره به طرح مباحثی درباره تورم و پایه پولی و سهم نفت افزود: ۴۰ درصد از سهم نفت برای صندوق توسعه است که دولت ۲۰ درصد آن را استقراض می‌کند، 5/14 درصد هم وزارت نفت و سهم دولت 5/45 درصد است. همچنین با توجه به اینکه تورم امسال بیش از ۴۹ درصد بود، نمایندگان دولت به ارائه توضیحاتی درباره راهکارهای کاهش تورم در سال آینده پرداختند.

گروه سیاسی: «از ما محافظت کنید»، این جدیدترین خواسته مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت سابق آمریکا از بایدن بود که مسؤولیت حفظ امنیت و سلامت مقاماتی که در ترور شهید سلیمانی نقش داشته‌اند را متوجه دولت مستقر آمریکا کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، تنها چند ساعت پس از سخنرانی رئیس‌جمهور در دومین سالگرد شهادت سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی و تاکید بر لزوم قصاص قاتلان این شهید، نخستین واکنش آمریکایی‌ها از زبان پمپئو شنیده شد. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی روز دوشنبه با اشاره به اینکه باید متجاوز و قاتل و جنایتکار اصلی، رئیس‌جمهور وقت آمریکا محاکمه شود، اظهار داشته بود: «اگر سازوکار محاکمه عادلانه ترامپ، پمپئو و دیگر جنایتکاران فراهم شد و در یک دادگاه عادلانه به این جنایت هولناک‌ آنها رسیدگی شد و به مجازات اعمال ننگین خود رسیدند فبها المراد، اگر نه شک نکنید به تمام دولتمردان آمریکایی می‌گویم دست انتقام از آستین امت بیرون خواهد آمد». ساعاتی پس از موضع رئیس‌جمهور کشورمان پمپئو، وزیر خارجه دولت سابق آمریکا در گفت‌وگویی با «شان هنیتی» مجری شناخته‌شده فاکس‌نیوز ضمن دفاع مجدد از اقدام تروریستی دولت آمریکا در 3 ژانویه 2020 و ترور فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران گفت: متاسفانه تهدیدهای زیادی در مناطق مختلف جهان (علیه آمریکا) وجود دارد و شما درباره تهدیداتی که از ایران نشأت می‌گیرد درست گفتید، این تهدیدات بی‌سابقه است، شما یک کشوری دارید که بزرگ‌ترین حامی تروریسم در جهان است و کشوری بسیار توانمند است، آنها می‌گویند می‌خواهند تک‌تک مسلمانان جهان را به کشتن رئیس‌جمهور ترامپ و من برانگیزانند، این کاری است که قبلا انجام نشده است و واقعا یک خطر و ریسک امنیتی است. پمپئو با بیان اینکه درباره عملکرد دولت سابق، من حتی یک چیز را هم درباره توصیه‌های انجام‌شده به رئیس‌جمهور عوض نمی‌کردم، گفت: ما در حال دفاع از ایالات‌متحده بودیم. قاسم سلیمانی به طور فعالانه در حال توطئه علیه آمریکا بود و ما اقدام نظامی قانونی(!) انجام دادیم تا مطمئن شویم که هیچ آمریکایی کشته نشود، این یک تصمیم خوب بود. وی در ادامه خطاب به دولت جو بایدن افزود: حالا رهبری سیاسی در آمریکا این مسؤولیت را دارد که تک‌تک آمریکایی‌ها را در قبال تهدیدات ایران امن نگه دارد. این را دیدید که رئیس‌جمهور رئیسی درباره این حرف‌ زده که رئیس‌جمهور ترامپ و من محاکمه شویم و اگر این کار عملی نشد، ما را ترور کنند، واقعا و عمیقا بی‌سابقه است و تیم رهبری سیاسی جو بایدن واقعا برای حفاظت از ترامپ و من مسؤولیت دارد. 

 

* سایه انتقام بر سر پمپئو

ترس وزیر خارجه ترامپ از انتقام ایران درباره عملیات ترور بغداد در حالی است که پیش از این نیز رسانه‌های آمریکایی خبر از تمدید حفاظت نامحدود از مایک پمپئو در مواجهه با احتمال انتقام ایران داده بودند. دی‌ماه سال گذشته بود که نشریه آمریکایی واشنگتن اگزماینر در گزارشی نوشته بود هراس اعضای دولت ترامپ از انتقام ایران موجب شده‌ محافظت از پمپئو پس از پایان دولت ترامپ به مدت نامحدود توسط سرویس امنیت دیپلماتیک ادامه یابد. این نشریه آمریکایی ادامه داده بود: کنگره در قالب بخشی از لایحه کلیات بودجه که به تازگی تصویب شد، مبلغی بالغ بر ۱۵ میلیون دلار به امر محافظت از مقامات اختصاص داد. در این مصوبه آمده است محافظت از آن دسته از مسؤولان ارشد وزارت خارجه که «به تشخیص وزیر خارجه و مشورت رئیس اطلاعات ملی... با تهدید جدی و باورپذیر از طرف یک قدرت خارجی مواجهند، مجاز است. این محافظت «در ابتدا به مدت حداکثر تا ۱۸۰ روز» تمدید می‌شود و برای دوره‌های متوالی ۶۰ روزه قابل تمدید است. در ادامه این گزارش آمده بود: انتظار می‌رود حفاظت از پمپئو نه ماه‌ها بلکه سال‌ها ادامه یابد. تمدید حفاظت با تکیه بر گزارش‌ها و تحلیل‌های اطلاعاتی درباره تمایل ایران نسبت به انتقام‌جویی به خاطر ترور ژنرال قاسم سلیمانی به دست آمریکا در ماه ژانویه ۲۰۲۰ صورت می‌گیرد. شخص پمپئو در این گزارش‌ها مورد اشاره قرار گرفته و تیم حفاظت از وی با توجه به این نگرانی‌ها بارها آشکارا تقویت شده است. تیم حفاظت پمپئو علنا از لحاظ تعداد و قابلیت‌ها تقویت شده است. سرویس امنیت دیپلماتیک طی سال جاری در جریان سفرهای خارجی پمپئو خواستار پشتیبانی فزاینده از طرف سرویس‌های امنیتی خارجی شده و معمولا از این پشتیبانی بهره‌مند شده است. 

 

* سوژه‌های انتقام ایران

هر چند کلیدواژه «انتقام» و گمانه‌زنی‌ها درباره انتقام ایران بیش از هر حادثه‌ای به ماجرای ترور شهید حاج‌قاسم سلیمانی در 3 ژانویه سال 2020 مربوط می‌شود اما بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی هم چندی پیش درخواست مشابهی از دولت جدید این رژیم داشته است. آذرماه سال جاری «تایمز اسرائیل» گزارش داده بود نتانیاهو با ارسال نامه‌ای به دفتر «نفتالی بنت» خواستار تمدید تدابیر فوق‌العاده امنیتی برای حفاظت از خود و اعضای خانواده‌اش شده است. نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی مدعی شده تهدیدها علیه او و خانواده‌اش ادامه دارد و بازیگران محلی یا خارجی ممکن است بخواهند آنها را هدف قرار دهند. نتانیاهو به‌شخصه تا ۲۰ سال بعد از ترک سمت نخست‌وزیری تحت حفاظت فیزیکی قرار خواهد داشت. رئیس دفتر نتانیاهو در نامه به بنت نوشته است: «تهدیدها علیه خانواده نخست‌وزیر سابق را تهدیدهایی که از طرف افراد متوهم مطرح می‌شوند در نظر نگیرید، چرا که قتل بعدی ممکن است دقیقا از جانب همین افراد اتفاق بیفتد». در این نامه، ضمن اشاره به فرمان عملیات‌های تروریستی که نتانیاهو علیه دانشمندان هسته‌ای ایران صادر کرده، ادعا شده ایران یا دیگر کشورهای دشمن رژیم صهیونیستی ممکن است به دنبال صدمه زدن به خانواده او باشند. در بخشی از نامه آمده است: «به دلیل ماهیت حساس عملیات‌هایی که نتانیاهو طی سال‌های گذشته دستور آن را علیه کشورهای دشمن صادر کرد، نوعی مجادله برای خونخواهی میان آن کشورها با او و خانواده‌اش در جریان است». 

رئیس دفتر نتانیاهو مدعی شده است: «چنین چیزهایی در مطالب فضای مجازی ایران هم ابراز می‌شود و در آنجا اعضای خانواده نتانیاهو به عنوان اهدافی برای ترور معرفی شده‌اند». نتانیاهو در دوران حضور در قدرت دستور ترور چندین دانشمند هسته‌ای ایران از جمله شهید دکتر «محسن فخری‌زاده» را صادر کرد. نتانیاهو پیش از ترور شهید فخری‌زاده در جریان یکی از کنفرانس‌های خود ۳ بار نام این دانشمند هسته‌ای و دفاعی کشورمان را بر زبان آورده بود. او گفته بود این اسم را به یاد داشته باشید: فخری‌زاده! لازم به ذکر است نتانیاهو پس از ترک قدرت با پافشاری در برابر ترک محل اقامت خود، با تهدید دادگاه، اقامتگاه نخست‌وزیری را ترک کرد.

عباس اسماعیل‌گل: طی ۲ سالی که از شهادت سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی می‌گذرد، فیلم‌های مستند بسیاری در وصف این شهید بزرگوار به تولید رسیده است؛ مستندهایی که هر کدام به زوایای مختلف عمر با‌برکت حاج‌قاسم پرداخته‌اند که اگر بخواهیم دسته‌بندی دقیق‌تری از موضوعات مستندهای تولیدی برای شهید سلیمانی ارائه دهیم، باید به 3 بخش اصلی اشاره کنیم. بخش نخست این مستندها به دستاوردهای نظامی و منطقه‌ای مهم سپهبد شهید سلیمانی برای کشورمان مربوط می‌شود که این نوع مستندها به لحاظ ارائه اطلاعات بکر و دست اول از جذابیت‌های خاصی برای مخاطبان برخوردار است اما بخش دوم از مستندها مربوط به ویژگی‌های بارز شخصیتی حاج‌قاسم است؛ خصوصیاتی که موجب شده است ایشان به چهره‌ای ملی و محبوب در تاریخ کشور بدل شود و طی این ۲ سال از ایشان بدرستی از سوی اقشار مختلف مردم به عنوان قهرمان ملی یاد می‌شود که از این میان می‌توان به ابعاد مختلفی چون نحوه مواجهه و رفتار حاج‌قاسم با فرزندان شهدای مدافع حرم و سخنان این شهید درباره اهمیت وحدت میان اقشار مختلف جامعه اشاره کرد که مستند‌سازان معمولا به این ابعاد بیشتر از سایر مسائل شخصیتی حاج‌قاسم پرداخته‌اند. 

در نهایت بخش سوم به مستندهایی که در وصف حاج‌قاسم ساخته شده است مربوط می‌شود؛ به روایت‌های مردمی از شهید سلیمانی که بخش عمده‌ای از این مستندها به حال و هوای مردم در مراسم‌های تشییع و بزرگداشت حاج‌قاسم پرداخته‌اند. 

به هر حال با گذشت 2 سال از شهادت حاج‌قاسم سلیمانی هنوز مستندسازان دست از کار برای این شهید بزرگوار نکشیده‌اند و سعی می‌کنند از زاویه ای جدید به ابعاد شخصیتی این شهید بپردازند. در جدیدترین این آثار، شاهد روایت سبک زندگی پنهان «حاج‌قاسم» در «پرواز یک و بیست دقیقه» به کارگردانی مهدی نقویان هستیم که در ادامه گزارشی از نشست خبری این مستند که با حضور کارگردان و حسین جودوی، پژوهشگر این اثر در محل موسسه مکتب حاج‌قاسم برگزار شد، از نظرتان می‌گذرد.

نشست خبری مستند «پرواز یک و بیست دقیقه» به کارگردانی مهدی نقویان با حضور این کارگردان و حسین جودوی، پژوهشگر این اثر در محل موسسه مکتب حاج‌قاسم برگزار شد. 

در ابتدای این نشست، مهدی نقویان، کارگردان این مستند گفت: تولید مستند «پرواز یک و بیست دقیقه» در چند ماه گذشته انجام شد اما استارت اولیه آن از نخستین سالگرد شهادت حاج قاسم‌ زده شد. در این مستند برای نخستین بار خانواده شهید جلوی دوربین آمده‌اند و همچنین دیگر دوستان وی برای نخستین‌بار روایت‌های ناگفته از شهید و زندگی وی ارائه می‌کنند. 

وی با اشاره به اینکه این مستند در ۷۵ دقیقه ساخته شده است، بیان کرد: بحث عظمت شهید و وجوه شخصیتی وی در این مستند روایت می‌شود و برای نخستین‌بار عکس‌ها و تصاویر دیده نشده حاج‌قاسم به نمایش گذاشته می‌شود. 

نقویان در پاسخ به این پرسش که چه برنامه‌ای برای بین‌المللی شدن این مستند در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری دارد، توضیح داد: بحث بین‌الملل را می‌توان از ابعاد مختلف مورد توجه قرار داد، این فیلم به بعد شخصیتی شهید می‌پردازد که یک مساله مهم است، چرا که خصوصیات اخلاقی حاج‌قاسم می‌تواند جنبه‌ای کاملا بین‌المللی داشته باشد. 

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: اسم فیلم از لحظه شهادت حاج‌قاسم گرفته شده است. هر چند پرواز کلمه کلیشه‌ای است اما نشان‌دهنده پرواز ابدی این شهید است. همچنین باید بگویم برخی از نامه‌های حاج‌قاسم برای نخستین‌بار در این مستند نمایش داده می‌شود؛ این نامه‌ها شامل نامه‌هایی است که شهید به همسر و یکی از دخترانش نوشته است. 

این کارگردان همچنین توضیح داد: کار اصلی حاج‌قاسم، نظامی و امنیتی بوده و یکسری از دوستان وی برای امنیت خود باید ناشناس باقی بمانند و ما نیز در این زمینه دقت کردیم تا چهره یا نام برخی افراد که در مصاحبه حضور دارند مشخص نشود. 

نقویان گفت: نخستین نمایش این مستند روز پنجشنبه ۱۶ دی‌ماه ساعت ۱۵ از شبکه یک و پخش بعدی آن جمعه ۱۷ دی‌ماه ساعت ۱۳ از شبکه ۳ خواهد بود. 

در ادامه نشست، دکتر حسین جودوی، پژوهشگر این پروژه توضیح داد: پیش از هر چیز باید خبر از راه‌اندازی مرکز اسناد و تاریخ شفاهی مکتب حاج‌قاسم بدهم، البته این مرکز ۳ ماه است که کار خود را آغاز کرده و اسناد و مدارک و مصاحبه‌های مختلفی را در راستای ابعاد مختلف شخصیتی حاج‌قاسم سلیمانی آماده کرده است. در بخش تاریخ شفاهی حاج‌قاسم نیز باید بگویم که زندگی وی از قبل از انقلاب تا زمان شهادت بسیار قابل توجه است و تمام این ابعاد و مراحل شناسایی شده و افرادی که می‌توانند درباره دوره‌های مختلف زندگی حاج‌قاسم حرف بزنند شناسایی شده‌اند، مستند «پرواز یک ‌و ‌بیست دقیقه» نیز در راستای ثبت و ضبط خاطرات از شهید سلیمانی تولید شده است. 

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود تاکید کرد: دشمن در خارج از کشور تمام تلاش خود را می‌کند تا از حاج‌قاسم شخصیت ترسناکی بسازد اما این مستند سبک زندگی پنهان شهید در خانواده را نشان می‌دهد و از این جهت بسیار تاثیرگذار است و مصاحبه‌هایی که در این مستند آمده است باعث شناخت بهتر وی در داخل و خارج از کشور می‌شود، به همین دلیل این احتمال هم وجود دارد که بزودی مستند مورد نظر به زبان‌های مختلف ترجمه شود. جودوی در پایان توضیح داد: افراد بسیاری هستند که می‌توانند درباره شهید حاج‌قاسم سلیمانی صحبت کنند. ما تمام این مصاحبه‌ها را به صورت مستند، کتاب و ویژه‌نامه آماده کرده‌ایم و تا سال آینده بخش عمده‌ای از آنها آماده استفاده می‌شود. 

***

پس از آنکه رسانه‌ها از سقوط یک بالگرد ارتش رژیم صهیونیستی و هلاکت ۲ افسر این رژیم خبر دادند، سخنگوی ارتش تل‌آویو ضمن انتقاد از رسانه‌ها برای انتشار سریع خبر بدون کسب مجوز از ارتش، احتمال حمله سایبری به بالگرد مذکور را رد نکرد. 

سرتیپ «ران کوخاو» سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی دیروز جزئیاتی درباره سقوط بالگرد نظامی این رژیم در دریای حیفا ارائه کرد. 

رسانه‌های عبری‌زبان شامگاه دوشنبه از سقوط یک بالگرد ارتش رژیم صهیونیستی با ۳ سرنشین در سواحل حیفا خبر دادند. 

بنا بر گزارش روزنامه عبری‌زبان «معاریو»، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی ابتدا به انتقاد از رسانه‌های عبری‌زبان پرداخت و «اعلام‌ زودهنگام» سقوط بالگرد ارتش از سوی منابع عبری‌زبان را بدون کسب مجوز انتشار محکوم کرد. 

ارتش رژیم صهیونیستی در نخستین ساعات سقوط بالگرد اطلاع‌رسانی درباره آن را ممنوع اعلام کرد اما ساعتی بعد، برخی رسانه‌های عبری‌ گزارش‌هایی درباره سقوط بالگرد منتشر کردند. 

کوخاو که با رادیو «103FM» گفت‌و‌گو می‌کرد، درباره علت سقوط بالگرد اظهار داشت: «ما عملا تا این لحظه پاسخ این سؤال را نمی‌دانیم. در ابتدای تحقیقات هستیم و تمام احتمالات مطرح است». 

وی اضافه کرد: «من همچنین گزارش‌هایی درباره مشاهده یک توپ آتشین دیدم و شاید این به معنای وجود نقص فنی در موتور یا چیز دیگری باشد اما پاسخ مطمئنی برای این چیزها ندارم. آنها بدون اینکه ارتباطی برقرار کنند، در آب سقوط کردند». 

کوخاو همچنین درباره احتمال سقوط بالگرد در پی یک حمله گفت: «ما تمام گزینه‌ها را بررسی می‌کنیم اما فکر نمی‌کنم این یک حمله بوده باشد». 

او در ادامه در پاسخ به احتمال حمله سایبری به بالگرد افزود: «این احتمال ضعیف است؛ اما من محتاط هستم، چرا که هنوز برای مشخص کردن این مساله زود است». 

دیروز زمانی که برخی منابع عبری بدون کسب مجوز از ارتش، خبر سقوط بالگرد نظامی این رژیم را منتشر کردند، ارتش رژیم صهیونیستی در بیانیه‌ای ناگزیر به تأیید خبر شد. 

ارتش تل‌آویو صبح دیروز در بیانیه‌ای تایید کرد در پی سقوط بالگرد، «ارز شخینی» معاون پایگاه هوایی «رامات دیوید» و «خن فوگل» از خلبانان ارتش این رژیم به هلاکت رسیده‌اند. 

این بیانیه در حالی صادر شد که منابع خبری گزارش دادند نیروهای نظامی اجازه نزدیک شدن ساکنان اراضی اشغالی به دریای حیفا را نمی‌دهند. 

بنا بر گزارش‌ها، علت این امر، جست‌و‌جو برای کشف لاشه‌های بالگرد ارتش رژیم صهیونیستی عنوان شد.

ثمانه اکوان: چند روز است با توجه به نزدیک شدن به سالگرد 6 ژانویه و حمله حامیان ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا و همچنین 20 ژانویه، یک سالگی دولت بایدن، شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌های آمریکا، صحبت از احتمال «جنگ داخلی» در این کشور می‌کنند. این همان مساله‌ای است که از زمان انتخابات سال 2020 و درگیری‌های بعد از آن به وفور در رسانه‌های آمریکایی دیده شده است. اما این مساله تا چه حد صحت دارد و آیا این اتفاق، حتی اگر در حد درگیری‌های خیابانی محدود باشد، می‌تواند برای جامعه آمریکایی هشدار‌دهنده و خطرناک باشد؟

حادثه 6 ژانویه و حمله حامیان و هواداران ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا، یکی از حوادث نادر در تاریخ ایالات متحده بود. پس از حمله انگلیسی‌ها به ساختمان کنگره و آتش زدن آن در جنگ سال 1812، هیچ نیروی خارجی و داخلی نتوانسته بود در قلب پایتخت آمریکا چنین هجمه‌ای به نماد دموکراسی این کشور داشته باشد. حادثه حمله به ساختمان کنگره در سال 2020 اما ریشه در حوادث مرتبط با انتخابات ریاست‌جمهوری داشت؛ انتخاباتی که حامیان ترامپ بر این عقیده‌اند با تقلب گسترده حزب دموکرات منجر به شکست ترامپ و رأی آوردن جو بایدن در این انتخابات شد. 

با وجود گذشت یک سال از زمانی که بایدن پا به کاخ سفید گذاشته و سکان هدایت ایالات متحده را در دست گرفته است، باز هم به نظر می‌رسد شکاف اجتماعی و سیاسی به وجود آمده در آمریکا، موضوع روز و اول در فضای سیاسی این کشور است. یک سال است کنگره آمریکا با ایجاد کمیته تحقیق حوادث 6 ژانویه در حال تلاش برای پیدا کردن اسناد متقن درباره دست داشتن ترامپ در آشو‌ب‌های روز 6 ژانویه است که بتواند از این طریق او را تحت تعقیب قضایی قرار داده و از صحنه سیاست این کشور برای همیشه خارج کند. این تلاش‌ها همچنان ادامه دارد و اضافه شدن بار سیاسی انتخابات کنگره در سال جدید میلادی نیز که می‌تواند تا حد زیادی سرنوشت دموکرات‌ها در عرصه انتخابات 2024 را مشخص کند، کار برای کنگره را سخت‌تر کرده است. این در شرایطی است که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد 31 درصد مردم آمریکا، یعنی یک‌سوم آنها همچنان اعتقاد دارند در انتخابات سال 2020 تقلب شده و دموکرات‌ها باید در این باره پاسخگو باشند. در این میان نباید از حکم‌های صادر‌شده علیه کسانی که در حادثه 6 ژانویه حضور داشتند نیز گذشت. این سؤال همچنان در افکار عمومی آمریکا و دنیا وجود دارد: چرا حکم‌های سنگین علیه این افراد صادر شد و اف‌بی‌آی و کنگره آمریکا هنوز هم به دنبال بازداشت گسترده افرادی هستند که در آن روز در مقابل ساختمان کنگره حضور داشته‌اند؟ گفته می‌شود اف بی‌آی گفته بود 2500 نفر در روز 6 ژانویه در حمله به ساختمان کنگره دست داشته‌اند که 700 نفر آنها شناسایی شده‌اند و شناسایی بقیه این افراد تا آخرین نفر آنها همچنان قرار است ادامه پیدا کند. 

نتایج تحقیقات کنگره هر چه باشد اما یک مساله همچنان در رأس مسائل اجتماعی آمریکا قرار دارد و هنوز چاره‌ای برای آن اندیشیده نشده است: آمریکا چطور می‌خواهد بر شکاف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به وجود آمده در این کشور غلبه کرده و جایگاه درستی در عرصه جهانی داشته باشد؟

 

*  شکاف اجتماعی در جامعه آمریکا

نگاهی به شکاف‌های موجود در جامعه آمریکا که منجر به 2 پاره شدن مردم این کشور در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2020 شد، نشان می‌دهد این اتفاقات می‌تواند در آینده بویژه در انتخابات کنگره در سال جاری میلادی و همچنین انتخابات سال 2024  ریاست‌جمهوری نمود بیشتری داشته و تاثیر شدیدتری بر افول جایگاه آمریکا در عرصه سیاست جهانی داشته باشد. جامعه آمریکایی از مدت‌ها پیش شاهد افزایش شکاف اجتماعی در میان مردم است. نژادپرستی ساختاری در این کشور که باعث می‌شود مردم عادی رودرروی یکدیگر قرار گرفته و دست به کشتار سیاه‌پوستان یا سایر اقلیت‌های نژادی بزنند بر میزان شکاف‌های اجتماعی در جامعه آمریکایی افزوده‌ است. «کارِن»ها که به‌عنوان افرادی شناخته می‌شوند که دیدگاه‌های نژادپرستی داشته و در خیابان با اقلیت‌های نژادی درگیر می‌شوند، روزبه‌روز در جامعه آمریکا بیشتر می‌شوند و همزمان افزایش نفرت ‌نژادی نسبت ‌به آسیایی‌تبارها که حاصل دشمن‌سازی از چینی‌ها توسط ترامپ در جریان کرونا است، هر روز ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گیرد. سیاه‌پوستانی که در جنبش «جان ‌سیاهان اهمیت دارد» و در ماجرای حوادث مرتبط با قتل جورج فلوید در سال‌های 2019 و 2020 میلادی نتوانستند به اصلاحات لازم در سیستم انتظامی و پلیس آمریکا دست پیدا کنند، این روزها بیشتر از هر زمان دیگری نسبت ‌به آینده و سرنوشت خود در جامعه آمریکایی نگرانی دارند. بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها ۴۸ درصد سیاهان به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ اصلاحاتی در جامعه آمریکا برای احقاق حقوق آنها صورت نمی‌گیرد و امیدی به آینده ندارند. جامعه آمریکایی تا حدی پیش رفته که بر سر مساله ساده‌ای مانند ویروس کرونا، ماسک زدن یا تزریق واکسن به یک نتیجه نهایی و قابل‌اطمینان دست پیدا نمی‌کند و مردم در کف خیابان‌ها به ‌همین دلایل به جان هم افتاده یا در مواردی، به روی ‌هم اسلحه می‌کشند. 

بزرگ‌ترین دلایل اجتماعی‌ای که باعث ایجاد شکاف بین مردم آمریکا شده ‌است، براساس آخرین نظرسنجی مؤسسه پیو، سیاست‌های مرتبط با حمل اسلحه، رفتار با اقلیت‌های نژادی و مسائل جدید دیگری مانند حفاظت از محیط‌زیست و تغییرات آب‌وهوایی و همچنین مساله بحران مهاجران است. در هیچ کدام از این مسائل، مردم آمریکا با یکدیگر اشتراک نظر ندارند و میزان شکاف اجتماعی و اختلاف نظرها به‌ صورت میانگین حدود ۴۰ درصد برآورد شده‌ است. 

 

* کرونا و افزایش شکاف اقتصادی

زمانی ‌که کار به مسائل اقتصادی می‌کشد، وضعیت از این نیز بحرانی‌تر می‌شود. در ۱۲ سال پیش مردم آمریکا و تعدادی از فعالان جنبش‌های مدنی در اعتراض به وضعیت اقتصادی و سیستم سرمایه‌داری «جنبش تسخیر وال‌استریت» را راه‌اندازی کردند. این جنبش اما به هر ترتیب ممکن سرکوب و به فراموشی سپرده شد و در نهایت در انتخابات سال 20۲۰ سر از کمپین انتخاباتی «برنی سندرز» درآورد. ماجرای کرونا و قرنطینه‌های پی‌درپی باعث افزایش ثروت سرمایه‌داران بزرگ و ثروتمندان یک‌درصدی آمریکا شد و شکاف اقتصادی در این کشور را گسترده‌تر کرد. با وجود اینکه دولت بایدن تلاش داشت با لایحه تأمین منابع نوسازی زیرساخت‌های آمریکا و همچنین لایحه جدید 7/1 تریلیون دلاری برای تأمین منابع بهداشت و سلامت مردم، این شکاف اقتصادی را تا حد زیادی پر کند، لایحه دوم در کنگره به تصویب نرسید و امیدها در این باره را به ناامیدی تبدیل کرد. بحران کرونا نشان داد جامعه آمریکایی در قبال قشر ضعیف بشدت بی‌رحم است و این شکاف اقتصادی سال‌های آینده با بحران افزایش تورم و بحران در چرخه توزیع کالاها گسترده‌تر نیز خواهد شد. 

 

* بحران‌های پیاپی سیاسی

زمانی ‌که کار به بحران‌های سیاسی می‌کشد، مساله از تمام شکاف‌های دیگر جدی‌تر می‌شود، زیرا نشان داده شده ‌است کار می‌تواند مانند حادثه ۶ ژانویه به خشونتی تمام‌عیار علیه نمادهای دموکراسی در آمریکا تبدیل شود. تلاش دموکرات‌ها برای انداختن بار مسؤولیت حادثه ۶ ژانویه بر دوش ترامپ، تاکنون با نتیجه دلخواه آنها همراه نبوده ‌است. از این ‌پس با توجه به ‌احتمال نامزدی دوباره ترامپ برای انتخابات سال 2024 به ‌نظر می‌رسد شرایط از این بدتر نیز شود. هم‌اینک جمهوری‌خواهان به این نتیجه رسیده‌اند باید با محدود کردن حق رأی مردم بویژه اقلیت‌های نژادی، سکان سیاست آمریکا را در دست بگیرند. قوانینی که آنها در مجالس ایالتی تصویب کرده‌اند باعث تغییر قوانین رأی دادن در ۳۳ ایالت آمریکا شده ‌است. دموکرات‌ها در مقابل سعی دارند این کار را با ایجاد پرونده برای ترامپ و تلاش برای کاندیدا نشدن او در انتخابات آینده جبران کنند که البته به ‌نظر نمی‌رسد نقشه‌های‌شان به ‌جایی برسد. 

تمام این شکاف‌ها که منجر به بی‌اعتمادی شدید مردم به سیستم سیاسی آمریکا شده ‌است، در نهایت می‌تواند خود را در بحران‌های اقتصادی و اجتماعی یا انتخابات بعدی سیاسی آمریکا به نمایش بگذارد. اگر چه رسانه‌های آمریکایی سعی می‌کنند از بیان حقایق درباره شکاف سیاسی در جامعه آمریکا خودداری کنند اما نخستین سالگرد حادثه ۶ ژانویه با پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌های آمریکایی مواجه شده که در آن هشتگ «جنگ داخلی» بشدت پررنگ است. شاید جنگ داخلی در آمریکا مانند سایر جنگ‌های داخلی در کشورهای دیگر نباشد و به جنگی تمام‌عیار تبدیل نشود اما همین ‌که عده‌ای از مردم اسلحه به دست در میان تظاهرات کنندگان گروه مقابل حضور پیدا کنند و درگیری اندکی با تلفات کم نیز صورت بگیرد، می‌تواند دموکراسی آمریکایی را بشدت زیر سؤال برده و جایگاه آمریکا در جهان را به‌سرعت به سمت افول ببرد. جنگ بعدی در جامعه آمریکایی شاید بر سر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری نباشد اما درگیری‌های رخ‌داده در خیابان‌های ایالت‌های مختلف آمریکا بر سر مسائلی چون ماسک، واکسن کرونا، خشونت‌های پلیس علیه سیاه‌پوستان و اقلیت‌های نژادی و حمله به آسیایی‌تبارها نشان می‌دهد جنگ داخلی از هم‌اینک یا حتی از سالیان پیش آغاز شده و بحران بعدی در عرصه اقتصادی یا سیاسی آمریکا می‌تواند این شعله‌های کوچک را به یک آتش بزرگ تبدیل کند.