گروه اجتماعی: روند تخریب ساختمان‌هایی که در حریم رودخانه کرج قرار دارند، روز گذشته با تخریب ساختمان وزارت نیرو پیگیری شد. 

به گزارش «وطن‌‌امروز»، پس از آنکه رئیس دستگاه قضا در جلسه شورای عالی حفظ حقوق بیت‌المال دستوراتی را برای مقابله همه‌جانبه و بدون اغماض با متجاوزان و متعدیان به اراضی ملی و منابع طبیعی صادر کرد، روند تخریب بناهای حریم رودخانه کرج آغاز شد که نخستین مورد مربوط به ساختمان قدیمی قوه‌ قضائیه بود. 

پس از آن حسین فاضلی‌هریکندی، رئیس کل دادگستری البرز در گفت‌وگو با «وطن امروز» اظهار داشت: «423 متصرف حقیقی و حقوقی را با 600 ساختمان در بستر رودخانه شناسایی کرده‌ایم. از این تعداد، 19 ساختمان متعلق به 16 دستگاه دولتی است... ساختمان وزارت نیرو دومین ساختمانی است که در این مسیر تخریب می‌شود».

بر همین اساس، روز گذشته (شنبه) روند تخریب ساختمان وزارت نیرو آغاز شد. مسعود غیاثی، مدیر اجرایی مهندسی رودخانه‌های شرکت آب منطقه‌ای البرز دیروز در این باره اظهار داشت: برای تخریب این ساختمان در محل مستقر هستیم و پیش‌بینی می‌شود این محدوده تا ۲ روز آینده آزادسازی شود. 

به گفته وی، در رودخانه کرج ۲۰ ملک منسوب به ادارات دولتی و سایر ارگان‌هاست که همه آنها باید تا ۲۰ بهمن‌ماه برای عقب‌نشینی اقدام کنند.

 

* بناهای متصرف ۲ بار اخطار گرفته‌اند

تعیین ضرب‌الاجل چند روزه برای عقب‌نشینی بناهای حریم رودخانه کرج در حالی است که متصرفان تاکنون ۲ بار اخطار برای رفع تصرف دریافت کرده‌اند. 

بنا به گفته رئیس کل دادگستری البرز، «قبلا یک نوبت اخطار به افراد حقیقی و حقوقی که ساختمان‌های آنها در حریم رودخانه قرار دارد داده‌ بودیم و بتازگی نیز اخطار مجدد صادر کرده‌ایم. انتظار می‌رود این دستگاه‌ها و دیگر افراد حقیقی و غیرحاکمیتی به عزم قوه قضائیه و خواست عمومی توجه کنند». 

حسین فاضلی‌‌هریکندی اظهار داشت: انتظار می‌رود این نهادها و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی به عزم قوه قضائیه و خواست عمومی توجه کنند و تعامل و همراهی لازم را برای آزادسازی حریم رودخانه داشته باشند. 

وی افزود: برای اجرای بهتر دستور ریاست محترم قوه قضائیه، کمیته اجرایی آزادسازی حریم رودخانه را در دادگستری البرز تشکیل داده‌ایم که دستگاه‌های مختلف از جمله شرکت آب، نیروی انتظامی، منابع طبیعی، محیط‌زیست و دیگران با این کمیته در تعاملند. 

 

* تصرف حریم رودخانه و تهدیدات زیست‌محیطی

ساختمان‌هایی که به حریم رود تجاوز کرده‌اند، در حدفاصل بیلقان تا پایین‌دست سد امیرکبیر، تهدید جدی برای سلامت آب شرب تهرانی‌ها و کرجی‌ها هستند و همچنین مخاطرات زیست‌محیطی به همراه دارند. 

رئیس کل دادگستری البرز در این باره گفت: مطابق دستور ریاست محترم قوه قضائیه، استعلام سازمان محیط‌زیست را درباره وضعیت ساخت‌وسازهای حریم رود دریافت کردیم. در این استعلام‌ها مشخص شد نبود شبکه فاضلاب در این محدوده، موجب ورود فاضلاب به رودخانه می‌شود که مشکلات زیست‌محیطی به همراه دارد. نکته قابل توجه اینکه آب شرب بخشی از تهران و کرج از همین منطقه تامین می‌شود. نظر محیط‌زیست این است که ساماندهی و رفع تصرف باید با قاطعیت دنبال شود. 

وی ادامه داد: گذشته از اینکه این مسیر، مجرای آب و سیلاب است، می‌تواند برای ساکنان در این ساختمان‌ها مخاطره‌آمیز باشد. 

 

* تصرفات تبدیل به تفرجگاه عمومی می‌شود

مطابق هماهنگی‌هایی که با شهرداری کرج انجام شده، قرار است پس از تخریب ساختمان‌های حریم رودخانه، بخش‌هایی از آن با رعایت ملاحظات ایمنی و زیست‌محیطی برای استفاده عموم در نظر گرفته شود. 

فاضلی‌هریکندی در این باره گفت: بسیار مهم است که مردم عزیز ما طعم اجرای عدالت در این زمینه را بچشند و از مزایای عمومی آن بهره‌مند شوند، چرا که این اراضی در اصل متعلق به مردم و جزو بیت‌المال است. قرارگاه صیانت از بیت‌المال دادگستری البرز طرح ساماندهی رودخانه کرج را مطابق قوانین و ضوابط مرتبط از جمله «توزیع عادلانه آب» از مدت‌ها قبل تدوین کرده و یک حد 10 تا 30 متری را به عنوان حریم رود در نظر گرفته است. هر بنایی خارج از این چارچوب باید تخریب شود تا زمینه استفاده عمومی فراهم شود. 

وی تصریح کرد: اقدام قاطع دستگاه قضا در تخریب ساختمان متعلق به این قوه نشان داد قانون حرف اول و آخر را می‌زند. پیام اول این است که قوه‌ قضائیه قانونمندی و التزام به قانون را نشان داد و در این مسیر از خودش آغاز کرد. پیام دوم هم این است که این قوه عزم و اراده جدی برای اجرای قوانین به منظور صیانت از حقوق عامه دارد. 

 

* تعارف و ملاحظه در کار نیست

تخریب و قلع و قمع بناهای متصرف بدون هیچ ملاحظه و تعارف با اشخاص حقیقی و حقوقی ادامه خواهد یافت. 

رئیس کل دادگستری البرز با اشاره به برخی مقاومت‌ها برای تخریب نکردن ساختمان وزارت نیرو اظهار داشت: برخی افراد تاکید داشتند ساختمان وزارت نیرو برای انجام امور وظیفه‌ای و مسؤولیتی این مجموعه است اما بررسی‌‌های ما نشان داد این ساختمان ارتباطی به انجام وظیفه و مسؤولیت ندارد و باید تخریب شود. بنابراین در این مسیر، هیچ بهانه غیرکارشناسی پذیرفته نیست. 

فاضلی‌هریکندی ادامه داد: تاکید ریاست محترم دستگاه قضا این بود که روند تخریب‌ ساختمان‌های این مسیر با بنای متعلق به قوه‌قضائیه آغاز شود. ایشان تاکید داشتند ما از خودمان شروع می‌کنیم و بعد برای اجرای قانون سراغ دیگران می‌رویم، چرا که اینگونه، هم پایبندی خودمان به قانون را اثبات کرده‌ایم و هم قاطعیت و صلابت دستگاه قضا برای برخورد با همه متصرفان را نشان داده‌ایم. 

وی تصریح کرد: البته کل فضای همه ساختمان‌ها مشمول تخریب نمی‌شود و فقط بخش‌هایی از ساخت‌وسازها که در حریم رودخانه واقع شده است باید تخریب شود. در مواردی کل ساختمان و در مواردی بخشی از ساختمان به حریم رود تجاوز کرده است. 

ضرورت توجه به خودمراقبتی برای پیشگیری از شیوع گسترده اُمیکرون و عبور از پیک ششم در حالی است که رئیس‌جمهور دیروز در ستاد ملی مقابله با کرونا تاکید کرد: ستادهای استانی این اختیار را دارند که در شرایط خاص محدودیت‌ها را اعمال کنند. طبق گزارش های موجود روند بستری مبتلایان به کرونا با سویه جدید اُمیکرون در 27 استان صعودی شده است.

روابط عمومی وزارت بهداشت دیروز اعلام کرد: در شبانه‌روز گذشته ۱۱هزار و ۷۳۱ بیمار جدید مبتلا به کرونا در کشور شناسایی شدند و متاسفانه ۲۴ بیمار نیز جان خود را از دست دادند. بر این اساس از ظهر روز جمعه تا ظهر روز شنبه، ۱۱ هزار و ۷۳۱ بیمار جدید مبتلا به «کووید‌-19» در کشور شناسایی شدند که ۷۵۴ نفر از آنها بستری شدند. متاسفانه در این مدت، ۲۴ بیمار «کووید‌-19» هم جان خود را از دست دادند تا مجموع جان‌باختگان این بیماری در کشور به ۱۳۲ هزار و ۳۸۰ نفر برسد. خوشبختانه تاکنون ۶ میلیون و ۹۸ هزار و ۶۷۵ نفر از بیماران کرونایی بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. یکهزار و ۳۶۲ نفر از بیماران مبتلا به «کووید‌-19» هم در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت نظر قرار دارند. گفتنی است در حال حاضر ۷ شهرستان در وضعیت قرمز، ۴۳ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۲۱۷ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۸۱ شهرستان در وضعیت آبی بیماری «کووید-19» قرار دارند. از طرفی آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد تاکنون ۱۶ میلیون و ۴۴۱ هزار نفر در کشور موفق به دریافت ۳ دوز واکسن کرونا شده‌اند. همچنین تاکنون ۶۰ میلیون و ۶۴۰ هزار و ۴۹۸ نفر دوز اول، ۵۳ میلیون و ۹۶۱ هزار و ۹۹۸ نفر دوز دوم و ۱۶ میلیون و ۴۴۱ هزار و ۹۸۱ نفر دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند. بر اساس این گزارش، مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۱۳۱ میلیون و ۴۴ هزار و ۴۷۷ دوز رسید. 

 

* بیم از اُمیکرون

برخلاف تصور جهانی مبنی بر خفیف بودن سویه اُمیکرون اما اکنون بر اساس مستندات علمی اعلام شده است بستری و مرگ ناشی از اُمیکرون در برخی کشورها حتی بیش از سویه دلتا گزارش شده است. موج اُمیکرون در آمریکا عدد مرگ روزانه را به ۳۸۹۵ رساند در حالی که بیشترین مرگ ثبت‌شده آمریکا در شیوع دلتا ۳۴۱۸ نفر بود. بر اساس برآوردها، قله مرگ ناشی از اُمیکرون در آمریکا بلندتر از دلتا بوده و همچنان در حال افزایش است. همچنین قله بستری اُمیکرون در آمریکا 1.5 برابر بستری دلتا برآورد شده است. همچنین قله مرگ روزانه اُمیکرون در دانمارک و ایتالیا ۸ برابر بلندتر از دلتا است. در عین حال قله بستری اُمیکرون در دانمارک 6.5 برابر دلتا و در حال افزایش بوده و در ایتالیا نیز 4.5 برابر دلتا و در حال افزایش است. علاوه بر این در کانادا، سوییس و فرانسه قله مرگ اُمیکرون ۴ برابر دلتا برآورد شده است. قله بستری اُمیکرون نیز نسبت به بستری دلتا به ترتیب در کانادا 4.5 برابر، در سوییس2.2 برابر و در فرانسه 2.6 برابر دلتا و در حال افزایش است. در استرالیا نیز قله مرگ روزانه اُمیکرون 3.3 برابر و در سوئد نیز ۲ برابر دلتا گزارش شده است. همچنین قله بستری اُمیکرون در استرالیا 3.5 برابر بستری دلتا و در سوئد ۵ برابر دلتا و در حال افزایش است. 

 

* روند صعودی بستری‌های کرونا در اغلب استان‌های کشور

صدویکمین هفته همه‌گیری کرونا در کشور با شروع پیک ششم با سویه اُمیکرون آغاز شد و موجب شد 7 شهر کشور در وضعیت قرمز قرار گیرند؛ حالا در ابتدای این پیک، دیگر از ثبت استان‌های بدون فوتی خبری نیست و افزایش مشهود موارد بستری هم در برخی استان‌های کشور گزارش شده است؛ افزایشی که می‌تواند پیام‌آور روند صعودی آمار مرگ‌های کرونایی هم باشد. این بیماری طی روزهای‌ اخیر به سرعت ۷ شهر کشور را در وضعیت قرمز، ۴۳ شهر را در وضعیت نارنجی و ۲۱۷ شهر را در وضعیت زرد کرونایی قرار داد. این در حالی است که طبق آخرین آمار وزارت بهداشت نزدیک به ۶ میلیون نفر از افراد واجد شرایط، برای تزریق واکسن مراجعه نکرده‌اند. همچنین نزدیک به 6.5 تا ۷ میلیون نفر هم نوبت اول را تزریق کرده‌اند اما برای تزریق نوبت دوم در موعد مقرر مراجعه نکرده‌اند. بنابراین تاخیر در تزریق واکسن نیز می‌تواند به افزایش شیوع کرونا کمک کند. 

 

* سویه‌ای بدتر از اُمیکرون کمین کرده است

اگرچه برخی کارشناسان بهداشت تئوری‌هایی مطرح کردند مبنی بر اینکه سویه اُمیکرون چشم‌اندازی برای پایان همه‌گیری است اما مقامات سازمان جهانی بهداشت (WHO) به‌ طور علنی گفته‌اند که انتظار دارند سویه‌ای جدید بعد از اُمیکرون ظاهر شود که قدرت انتقال بیشتری نسبت به سویه‌های قبلی دارد. 

 

* تا ۸۰ درصد موارد اُمیکرون بدون علامت است

عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا گفت: اُمیکرون تا ۸۰ درصد موارد بدون علامت و علائم آن شبیه سرماخوردگی است. پیام طبرسی اظهار داشت: از اول هفته گذشته سیر صعودی آغاز شد به طوری که شنبه را با ۵ هزار نفر شروع کردیم و پنجشنبه به ۱۶ هزار و ۷۰۰ نفر مبتلا رسیدیم. طبرسی با عنوان این مطلب که این آمار همچنان افزایش خواهد یافت، افزود: اُمیکرون تا ۸۰ درصد ممکن است بدون علامت باشد. وی افزود: این تعداد افرادی که شناسایی شده‌اند، کسانی هستند که تست داده‌اند.

***

زهرا فریدزادگان: اقتصاد ایران طی یک دهه اخیر تورم مزمنی را تجربه کرده و به رغم اینکه دولت‌های گذشته کنترل نرخ تورم و مقابله با افزایش بی‌رویه قیمت‌ها را در رأس سیاست‌گذاری‌های اقتصادی خود قرار داده بودند اما طبق آمارهای رسمی، نرخ تورم تا پایان دولت دوازدهم همچنان با شتاب زیادی افزایش می‌یافت. با روی کار آمدن دولت سیزدهم مقابله با افزایش نرخ تورم مهم‌ترین دغدغه دولتمردان اعلام شد و دولت هم کاهش نرخ تورم را در دستور کار خود قرار داد. بر این اساس و طی آخرین آمار منتشرشده از نرخ تورم، شتاب نرخ تورم روند کاهشی داشته است. 

طبق جدیدترین آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه دی‌ماه ١٤٠٠ برای خانوارهای کشور به 42.4 درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل یک واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. نرخ تورم نقطه‌ به نقطه ماهانه نیز در دی‌ماه ١٤٠٠ به عدد 35.9 درصد رسیده است، یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 35.9 درصد بیشتر از دی ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب 41.8 درصد و 45.8 درصد است که برای خانوارهای شهری 0.9 واحد درصد کاهش و برای خانوارهای روستایی 1.2 واحد درصد کاهش داشته است. 

 

* کاهش شتاب تورم

وزیر امور اقتصادی و دارایی روز جمعه و در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه با بیان اینکه دولت سیزدهم در حال تلاش برای کم کردن فاصله طبقاتی، مبارزه با فرار مالیاتی و افزایش پرداخت وام‌های قرض‌الحسنه است، تاکید کرد: شتاب تورم نسبت به ماه‌های گذشته کاهش یافته و کاهش تورم در ماه‌های آتی نیز استمرار خواهد داشت. تورم ماهانه از حدود ۳درصد در پایان دولت قبل در ماه‌های اخیر به حدود ۲ درصد کاهش یافته است. تورم سال آینده به طور ملموس کمتر از امسال و از سال‌های ۱۴۰۲ به سطح بهتری خواهد رسید. 

سید احسان خاندوزی گفت: تورم کنونی بالا و نامطلوب است اما در صورت استمرار سیاست دولت، تورم به رقم قابل قبولی کاهش خواهد یافت. نباید توجیه‌گر وضع موجود باشیم و با تلاش مسؤولان شاخص‌ها در حال بهبود است اما وضعیت راضی‌کننده نیست. 

با توجه به گفته‌های وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره کاهش شتاب تورم، اکنون این سوال مطرح است که دولت چگونه و از چه راهی توانسته در این مدت کوتاه، روند تورم را نزولی کند و آیا امیدی به تداوم آن وجود دارد؟

 

* چگونگی کاهش شتاب رشد تورم

تورم به عنوان یکی از چالش‌های مهم حال حاضر اقتصاد کشور، نشأت گرفته از کسری بودجه، چاپ پول و افزایش نقدینگی و پایه پولی کشور، نوسانات نرخ ارز، افزایش تقاضا و انتظارات تورمی جامعه است که در بستر زمان زمینه افزایش نرخ تورم را رقم‌ زده است اما باید گفت دلایل و عوامل تاثیرگذار بر تورم هر چه باشد، تأثیرات مخربی بر زندگی اقشار مختلف جامعه دارد؛ علاوه بر اینکه بخش‌های اقتصادی کشور هم خواه ناخواه تحت‌الشعاع تورم بالا آسیب‌‌های زیادی را متحمل می‌شوند. 

بدیهی است با وجود عزم جدی دولت سیزدهم برای کاهش نرخ تورم، نباید انتظار داشت نرخ تورم به سرعت و در کوتاه‌مدت کاهش پیدا کند. هر چند کاهش شتاب تورم در چند ماه اخیر می‌تواند نوید‌بخش مسیر درستی باشد که تیم اقتصادی دولت برای کاهش نرخ تورم در پیش گرفته است. 

دولت سیزدهم فعالیت خود را زمانی آغاز کرد که حجم بالایی از نقدینگی در اقتصاد وجود داشت و رشد آن نیز شتابان بود. حجم نقدینگی در پایان مردادماه ۱۴۰۰، یعنی در آستانه شروع به کار دولت به رقم ۳۹۲ هزار میلیارد تومان رسید که در مقایسه با مرداد ۱۳۹۹ معادل‌ 39.1‌ درصد رشد داشت. سال گذشته در ماه مرداد میزان نقدینگی حدود ۲۸۱ هزار میلیارد تومان بود. براساس آخرین گزارش بانک مرکزی، در صورت عدم لحاظ پوشش آماری، رشد نقدینگی در پایان مهرماه ۱۴۰۰ نسبت به پایان سال ۱۳۹۹ معادل 19.3 درصد و در 12 ماهه منتهی به مهرماه ۱۴۰۰ معادل 40.1 درصد بوده است. 

رشد پایه پولی نیز در 12 ماهه منتهی به مهرماه ۱۴۰۰ به 36.4 درصد رسید. مضاف بر اینکه پایه پولی در پایان مهرماه ۱۴۰۰ نسبت به پایان سال ۱۳۹۹، رشدی معادل 15.5 درصد داشته که در مقایسه با رشد متغیر مذکور در دوره مشابه سال قبل (10.1 درصد) به میزان 5.4 واحد درصد افزایش یافته است. اگر چه هنوز روند رشد نقدینگی و پایه پولی ادامه دارد اما با این حال نتیجه اقدامات دولت در زمینه جبران غیرتورمی کسری بودجه می‌تواند شتاب رشد نقدینگی و کاهشی شدن تورم نقطه به نقطه را باعث شود.

 

* دستاورد 100 روزه

برآوردها نشان می‌دهد در 100 روز نخست روی کار آمدن دولت فعلی، تورم نقطه به نقطه روند کاهشی به خود گرفت. البته این رخداد در اقتصاد کلان کشور بیش از اقتصاد خرد نمایان است و طبیعی است که در زندگی مردم چندان ملموس نباشد. 

شکی نیست کاهشی شدن روند تورم، دستاورد قابل توجهی در شرایط کنونی کشور است که با توجه به اهداف دولت برای رساندن تورم به ۱۵ درصد و سپس تک‌رقمی کردن آن در چند سال آینده، تحقق وعده‌های دولت را نوید می‌دهد. 

البته ناگفته نماند با وجود این کاهش هنوز انتظارات تورمی در جامعه بالاست. مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم داده است تا نرخ رشد تورم از آنچه واقعا در اقتصاد وجود دارد بالاتر باشد. در واقع تورم انتظاری باعث شده است کاهش تورم نقطه به نقطه به چشم نیاید یا کم‌اثر دانسته شود. 

با توجه به آنچه گفته شد ضروری است دولت در کنار مجموعه‌ای از اقدامات و دستور کارهایی که در برنامه دارد و بر شاخص‌ها و عوامل مختلف اقتصادی تمرکز کرده است، موضوع تورم انتظاری را نیز که بیشتر ناشی از فضای روانی و فرهنگی و سیاسی جامعه است در کانون توجه خود قرار دهد. البته ذکر این نکته ضروری است که کاهش تورم هرگز به معنای ارزان شدن کالاها نیست، بلکه به معنای کمتر گران شدن آنهاست. اگر تا قبل از آن کالایی به طور ماهانه، سالانه، یا به صورت نقطه‌ای به میزان مشخصی گران می‌شد با کاهش تورم، درصد گرانی آن کمتر خواهد شد. 

با این حال این را هم نباید از نظر دور داشت که روند کاهشی نرخ تورم اتفاق بزرگی در اقتصاد کشور به شمار می‌رود. تا جایی که این امیدواری وجود دارد که میزان گرانی کالاها در آینده باز هم کمتر خواهد شد. 

 

* ثبات نرخ ارز و کاهش تورم

کارشناسان درباره کاهش شتاب تورم اظهارنظرهای متفاوتی کرده‌اند. عده‌ای بر این باورند که تورم را با همان عواملی که موجب افزایش آن شده می‌توان کنترل کرد؛ برای مثال نوسانات نرخ ارز یکی از عوامل تاثیرگذار بر نرخ تورم است، بنابراین با کنترل نوسانات نرخ ارز، نرخ تورم نیز کنترل می‌شود. با توجه به اینکه دلار مهرماه سال جاری در کانال ۲۶ هزار تومان نوسان داشت و در آذرماه با نوسان بسیار کمی وارد کانال ۲۷ هزار تومانی شد، بنابراین نرخ تورم تاثیرپذیر از ارز نیز نوسان چندانی را تجربه نکرد. 

شاید این سوال مطرح شود: در حالی که اکنون نرخ دلار در کانال ۲۸ هزار تومان قرار دارد، چگونه نرخ تورم روند کاهشی داشته است؟ در پاسخ به این پرسش کارشناسان می‌گویند در این شرایط موضوع این نیست که قیمت کنونی دلار بالا است یا پایین، بلکه مساله این است که کنترل بازار ارز و جلوگیری از نوسانات شدید آن در مهرماه به کاهشی شدن نرخ تورم کمک کرده است. اگر دلار در این ماه وارد کانال‌های قیمتی بالاتر می‌شد بدون‌شک بر نرخ تورم اثر منفی می‌گذاشت. پس می‌توان گفت در زمینه کنترل بازار ارز نیز بانک مرکزی در این مدت تقریبا خوب عمل کرده و همین عامل در کاهش تورم اثرگذار بوده است. 

در این راستا شکی نیست که با آزاد شدن دارایی‌های ایران در کشورهایی مانند کره‌جنوبی و... زمینه برای تک‌رقمی شدن تورم هم فراهم خواهد شد. 

 

* پولی نکردن کسری بودجه

در کنار تاثیر نرخ ارز بر نرخ تورم، کسری بودجه، چاپ پول و افزایش نقدینگی و پایه پولی کشور نیز از مهم‌ترین عوامل رشد تورم است. کسری بودجه در چند سال اخیر جزو لاینفک بودجه‌های سالانه بوده است یا به عبارتی دخل و خرج دولت با هم هماهنگ نبوده است. 

بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۰، در سال جاری کل درآمدهای دولت ۴۵۴۸ هزار میلیارد ریال برآورد شده است. در بخش هزینه‌ها نیز دولت قرار است در سال جاری ۹۱۸۹ هزار میلیارد ریال هزینه کند. مهم‌ترین هزینه‌های دولت در این بخش عبارت است از پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان و کارمندان دولت، پرداخت یارانه و کمک به صندوق‌های بازنشستگی و به طور کلی کمک به بهبود رفاه اجتماعی. مقایسه درآمدها و هزینه‌ها نشان می‌دهد تراز عملیاتی سال جاری منفی ۴۶۴۱ هزار میلیارد ریال است. این، یعنی کسری بودجه که جبران آن از راه استقراض یا چاپ پول تورم‌زا خواهد بود. در اصطلاح به جبران کسری بودجه از راه چاپ پول «پولی کردن کسری بودجه» گفته می‌شود که بشدت تورم را افزایش می‌دهد. دولت سیزدهم با اشراف به این موضوع از پولی کردن کسری بودجه خودداری کرده و همین امر بر نرخ تورم تاثیرگذار بوده است. 

چندی پیش سید مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته بود: دولت سیزدهم وارث بدهی‌های زیاد به بانک مرکزی، بانک‌ها، تأمین اجتماعی و صندوق توسعه ملی است که نتیجه وجود یک نظام بودجه‌نویسی اشتباه است و نباید این رویه ادامه پیدا کند. ما مدیریت و ساماندهی بدهی‌ها و مصارف را در اولویت خود قرار داده‌ایم و در این راستا برای نخستین‌بار پرداخت‌های دولت بدون خلق پول انجام شد. کارشناسان معتقدند همین عامل را می‌توان یکی از مهم‌ترین دلایل کنترل نرخ تورم و کاهشی شدن روند آن است. 

بخشی از جبران کسری بودجه از راه انتشار اوراق است. انتشار اوراق گامی مثبت در راستای جبران کسری بودجه بدون ایجاد تورم است اما بدون‌شک انتشار اوراق تنها راه جبران کسری بودجه نبوده است، زیرا بخش قابل توجهی از اوراق منتشر شده برای نقد کردن اوراق سررسید شده قبلی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نه تأمین هزینه‌های جاری دولت. دولت سیزدهم هم با علم به این موضوع بخوبی می‌داند که این اهرم به تنهایی کافی نیست و نیازمند پیاده‌سازی سایر برنامه‌های اقتصادی جهت تداوم روند ایجاد شده در عدم خلق پول و کاهش نرخ تورم است. مواردی مانند افزایش رشد اقتصادی و رونق تولید، افزایش درآمدهای مالیاتی با استفاده از اصلاح و هوشمندسازی نظام مالیاتی، افزایش پایه‌های مالیاتی و اجرای قوانین مالیاتی جدید، افزایش صادرات و... در دستور کار تیم اقتصادی دولت قرار دارد؛ اقداماتی که اجرای درست آنها می‌تواند کاهش نرخ تورم را ادامه‌دار کرده و تورم تک‌رقمی را قابل دستیابی

 کند. 

 

***

گروه اقتصادی: بازار سرمایه روز گذشته با رشد 29 هزار و 608 واحدی مواجه شد. تابلوی بورس تهران در شرایطی دیروز به رنگ سبز درآمد که کام سهامداران چند وقتی است از رنگ‌های سرخ تابلوی بورس تهران، ریزش‌های پیاپی شاخص کل و کاهش ارزش سهام شرکت‌ها تلخ شده است. بورس تهران دیروز صعود قاطعی را تجربه کرد و این روند را تا انتهای معاملات ادامه داد. یکی از مهم‌ترین اتفاقات روز گذشته متوقف شدن جریان خروج پول بعد از ۴۷ روز معاملاتی بود. یکی از مهم‌ترین عواملی که زمینه‌ساز آخرین صعود بورس شد، بسته حمایتی وزارت اقتصاد و دولت سیزدهم است که چهارشنبه هفته گذشته توسط معاون اول دولت ابلاغ شد که این بار به صورت مستند در رسانه‌ها منتشر شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، شاخص کل بورس تهران در نخستین روز معاملاتی این هفته با رشد ۳۰ هزار واحدی توانست از روند منفی خود خارج شده و به این ترتیب امیدواری قابل‌ توجهی در سهامداران ایجاد کند. 

این بازگشت به مسیر تاریخی، موضوعی نیست که به صورت طبیعی رخ داده باشد و حمایت‌های عیان و نهان زیادی به کار گرفته شده است. در مهم‌ترین مورد هیات دولت مصوب کرده است نرخ ۵ هزار تومانی برای خوراک پتروشیمی‌ها و نرخ ۲ هزار تومانی برای گاز سوخت صنایع به عنوان سقف قیمتی لحاظ شود. همین مورد از مصوبات بورسی دولت، یکی از نکاتی بود که موجب سودآوری شرکت‌ها و کاهش هزینه آنها در سال آینده خواهد شد. 

تعیین این نرخ‌ها به صورت مستقیم بر بهای تمام‌ شده شرکت‌ها اثرگذار است و این در حالی است که مبلغ فروش شرکت‌ها به این نرخ بستگی مستقیمی نداشت. بنابراین این بند از مصوبه مستقیما بر سودآوری شرکت‌ها اثرگذار خواهد بود و در فرمول‌های ارزش‌گذاری شرکت‌ها تغییرات اساسی ایجاد می‌کند. 

این مصوبه برخی نمادهای کالایی را از لحاظ نسبت قیمت به سودآوری در محدوده‌های جذاب ۴ تا ۵ مرتبه‌ای قرار می‌دهد، بنابراین واکنش بورس به این تصمیمات کاملا مطابق با اصول ارزش‌گذاری سهام است و نمی‌توان برچسب هیجان بر آن زد. 

از جمله دیگر بندهای بسته حمایتی دولت باید به بازگرداندن نرخ بهره بین‌بانکی به زیر ۲۰ درصد اشاره کرد. پیش از این نیز چنین تصمیمی به شکل دستورالعمل ابلاغ شده بود اما به مرحله عمل نرسید. آنچه باعث می‌شود این بار به این بند نگاه متفاوتی کرد آن است که به نظر می‌رسد شرایط مناسب‌تری برای رسیدن به این مقصود وجود دارد. 

شواهد حاکی از آن است که دسترسی دولت به دلارهای نفتی میسر شده و این موضوع می‌تواند موتور استقراض از بانک مرکزی و رشد پایه پولی را کندتر کند. همچنین آمار معاملات بین‌بانکی که دیروز نیز منتشر شد حاکی از آن است که این نرخ اگر چه آهسته ولی کماکان در مسیر نزولی و به سمت مرز ۲۰ درصدی در حرکت است. 

در صورتی که این امر محقق شود، می‌توان انتظار داشت نرخ سود بدون ریسک در بازار بدهی نیز به این سمت میل کند و در نهایت این موضوع زمینه را برای P/E بیشتر بازار سهام فراهم می‌کند. 

 

* مروری بر بازار دیروز

شاخص کل دیروز رشد 2.4 درصدی را ثبت کرد و شاخص هم‌وزن صعود ۲ درصدی را تجربه کرد. ارزش معاملات خرد دیروز سهام ۳۲۵۵ میلیارد تومان بود که هنوز با سطوح رونق بورس فاصله دارد. ۸۲ درصد از نمادهای سهامی در محدوده مثبت معامله شدند و ۲۸۵ نماد کار خود را با صف خرید به پایان بردند. 

مجموع ارزش صف‌های خرید ۹۰۰ میلیارد تومان بود. ۷۴ نماد نیز با صف فروش به انتهای بازار رسیدند و ارزش عرضه آنها ۳۱۳ میلیارد تومان بود. 

سنگین‌ترین صف‌های خرید نیز به نمادهای پالایشی تعلق داشت. خالص ورود پول حقیقی در معاملات دیروز ۱۸۵ میلیارد تومان بود و همچنین ۲۳۰ میلیارد تومان سرمایه حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شد. 

از جمله نکات مهم دیروز بازار، روند صعودی تعداد و ارزش صف‌های خرید بود که می‌تواند نویدبخش شروع مثبت معاملات فردا(امروز) نیز باشد. 

 

* مصوبات مهم دولت در حمایت از بورس

اگر بخواهیم به صورت اجمالی مصوبات بورسی دولت را مورد بررسی قرار دهیم، سیاست‌های حمایتی دولت از بورس به ‌شرح زیر است:

1- از زمان ابلاغ مصوبه، نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس فرمول ابلاغی وزارت نفت و با اعمـال سقف نرخ گازی صادراتی (حداکثر 50 ‌هزار ریال) تعیین می‌شود. نرخ گاز سوخت پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع پایین‌دستی، مجتمع‌های احیای فولاد و مصارف مربوط به تأسـیسـات عمـومی پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها شامل برق، آب، اکسیژن و... معادل 40 درصـد نـرخ خـوراک گاز پتروشیمی‌ها (حداکثر 20 ‌هزار ریال) و همچنین صنایع سیمان و سایر صنایع معادل 10 درصد نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تعیین می‌شود. 

2- در سال 1401 فرمول نحوه محاسبه حقوق دولتی معادن تغییر پیدا نخواهد کرد. 

3- وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور مکلفنـد زمـان‌بـندی عرضه اوراق دولتی را به‌ گونه‌ای تنظیم کنند که فروش اوراق مالی اسلامی نقدی در بازار سرمایه بدون لحاظ فروش به صندوق‌های با درآمد ثابت حداکثر معادل 550 درصد جریان نقدی ورودی بازار سرمایه در هر ماه باشد. 

4- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است نرخ تسعیر دارایی‌های ارزی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی را حداقل معادل 90 درصد نرخ ارز سامانه نیما در ۶ ماه گذشته اعلام کند. سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است مالیات سود ناشی از تـسعیر دارایی‌های ارزی مذکور را بر مبنای نرخ اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه و اخذ کند. 

5- به پیشنهاد بانک مرکزی مقرر شد این بانک با مداخله فعال در بازار بین‌بانکی به‌ گونه‌ای اقدام کند که میانگین ماهانه نرخ سود در بازار بین‌بانکی حداکثر 20 درصد باشد. 

وزیر اقتصاد در تشریح جزئیات ابلاغیه یاد شده گفت: ابلاغیه دولت مشتمل بر سقف‌گذاری نرخ خوراک و نرخ سوخت می‌شود. این نرخ طی مدت اخیر به دلیل اینکه مناسبات بین‌المللی موجب شده بود قیمت هاب‌های جهانی تغییر پیدا کند، برای پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌های کشور نیز افزایشی بسیار فراتر از حد متعارف داشت.

گروه سیاسی: در حالی که بنا بر گزارش رسانه‌های آمریکایی، مذاکرات وین برای مشخص شدن وضعیت نهایی برجام به مراحل نهایی خود رسیده است، «تام کاتن» سناتور تندروی جمهوری‌خواه و از منتقدان برجام به همراه ۹ سناتور دیگر جمهوری‌خواه با ارسال نامه‌ای به «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا ضمن انتقاد از افزایش صادرات نفت ایران، خواهان اجرای تحریم‌ها علیه نفتکش‌های حامل نفت ایران و خریداران نفت ایران شدند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مذاکرات کمیسیون مشترک برجام پس از گفت‌وگوهای عصر جمعه متوقف و به هفته آینده موکول شد. مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپایی در واکنش به این اتفاق اعلام کرد به تصمیمات سیاسی نیاز است. «انریکه مورا» در توئیترش نوشت: «شرکت‌کنندگان برای مشورت و دستورالعمل به پایتخت‌های‌شان می‌روند تا هفته آینده بازگردند. اکنون به تصمیم‌های سیاسی نیاز است. برای همه شرکت‌کنندگان سفر خوشی آرزو می‌کنم». 

در همین حال نشریه «پولیتیکو» در گزارشی درباره مذاکرات وین نوشت: در حالی که مذاکره‌کنندگان به پایتخت‌های خود بازمی‌گردند تا راهنمایی‌های سیاسی را درباره اقداماتی که در روزهای آینده باید انجام شود دریافت کنند، مقامات می‌گویند مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ایران در حال وارد شدن به مرحله نهایی خود است. به گزارش این رسانه آمریکایی، دیپلمات‌های غربی با ضرب‌الاجل اواسط فوریه برای احیای توافقنامه ۲۰۱۵ که خودشان تعیین کرده‌اند، روبه‌رو هستند. مقامات نگران پیشرفت‌های سریع هسته‌ای ایران از زمان خروج آمریکا از برجام و همچنین گزارش قریب‌الوقوع آژانس اتمی که انتظار می‌رود جزئیات بیشتر پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را شرح دهد و احتمالا اصطکاک‌های جدیدی را ایجاد کند، هستند. این بدان معناست که چند هفته آینده برای تعیین اینکه آیا توافق احیا می‌شود یا مذاکرات به طور کلی از بین می‌رود، حیاتی است. 

با این وجود در چنین شرایطی وبگاه «مارکت اسکرینر» گزارش داد سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکا به رهبری کاتن در نامه خود به بایدن که روز جمعه منتشر شد، نوشتند: «مالکان کشتی و مشتریان نفت ایران در چین بیشتر ریسک می‌پذیرند، زیرا معتقدند دولت شما برای تنبیه آنها به خاطر جرائمی که مرتکب می‌شوند، بسیار ضعیف و بلاتکلیف است». در ادامه این نامه با انتقاد از سیاست‌های دولت بایدن در قبال ایران، آمده است: «عدم تمایل شما برای انجام اقداماتی که می‌تواند مذاکرات هسته‌ای محکوم به شکست وین را به خطر بیندازد، به طور غیرقابل انکاری این مجرمان را جسورتر کرده است». 

 سناتورهای جمهوری‌خواه در این نامه در ادامه با تأکید بر رشد صادرات نفت ایران خاطرنشان کرده‌اند: «در همین حال، رشد فروش نفت، خزانه رژیم ایران را که زمانی خالی بود مجددا پر کرده و اهرم مهم آمریکا در قبال ایران را از بین برده و ایران را ترغیب کرده است که مذاکرات در وین را متوقف کند و به صورت غیرقابل برگشتی به سمت دستیابی به سلاح‌ هسته‌ای پیش برود». سناتورهای جمهوری‌خواه در ادامه با اشاره به این موارد از دولت بایدن درخواست کردند اقداماتی را علیه صادرات نفت ایران در پیش بگیرد و نوشتند: «دیگر وقت آن رسیده که تردید را کنار بگذارید. شما امنیت ملی آمریکا را در معرض خطر قرار می‌دهید». این نامه می‌افزاید: «ما از شما می‌خواهیم تحریم‌های آمریکا علیه شرکت‌هایی که نفت ایران را خریداری می‌کنند و همچنین علیه نفتکش‌های خارجی که تجارت غیرقانونی نفت ایران را زنده نگه می‌دارند، اجرا کنید». سناتورهای جمهوری‌خواه در این نامه نوشتند: «یادآور می‌شویم که تحریم‌ها علیه صادرات نفت ایران اجباری است و با اکثریت ۲ حزب به تصویب کنگره رسیده است. شما بالاتر از قانون نیستید و باید از نقض آن دست بردارید». 

نامه سناتورهای آمریکایی به بایدن در حالی است که جو بایدن و تیمش در چند نوبت رایزنی‌های سطح بالایی با دولت چین برای خودداری از خرید نفت ایران انجام دادند تا جایی که در یکی از این مذاکرات «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا در این باره شخصا به چین سفر کرد اما نه‌تنها تمام این تلاش‌های کاخ سفید با مخالفت پکن روبه‌رو شد که تهران و پکن با اجرایی کردن همکاری‌های جامع خود در سفر حسین امیرعبداللهیان به پکن، روابط خود را وارد سطح گسترده‌تری کردند. 

در همین حال مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از احیای توان صادرات 2.5 میلیون بشکه‌ای نفت کشورمان در روز خبر داده است. خجسته‌مهر گفت: وضعیت فنی ایران برای رسیدن به فروش2.5 میلیون بشکه در روز به چند هفته کاهش پیدا کرده است. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: یکی از اولویت‌های دولت سیزدهم این است که ظرفیت تولید نفت را به قبل از تحریم برگردانیم. وی افزود: یکی از اولویت‌ها این است که تا قبل از پایان سال ظرفیت تولید نفت را به قبل از تحریم‌ها برگردانیم و اکنون بخش قابل توجهی از آن برگشته و تا پایان سال هم ظرفیت تولید نفت به طور کامل به میزان قبل از تحریم‌ها بازمی‌گردد. 

از طرف دیگر، نامه سناتورهای جمهوری‌خواه به رئیس‌جمهور آمریکا به موضوع مخالفت آنها با بازگشت آمریکا به برجام و ممانعت از هرگونه تخفیف تحریمی به ایران برمی‌گردد و این مساله از موانع داخلی بزرگ جو بایدن در بحث تضمین دادن به تهران در وین برای تعهد به عدم تکرار خروج از برجام توسط دولت فعلی و بعدی آمریکاست؛ چه اینکه انتخابات پیش روی کنگره ایالات‌متحده و شانس بالای جمهوری‌خواهان در این انتخابات از دیگر مصائب دولت ضعیف بایدن است. این در حالی است که این روزها گزارش‌هایی درباره شکاف و اختلاف‌نظر در تیم مذاکراتی آمریکا در وین به رهبری رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بر سر نحوه مذاکرات و میزان سخت‌گیری به تهران منتشر شده که این اختلافات در نهایت منجر به جدایی 3 نفر از اعضای این تیم از جمله ریچارد نفیو و آرین طباطبایی، عضو ایرانی‌تبار هیات آمریکایی و مشاور ارشد دفتر کنترل تسلیحات و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه آمریکا شده است. بر این اساس یکی از گمانه‌زنی‌هایی که منابع غربی از انتشار اختلاف‌نظر تیم مذاکراتی دولت بایدن ارائه داده‌اند این بوده که هدف از انتشار گزارش شکاف تیم آمریکایی را پالس به جمهوری‌خواهان و پر کردن دست آنها برای مخالفت قاطع‌تر با احیای توافق و واگذاری امتیازاتی به ایران ارزیابی کرده‌اند. 

تام کاتن در این باره ضمن انتقاد از سیاست‌های دولت جو بایدن در قبال ایران نوشت: «توافق هسته‌ای بایدن- ایران حتی از آنچه قبلا حاصل شده بود بدتر خواهد بود و وقتی جمهوری‌خواهان [در آمریکا] قدرت بگیرند، مجددا پاره خواهد شد». مشابه این مواضع را «تد کروز» دیگر سناتور پرنفوذ آمریکایی هم پیش از این گرفته و اعلام کرده بود برجام فقط در صورت ارائه آن در قالب یک «معاهده» به کنگره امکان‌پذیر است. 

در کشاکش این رویدادها، پولیتیکو در ادامه گزارش خود درباره مذاکرات وین نوشت که در بیانیه روز جمعه ۳ کشور اروپایی درگیر در این مذاکرات شامل فرانسه، آلمان و انگلیس آمده است: ژانویه فشرده‌ترین دور این مذاکرات تا امروز بوده است. همه می‌دانند در حال رسیدن به مرحله نهایی هستیم که نیازمند تصمیمات سیاسی است. یک مقام آمریکایی در همین باره گفت: هیچ‌کس نباید تعجب کند که ما در حال رسیدن به مرحله نهایی هستیم و در سخت‌ترین مسائل به تصمیم‌گیری‌های سیاسی نیاز داریم، بنابراین همه (مذاکره‌کنندگان) به پایتخت‌ها برمی‌گردند. در ادامه این گزارش به ارزیابی مشابه «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات وین اشاره شده که گفت: «مذاکرات به مرحله پیشرفته‌ای رسیده که تصمیمات سیاسی مورد نیاز است». به گزارش پولیتیکو به نقل از مقامات آشنا با مذاکرات، نتیجه ممکن است به هر جهت پیش برود و در حالی که از زمان ازسرگیری متزلزل مذاکرات در نوامبر پیشرفت قابل توجهی حاصل شده اما ایالات متحده و ایران هنوز تمام مسائل باقیمانده را حل‌‌و‌فصل نکرده‌اند. 

طبق این گزارش، یک دیپلمات ارشد غربی که خواست نامش فاش نشود، گفت: ما به پایان این مذاکرات چشم دوخته‌ایم اما درک این نکته مهم است که مسائل سیاسی اصلی در همه موضوعات هنوز حل نشده است. دیپلمات ارشد غربی مورد استناد پولیتیکو گفت که پیشرفت‌هایی در موضوعات کلیدی از جمله نحوه برداشته شدن تحریم‌های اعمال شده مجدد و چگونگی محدود کردن دوباره برنامه هسته‌ای ایران و از همه مهم‌تر نحوه ترتیب‌بندی این مراحل به دست آمده است. اما طبق این گزارش، مساله توالی هنوز به طور کامل حل نشده است. این دیپلمات گفت که این مذاکرات با سرعت کندی پیش می‌رود. مشکل این است که روند توالی نیازمند این است که مذاکره‌کنندگان به طور دقیق گام‌هایی را که در صورت بازگشت به توافق باید ۲ طرف ایران و آمریکا طی ماه‌ها بردارند، ترسیم کنند. 

در ادامه این گزارش آمده است: این امر می‌تواند شامل برداشتن نخستین گام از سوی آمریکا در رفع تعدادی از تحریم‌ها، از جمله آماده‌سازی زمینه برای فعال‌سازی مجدد تجارت جهانی با ایران باشد. ایران مشتاق است ببیند که تجارت واقعا دوباره پویا است تا تأییدی بر این باشد که تحریم‌ها برداشته شده است؛ برای مثال ببیند که می‌توانند یک نفتکش را بارگیری کنند و نفت آن را به خارج از کشور بفروشند. ایران هم به نوبه خود باید اقداماتی را برای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود انجام دهد که احتمالا شامل ارسال مواد هسته‌ای اضافی به خارج از کشور و همچنین کنار گذاشتن بسیاری از سانتریفیوژهای پیشرفته خود است که برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌شوند. با این حال، مطابق تحلیل پولیتیکو، مثل همیشه از اهمیت جزئیات نباید غافل شد که هنوز نهایی نشده است. طبق این گزارش، با همه این اوصاف، جو مذاکرات در وین نسبت به ماه دسامبر بهبود یافته است. روز پنجشنبه، «برت مک‌گورک» هماهنگ‌کننده غرب آسیا در شورای امنیت ملی آمریکا گفت: «ما در محدوده یک توافق احتمالی هستیم». او در جریان رویدادی که توسط بنیاد «کارنگی» برگزار شده بود، افزود: اما باز هم من قصد ندارم در این باره گمانه‌زنی کنم. [همچنین] یک شانس بسیار واقعی وجود دارد که این مذاکرات می‌تواند خیلی زود از بین برود. 

***

وال‌استریت ژورنال‌: اتحاد روسیه، چین و ایران  نظم آمریکایی را تهدید می‌کند

محمد العوضی، تنیسور نوجوان کویتی یکم بهمن‌ماه (21 ژانویه) امسال در حالی که به نیمه‌نهایی مسابقات جهانی تنیس زیر ۱۴ سال در دوبی صعود کرده بود، در حمایت از مردم فلسطین از بازی مقابل نماینده صهیونیست‌ها انصراف داد. دوبی میزبان مسابقات تنیس «پاول اینترنشنال» با حضور 300 تنیسور از بیش از 50 کشور جهان (از جمله فلسطین اشغالی) در 6 رده سنی مختلف بود. خبرگزاری آرتی عربی در این باره نوشت: تصاویر محمد العوضی، تنیسور کویتی پس از اینکه او از رویارویی با یک بازیکن اسرائیلی در مرحله نیمه‌نهایی مسابقات تنیس زیر 14سال به میزبانی دوبی خودداری کرد، در خیابان‌های کویت پخش شد. درج عبارت «ممنون ‌ای قهرمان» در این تصاویر با استقبال وسیع کاربران شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های عربی همراه شد. 

این اقدام دولت کویت از سوی شهروندان مختلف در کشورهای عربی به عنوان نمادی از قدردانی از موقعیت او در کشورش مطرح شد. فعالان شبکه‌های اجتماعی در جهان عرب نیز از اقدام العوضی به منزله رد «عادی‌سازی با اسرائیل» تمجید کردند و آن را مکمل مواضع کشور کویت در حمایت از آرمان فلسطین دانستند. 

 علاوه بر این برنامه‌های تلویزیونی متعددی در کویت با دعوت از این نوجوان ورزشکار از اقدام وی تقدیر کردند. نکته قابل توجه اینکه پس از این اقدام « العوضی» کاربران شبکه‌های اجتماعی در کویت کلیدواژه «سازش خیانت است» را داغ کردند. کاربران نوشتند: معامله قرن زیر پای این نوجوان کویتی است. علاوه بر این در پی حمایت گسترده کاربران شبکه اجتماعی توئیتر از اقدام این ورزشکار کویتی، هشتگ #شکرا-یا-بطل (قهرمان متشکریم) ترند شد. در یکی از این توئیت‌ها نوشته شده است: «در 14 سالگی آری این انسان عزیز ... #قهرمان کسی است که شادی خود را فدای خوشبختی دیگران کند. با تشکر از شما، محمد العوضی». یک کاربر دیگر توئیتر در پیامی نوشته بود: «شما افتخاری برای هر عرب مسلمان آزاده هستید». یک کاربر مصری نیز در این باره نوشت: «این کاری است که یک تنیسور کویتی برای جشن گرفتن عرب‌ها انجام داد. رابطه بین اشغالگری اسرائیل چیست؟» یک کاربر دیگر نوشته بود: «یک موضع قهرمانانه، پخته و شرافتمندانه برای نوجوان کویتی، محمد العوضی، این کویتی است. دولت و همه نهادهای جامعه مدنی باید او را از هر جهت تکریم کنند. لعنت بر موجودیت صهیونیستی». موضعی که نشان‌دهنده اهتمام جامعه کویت به مساله فلسطین و آرمان قدس است. این در حالی است که رژیم صهیونیستی طی 2 سال اخیر و پس از عادی‌سازی روابط امارات و بحرین با این رژیم سعی داشته آرمان قدس را در نگاه جامعه مسلمان و کشورهای عربی کمرنگ نشان دهد. در حالی که انصراف این نوجوان کویتی از مسابقه با حریف اسرائیلی این واقعیت را نشان داد که مساله فلسطین ورای معاملات سیاسی شیوخ ابوظبی و منامه با صهیونیست‌هاست. 

 

* حمایت حماس از تنیسور نوجوان

«حازم قاسم» سخنگوی جنبش مقاومت اسلامی حماس از اقدام محمد العوضی، تنیس‌باز نوجوان کویتی برای عدم رویارویی با بازیکن رژیم صهیونیستی در مسابقات جهانی تنیس در امارات قدردانی کرد و این کار را موضع اصیل و شریف عربی دانست. سخنگوی حماس در این باره گفت که اقدام این نوجوان کویتی، نشأت گرفته از وجدان امت اسلامی و منطبق با اصول شرافت و عزت بود. او افزود: «اقدام بازیکن کویتی انعکاس موضع ارزشمند امیر، دولت و مردم کویت در مخالفت با انواع اشکال سازش با رژیم صهیونیستی و ایستادگی در کنار مردم فلسطین و دفاع از مبارزاتش برای احقاق حقوقش بود». حازم قاسم تأکید کرد که این اقدام تنیس‌باز کویتی تمام «تلاش‌های متوهمانه» برای زدودن آرمان فلسطین از دل مردم کویت را به شکست کشانید. «داوود شهاب» از رهبران جنبش جهاد اسلامی فلسطین نیز پیش از این در سخنانی گفته بود محمد العوضی با کناره‌گیری‌اش از بازی مقابل حریف صهیونیستی، نام خود را در تاریخ ثبت کرد و او را با عناوین شرافت و عزت علیه سازش با دشمن صهیونیستی خواهند شناخت.

گروه بین‌الملل: سخنگوی نیروهای مسلح یمن از کشته و زخمی شدن عناصر وابسته به امارات در حمله موشکی ارتش یمن به مواضع این عناصر در استان شبوه خبر داد. سرتیپ سرتیپ «یحیی سریع» سخنگوی نیروهای ‌مسلح یمن بامداد دیروز شنبه اعلام کرد محل تجمع عناصر مزدور و داعشی‌های وابسته به امارات با موشک بالستیک هدف قرار گرفته است. او در حساب توئیتر خود با اشاره به این عملیات موشکی، آن را دقیق دانست و نوشت: در این حمله که در شهر عسیلان استان شبوه انجام شده، نزدیک به 40 نفر از این عناصر از جمله فرماندهان‌شان کشته یا زخمی شده‌اند و تجهیزات آنها منهدم شده است. جمعه‌شب شبه‌نظامیان مورد حمایت امارات در یمن موسوم به «الویه العمالقه» با ادعای اینکه عملیات‌شان در استان‌های شبوه و مأرب به پایان رسیده، از آغاز فرآیند استقرار دوباره نیروهای‌شان در شبوه خبر دادند. در این بیانیه آمده است: «ألویه العمالقه» پس از موفقیت بزرگی که در عملیات «توفان جنوب» به دست آورد، انتقال تیپ‌هایش را به لانه خود آغاز کرد. بیست‌و‌هفتم دسامبر (ششم دی‌ماه) گذشته بود که این گروه شبه‌نظامی به دستور امارات نیروهای خود را با هدف آنچه آزادسازی شهرهای استان شبوه از چنگ نیروهای حوثی خوانده بود، به این استان گسیل کرد. به دنبال حملات مزدوران ائتلاف سعودی- اماراتی به استان شبوه، نیروهای مسلح یمن به تلافی این تجاوز، مواضعی را در عمق خاک امارات طی ۲ مرحله هدف گرفتند که این امر مقامات ابوظبی و محور آمریکایی را شوکه کرد. 

تحلیلگران اما این اقدام را به تهدید‌های ارتش یمن مرتبط دانستند که اخیرا ۲ عملیات برون‌مرزی بازدارنده تحت عنوان «توفان یمن ۱» و «توفان یمن ۲» علیه امارات انجام داد و طی آن اهداف حیاتی و مهم این کشور هدف حملات موشکی و پهپادی قرار گرفت؛اقدامی که به منزله رسیدن پیام حملات موشکی انصارالله به ابوظبی و در نتیجه فرار امارات از یمن برآورد می‌شود. شبکه المیادین هم به نقل از منبع آگاه اعلام کرد که الویه العمالقه به دستور امارات از شبوه عقب‌نشینی کرده و این نشانه آشکاری از شکست امارات در یمن است. این منبع با اشاره به خسارات سنگین مزدوران امارات در شبوه گفت: حمله نیروهای مسلح یمن به عمق امارات و تهدید صنعا درباره تکرار پاسخ به تجاوزها علیه یمن، امارات را مجبور کرد عملیات نظامی خود در یمن را متوقف کند. 

 

* آیا امارات از جنگ یمن خارج شده؟

دیروز «ابراهیم الدیلمی» سفیر یمن در ایران در واکنش به اخبار منتشرشده درباره عقب‌نشینی شبه‌نظامیان وابسته به امارات از جبهه‌های درگیر در استان‌‌های شبوه و مأرب گفت چنین مساله‌ای را روی زمین و در میدان ندیده است. وی گفت: «ما ‌روی زمین عقب‌نشینی نیروهای مزدور امارات را ندیدیم و ابتدا باید پرونده اسرا، پرداخت غرامت و لغو محاصره یمن حل و محقق شود. قبل از هر چیزی کشورهای متجاوز باید بدانند اگر به حملات خود ادامه دهند، با حملاتی که اصلا فکرش را هم نمی‌کنند، داغ ‌زده خواهند شد». دیلمی درباره گمانه‌زنی‌ها و شایعات درباره وساطت قطر بین یمن و امارات نیز گفت: تا الان هیچ‌گونه وساطت واقعی و راه‌حل منصفانه و عادلانه‌ای نبوده و پاسخ یمن است که تحولات واقعی را ایجاد کرده و خواهد کرد». 

 

* جایگزینی مصر به جای امارات در یمن!

روزنامه «العربی الجدید» نزدیک به قطر به نقل از منابع خاص نوشت یکی از تحولات غافلگیرانه چند روز اخیر در صحنه یمن، ورود کارشناسان نظامی مصری به یمن بویژه به جنوب یمن است. این افسران پس از عملیات تنبیهی صنعا علیه ابوظبی به منظور بررسی برنامه‌های نیروهای وابسته به ائتلاف سعودی- اماراتی وارد این مناطق شده‌اند. در ادامه این گزارش آمده، تیمی متشکل از ۷ افسر نظامی عالی‌رتبه مصر در اتاق عملیات میدانی تیپ موسوم به «العمالقه» وابسته به امارات حضور دارند؛ تیپی که در حال نبردی سخت با نیروهای وابسته به صنعا در استان «شبوه» است. منابع آگاه افزودند از جمله مأموریت‌های واگذار شده به کارشناسان نظامی مصری، آماده کردن طرح‌هایی برای توسعه حمله زمینی نیروهای وابسته به ائتلاف علیه مناطق تحت تسلط نیروهای صنعا به علاوه تهیه برنامه‌های فشرده برای تأمین امنیت مناطق حیاتی با هماهنگی نیروهای ائتلاف سعودی است. بر اساس این گزارش، اقدام مذکور قاهره در راستای نزدیکی مصر و سعودی از یک طرف و نیز تلاش‌ها برای پایان دادن به تنش در روابط مصر با امارات از طرف دیگر است. در ادامه این گزارش آمده ریاض ۳ میلیارد دلار ودیعه در بانک مرکزی مصر گذاشته تا به این کشور برای التزام به تعهداتش کمک کند و از سوی دیگر به قاهره در مقابله با بحران اقتصادی کمک کرده باشد.

 

* تحلیل عطوان از عقب‌نشینی العمالقه

«عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه رأی‌الیوم و تحلیلگر شناخته‌شده جهان عرب در مقاله جدید خود به بررسی تصمیم اخیر امارات عربی متحده درباره عقب‌نشینی از یمن پرداخت و نوشت: امارات با دادن دستور عقب‌نشینی به عناصر «العمالقه» (نیروهای وابسته به امارات) از استان‌های «مأرب و شبوه»، در واقع امنیت و ثبات خود را خرید و این اقدام ابوظبی در واکنش به پیام موشکی و پهپادی جنبش انصارالله و عملیات‌های این جنبش در عمق امارات بود. حملات موشکی و پهپادی انصارالله در ابوظبی و دوبی نشان داد بهای ورود امارات به جبهه نبرد در استان‌های شبوه و مأرب، برای این کشور بسیار سنگین است. عطوان در ادامه مقاله خود افزود: شواهد قطعی ثابت کرده زمانی که جنبش انصارالله تهدید به پاسخ می‌کند ابتکار عمل را فورا برای اجرای تهدیدات خود به دست می‌گیرد و این چیزی است که به نظر می‌رسد دولت امارات و متحدان آن متوجه نشده بودند.  واقعیت آن است که امارات عربی متحده کشوری کوچک به شمار می‌رود و نمی‌تواند پیامدهای حملات موشکی و پهپادی انصارالله را تحمل کند، بویژه اینکه سامانه‌های گران‌قیمت آمریکایی در امارات و موشک‌های بسیار پیشرفته آن نتوانستند با موشک‌ها و پهپادهای یمنی مقابله کنند. در این گزارش همچنین آمده است: اقتصاد امارات اساسا مبتنی بر امنیت و ثبات است، زیرا امارات یک کشور اقتصادی به شمار می‌رود که ستون فقرات آن نفت و سرمایه‌گذاری‌های خارجی و منابع گردشگری هستند. در این میان نیروهای انصارالله بخوبی از این واقعیت آگاهند و آن را در خدمت برنامه‌های عملیاتی خود قرار داده‌اند، بنابراین اگر عناصر العمالقه (عناصر وابسته به امارات) تجاوزات خود را در مأرب ادامه می‌دادند، یمنی‌ها تهدیدات خود را درباره هدف قرار دادن نمایشگاه اقتصادی «اکسپو دوبی» عملی می‌کردند و در این صورت حمل‌و‌نقل هوایی در همه فرودگاه‌های امارات دچار اختلال کامل می‌شد؛ چرا که انصارالله ثابت کرده توانایی انجام این کار را دارد. تحلیلگر شناخته شده جهان عرب در ادامه اشاره کرد: اکنون سوال مهمی که در این شرایط به وجود می‌آید مربوط به واکنش عربستان سعودی به عقب‌نشینی امارات از جنگ یمن است.  شاید غیبت «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در نشست چهارجانبه‌ای که روز پنجشنبه با مشارکت «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهوری مصر، «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی، «محمد بن راشد آل‌مکتوم» معاون رئیس و نخست‌وزیر امارات و «حمد بن عیسی» پادشاه بحرین در ابوظبی برگزار شد، یکی از شواهد خشم عربستان و اطلاع قبلی این کشور از تصمیم امارات برای عقب‌نشینی از یمن بود. عطوان در ادامه تصریح کرد: بار دیگر تکرار می‌کنیم مشارکت نیروهای اماراتی در نبرد جبهه‌های شبوه و مأرب در همه ابعاد سیاسی، نظامی و اقتصادی آن تصمیمی نسنجیده و ناشی از محاسبات غلط اماراتی‌ها از میزان قدرت انصارالله بود. در حال حاضر طبق بیانیه رسمی امارات، عناصر العمالقه از شبوه و مأرب عقب‌نشینی کرده و به مواضع خود در غرب یمن بازگشته‌اند. اما با این وجود نمی‌توان گفت امارات به کلی از جنگ یمن خارج شده، بلکه بازگشت کامل آن به این جنگ دور از انتظار نیست و شاید طی هفته‌ها و ماه‌های آینده شاخص‌هایی در این زمینه مشاهده شود. در پایان این مقاله آمده است: در حال حاضر نیروهای انصارالله تبدیل به یک شاخص مهم در منطقه عربی شده‌اند و به نظر می‌رسد امارات بعد از مشاهده موشک‌ها و پهپادهای یمنی که مواضع حساس این کشور را هدف قرار دادند، این واقعیت را بخوبی درک کرده است و تلاش می‌کند تا از متحمل شدن خسارات بیشتر اجتناب ورزد، بویژه که پایگاه‌های آمریکایی، فرانسوی و انگلیسی مستقر در امارات نتوانستند کمترین حمایت را از این کشور در برابر حملات انصارالله به عمل بیاورند. همچنین اماراتی‌ها دیدند سربازان و کارشناسان آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی برای محافظت از جان‌شان به پناهگاه‌ها فرار کردند!

پنجشنبه‌شب تیم‌ ملی کشورمان با پیروزی مقابل عراق موفق شد سریع‌ترین صعود تاریخش به جام‌جهانی را جشن بگیرد. اما نباید فراموش کنیم از چه مسیر مشکلی به آسانی امروز رسیدیم. یادمان نرود ۲ سال قبل با «مارک ویلموتس» چگونه تا آستانه حذف پیش رفتیم. به همین بهانه مسیر طی شده را با جزئیات از ابتدا بررسی می‌کنیم. دیدار با عراق هفتمین بازی ایران در مرحله گروهی انتخابی جام‌جهانی قطر و چهاردهمین بازی تیم‌ ملی ایران با هدایت «دراگان اسکوچیچ» بود که با سیزدهمین پیروزی همراه بود. بعد از کناره‌گیری عجیب سرمربی سابق تیم‌ ملی ایران آن هم با آن نتایج ضعیف که تیم‌ ملی ایران در عین ناباوری در مرحله مقدماتی تا آستانه حذف هم پیش رفت، اسکوچیچ انتخابی پرحرف و حدیث برای تیم‌ ملی بود و معرفی وی با انتقادات گسترده‌ای همراه شد؛ انتقاداتی که رفته‌ رفته و با نتایجی که او با تیم‌ ملی ایران گرفت کم و کمتر شد. شاگردان اسکوچیچ که در دیدارهای حساس و سرنوشت‌ساز در جهنم بحرین حضور پیدا کردند و با نمایشی فوق‌العاده به صعود امیدوار ماندند، در بهشت آزادی و چند هفته مانده به پایان مسابقات جشن صعود گرفتند. تیم ملی ایران که حالا حضورش در جام‌جهانی قطر قطعی شده است، ابتدا ۳ بار در بازی‌های تدارکاتی با هدایت اسکوچیچ به میدان رفت که حاصل آن ۳ پیروزی متوالی مقابل ازبکستان، بوسنی و هرزگوین و سوریه بود. تیم‌ ملی ایران در این ۳ بازی ۷ گل به ثمر رساند و تنها یک بار دروازه‌اش باز شد. 

 

* اولین پیروزی و نخستین گلزن اسکوچیچ

نخستین بازی تیم‌ ملی ایران با هدایت اسکوچیچ به بازی ایران و ازبکستان بازمی‌گردد که ۱۷ مهر ۹۹ در تاشکند برگزار شد و تیم‌ ملی ایران با نتیجه ۲ بر یک به پیروزی رسید. در این بازی سردار آزمون و مهدی طارمی زوج طلایی خط حمله ایران گلزنی کردند تا نام سردار آزمون به عنوان نخستین گلزن تیم اسکوچیچ ثبت شود. دومین پیروزی در دومین بازی دوستانه مقابل بوسنی و هرزگوین و با نتیجه ۲ بر صفر به دست آمد. این بازی در ۲۲ آبان ۱۳۹۹ در شهر سارایوو برگزار شد و تیم‌ ملی ایران با گل‌های کاوه رضایی و مهدی قائدی به پیروزی رسید. سومین و آخرین بازی دوستانه تیم‌ ملی نیز مقابل سوریه در ورزشگاه آزادی بود که با پیروزی ۳ بر صفر ایران همراه بود. در آن بازی که تاریخ برگزاری‌اش ۱۰ فروردین ۱۴۰۰ بود، تیم‌ ملی با گل‌های حسین کنعانی‌زادگان، سردار آزمون و کریم انصاری‌فرد به پیروزی رسید. 

 

* نخستین پیروزی و اولین گلزن رسمی اسکوچیچ

اولین بازی رسمی تیم‌ ملی ایران با هدایت اسکوچیچ دیدار با هنگ‌کنگ بود که با پیروزی ۳ بر یک تیم‌ ملی به پایان رسید. این بازی که ۱۳ خرداد ۱۴۰۰ در ورزشگاه المحرق بحرین برگزار شد، با گلزنی علی قلی‌زاده، وحید امیری و کریم انصاری‌فرد به پایان رسید تا نام علی قلی‌زاده به عنوان نخستین گلزن تیم اسکوچیچ در یک دیدار رسمی ثبت شود. 

 

* پرگل‌ترین بازی و بهترین پیروزی

تیم ملی ایران با هدایت اسکوچیچ ۱۴ بار در دیدارهای رسمی و دوستانه به میدان رفت که حاصل آن ۱۳ پیروزی و یک مساوی بود. بهترین پیروزی تیم‌ ملی ایران به پیروزی ۱۰ بر صفر مقابل کامبوج بازمی‌گردد. این دیدار سومین بازی رسمی تیم‌ ملی با هدایت اسکوچیچ بود که در مرحله مقدماتی انتخابی جام‌جهانی در بحرین برگزار شد و ملی‌پوشان کشورمان در این دیدار (به تاریخ ۲۱ خرداد ۱۴۰۰) ۱۰ بار موفق به گلزنی شدند. در این دیدار کاوه رضایی ۲ بار و علیرضا جهانبخش، شجاع خلیل‌زاده، مهدی طارمی، احمد نوراللهی، میلاد محمدی، مرتضی پور‌علی‌گنجی، کریم انصاری‌فرد و مهدی قائدی نیز هر کدام یک بار گلزنی کردند. 

 

* اولین و آخرین بازی بدون پیروزی

اولین و تا امروز آخرین باری که تیم‌ ملی ایران با هدایت اسکوچیچ به پیروزی نرسیده، دیدار مقابل کره‌جنوبی در تهران بود که با تساوی یک- یک به پایان رسید. در این دیدار که در ۳۰ مهر ۱۴۰۰ برگزار شد، ابتدا تیم کره‌جنوبی به گل رسید که علیرضا جهانبخش این گل را پاسخ داد تا این دیدار با نتیجه یک- یک و تقسیم امتیازات به پایان برسد. 

 

* هت‌تریک مقابل عراق و سوریه

تیم ملی با هدایت اسکوچیچ ۳ بار مقابل سوریه به میدان رفت که یک بار آن دیدار تدارکاتی و ۲ بار دیدار رسمی بود که ملی‌پوشان کشورمان در هر ۳ دیدار پیروز شدند تا اسکوچیچ مقابل سوریه هت تریک کند. نخستین دیدار ۲ تیم که دیداری تدارکاتی بود با پیروزی ۳ بر صفر ایران همراه بود. دومین و سومین دیدار در مرحله گروهی انتخابی جام‌جهانی بود که به ترتیب با پیروزی‌های یک بر صفر و ۳ بر صفر ایران به پایان رسید. ملی‌پوشان کشورمان در این ۳ دیدار ۷ بار به سوریه گل زدند و هرگز گل نخوردند. همچنین اسکوچیچ ۳ بار تیم‌ ملی ایران را مقابل عراق هدایت کرد که در هر ۳ بازی به پیروزی رسید. 

 

* اولین بازی تشریفاتی

اولین بازی پیش روی تیم‌ ملی که دیداری رسمی اما تشریفاتی است، پس‌فردا مقابل تیم‌ ملی امارات است؛ دیداری که از ساعت ۱۸ روز سه‌شنبه ۱۲ بهمن در ورزشگاه آزادی تهران برگزار می‌شود و نتیجه آن تأثیری در سرنوشت صعود تیم‌ ملی به جام‌جهانی قطر ندارد و این در حالی است که به دلیل شرایط جدولی نتیجه این بازی برای اماراتی‌ها بسیار مهم است. البته ایران برای بالا بردن امتیازاتش در رده‌بندی جهانی و قرار گرفتن در سید دوم قرعه‌کشی جام‌جهانی نیاز دارد دیدارهای باقیمانده را با برد به پایان برساند. امارات در حال حاضر با ۹ امتیاز تیم سوم جدول در گروه اول مسابقات است و در صورت حفظ موقعیت خود به عنوان تیم سوم این شانس را دارد که در بازی پلی‌آف شانس خود را برای حضور در جام‌جهانی به آزمایش بگذارد. 

***

هادی قائم‌مقامی: از شب شادی ملبورن تا هم‌آغوشی عابدزاده‌ پدر و پسر، 6 جام‌جهانی می‌گذرد و ما در آستانه ششمین حضور در جام‌جهانی فوتبال هستیم. از سختی‌های آن چند دقیقه باقیمانده که ملبورن نفس‌های یک ایران را در سینه حبس کرده بود، تا 7 بهمن 1400 که صعود به جام‌جهانی را مثل یک لیوان آب خوردن، یک نفس سرکشیدیم، تغییر چند نسل فوتبالی را تجربه کرده‌ایم؛ چند نسل با مدل بازی‌های متفاوت، چند نسل با بدشانسی و خوش‌شانسی. چند نسل با امیدواری‌ها و ناامیدی‌ها. تصویری که در شب 7 بهمن 1400در رسانه‌ها از ابراز ارادت امیر عابدزاده به احمدرضا عابدزاده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، همزمان مرور خاطرات چند نسل است؛ دهه چهلی‌هایی که در سال‌های پس از جنگ، هر مبارزه ورزشی را به مثابه یک جدال معنادار در عرصه جهانی می‌دیدند و دهه شصتی‌هایی که برجسته‌ترین پیروزی ورزشی به بخشی از خاطرات کودکی و نوجوانی‌شان گره خورد. حالا آن تجربه شیرین برای این نسل به شکل دیگری تکرار می‌شود؛ با حضور یک عابدزاده دیگر در دروازه ایران. 

برای این ماجرای پدر و پسری تفسیرهای زیادی می‌شود داشت. یکی اینکه تلاش برای پیروزی و پیروزی «تحریم‌پذیر» نیست. استرالیایی‌ها باور نمی‌کردند تیم ‌ملی ایران آنقدرها قوی باشد که بخواهد جشن پیروزی آنها را خراب کند ولی تلاش‌های ایرانی‌هایی که اهل جای جای ایران بودند را نمی‌شد نادیده گرفت. بازی خراب کن استرالیایی آنقدرها به حساب نمی‌آمد که بخواهد به اعتماد به نفس احمدرضا عابدزاده خدشه‌ای وارد کند. برای رسیدن از آن سختی به این آسانی باید 24 سال می‌گذشت. نسبت احمدرضا عابدزاده با امیر - فرزندش - نسبت گره خوردن آرزوهای سخت به خاطرات شیرین کودکی است. سریع و فوری به جام‌جهانی رسیدن پسرها، نتیجه سختی کشیدن‌ها و خون‌دل خوردن‌ها در ملبورن و دوبلین و منامه است که پدرها تجربه کرده‌اند؛ در دل پلی‌آف‌ها و تک حذفی‌ها. اینکه این تجربه شیرین، مثل ماجرای ملبورن شادی‌آفرین نشده، به خاطر عادی شدن حضور در جام‌جهانی و قرار گرفتن در کنار تیم‌های رده اول دنیاست. حالا نام ایران در کنار برزیل، آلمان، فرانسه، آرژانتین، بلژیک، هلند و دیگر تیم‌های قدرتمند قرار گرفته؛ یاد شب بازی با پرتغال بخیر که با صعود از گروه مرگ، فقط به اندازه یک بغل پای مهدی طارمی فاصله داشتیم و اینکه خواستن، توانستن است.

فرزانه دانایی‌: آشفتگی در دولت بایدن در نوع مواجهه با روسیه در ماجرای اوکراین به اوج خود رسیده‌ است. در شرایطی که بایدن اعلام کرده بود براساس اطلاعات رسیده، به ‌احتمال زیاد روسیه حمله خود به اوکراین را یک ماه دیگر آغاز می‌کند، رسانه‌های خبری آمریکا به نقل از لوید آستن، وزیر دفاع این کشور گفته‌اند از نظر او، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه هنوز به تصمیم قطعی و نهایی درباره حمله به اوکراین نرسیده ‌است اما مسکو «به‌ صورت شفاف و کاملا واضحی توانایی گرفتن نقاط مهمی از اوکراین را دارد».

هشدار بایدن در تماس تلفنی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین گفته‌ شده است. این در شرایطی است که زلنسکی و سایر اوکراینی‌ها هنوز به این باور نرسیده‌اند که ممکن است روسیه به آنها حمله کند. مسکو نیز طی چند روز گذشته همچنان برنامه‌ریزی برای حمله به اوکراین را تکذیب کرده ‌است. سوالی که طی ۲ روز گذشته و بعد از تماس تلفنی بایدن با زلنسکی در رسانه‌های جهان مطرح‌ شده این است: آمریکا چه سودی از بدتر شدن شرایط و درگیری احتمالی بین مسکو و کی‌یف می‌برد؟ نوع فتنه‌افکنی و تشدید بحران در ماجرای اوکراین به ‌نحوی توسط کاخ‌ سفید دنبال می‌شود که باعث شده ‌است زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین، کشورهای غربی، بویژه ایالات متحده را به دلیل نوع برخوردشان با مساله اوکراین مورد انتقاد قرار دهد. زلنسکی مانند هر رئیس‌جمهور دیگری که کشورش در معرض خطر حمله قرار گرفته و در عین ‌حال بشدت متکی به آمریکا نیز بوده ‌است، تلاش دارد از بحران به‌ وجود آمده بیشترین استفاده را برای دریافت کمک‌های تسلیحاتی و مالی غرب ببرد. این در شرایطی است که آمریکا به‌ دنبال بسیج کردن نیروهای ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه است اما این به ‌معنای افزایش میزان کمک‌های نقدی به اوکراین نبوده و نخواهد بود. از همین روست که زلنسکی با انتقاد از آمریکا بیان کرده ‌است این راه و روش برای مقابله با روسیه جواب نمی‌دهد. او گفته ‌است: «تصمیم برای خارج کردن نیروهای دیپلماتیک کشورهای ایالات‌ متحده، انگلستان و استرالیا از کی‌یف و خارج کردن خانواده این افراد، باعث گسترش ترس» در بین مردم کشورش شده‌ است. زلنسکی در ادامه پا را فراتر از این گذاشته و گفته ‌است: «من نمی‌توانم مانند سایر سیاستمدارانی باشم که از ایالات‌ متحده تنها به ‌خاطر اینکه ایالات ‌متحده است، سپاسگزار باشم». او در شرایطی این صحبت‌ها را بیان کرده که هنوز هم اوکراین از میلیاردها دلار کمک‌های نظامی و اقتصادی غرب بهره‌مند می‌شود. زلنسکی با اشاره به صحبت‌های بایدن که گفته بود احتمالا روسیه طی یک ماه آینده به اوکراین حمله می‌کند، گفته ‌است: «این سیگنال‌ها که از طرف رهبران مورد احترام جهان، آن‌ هم به ‌صورت کاملا باز و با زبان غیردیپلماتیک گفته می‌شود، بسیار خطرناک است. آنها براحتی می‌گویند فردا جنگ خواهد شد. این واقعا وحشتناک است». 

رئیس‌جمهور اوکراین در واقع انتظار دارد تحریم‌هایی که بایدن تاکید کرده ‌است بزودی از آنها در صورت حمله روسیه به اوکراین استفاده می‌شود، به ‌سرعت علیه مسکو اعمال شود. این در شرایطی است که زلنسکی شخصا بر این باور است هنوز تا رسیدن به مرحله جنگ و درگیری نظامی بین ۲ کشور فاصله زیادی است و خود در انتقاد از غرب، بویژه آمریکا که مشغول تنش‌زایی در منطقه هستند، گفته‌ است: «من در اینجا زندگی می‌کنم و جزئیات بسیار بیشتری نسبت ‌به هر رئیس‌جمهور دیگری در دنیا نسبت ‌به این مساله دارم».

آمریکا برای اینکه مطمئن شود اوضاع از کنترلش خارج نمی‌شود شروع به فرستادن نیروهای خود به شرق اروپا کرده‌ است. پیش‌ از این گفته ‌شده بود ۸۵۰۰ نیروی آمریکایی در حالت آماده‌باش قرار دارند تا در صورت حمله به اوکراین به منطقه اعزام شوند. اقدامات تند و هیجانی ایالات متحده در برابر رزمایش و نمایش نیروهای نظامی روسیه در مرز اوکراین نشان می‌دهد در صورتی‌ که هیچ جنگی نیز در منطقه شکل نگیرد، بایدن نمی‌تواند نتیجه را به نفع خود در رسانه‌ها مطرح کرده و از خود یک بازیگر معقول در عرصه جهانی به نمایش بگذارد. در شرایطی که آمریکا طی ۳ هفته گذشته بارها نشان داده ‌است به‌ دنبال تشدید تنش در منطقه بوده و تلاش دارد با حرکت‌های افراطی و تهدیدهای نابجا، اوکراین را به مساله‌ای حیاتی در سیاست خارجی کشور خود تبدیل کند، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به‌ دنبال تنش‌زدایی در منطقه بوده و ضمن اینکه گفت‌وگوهای امنیتی خود با آمریکا و ناتو را ادامه می‌دهد از خود یک بازیگر معقول در عرصه جهانی به نمایش گذاشته است. او در عین حال بارها چهره‌ای تند و غیرعقلانی از بایدن برای دنیا به نمایش گذاشته ‌است. پوتین در عین ‌حال با نمایش نظامی خود در مرزهای غربی این کشور توجه مقامات آمریکایی به سایر اولویت‌های دیپلماتیک را از آنها گرفته و مساله‌ای برای دستگاه سیاست خارجی دولت بایدن ایجاد کرده ‌است که هیچ‌گاه توسط آنها انتظار نمی‌رفت به چنین مرحله‌ای در برخورد با روسیه برسند. برخی تحلیلگران حوزه سیاست خارجی آمریکا بر همین اساس بر این باورند این اقدام در واقع تله‌ای سیاسی از طرف پوتین برای بایدن بوده‌ است که نشان دهد بعد از ماجرای خروج مفتضحانه از افغانستان، بایدن توانایی کنترل یک بحران در روابط خارجی خود را نیز نداشته و از یک مساله کوچک، بحرانی بسیار بزرگ می‌سازد که ایالات‌ متحده به ‌تنهایی قادر به مدیریت آن در عرصه جهانی نیست. 

موضوع دیگری که می‌تواند جایگاه آمریکا در عرصه جهانی را مانند دوران ریاست‌جمهوری ترامپ همچنان دچار افول و تنزل کند، مساله روابط خارجی آمریکا با متحدانش مانند کشورهای اروپایی است. تهدید روسیه به ‌جای آنکه آمریکا و شرکای اروپایی‌اش را به همگرایی بیشتر در عرصه سیاست خارجی وادارد، آنها را به واگرایی بیشتر در این عرصه کشانده ‌است. «اشپیگل» اخیرا فاش کرده ‌است سفیر آمریکا در برلین در نامه‌ای محرمانه به وزارت خارجه‌ آلمان تاکید کرده واشنگتن به دلیل عدم همکاری مناسب برلین درباره اوکراین، این کشور را یک شریک غیرقابل‌ اعتماد می‌داند. این مسأله بدین دلیل صورت ‌گرفته که آلمان برخلاف سایر کشورهای اروپایی یا انگلستان حاضر به کمک نظامی به اوکراین نشده‌ است. مساله اوکراین نشان داد روسیه همان‌طور که در زمان ترامپ توانسته بود با اقدامات خود باعث افول جایگاه آمریکا در عرصه جهانی شود، در دوران بایدن نیز براحتی توانسته بحرانی ایجاد کند که نشان دهد بایدن هیچ تفاوتی با ترامپ در عرصه سیاست خارجی ندارد و در اصل آمریکا دیگر جایگاهی در دنیا نداشته و حتی توان کنترل و مدیریت روابط خود با متحدانش را نیز ندارد.