شروین طاهری: حزب دموکراتیک مترقی تایوان یا دی‌پی‌پی با پیروزی در انتخابات سراسری شنبه این هفته، برای سومین دوره متوالی حضور خود در «تایوان زونگدو فو» یا همان عمارت ریاست‌جمهوری در تایپه را تضمین کرد. انتخابات ریاست‌جمهوری 13 ژانویه بخشی از انتخابات سراسری در جزیره خودگردان فرمز است که همچنان از منظر قوانین بین‌المللی بخشی از خاک چین محسوب می‌شود. این انتخابات بسیار نزدیک‌تر از آن چیزی بود که در رسانه‌ها بازتاب یافته است. لای چینگ ته، معاون پیشین رئیس‌جمهور با کسب 40 درصد آرا -‌بیش از 13 میلیون و 600 هزار نفر- در رقابت نزدیکی با هو یو ایه از حزب کی‌ام‌تی یا کومینتانگ (حزب ملی‌گرای چین) با 33.5 درصد آرا و کو ون‌ جه، شهردار پایتخت از حزب غربگرای تی‌پی‌پی (حزب خلق تایوان) به مقام ریاست‌جمهوری رسید. یک معرفی کوتاه از این 3 حزب به این صورت خواهد بود: حزب حاکم دی‌پی‌پی که طی 8 سال اخیر بر این جزیره مسلط بوده و - اگر شی جین پینگ به برنامه جدی‌اش برای ملحق ساختن مجدد تایوان به سرزمین مادری تا 2026  جامه عمل نپوشاند – تا 2028 حاکم بر دولت و مجلس باقی خواهد بود، در حقیقت یک جنبش تجزیه‌طلبانه است که عمده هوادارانش را در دهه گذشته به لطف دستگاه تبلیغاتی آمریکایی و اروپایی جمع کرده است. تی‌پی‌پی که دنباله‌رو نخستین حزب لیبرال - دموکرات جزیره محسوب می‌شود نیز یک نوع  جناح چپ ساختگی آمریکایی‌ها برای گذار از حکومت نظامی تایپه در دهه‌های پایانی قرن بیستم میلادی بوده است. در مقابل این دو، کی‌ام‌تی یا کومینتانگ، قدیمی‌ترین و بومی‌ترین جنبش سیاسی در جزیره فرمز و حزبی محافظه‌کار و حامی الحاق به چین است. 

واقعیت این است که پیروزی لای و حزب حاکم آنگونه که تفسیر می‌شود نبوده و حداقلی است چرا که آنها  اکثریت کرسی‌های پارلمان را هم از دست داده‌اند. البته نامزدی لای چینگ ته، سیاستمدار جدایی‌طلب تایوانی و معاون رئیس‌جمهور تسای اینگ ون، در این انتخابات به نمایندگی از حزب حاکم وابسته به آمریکا به خودی خود تهدیدی برای پکن محسوب نمی‌شد، چون خانم تسای بعد از 2 دوره ریاست‌جمهوری منع قانونی داشت. با این حال چینی‌ها حضور آقای لای 65 ساله روی صندلی ریاست عمارت ریاست‌جمهوری را یک خطر بالقوه و نشانه‌ای از شکل گرفتن یک جناح جنگ‌طلب در تایوان با حمایت مستقیم واشنگتن قلمداد می‌کنند. طرفه آنکه پکن از قبل برای چنین روزهایی آماده شده بود و حتی ارتش آزادیبخش خلق چین در سال‌های گذشته تصرف ماکت ساختمان زونگدو فو در قلب تایپه را بارها تمرین کرده است. 

* ویلیام لای کیست؟

حزب حاکم دی‌پی‌پی، در عین روابط تنگاتنگ با آمریکا و متحدانش، حاکمیت چین بر تایوان را رد می‌کند و معتقد است این جزیره حق دارد هویتی مجزا از سرزمین مادری داشته باشد. موضوع اینجاست که لای چینگ ته در داخل چنین حزبی هم جزو طیف ملی‌گرای افراطی دسته‌بندی می‌شود. او اگرچه مدعی شده مصمم به حفظ صلح در سراسر تنگه تایوان است اما خواهان تقویت نیروی نظامی دفاعی از قلمرو خودگردان جزیره برای دفع تهدیدات احتمالی پکن شده است. البته در خود تایوان هم بسیاری بر این باورند که تاکید بر دفاع از تایوان به منزله کوبیدن بر طبل جنگ آمریکاساخته با چین است. 

لای چینگ ته برخلاف نام رسمی چینی‌اش در میان اطرافیان و بویژه نزد سیاستمداران غربی به دکتر ویلیام لای مشهور است. او فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد است که سال 1998 به عنوان نماینده شهر جنوبی تاینان، وارد مجلس تایوان شد. سپس در سال 2010 برای 2 دوره به عنوان شهردار این شهر انتخاب شد. 7 سال بعد در دولت تسای اینگ ون به عنوان نخست‌وزیر منصوب شد و سال 2020 به عنوان معاون رئیس‌جمهور سوگند یاد کرد. او قول داد قدرت نظامی تایوان را تقویت کند و به ایجاد روابط با دیگر دموکراسی‌ها تاکید دارد که مخالفانش می‌گویند منظور او مشخصا آمریکا و ژاپن است که بیشترین روابط را با آنها دارد. او اوایل تابستان گذشته ابراز امیدواری کرده بود رئیس‌جمهور تایوان بتواند رسما وارد کاخ سفید واشنگتن شود که حتی واکنش برخی مقامات دموکرات را برانگیخت. رژیم ایالات متحده مجبور است به تمامیت ارضی چین احترام بگذارد و بر اساس قوانین بین‌المللی، سفر رسمی سیاستمداران ارشد تایوانی به آمریکا بدون اجازه پکن ممنوع است. سال 2020 اما لای، به عنوان معاون رئیس‌جمهور منتخب تایوان یک سفر شخصی به آمریکا انجام داد تا این قاعده را نقض کند. 

لای نخستین بار سال 2017 با گفتن اینکه پارلمان «کارگر» استقلال تایوان است، مقامات چینی را خشمگین کرد. وی حتی قبل از رسیدن به ریاست‌جمهوری در نخستین روزهای سال 2024 در جریان کارزار انتخاباتی‌اش وارد مرحله خطرناک‌تری شد و ادعای جدیدی مطرح کرد و گفت: «من می‌خواهم تکرار کنم که تایوان در حال حاضر یک کشور مستقل و دارای حاکمیت است بنابراین ما نیازی به اعلام بیشتر استقلال تایوان نداریم».

لای  یکشنبه شب نیز پس از اعلام پیروزی در انتخابات گفت مصمم است تایوان را در برابر تهدید و ارعاب مداوم چین حفظ کند و وضعیت تقابل فعلی موجود در تنگه تایوان را ادامه دهد. او همچنان تلاش دارد باب دیپلماسی با پکن را باز نگه دارد و گفت‌وگو را جایگزینی برای رویارویی می‌خواند. البته پکن  که از قبل به رای‌دهندگان تایوانی درباره حمایت از لای هشدار داده بود از همین حالا تمام درخواست‌های رئیس‌جمهور جدید جزیره خودمختار برای مذاکره درباره آینده حاکمیت سیاسی تایوان را رد کرده است. 

* اختلاف در جزیره

لای که اکثریت مجلس قانونگذاری تایوان موسوم به یوآن با  113 کرسی را از دست داده تلاش دارد برای جبران مافات، قدرت دولت را بزرگ‌تر از آنچه هست معرفی کند. او در همان سخنرانی پیروزی‌اش علیه توازن پارلمانی جدید سخن گفت و مدعی شد این وضع به طور بالقوه می‌تواند مانع توانایی دولت جدید برای تصویب قوانین شود، همچنین سیاست‌های رقبای انتخاباتی خود را شکست خورده خواند. به عبارت دیگر، دست‌نشانده واشنگتن در تایپه از همین حالا برای تشکیل یک دولت  اقتدارگرا شبیه کابینه وضعیت جنگی آماده می‌شود. با این حال برخلاف تبلیغات غربی‌ها که تلاش می‌کنند لای را نماینده استقلال‌طلبی همه مردم جزیره معرفی کنند باید یادآوری کرد دو رقیب لای 60 درصد آرای انتخابات را به خود اختصاص داده‌اند. در حقیقت در جامعه فرمز نیز تعادلی مشابه آنچه در مجلس یوآن به وجود آمده به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد اکثریت جامعه، خطر جنگ را حس کرده و از آن دوری می‌کنند. مواضع هو نزدیک‌ترین رقیب لای از حزب کومینتانگ شبیه مواضع دولت پکن بوده و او را یک استقلال‌طلب توصیف کرده است. هو معتقد است لای جزیره را به سوی یک جنگ غیرضروری و ویرانگر که در حقیقت یک پروژه آمریکایی برای مشغول ساختن چین در خانه است، سوق می‌دهد. او قبل از انتخابات بر دولت برای مذاکره با پکن فشار آورده بود. باید اشاره کرد که کومینتانگ، شبیه‌ترین ساختار را به احزاب جمهوری‌خواه دونباس در شرق اوکراین پیش از حمله روسیه دارد. این حزب پایگاه  اجتماعی تقریبا یک‌پنجم جمعیت جزیره است که هویت خود را چینی برمی‌شمارند. در میان طیف غربگرای میانه‌رو نیز، کو ون‌ جه، رهبر حزب خلق تایوان خواهان تعامل دوباره با چین شده و  تاکید کرده که این نمی‌تواند اهداف دموکراتیک خود تایوان را نقض کند. این حزب از زمان تأسیس بر بقایای جناح چپ سابق در سال 2019 به نسل جدید و رای جوانان جزیره متوسل شده و بیشتر تمرکزش بر مسائل اقتصادی و داخلی مانند هزینه مسکن است. 

* لای ویرانگر صلح 

طبیعی است با سابقه‌ای که چینی‌ها از لای و شاخه رادیکال حزب دی‌پی‌پی سراغ دارند، به قدرت رسیدن او را خوش نداشته باشند. مقامات پکن قبلاً انتخابات 13 ژانویه را انتخابی بین «جنگ و صلح» یا بین «رفاه و زوال» توصیف کرده بودند. سخنگوی سفارت چین در لندن در واکنش به نتایج انتخابات 2024 تایوان می‌گوید: «صرف نظر از نتیجه، این واقعیت اساسی که تایوان بخشی از چین است و تنها یک چین در جهان وجود دارد، تغییر نخواهد کرد. او با رد درخواست‌های لای برای گفت‌وگو درباره آینده سیاسی تایوان با چین، حتی تهدید کرده که اگر لازم باشد استان جداشده  به زور به چین ملحق می‌شود. پیش‌تر دفتر امور تایوان در دولت چین نیز لای را جنگ‌‌طلب و ویرانگر صلح در سراسر تنگه تایوان خوانده بود. این دفتر پنجشنبه اعلام کرد: «لای تایوان را از صلح و رفاه دورتر و دورتر خواهد کرد و به جنگ و فروپاشی نزدیک‌تر و نزدیک‌تر خواهد ساخت». 

اواسط تابستان گذشته نیز وزارت خارجه چین، لای را یک دردسرآفرین نامیده بود. این نهاد پیش‌تر ورود او به آمریکا را به‌طور جدی نقض‌کننده اصل چین واحد خوانده بود. 

اخیرا شی در جریان سفر سالانه‌اش به کالیفرنیا نیز در دیدار با همتای آمریکایی خود جو بایدن با او درباره احترام به اصل «چین واحد»، همچنین پرهیز از برقراری روابط دیپلماتیک واشنگتن با تایپه و ارسال تسلیحات به این جزیره اتمام حجت کرده بود. 

آیا با این اوصاف باید برای پایان صبر اژدهای زرد در مقابل موش دواندن یانکی‌ها در زیر پایش لحظه‌شماری کرد؟

گروه سیاسی: وزیر امور خارجه کشورمان گفت: همکاری‌های چندجانبه و راهبردی ایران و هند بویژه پس از عضویت در 2 سازمان شانگهای و بریکس افزایش یافته و البته هند در عضویت ایران تاثیرگذار بوده است.

سوبرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند که در سفری 2 روزه در تهران به سر می‌برد، روز گذشته با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد؛ دیداری که می‌توان آن را در امتداد ابتکارات جدید سیاست خارجی ایران در دولت سیزدهم مهم دانست. از سویی پیوستن رسمی جمهوری اسلامی ایران به گروه بریکس که هند از اعضای اولیه آن به حساب می‌آید اهمیت روابط تهران - دهلی را مضاعف می‌کند و از سوی دیگر اهتمام بر توسعه بندر چابهار و تقویت کریدور شمال - جنوب چشم‌انداز روابط 2 کشور را استراتژیک‌تر کرده است.

امیرعبداللهیان در نشست خبری مشترک با سوبرامانیام جایشانکار همتای هندی خود اظهار داشت: بسیار خرسندم که میزبان وزیر خارجه هند هستم. سفر ایشان گامی مهم در راستای توسعه همکاری‌های متنوع و گسترده 2 طرف است و ما به عنوان دوستان دیرینه و شرکای قابل اعتماد گفت‌وگوهای بسیار مهمی را در راستای منافع 2 طرف داشتیم. وی گفت: ما درباره موضوعات مختلفی از جمله مسائل اقتصادی و اتصالات راهبردی صحبت کردیم و به خصوص بر توسعه بندر چابهار و مسیر ترانزیت شمال جنوب تاکید کردیم، همچنین توسعه روابط 2 ملت و افزایش همکاری‌های 2 و چندجانبه مورد تاکید مشترک قرار گرفت. وزیر امور خارجه تصریح کرد: روسای جمهور ایران و هند در حاشیه نشست سران بریکس توافقاتی داشتند و ما امروز بر وجود اراده سیاسی قوی 2 طرف بر بسط همکاری‌های علمی، صنعتی، اقتصادی، گردشگری و فناوری تاکید کردیم. امیرعبداللهیان بیان داشت: مناسبات موجود و موانع فنی را بررسی کردیم و قرار شد نشست‌هایی برای تیم‌های فنی برای سرعت بخشیدن به توافقات فی‌مابین را داشته باشیم. همکاری‌های چندجانبه و راهبردی ایران و هند بویژه پس از عضویت در 2 سازمان شانگهای و بریکس افزایش یافته است و البته هند در عضویت ایران تاثیرگذار بود و از نقش مثبت آنها تشکر می‌کنیم.

* امنیت کشتی‌های صهیونیستی مشروط به پایان جنگ علیه غزه

وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه در قالب بریکس قرار شد از ظرفیت‌های 2 طرف به نحو مطلوب استفاده شود، گفت: همچنین درباره اشتراک دیدگاه‌ها در حوزه مسائل بین‌الملل از جمله درباره وضعیت اسفبار فلسطین گفت‌وگو کردیم و توقف جنگ و جلوگیری از تسری جنگ را مورد تاکید قرار دادیم. وی تصریح کرد: ما بر جلوگیری از گسترش جنگ و بر اهمیت کشتیرانی منطقه همواره تاکید داریم. این مساله‌ای است که مورد تاکید مقامات یمن هم هست و در سفر 2 هفته پیش یکی از مقامات عالی‌رتبه یمن به تهران آنها به ما اطمینان دادند که خللی در امنیت کشتیرانی ایجاد نخواهند کرد اما تا زمانی که جنگ در غزه هست، نسبت به ممانعت از عبور کشتی‌های مرتبط با اسرائیل یا به مقصد اسرائیل اقدام می‌کنند. امیرعبداللهیان تاکید کرد: ما بر موضوع ضرورت توقف جنگ و نسل‌کشی در غزه از طریق سوییس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران بارها به طور رسمی به مقامات آمریکا تاکید کردیم و هشدار دادیم. آمریکا نمی‌تواند از یک‌سو داعش را در منطقه ما خلق کند و از سوی دیگر سخن از مبارزه با داعش داشته باشد. همچنین آمریکا نمی‌تواند از طرفی در کنار اسرائیل باشد و در کشتار ۲۴ هزار فلسطینی سهیم باشد و در عین حال دیگران را دعوت به خویشتنداری کند. وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرد: کاخ سفید نمی‌تواند در چنین شرایطی از تمایل خود به عدم گسترش جنگ سخن بگوید. پیام من به آقای بلینکن این است که راه‌حل در جنگ نیست، ما 100 روز پیش و قبل از عملیات توفان الاقصی در 7 اکتبر به شما اعلام کردیم دست خود را در غزه به خون افراد بی‌گناه آلوده نکنید و سرنوشت خود را به سرنوشت نتانیاهو گره نزنید چرا که تاریخ وی به پایان آمده است. آمریکا منافع خود را به منافع این رژیم آپارتایدی گره نزند. امیرعبداللهیان در پایان خاطرنشان کرد: ایران از امنیت کشتیرانی در منطقه حمایت می‌کند و به آمریکا و انگلیس هشدار می‌دهیم که جنگ علیه یمن و غزه را متوقف کنند.

* در توسعه بندر چابهار دیدگاه مشترک وجود دارد

در ادامه این نشست جایشانکار وزیر خارجه هند درباره دیدار خود با امیرعبداللهیان گفت: امروز تبادل نظر خوبی داشتیم. ما تعاملات دوجانبه خودمان را مورد رایزنی قرار دادیم. امروز فرصت این را دارم که با آقای رئیسی و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هم دیدار داشته باشم. وی تصریح کرد: آقای رئیسی و آقای مودی با یکدیگر پیش‌تر دیدار کردند و در تماس هستند. امروز ما همکاری‌های خوبی داریم، ما در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی تمرکز کردیم. ایران و هند متحد هستند. نهادهای دانشگاهی به ما کمک می‌کنند. وزیر خارجه هند بیان کرد: هند زبان فارسی را به عنوان زبان رسمی در آموزش‌های خودش به رسمیت شناخته است. هند می‌خواهد از موقعیت ایران در منطقه که می‌تواند هند را به شمال برساند استفاده کند. وی افزود: ما در توسعه بندر چابهار دیدگاه مشترک داریم. ما یک نقشه راه خوب را برای سال‌های بعد ترسیم کردیم و باید پیشرفت این پروژه‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم. هر 2 بسیار نگران تحولات غرب آسیا هستیم. از تشدید خصومت‌ها و خشونت‌ها باید جلوگیری کرد. جایشانکار گفت: هند یک موضع در قبال مبارزه با تروریسم دارد. این موضع ما ادامه دارد. این مهم است که ما در هر منازعه از کشته شدن غیرنظامیان جلوگیری کنیم. به وضعیت اسفبار در غزه اشاره کردیم. این نگرانی مهم ما است. همچنین کمک‌های انسان‌دوستانه را هم بحث کردیم و ما از این کمک‌ها استقبال می‌کنیم. موضع هند حمایت از راه‌حل 2 دولتی است تا فلسطینی‌ها قلمرو خودشان را داشته باشند البته ما به مساله تهدیدهای ترافیک و رفت و آمد کشتیرانی تاکید کردیم. حملاتی در نزدیکی هند هم شاهد بودیم و این نگران‌کننده است و بر منافع انرژی و اقتصادی هند تاثیر گذاشته است. وزیر خارجه هند بیان کرد: آقای امیرعبداللهیان و من به تحولات افغانستان نیز پرداختیم. بحث دیگر ما بحث قفقاز است، همچنین منازعه اوکراین و تبعات آن، این نخستین سفر من به ایران بعد از عضویت ایران در بریکس است. جایشانکار در پایان عنوان کرد: هند از این عضویت ایران خشنود است. این همکاری‌های چندوجهی ما وجود داشته و ادامه خواهد یافت. امروز بحث‌های ما به توسعه همکاری‌های 2 کشور کمک می‌کند. ما همیشه به دنبال این بودیم که در کشورهای ما آبادی و رفاه باشد.

***

مذاکره و توافق برای توسعه بندر چابهار در دیدار وزیر راه ایران و وزیر خارجه هند

توسعه به وقت چابهار

توافق بر سر توسعه فاز دوم بندر شهید بهشتی و تأمین تجهیزات تخلیه و بارگیری

گروه اقتصادی: دیروز در مذاکره بین وزیر راه و شهر‌سازی کشورمان با وزیر خارجه هند، توافق نهایی با هند برای توسعه بندر چابهار انجام شد.

 دیروز در دیدار مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی با سوبرامانیام جایشنکار، وزیر خارجه هند، ضمن مذاکره درباره اقدامات گذشته برای تجهیز بندر چابهار، درباره توسعه این بندر هم توافق نهایی انجام شد.

وزیر راه و شهرسازی در این دیدار با پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک حمل‌ونقل برای گسترش همکاری‌ها بین ۲ طرف بیان کرد: تشکیل این کمیته کاری موجب فعال شدن ظرفیت‌های ترانزیت و استفاده از کریدور شمال‌ - جنوب خواهد شد.

در این دیدار سوبرامانیام جایشنکار، وزیر خارجه هند بر آمادگی کشورش برای سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه‌های حمل‌ونقل و ترانزیت در ایران تأکید و از مهرداد بذرپاش برای سفر به هند دعوت کرد.

یکی از برنامه‌های توسعه‌ای دولت در بندر چابهار، توسعه فاز دوم بندر شهید بهشتی و تأمین تجهیزات راهبردی برای ارتقای ظرفیت تخلیه و بارگیری است.

در حال حاضر احداث زیرساخت‌های فاز اول بندر شهید بهشتی چابهار به اتمام رسیده و تجهیزات بندری آن در حال تکمیل است. 

5 دی امسال مهرداد بذرپاش در سفر به استان سیستان‌وبلوچستان، ضمن بازدید از زیرساخت‌ها، تجهیزات بندری و دریایی و پروژه‌های لجستیکی بندر چابهار، دستور آغاز عملیات اجرایی ۵ پروژه بزرگ سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با اعتبار ۴۰ هزار میلیارد ریال در بندر چابهار را صادر کرد.

* گذشته ارتباط با هندی‌ها

در سال‌های گذشته، فعالیت هندی‌ها در چابهار با اما و اگر مواجه بود اما حالا به‌ دنبال حل مشکلات، از سوی مسؤولان کشورمان، وعده عقد قرارداد بلندمدت در این منطقه داده می‌شود تا توسعه بندر را به همراه داشته باشد.

موقعیت استراتژیک ایران در منطقه و برخورداری از یک جغرافیای خاص، کشورهای همسایه را بر آن داشته از خاک ایران به‌ عنوان یک مسیر ترانزیتی استفاده کنند؛ یکی از این همکاری‌ها، استفاده از موقعیت ترانزیتی ایران برای هند است. در این میان بندر چابهار می‌تواند به‌ عنوان یک نقطه مهم و استراتژیک و در راستای کریدور ترانزیتی شمال - جنوب در یک شبکه حمل‌ونقل چندوجهی جریان کالا و مسافر بین ایران، هند، افغانستان، کشورهای منطقه و آسیای میانه فعالیت کند.

چابهار که در جنوب شرق ایران واقع است، به عنوان دروازه‌ای برای دسترسی هند به بازارهای آسیای میانه در نظر گرفته شده و ریشه‌های این پروژه به سال ۲۰۰۳ بازمی‌گردد که ۲ کشور بر سر توسعه آن به توافق رسیدند. با این حال، این ابتکار عمل به دلیل تحریم‌های غرب علیه برنامه هسته‌ای ایران با موانعی مواجه شد.

هند از طریق انعقاد قرارداد یکی از شرکت‌های خصوصی خود و با تعهد سرمایه‌گذاری به ‌میزان ۸۵ میلیون دلار برای خرید تجهیزات مورد نیاز بندر چابهار، از سال ۹۷ وارد طرح توسعه فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار شد که به ‌دلیل مشکلات ثانویه ایجادشده از جمله تحریم‌ها جهت خرید و تأمین تجهیزات مذکور، این قرارداد به ‌طور کامل اجرایی نشد اما سال گذشته اعلام شد تامین تجهیزات سنگین راهبردی به مبلغ مجموع ۲۴ میلیون دلار انجام شده است.

به‌ دنبال آن تیرماه امسال سفیر هند در تهران گفت هند برای رشد اقتصادی و تجاری از طریق بندر چابهار برنامه‌ریزی ویژه‌ای را در دستور کار خود دارد. «رودرا گائوراو شرست» تاکید کرد: چابهار نقطه عطف تحول اقتصادی منطقه است و برای هند فرصتی طلایی را یدک می‌کشد. موقعیت چابهار در گسترش مبادلات تجاری در منطقه، اوراسیا و حتی اروپا منحصربه‌فرد است.

پس از آن کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد انتظار می‌رود هند و ایران تا سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور/ مهر ۱۴۰۲) و قبل از اجلاس جهانی دریایی هند ۲۰۲۳ که برگزاری آن در دهلی‌نو برای ماه اکتبر برنامه‌ریزی شده، یک قرارداد بلندمدت برای توسعه بندر چابهار امضا کنند. به این ‌ترتیب پس از سال‌ها مذاکره، دهلی‌نو و تهران قراردادی چند ساله را امضا می‌کنند که به هند اجازه می‌دهد بندر شهید بهشتی چابهار را به ‌صورت بلندمدت توسعه دهد.

علی‌اکبر صفایی، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی شهریورماه درباره فعالیت هندی‌ها در چابهار بیان کرد: مذاکرات ما با این کشور طولانی‌مدت بوده و قراردادی منعقد شد که بعدا تغییر کرد. ما از ابتدای دولت برای این قرارداد تلاش کردیم که اکنون همه مشکلات حل شده و امیدواریم کمتر از یک ماه آینده جمع‌بندی شود. ما منتظر آخرین گروه هندی‌ها هستیم و فقط یک بند از قرارداد باقی ‌مانده که باید درباره آن به توافق برسیم و امیدواریم هرچه سریع‌تر امضا شود، زیرا قرارداد بلندمدت حافظ منافع ما است.  

همچنین مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، همان زمان گفته بود «با مشارکت هند، در آستانه عقد قرارداد جدیدی درباره بندر چابهار هستیم»، گفت: الان قرارداد کوتاه‌مدت داریم ولی دنبال عقد قرارداد بلندمدت برای بهره‌برداری از بندر چابهار هستیم که با سفر مقام هندی به ایران، این قرارداد نهایی می‌شود.

در حالی که در سال‌های گذشته، فعالیت هندی‌ها در چابهار با اما و اگر مواجه بوده و گاهی تحریم‌ها و گاهی تعلل این کشور مانع ادامه فعالیت شده است، حالا به نظر می‌رسد با برطرف شدن موارد مورد اختلاف، هند آماده ادامه فعالیت در بندر چابهار است و اینطور که مسؤولان وعده دادند، قراردادی بلندمدت خواهد بست تا فرآیند توسعه این بندر استراتژیک سریع‌تر انجام شود.

گروه اجتماعی: به دنبال بارش سنگین برف در استان‌های شمالی و شمال غرب کشور، خیلی از شهرستان‌ها و مناطق روستایی در این استان ها با مشکل مواجه شدند. بارش‌هایی که از اواخر هفته گذشته شروع شد و طی چند روز حدود نیمی از استان‌های کشور را تحت تاثیر قرار داد، به طوری که این بارش‌ها باعث انسداد جاده‌ها و شریان‌های مواصلاتی شد و خودروهای بسیاری نیز در جاده‌ها و گردنه‌ها گرفتار برف و کولاک شدند. در این میان ارتفاع برف در برخی مناطق به بیش از 2 متر و در گردنه ژالانه کردستان به 3 متر رسید و در برخی استان‌ها وضعیت قرمز اعلام شد. این در حالی است که نیروهای امدادی، بسیج، سپاه، پلیس و دستگاه‌های دولتی بویژه وزارت راه طی 2 روز گذشته بی‌وقفه در حال کمک‌رسانی به مردم و بازگشایی راه‌ها همچنین یاری‌رسانی به گرفتارشدگان در برف بوده‌اند. برف سنگین سبب شده راه بسیاری از روستا‌های استان اردبیل زیر برف دفن شود. به گفته سیدکمال‌الدین میرجعفریان، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اردبیل در پی بارش برف سنگین از مجموع هزار و ۸۰۰ روستای استان، جاده‌های ۷۰ درصد روستاها و همچنین راه‌های فرعی پوشیده از برف شد و تردد به سختی انجام می‌شود یا کلا میسر نیست. در این میان آفرود‌سواران اردبیلی در اقدامی خودجوش و قابل تحسین در سطح خیابان‌ها و معابر شهری اردبیل حاضر شده و به خودروهای گرفتار شده در برف کمک‌رسانی کردند. از سویی طبق گفته خدمتی، مدیرکل مدیریت بحران استان اردبیل تمام شهرهای استان در وضعیت قرمز قرار گرفته‌اند و از اهالی انتظار می‌رود با پرهیز از ترددهای غیرضروری اجازه دهند شهرداری و سایر دستگاه‌های خدمات‌رسان نسبت به برف‌روبی و پاکسازی مناطق شهری اقدام کنند. خدمتی عنوان کرد: ارتفاع برف در برخی مناطق به ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر رسیده و واقعا کار خدمات‌رسانی با سختی تمام در مسیرها و جاده‌های اصلی در حال انجام است.

* سپاه پای کار خدمت به مردم

طبق اطلاعیه روابط عمومی سپاه حضرت عباس(ع) استان اردبیل، تمام تجهیزات لجستیکی سپاه برای پشتیبانی از ارگان‌های امدادرسان در مناطق حادثه‌خیز به صورت آماده‌باش درآمده‌اند. تمام گروه‌های جهادی سپاه و بسیج استان از آغازین ساعات نزول رحمت الهی در کنار دستگاه‌های خدمات‌رسان، با بسیج کردن پرسنل و دستگاه‌های مهندسی در خدمت مردم بوده‌اند و در ضمن نانوایی‌های منتخب نیز به ‌صورت ۲۴ ساعته در حال پخت نان و ارسال به روستاها هستند. روابط عمومی سپاه استان اردبیل از آمادگی و در اختیار قرار گرفتن توان رزمی مهندسی تیپ ۳۷ سپاه حضرت عباس( ع) استان و همچنین تجهیز خودروهای تاکتیکی رزمی جهت امدادرسانی به مردم خبر داد و اعلام کرد تمام مقرها و حوزه‌های سپاه و بسیج جهت خدمت‌رسانی به مردم تجهیز و آماده‌باش هستند. سیدمحمد اعتماداعجازی، فرماندار شهرستان اردبیل نیز گفت: با توجه به حجم بالای برف در اردبیل، مشکل اصلی در حوزه‌ فعالیت‌های خدماتی و تاسیساتی در سطح شهرستان وجود ندارد و صرفا قطعی برق را در بخش ثمرین شاهد بودیم که اقدامات لازم برای حل قطعی برق انجام شد. وی افزود: از روزهای گذشته موضوع حمل آرد برای نانوایی‌های شهرستان اردبیل پیش‌بینی شده بود که فعلا مشکلی در این رابطه وجود ندارد.

* امدادرسانی به ۲ هزار و ۳۹۱ گرفتارشده در برف  اردبیل

حمید قویدل، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان اردبیل گفت: نجاتگران جمعیت هلال‌احمر استان اردبیل به ۲ هزار و ۳۹۱ نفر گرفتار شده در برف و کولاک امدادرسانی کرده‌اند. وی افزود: در ۵ روز گذشته، امدادگران به هموطنان که در محورهای خلخال، بیله‌سوار، کوثر، نمین، گرمی، مشگین‌شهر و اردبیل در برف و کولاک گرفتار شده بودند، امدادرسانی کردند. برخی شهروندان اردبیلی از وضعیت نامطلوب معابر سطح شهر و همچنین عدم برف‌روبی اکثر خیابان‌ها خبر می‌دهند که همین موضوع سبب شده تردد در خیابان‌های اردبیل به سختی انجام گیرد، با این حال شهرداری اعلام کرده با تمام توان در سطح معابر شهری در حال خدمت‌رسانی است.

* اسکان ۱۵۰ نفر از مسافران گرفتار در برف با کمک بسیجیان

فرمانده سپاه ناحیه آستارا نیز دیروز گفت: شب گذشته (یکشنبه شب) با توجه به بارش برف و برودت هوا، همچنین یخ‌زدگی جاده‌ها، ۱۵۰ نفر از مسافران گرفتار در برف با کمک بسیجیان آستارا اسکان داده شدند. سرهنگ پاسدار «‌بهزاد قنبری» فرمانده سپاه ناحیه آستارا روز گذشته در جمع خبرنگاران با اشاره به خدمات‌رسانی بسیجیان و گروه‌های جهادی به مسافران گرفتار در برف اظهار داشت: با هماهنگی اعضای ستاد بحران شهرستان، این مسافران در مسجد محمد رسول‌الله(ص) آستارا اسکان داده شدند. وی ادامه داد: با هماهنگی انجام شده، خانه هلال‌احمر و پایگاه مقاومت بسیج شهید شیارکار مسجد حضرت محمد رسول‌الله(ص) خدمات‌رسانی لازم به میهمانان را بر عهده دارند. قنبری با اشاره به شرایط جوی در این منطقه گفت: شرایط جوی و بارش برف در شهرستان آستارا به گونه‌ای است که تردد در جاده‌های منتهی به این شهر فقط با زنجیر چرخ امکان‌پذیر است. پیرو هشدار سطح نارنجی اداره‌ کل هواشناسی استان گیلان، از روز گذشته (یکشنبه) شاهد ورود سامانه سرد و بارشی به استان گیلان بوده‌ایم و تا ساعت ۹:۳۰ امروز (دوشنبه) به طور میانگین ۳۱ میلیمتر باران در پهنه استان باریده است.

* ۲ محور شریانی و ۲۰۰ راه روستایی بازگشایی شد

مدیرکل دفتر امور عملیات راهداری، ماشین‌آلات و مدیریت بحران سازمان راهداری از بازگشایی 2 محور شریانی و ۲۰۰ محور از ۳۸۰ راه روستایی مسدودشده به دلیل بارش برف و کولاک خبر داد. غلامعباس بهرامی‌نیا دیروز گفت: محور چالوس - کرج و آزادراه تهران - شمال که به دلیل کولاک و ریزش بهمن از شب گذشته مسدود شده بود، بازگشایی شد و تردد در این محور برقرار شده است. به گفته وی، در حال حاضر تنها محورهای شریانی از جمله اردبیل و آستارا (محدوده گردنه حیران) به دلیل شرایط بارش شدید برف و کولاک و عدم ایمنی کافی مسدود شده و بارش‌ها در استان‌های آذربایجان غربی و کردستان از شدت بیشتری برخوردار است اما مسیرها باز و تردد در آنها برقرار است. وی به مسافران توصیه کرد از ترددهای غیرضروری پرهیز و در صورت تردد حتما از زنجیر چرخ و تجهیزات ایمنی استفاده کنند. بهرامی‌نیا اظهار کرد: در محورهای غیرشریانی و روستایی هم تا امروز ۳۸۰ محور در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، آذربایجان‌شرقی و اردبیل مسدود بود که تاکنون ۲۰۰ محور بازگشایی شده و همکاران راهداری در تلاش هستند تا فردا صبح سایر محورها را بازگشایی کنند. وی با بیان اینکه ۶۴۰۰ نفر نیروی راهدار و ۴۷۵۰ دستگاه ماشین‌آلات راهداری در عملیات برف‌روبی بارش‌های روزهای اخیر فعالیت کردند، گفت: ۴۰ هزار تن مصالح شن و نمک استفاده شده است و تا امروز هم ۴۰ مورد عملیات ریزش‌برداری در سطح جاده‌ها انجام شد و ۴۰ هزار کیلومتر باند برف‌روبی شده است.

* بارش پراکنده باران در برخی استان‌ها تا پایان هفته

سامانه بارشی که اخیرا وارد کشور شد استان‌های شمال، شمال غرب و غرب کشور را سفیدپوش کرد، تا جایی که در برخی مناطق بارش برف به ارتفاع ۲ متر رسید. طبق پیش‌بینی  سازمان هواشناسی، این بارش‌ها ادامه دارد اما غالب بارش‌ها تا پایان هفته به صورت باران پراکنده خواهد بود.

 در همین باره رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از بارش پراکنده در برخی استان‌ها خبر داد. صادق ضیاییان، درباره شرایط جوی کشور اظهار کرد: اگر چه سامانه بارشی جدید حدت و شدت زیادی چون روزهای گذشته ندارد اما این سامانه روز گذشته(دوشنبه) در ارتفاعات البرز مرکزی، ارتفاعات زاگرس مرکزی و برخی نقاط شمال شرق فعال بود و سه‌شنبه 26 دی نیز در شمال خراسان جنوبی و جنوب خراسان رضوی بارش پراکنده و وزش باد پیش‌بینی می‌شود. وی افزود: چهارشنبه 27 دی در غالب مناطق کشور جوی آرام و پایدار حاکم می‌شود و در اوایل شب در شرق اردبیل و گیلان افزایش ابر و بارش پراکنده باران رخ می‌دهد. همچنین روزهای دوشنبه تا چهارشنبه افزایش دما در استان‌های ساحلی خزر و اردبیل رخ خواهد داد. به گفته ضیاییان، پنجشنبه با نفوذ جریانات سرد شمالی، ابرناکی و بارش همراه با کاهش نسبی دما را در این مناطق خواهیم داشت، همچنین در شمال غرب ارتفاعات البرز مرکزی نیز بارش باران و برف پیش‌بینی می‌شود. وی ادامه داد: جمعه 29 دی در استان‌های گیلان و مازندران بارش پراکنده رخ می‌دهد، همچنین در ارتفاعات زاگرس واقع در نوار غربی کشور افزایش ابر، وزش باد و رگبار پراکنده پیش‌بینی می‌شود و در جنوب و شرق کشور وزش باد پدیده غالب خواهد بود. ضیاییان گفت: تا پایان هفته خلیج‌فارس و پنجشنبه دریای خزر مواج است. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مخاطرات وضع هوا درباره وضعیت جوی تهران گفت: آسمان تهران سه‌شنبه 26 دی صاف تا قسمتی ابری و گاهی وزش باد با حداقل دمای ۴ و حداکثر دمای ۱۴ درجه سانتیگراد و در ‌روز چهارشنبه کمی ابری و در بعضی ساعت‌ها غبار رقیق و اوایل شب افزایش ابر با حداقل دمای ۷ و حداکثر دمای ۱۵ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود. ضیاییان در پایان اظهار کرد: طی سه‌شنبه 26 و چهارشنبه 27 دی بندرعباس با دمای ۲۹ و ۲۸ درجه سانتیگراد گرم‌ترین و اردبیل با دمای ۱۱- و ۵- درجه سانتیگراد سردترین مراکز استان‌ کشور 

خواهند بود.

***

روح‌الله لطیفیان: نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ واردات خودروهای برقی را تصویب و حقوق گمرکی واردات خودروهای هیبریدی را ۱۵ درصد تعیین کردند.

نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۳ در تشریح این مصوبه گفت: کمیسیون تلفیق مجلس واردات خودروهای سواری برقی را تصویب کرد که این مصوبه گامی مهم برای کاهش مصرف بنزین و کاهش آلودگی هواست. به گفته وی، تنوع‌بخشی به بازار خودرو و معرفی خودروهای برقی، می‌تواند به دور شدن از سیستم‌های حمل‌و‌نقل وابسته به بنزین کمک کند. سیدمحسن دهنوی ادامه داد: در همین راستا کمیسیون تلفیق برای تسهیل واردات خودروهای برقی، کاهش عوارض واردات تصویب کرد که هدف از آن، مقرون به‌صرفه‌تر و قابل دسترس‌تر کردن خودروهای برقی برای مصرف‌کنندگان ایرانی است. کاهش تعرفه‌های واردات هم مشوقی برای استفاده از خودروهای برقی به جای خودروهای بنزینی معمولی است که در نهایت به کاهش مصرف بنزین و آلودگی هوا کمک می‌کند. دهنوی افزود: این مصوبه بر واردات خودروهای سواری برقی، کاهش عوارض واردات و افزایش انگیزه برای توسعه خودروهای الکتریکی داخلی تمرکز کرده است. نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق در توضیح اهمیت واردات خودروهای سواری برقی گفت: یکی از انگیزه‌های اولیه برای تسهیل واردات و بومی‌سازی خودروهای برقی و هیبریدی، نیاز مبرم به کاهش مصرف بنزین است. خودروهای بنزینی با مصرف بالای خود، منبع مهمی از آلایندگی هستند. با انتقال از خودروهای با سوخت فسیلی به وسایل نقلیه الکتریکی و هیبریدی که به برق و منابع انرژی جایگزین متکی هستند، می‌توان وابستگی به بنزین را به میزان قابل توجهی کاهش داد.

وی ادامه داد: ترویج واردات و توسعه خودروهای برقی و هیبریدی می‌تواند به طور موثر آلودگی هوا را کاهش دهد. وسایل نقلیه هیبریدی آلاینده‌های کمتری نسبت به خودروهای معمولی منتشر می‌کنند، زیرا موتورهای الکتریکی آنها به کاهش احتراق سوخت کمک می‌کند.

دهنوی بیان کرد: استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی و هیبریدی می‌تواند منجر به بهبود کیفیت هوا و ایجاد محیط زندگی سالم برای شهروندان شود.

وی در ادامه با اشاره به دیگر مصوبه کمیسیون تلفیق گفت: در فرآیند اصلاح لایحه بودجه ۱۴۰۳ در کمیسیون تلفیق، مصوب شد منابع حاصل از حقوق گمرکی واردات خودروهای برقی به عنوان مشوق و تسهیلات برای توسعه تولید خودروهای برقی داخلی استفاده شود. هدف این رویکرد حمایت از رشد صنعت خودروهای الکتریکی داخلی است که منجر به ایجاد شغل و رشد اقتصادی می‌شود؛ مجلس شورای اسلامی بر اهمیت سرمایه‌گذاری در توسعه حمل‌و‌نقل الکتریکی و هیبریدی در کشور تاکید دارد.

دهنوی اضافه کرد: دولت با این حکم مجلس باید ضمن ارائه تخفیف‌های جدید برای سرمایه‌گذاری در این بخش، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به مشارکت در رشد زیرساخت‌های خودروهای الکتریکی و گسترش تولید خودروهای برقی تشویق کند. این سرمایه‌گذاری نه‌تنها آلودگی هوا را کاهش می‌دهد بلکه به پیشرفت‌های فناوری و توسعه اقتصادی نیز کمک می‌کند.

شواهد نشان می‌دهد اگر سیاست‌های دقیق و عاجلی را در زمینه حل مشکل ناترازی بنزین در پیش نگیریم، قطعا در آینده نزدیک با مشکلات جدی مواجه می‌شویم. در صورتی که روند فعلی مصرف ادامه یابد و چاره‌اندیشی‌ای نداشته باشیم، مجبور به واردات بنزین در حجم بالا و صرف منابع ارزی هنگفت خواهیم شد.

* مصرف و تولید بنزین سر به سر شد

طبق آمار وزارت نفت، میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال تا اواخر شهریور امسال معادل 116 میلیون لیتر در روز بوده است؛ رقمی نزدیک به میزان تولید (120 میلیون لیتر در روز). این رقم در مقایسه با میانگین مصرف مدت مشابه در سال گذشته 13.5 میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. شواهد حاکی از افزایش بی‌رویه مصرف بنزین در کشور است به طوری که از مصرف 70 میلیون لیتر در روز طی 10 سال گذشته به مصرف روزانه بالای 100 میلیون لیتر که در برخی موارد به 140 میلیون لیتر هم می‌رسد، رسیده‌ایم. در حالی در لایحه بودجه 1403 دولت به پیش‌بینی هزینه بیش از 3 میلیارد دلاری برای واردات بنزین اشاره کرده است که در سال 1401 از صادرات بنزین حدود یک میلیارد دلار برای کشور ارزآوری داشتیم. به این ترتیب، شاهد تحمیل کسری بودجه 200 همتی بر بودجه سال آتی هستیم. به زعم کارشناسان، واردات بنزین عدم‌النفع بالای اقتصادی برای کشور دارد و به لحاظ امنیتی و سیاسی برای‌مان مشکل‌ساز می‌شود. از طرف دیگر، نمی‌توانیم تا ابد به میزان تولید بنزین مصرف کنیم. کارشناسان معتقدند لازم است به سرعت سیاست‌هایی را در راستای بهینه‌سازی مصرف بنزین، بهبود کیفیت خودروهای داخلی، واردات خودروهای با کیفیت خارجی و  دوگانه‌سوز کردن خودروها به اجرا بگذاریم.

***

تیم ملی فوتبال ایران که یکی از مدعیان قهرمانی هجدهمین دوره رقابت‌های جام ملت‌های آسیاست، در نخستین دیدار خود در مرحله گروهی این مسابقات برابر فلسطین به پیروزی پرگل دست یافت. دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و فلسطین در هجدهمین دوره رقابت‌های جام ملت‌های آسیا  در ورزشگاه اجوکیشن‌سیتی دوحه قطر برگزار شد که این دیدار با برتری ۴ بر یک ایران همراه شد. کریم انصاری‌فرد(۲)، شجاع خلیل‌زاده(۱۲)، مهدی قائدی(۳۸) و سردار آزمون(۵۵) برای ایران گل زدند. تامر صیام(6+45) هم برای فلسطین گل زد.

* شروع با یک دقیقه سکوت

دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و فلسطین در حضور ۲۷ هزار تماشاگر و با یک دقیقه سکوت به خاطر احترام به شهدای غزه و همدردی با مردم مظلوم فلسطین آغاز شد. این اتفاق با پیشنهاد ایران و موافقت مسؤولان برگزاری جام ملت‌ها رخ داد. ملی‌پوشان کشورمان که از انگیزه و انرژی بالایی برای این دیدار برخوردار بودند، در دومین دقیقه بازی به گل رسیدند و در نخستین حمله جدی خود توسط کریم انصاری‌فرد دروازه حریف را باز کردند تا شروع توفانی در این دیدار داشته باشند. تیم ملی فوتبال ایران که در دقایق ابتدایی نمایشی هجومی داشت، در دقیقه ۱۲ از جناح راست صاحب یک ضربه ایستگاهی شد که ارسال زیبای سامان قدوس با حضور به موقع شجاع خلیل‌زاده درون محوطه جریمه و ضربه محکم این مدافع به گل دوم ایران تبدیل شد. تیم ملی ایران که دقایقی عطش گلزنی‌اش را از دست داده بود و فضا و گردش توپ را در اختیار حریف قرار داده بود، در دقیقه ۳۸ در یک ضدحمله سرعتی که از کریم انصاری‌فرد شکل گرفت و به جهانبخش رسید، با پاس زیبای این بازیکن به مهدی قائدی همراه شد تا بازیکن سابق استقلال با ضربه‌ای فنی دروازه حریف را برای بار سوم باز کند و مزد اعتماد قلعه‌نویی برای دعوتش به تیم‌ ملی را بدهد. در شرایطی که بازی به دقیقه آخر وقت اضافه در نیمه اول رسیده بود، خطای مجید حسینی روی بازیکن حریف یک ضربه ایستگاهی به فلسطین داد که این ارسال در یک رفت و برگشت روی سر مهاجم حریف قرار گرفت و در حالی که بیرانوند غافلگیر شده بود، دروازه ایران باز شد. سرمربی تیم‌ ملی فوتبال ایران پس از آنکه تیمش در نیمه اول یک گل از فلسطین دریافت کرد، به دنبال اضافه کردن به تعداد گل‌ها بود و به همین خاطر ۲ مهاجم تازه‌نفس را به زمین فرستاد تا زوج مهدی طارمی و سردار آزمون شکل بگیرد و محمد محبی هم به جای قائدی وارد زمین شد. در شرایطی که ملی‌پوشان ایران برای رسیدن به گل‌های بیشتر نبض بازی را در اختیار گرفته بودند، در دقیقه ۵۵ همکاری عالی بازیکنان ایران توپ را به سردار آزمون رساند تا این بازیکن چند دقیقه بعد از ورودش به زمین زننده چهارمین گل تیم‌ ملی ایران باشد. تیم ملی ایران که برای صدرنشینی و صعود مقتدرانه از گروه خود به پیروزی با گل‌های پرتعداد در این دیدار نیاز داشت، حملاتش را روی دروازه فلسطین حفظ کرد اما عجله برای رسیدن به گل تمرکز را از ملی‌پوشان گرفته بود تا اکثر موقعیت‌ها به ثمر ننشیند.

* فریاد «غزه غزه» تماشاگران در ورزشگاه

صرف‌نظر از نتیجه بازی ایران- فلسطین، این جبهه مقاومت بود که برنده این بازی شد. همدلی بین هواداران و بازیکنان 2 تیم، خوشحالی نکردن شجاع خلیل‌زاده پس از گل دوم، خوشحالی طرفداران 2 تیم پس از گل فلسطین و هیجان گزارشگران عربی پس از این گل همه و همه این مسابقه را به فستیوالی در حمایت از فلسطین تبدیل کرد. این روز تا سال‌ها یاد همه‌ مسلمانان می‌ماند.

* اتحاد تماشاگران علیه رژیم غاصب

یکی از نکات ویژه و برجسته بازی، اتحاد مثال‌زدنی تماشاگران ایران و فلسطین بود به طوری که بعد از تنها گل تیم‌ ملی فلسطین، تماشاگران ایرانی هم آنها را تشویق کردند که با واکنش مثبت بازیکنان فلسطینی همراه بود، البته یکی از اتفاقات ویژه این بازی شعار هواداران 2 تیم علیه رژیم غاصب صهیونیستی بود. در طول دقایق بازی بارها شعار مرگ بر اسرائیل به صورت عربی در ورزشگاه سر داده شد. شبکه کاس قطر در فیلم‌هایی کوتاه این صحنه‌ها را ثبت کرد که شعار «الموت لاسرائیل» بارها از سوی هواداران 2 تیم سر داده شد. 

* حمایت از آرمان فلسطین در کانون توجه رسانه سعودی در بازی ایران

رسانه سعودی از زاویه خاصی به دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و فلسطین در جام ملت‌های آسیا در قطر نگاه کرد. سایت اسپورت عربستان در بخشی از گزارش کوتاهش پیرامون دیدارهای روز دوم جام ملت‌های آسیا با اشاره به بازی تیم‌های ملی ایران و فلسطین در گروه C نوشت: این بازی با حضور تعداد زیادی از هواداران فلسطینی روی سکوها برگزار شد. این هواداران با در دست داشتن پرچم بزرگ فلسطین مشتاقانه با پیام‌های ویژه‌ای از آرمان‌های کشورشان دفاع کردند. سایت اسپورت عربستان همچنین یادآورد شد: پرچم‌های فلسطین سکوهای ورزشگاه‌های قطر را تزئین می‌کنند.

* قلعه‌نویی: فلسطین خیلی تیم خوبی بود

سرمربی تیم‌ ملی فوتبال ایران پس از پیروزی پرگل تیمش برابر فلسطین از کیفیت این دیدار ابراز نارضایتی کرد و گفت: شانس آوردیم در همان دقایق ابتدایی بازی به گل برتری دست یافتیم. امیر قلعه‌نویی در نشست خبری بعد از بازی گفت: نخستین بازی در چنین تورنمنت‌هایی سخت است. با اینکه به پیروزی رسیدیم و از نتیجه راضی هستم اما از کیفیت بازی راضی نیستم. سرمربی تیم‌ ملی فوتبال ایران ادامه داد: فلسطین تیم خیلی خوبی بود و ما شانس آوردیم در دقیقه یک به گل رسیدیم. اگر زمان می‌گذشت شرایط برای ما سخت‌تر می‌شد. به هر حال از نتیحه راضی هستم و خدا را شکر می‌کنم. امیر قلعه‌نویی در ادامه خاطرنشان کرد: توقع داریم کیفیت بازی ما بالاتر برود. تا فردا باید شاد باشیم و سپس به فکر بازی با هنگ کنگ باشیم. ما باید تمام بازی‌ها را شبیه فینال ببینیم. قلعه‌نویی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه شما روی اشتباه سعید عزت‌الهی روی گلی که خوردیم بیرانوند را آرام کردید اما اشتباهات خط دفاع در نیمه دوم 2 بار دیگر ادامه داشت، گفت: چیزی در فوتبال مد شده که خصوصا دروازه‌بانان دنبالش هستند و آن هم کلین‌شیت است. روی آن گل هم من عصبانی شدم و هم بیرانوند! امیر قلعه‌نویی در پایان گفت: اگر دقت کرده باشید وقتی 2 مهاجم بیرون کشیدیم 2 مهاجم دیگر وارد زمین کردیم. در چنین شکلی از بازی هم  هزینه می‌دهیم. به هر حال وقتی در یک بازی 5 گل زده می‌شود همه راضی هستند.

محمدمهدی یزدی: بامداد جمعه آمریکا و انگلیس یکی دیگر از بزرگ‌ترین اشتباهات راهبردی خود را با حمله هوایی به یمن رقم زدند. بهانه آمریکا برای حمله به یمن تامین امنیت خطوط کشتیرانی در دریای سرخ و تنگه باب المندب بود، در حالی که این مسیر برای همه کشتی‌ها غیر از آنها که در جهت سودرسانی به رژیم تروریست صهیونیستی و مقابله با مردم مظلوم غزه تردد داشتند، امن و بی‌خطر بود و هیچ موردی از تهدید برای کشتی‌های سایر کشورها وجود نداشت. انصارالله یمن امروز اصلی‌ترین حامی مردم فلسطین در میدان مبارزه و مقابله با اسرائیل است و غربی‌ها در حالی به یمن در این باره اعتراض دارند که خودشان به همراه رژیم صهیونیستی تمام و کمال در کنار متجاوزان سعودی و اماراتی به یمن حضور داشتند و این کشور را به خاک و خون کشیده بودند. اما حمله اخیر آمریکا و انگلیس به یمن که هیچ مجوز بین‌المللی هم نداشت، از چند منظر قابل توجه است، یکی اینکه آمریکا سابقه چنین حملاتی را در افغانستان و عراق هم داشته و نتیجه آن را دیده، هرچند در مقیاسی متفاوت اما نتیجه همه آنها برای ایالات متحده چیزی جز شکست نبوده است. آمریکا و انگلیس مدعی شدند این حمله در جهت تامین امنیت دریایی منطقه بوده اما خود آنها نیز بخوبی می‌دانند انصارالله قطعا در این مورد کوتاه نمی‌آید و اگر در گذشته فقط کشتی‌های به مقصد سرزمین‌های اشغالی زیر ضربه بودند، به گفته انصارالله از این پس، «منافع آمریکا و انگلیس، اهداف مشروع هستند». پس قطعا حمله متجاوزانه آمریکا نه تنها امنیت دریایی را در پی نخواهد داشت که سبب افزایش تنش در منطقه و بالا رفتن درگیری‌ها می‌شود. اما نکته دیگری که شاید اصلی‌ترین دلیل این حمله باشد که از سوی اتاق فکر اسرائیل به آمریکا و انگلیس تحمیل شده، تغییر میدان جنگ و درگیری از سرزمین‌های اشغالی به جای دیگری مثل یمن است. اسرائیل با این کار ۲ هدف را دنبال می‌کند؛ اول اینکه به زعم خود دیگر تهدیدی از جنوب و سمت یمن نخواهد داشت و ایلات و کشتی‌هایش دیگر هدف حمله موشکی و پهپادی انصارالله قرار نمی‌گیرد و به نوعی کشتی‌های آمریکایی و انگلیسی را فدای امنیت کشتی‌های خود کرد و دوم با تغییر تمرکز جهانی از غزه هم از زیر بار افکار عمومی دنیا خارج شود و هم در سکوت خبری بیشتری به جنایات خود بپردازد. به نظر نگارنده با توجه به اینکه آمریکا و انگلیس به ادعای خودشان موشک‌هایی علیه مراکز لجستیکی، سامانه‌های دفاع هوایی و انبار‌های تسلیحاتی یمن شلیک کرده‌اند و انصارالله از شهید شدن تنها 5 یمنی و زخمی شدن 6 تن خبر داد و در نظر گرفتن اینکه این حمله از نظر زمانی محدود بود، این گزاره بیشتر در ذهن متبادر می‌شود که آمریکا تا حدودی مجبور به این حمله فیک به یمن شده است.

گروه فرهنگ و هنر: حسین محب‌اهری بازیگر، نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما، تلویزیون و تئاتر بود که نام او با برنامه «مبصر ۴ ساله کلاس» در ذهن مخاطبان تداعی می‌شود؛ هنرمندی که در کنار کارهای هنری به عنوان خبرنگار تئاتر و تلویزیون نیز فعالیت می‌کرد. به گفته خودش از نوجوانی بسیاری از کارها را تجربه کرده بود؛ از سیم‌کشی و لوله‌کشی گرفته تا خبرنگاری و عکاسی اما آنچه باعث علاقه‌اش به تئاتر شد پیشنهاد معلم ادبیاتش برای تماشای یک تئاتر در لاله‌زار بود و همان شد که فهمید باید به دنبال علاقه‌اش در تئاتر باشد.

شاگرد درس‌نخوانی که در دانشگاه رشته ادبیات فارسی را انتخاب کرد و خیلی اتفاقی با دیدن یک آگهی کوچک در روزنامه برای فراخوان جذب بازیگران جوان در گروه تئاتر بازیگران شهر، پای او به دنیای حرفه‌ای بازیگری باز شد. سوسن تسلیمی، پرویز پورحسینی‌، سیاوش طهمورث، فریدون یوسفی و صدرالدین زاهد عضو گروه بودند و با این آگهی بنا داشتند تجربیات خود را به جوان‌ترها منتقل کنند. در میان هنرجویان، علیرضا خمسه، مرتضی ضرابی و آزیتا حاجیان هم بودند.

محب‌اهری درباره آن فراخوان و حضورش در دنیای تئاتر حرفه‌ای گفته بود: «بعد از 6 ماه تمرین، داریوش فرهنگ می‌خواست نمایش «آدم آدم است» نوشته برشت را در تالار مولوی اجرا کند، به همین خاطر گفته بود ما 7 نفر می‌خواهیم و من نفر هشتم بودم اما نفر هفتم علیرضا خمسه بود که به دلیل کلاس‌هایش نتوانست بیاید و بالاخره من در لیست ۷ نفره قرار گرفتم و نمایش را اجرا کردیم و چه اجرای پرشوری شد! هجوم تماشاگران شیشه‌های تالار را شکست! تماشاگران روی زمین می‌نشستند. 2-3 روز مانده به عید، اجرای‌مان تمام شد و 550 تومان گرفتم و آن شد نخستین دستمزد تئاتری‌ام».

اما محب‌اهری بازی در سینما را از سال 1365 با ایفای نقش کوچکی در فیلم «رابطه» به کارگردانی پوران درخشنده آغاز کرد. خارج از محدوده (رخشان بنی‌اعتماد 1366)، محموله (سیروس الوند 1366)، سال‌های خاکستری (مهدی صباغ‌زاده 1367)، سفر جادویی (ابوالحسن داودی 1369)، دو فیلم با یک بلیت (داریوش فرهنگ 1369)، سیرک بزرگ (اکبر خواجویی 1370)، جیب‌برها به بهشت نمی‌روند (ابوالحسن داودی 1370)، خوش‌خیال (مهران تاییدی 1371)، اتل متل توتوله (محمد جعفری 1371)، من زمین را دوست دارم (ابوالحسن داودی 1372)، روز فرشته (بهروز افخمی 1372)، همسر (مهدی فخیم‌زاده 1372)، کاکادو (تهمینه میلانی 1373)، راه افتخار (داریوش فرهنگ 1373)، آقای شانس (رحمان رضایی 1373)، عروس کاغذی (حجت‌الله سیفی 1374)، گلچهره (وحید موساییان) و... از جمله فیلم‌های این هنرمند  فقید بود. ماه پنهان است، سربداران، محله بهداشت، چاق و لاغر،  بوعلی سینا، طنزآوران، کوی عاشقان، جنگ کودکان و نوجوانان، هتل پرستاره، هزار برگ هزار رنگ، این خانه دور است، علی‌البدل، شاخه طوبی، ق. مثل قلقلک، شمایل، معمای شاه و مختارنامه نیز از جمله آثار و مجموعه‌هایی است که محب‌اهری برای تلویزیون کار کرده بود اما بدون تردید آنچه باعث شد عیار واقعی محب‌اهری در حرفه بازیگری دیده شود حضور در نمایش‌هایی چون شب بخیر آقای کنت، بازی قتل‌عام، بر دار شدن حسین بن منصور حلاج، ساعت ششم، شاهزاده و گدا، شب جنایتکاران، پرواز بر فراز آشیانه فاخته، غارت، خسیس، هتل پرومته، ملکه جنیان و بحرالغرایب بود.

محب‌اهری در سال‌های پایانی زندگی‌اش بشدت از وضعیت تئاتر ناراضی بود، تا جایی که به صراحت همه جا می‌گفت آنچه برایم دردآور است این است که تئاتر ما به سمت جزئیات می‌رود. نمایش‌های ما بروشور، صحنه و در کل متمرکز شده در تبلیغات، درحالی که مهم اتفاقی است که روی صحنه رخ می‌دهد؛ اینها آفتابه و لگن هستند. الان همه دنبال گول زدن تماشاگر با این چیزها هستند که غلط است. مشکلات‌مان یادمان می‌رود. آمده‌ایم تئاتر کار کنیم که صحنه جذابی خلق کنیم. مساله اصلی خود متن و اتفاق صحنه است. یکی از چیزهایی که ناراحتم کرده بود، این است که کارگردان جوانی گفته بود می‌خواهم نقش بازیگر را کمرنگ کنم. این حرف را نمی‌فهمم. یک کارگردان باید اثری را که کار می‌کند، مساله‌اش باشد، فکرش را پر کرده باشد، شب‌ها نتواند بخوابد، اگر اینگونه بود، نمایش می‌شود اما اگر نبود نتیجه‌اش همین است که الان روی صحنه می‌بینیم. حسین محب‌اهری هنرمندی که بیش از ۲ دهه از زندگی خود را در کنار ایفای نقش‌های متفاوت و متعدد در راه مبارزه با سرطان سپری کرد، بامداد چهارشنبه 26 دی 1397 در 67 سالگی در بیمارستان لاله از دنیا رفت.

علیرضا پورجعفری: موضوع برنامه «شیوه» 23 دی بررسی آرا و اندیشه‌های سیاسی مرحوم آیت‌الله محمدتقی مصباح‌یزدی بود؛ به همین دلیل در یادداشت پیش رو به نقد و بررسی مطالب ارائه شده از سوی احمد زیدآبادی که در کسوت پژوهشگر اندیشه سیاسی در این برنامه حضور داشت، خواهم پرداخت.

در ابتدای کلام باید اشاره کنم در این یادداشت بنا ندارم به طور مشخص کلیه یا بخشی از ادعاهای آقای زیدآبادی را پاسخ دهم، چرا که فرد مقابل ایشان یعنی حجت‌الاسلام‌والمسلمین الهی‌راد به میزانی هر چند ناکامل، در مقام پاسخ به ادعاهای آقای زیدآبادی برآمد؛ در متن پیش رو دنبال آن هستم تا مطالب آقای زیدآبادی و به طور کلی منظومه فکری ایشان و همفکران ایشان را مورد بحث و بررسی قرار دهم.

وقوع انقلاب در سال 57 در ایران و استقرار نظام جمهوری اسلامی از آن سال تا به حال، در شرایطی رخ داد که پیش از آن نظامی در ایران فعالیت می‌کرد که به لحاظ ایدئولوژیک، کاملا منطبق بر مدار اندیشه غرب قرار داشت و ارزش‌های تفکر و تمدن غرب در آن برجسته بود. وقوع انقلاب اسلامی در سال 57 این بازی را بر هم زد و می‌توان گفت ازآن سال تاکنون، انقلاب اسلامی یک نبرد تمدنی را با غرب آغاز کرد. دال مرکزی تمدنی که انقلاب اسلامی از آن صحبت می‌کند، توحیدمحوری و حاکمیت خدا در تمام شؤون و دال مرکزی تمدن غرب، انسان‌محوری است.

در غرب، انسان و تمام لذایذ آن ارزش ذاتی دارد به همین دلیل هم هست عمده مکاتب فلسفی غربی مانند لیبرالیسم، سوسیالیسم و... بر مدار انسان است. در نقطه مقابل این نگاه، نگاهی است که خداباور است و توحید را اصل می‌داند. در نگاه اسلام و منطق دین، حاکمیت مطلق از آن خداست و هر چه هست زیرمجموعه و وام‌دار او است و برای اداره جامعه اسلامی و توحیدی باید این نگاه جاری و ساری باشد.

به تعبیر شهید بزرگوار علامه مرتضی مطهری(ره) در جلد دوم کتاب یادداشت‌ها صفحه 203، یک فرق مکتب انبیا با سایر مکاتب فلسفی این است که مکاتب فلسفی کلاس خصوصی است و منطقی یکنواخت دارد، برخلاف منطق انبیا. در مکتب انبیا این اصل است که «امرنا ان نکلم الناس علی قدر عقولهم‏» [ما امر شده‌ایم که به اندازه فهم و درک مردم با آنها صحبت کنیم] اما در مکاتب فلسفی این اصل نیست، در مکاتب انبیا به روی همه باز است، بر خلاف مکاتب فلسفی که این در فقط به روی عده‌ای معین که در حد معین هستند، باز است. بهترین شاگردان فلاسفه آنها هستند که از لحاظ زمان به آنها نزدیک‌ترند اما انبیا برعکس. این خود یک اصل از اصول اجتهاد و استنباط است که توجه به آن در کیفیت استنباط تأثیر دارد.

عدم فهم آقای زیدآبادی و همفکران ایشان از منظومه فکری و عقیدتی متفکران انقلاب اسلامی بویژه مرحوم علامه مصباح نیز دقیقا در همین‌جاست؛ آقای زیدآبادی در مباحث خودشان از نگاهی توحیدی و به تبع آن نگاهی مبتنی بر شرع مقدس بهره نمی‌برند. به همین علت در استدلال‌ها مباحثی را مطرح می‌کنند که کاملا استانداردهای تفکر غربی را نمایندگی می‌کند. مباحثی مثل اینکه چرا امام خمینی(ره) در مواردی حکم اسلام را به دلیل مصلحت زمان اجرا نمی‌کردند یا مثلا چرا به تعبیر مرحوم آقای مصباح احکام اسلامی باید طبق آن چیزی که از ابتدای اسلام وضع شده رعایت بشود و نکاتی مثل این موید همین ادعاست که در بحث با امثال آقای زیدآبادی ما با یک اندیشه غیرتوحیدی طرف هستیم؛ اندیشه‌ای که همه امور، حتی امر مقدسی مانند دین و متفکران دینی را با محور انسان می‌بیند و تحلیل می‌کند. به همین دلیل هم خیلی ناشیانه تلاش دارد یا در آرای متفکران دینی جعل کند مانند نمونه‌ای که جناب زیدآبادی از علامه ابن‌ادریس حلی آورد یا آنها را در تقابل با یکدیگر قرار دهد، حال آنکه اندیشه همه متفکران اسلامی با هر تفاوتی که با یکدیگر دارند، نشأت گرفته از یک نگاه توحیدی است.

در پایان باید اشاره کنم حقانیت دین و اندیشه‌های دینی در اینگونه جلسات مناظره بهتر و بیشتر خود را نمایان می‌کند. هر چند برای رای نقد و بررسی اندیشه‌های سیاسی مرحوم آیت‌الله مصباح باید فردی صاحب فکر و صاحب اندیشه به برنامه «شیوه» دعوت می‌شد اما حضور فردی مانند زیدآبادی نشان داد تفکر غیرتوحیدی در کشور را چه افرادی و با چه استدلال‌هایی نمایندگی و طرفداری می‌کنند و در این نمایندگی خود چه چیز در چنته برای ارائه دارند.

گروه بین‌الملل: فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) اعلام کرد یک موشک کروز ضدکشتی از یمن به سمت یک ناوشکن آمریکایی که در جنوب دریای سرخ فعال بود، شلیک شده ‌است. طبق گزارش الجزیره، فرماندهی مرکزی آمریکا در پلتفرم «ایکس» مدعی شد یک جنگنده آمریکایی موشک کروز را که از منطقه تحت کنترل ارتش یمن به ناوشکن آمریکایی(یو‌اس‌اس لابون) در سواحل استان حدیده در غرب یمن شلیک شده بود، ساقط کرد. سنتکام همچنین ادعا کرد حمله ارتش یمن در جنوب دریای سرخ خسارت و جراحتی در پی نداشته‌ است. عبدالفتاح فاید، خبرنگار الجزیره در واشنگتن نیز هدف قرار دادن ناو آمریکایی را تحولی قابل توجه توصیف کرد و آن را به معنای گسترش درگیری در دریای سرخ، دریای عرب و تنگه باب‌المندب دانست. فاید گفت: آنچه اتفاق افتاد نشان می‌دهد ارتش یمن تهدیدات خود را برای هدف قرار دادن «نیروهای دشمن» در خشکی و دریا اجرا می‌کند. این همان چیزی است که در بیانیه ارتش یمن پس از بمباران چند منطقه در یمن توسط آمریکا و انگلیس آمده بود. به بهانه پاسخ به حمله ارتش یمن به کشتی‌های رژیم صهیونیستی یا کشتی‌های به مقصد اراضی اشغالی در دریای سرخ و باب‌المندب، جمعه گذشته آمریکا و انگلیس در چارچوب ائتلاف جدید به ده‌ها شهر یمن حمله کردند.

شبکه الجزیره روز گذشته اعلام کرد نیروهای انصارالله یک کشتی را که عازم اسرائیل بود با موشک هدف قرار دادند. کشتی M/V Gibraltar Eagle به درخواست توقف نیروهای یمنی توجه نکرده بود.

در همین رابطه نشریه گاردین در گزارشی با اشاره به چند دور حملات آمریکا و انگلیس به یمن در روزهای اخیر، به طور خاص به این مساله اشاره می‌کند که قدرت‌های غربی با این قبیل اقدامات خود، در حال تکرار اشتباهاتی هستند که نمودهای عینی خود را پیش‌تر در سطح منطقه به وضوح به نمایش گذاشته‌اند. در حقیقت، گاردین معتقد است حملات علیه حوثی‌های یمنی، نه‌تنها آنها را ضعیف نمی‌کند، بلکه محبوبیت مردمی آنها را که در پی جنگ غزه افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته، چند برابر خواهد کرد و در عین حال، منطق حوثی‌ها در تشدید حملات خود علیه کشتی‌های اسرائیلی یا آمریکایی و انگلیسی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ را نیز تقویت و بیش از پیش مشروعیت‌بخشی می‌کند. در این راستا به تازگی نیز شاهد حمله حوثی‌های یمنی با استفاده از موشک‌های کروز ضدکشتی به یک ناوشکن آمریکایی در دریای سرخ بوده‌ایم. گاردین تاکید می‌کند آمریکا و انگلیس با بمباران یمن به دنبال دستیابی به اهدافی هستند که سعودی‌ها طی بیش از 8 سال بمباران شدید این کشور نتوانستند به آنها دست یابند. در عین حال نباید از این مساله غافل شد که ماجراجویی آمریکا و انگلیس در معادله یمن تا حد زیادی ادعاهای آنها را درباره تعهدشان به نظام بین‌المللی قانون‌محور زیر سوال برده است. در واقع اکنون بسیاری این سوال را می‌پرسند: چه می‌شود که آمریکا و انگلیس به خود اجازه می‌دهند حتی بدون اخذ مجوز از نهادهای قانونی خود، به یک کشور حمله کنند و بدتر از همه اینکه آنها این حمله را در شرایطی انجام می‌دهند که گزینه ساده‌تر و انسانی‌تر برای آنها این است که به اسرائیل فشار وارد کنند به جنگ غزه خاتمه دهد؛ مساله‌ای که اگر محقق شود، موجب توقف حملات حوثی‌های یمنی در دریای سرخ نیز خواهد شد. 

گاردین در گزارش خود می‌نویسد: «آمریکا و انگلیس در روزهای گذشته در چند نوبت به اهدافی در خاک یمن حمله کرده‌اند. استدلال محوری آنها در انجام این حملات نیز گرفتن انتقام بیش از 25 حمله حوثی‌های یمنی در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب به کشتی‌هایی بوده که یا اسرائیلی بوده یا عازم بنادر اسرائیل بوده‌اند. حوثی‌های یمن از زمان آغاز حمله اسرائیل به نوار غزه، این کارزار را به راه انداخته‌اند و در قالب آن خواستار توقف فوری حملات علیه نوار غزه شده‌اند. رهبران غربی به ویژه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا  اصرار دارند که آنها مایل به کاهش ریسک و خطرات گسترش جنگ غزه به دیگر بخش‌های منطقه خاورمیانه هستند. با این حال حملات هوایی و دریایی تحت رهبری آمریکا به یمن، در نوع خود عینی‌ترین و جدی‌ترین تهدید درباره گسترش جنگ غزه به دیگر بخش‌های منطقه را از ابتدای آغاز جنگ مذکور (جنگ غزه) به نمایش می‌گذارد. 

ایالات متحده آمریکا و متحدانش به جای خودداری و پیشگیری از وقوع یک جنگ گسترده‌تر، در حال تشدید تنش‌های منطقه‌ای و گسترده کردن دامنه‌های جنگ غزه به عنوان جنگی هستند که تا حدی به لبنان، سوریه، عراق، یمن و دریای سرخ سرایت کرده است. هیچ بعید نیست که این روند از کنترل خارج و موجب ایجاد مشکلات و بحران‌های به مراتب بزرگ‌تری شود. بایدن تبدیل به چهارمین رئیس‌جمهور متوالی در آمریکا شده که دستور انجام حملاتی به خاک یمن را صادر می‌کند. وی در این رابطه عملا در حال ادامه دادن به چند دهه سیاست‌های شکست‌خورده آمریکا و دولت‌های غربی است که بر بمباران یا حمایت از رژیم دیکتاتوری در یمن به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای منطقه خاورمیانه متمرکز بوده است. اینطور به نظر می‌رسد که واشنگتن قویا مایل به تکرار اشتباهات تاریخی خود است. سال‌ها بمباران سنگین یمن توسط متحدان آمریکا با هدف شکست دادن حوثی‌های یمنی یا قانع کردن آنها جهت تغییر سیاست‌های‌شان، شکست خورد. در واقع هر چه زمان جلو رفته، حوثی‌ها در پی هر تقابل و درگیری نظامی، قوی‌تر شده‌اند که ضعیف نشده‌اند. حملات اخیر آمریکا به خاک یمن تا حد زیادی این پالس را مخابره می‌کند که آمریکا حاضر نیست فشار چندانی به اسرائیل جهت خاتمه دادن به تجاوزش به غزه وارد کند؛ جنگی که تاکنون موجب کشته شدن بیش از 24 هزار فلسطینی شده و آمار قربانیان روزانه آن از هر جنگ و درگیری دیگر جامعه بشری در قرن بیست‌ویکم فراتر رفته است. 

حملات اسرائیل به نوار غزه موجب آواره شدن 1.9 میلیون نفر از ساکنان نوار غزه شده است؛ جمعیتی که چیزی حدود 85 درصد کل مردم نوار غزه را تشکیل می‌دهد. آمریکا و متحدانش از ساده‌ترین راه برای تنش‌زدایی در سطح منطقه طفره می‌روند: آنها حاضر نیستند به اسرائیل فشار وارد کنند تا به تجاوزش به نوار غزه خاتمه دهد و آتش‌بس را بپذیرد. در صورت برقراری آتش‌بس در جنگ غزه، حوثی‌های یمنی نیز به حملات خود در دریای سرخ خاتمه خواهند داد؛ مساله‌ای که رهبران ارشد انصار‌الله یمن نیز به آن اشاره داشته‌اند. 

به نظر می‌رسد حملات تحت رهبری آمریکا به خاک یمن، نتیجه عکس داشته باشد. در این راستا رهبران حوثی تاکید کرده‌اند به حملات خود در دریای سرخ ادامه خواهند داد و البته کشتی‌های آمریکا و متحدان آن را نیز در منطقه هدف قرار می‌دهند. جنس خاص کنشگری حوثی‌های یمنی در بحبوحه جنگ غزه تا حد زیادی محبوبیت آنها را در اقصی نقاط خاورمیانه و البته یمن افزایش داده است. حوثی‌های یمنی به بازیگری ‌محوری در تحمیل هزینه‌های راهبردی و سنگین به آمریکا و متحدانش به دلیل حمایت‌های‌شان از اسرائیل در جریان جنگ غزه تبدیل شده‌اند. این در حالی است که دولت‌های عربی در این دستور کار تا حد زیادی شکست خورده‌اند. حوثی‌ها در بحبوحه جنگ غزه موقعیت خود را به عنوان یک عضو مهم محور مقاومت نیز تثبیت کرده‌اند. در این چارچوب شاهد تحرکات جدی انصار‌الله یمن علیه اهداف آمریکا و اسرائیل در سطح منطقه با هدف تضعیف توان آنها جهت ادامه دادن به جنگ غزه بوده‌ایم. 

از هفتم اکتبر سال 2023 تاکنون، حزب‌الله لبنان و اسرائیل تقریبا به صورت روزانه با یکدیگر درگیری مرزی داشته‌اند. در این راستا حزب‌الله لبنان سعی داشته بخشی از نیروهای ارتش اسرائیل را جهت سبک کردن بار حملات اسرائیل به نوار غزه، در جبهه شمالی مشغول کند. قبل از حملات اخیر آمریکا و انگلیس به یمن، دولت بایدن شدیدا نسبت به اوج‌گیری یک جنگ تمام‌عیار میان حزب‌الله و اسرائیل ابراز نگرانی می‌کرد. در عین حال نیروهای مقاومت عراقی و سوری نیز بیش از 130 حمله پهپادی، راکتی و موشکی به نظامیان آمریکایی مستقر در عراق و سوریه انجام داده‌اند که این حملات منجر به زخمی شدن 66 نظامی آمریکایی شده‌ است. چهارم ژانویه سال جاری میلادی، آمریکا اقدام به کشتن یکی از فرماندهان گروه‌های مقاومت عراقی در جریان یک حمله هوایی به بغداد کرد؛ حمله‌ای که انتقادهای زیادی را در عراق برانگیخت و بسیاری آن را حمله به حاکمیت ملی عراق توصیف کرده و خواستار اخراج سریع 2500 نیروی آمریکایی مستقر در عراق شدند. حمایت‌های گسترده مادی و تسلیحاتی آمریکا از اسرائیل تا حد زیادی دیگر اتحادهای آنها در سطح منطقه را به نحوی منفی تحت تاثیر قرار داده است. 

در این رابطه کافی است توجه کنیم که ۲ کشور عربی مهم منطقه یعنی امارات و عربستان سعودی از پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا در دریای سرخ خودداری کردند. سعودی‌ها دوست ندارند فضای تنش‌زدایی از روابط خود با حوثی‌ها را از بین ببرند و بخوبی از جو گسترده حمایت از ملت فلسطین در منطقه و جهان عرب و البته اوج‌گیری نفرت از اسرائیل نیز اطلاع دارند. در این میان، یمنی‌ها سابقه‌ای طولانی در حمایت از ملت فلسطین دارند. سعودی‌ها در جریان جنگ‌افروزی خود علیه یمن به مدت بیش از 8 سال تلاش داشتند حوثی‌های یمنی را از قدرت ساقط کنند و سازوکارهای حکمرانی مطلوب خود را در این کشور روی کار آورند اما ائتلاف سعودی به‌رغم انجام حملات گسترده به یمن و تحمیل تحریم و محاصره به یمنی‌ها، در حذف و تضعیف حوثی‌ها کاملا شکست خورد. حوثی‌ها پیروز این جنگ شدند و سال 2022 نیز با میانجی‌گری سازمان ملل متحد به توافق آتش‌بس با عربستان دست یافتند. برای آمریکا و بریتانیا، تاریخ روایت‌کننده هشدارهای قابل تاملی است: آنها سال‌ها از عربستان سعودی به عنوان متحد خود در جنگ علیه حوثی‌ها حمایت کردند با این حال، عربستان در نهایت قدرت حوثی‌ها را پذیرفت و برای حصول توافق صلح با این جنبش به مذاکره پرداخت؛ موضوعی که حامل درس‌های قابل تاملی برای جهان غرب است.

***

شروین طاهری: حزب دموکراتیک مترقی تایوان یا دی‌پی‌پی با پیروزی در انتخابات سراسری شنبه این هفته، برای سومین دوره متوالی حضور خود در «تایوان زونگدو فو» یا همان عمارت ریاست‌جمهوری در تایپه را تضمین کرد. انتخابات ریاست‌جمهوری 13 ژانویه بخشی از انتخابات سراسری در جزیره خودگردان فرمز است که همچنان از منظر قوانین بین‌المللی بخشی از خاک چین محسوب می‌شود. این انتخابات بسیار نزدیک‌تر از آن چیزی بود که در رسانه‌ها بازتاب یافته است. لای چینگ ته، معاون پیشین رئیس‌جمهور با کسب 40 درصد آرا -‌بیش از 13 میلیون و 600 هزار نفر- در رقابت نزدیکی با هو یو ایه از حزب کی‌ام‌تی یا کومینتانگ (حزب ملی‌گرای چین) با 33.5 درصد آرا و کو ون‌ جه، شهردار پایتخت از حزب غربگرای تی‌پی‌پی (حزب خلق تایوان) به مقام ریاست‌جمهوری رسید. یک معرفی کوتاه از این 3 حزب به این صورت خواهد بود: حزب حاکم دی‌پی‌پی که طی 8 سال اخیر بر این جزیره مسلط بوده و - اگر شی جین پینگ به برنامه جدی‌اش برای ملحق ساختن مجدد تایوان به سرزمین مادری تا 2026  جامه عمل نپوشاند – تا 2028 حاکم بر دولت و مجلس باقی خواهد بود، در حقیقت یک جنبش تجزیه‌طلبانه است که عمده هوادارانش را در دهه گذشته به لطف دستگاه تبلیغاتی آمریکایی و اروپایی جمع کرده است. تی‌پی‌پی که دنباله‌رو نخستین حزب لیبرال - دموکرات جزیره محسوب می‌شود نیز یک نوع  جناح چپ ساختگی آمریکایی‌ها برای گذار از حکومت نظامی تایپه در دهه‌های پایانی قرن بیستم میلادی بوده است. در مقابل این دو، کی‌ام‌تی یا کومینتانگ، قدیمی‌ترین و بومی‌ترین جنبش سیاسی در جزیره فرمز و حزبی محافظه‌کار و حامی الحاق به چین است. 

واقعیت این است که پیروزی لای و حزب حاکم آنگونه که تفسیر می‌شود نبوده و حداقلی است چرا که آنها  اکثریت کرسی‌های پارلمان را هم از دست داده‌اند. البته نامزدی لای چینگ ته، سیاستمدار جدایی‌طلب تایوانی و معاون رئیس‌جمهور تسای اینگ ون، در این انتخابات به نمایندگی از حزب حاکم وابسته به آمریکا به خودی خود تهدیدی برای پکن محسوب نمی‌شد، چون خانم تسای بعد از 2 دوره ریاست‌جمهوری منع قانونی داشت. با این حال چینی‌ها حضور آقای لای 65 ساله روی صندلی ریاست عمارت ریاست‌جمهوری را یک خطر بالقوه و نشانه‌ای از شکل گرفتن یک جناح جنگ‌طلب در تایوان با حمایت مستقیم واشنگتن قلمداد می‌کنند. طرفه آنکه پکن از قبل برای چنین روزهایی آماده شده بود و حتی ارتش آزادیبخش خلق چین در سال‌های گذشته تصرف ماکت ساختمان زونگدو فو در قلب تایپه را بارها تمرین کرده است. 

* ویلیام لای کیست؟

حزب حاکم دی‌پی‌پی، در عین روابط تنگاتنگ با آمریکا و متحدانش، حاکمیت چین بر تایوان را رد می‌کند و معتقد است این جزیره حق دارد هویتی مجزا از سرزمین مادری داشته باشد. موضوع اینجاست که لای چینگ ته در داخل چنین حزبی هم جزو طیف ملی‌گرای افراطی دسته‌بندی می‌شود. او اگرچه مدعی شده مصمم به حفظ صلح در سراسر تنگه تایوان است اما خواهان تقویت نیروی نظامی دفاعی از قلمرو خودگردان جزیره برای دفع تهدیدات احتمالی پکن شده است. البته در خود تایوان هم بسیاری بر این باورند که تاکید بر دفاع از تایوان به منزله کوبیدن بر طبل جنگ آمریکاساخته با چین است. 

لای چینگ ته برخلاف نام رسمی چینی‌اش در میان اطرافیان و بویژه نزد سیاستمداران غربی به دکتر ویلیام لای مشهور است. او فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد است که سال 1998 به عنوان نماینده شهر جنوبی تاینان، وارد مجلس تایوان شد. سپس در سال 2010 برای 2 دوره به عنوان شهردار این شهر انتخاب شد. 7 سال بعد در دولت تسای اینگ ون به عنوان نخست‌وزیر منصوب شد و سال 2020 به عنوان معاون رئیس‌جمهور سوگند یاد کرد. او قول داد قدرت نظامی تایوان را تقویت کند و به ایجاد روابط با دیگر دموکراسی‌ها تاکید دارد که مخالفانش می‌گویند منظور او مشخصا آمریکا و ژاپن است که بیشترین روابط را با آنها دارد. او اوایل تابستان گذشته ابراز امیدواری کرده بود رئیس‌جمهور تایوان بتواند رسما وارد کاخ سفید واشنگتن شود که حتی واکنش برخی مقامات دموکرات را برانگیخت. رژیم ایالات متحده مجبور است به تمامیت ارضی چین احترام بگذارد و بر اساس قوانین بین‌المللی، سفر رسمی سیاستمداران ارشد تایوانی به آمریکا بدون اجازه پکن ممنوع است. سال 2020 اما لای، به عنوان معاون رئیس‌جمهور منتخب تایوان یک سفر شخصی به آمریکا انجام داد تا این قاعده را نقض کند. 

لای نخستین بار سال 2017 با گفتن اینکه پارلمان «کارگر» استقلال تایوان است، مقامات چینی را خشمگین کرد. وی حتی قبل از رسیدن به ریاست‌جمهوری در نخستین روزهای سال 2024 در جریان کارزار انتخاباتی‌اش وارد مرحله خطرناک‌تری شد و ادعای جدیدی مطرح کرد و گفت: «من می‌خواهم تکرار کنم که تایوان در حال حاضر یک کشور مستقل و دارای حاکمیت است بنابراین ما نیازی به اعلام بیشتر استقلال تایوان نداریم».

لای  یکشنبه شب نیز پس از اعلام پیروزی در انتخابات گفت مصمم است تایوان را در برابر تهدید و ارعاب مداوم چین حفظ کند و وضعیت تقابل فعلی موجود در تنگه تایوان را ادامه دهد. او همچنان تلاش دارد باب دیپلماسی با پکن را باز نگه دارد و گفت‌وگو را جایگزینی برای رویارویی می‌خواند. البته پکن  که از قبل به رای‌دهندگان تایوانی درباره حمایت از لای هشدار داده بود از همین حالا تمام درخواست‌های رئیس‌جمهور جدید جزیره خودمختار برای مذاکره درباره آینده حاکمیت سیاسی تایوان را رد کرده است. 

* اختلاف در جزیره

لای که اکثریت مجلس قانونگذاری تایوان موسوم به یوآن با  113 کرسی را از دست داده تلاش دارد برای جبران مافات، قدرت دولت را بزرگ‌تر از آنچه هست معرفی کند. او در همان سخنرانی پیروزی‌اش علیه توازن پارلمانی جدید سخن گفت و مدعی شد این وضع به طور بالقوه می‌تواند مانع توانایی دولت جدید برای تصویب قوانین شود، همچنین سیاست‌های رقبای انتخاباتی خود را شکست خورده خواند. به عبارت دیگر، دست‌نشانده واشنگتن در تایپه از همین حالا برای تشکیل یک دولت  اقتدارگرا شبیه کابینه وضعیت جنگی آماده می‌شود. با این حال برخلاف تبلیغات غربی‌ها که تلاش می‌کنند لای را نماینده استقلال‌طلبی همه مردم جزیره معرفی کنند باید یادآوری کرد دو رقیب لای 60 درصد آرای انتخابات را به خود اختصاص داده‌اند. در حقیقت در جامعه فرمز نیز تعادلی مشابه آنچه در مجلس یوآن به وجود آمده به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد اکثریت جامعه، خطر جنگ را حس کرده و از آن دوری می‌کنند. مواضع هو نزدیک‌ترین رقیب لای از حزب کومینتانگ شبیه مواضع دولت پکن بوده و او را یک استقلال‌طلب توصیف کرده است. هو معتقد است لای جزیره را به سوی یک جنگ غیرضروری و ویرانگر که در حقیقت یک پروژه آمریکایی برای مشغول ساختن چین در خانه است، سوق می‌دهد. او قبل از انتخابات بر دولت برای مذاکره با پکن فشار آورده بود. باید اشاره کرد که کومینتانگ، شبیه‌ترین ساختار را به احزاب جمهوری‌خواه دونباس در شرق اوکراین پیش از حمله روسیه دارد. این حزب پایگاه  اجتماعی تقریبا یک‌پنجم جمعیت جزیره است که هویت خود را چینی برمی‌شمارند. در میان طیف غربگرای میانه‌رو نیز، کو ون‌ جه، رهبر حزب خلق تایوان خواهان تعامل دوباره با چین شده و  تاکید کرده که این نمی‌تواند اهداف دموکراتیک خود تایوان را نقض کند. این حزب از زمان تأسیس بر بقایای جناح چپ سابق در سال 2019 به نسل جدید و رای جوانان جزیره متوسل شده و بیشتر تمرکزش بر مسائل اقتصادی و داخلی مانند هزینه مسکن است. 

* لای ویرانگر صلح 

طبیعی است با سابقه‌ای که چینی‌ها از لای و شاخه رادیکال حزب دی‌پی‌پی سراغ دارند، به قدرت رسیدن او را خوش نداشته باشند. مقامات پکن قبلاً انتخابات 13 ژانویه را انتخابی بین «جنگ و صلح» یا بین «رفاه و زوال» توصیف کرده بودند. سخنگوی سفارت چین در لندن در واکنش به نتایج انتخابات 2024 تایوان می‌گوید: «صرف نظر از نتیجه، این واقعیت اساسی که تایوان بخشی از چین است و تنها یک چین در جهان وجود دارد، تغییر نخواهد کرد. او با رد درخواست‌های لای برای گفت‌وگو درباره آینده سیاسی تایوان با چین، حتی تهدید کرده که اگر لازم باشد استان جداشده  به زور به چین ملحق می‌شود. پیش‌تر دفتر امور تایوان در دولت چین نیز لای را جنگ‌‌طلب و ویرانگر صلح در سراسر تنگه تایوان خوانده بود. این دفتر پنجشنبه اعلام کرد: «لای تایوان را از صلح و رفاه دورتر و دورتر خواهد کرد و به جنگ و فروپاشی نزدیک‌تر و نزدیک‌تر خواهد ساخت». 

اواسط تابستان گذشته نیز وزارت خارجه چین، لای را یک دردسرآفرین نامیده بود. این نهاد پیش‌تر ورود او به آمریکا را به‌طور جدی نقض‌کننده اصل چین واحد خوانده بود. 

اخیرا شی در جریان سفر سالانه‌اش به کالیفرنیا نیز در دیدار با همتای آمریکایی خود جو بایدن با او درباره احترام به اصل «چین واحد»، همچنین پرهیز از برقراری روابط دیپلماتیک واشنگتن با تایپه و ارسال تسلیحات به این جزیره اتمام حجت کرده بود. 

آیا با این اوصاف باید برای پایان صبر اژدهای زرد در مقابل موش دواندن یانکی‌ها در زیر پایش لحظه‌شماری کرد؟