|
آسمان امن اردن، جولانگاه موشکهای اسرائیل
بیسروصدا علیه شامات
صباح زنگنه*: موقعیت ژئواستراتژیک اردن، این کشور را متمایز از سایر دولتهای عربی منطقه به جهان معرفی میکند، به صورتی که اردن را باید یک کشور حائل میان اسرائیل و مابقی کشورهای عربی منطقه بدانیم. قبل از قرن بیستم کشوری به نام اردن وجود نداشت و جزئی از شامات محسوب میشد و حتی پیدایش اردن در منطقه به دلایل استراتژیک وارثان امپراتوری عثمانی بازمیگردد که عمدتاً سهم نظارتی بر اردن به عهده بریتانیاست. لندن با اتخاذ سیاست نرمافزاری و گاه سختافزاری تلاش داشته شخصی (ملک حسین) از حجاز در دهه 20 میلادی قرن گذشته را به سرزمین اردن بیاورد که این امر محقق شد. ارسال به دوستان
بررسی جایگاه اردن در معادلات منطقهای در گفتوگوی «وطنامروز» با نصرتالله تاجیک، سفیر پیشین ایران در اردن
اَمان؛ پیمانکار خاموش
از شروع بههمریختگی در سوریه و عراق، عمده تحلیل وقایع منطقه متمرکز بر این دو جغرافیا و کشورهای دخیل در این پرونده بوده است؛ از عربستان و ترکیه گرفته تا آمریکا و بریتانیا، اقدامات همه آنها به تیترها، سرمقالهها و محورهای گفتوگو با تحلیلگران و کارشناسان تبدیل شده است اما این نگاه کلی موجب غفلت از تحلیل رفتار برخی بازیگران خاورمیانه شده است. یکی از کشورهایی که در این برهه بسیار چراغ خاموش حرکت کرده و تقریباً اثری از اقدامات آن دیده نمیشود یا مورد نظر رسانههای داخلی نبوده، «اردن» است. کشوری که از دیرباز تاکنون روابط تنگاتنگی با بریتانیا و دولتهای منطقه داشته اما نامی از آن به میان نمیآید. نهتنها درباره بحران سوریه، بلکه درباره پروندههای منطقهای، اَمان سکوی پرتاب بسیاری از سیاستهای قدرتها بوده یا پیمانکاری این راهبردها را به عهده داشته است. در این رابطه و برای روشن شدن نقش اردن و جایگاه این کشور در معادلات منطقهای به گفتوگو با «نصرتالله تاجیک» سفیر پیشین کشورمان در اردن پرداختیم. ارسال به دوستان
ناگفتههایی از عملکرد قطب محافظهکار غرب آسیا
دست به عصا، همراه با قدرتها
مهران کامروا* : دوام حکومت و بقای پادشاهی حاکم، از موضوعاتی است که طی دهههای اخیر اردن را به یک سرزمین «دست به عصا یا همان محافظهکار» در اتخاذ راهبردها و اجرایی کردن آن تبدیل کرده است. اگر رفتار سیاسی اردن را زیر ذرهبین قرار دهیم، میبینیم این کشور و حاکمیت مستقر در آن همیشه به دنبال پرهیز از نزاع با کشورهای منطقه و فرامنطقه بوده است، این در حالی است که اردن تا سال 1994 در جنگ با اسرائیل قرار داشت اما هیچگاه به صورت علنی وارد درگیری و نزاع سخت نشد. در سایر ابعاد سیاست آن هم شاهد اتخاذ یک سیاست زیرپوستی و آرام توسط اَمان در قبال سوریه، عربستان و حتی ایران هستیم. ارسال به دوستان
ابومحمد المقدسی، القاعده و رستاخیز رادیکال
اردن و انباشت تئوری تکفیر
فرشاد گلزاری: زمانی که نام اردن به میان میآید، همگان درباره رابطه سیاسی این کشور با آمریکا و بریتانیا یا تمایلاتش به عربستان و همگرایی پنهان آن با اسرائیل سخن میگویند و در نهایت آن را کشوری «محافظهکار» تحلیل میکنند. علل گوناگونی برای بررسی این مدل از رفتار سیاسی- امنیتی اردن وجود دارد اما یکی از دلایلی که باعث شده «امان» به پایتخت محافظهکاری خلیجفارس و دولتهای عربی منطقه تبدیل شود، وجود تفکرات سلفی جهادی در این کشور است. اینکه چگونه این وضعیت در اردن بهوجود آمده، نیازمند واکاوی دقیق تاریخ و تشریح انواع و اقسام تفکرهای سلفی (سلفی اخباری، سلفی تبلیغی، سلفی جهادی، سلفی دعوتی، سلفی وهابی و...) خواهد بود اما آنچه واضح و مبرهن است، وجود چنین وضعیتی به زمان بیرون راندن ساکنان فلسطین از سرزمین خود توسط اسرائیل و پناهنده شدن آنها (1948 تا 1967) به اردن بازمیگردد. بخشی از این جمعیت علاوه بر اردن در خاک سوریه و لبنان اسکان داده شدند اما آنچه تحلیل این سه دسته را از یکدیگر جدا میکند، فعل و انفعالاتی است که در اردن اتفاق میافتد. مستندات و دادههایی وجود دارد که نشان میدهد برای آن بخش از مهاجران فلسطینی که در لبنان و سوریه مستقر بودند پرونده شخصیت تشکیل شده و پس از آن تخصص و مهارتهای آنها مورد ارزیابی قرار گرفته که در نهایت منجر به اشتغال آنها در لایههای مختلف این کشور شده یا اینکه برای به کار گرفته شدن مدتی را در صف انتظار گذراندهاند و در نهایت توانستهاند برای خود کسبوکاری دست و پا کنند. این روند در اردوگاههای اردن هم صادق است اما آنچه در خاک این کشور اتفاق افتاد این بود که مشاوران اطلاعاتی بریتانیا، عربستان و آمریکا به دنبال خلق سناریویی بودند که تا به امروز داغ اقدامات آن بر پیشانی و پیکره جامعه جهانی حک شده است. بسیاری از کارشناسان، سفرا و حتی اساتید داخل و خارج از اردن این نکته را بارها ذکر کردهاند که مهاجران در اردن بخشی از نیروی کار این کشور را تشکیل میدهند اما سوال اصلی این است: چرا و چگونه امان به پایگاه رشد اندیشه سلفی جهادی و به عبارت امروزی صدور تروریسم تبدیل شده است. ارسال به دوستان
جایگاه اردن در ادبیات سیاسی ـ امنیتی لندن و واشنگتن
حسین عسکری*: اشغال بخشی از خاک اردن توسط رژیم صهیونیستی آن هم در جریان جنگ اعراب با اسرائیل، موجب شد کرانه باختری از خاک این کشور جدا شود و به اشغال اسرائیل در بیاید. این نشان میدهد اَمان در گذشته تا به این حد (وضعیت کنونی) ساکت نبوده و در جنگ مذکور تا حد زیادی فعال بوده است. حضور اردن در جغرافیایی که سیاستها و فرهنگهای مختلف در آن وجود دارد، باعث میشود این کشور نتواند براحتی آزادی عمل داشته باشد؛ علاوه بر آن کمبود منابع مالی وضعیت این کشور را بحرانیتر میکند و باعث میشود سیاستهای کشورهای دیگر تا حدودی بر آن دیکته شود و در این بین بهرهبرداری از پیشنهادات را در دستور کار قرار میدهد. ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|