|
مروری بر «موسیقی فیلم»های ماندگار در سینمای ایران و جهان
روزی روزگاری موسیقی
محمدرضا کردلو: در سینمای ایران، موسیقی فیلم آغازی قهرمانانه داشت... تا قبل از فیلم «قیصر» موسیقی متن در فیلمها جایگاهی نداشت و معمولا از موسیقیهای آماده، روی فیلمها استفاده میشد. «اسفندیار منفردزاده» سازنده موسیقی متن «قیصر» 10 سال بعد برای فرهاد موسیقی «جمعه» را ساخت. ترانهای که بعد از قتلعام مردم در 17 شهریور سال 57 توسط رژیم پهلوی خوانده شد. بعد از «قیصر»، موسیقی متن به طور جدی، بویژه در سینمای موج نو راه پیدا کرد و «گاو»، «صادق کرده» و چند فیلم دیگر صاحب موسیقی منحصربهفرد برای خودشان شدند.
«آن، تکرار غریبانه روزهایت چگونه گذشت!...» موسیقی متن این کار را که به یاد دارید! البته کاری که در ایران با این موسیقی شده، شاید خیلی به مذاق سازندهاش خوش نیاید. شاید هم برعکس، استفاده پرتکرارش در آسانسورها که تقریبا رکورد استفاده از یک موسیقی خاص داخل آسانسور را زده، او را خوشحال کند. «ریچارد کلایدرمن» که مدتی پیش حاشیههای حضور او در تهران در رسانهها داغ شده بود، موسیقی متن «آنشرلی با موهای قرمز» را به همراه «جیمز لست» ساخت؛ اثری خاطرهانگیز برای بسیاری از ایرانیان. در یک دورهای بسیاری از این آهنگ به عنوان زنگ تماس تلفن همراه خود استفاده میکردند و به این معنا بود که آن را دوست دارند و شاید مقدمه خوبی برای پرسیدن این سوال باشد که اگر این موسیقی برای فیلم آنشرلی تولید نمیشد، توجهی که امروز به آن شده، میشد؟ یا نه! این «موسیقی فیلم» است که آن کار را خاطرهانگیز و ماندگار کرده؟! ارسال به دوستان
روز واقعه، مجید انتظامی
فیلمنامه «روز واقعه» را بهرام بیضایی در سال ۱۳۶۱ با نگاهی به واقعه عاشورا نوشت اما هیچگاه امکان ساخت فیلمی بر اساس آن برایش فراهم نشد تا اینکه «شهرام اسدی» در سال ۱۳۷۳ موفق به ساخت آن شد. در این فیلم، بخشهای اندکی از فیلمنامه بیضایی اجازه ساخت پیدا نکرد اما شهرام اسدی میگوید به ۹۵ درصد از فیلمنامه وفادار بوده است. موسیقی ماندگار این فیلم را «مجید انتظامی» بر پایه گام «شور عربی» ساخته و بهخاطر آن سیمرغ بلورین دریافت کرده است. مجید انتظامی در موسیقی این اثر تلاش کرده با بهرهگیری از ریتم و ملودی مناسب، صحنههای مربوط به مراسم عروسی و عزا را با ملودیهای مرتبط در کنار یکدیگر قرار دهد. «عبدالله» جوانی مسیحی است که تازه به اسلام رو آورده و دل در گرو عشق «راحله» دختر زید دارد... ارسال به دوستان
یوسف پیامبر، پیمان یزدانیان
یکی از پرطرفدارترین موسیقی فیلمهای تلویزیونی که در بسیاری از کشورهای عربی نیز شنیده شده و مورد استفادههای گوناگون نیز قرار گرفته است، موسیقی سریال «یوسف پیامبر» ساخته پیمان یزدانیان است. این فیلم یکی از زیباترین قصههای قرآنی را روایت کرده و داستان زندگی حضرت یوسف را به تصویر کشیده بود. شبکههای مطرحی در دنیا «یوسف پیامبر» فرجالله سلحشور را پخش کردند؛ طبق آمار سازمان صداوسیما این سریال در بیش از 60 کشور مخاطب داشته و دیده شده است. یزدانیان در گفتوگویی میگوید: موسیقی نیل مهمترین منبع ما برای ساخت موسیقی است اما نه به این معنی که ما از منابع موسیقی استفاده نسخهای کنیم و موتیف یا ملودی خاصی را در نظر بگیریم، بلکه این منابع صرفاً برای گوش کردن و رسیدن به حال و هوای موسیقی آن دوره است. ارسال به دوستان
ولایت عشق، بابک بیات
مردم هنوز پس از گذشت سالها، با قطعه خاطرهانگیز و تأثیرگذار «ولایت عشق»، به یاد امام رضا و آن سریال میافتند. «ولایت عشق» با موسیقی مرحوم بابک بیات، یکی از نقاط عطف کارنامه کاری محمد اصفهانی هم به شمار میآید. محمد اصفهانی درباره همکاری با بابک بیات، در کار تاریخی مهدی فخیمزاده میگوید: هر وقت کارهایی را که آقای بیات برای من ساختند میشنوم، حس میکنم آن آثار را به شکل دیگری خواندهام. احساس میکنم آن تیپ، تیپ خوانندگی تنها خود من نبود و آقای بیات آن کاراکتر را به من القا کردند. آقای بیات خواننده بزرگی بودند ولی هیچوقت کاری با صدای خودشان منتشر نکردند. ارسال به دوستان
مختارنامه، امیر توسلی
امیر توسلی از سال ۱۳۸۸ به دعوت داوود میرباقری ساخت موسیقی برای سریال تاریخی مختارنامه را با 3 ارکستر «پارسه»، «ارکستر کوبهای نایریکا» و «گروه کر فیلارمونیک تهران» آغاز کرد. تم تیتراژ پایانی این سریال با بهرهگیری از موسیقی عزاداری منطقه بوشهر و بر اساس نغمههایی که محسن شریفیان، پژوهشگر و موزیسین این منطقه گرد آورده بود، ساخته شده است. امیر توسلی درباره موسیقی مختارنامه میگوید: در «مختارنامه» هر شخصیت یک تم داشت. البته ممکن است به این دلیل که تم واحدی تکرار نمیشود (جز تیتراژ) خیلی از آنها در ذهن نماند و به همین دلیل شاید استراتژی مناسبی برای به یاد ماندنی کردن یک قطعه از آهنگسار نباشد اما کار بسیار سختی است؛ انگار که برای 40 تا فیلم سینمایی موسیقی ساختهاید! ارسال به دوستان
کیف انگلیسی، فرهاد فخرالدینی
قطعه «گشته خزان» با صدای علیرضا قربانی و آهنگسازی فرهاد فخرالدینی، نقش بسیار مهمی در سریال تاریخی «کیف انگلیسی» اثر ماندگار ضیاءالدین دری ایفا کرد. نوای این موسیقی با شخصیتهای ماندگار «مستانه» و «منصور ادیبان» که در دنیای سیاست، روایت عاشقانهای را رقم میزدند، همراه شد تا تصویر ماندگاری از این کاراکترها در ذهن مخاطب باقی بماند. «کیف انگیلسی» هم از جمله مجموعههایی است که با نوای موسیقی خود در ذهن بسیاری ماندگار شد. این مجموعه به کارگردانی زندهیاد ضیاءالدین دری از مجموعههای موفق تلویزیونی در دهه ۸۰ محسوب میشد. خاطرات «مستانه» کیف انگلیسی با صدای موسیقی «گشته خزان» در ذهن بسیاری از ما رنگ میگیرد. ارسال به دوستان
روزی روزگاری، فرهاد فخرالدینی
«روزی روزگاری» مجموعهای تلویزیونی به کارگردانی و نویسندگی امرالله احمدجو ساخته سال ۱۳۷۰ است که از شبکه اول ایران پخش شده است. آهنگسازی این سریال را فرهاد فخرالدینی انجام داده است. تیتراژ آغازین این سریال که اسبی تاخت به سمت دوربین میآید، هم از تیتراژهای ماندگار تلویزیون است که موسیقی فخرالدینی بخوبی روی آن نشسته است. مجموعه روزی روزگاری یکی از آثار ماندگار فعالیتهای تلویزیونی ایران است. توانایی بالای امرالله احمدجو، کارگردان این مجموعه در به تصویر کشیدن فضا و زندگی افراد و قماش مختلف اعم از راهزن و کوچنشین و روستایی با کمترین میزان تعصب سیاسی، منحصربهفرد است. از سوی دیگر نقشآفرینی بازیگران این اثر نیز بسیار چشمگیر بوده است. ارسال به دوستان
شب دهم، فردین خلعتبری
«شب دهم» مجموعهای تلویزیونی به کارگردانی حسن فتحی است که در سال ۱۳۸۰ ساخته و به مناسبت ماه محرم در نوروز سال ۱۳۸۱ از شبکه یک صداوسیما پخش شد. موسیقی این مجموعه که یکی از شاهکارهای فردین خلعتبری است هنوز ماندگار و خاطرهساز است. علیرضا قربانی تیتراژ این سریال را خواند. تلفیق سازهای سنتی و ویولن و ترومپت باعث خلق فضای حماسی، در عین حال غمانگیز و عاشقانه در سرتاسر فیلم شد. تیتراژ بهیادماندنی این سریال با صدای علیرضا قربانی اشک از چشمان بسیاری جاری کرد: مرز در عقل و جنون باریک است، کفر و ایمان چه به هم نزدیک است/ عشق هم در دل ما سردرگم، مثل ویرانی و بهت مردم/ گیسویت تعزیتی از رویا، شب طولانی خون تا فردا ارسال به دوستان
میم مثل مادر، آریا عظیمینژاد
«میم مثل مادر» اثر رسول ملاقلیپور در سال ۱۳۸۵ است که موسیقی خاطرهانگیز آن را آریا عظیمینژاد ساخته است. این فیلم که به یکی از تاثیرگذارترین آثار سینمایی پیرامون «مادر» تبدیل شد، داستان سپیده است که در زمان جنگ ایران و عراق، از پرستاران شهر سردشت بود و در بمباران شیمیایی سردشت، دچار تأثیرات شیمیایی شد. سالها بعد سهیل و سپیده در انتظار فرزند خود هستند . آریا عظیمینژاد با بیان خاطرهای درباره موسیقی این فیلم میگوید: در جشن خانه سینما وقتی موسیقی فیلم میم مثل مادر نامزد شده بود، مرحوم ملاقلیپور با من تماس گرفتند و گفتند قرار است فیلم را از مسابقه بیرون بکشند و برای من ناراحت هستند: «شما زحمت زیادی را متحمل شدید و حق شما ضایع میشود». به ایشان گفتم مطمئن باشید این فیلم در ذهن همه جاری میماند! ارسال به دوستان
زیر تیغ، حسین علیزاده
«زیر تیغ» نام سریالی تلویزیونی است که از نیمه دوم سال ۱۳۸۵ از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران شروع به پخش شد و مخاطبان فراوانی پیدا کرد. «زیر تیغ» اثر گروه همآوایان با آهنگسازی حسین علیزاده است که در سبک سنتی تهیه شده است. قطعات موسیقی متن فیلم محمدرضا هنرمند در دستگاه همایون و آواز شوشتری ساخته شده است. محمدرضا هنرمند در پشت جلد آلبوم موسیقی «زیر تیغ» درباره علیزاده نوشته است: وقتی از او خواستم تا در جای خودش روی صحنه[صحنه کنسرت در تالار وزارت کشور] بنشیند، برق تندخوییاش مرا هم گرفت ولی میدانستم حسینها بدون اینکه بخواهند و بدانند بیقرارتر و تندخوترند. مدارای آن شب من، او را به دامم کشید. دامی که از قبل برایش چیده بودم و او خود نمیدانست. رامش کردم و آرام آرام به زیر تیغاش بردم! ارسال به دوستان
در چشم باد، حسین علیزاده
سریال تاریخی «در چشم باد» به کارگردانی مسعود جعفریجوزانی، به بیان داستان تاریخی، سیاسی و اجتماعی 3 دوره از تاریخ در سالهای ۱۳۰۰، ۱۳۲۰ و ۱۳۶۰ و فرهنگ عامه مردم بویژه تهران آن روزگار پرداخته بود. موسیقی متن سریال «در چشم باد» را حسین علیزاده ساخت. علیزاده موسیقی متن را با بهرهگیری از موسیقی دورههای مختلف تاریخی که در سریال بود، ضبط دوباره کرده و توانسته فضایی بسیار قابل درک برای مخاطب فراهم آورد و علاوه بر بهرهگیری از المانها و نمادهای جغرافیایی و تاریخی با توجه به تسلط بر ردیف دستگاهی، بخوبی از فضا و حجم موسیقی ایرانی برای بیان احساسات و کشمکشهای داستانی بهره گرفته است. موسیقی متن سریال «در چشم باد» در زمان خود بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. ارسال به دوستان
ترن، مجید انتظامی
برخی معتقدند مجید انتظامی اگر در تمام عمر هنری خود فقط همین یک قطعه را ساخته بود برای ماندگاری او کافی بود؛ موسیقی شگفتانگیز فیلم ترن (به کارگردانی مرحوم امیر قویدل و بازی فوقالعاده فرامرز قریبیان و زندهیاد خسرو شکیبایی). این موسیقی متعلق به سال 1364 است و در آن برهه نیز اثری آوانگارد بود. در خلاصه فیلم «ترن» آمده است: ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ 1357، ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﺍﻧﻘﻼﺏ، ﻳﻚ ﻗﻄﺎﺭ ﺳﻮﺧﺖﺭﺳﺎﻥ ﺍﺭﺗﺸﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ. ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺍﻋﺘﺼﺎﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺭﺍﻩﺁﻫﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻓﻊ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺮﺩﻡ، ﻣﺴﻴﺮ ﻗﻄﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺷﻤﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ. ﺍﺭﺗﺶ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﺩ که.... ارسال به دوستان
شکار، بابک بیات
یکی از فیلمهایی که با موضوع انقلاب اسلامی مرتبط هست فیلم سینمایی شکار است که در سال 1366 ساخته شد و گهگاهی هم در ایام دهه فجر پخش شده و میشود یکی از نقاط قوت این فیلم که باعث ماندگاری در اذهان شده موسیقی بسیار زیبای این فیلم است که توسط زندهیاد بابک بیات ساخته شده است. در «شکار»، احمد (پرویز پرستویی) با یک کامیون حامل گوشت به سمت پایتخت در حرکت است. او عجله دارد تا قبل از زایمان همسرش محموله را تحویل بدهد و به زادگاهش بازگردد. او در ادامه با مصطفی(خسرو شکیبایی) آشنا میشود و... ارسال به دوستان
تیرباران، مرتضی حنانه
موسیقیهایى که شادروان مرتضى حنانه براى فیلمهاى مختلف نوشته است آثارى با اهمیت، غنى و استوار هستند. در این بین مردم ایران «تیرباران» را بیشتر از دیگر آثار مرتضی حنانه دیدهاند و موسیقی را که او برای این فیلم ساخته شنیدهاند. «تیرباران» به مبارزات و زندگی شهید سیدعلی اندرزگو میپردازد. ساخت موسیقی سریال تلویزیونی «هزاردستان» از کارهای او است که تیتراژ آن را بر اساس پیش درآمد اصفهان از مرتضی نیداوود نوشت. وی هزاردستان را در 7 قسمت نوشت و این کار، به لحاظ رنگارنگی تمها، اثری بسیار پرمایه است. موسیقی سریال هزاردستان، مردمیترین کار حنانه به شمار میآید و آهنگساز در این اثر، بخوبی توانسته حال و هوای تهران سال ۱۳۲۰ را منتقل کند. ارسال به دوستان
از کرخه تا راین، مجید انتظامی
در طول همه این سالهایی که از ساخت و نمایش «از کرخه تا راین» میگذرد، مهمترین یادگاری این فیلم موسیقی آن است. موسیقی مجید انتظامی، در افزایش بار ملودرام فیلم حاتمیکیا نقش مهمی ایفا میکند. در طول این سالها استفادههای فراوانی نیز از موسیقی کمنظیر این فیلم شده است. در خلاصه این فیلم آمده است: سعید که بر اثر بمبهای شیمیایی نابینا شده به همراه گروهی از همرزمانش برای معالجه به آلمان اعزام میشود. لیلا خواهر سعید که سالهاست در آلمان با شوهر آلمانی و پسرشان یوناس (یونس) زندگی میکند، سعید را در آسایشگاه میبیند. بین سعید و یونس رابطه عاطفی عمیقی برقرار میشود و.... ارسال به دوستان
سفر به چزابه، پیروز ارجمند
موسیقی ماندگار و زیبای «سفر به چزابه» ساخته پیروز ارجمند است که یکی از سوزناکترین قطعات موسیقی فیلم در سینمای ایران به شمار میرود. کمی بعدتر از ساخت موسیقی در ارکستر «سفر به چزابه» حمید علیقلی و علی تفرشی شعری از سعدی (سلسله موی دوست حلقه دام بلاست) و علی ذوالفقاری (در بیابان جنون افتان و خیزان میروم سوی جانان میروم) را روی این موسیقی اجرا کردند. در خلاصه این فیلم آمده است: وحید در حال ساختن یک فیلم جنگی است، او از علی دوست آهنگسازش دعوت کرده تا با دیدن قسمتهایی از فیلم که آماده شده آهنگی بسازد اما علی نمیتواند با فیلم ارتباط درستی پیدا کند... ارسال به دوستان
خاک سرخ، محمدرضا علیقلی
«خاک سرخ» نخستین سریال ابراهیم حاتمیکیا محسوب میشد که به گفته خودش انرژی بیش از 5 فیلم سینمایی را صرف ساخت آن کرد. ابراهیم حاتمیکیا پس از پخش آخرین قسمت از این سریال که در سال 81 اتفاق افتاد، درباره اینکه چرا سراغ سریالسازی رفته است؟ گفته بود: «وسوسه ساختن سریال، چیزی نبود که اخیرا برای من شکل گرفته باشد، بلکه سالها بود که دوست داشتم چنین موقعیتی برایم فراهم شود که سریال بسازم، چرا که تلویزیون، مخاطبان میلیونی دارد و برای من رشکانگیز است که مخاطبانم در این وسعت باشند». آلبوم موسیقی خاک سرخ دارای 12 قطعه است. موسیقیهای متن ساخته شده برای این سریال توسط محمدرضا علیقلی ساخته شده است. ارسال به دوستان
مدرسه موشها و کلاهقرمزی، محمدرضا علیقلی
محمدرضا علیقلی که 15 بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر شده است و ۴ بار از این دفعات را موفق به کسب سیمرغ بلورین شده، آهنگسازی بسیاری از فیلمهای ماندگار را در کارنامه دارد. او اما در یکی از تجربیات خاطرهانگیز خود، موسیقی «مدرسه موشها» را ساخته است. این برنامه عروسکی را مرضیه برومند کارگردانی کرد و از عروسکگردانان و صداپیشگانی نظیر ایرج طهماسب، حمید جبلی و فاطمه معتمدآریا در آن استفاده شد. علیقلی همچنین موسیقی متن یکی از پرفروشترین فیلمهای سینمایی در حوزه کودک و نوجوان را نیز ساخته است؛ کلاهقرمزی و پسرخاله، به کارگردانی ایرج طهماسب محصول سال ۱۳۷۳. ارسال به دوستان
قصههای مجید و خواهران غریب، ناصر چشمآذر
«قصههای مجید» عنوان مجموعهای تلویزیونی، بر پایه کتابی از هوشنگ مرادی کرمانی است؛ کارگردان این مجموعه تلویزیونی، کیومرث پوراحمد و آهنگساز آن ناصر چشمآذر است. چشمآذر در ساخت موسیقی این سریال از تمهایی از روحالله خالقی استفاده کرده است. قصههای مجید به زبان صمیمی و دوستداشتنی نگارش شده است و روایتگر لحظاتی از زندگی نوجوانی به نام مجید است. این مجموعه برای دهه شصتیها یک نوستالژی فراموش نشدنی است. همچنین «مادر من، مادر من، تو یاری و یاور من»، نوای خاطرهانگیزی از خسرو شکیبایی در خواهران غریب است. فیلمی که موسیقی ماندگارش را مرحوم ناصر چشمآذر ساخت. خواهران غریب را نیز کیومرث پوراحمد کارگردانی کرده است. ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|