محمدمهدی یزدی: شاید بشود اینطور گفت که ما همیشه و در اکثر موارد دچار افراط و تفریط هستیم! از خرید کردن به وقت گرانی و کمبود برخی اجناس گرفته تا محبت و بالا بردن جایگاه افرادی مثل فوتبالیست‌ها و بازیگران و حتی عطش انتقام!

عصر چهارشنبه 13 دی‌ در مسیر برگزاری مراسم گرامیداشت چهارمین سالگرد سردار شهید سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی در گلزار شهدای کرمان 2 انفجار تروریستی رخ داد و موجب شهادت 91 نفر از هموطنان‌مان شد. در این نگاره قصد داریم ابتدا به بررسی موضوع انتقام و در ادامه عوامل و علل بروز این حادثه بپردازیم. این حادثه به قدری بزرگ و تاثیرگذار است که طبیعی است افکار عمومی بر طبل انتقام بکوبند و خواستار برخورد با عوامل و دست‌اندرکاران این حمله تروریستی باشند. با صدور فرمان رهبر معظم انقلاب نیز بر این امر تاکید شد. ایشان فرمودند: «جنایتکاران سنگدل نتوانستند عشق و شوق مردم به زیارت مرقد سردار بزرگ‌شان شهید قاسم سلیمانی را تحمل کنند؛ بدانند سربازان راه روشن سلیمانی هم رذالت و جنایت آنان را تحمل نخواهند کرد. چه دست‌های آلوده به خون بیگناهان و چه مغزهای مفسد و شرارت‌زا که آنان را به این گمراهی کشانده‌اند، از هم‌اکنون آماج قطعی سرکوب و مجازات عادلانه خواهند بود. بدانند این فاجعه‌آفرینی پاسخ سختی در پی خواهد داشت؛ باذن‌الله». اما قطعا همگان اتفاق نظر دارند منظور معظم‌له انتقام گرفتن در شرایط احساسی و عجولانه نیست، زیرا این نوع اقدامات نمی‌تواند موفق و موثر باشد، بلکه عمل مقابله به مثل و انتقامِ موثر نیازمند آرامش و برنامه‌ریزی و طرح‌‌های حساب‌شده است تا به قول معروف دشمن نداند از کجا ضربه خورده است. لذا به نظر نگارنده انتقام خون شهدای کرمان زمانی گرفته می‌شود که دشمن انتظار آن را ندارد و شاید در ظاهر داغ این حادثه تا حدودی کاهش یافته باشد. منظور از نگارش این سطور این است که اگر تا مدتی خبری رسمی از انتقام منتشر نشد نباید در افکار عمومی تصور کرد این موضوع به فراموشی سپرده شده، بلکه گاهی صبر کردن برای یافتن زمان و مکان مناسب انتقام، خود بخشی از عملیات است. از سوی دیگر باید قبل از فکر کردن به انتقام به فکر رفع خلأهای امنیتی در زمان برگزاری چنین مراسم‌هایی باشیم، هرچند با تلاش و جهاد پنهان نیروهای امنیتی، امنیت بسیار خوبی در جای‌جای کشورمان برقرار است و توطئه‌ها و عملیات‌های تروریستی بسیاری کشف و خنثی می‌شود اما شاهدیم به نتیجه رسیدن یکی از این اقدامات تروریستی چه فاجعه‌ای را برای کشور رقم می‌زند و خانواده‌های زیادی را داغدار می‌کند.

به همین دلیل باید به گونه‌ای تدبیر شود تا در چنین مراسم‌های حساسی که مردم هم حضور بسزایی در آن دارند شاهد عملیات موفق دشمنان نباشیم، هرچند گفتنی است در هیچ جای دنیا و با هیچ سیستمی نمی‌توان به صورت صددرصد با همه عوامل برخورد کرد.

محمدعلی صمدی: ۹۵ روز از آخرین «تک» رزمندگان فلسطینی علیه اشغالگران صهیونیست و پاتک «لجوجانه»، «پرتلفات» اما «بی‌ثمر»  ارتش تحت فرمان «تل‌آویو» می‌گذرد. صرف نظر از طرفین اصلی درگیری، ۲ جبهه فعال و پرشور نیز به پشتیبانی از مدافعان غزه، تقریبا  در تمام این مدت فعال بوده‌اند؛ «حزب‌الله لبنان» و «یمن انقلابی». «بلندی‌های فوق استراتژیک لبنان» و «گذرگاه مافوق استراتژیک دریای سرخ» ۲ جبهه‌ای که مقاومت کلاسیک جهان عرب، هیچ‌گاه نتوانست از آنها استفاده کند، امروز توسط ۲ جنبش مقاومت، به تلخ‌ترین کابوس ژنرال‌های پرمدعای صهیونیست تبدیل شده‌اند. رزمندگان این ۲ جنبش، به لطف خیره‌سری‌های اسرائیل و رپتیلین‌های جهان عرب، در «نبرد نامتقارن» به مبرزترین اساتید جهان در «تاریخ نظامی‌گری معاصر» تبدیل شده‌اند و فعلا هیچ نیرویی حریف آنان نیست. میزان خسارت مالی واردشده از سوی پابرهنگان «یمن انقلابی» (با بیش از ۲ هزار کیلومتر فاصله از میدان جنگ)، با ناامن کردن «تنگه باب‌المندب» چنان نجومی و مستأصل‌کننده است که ابرقدرت آخرالزمانی کاپیتالیست را به اتحاد با کوچک‌ترین و کم‌جمعیت‌ترین کشور قاره آفریقا وادار ساخت، در حالی که غول‌های اقتصادی منطقه و جهان از ورود به این ائتلاف «چشم گردکن» برای به اصطلاح بازگرداندن امنیت به «دریای سرخ» سر باز زده‌اند. «حزب‌الله لبنان» اما وضعیتی متفاوت دارد. چریک‌های سبک اسلحه «جبل عامل» برای سرخ کردن گونه «تل‌آویو»، مسافتی به اندازه پرتاب آب دهان در برابر خود دارند. کشوری که نزدیک به ۴ دهه، میدان مشق نیروی هوایی و تفرجگاه نیروی زمینی ارتش صهیونیستی بود، امروز در قله‌ای ایستاده است که رهبر حزب‌الله، صرفا با یک «تهدید ۲ کلمه‌ای» ده‌ها هزار شهرک‌نشین اسرائیلی را به پناهگاه‌ها می‌فرستد.

نیم‌نگاهی به گذشته بیندازیم تا بلندای این ارتقای تاریخی ملموس‌تر شود. نیم قرن پیش، کماندوهای ارتش اسرائیل، برای ترور رهبران فلسطینی، شبانه به پایتخت لبنان حمله برده و علاوه بر اهداف از پیش تعیین‌شده، هر شهروند لبنانی را که مانع خود دیدند از میان بردند. پایتخت یک کشور مستقل عربی، عملا کافه‌ای بود که هفت‌تیرکش‌های یهودی، هرچند وقت، مهمات تاریخ مصرف گذشته خود را آنجا خالی می‌کردند. هم تفریح بود، هم قلق‌گیری و هم تمرین میدانی اما همین چند روز قبل، پس از ترور سردار «صالح العاروری» از رهبران «حماس» در لبنان، سخنگوی ارتش اسرائیل بدون اینکه کسی توضیحی از رژیم متبوعش بخواهد، بلافاصله اعلام کرد هیچ شهروند لبنانی در این عملیات کشته نشده و هیچ هدفی برای وارد کردن خسارت به لبنان در نظر نبوده است. البته این توضیحات تنها به پوزخند فرماندهان یگان‌های موشکی حزب‌الله ختم نشد و باران موشک بر کوه «مرون»، محل بزرگ‌ترین پایگاه جاسوسی و امنیتی رژیم صهیونیستی، یک بار دیگر خطوط قرمز جدید را در رژیم امنیتی برقرارشده پس از «جنگ ۳۳ روزه» به یگان‌های گولاخ اسرائیل در مرزهای لبنان یادآوری کرد. علاوه بر این، حزب‌الله طی ۳ ماه جنگ، تابوت بیش از ۱۳۰ عضو خود را که در نبرد با صهیونیست‌ها شهید شده بودند به زادگاه‌های‌شان فرستاد و این نشان می‌دهد سطح درگیری مقاومت لبنان با اشغالگران، بسیار بالاتر از بازتاب‌های رسانه‌ای آن است اما به دلایل کاملا قابل درک، ۲ طرف هیچ اصراری ندارند درباره حجم درگیری‌ها در جبهه لبنان، پوشش رسانه‌ای سنگینی ایجاد کنند اما ۶۷۰ حمله به اهداف اسرائیل طی ۳ ماه چیزی نیست که بتوان آن را نبرد کم‌شدت یا صرفا عملیات پشتیبانی به شمار آورد. در این میان البته به موج رسانه‌ای مشکوکی علیه مقاومت لبنانی در رسانه‌های منطقه‌ای و ایرانی دامن‌ زده می‌شود که با تکیه بر جهل عمومی نسبت به مختصات جغرافیایی درگیری و پنهان‌کاری قابل تحسین صهیونیست‌ها درباره میزان خسارات وارد آمده توسط حزب‌الله، توانسته است تردیدهایی را در افکار عمومی «مدافعان محور مقاومت» ایجاد کند. زمزمه‌هایی که هرازگاهی پژواک رسانه‌ای نیز پیدا می‌کنند مبنی بر اینکه «چرا تهدیدهای حزب‌الله عملی نمی‌شود؟» و «چرا حزب‌الله برای دفاع از غزه وارد جنگ با اسرائیل نمی‌شود؟»  حاصل همین موج است البته توجه به این آمار مهم که حزب‌الله با سرانه روزی ۷ حمله به مواضع اشغالگران و تقدیم روزی ۲ شهید طی ۳ ماه، عملا نشان داده است درگیر عملیاتی در ابعاد «جنگ ‌۳۳ روزه» است و حتی اگر دوستداران شاید کم‌اطلاع محور مقاومت ندانند، صهیونیست‌ها خوب می‌دانند تهدیدات رهبر مقاومت و مشت گره کرده رزمندگان حزب‌الله، آنقدر سنگین است که هر قابلیتی برای سهل‌اندیشی در برابر آن را غیرقابل بخشش می‌سازد. امروز «تل‌آویو» می‌داند تنها با انگشت اشاره «ابوعبیده» مواجه نیست و زمانی که  انگشت اشاره «سیدحسن» و «سیدعبدالملک» نیز مقابل دوربین‌ها تکان بخورد، باید به دنبال پناهگاه بود!

گروه بین‌الملل: اسرائیل در ابتدای جنگ با نوار غزه مهم‌ترین هدف خود را نابودی حماس و تونل‌های این جنبش اعلام کرده بود اما اکنون که 95 روز از عملیات توفان الاقصی می‌گذرد نتانیاهو دستاورد بزرگی درباره تونل‌های مقاومت نداشته و یکی از تونل‌ها هم که کشف شد، نیروهای القسام اعلام کردند «دیر رسیدید! زمان استفاده از آن پایان یافته است». فارین پالیسی در گزارشی، به واکاوی ابعاد مختلف جنگ رژیم اشغالگر قدس علیه توانمندی‌های جنبش حماس در زمینه شبکه تونلی پیشرفته این جنبش پرداخته است؛ تونل‌هایی که تاکنون ضربات سنگینی را به اسرائیل در میدان‌های جنگ غزه وارد کرده‌اند و البته یکی از مهم‌ترین راهبردهای نظامی و دفاعی حماس را نیز تشکیل می‌دهند. فارین پالیسی در گزارش خود می‌نویسد: «با گذشت 10 هفته از آغاز حمله زمینی ارتش اسرائیل به نوار غزه، نیروهای ارتش تل‌آویو مدعی کشف و شناسایی مجموعه‌ای از تونل‌های زیرزمینی جنبش حماس شده‌اند؛ تونل‌هایی که باید به مثابه بخشی از یک شبکه بزرگ از تاسیسات زیرزمینی در نظر گرفته شوند که حماس آنها را طی ۲ دهه اخیر ساخته است. شبکه تونل‌های حماس که نیروهای این جنبش از آنها برای استتار خود، طراحی عملیات‌های‌شان و ذخیره‌سازی تسلیحات و اجرای کمین علیه نظامیان اسرائیلی استفاده می‌کنند، بخشی مهم از زیرساخت‌های نظامی حماس را تشکیل می‌دهند. در طول جنگ غزه، این نکته بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است که شبکه تونل‌های حماس، یکی از اصلی‌ترین نقاط ضعف و آسیب‌پذیری ارتش اسرائیل است. 

از این رو، ارتش اسرائیل نابودی شبکه تونلی حماس را به مثابه یکی از اولویت‌های اصلی خود در جنگ غزه تعریف کرده است؛ تونل‌هایی که اسرائیل بر این باور است نقشی عینی و جدی در محقق کردن عملیات 7 اکتبر (توفان الاقصی) نیز بازی کرده‌اند. با این همه، نکته مهم و اصلی این است که روند شناسایی و تخریب شبکه تونل‌های زیرزمینی حماس بسیار کند و ضعیف پیش می‌رود، از این رو همزمان با آغاز سال نو میلادی، بسیاری از استراتژیست‌ها و تحلیلگران نظامی، با محوریت جنگ غزه، اقدام به طرح یک سوال عمده و مهم می‌کنند: اسرائیل تا چه حد به نابودی شبکه تونل‌های زیرزمینی حماس نزدیک است و چه مدت طول خواهد کشید تا نیروهای ارتش اسرائیل بتوانند بر این تهدید علیه خود غلبه کنند؟ جنگ تونلی همواره یکی از مرگبارترین و پیچیده‌ترین اشکال جنگ بوده است. در جریان جنگ اول جهانی، هزاران سرباز بریتانیایی که ماموریت‌شان نابودی تاسیسات زیرزمینی ارتش آلمان بود، جان خود را از دست دادند. سال‌ها بعد، آمریکایی‌ها نیز در قالب جنگ‌های ویتنام، افغانستان و عراق، با چالش‌های مشابهی روبه‌رو شدند. ارتش‌هایی که با تهدیدات زیرزمینی رو‌به‌رو شده‌اند، عمدتا از قوی‌ترین تسلیحات خود نظیر بمب‌افکن‌های بی ‌52، تسلیحات شعله‌افکن، سلاح‌های ترموباریک، بمب‌های سنگرشکن و موشک‌های نقطه‌زن و هدایت‌شونده استفاده کرده و می‌کنند، البته در بسیاری موارد حتی با استفاده از این تسلیحات نیز نتوانسته رقیب یا دشمنی را که از غارها، تونل‌ها یا دیگر تاسیسات ساخت دست بشر در عمق زمین بهره می‌برد، شکست دهد. اسرائیل نیز در نبرد علیه شبکه تونل‌های زیرزمینی حماس، با واقعیت‌های سختی روبه‌رو شده است. اسرائیل سال 2014 میلادی که تا حدی اقدام به شناسایی برخی تونل‌های حماس در مناطق مرزی خود کرد، به تهدید جدی آنها پی برد. عملیات نظامی اسرائیل علیه حماس در سال 2014، نخستین جنگ در قرن بیست‌ویکم بود که در قالب آن، تونل‌های زیرزمینی به نقطه کانونی عملیات‌های نظامی تبدیل شدند. اسرائیل در آن زمان کاملا متوجه شد شبکه تونل‌های حماس می‌تواند به این جنبش کمک کند که نظامیان اسرائیلی را اسیر کند، به عمق اسرائیل نفوذ کند، همچنین عملیات‌های مرگباری را علیه اسرائیلی‌ها عملیاتی کند. با این همه در آن دوره عمده تمرکز اسرائیل بر تونل‌های مرزی جنبش حماس بود و توجه چندانی به شبکه گسترده و پیشرفته تونلی جنبش حماس در نوار غزه نداشت. پس از جنگ سال 2014 اسرائیل علیه حماس، ارتش اسرائیل به نحو ویژه‌تری به مساله جنگ تونلی با حماس پرداخت و نیروهای ویژه‌ای را نیز به این امر اختصاص داد؛ نیروهایی که هم آموزش‌های نظامی مناسب می‌دیدند و هم فناوری‌های پیشرفته در قالب جنگ تونلی به کمک‌شان می‌آمد. در جنگ کنونی نیز شاهد بوده و هستیم نیروهای اسرائیلی با پیشرفته‌ترین تجهیزات ممکن وارد جنگ علیه تونل‌های حماس شده‌اند. با این حال تاکنون نه حماس از توسعه دادن به شبکه تونلی خود دست کشیده و نه اساسا از شدت تهدید تونل‌های حماس علیه اسرائیل کاسته شده است. در این رابطه بر اساس آنچه در قالب گزارش‌های مختلف از میدان‌های جنگ غزه مخابره شده، نیروهای ویژه اسرائیلی که برای جنگ تونلی آموزش‌های فراوانی دیده‌اند، تاکنون خسارت‌ها و تلفات زیادی را در قالب جنگ مذکور متحمل شده‌اند و این جنس و شکل از جنگ، حقیقتا برای‌شان خونین بوده است. در این میان گزارش‌های مختلفی دال بر غافلگیر شدن نیروهای اسرائیلی در شبکه تونل‌های حماس نیز منتشر شده است. البته نیروهای اسرائیلی گفته‌اند تونل‌هایی که اکنون حماس از آنها در نوار غزه استفاده می‌کند، در قیاس با گذشته هم عمیق‌تر و هم مستحکم‌تر شده‌اند؛ موضوعی که حاکی از این مساله است که حماس از تجهیزات پیشرفته‌ای برای حفر این قبیل تونل‌ها بهره می‌برد و عملا توانمندی‌های خود در این حوزه را چند پله ارتقا بخشیده است. اتکای رو به رشد حماس در شبکه تونلی خود و البته اقدامات و تحرکات گسترده آن برای ساخت و توسعه این تونل‌ها، برای این جنبش دستاوردساز بوده است. هیچگاه در تاریخ جنگ‌های تونلی همچون آنچه درباره جنبش حماس شاهد بوده‌ایم، یک کنشگرِ مدافع نظیر جنبش حماس نتوانسته به مدت طولانی در تاسیسات زیرزمینی خود به فعالیت بپردازد و ادامه حیات داشته باشد؛ معادله‌ای که از تحقق یک موضوع بی‌سابقه برای حماس خبر می‌دهد.