کرمان بزرگ‌ترین ذخیره زغال‌سنگ کشور را در خود جای داده اما قیمت پایین این محصول، برداشت سنتی و خام‌فروشی، چوب لای چرخ معادن شمال این استان گذاشته و کارگران محروم در سخت‌ترین شرایط کاری و کمترین تسهیلات همچنان چراغ این صنعت را روشن نگه داشته‌اند. به گزارش مهر، استان کرمان بزرگ‌ترین ذخایر زغال‌سنگ کشور را در خود جای داده‌است و عمده این معادن در شهرستان‌های شمالی استان قرار دارند. اصولا هسته مرکزی بسیاری از شهرستان‌ها و مراکز جمعیتی کنونی استان هسته‌ای کارگری بوده است که حول محور معادن زغال‌سنگ ایجاد شده‌اند و احداث بسیاری از زیرساخت‌های این منطقه نیز به وسیله شرکت زغال‌سنگ و برای تامین نیازهای کارگری بوده که می‌توان به راه‌ها و تاسیسات متعدد زیربنایی در این شهرستان‌ها اشاره کرد و رفته رفته صنعت زغال‌سنگ و استخراج آن در زندگی مردم ریشه دوانده است. بخش قابل توجهی از جمعیت 20 هزار نفری که در کرمان در معادن مشغول به کار هستند در این معادن فعالیت می‌کنند و به این ترتیب می‌توان به اهمیت وجود این معادن در اقتصاد پهناورترین استان کشور پی برد. محمد علیزاده، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با مهر درباره این معادن اظهار داشت: معادن زغال‌سنگ در سال 1344 و همزمان با احداث کارخانه ذوب‌آهن اصفهان راه‌اندازی شدند و سوخت اصلی کوره‌های کارخانه‌های فولاد را تامین می‌کردند و به این ترتیب هسته ابتدایی این معادن شکل گرفت. وی افزود: در این سال‌ها زغال‌سنگ از معادن استان کرمان پس از استخراج به وسیله راه‌آهن زرند به کارخانه‌های مطرح فولاد بویژه ذوب‌آهن اصفهان منتقل و در واقع خام‌فروشی انجام می‌شد که هم‌اکنون نیز این ماده معدنی به برخی کارخانه‌های صنعتی سایر استان‌ها و خارج از کشور صادر می‌شود. علیزاده گفت: سهم اندکی از این زغال در صنایع داخل استان مورد استفاده قرار می‌گیرد و در واقع خام‌فروشی موجب خروج سود افزوده این صنعت از استان می‌شود. وی ادامه داد: بیشترین میزان معادن فعال در استان کرمان در مناطق هشونی، همکار، پابدانا، کمسار، آبنیل و هجد قرار دارد و برداشت و استخراج از معادن همچون سال‌های اولیه به روش‌های سنتی انجام می‌شود. وی افزود: از سوی دیگر به دلیل طولانی و عمیق شدن تونل‌ها عملا امکان استفاده از روش‌های مکانیزه در اکثر موارد از بین رفته و برداشت به صورت دستی و از اعماق معادن صورت می‌گیرد و موجب بروز حوادث متعددی در معادن استان کرمان نیز شده است.
هدفگذاری برای توسعه اقتصادی معادن
نماینده مردم زرند و کوهبنان در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: اقتصاد شمال استان کرمان برپایه معادن زغال‌سنگ شکل گرفته و توسعه و بهره‌برداری از این معادن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. حسین امیری افزود: باید برنامه‌ریزی و هدفگذاری در زمینه بهره‌برداری و توسعه این معادن توسط شرکت زغال‌سنگ انجام شود و به نظر می‌رسد می‌توان ظرفیت اقتصادی این معادن را افزایش داد. وی تصریح کرد: از شرکت زغال‌سنگ می‌خواهیم با جدیت در این مسیر گام بردارد. امیری با انتقاد از تعطیلی برخی معادن زغال‌سنگ گفت: باید از پتانسیل معدنی موجود در راه توسعه اقتصادی استان بهره برده و همچنین به کارگران معادن و امنیت شغلی آنها اهمیت بیشتری داده شود. وی خواستار اجرای قانون ضریب سختی کار کارگران معادن زغال‌سنگ توسط شرکت‌های بیمه‌گذار شد و گفت: برای پیشرفت اقتصادی باید به کارگران اهمیت داد بویژه در معادن زغال‌سنگ باید بیمه حوادث مورد توجه قرار گیرد و شرایط کار تسهیل شود. وی با تاکید بر لزوم افزایش ایمنی معادن گفت: باید در مسیری حرکت کنیم که موجب تجهیز بیشتر معادن زغال‌سنگ شمال کرمان شود. تجهیز معادن در کنار افزایش ایمنی، بهره‌وری را نیز افزایش خواهد داد. امیری تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید صورت گیرد توجه به احداث واحدهای صنعتی برای جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی از جمله زغال‌سنگ است که در همین راستا با پیگیری‌های انجام شده کارخانه زغال‌شویی بخش طغرالجرد احداث شده است و باید این رویه ادامه یابد.
در زمینه قیمتگذاری زغال‌سنگ باید تجدیدنظر شود
نماینده مردم کرمان و راور نیز درباره معادن زغال‌سنگ شمال استان کرمان به مهر گفت: این یک نعمت خدادادی است که باید در راستای توسعه اقتصاد و پیشرفت استان به کار گرفته شود. محمدرضا پورابراهیمی ادامه داد: در واقع یکی از بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه‌های زغال‌سنگ جهان و کشور در شمال استان کرمان قرار دارد که باید از این پتانسیل به خوبی استفاده شود. وی تصریح کرد: برخی از معادن غیر فعال هستند که باید با نظارت جدی مسؤولان نسبت به فعال‌سازی آنها اقدام شود. پورابراهیمی ادامه داد: در واقع در صورت برنامه‌ریزی مناسب با توجه به حجم معادن می‌توانیم میزان تولید را چند برابر افزایش دهیم و نگرانی‌ها را در زمینه تامین زغال‌سنگ کارخانه کک‌سازی از بین ببریم.