کد خبر: 120769تاریخ: 1392/9/10 00:00
علياكبر صالحي: ميتوانستيم توافقنامه ژنو را قويتر تهيه كنيم
حمایت پرز از توافق ژنو
نيويوركتايمز: رهبران کاخ سفید اعتقاد دارند تنها راه کنترل ایران «مهار برنامه هستهای» و «تغییر ماهیت نظام» به طور همزمان است
گروه سیاسی: قبل و بعد از توافق ژنو، یکی از استدلالهایی که برای مخدوش کردن انتقادهای داخلی نسبت به رویکردهای مذاکراتی، مورد استفاده نزدیکان و حامیان دولت قرار گرفت، یادآوری موضوع مخالفت رژیم صهیونیستی با این مذاکرات و توافق و ادعای همسویی منتقدان داخلی با رژیم صهیونیستی بوده است. متاسفانه آقای دکتر ظریف هم در نوبتهای متعدد از این استدلال تخریبی استفاده و بارها رسانههای منتقد داخلی را متهم به همسویی با رژیم صهیونیستی کرد. به گزارش «وطن امروز» اگرچه این استدلال عاری از هرگونه منطق و عقلانیت سیاسی بوده اما انگاره مخالفت رژیم صهیونیستی با توافق ژنو نیز به مرور از بین رفته و واقعیت درباره موضع واقعی این رژیم در قبال رفتار غربیها در مذاکرات هستهای و توافق ژنو آشکار میشود. در تازهترین مواضع مقامات رژیم صهیونیستی، اظهارنظری از شیمون پرز رئیس این رژیم نقل شد که حاکی از هماهنگی میان آنان و متحدانشان در 1+5 است. پرز در مکزیک صراحتا گفت: «اسرائیل راهحل دیپلماتیک را در قبال ایران ترجیح میدهد». فارس به نقل از روزنامه «جروزالمپست» گزارش داده، شیمون پرز در دیدار هفته جاری خود از مکزیک به اعضاي سنای این کشور درباره توافقنامه ژنو و حمایت رژیم متبوع وی از روند مذاکره با ایران سخن گفته و اظهار داشت: صلح در دستان ایرانیهاست. وی با اشاره به اینکه اسرائیل نیز مانند سایر اعضاي جامعه بینالمللی راهحل دیپلماتیک را ترجیح میدهد، مدعی شد: جامعه بینالمللی، ایران هستهای را تحمل نخواهد کرد. رئیس رژیم صهیونیستی افزود: هیچکس ایران را تهدید نمیکند. اگر ایران تهدید دیگران را متوقف کند، خود را از باری که بر دوش خود نهاده، میرهاند. شیمون پرز ابراز امیدواری کرد، توافقنامه موقت اخیر ایران و 1+5 مردم ایران را از تهدید دور کند و آن را به کشوری مشارکتکننده در صلح تبدیل کند! این البته نخستین واکنش پرز در همراهی با توافق ژنو نیست. پرز یکشنبه هفته گذشته و همزمان با اعلام توافق ژنو، با صدور بیانیهای با موضعگیری بنیامین نتانیاهو درباره پرونده هستهای ایران و توافق این کشور با گروه 1+5 در ژنو مخالفت کرده و از محکوم کردن آن امنتاع ورزید و گفت: این توافق صرفا اقدامی موقت است. وی در آن بیانیه همچنین از رویکرد دیپلماتیک در قبال ایران حمایت و تصریح کرد: آنچه در ژنو رخ داد، یک توافق موقت بود و باید براساس نتایج آن در آینده حکم صادر کرد و در آن موقع است که میتوان گفت این توافق با موفقیت همراه بوده است یا با ناکامی. شیمون پرز تصریح کرده بود: «حل مساله هستهای ایران از طریق دیپلماتیک میسر است».
چرا پرز حمایت میکند؟
در شماره روز گذشته «وطن امروز» درباره دلایل رضایت رژیم صهیونیستی از توافق ژنو استدلالهایی آورده شد. در آن گزارش اشاره شد به اینکه مهمترین دلیل رضایت رژیم صهیونیستی از توافق ژنو، بهوجود آمدن یک خط قرمز در مقابل ایران بهوسیله توافقنامه ژنو است. مقامات صهیونیست اکنون بر این اعتقادند که توافقنامه ژنو یک مهلت 6 ماهه را برای ایران ترسیم کرده و در صورت عدم کسب نتیجه در این 6 ماه، گزینه نظامی به عنوان گزینه اصلی مواجهه با ایران مطرح خواهد شد. این عین عبارت شیمون پرز است. پرز درباره ضرورت حمایت از توافقنامه ژنو گفته است: «جامعه جهانی وجود ایران هستهای را نمیپذیرد و در صورت شکست مسیر دیپلماتیک برای ممانعت از ادامه برنامه هستهای ایران به گزینههای دیگر مانند نظامی رجوع خواهد شد». شاید به همین دلیل پرز در این بیانیه به نتانیاهو توصیه کرده دست از اظهارنظرهای شتابزده علیه توافقنامه ژنو بردارد. در ایران اما متاسفانه در مقابل انتقادها از محتوای توافق ژنو که عمدتا بر عدم توازن تعهدات طرفین و ایجاد منافذ برای دور زدن حقوق ایران متمرکز است؛ پاسخ مناسبی از سوی مقامات مسؤول دولتی شنیده نمیشود. اکنون اگر از مقامات مسؤول مذاکرهکننده هستهای پرسیده شود که دیدگاه آنان درباره حمایت شیمون پرز از مذاکرات هستهای و توافقنامه ژنو چیست؛ چه جوابی خواهند داد؟ آیا تحلیل شیمون پرز مبنی بر بهوجود آمدن یک خط قرمز و اولتیماتوم زمانی برای ایران اشتباه است؟ به عبارتی اگر غرب در گام نهایی توافقنامه جامع، به تعهدات خود عمل نکند یا زمینه را برای بهانهجویی علیه ایران فراهم کند؛ آیا وزارت خارجه تدبیری عقلانی برای این مهم اندیشیده است؟
توافق برای تغییر ماهیت؟!
اما در میان انبوه ارزیابیهای متعدد از توافقنامه هستهای و روند منتهی به این توافق، روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی به موضوعی اشاره کرده که اگرچه نمیتوان آن را به صراحت تایید یا تکذیب کرد اما به هر حال اشارهای به نوعی نگرش ظریف نسبت به ایران در کاخ سفید است. این روزنامه آمریکایی نوشته است: رهبران کاخ سفید اعتقاد دارند تنها راه کنترل ایران «مهار برنامه هستهای» و «تغییر ماهیت نظام» به طور همزمان است. در ادامه گزارش این روزنامه که بودجه آن توسط وزارت خارجه آمریکا تامین میشود؛ درباره طرفداران این نگاه در کاخ سفید آمده است: آنها معتقدند با یک معامله اتمی و تقویت گروههای نزدیک به واشنگتن در داخل ایران، میتوان ماهیت نظام را تغییر داد. به گزارش نسیم، این روزنامه در ادامه نوشت: چنانچه قابلیتهای هستهای ایران مهار شود، میتوانیم روی «تغییر انقلابی» در ایران حساب کنیم. شاید نیاز باشد، آمریکا برای پیشبرد اهدافش در خاورمیانه، علاوه بر جان کری، یک «وزیر خارجه ویژه خاورمیانه» نیز داشته باشد. اینکه این روزنامه آمریکایی از یک تحلیل و نوعی نگاه گزارش میدهد یا از عملیاتی شدن آن باخبر است؛ در ادامه مناسبات مقامات ایالات متحده آمریکا با ایران میتواند قابل رصد باشد. با این حال میتوان گفت اکنون این یک واقعیت است که عالیترین سطوح تصمیمگیری در آمریکا معتقد به حضور «گروههای نزدیک به خود» در ایران هستند و برای تقویت این گروههای نزدیک به خود، میتوانند از ابزاری نظیر مذاکرات هستهای استفاده ببرند. به عبارت دیگر همانگونه که اوباما در جریان آشوبهای فتنه 88 رویکرد خود در قبال ایران را تغییر داد و یک بسته فشار جامع علیه ایران اعمال کرد؛ میتوان تصور کرد اکنون او با توجه به واقعیتهای موجود در ایران، فضا را برای تقویت این گروهها با هدف تغییر ماهیت جمهوری اسلامی فراهم کند. این موضوعی بسیار مهم و قابل تامل است. به عبارتی میتوان گفت یک پنجره جدید در مذاکرات هستهای باز شده و آن اهداف براندازانه آمریکا در روند مذاکرات هستهای است که باید مورد توجه نهادهای مسؤول نظام قرار گیرد.