حسن طاهریان: همان‌گونه که می‌دانید چند سالی است زنگ خطر کمبود آب در کشور به صدا درآمده و مسؤولان هشدارهای جدی را از هر راه به گوش مردم برای صرفه‌جویی می‌رسانند. در سال گذشته در یکی از سفرهای ورزشی خود سفری به کشور تاجیکستان داشتم و در طول مدت حضور در این دیار مطالعاتی را درباره موقعیت جغرافیایی و مردم‌شناسی آن انجام دادم. در این میان موضوع منابع آبی موجود در کشور تاجیکستان و از آن سو کمبود منابع آبی در ایران برایم قابل توجه بود. در خرداد همان سال که به دعوت یکی از دوستان تاجیک راهی منطقه‌ای به نام ورزاب شدیم، رود پرخروشی در آن جاری بود که این رود، رودخانه بی‌آب چالوس را در ذهن تداعی می‌کرد که روزگاری نه چندان دور با طغیان‌های سرکش خود زندگی حاشیه‌نشینانش را مختل می‌کرد ولی اکنون کم‌آب شده است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، سهم تاجیکستان از غنائم تقسیم‌شده چیزی جز فقر و مظلومیت نبود! شوروی‌ها حتی در تقسیم‌بندی مرزی، دو شهر سمرقند و بخارا را ناجوانمردانه به ازبکستان واگذار کردند که پس از گذشت بیش از دو دهه، تاجیکان هنوز مجبورند برای دیدار اقوام نزدیک و خانواده خود ویزا دریافت کنند که این معضل گریبان پارسی‌زبانان تاجیک را گرفته است. این کشور رو به توسعه که پله‌های ترقی و ساخت‌وساز را برق‌آسا طی می‌کند اگرچه امروز با مشکلاتی دسته و پنجه نرم می‌کند اما به‌دلیل داشتن یک نعمت الهی، آینده‌ای روشن در انتظار آن است. در این کشور منطقه‌ای به نام ورزاب وجود دارد که رود خروشانی در آن جاری است. این منطقه بکر و خوش آب و هوا در فصل گرما مردم شهر دوشنبه و اطراف آن را به سوی خود جذب می‌کند و گردشگران فراوانی از این مکان دیدن می‌کنند. بر این اساس این کشور به‌دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب می‌تواند منشأ خیر و برکت برای کشور ایران نیز باشد. از آنجا که 2 کشور با زبان مشترک سخن می‌گویند و اشتراکات مذهبی، فرهنگی و تاریخی زیادی از گذشته تا حال بین 2 ملت وجود دارد، ارتباطات خوبی را می‌توان در این سرزمین بکر ایجاد کرد. همان‌طور که می‌دانید آب الفبای آبادانی است و از آنجا که کشور ایران در چند سال اخیر با مشکل خشکسالی روبه‌رو است باید هر چه سریع‌تر از این بحران عبور کند. یکی از راهکارهای برون‌رفت ایران از معضل کم‌آبی، می‌تواند با ایجاد کانال دوستی انتقال آب از تاجیکستان به ایران حاصل شود و ایران می‌تواند با تهاتر نفت در برابر آب بر این مهم فائق آید. این کشور دوست که امروز از هر نظر متحد ایران است پایگاه خوبی برای ایرانیان ایجاد کرده، طوری‌که بیش از 200 شرکت ایرانی و بالغ بر چند هزار نفر از اتباع ایرانی در اقتصاد رو به رشد تاجیکستان شریک هستند. تاجیکستان از شمال با قرقیزستان، از جنوب با افغانستان، از غرب با ازبکستان و از شرق با چین همسایه است که در گذشته نیز راه ابریشم از آن گذر می‌کرده است. این کشور کوهستانی پربارش، منابع آبی فراوانی دارد که با پهناوری 143 هزار و 100 کیلومتر مربع دارای جمعیتی بالغ بر 8 میلیون و 160 هزار نفر است. تاجیکستان 60 درصد ذخیره آبی آسیای مرکزی را در اختیار دارد. همچنین 142 هزار و 700 کیلومتر وسعت این کشور خشکی و 400 کیلومتر مربع آن را آب‌ تشکیل داده است. 93 درصد تاجیکستان را کوهستان‌های بلند فراگرفته و 7 درصد این سرزمین دارای منطقه حاصلخیز است. این کشور مرتفع که رشته‌کوه پامیر آن‌را پوشانده، دارای 947 رودخانه است که طول آنها به بیش از 28 هزار کیلومتر می‌رسد. رودهای مهم تاجیکستان عبارتند از سیر دریا (سیحون)، آمودریا (جیحون)، زرافشان، رود پنج، مرغاب، سرخ‌آب، کافر نهان و وخش. اینها سرمایه‌های خدادادی مردم پارسی‌زبان تاجیک هستند که آینده اقتصاد این کشور را شکوفا خواهند کرد. با این وصف اکنون زمان مناسبی است تا قبل از آنکه فرصت‌ها بسوزد، از آن استفاده کنیم و با تبادل نفت یا هر کالایی دیگر در برابر آب و با ایجاد کانال دوستی، مشکل کم‌آبی کشور را از طریق تاجیکستان حل کنیم.