امین ابطحی: لیگ قهرمانان در حقیقت دایرهای از تیمهای بسیار متمول اروپایی است و تنها این تیمها از شانسی واقعی برای قهرمانی در این رقابتها برخوردار هستند. این تیمها از 4 لیگ بزرگ انگلیس، اسپانیا، آلمان و ایتالیا نشأت میگیرند که به تازگی پاریسنژرمن نیز به لطف سرمایهگذاری شیوخ عرب، به جمع آنها اضافه شده است. از 16 تیم حاضر در مرحله یکهشتم نهایی این رقابتها در سال قبل، 10 تیم از دایره فوق حضور داشتند که این 10 تیم خود جزو 11 باشگاه متمول فوتبال دنیا به حساب میآیند. همه 20 فینالیست 10 دوره قبلی این رقابتها از این 4 لیگ بزرگ اروپایی بودهاند و از 40 تیم حاضر در مرحله نیمهنهایی 10 دوره قبلی، 38 تیم از این 4 لیگ بزرگ نشأت گرفتهاند. برخی معتقدند که از هیجان این رقابتها به همین دلیل کاسته شده است چون برای مثال از 16 تیمی که در مرحله یکچهارمنهایی فصل قبل در این رقابتها حضور داشتند، 10 تیم مرحله یکهشتم نهایی 2 فصل قبل را نیز تجربه کردهاند. با این وجود 2 تیم شگفتیساز دورتموند و اتلتیکومادرید در 2 فصل گذشته به بازی نهایی این رقابتها رسیدهاند. ژرومی شامپاین فرانسوی که در هفته گذشته خود را به عنوان کاندیدای کسب ریاست فیفا معرفی کرده است، درباره لیگ قهرمانان اروپا معتقد است: «من از شروع چنین رقابتهایی بسیار خوشحال هستم، بازیهای فوقالعادهای را شاهد خواهیم بود اما از مرحله یکچهارم نهایی به بعد، این رقابتها غیرقابل پیشبینیتر میشوند». در فوتبال شاهد تشکیل تیمهای بسیار متمولی هستیم و فاصلهای که مدام در حال گسترش است بین آنها و سایر تیمها ایجاد شده است، در رقابتهای لیگ قهرمانان نیز حتی چنین شکاف و فاصلهای قابل مشاهده است. در فصلهای اخیر در لیگ قهرمانان نتایجی کسب شده است که بسیار قابل تامل و بررسی است. برای مثال کسب نتایجی همچون پیروزی 6 بر یک رئالمادرید مقابل شالکه و 7 بر یک بارسلونا مقابل بایر لورکوزن در مرحله یکهشتم نهایی این رقابتها تاملبرانگیز بوده و نشان از همین فاصله دارد. ایجاد چنین اختلاف و فاصلهای بین تیمها از دلایل مختلفی برخوردار است، برای مثال قانون بوسمن یکی از این دلایل است که جنبه کاپیتالی ورزش بویژه فوتبال را افزایش میدهد، چون براساس آن بازیکنان میتوانند پس از پایان قراردادشان به صورت بازیکن آزاد باشگاه مطبوع خود را ترک کنند، این قانون اثر خود را در افزایش نجومی دستمزد بازیکنان و افزایش قدرت آژانسهای نقل و انتقالات یا دلالهای این بازار نشان میدهد. برخی از تصمیمات بیشتر سیاسی نیز به افزایش چنین شکافی به نفع باشگاههای قدرتمندتر کمک کرده است، با وجود اینکه میشل پلاتینی درهای لیگ قهرمانان را به سوی تیمهای ضعیفتر و کشورهای کوچک اروپایی گشوده است اما همچنان قوانین خاصی برای گروهبندی این رقابتها به ضرر این تیمهای ضعیف وجود دارد. این قوانین مانع از برخورد تیمهای مدعی و قوی در مراحل اولیه و گروهی این رقابتها به یکدیگر میشود و همانند گذشته از لیگهای بزرگ و معتبرتر نمایندگان بیشتری مجوز حضور در لیگ قهرمانان اروپا را دریافت میکنند. علاوه بر این به تیم سوم مرحله گروهی این رقابتها به جای حذف شدن، جواز حضور در دور حذفی رقابتهای لیگ اروپایی اعطا میشود. به این ترتیب یوفا بهراحتی اجازه کنار رفتن تیمهای حاضر در لیگ قهرمانان اروپا را نمیدهد. تیمی که در لیگ قهرمانان بازی کند و به موفقیت برسد، خیلی سریع ثروتمند میشود. از نظر ژروم شامپاین، بزرگترین مشکل فوتبال اروپا در حال حاضر تقسیم ناعادلانه درآمد حاصل از پخش تلویزیونی و اسپانسرینگ این رقابتها، بین تیمهای مختلف است. در فصل گذشته به رئالمادرید مبلغ 57 میلیون یورو به عنوان قهرمان این رقابتها در این باره تعلق گرفت، به بایرنمونیخ به عنوان یکی از تیمهای حاضر در مرحله نیمهنهایی مبلغ 44 میلیون یورو و به دورتموند به عنوان یکی از تیمهای حاضر در مرحله نیمهنهایی 35 میلیون یورو تعلق گرفته است. به همین ترتیب دایرهای از تیمهای متمول تشکیل میشود و هر تیمی که پول و ثروت بیشتری داشته باشد، درآمد بیشتری نیز به دست خواهد آورد، علاوه بر این، تقسیم ناعادلانه درآمد در لیگهای داخلی کشورهای اروپایی نیز وجود دارد، این موضوع به خصوص در لالیگا و لیگ برتر جزیره بیشتر به چشم میخورد. در گذشته اما در فوتبال اروپا چنین مواردی وجود نداشته است، 11 فاتح رقابتهای لیگ قهرمانان بین سالهای 1983 تا 1993 از 9 کشور مختلف بودهاند. برای مثال استوا بخارست رومانی در سال 1986 فاتح این رقابتها شد و تیم ویدئوتون مجارستان با شکست تیمهای منچستریونایتد و پاریسنژرمن به فینال رقابتهای جام یوفای سال 1985 رسید. امروزه اما موفقیت تیمهای شرق اروپا در رقابتهای مختلف این قاره غیرقابل تصور به نظر میرسد و «پرده آهنین» ما بین کشورهای شرق و غرب این قاره در زمان جنگ سرد در این سالها به «پرده پول» تبدیل شده است. یوفا برای اینکه جلوی حکومت پول بر فوتبال اروپا را بگیرد در سالهای اخیر اقدام به وضع قوانینی به اسم فیرپلی اقتصادی (Financial Fairplay) کرده است. به زبان سادهتر باشگاههای اروپایی نمیتوانند بیشتر از درآمدی که کسب میکنند، در خریدن و جذب بازیکنان جدید یا افزایش دستمزدها سرمایهگذاری کنند و هر باشگاهی که چنین قوانینی را رعایت نکند با جریمه مواجه خواهد شد. منچسترسیتی و پاریسنژرمن اخیرا از سوی یوفا به دلیل رعایت نکردن قوانین فیرپلی اقتصادی مبلغ 60 میلیون یورو جریمه شدهاند و مجاز هستند به جای 24 بازیکن تنها از 21 بازیکن در رقابتهای مختلف استفاده کنند. رقابتهای لیگ قهرمانان اروپا، بیشترین تاثیر را از وضع چنین قوانین اقتصادی خواهد گرفت و به باشگاهها فشار آورده میشود که بیشتر در بخش فوتبال پایه و مدرنسازی استادیومها سرمایهگذاری کنند، یوفا مدعی است در صورت رعایت چنین قوانینی با یک مدیریت خوب، جهان فوتبال شاهد رقابتهایی جوانمردانهتر و جذابتر خواهد بود اما برخی کارشناسان معتقدند قانون فیرپلی اقتصادی نمیتواند تاثیر خاصی داشته باشد چون باشگاهها میتوانند از طریق جذب قرضی بازیکنان یا اسپانسرینگ به اهداف خود برسند. برای مثال به پاریسنژرمن از طریق اداره جهانگردی قطر، سالانه مبلغ 200 میلیون یورو کمک میشود، به همین دلیل این باشگاه اقدام به خریدهای دیوانهکنندهای همچون جذب داوید لوئیز به مبلغ 50 میلیون یورو میکند و هیچ قانونی نمیتواند شیوخ عرب صاحب این باشگاه پاریسی را از پول خرج کردن بازدارد. به عقیده منتقدان اگر قوانین فیرپلی اقتصادی تاثیرگذار باشند، پیامدهایی بدتر از آنچه تصور میشود به همراه خواهند داشت. این قوانین میتوانند مانعی برای برگزاری رقابتها و ایجاد بینظمی در آن شوند. یک سال پیش یوفا باشگاه جیانینای یونان را به دلیل اینکه بیش از درآمدش هزینه کرده بود جریمه کرد، این باشگاه به خاطر وجود یک سرمایهگذار سخاوتمند توانسته بود حتی مجوز حضور در لیگ اروپایی را نیز کسب کند اما حال یوفا این باشگاه کوچک یونانی را از شرکت در تمام رقابتها محروم کرده است، در حقیقت قوانین فیرپلی مالیاتی تنها به ضرر باشگاههای کوچک تمام خواهد شد. منتقدان همچنین میگویند چنین قوانینی با روح قوانین رقابتی اتحادیه اروپا همخوانی ندارد و حتی امکان دارد این قوانین با شکایت در دادگاه اروپایی ملغی شوند. به نظر منتقدان این قوانین اقتصادی تنها بازیکنان، مدیران برنامههای آنها و برخی هواداران را نمایندگی و حمایت میکنند چون بازیکنان و مدیران برنامههای آنها نگران شغل و دستمزدهای خود هستند و هواداران نیز مایل به افزایش قیمت ورودی استادیومهای فوتبال نیستند. ژان لوئیز دوپوان، وکیل بلژیکی و از فعالان مخالف قانون فیرپلی اقتصادی قصد دارد از وضع چنین قانونی به دادگاه اروپایی شکایت کند.