تعطیلی تنها کارخانه فرآوری زرشک در قطب تولید زرشک کشور باعث انباشته شدن محصول زرشک کشاورزان و چپاول کردن این محصول به دست دلالان شده است. هم‌‌اکنون بیش از ۹۸ درصد زرشک کشور در خراسان جنوبی تولید می‌شود و با وجود اینکه ایران اولین تولیدکننده زرشک در جهان است اما اولین صادرکننده آن نیست و هم‌‌اکنون این محصول در ایران و جهان ناشناخته مانده است که یکی از علت‌های این امر معرفی نشدن توانایی ایران و همچنین خام‌فروشی و متنوع نبودن این محصول است. برای جلوگیری از خام‌فروشی محصول زرشک خراسان جنوبی و تنوع‌بخشی این محصول و در نهایت معرفی این محصول استراتژیک در سطح جهان مسؤولان استان دست به کار شدند و زمینه جذب سرمایه‌گذار را برای تنوع‌بخشی در فرآوری این محصول استراتژیک در قطب تولید این محصول فراهم کردند. در راستای فرآوری محصول زرشک سرمایه‌گذار بخش خصوصی در سال 1385 نسبت به احداث کارخانه فرآوری زرشک به نام خوشه سرخ قائن با هزینه‌های میلیاردی و به‌روز‌ترین تجهیزات دنیا با هدف کمک به اقتصاد منطقه و رونق کشاورزی اقدام کرد که امروز در آغاز فصل برداشت در خراسان جنوبی و نیاز جدی کشاورزان به فروش محصول خود به صورت تازه در تعطیلی به سر می‌برد. این در حالی است که در نشست‌های مختلف بررسی مشکلات خراسان جنوبی مسؤولان ارشد استان از جمله استاندار خراسان جنوبی بر جذب سرمایه‌گذار بویژه در زمینه فرآوری محصولات استراتژیک استان از جمله زرشک، انار، زعفران و عناب تاکید دارند اما جای تامل است که چرا امروز که سرمایه‌گذار از استانی دیگر با سرمایه‌گذاری میلیاردی برای ایجاد اشتغال و حمایت از تولید محصول کشاورزان پا به این استان محروم گذاشته، حمایت از این سرمایه‌گذاران در حد شعار باقی مانده است. متاسفانه عدم حل سریع مشکلات تنها کارخانه فرآوری زرشک شرق کشور در قطب تولید این محصول در جهان در فصل برداشت که تنها یک ماه است، کشاورزان زحمتکش این استان را متضرر کرده و با فروش محصول خود به دلالان بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد.
هدف از راه‌اندازی کارخانه
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قائن با اشاره به نحوه تاسیس و راه‌اندازی شرکت خوشه سرخ قائن در گفت‌وگو با مهر اظهارکرد: شرکت صنعتی خوشه سرخ شرق کشور از سال 1385 در شهرستان قائن تاسیس شده و در سال1389 به بهره‌برداری رسیده است.
نوروزی با بیان اینکه سرمایه‌گذار اصلی شرکت مرکز اسناد انقلاب اسلامی است، افزود: هدف اصلی از راه‌اندازی این شرکت باتوجه به اینکه شهرستان قائن قطب تولید زرشک کشور است، کمک به کشاورزان منطقه و فرآوری محصول استراتژیک زرشک بوده است.
کمبود نقدینگی
وی با اشاره به اینکه مشکل سرمایه در گردش این کارخانه به ابتدای تاسیس آن برمی‌گردد، افزود: از ابتدای راه‌اندازی این کارخانه به صورت مقطعی سرمایه‌ای برای رونق این کارخانه تزریق شده که این تسهیلات نیز از طریق بانک برگشت داده می شد. وی ادامه داد: این کارخانه بیشتر با کمک سرمایه‌های مرکز اسناد فعال بوده است. مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قائن به مشکلات سال گذشته این کارخانه اشاره کرد و افزود: سال گذشته در یک مقطعی از زمان برای خرید زرشک نقدینگی شرکت تمام شده بود، دو روز قبل از خرید زرشک عدم توانایی خرید این محصول به کشاورزان این شهرستان اعلام شد. نوروزی افزود: کشاورزان به دلیل توقف خرید محصولشان توسط این کارخانه در فرمانداری تجمع کردند که در راستای رسیدگی به مشکلات کشاورزان رئیس سابق جهاد کشاورزی خراسان جنوبی و فرماندار این شهرستان برای حل مشکل زرشک‌کاران در محل این کارخانه جلسه‌ای تشکیل دادند. وی بیان کرد: در این جلسه مقرر شده بود که ما خرید زرشک را از کشاورزان ادامه دهیم و مدیر سابق جهاد کشاورزی نیز قول مساعد درباره تامین نقدینگی این شرکت را داد.
در پیچ و خم‌های بانکی
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قائن ادامه داد: براساس این جلسه تشکیل شده، کارخانه فرآوری زرشک، کار خرید این محصول از کشاورزان را آغاز و نسبت به فرآوری آنها اقدام کرد که متاسفانه به دلیل عدم همکاری مسؤولان و بانک‌ها هنوز این شرکت به کشاورزان بدهی دارد. نوروزی گفت: حمایت مسؤولان و تنها معرفی به بانک‌ها کفایت نمی‌کند بلکه باید مسؤولان در زمینه دست‌اندازها و پیچ وخم بانکی نیز حمایت جدی داشته باشند. وی با اشاره به اشتغال ایجاد شده در این کارخانه، گفت: در حال حاضر 40 کارگر در این کارخانه مشغول فعالیت هستند که این میزان در زمان تولید به 60 نفر افزایش می‌یابد. مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قائن اظهارکرد: تاکنون تعدیل نیروی انسانی در این کارخانه نداشته‌ایم ولی اگر شرایط به همین روال ادامه داشته باشد این اقدام انجام می‌شود.
وعده‌های مسؤولان محقق نشد
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قائن با اشاره به اینکه در سال گذشته بیش از 2میلیارد تومان زرشک از کشاورزان خرید کرده‌ایم، گفت: این خرید از کشاورزان به امید وامی بوده که مسؤولان قول پیگیری آن را داده‌اند اما تنها در سال گذشته 550میلیون تومان تسهیلات دریافت کردیم که این عامل باعث کمبود نقدینگی شرکت شده است. نوروزی با اشاره به ظرفیت کارخانه فرآوری زرشک استان، افزود: در حال حاضر ظرفیت این کارخانه 9هزار تن زرشک تازه است که سال گذشته تنها هزار و 500 تن زرشک خریداری شده و این میزان یک هشتم ظرفیت این کارخانه است. نوروزی اظهارکرد: بدهی‌ای که در سال گذشته این شرکت به کشاورزان داشته است بر‌مبنای سیاست‌های شرکت نبود بلکه به‌خاطر وعده و وعید‌های مسؤولان بود که باعث بدقولی به کشاورزان شده است. وی با اشاره به اینکه حدود 10 میلیارد تومان محصول ما در انبارها انباشته شده است، گفت: طی 5ماه نخست سال جاری این شرکت 400 میلیون تومان فروش داشته است که این میزان در مدت مشابه سال گذشته حدود
2 میلیارد تومان بوده است.
انباشته شدن 10 میلیارد تومان کنسانتره زرشک در انبارها
فرماندار شهرستان قائن در گفت‌وگو با مهر با اشاره به مشکلات تنها کارخانه زرشک شرق کشور اظهارکرد: در حال حاضر مهم‌ترین مشکل کارخانه زرشک شهرستان قائن کمبود نقدینگی است که در نشستی با مسؤولان شهرستان قائن مقرر شده است که جهاد کشاورزی مشکل این کارخانه را پیگیری کند. حسین شرافتی راد فعال بودن این کارخانه را به دلیل حمایت از زرشک‌کاران ضروری و موثر دانست و یادآورشد: در شهرستان قائن بارگاه فرآوری زرشک وجود ندارد و کشاورزان مجبورهستند که محصولات خود را در فضای باز خشک کنند که این عامل نیز با توجه به برداشت زرشک در اواسط فصل پاییز و ریزش نزولات جوی باعث خسارات سنگینی به کشاورزان می‌شود. فرماندار شهرستان قائن عنوان کرد: در حال حاضر 75 درصد محصولات کارخانه در انبارها وجود دارد که باید به فروش برسد. شرافتی راد یادآورشد: این کارخانه تمام بدهی خود را به کشاورزان پرداخت کرده و در زمینه خرید محصول از کشاورزان با کمبود نقدینگی مواجه است. وی با اشاره به اینکه این کارخانه در سال گذشته تنها 25 درصد محصولات خود را به فروش رسانده است، عنوان کرد: در حال حاضر این کارخانه 10میلیارد تومان کنسانتره زرشک در انبارهای خود ذخیره دارد.
بیمه جوابگوی خسارت کشاورز نیست
وی با انتقاد از وجود تنها یک کارخانه فرآوری زرشک در شهرستان قائن به عنوان قطب تولید زرشک استان و کشور بیان کرد: به‌رغم اینکه محصول کشاورزان برداشت شده اما به علت وجود تنها یک کارخانه به‌عنوان خریدار هنوز خرید آغاز نشده و امسال تعطیل است. عبداللهی تاکید کرد: بیشترین چیزی که باغداران را رنج می‌دهد اختلاف قیمت محصول در طول یک سال زراعی است که از کنترل خارج شده و باغدار نمی‌داند چه زمانی باید محصولش را به فروش برساند.