سیاوش رسولی: وزارتخانه‌ای که این روزها بی‌وزیر اداره می‌شود در چند روز گذشته باز هم مورد توجه مجلس و کارشناسان حوزه آموزش عالی قرار گرفته است. این توجه تنها به مدیران رده بالا محدود نبوده، بلکه بسیاری از جوانان ودانشجویان هم پیگیر ماجرای دنباله‌دار انتخاب وزیر این وزارتخانه هستند اما ماجرا وقتی جالب می‌شود که هنوز هم تعدادی از دانشگاه‌های این وزارتخانه با سرپرست اداره می‌شوند. 6 دانشگاه که در فهرست آنها نام دانشگاه تهران هم به چشم می‌خورد از جمله مراکز آموزش‌عالی کشور محسوب می‌شوند که هنوز چشم‌انتظار تکیه رئیس بر مسند ریاست هستند اما اداره برخی از این دانشگاه‌ها با احکام سرپرستی که حتی دوران سرپرستی بسیاری از آنها از 6 ماه عبور کرده بود و به نوعی حکم سرپرستی آنها یا دوباره تمدید شده یا بدون حکم به کار خود ادامه می‌داند به عنوان چالشی در آموزش‌عالی کشور مطرح شده است، تا جایی که برخی نمایندگان  درباره بلاتکلیف بودن بخش قابل‌توجهی از دانشگاه‌های کشور به وزارت علوم تذکر داده‌اند. درست است که به تازگی وضعیت رؤسای 14 دانشگاه از حدود 20 دانشگاه دارای سرپرست مشخص شده است، اما وضعیت تعدادی دیگر از جمله مهم‌ترین آنها یعنی دانشگاه تهران که به نوعی الگو و نمونه دانشگاه‌های سراسر کشور در مباحث علمی و دانشگاهی است، هنوز هیچ شخصی بر صندلی ریاست آن به عنوان رئیس تکیه نزده است. نکته قابل توجه اینجاست که طبق سنت و روال عزل و نصب‌ها در کشور از زمان ابلاغ حکم ریاست به یک مدیر تا زمان آغاز فعالیتش در محیط‌های اداری، تجربه ثابت کرده است که چند ماهی به طول می‌انجامد تا مراسم تودیع و معارفه و فعالیت رسمی آغاز شود، این موضوع درباره دانشگاه‌هایی که به تازگی رؤسای خود را شناخته‌اند هم صادق است و مشخص نیست رؤسای تازه از چه زمانی فعالیت رسمی خود را در دانشگاه آغاز می‌کنند!
حرکتی غیرحرفه‌ای برای خرید زمان
پیمان بزرگمهری، استاد دانشگاه و کارشناس آموزش‌عالی درباره آسیب‌های طولانی شدن اداره برخی دانشگاه‌ها با سرپرست به «وطن امروز» می‌گوید: در کشورهایی که سعی در افزایش رشد علمی خود دارند این اتفاق غیرقابل قبول است. در توسعه نوین آموزش‌عالی این مقدار زمان برای یک سرپرست امری غیرحرفه‌ای است، ضمن اینکه سرپرست در عرف آموزشی جهان برای شرایط اضطراری دانشگاه انتخاب می‌شود اما حالا ما شاهد این موضوع هستیم که از مساله سرپرست به عنوان ابزاری برای خرید زمان استفاده می‌شود، به این صورت که برخی گزینه‌های ریاست دانشگاه‌های مورد نظر به هر دلیلی مورد توافق شورایعالی انقلاب فرهنگی نیست و دولت تلاش می‌کند با تمدید مستمر حکم سرپرست این افراد را در راس دانشگاه نگاه دارد.
اقتصاد علمی زیر پونز سرپرست‌مداری
این عضو هیات علمی می‌افزاید: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در چند سال گذشته دانشجویان به آن توجه داشته‌اند، بحث اقتصادی و بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها است، آنچنان که هر دانشگاهی بتواند بودجه بیشتری را برای انجام پروژه‌ها و تامین مالی دانشجویان جذب کند، در رتبه بالاتری قرار می‌گیرد، یعنی به شکلی که در این زمینه همیشه باید رقابت وجود داشته باشد. از سویی وظیفه جذب حداکثری این بودجه هم برعهده رئیس دانشگاه است، درواقع رئیس دانشگاه می‌تواند با استفاده از اعتبار و جایگاه خود از بخش‌های گوناگون پروژه بگیرد.  بزرگمهری خاطرنشان می‌کند: وقتی دانشگاه‌های مهم ما مانند دانشگاه تهران با سرپرست اداره می‌شوند در واقع از این اتفاق محروم هستند، چرا که جایگاه متزلزل سرپرست به وی اجازه مانور در حوزه اقتصادی دانشگاه را نمی‌دهد. طبیعی است هیچ بنگاهی هم به این دانشگاه‌ها تا زمانی که رئیس مشخص نشده بودجه و پروژه نمی‌دهند. حتی دولت هم در مدت زمان وجود سرپرست برای اختصاص بودجه با احتیاط برخورد می‌کند. به این ترتیب این موضوع سبب کاهش چشمگیر حمایت مالی از دانشجویان و ناامیدی و سرخوردگی آنها از سرپرست می‌شود.
شایعه و بی‌برنامگی در نبود رئیس!
همچنین به باور بسیاری کارشناسان، فضای دانشگاه‌ها از لحاظ روانی تا زمان تعیین رئیس قطعی دانشگاه ملتهب است. بویژه اینکه گمانه‌زنی‌ها و شایعات در این بازه زمانی تا تعیین رئیس در دانشگاه‌ها بالا می‌گیرد و همین موضوع باعث کشمکش‌های بی‌دلیل می‌شود. بهمن قاسمی‌نیا، استاد دانشگاه، دراین باره دانشگاه تهران را مثال می‌زند و به «وطن‌امروز» می‌افزاید: در چند ماه گذشته دانشگاه تهران فضایی غیر علمی داشته است، چرا که دانشجویان از گروه‌ها و اقشار گوناگون با تحت تاثیر شایعات قرار گرفتن به طور دائم با یکدیگر مجادله می‌کنند، مجادله‌ای که اگر رئیس دانشگاه از همان ابتدا مشخص بود هیچگاه رخ نمی‌داد و میان دانشجویان مشکل ایجاد نمی‌کرد. حسین تولایی، یکی از دانشجویان دانشگاه تهران درباره شرایط فعلی با اشاره به رنکینگ دانشگاه تهران در چندین سال گذشته در میان دانشگاه‌های جهان، به «وطن امروز» می‌گوید: در کنار افت علمی یکی از نتایج دیگری که با وجود این موضوع رخ می‌دهد کاهش شدید پرستیژ علمی این دانشگاه است، چرا که در هیچ کجای دنیا یک دانشگاه این همه مدت بدون رئیس اداره نمی‌شود! همین حالا هم بسیاری از دانشجوهای این دانشگاه و دیگر دانشگاه‌های با سرپرست تکلیف خود را نمی‌دانند، چرا که هیچ طرحی را نمی‌توانند به دانشگاه ارائه کنند.
دانشجویان چه می گویند؟
پیام اعتمادی، از دیگر دانشجویانی است که در گفت‌وگو با «وطن امروز» می‌گوید: هر مدیری که روی کار می‌آید تیم خود را وارد دانشگاه می‌کند، این یعنی اینکه حتی مدیر آموزشی و پژوهشی دانشگاه هم به طور مداوم تغییر می‌کند، پس نمی‌توان روی هیچ برنامه و طرحی سرمایه‌گذاری کرد. چرا که ممکن است مدیر جدی آن را رد کند.از طرف دیگر درحال حاضر خود وزارتخانه هم بلاتکلیف است و این یعنی سردرگمی مضاعف برای استاد و دانشجو!
این در حالی است که حسن ابراهیمی دانشجوی رشته برق دانشکده فنی دانشگاه تهران  به «وطن امروز» می‌افزاید: بسیاری از سرپرستان، از اینکه بخواهند کار یا پروژه‌ای را چه در بعد علمی و چه در بعد عمرانی شروع کنند، می‌ترسند. به گفته وی، این موضوع باعث تمسخر محیط آکادمیک ما در عرصه بین‌المللی می‌شود، چرا که مساله دانشگاه موضوعی نیست که بتوان آن را با تعیین حکم‌های متعدد و تمدیدهای پی‌درپی اداره کرد. از سوی دیگر همه این مسائل در کنار تغییرات متعدد رؤسای دانشگاه و شاکله آموزشی موسسات آموزش عالی در چند سال گذشته باعث شده تا نوع نگاه همه اساتید و دانشجویان به تصمیم‌های علمی خود موقت باشد.