درحالی که حدود یکسوم جمعیت بجنورد در سکونتگاههای حاشیهای و غیررسمی این شهر زندگی میکنند؛ برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-HABITAT) برای ساماندهی این سکونتگاهها به مدد مدیران شهرداری و دیگر دستگاههای خراسان شمالی به مرحله اجرا درآمده است. به گزارش مهر، شهر بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی با دارا بودن 2 منطقه شهری یک و 2 و همچنین شهرداری مهر 211 هزار نفر جمعیت دارد که 75 هزار نفر از این تعداد، یعنی یکسوم جمعیت این شهر در سکونتگاههای حاشیهای و غیررسمی زندگی میکنند. در حال حاضر 26محله و سکونتگاه غیررسمی در حواشی شهر بجنورد وجود دارد که غالب ساکنان آنها را مهاجران و روستاییان حاشیه مرکز خراسان شمالی تشکیل میدهند؛ مناطقی چون باقرخان، کوی امام هادی، کلاته جوادیه، حلقه سنگ، ملکش، احمدآباد و صندلآباد که ساکنان آنها در کنار مشکلات اقتصادی و اجتماعی ویژه خود، از کاستیهای خدماتی و شهری متعددی نیز تنها به دلیل حاشیهای و غیررسمی بودن محل سکونت رنج میبرند. تاکنون شهرداری بجنورد و مسؤولان نهادهای متولی در خراسان شمالی تلاشهای زیادی برای ساماندهی این سکونتگاهها و رفع مشکلات ساکنان آنها کردهاند اما انجام این اقدامات مقطعی و جزیرهای در کنار زایش مستمر این سکونتگاهها نتوانسته درمان مناسبی برای معضل و درد حاشیهنشینی در بجنورد باشد. به هر روی در حال حاضر بجنورد یکی از مهمترین شهرهای کشور در بالا بودن تعداد سکونتگاههای غیررسمی و درصد ساکنان این مناطق محسوب میشود؛ دردی که سرانجام پای برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-HABITAT) را برای ساماندهی این وضعیت به میان آورد.
برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد
برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد
(UN-HABITAT)که پیشتر مرکز سکونتگاههای انسانی سازمان ملل نامیده میشد از طریق دفاع، تنظیم خط مشی، ظرفیتسازی، ایجاد دانش و تقویت و مشارکتهای دولتها و جامعه مدنی از توسعه پایدار سکونتگاههای انسانی حمایت میکند.
UN-HABITAT در سال 1978 تأسیس شد و کارگزاری اصلی برای اجرای دستور «کار محل زیست» و هماهنگ کردن فعالیتهای مربوط به توسعه سکونتگاههای انسانی در داخل خانواده سازمان ملل بوده که بر دو حوزه سرپناه مناسب برای همه و توسعه شهری پایدار تمرکز میکند. برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد با مشارکت دولتها، مقامهای محلی، سازمانهای غیردولتی و بخش خصوصی حمایت و کار میکند البته برنامهها و طرحهای فنی آن بر طیفی گسترده از مسائل از جمله بهبود زندگی زاغهنشینان، کاهش فقر شهری، بازسازی پس از فجایع و سوانح، تأمین آب و دفع بهداشتی فاضلاب شهری و بسیج منابع مالی محلی برای ساخت سرپناه متمرکز است و بیشتر این برنامهها با مشارکت سایر کارگزاریهای حمایتی دوجانبه انجام میشود. در نخستین روز از هفته جاری رئیس دفتر برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد در تهران به خراسان شمالی سفر کرد و در این سفر تفاهمنامهای بین این دفتر با شهرداری بجنورد و بخش عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی امضا شد تا بر مبنای آن برای توسعه شهری و کاهش سکونتگاههای غیررسمی بجنورد اقدام شود.
ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی
روحالله براتیان، شهردار بجنورد نیز در زمینه سکونتگاههای غیررسمی و حواشی این شهر در گفتوگو با مهر، میگوید: بجنورد به عنوان شهر پایلوت توسعه زیرساختهای مناطق حاشیهنشین و اجرای طرح همهجانبه در رابطه با توسعه زیرساختهای محلات حاشیهنشین و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی انتخاب شده و تفاهمنامه آن نیز با دفتر برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد در تهران منعقد شده است. وی با بیان اینکه یکسوم از جمعیت 211 هزار نفری بجنورد در 26 سکونتگاه غیررسمی این شهر زندگی میکنند؛ بر رفع معضلات و نیازهای خدمات شهری این مناطق تأکید کرده و میافزاید: ارائه خدمات شهری به ساکنان این مناطق و ساماندهی این محلهها نیازمند برنامهریزی اصولی و مشارکت دستگاههای مرتبط است. براتیان با اشاره به اینکه افزون بر این ساماندهی این سکونتگاهها به اعتبار کلانی نیز نیاز دارد، اظهار میکند: برنامه مناسبی برای ساماندهی این سکونتگاهها از سوی دفتر برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد ارائه شده اما تأمین اعتبار برای اجرای این طرح نیازمند ورود و مشارکت همه مسؤولان و دستگاههای مرتبط است. شهردار بجنورد با تأکید بر همکاری مدیران خراسان شمالی برای اجرای این طرح، اظهار امیدواری میکند که با مشارکت دستگاههای مرتبط در استان، طرح ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی بجنورد با کیفیت و استاندارد مناسبی اجرا شده و مشکلات ساکنان این مناطق تا حدود زیادی مرتفع شود.
آمادگی برای ساماندهی سکونتگاه های دیگر شهرها
رئیس دفتر برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد در تهران گفت: این دفتر آمادگی ارائه طرح همکاری در زمینه ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی شهری به سایر شهرهای جمهوری اسلامی ایران را دارد. به گفته وی، این دفتر در گذشته وظیفه خود را معطوف به برنامهریزی برای کاهش آثار بلایای طبیعی در ایران کرده بود. وی همچنین در تشریح بازدید خود از سکونتگاههای غیررسمی حاشیه شهر بجنورد گفت: ساختمانهای حاشیه این شهر غیرمقاوم است و خیابانها و کوچههای این مناطق وضعیت بهداشتی نابسامانی دارد.