گروه اقتصادی: این روزها در حالی ترکیه مدعی بستن مرزهای خود به روی کامیونهای ایرانی در مرز مشترک با ایران بهدلیل افزایش نرخ عوارض است که در واقع هدف بزرگتری را دنبال میکند و آن حذف ایران از کریدور جادهای تراسیکا، انحراف مسیر کریدور تراسیکا به سمت خود و تعریف مسیر جدیدی از کریدور تراسیکا با محوریت بندر ترکمنباشی است. تحلیل رویدادهای اخیر و اختلافات ترانزیتی ترکیه با ایران نشان از این دارد که برخی کشورها نظیر ترکیه با همکاری آمریکا، قصد دارند نقش محوری ایران را در کریدور تراسیکا کمرنگ و حتی بیرنگ کرده و حتی به تدریج ایران را از مسیر تراسیکا حذف کنند. در این راستا ظاهراً بندر ترکمنباشی در ترکمنستان بهعنوان گزینهای برای حذف کریدور جادهای ایران در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب کامیونهایی که قصد دارند از کشورهای CIS، افغانستان، پاکستان و چین به سمت اروپا بروند، ابتدا به بندر ترکمنباشی آمده و سپس از طریق شناورهایی رو-رو کامیونها را از این بندر جابهجا کرده و پس از آن به قفقاز، ارمنستان، ترکیه و اروپا بروند. بدین ترتیب مسیر کریدور تراسیکا در ایران حذف شده و در واقع ایران از کریدور تراسیکا حذف شود تا کامیونها برای رسیدن به اروپا نیازی به عبور از ایران نداشته باشند. از سوی دیگر در حال حاضر تنها راه ورود کامیونها به اروپا از طریق ترکیه است. ترکیه که از این شرایط آگاه شده است در راستای منافع بزرگتر خود، موضوع عوارض عبور کامیونها را از مرز مشترک با ایران طرح کرده است و مرزهای خود را بر کامیونها بست. ورود هر یک کامیون به کشور ترکیه سود کلانی برای این کشور به دنبال دارد اما این کشور در راستای اهدافی بزرگتر و تغییر جهت کریدورهای ترانزیتی به سمت خود این قانونشکنی را انجام داد، بدین ترتیب که در حال حاضر ترکیه با این کار گلوگاه کریدور تراسیکا شده است تا محوریت ایران در کریدور تراسیکا از بین برود. منافع ترکیه در این است که مرزهای خود را بر کامیونها در مرزهای مشترک با ایران ببندد تا محوریت کریدور ترانزیتی قرار گیرد تا بدین ترتیب سهم خود را در بازار جهانی کریدورها افزایش دهد. متأسفانه در ایران نیز معطلی کامیونها پشت مرزهای کشورمان و نیز برای خروج از مرزها زیاد است و بیش از 20 روز طول میکشد که این نیز گلوگاه دیگری در توسعه کریدور ترانزیتی است. به هر حال در حال حاضر، کریدور تراسیکای جدیدی از ترکمنستان در حال طراحی است و این امر موجب میشود ایران از محور ترانزیتیبودن به وابسته ترانزیتی بودن تغییر داده شود. از سوی دیگر ایران در حال احداث کریدور شمال به جنوب شرق از چابهار تا سرخس است در حالی که کشور چین به سرعت در حال تکمیل خطوط ریلی خود است؛ چین برای دریافت کالاهای خود مجبور است از طریق خلیج فارس و دریای عمان و سنگاپور به بندر شانگهای برسد اما در حال حاضر خطآهن چین به سمت ترکمنستان به سرعت در حال احداث است که قطعاً مسیر ریلی کریدوری چابهار- سرخس ایران را تحتتأثیر قرار میدهد. در این میان در کریدورهای هوایی نیز کشور امارات محوریت اول بار و مسافر منطقه است. این کشور همچنین برای افزایش توان خود در مقابل بندر شهید رجایی ایران بهعنوان بندر رقیب جبلعلی، فرودگاه کارگو را به سرعت احداث کرد. در گامی دیگر نیز کریدور انرژی دنیا که از خلیج فارس و تنگه هرمز میگذرد شاید تحت تأثیر قرار گرفته و به سمت دریای سرخ و بابالمندب تغییر جهت دهد.