توقیف اتوبوس مسافری حامل 10 هزار لیتر سوخت قاچاق در سیستان و بلوچستان از جمله پرونده‌هایی است که در این استان مسبوق به سابقه است و با تعیین جریمه‌ای در حق دولت مختومه اعلام می‌شود اما اینکه حقوق مسافران و انسان‌هایی که با اطمینان بر این ارابه‌های مرگ و بمب‌های متحرک سوار می‌شوند، چه می‌شود؟ این سوالی است که بی جواب مانده. به گزارش مهر، تبدیل شدن سیستان و بلوچستان به یکی از مبادی ورودی و خروجی سوخت بسیاری از سودجویان را بر آن داشته است به هر طریق ممکن با پایمال کردن حقوق مردم و بی‌توجهی به جان انسان‌ها با پر کردن باک‌های اضافی و غارت بیت‌المال جیب‌های خود را از این راه پر کنند. هر چند که به گفته جانشین دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استانداری سیستان و بلوچستان ۸۰ درصد سوخت قاچاق از استان‌های دیگر و همجوار وارد این استان می‌شود اما برای بسیاری از مردم این پرسش باقی است که این میزان سوخت چگونه از مقابل دیدگان این تعداد مامور پلیس راه، نیروهای انتظامی و نهادهای نظارتی عبور می‌کند و چرا تاکنون جریمه‌های تعزیراتی نتوانسته از این اقدام جلوگیری کند؟ وسایل نقلیه مسافری و حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس‌های بین شهری و کامیون‌ها در سیستان و بلوچستان یکی از منابع تامین سوخت قاچاق هستند که تاکنون نهادهای نظارتی توفیق چندانی برای برخورد با آنها نداشته‌اند. بسیاری از مسافران اتوبوس‌های مسافری که به زاهدان یا چابهار سفر داشته‌اند به یاد می‌آورند که نیمه‌شب در میانه راه و مسیرهای انحرافی قاچاقچیان چگونه با کشیدن سوخت از باک‌های خود کاسبی می‌کنند. با وجود اینکه قوانین پلیس حتی حمل ۴ لیتر سوخت در گالن و در خودرو‌ها را مشمول جریمه می‌داند اما معلوم نیست گالن‌های ۲۰ لیتری سوخت که گاهی تعداد آنها از ۴۰ گالن نیز فراتر می‌رود، چگونه برای حمل در خودروی عمومی مجوز گرفته یا از چشمان تیزبین ماموران پلیس آن هم با گذشت از جاده‌های بیش از ۲ استان از پنهان می‌ماند؟
باید با خودروهای عمومی برخورد شود
مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان در این رابطه می‌گوید: ۷۰ درصد قاچاق سوخت در استان منشأ بیرونی دارد و بخش عمده‌ای از سوخت قاچاق توسط خودروهای عمومی یا از طریق انتقال کارت‌های سایر استان‌ها به این استان تامین می‌شود. دادخدا اعتصامی در گفت‌وگو با مهر بیان داشت: بررسی فعالیت‌های خودروهای سنگین در استان براساس جی‌پی‌اس نصب شده نشان می‌دهد ۶۷ درصد کامیون‌های موجود در استان با وجود اینکه هیچ فعالیتی نداشته‌اند اما سوخت خود را دریافت کرده‌اند. وی ادامه داد: ۱۲ درصد از کامیون‌های استان نیز تنها طی ماه ۱۰۰ کیلومتر حرکت داشته‌اند و در واقع بیش از ۱۹درصد کامیون‌ها در استان بیشتر فعال نیستند. وی درباره اتوبوس‌های بین شهری نیز بیان داشت: بسیاری از اتوبوس‌های بین شهری با تعداد یک مسافر به مقصد تهران یا شیراز از پایانه‌ها صورتحساب و به تبع آن سوخت دریافت می‌کنند که بررسی تراکنش کارت سوخت آنها نشان می‌دهد این اتوبوس‌ها تا مقصد در هیچ جایگاهی هیچ سوختگیری انجام نداده و لذا مشخص است این اتوبوس در زاهدان متوقف بوده و سوخت خود را فروخته است. وی بیان داشت: تاکنون مشخصات بیش از تعداد ۲ هزار اتوبوس بین شهری متخلف به حمل و نقل و پایانه‌ها معرفی شده است که اصلا مسافری حمل نکرده و به شهر‌های دیگر سفری نداشته‌اند اما سوخت خود را دریافت کرده‌اند. وی بیان داشت: اگر تنها همین دو هزار اتوبوس متخلف را مبنا قرار دهیم و هر کدام از این خودرو‌ها روزانه ۱۰۰ لیتر سوخت دریافتی خود را به فروش برسانند چه حجمی سوخت از شبکه خارج می‌شود؟ با وجود اینکه مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفت زاهدان خواستار نظارت بر خودروهای مسافری و صورتحساب و بارنامه آنهاست در مقابل مدیر حمل و نقل و پایانه‌های استان نظارت بر جایگاه‌های فروش را در این راستا مهم می‌خواند. همچنین مدیرکل حمل و نقل پایانه‌های سیستان و بلوچستان با بیان اینکه بسیاری از خودروهای باری بدون دریافت بارنامه از این سازمان سوخت دریافت کرده‌اند، بیان داشت: عرضه و فروش در جایگاه‌های سوخت باید با نظارت بیشتری دنبال شود. علی خانقایی در گفت‌وگو با مهر بیان داشت: در راستای پیشگیری و جلوگیری از قاچاق سوخت توسط ناوگان حمل و نقل عمومی طی ۶ ماه ابتدای سال جاری ۱۵۰ هزار تراکنش سوخت این خودرو‌ها مورد نظارت و بازرسی قرار گرفته است. وی بیان داشت: این نظارت در بخش مسافری موجب شناسایی و تشکیل پرونده برای ۷۸۹ خودروی متخلف شد زیرا این خودرو‌ها در حالی نسبت به دریافت سوخت اقدام کرده بودند که اصلا اتوبوسی در استان برای جابه‌جایی مسافر وجود نداشته است. وی ادامه داد: در بخش باری نیز تعداد یکهزار و ۶۴۶ دستگاه خودرو شناسایی شده که سوخت خود را تحویل گرفته اند اما از این سازمان هیچ بارنامه‌ای دریافت نکرده اند. خانقایی بیان داشت: برای شناسایی همین تعداد خودروی متخلف بیش از ۱۶ هزار ساعت کار بازرسی انجام شده اما با این همه زحمت و پس از مسدود کردن کارت‌های سوخت متخلفان باز مشاهده می‌کنیم بیش از ۲ هزار کارت سوخت قاچاق دیگر از سایر استان‌ها به این استان سرازیر شده است.