گروه بینالملل: آیا کاخ سفید از نقشه اولیه تقسیم شامات و عراق که حمایت پشت پرده از داعش و شورشیان سوریه از یک سو راه انداختن سیرک ائتلاف علیه همین تروریستها از سوی دیگر با همین هدف صورت گرفته صرفنظر کرده و طرح دیگری را جایگزین کرده است؟ شکست طرح اولیه که به دست نومحافظهکاران دولت سایه آمریکا ریخته شده بود بهخاطر مقاومت مردم سوریه و عراق باعث شده حتی اجرای طرح جدیدتر تقسیم خاورمیانه هم برای آمریکا خوششگون قلمداد نشود. تیری میسان، نویسنده افشاگر فرانسوی اخیرا به بررسی این طرح جدید آمریکایی میپردازد. طرحی اساسا صهیونیستی که اگرچه برای تجزیه عراق و سوریه است اما خود باعث تجزیه قوای ائتلاف به اصطلاح ضد داعش و بروز اختلافاتی چند در بطن این اتحادیه شده است؛ از یک سو ایالات متحده، اسرائیل و عربستان سعودی و از سوی دیگر فرانسه و ترکیه.واشنگتن خواهان سرنگونی جمهوری عرب سوریه نیست زیرا میداند اتحادیه ملی در جبهه مخالفان قادر به اداره کشور نبوده و آنارشی کنترلناپذیری که میتواند تمام کشور را در هرج و مرج فرو ببرد، مطلوب آمریکا نیست. در واقع، سوریه خلاف وضعیت لیبی و عراق، در همسایگی اسرائیل واقع شده و هرج و مرج در سوریه میتواند برای این کشور حفاظت شده خسارتبار باشد.به تدریج، ستاد فرماندهی ایالات متحده طرح «ترسیم مجدد خاورمیانه بزرگ» را به شکلی که در سال 2001 مطرح شده بود مورد بازبینی قرار داد و نقشه آن نیز توسط سرهنگ رالف پیترز در میان بحث و جدلهای کمیسیون باکر همیلتون منتشر شد [1]. جبههای در بطن دولت اوباما تشکیل شد که برای اجرای طرح جدیدی تلاش میکرد: ترسیم مجدد براساس تجزیه عراق و سوریه به 5 دولت بود که 2 دولت آن باید به ترکیبی از خاک هر 2 کشور میانجامید.در ماه ژوئیه 2013، نماینده بانکیمون در عراق، یک نو محافظهکار آلمانی به نام «مارتین کوبلر»،به شکل شگفتآوری به شورای امنیت در هم آمیختن جبهههای نبرد عراق و سوریه را پیشنهاد کرد.نقشه این طرح نوین در سپتامبر 2013 توسط روزنامهنگار رابین رایت، دوران حضورش درمؤسسه ایالات متحده برای صلح -(United States Institute of Peace) که اتاق فکری پنتاگون است - منتشر شد. در این نقشه پیشبینی شده بود که خاک سوریه به سه چهارم تقلیل یابد. اسرائیل از این طرح دفاع کرد. این موضوع را وزیردفاع اسرائیل، موشه یعلون نیز در مسافرتش به ایالات متحده تایید کرد. واشنگتن بر آن است که جمهوری عرب سوریه را دست کم در مرز اسرائیل، در دمشق و روی ساحل مدیترانه حفظ کند. بر عکس، فرانسه و ترکیه خواهان در هم آمیختن کردستان عراق و شمال سوریه نیستند زیرا به شکل اجتنابناپذیری روی بخشی از ترکیه نفوذ خواهد کرد. ترکیه و فرانسه نمیخواهند کشور بزرگ سنیمذهب در بخشی از عراق که توسط داعش اشغال شده تشکیل شود و کنترل بیابانهای سوریه به نفع ایالات متحده و عربستان سعودی از کنترل آنها خارج شود. به همین علت پاریس و آنکارا تمام امکانات و تلاش خود را به کار بستند تا کردهای کوبانی سوریه را از بین ببرند (حزب اتحاد دموکراتیک در اتحاد با حزب کار کردستان خواهان ایجاد کردستان در ترکیه هستند و در نتیجه با طرح ایالات متحده برای ایجاد کردستان دروغین مخالفت میکنند)، تا ایالات متحده را به طرح اولیه «بهار عربی در سوریه» بازگردانند و اخوانالمسلمین را در دمشق بر مسند قدرت بنشانند. با در نظر گرفتن مقاومت مردم سوریه و پیروزیهای دائمی ارتش سوریه طی یک سال گذشته، واشنگتن دیگر به امکانپذیر بودن برنامهای که تدارک دیده بود اطمینانخاطر ندارد. به همین علت، رئیسجمهور اوباما تصور کرده است که میتواند ایران را با خود همراه کند. «کوبیدن داعش» میتواند به این معنا باشد که مردم عراق و سوریه از حاکمیت داعش آزاد شوند و به وضعیت دوران پیش از جنگ بازگردند، یا با واقعبینی، دولتی قانونی را مستقر کنند، یعنی همان واقعگرایی که طرح رابین رایت گواه بر آن است. در واکنش به طرح ایجاد منطقه سنی عراق و سوریه، دبیر کل حزبالله، حسن نصرالله از عاشورا برای افشای مسؤولیت عربستان سعودی در گسترش تکفریسیم استفاده کرد. با چنین واکنشی، برای نخستین بار، او وهابیگری را به عنوان نطفه طرحی که علیه اسلام عمل میکند معرفی کرد، به این معنا که نهتنها وهابیگری شاخهای از اسلام نیست، بلکه انحرافی است که تمام مسلمانان را خطاکار جلوه میدهد. با توجه به این امر که قطعا ایران پیشنهاد محرمانه ایالت متحده را نمیپذیرد و در نتیجه واشنگتن ممکن است به ارتش سوریه حمله کند تا آن را به دمشق و لاذقیه مجبور به عقبنشینی کند، دمشق با پیشدستی از روسیه خرید آخرین نسل اس 300 را درخواست کرد که میتواند نیروی هوایی ایالات متحده را از حمله به سوریه منصرف کند. مسکو نیز تایید کرد که تحویل موشکها پس از برخی مقدمات اداری عملی خواهد شد. وزیر خارجه فرانسه، لوران فابیوس به سهم خود روز 3 نوامبر در تربیون آزاد 3 روزنامه فرانسوی، آمریکایی و سعودی برای «نجات حلب» از چنگ رژیم دمشق فراخوان منتشر کرد؛ اگرچه به صراحت نوشته است و بر آن است که همپیمانان خود را متقاعد کند که از حمله به داعش قطع نظر کرده و به جای آن به او برای سرنگونی جمهوری عرب سوریه کمک کنند. ولی احتمال کمی وجود دارد که این فراخوان کافی باشد، علاوه بر این آنهایی که در این زمینه آگاهی دارند از فقدان صداقت او احتمالاً شگفتزده شدهاند. علاوه بر این، فرانسه و عربستان سعودی سرانجام قراردادی برای تسلیحات لبنان به امضا رساندند که تقریباً یک سال پیش ریاض اعلام کرده بود. رسماً شاه عبدالله 3میلیارد دلار از فرانسه برای ارتش لبنان جنگافزار خریداری خواهد کرد که این کشور بتواند نیروهایش را برای دفاع از کشور مدرنیزه کند. ولی به شکل غیررسمی، این کمک برای تشکر از نظامیان لبنانی در نظر گرفته شده زیرا اعترافات تروریستی به نام ماجد الماجد را ضبط نکردند. از سوی دیگر، تنها هدف انتقال جنگافزار ایجاد رقیب برای حزب الله است و احتمال کمی وجود دارد که به نتیجه برسد. حداکثر، سعودیها باید برای حذف جهادطلبان قلمون اقدام کنند که در طرح نقشه رابین رایت به هیچ دردی نمیخورند و باید منتظر باشیم که بزودی فرانسویها و لبنانیها را با رؤیاهایشان تنها بگذارند. در هر صورت اتحادیهای که عمیقاً سنگین از اختلافنظر است، شانس خیلی کمی برای پیروزی دارد.
پینوشت:
1- گروه بررسی درباره عراق (Irag Study Group) که بیکر همیلتون یا به شکل ساده کمیسیون بیکر نامیده میشود از یک هیات 10 نفره تشکیل شده که کنگره ایالات متحده انتخاب کرد، این هیات عهدهدار بررسی و اظهارنظر مستقل درباره وضعیت عراق و جنگ ایالات متحده در عراق است. مدیریت این هیات مشترکاً به جیمز بیکر، وزیر خارجه قدیمی (جمهوریخواه) و لی همیلتون (دموکرات) واگذار شده بود.