رحلت شیخ طوسی، عالم شهیر شیعه و مؤسس حوزه‏ علمیه ‏نجف اشرف(460ق)
شیخ ابوجعفر محمد بن الحسن طوسی معروف به شیخ‌الطائفه از ستارگان درخشان جهان اسلام در سال 385 قمری در خراسان به دنیا آمد. در سال 408 قمری یعنی 23 سالگی به بغداد که مرکز بزرگ علوم و فرهنگ اسلامی آن زمان بود مهاجرت کرد و تا پایان عمر در عراق ماند. وی مدت 5 سال از محضر درس شیخ مفید مستفیض شد و 23 سال هم از خدمت سیدمرتضی، شاگرد ارزشمند شیخ مفید بهره‏مند شد. شیخ طوسی پس از استادش سیدمرتضی، ریاست علمی و فتوایى شیعه را برعهده گرفت و به علت سلسله آشوب‏های به وجود آمده از سوی مخالفان، خانه و کتابخانه‏اش به تاراج رفت. شیخ که خانه، کتاب‏ها و دست‏نوشته‏های خود را در بغداد از دست داده بود، به نجف اشرف مهاجرت کرد. او حوزه‏ علمیه جدیدی را در آنجا به وجود آورد و پایه‏های استوار این مرکز بزرگ را بنا گذاشت به طوری که پس از گذشت هزار سال از آن تاریخ، هنوز اصالت علمی خود را حفظ کرده و دیگر مراکز اسلامی را تغذیه‏ فرهنگی می‏کند. شیخ طوسی فقه را با نگارش کتاب المَبسوُط وارد مرحله‏ای جدید کرد ولی دو اثر بسیار مهم ایشان با نام تهذیب و استبصار در کنار کتاب کافی از کلینی و من لایحضُره الفَقیه از شیخ صدوق کتب چهارگانه‏ حدیث شیعه را تشکیل می‏دهند. شمار آثار شیخ طوسی به بیش از 50 جلد می‏رسد که التِبْیان فی تفسیر القرآن در 10 جلد، تَلْخیص الشّافی، کتاب الابْواب و... از آن جمله‏اند. گذشته از آثار گرانبها و ارزشمند علمی، دانشوران بزرگی در حوزه‏ درسی شیخ طوسی پرورش یافتند که شمار آنان را افزون از 300 دانشمند مجتهد نوشته‏اند. شیخ طوسی سرانجام در محرم سال 460 قمری در 76 سالگی رخ در نقاب خاک کشید و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
رحلت فیلسوف شهیر و نویسنده توانا علامه محمدتقی جعفری (1377 ش)
علامه محمدتقی جعفری در سال 1304 ش (1344ق) در تبریز به دنیا آمد و پس از گذراندن دوران ابتدایی، برای ادامه تحصیل راهی تهران شد. ایشان سپس به نجف رفت و در مدت 17 سال اقامت در حوزه علمیه نجف اشرف از محضر فقیهان، فیلسوفان و استادان نامداری همچون سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدمحمدهادی میلانی، سیدمحمود شاهرودی و سیدجمال گلپایگانی کسب فیض کرد. علامه جعفری پس از مدتی به مقامات عالی علمی و معنوی نائل شد و از آن پس به تدریس علوم دینی و تألیف کتب پرداخت. ایشان در سال 1337 ش به ایران بازگشت و ضمن تدریس و تحقیق در حوزه‏های علمیه مشهد و تهران، با دانشگاهیان ارتباط برقرار کرد و در دانشگاه‏ها به ایراد سخنرانی و تبیین معارف اسلامی پرداخت. علامه جعفری ضمن شرکت در کنگره‏ها، همایش‏ها و کنفرانس‏های متعدد بین‏المللی، با بسیاری از شخصیت‏های برجسته علمی جهان مکاتبه، مصاحبه و ارتباط علمی داشت. از ویژگی‏های مهم استاد جعفری اتصال میان حوزه و دانشگاه و علوم جدید و قدیم بود. وی از ضرورت‏های زمان و نیازهای فکری و فرهنگی دنیای معاصر به‌خوبی آگاهی داشت و با توجه به همین نیاز، آثاری از خود به جای گذاشت که بسیار ارزشمند و گرانبهاست. علامه جعفری با اشراف به فقه، فلسفه، هنر و زیبایی‏شناسی در اسلام و نیم قرن فعالیت علمی و پژوهشی، بیش از یکصد جلد کتاب و رساله تحریر کرد که شرح و تفسیر نهج‏البلاغه در 27 جلد، کشف الابیات مثنوی معنوی در 4 جلد و تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی در 15 جلد و... از جمله آثار این علامه بزرگوار است. استاد محمدتقی جعفری، همچنین هفتاد جلسه بحث و گفت‌وگو با شخصیت‏های متفکر بین‏المللی همچون برنارد آرتور، برتراند راسل، پروفسور عبدالسلام، روژه گارودی و پروفسور رزِنتال داشته است. سخنرانی‏ها، مقالات و کتاب‏های متعدد این محقق فرزانه در زمینه زیبایی و هنر، هنوز یکی از مهم‌ترین منابع درباره هنر از دیدگاه فلسفه و حکمت اسلامی است. علامه محمدتقی جعفری سرانجام در 25 آبان 1377 ش برابر با شب مبعث سال 1419 ق در یکی از بیمارستان‏های لندن دار فانی را وداع گفت و بنا به وصیت معظم‏له، در مشهد مقدس به خاک سپرده شد.