گروه اقتصادی: قیمت دلار در چند روز اخیر به بالاترین حد خود در یکسال گذشته رسید و 3570 تومان شد. بنابر مشاهدات خبرنگار «وطن امروز» از بازار ارز فردوسی و چهارراه استانبول، صرافی‌ها از فروش هر‌نوع ارزی خودداری کرده و خریداران نیازمند با سر‌زدن پی‌درپی به مغازه‌های حاشیه خیابان فردوسی، دست خالی برمی‌گردند. قیمت هر قطعه دلار در روز گذشته به 3570 تومان رسید. در حالی‌که مقامات دولتی بر نزدیک شدن قیمت ارز آزاد و مبادلاتی تأکید می‌کنند، علی ارشدی، مدیر امور پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی با اشاره به افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر گفت: این افزایش نرخ دلار به‌دلیل واکنش بازار به تمدید مذاکرات و همچنین کاهش قیمت نفت است. ارشدی در این‌باره به نسیم اظهار داشت که درصورت ادامه روند افزایش قیمت دلار باید نگران شد و ساختار عرضه و کنترل نرخ ارز دوباره باید بازبینی شود تا عرضه و تقاضا متعادل شود. ارشدی همچنین به سیاست متفاوت دولت یازدهم در کنترل نرخ ارز اشاره و اضافه کرد: در گذشته، دولت‌ها نرخ ارز را دو یا سه سال کنترل می‌کردند و پس از آن با افزایش یکباره، قیمت دلار را به تعادل می‌رساندند در حالی‌که به نظر می‌رسد دولت فعلی قصد دارد نرخ ارز را به صورت تدریجی و با کمترین آسیب اقتصادی افزایش دهد. مدیر امور پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در ادامه به سناریوی افزایش نرخ ارز توسط دولت برای تامین کسری بودجه نیز اشاره کرد و افزود: با توجه به کاهش قیمت نفت، دولت برای تامین کسری بودجه خود یا باید از بانک مرکزی استقراض کند یا از طریق افزایش نرخ ارز آن را جبران کند که به نظر می‌رسد راه‌حل دوم را برگزیده است. به ‌گفته وی، چند روز پیش نیز رئیس کل بانک مرکزی با اعلام نرخ 2850 تومانی دلار، بر افزایش نرخ ارز در لایحه بودجه 1394 صحه گذاشت.
سیف: بازار ارز آرام است
در همین حال برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند در ماه‌های آینده دولت گرفتار یک برزخ ارزی خواهد بود و تصمیم‌گیری نهایی برای دخالت در این بازار هم برعهده رئیس کل بانک مرکزی است. شنبه گذشته قیمت دلار در چهارراه استانبول به 3420 تومان و دیروز به 3570 تومان رسید. بر این اساس، قیمت دلار در یک هفته گذشته، افزایش بیش از 280 تومانی نسبت به یکشنبه هفته قبل که نرخ دلار 3236 تومان بود، داشته است.  اما رئیس کل بانک مرکزی درباره افزایش نامتعارف نرخ دلار در بازار آزاد در روزهای اخیر گفت: مذاکرات اخیر مثبت پیش رفته است و هیچ دلیلی برای نوسان در بازار دلار و ارز وجود ندارد، بنابراین آرامش بزودی به بازار ارز بر‌می‌گردد. به اعتقاد ولی‌الله سیف هیچ دلیلی برای نوسان در بازار دلار و ارز وجود ندارد.  وی تصریح کرد: بانک‌ها باید آمادگی لازم برای برقراری ارتباط بین‌المللی را داشته باشند چراکه اگر بنا به فعالیت بانک‌های خارجی در داخل باشد، معلوم نیست رقابت تا چه حد پیش برود. وی خطاب به بانک‌ها تاکید کرد: بانک‌ها نباید اجازه دهند بازار خارج از منطق جلو برود بلکه باید با دقت نظر و توجه، امور را به دست بگیرند. سیف به ایجاد تعادل ارزی، ورودی ارز به بازار و تقاضای بازار ارز اشاره کرد و افزود: همه این شاخص‌ها متعادل است اما اخبار موقتی نوساناتی را در بازار ایجاد می‌کند ولی به سرعت تعادل به بازار بازمی‌گردد. در این‌باره محمدقلی یوسفی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با مهر درباره دلایل اصلی افزایش نرخ دلار در بازار گفت: واقعیتی که در اقتصاد ما وجود دارد این است که عرضه دلار همواره به وسیله دولت انجام می‌شود و تقاضا نیز توسط دولت، بخش خصوصی و مردم صورت می‌گیرد. این اقتصاددان افزود: فشار ناشی از افزایش واردات به دلیل کمبود تولید داخلی و نیاز به واردات باعث می‌شود قیمت دلار در اقتصاد ایران بالا برود. وی ادامه داد: این وضع در حالی است که دولت با کسری بودجه روبه‌رو بوده و درآمدهای دولت پایین آمده و هزینه‌ها بالا رفته است؛ بنابراین دولت به دنبال منبع درآمد می‌گردد تا بتواند کسری بودجه را پوشش دهد. به گفته وی، همانطور که پیش از این نیز با تغییر قیمت دلار از نرخ مرجع به مبادله‌ای و رسیدن آن به حدود 2400 تومان، دولت توانست بدهی خود را به سیستم بانکی پوشش دهد، در حال حاضر هم ممکن است که از این راه بخشی از بدهی‌های خود را بپردازد و البته راهی جز این نیز ندارد. وی خاطرنشان کرد: تیم اقتصادی دولت و اقتصاددانان پیش‌بینی نمی‌کردند قیمت نفت کاهش یابد و این امر باعث شد قیمت نفت در بودجه 100 دلار در نظر گرفته شود و بر این اساس، هزینه‌های دولت تامین نشد اما الان که قیمت نفت از این نرخ به نرخ 70 دلار در بودجه 94 تقلیل یافته است، کاهش درآمد دولت را در پی دارد و توان عرضه ارز توسط دولت در بازار کم می‌شود. همچنین مهدی تقوی، استاد دانشگاه و اقتصاددان در این زمینه گفت: دلیل اصلی افزایش قیمت دلار در بازار به مسائل اقتصادی مربوط نمی‌شود. تقوی با بیان اینکه بانک مرکزی نمی‌تواند در بازار ارز دخالت کند، زیرا ارزی در اختیار ندارد که بخواهد به چنین کاری دست بزند، افزود: بانک مرکزی برای اینکه بتواند در بازار ارز دخالت کند، باید ارز دلار در اختیار داشته باشد. به‌تاکید وی بهتر است دولت و بانک مرکزی فعلا اقدامی را انجام ندهند و منتظر باشند زیرا ممکن است قیمت دوباره کاهش یابد. عباسعلی ابونوری، استاد دانشگاه و اقتصاددان نیز آخرین تحولات اخیر بین‌المللی ایران را بر تغییر نرخ دلار در بازار تاثیرگذار دانست و گفت: این امر باعث می‌شود برای مدت زمان کوتاهی در بازار ارز شاهد نوساناتی باشیم. وی اضافه کرد: دولت در نظر دارد قیمت دلار در بودجه سال 1394 را تعیین کند که در حال حاضر این نرخ حدود 2850 تومان در نظر گرفته شده و اعلام این موضوع در روزهای اخیر هم بی‌تاثیر نبوده است و تا زمان تصویب نهایی بودجه این نوسانات را در بازار ارز شاهد خواهیم بود که پس از تصویب قیمت ارز تثبیت می‌شود. وی خاطرنشان کرد: رکودی که هم‌اکنون در اقتصاد دنیا حکمفرما است، نمی‌تواند دلیلی بر نوسانات نرخ ارز در بازار داخلی باشد و بازار داخلی از حالت عادی و طبیعی خارج نشده است بنابراین، این وضعیت در بلندمدت ادامه نخواهد داشت و متوقف خواهد شد. کامران ندری، اقتصاددان هم دلیل اصلی افزایش قیمت ارز در بازار را نوسانات و انتظارات روانی دانست و گفت: البته اتفاق خاصی در بازار ارز رخ نداده و تحولات اخیر بین‌المللی ایران هم در بازار تاثیر گذاشته است. به‌گفته وی، در حال حاضر اتفاق خاصی در بازارهای جهانی که تاثیر بر بازار ارز کشورمان بگذارد، نیفتاده است، ضمن اینکه نوسانات بازار ارز به اندازه‌ای نیست که نگران‌کننده باشد و باعث شود بانک مرکزی در بازار برای کنترل قیمت دخالت کند.