نسرین بختیاری: این روزها هشتمین جشنواره بین‌المللی حقیقت در سینما فلسطین برپاست و برخی سانس‌های فیلم‌هایی چون«چنارستان» آنقدر شلوغ بود که جای سوزن انداختن نبود. جشنواره از همان روزهای آغازین پرحرارت و پرشور بود و حضور مستندسازان و سینماگران محفلی را برای توجه به حقیقت از دریچه مستند فراهم کرد. امسال جشنواره تغییر ویژه‌ای را شاهد بوده و آن اختصاص جایزه شهید آوینی به فیلم‌هایی است که در حوزه دفاع مقدس و جنگ حرفی برای گفتن دارند. محمد طباطبایی‌نژاد، دبیر جشنواره فیلم حقیقت و رئیس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی درباره ایده تغییر در بخش جایزه شهید آوینی در جشنواره حقیقت امسال گفت: «سالی که جشنواره شهید آوینی راه‌اندازی شد، جشنواره مستند سینماحقیقت نبود و جشنواره شهید آوینی اساسا جایزه‌ای به نام سینمای مستند بود. یک‌سال بعد از اولین دوره جایزه شهید آوینی جشنواره سینماحقیقت راه‌اندازی شد و این جشنواره به این دلیل بود که در جشنواره آوینی امکان نمایش آثار نبود؛ در واقع داوران در یک شب آثار را می‌دیدند و جوایز را اهدا می‌کردند. بررسی کردیم که باید فرصتی برای مردم و علاقه‌مندان برای دیدن فیلم‌ها به وجود آید».  طباطبایی‌نژاد همچنین از تاریخ اولین دوره جشنواره حقیقت و جایزه آوینی گفت و افزود: «اولین دوره جشنواره حقیقت در سال 86 راه‌اندازی شد و جایزه آوینی تبدیل به دوسالانه شد. دوسالانه بودن باعث شد عنوان جشنواره به سمت تخصصی شدن و نامگذاری سینمای حوزه مقاومت و انقلاب و دفاع مقدس برود و در دوره چهارم نام سینمای متعهد را بر آن گذاشتیم و در نهایت دیدیم جشنواره‌ای به نام مقاومت و سینماحقیقت همراه با بخش مقاومت آغاز به فعالیت کرد و چه خوب است بیاییم جایزه شهید آوینی را از پستوی هیأت داوران خارج کرده و برابر دیدگان همه مردم و علاقه‌مندان بیاوریم و همان‌طور که می‌دانید یکی از بخش‌های اصلی جشنواره ما جایزه شهید آوینی است که آثار حاضر در این بخش نمایش هم داده می‌شود. رئیس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به این اشاره می‌کند که همیشه دوست داشته برگزاری مراسم این جایزه در حد رفع تکلیف نباشد. او گفت: «همیشه فکر می‌کردم آنچه به‌عنوان جایزه شهید آوینی برگزار می‌شود حتی با وجود اینکه سال گذشته خودم مسؤول برگزاری آن بودم، یک رفع تکلیف است. دغدغه‌ام این بود رفع تکلیف را به ادای تکلیف بدل کنم. این موضوع ارزشی و آرمانی است و ربطی به جمهوری اسلامی ندارد و اگر من برای دین و آرمانم کار کنم، ارزش دارد. فکر می‌کنم سمبل ارزش‌ها و نماد کار ارزشی شهید آوینی است. شهید آوینی برای من یک اسم نیست بلکه یک رسم است و حالا فردی مثل آوینی نماینده آن شده است. آوینی برای من یک نام نیست بلکه مرامی است که بر آرمان‌ها و ارزش‌های خود ایستادگی می‌کند و فهیم است. فهم او آغشته به عرفانی زیباست و معنویتی دارد که انسان دوست دارد به آن نگاه کند و آن را ببیند. تا زمانی که در مرکز گسترش باشم سعی می‌کنم به این بخش توجه خاص داشته باشم». در ادامه طباطبایی‌نژاد درباره اینکه امسال به نسبت سال گذشته چه تغییراتی در جشنواره ایجاد شده است، بیان کرد:«آقای آفریده به‌عنوان مشاور از ماه‌ها قبل در کنارم قرار گرفته‌اند و با مشورت تغییراتی را در کارگاه‌های پژوهشی و آموزشی اعمال کردیم. این کارگاه‌ها در کنار جشنواره برای فیلمسازان فعال شد و از سال‌های گذشته همیشه یک کارگاه کوچک کنار جشنواره داشتیم که برخی می‌آمدند و برخی هم نه اما الان کارگاه‌های ما از خود جشنواره فعال‌تر و جدی‌تر است. ما حداکثر در بهترین شرایط می‌توانیم یک سوم ظرفیت ثبت‌نام‌شدگان را بپذیریم و سالن‌های ما ظرفیت کمتری نسبت به قبل دارد. کارگاه‌های پژوهشی ما 3 روزه است که دربردارنده موضوعات پژوهشی است و 3 روز هم با مشارکت شبکه تولید مستند اروپا و قراردادی که با آن منعقد کردیم، اساتید آن شبکه به ایران می‌آیند و در 3 روز متوالی مستندسازان را در تولید مشترک فیلم‌های مستند با شبکه‌ها همچنین خریداران مستند در جهان آشنا می‌کنند».او به برخی تغییرات جزئی نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «امسال برای هرفیلم قبل از نمایش گفت‌وگو با کارگردان داریم و 5 عنوان کتاب داریم که 4 عنوان آن در این جشنواره رونمایی می‌شود. تنوع وسیعی در بخش‌های بین‌الملل داشتیم و امسال برای چند جشنواره معتبر جهان مرور آثار داریم که جشنواره ویزیون دورئل، جشنواره ایاسا و سینمای مستند ژاپن جزو این مرورهاست. 2 بخش جنبی جدی درباره مسابقه مستندهای شهری با همکاری سازمان زیباسازی شهر تهران و میراث فرهنگی و همچنین هنرهای سنتی با مشارکت میراث فرهنگی انجام می‌شود». دبیر جشنواره هشتم حقیقت درباره شکل‌گیری گروه هنر و تجربه و تأثیر آن در سینمای مستند گفت: «به نظرم تشکیل گروه هنر و تجربه اقدام مثبتی بود و ما درخواست داریم بعضی فیلم‌های مستند مثل «شش قرن و شش سال» که امکان نمایش خوب را دارند، بیشتر مدنظر قرار گیرند. تا جایی که می‌دانم این گروه سینمایی رضایت اهالی هنر را چه در بخش سینمای مستند و چه در بخش سینمای داستانی جلب کرده است». او همچنین به اقدام حمایتی جدید برای مستندسازان اشاره کرد و توضیح داد: «ما روال طبیعی در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی داریم که آن را تسریع و تسهیل کردیم و امسال هم همان روند را ادامه می‌دهیم. سال گذشته تمام برگزیدگان جشنواره‌های معتبر را فراخواندیم و از فیلم‌های بعدی آنها حمایت کردیم و شرایط فیلمسازی آن را سهل کردیم و امسال نیز سعی می‌کنیم همین خط‌مشی را ادامه دهیم و حامی خوبی برای سینمای مستند باشیم». طباطبایی‌نژاد می‌خواهد شاخصه‌های استاندارد جشنواره‌های دنیا وارد سینمای مستند ما شود. او درباره مفهوم استانداردسازی جشنواره حقیقت گفت: «همه جشنواره‌های دنیا قواعدی دارند که ما از آنها فاصله گرفته‌ایم. مثلا در جشنواره‌های مستند متداول این است که فیلم‌ها در بخش‌های کوتاه، نیمه‌بلند و بلند داوری شود. سال‌ها بود که ما این آثار را در بخش موضوعی داوری می‌کردیم. این موضوع محاسنی داشت اما اعتبار جوایز اصلی را کاهش می‌داد و ما آن را به سمت استانداردی که وجود داشت بازگرداندیم. سعی کردیم شرایط با قوانین و قواعد جشنواره‌های معتبر سنخیت داشته باشد».  اما چندی پیش خبری درباره حذف هیأت انتخاب از جشنواره شنیده شد که طباطبایی‌نژاد درباره صحت و سقم آن گفت: «من اعلام کردم از سال 94 اگر دبیر جشنواره حقیقت بودم، هیأت انتخاب نداریم و به سیاق جشنواره‌های معتبر جهان شورای انتخاب به دبیر جشنواره مشاوره می‌دهند برای اینکه فیلم‌ها در یک زمان کوتاه انتخاب نشوند بلکه یک سال کامل در اختیار مشاوران دبیر باشد تا آثار برگزیده برای جشنواره انتخاب شود». او به روال جشنواره‌های دنیا اشاره کرد و افزود: «روال جشنواره‌های دنیا این‌طور است که دبیر جشنواره تعدادی کارشناس انتخابگر دارد و در طول سال آثار را انتخاب می‌کنند و فیلم‌های مناسب جشنواره را به دبیر معرفی می‌کنند بنابراین بسته‌ای در اختیار دبیر از طرف شورای انتخاب قرار می‌گیرد و دبیر این فیلم‌ها را در اختیار داوران قرار می‌دهد». طباطبایی‌نژاد در پایان گفت: «در واقع ما گفتیم شیوه انتخاب به صورت امروزی و متداول را تغییر می‌دهیم. قبلا من این کار را انجام دادم و دبیر جشنواره فیلم 100 بودم و با موافقت دوستان اعلام کردم می‌خواهم هیأت انتخاب را حذف کنم و مشاورانی را بگیرم که با مشورت فیلم‌ها انتخاب شود و همه از انتخاب‌ها راضی بودند. شاید سخت باشد که دوستان ما ظرف 20 روز 700 فیلم را ببینند و این تغییر باعث یک فرصت طولانی می‌شود».