گروه سیاسی: از ابتدای مذاکرات هستهای تا کنون همواره دیدگاههای مختلفی درباره اهداف پنهان آمریکاییها از مذاکره با ایران مطرح شده است اما به نظر میرسد به مرور این دیدگاهها حول یک تحلیل جمع میشوند و این تحلیل جز این نیست که آمریکاییها از تحریمها ناامید شدهاند و اکنون تنها امید آنان به مذاکره و برقراری رابطه است. به گزارش «وطن امروز» مقامات رسمی آمریکا تاکنون از بیان صریح این موضوع، امتناع کردهاند اما در لابهلای اظهارات آنها میتوان این واقعیت را استنباط کرد. گفتوگوی روز یکشنبه اوباما با سیانان نیز از جمله مواردی است که می توان از آن ناکارآمدی تحریمها و اعتقاد کاخ سفید به جایگزینی آن با رابطه را متوجه شد. با این حال اما نکته مهم در گفتوگوی اوباما با سیانان، این نکته بود که او مذاکرات را عامل توقف برنامه هستهای ایران دانست و گفت که سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل نیز این واقعیت را میدانند.
***
به گزارش «وطن امروز»، اوباما در این گفتوگو نزدیک شدن آمریکا به توافق هستهای با ایران و در کل گفتوگوهای هستهای را یک موفقیت برای دیپلماسی کشورش عنوان کرده است. تایمز اسرائیل در این باره نوشته است: اوباما در گفتوگوی اخیر خود با سیانان گفته است: با وجود اینکه نتانیاهو همواره از واشنگتن انتقاد میکند که چرا گفتوگوهای هستهای با ایران را به راه انداخته است، سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل به خوبی میدانند ایران در طول مدت گفتوگوها– برخلاف سالهای پیش از آن- پیشرفت و توسعهای در برنامه هستهایاش نداشته است. براساس این گزارش، نتانیاهو همواره به قدرتهای جهانی و به خصوص آمریکا خرده گرفته است که هم قبل از رسیدن به توافق ژنو و هم بعد از آن بیش از حد شرایط خود را با ایران تطبیق دادهاند. او هشدار داده گفتوگوها باید در نهایت به از بین رفتن کامل برنامه هستهای ایران منجر شود. با این حال اوباما در این گفتوگو از دیپلماسی آمریکا در قبال ایران دفاع و بیان کرده است تلاشهایی که به رهبری آمریکا برای رسیدن به راهحل برای برنامه هستهای ایران در پیش گرفته شده، نمونه موفقیتآمیزی برای مبارزات دیپلماتیک بوده است. اوباما تصریح کرده است: به مثال ایران توجه کنید. در طول یک سال و نیم گذشته که ما گفتوگوها با ایران را آغاز کردهایم، اولین مرتبه در طول یک دهه گذشته بود که مشاهده کردیم ایران برنامهها و فعالیتهای هستهای خود را توسعه نداد. اوباما عنوان کرد: توقف در پیشرفت برنامه هستهای ایران نهتنها توسط سازمان بینالمللی انرژی اتمی و سازمان ملل تایید شد، بلکه خود ما و حتی کسانی که از ما انتقاد میکردند مانند دولت نتانیاهو در اسرائیل و همچنین سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل نیز بهخوبی این نکته را میدانند که ایران در طول یک سال و نیم گذشته پیشرفتی در برنامههای هستهایاش نداشته است و این یک پیروزی دیپلماتیک است. به نوشته تایمز اسرائیل، این گفته اوباما توسط گزارشهای سازمان بینالمللی انرژی اتمی نیز تایید میشود. گزارشی که هفته پیش از این سازمان درز پیدا کرد، نشان میدهد ایران به توافق اولیه هستهای که سال گذشته میلادی با کشورهای عضو گروه 1+5 منعقد کرده پایبند بوده است. سندی که روز جمعه گذشته توسط رویترز از آژانس بینالمللی انرژی اتمی منتشر شد، نشان میدهد تهران هیچ فعالیت غنیسازی اورانیوم بالاتر از 5 درصد نداشته و هیچ توسعه دیگری در فعالیتهای هستهایاش نداشته است. این توقف در توسعه برنامهها، شامل 2 تاسیسات هستهای و رآکتور آب سنگین اراک بوده است که تا پیش از این به سرعت مراحل تکمیل خود را طی میکرد. این برای اولینبار است که اوباما به دانستههای سازمانهای اطلاعاتی غرب و بویژه رژیم صهیونیستی اتکا میکند تا به همپیمان خود خاطرنشان کند او نیز بهخوبی میداند توسعه فعالیتهای هستهای ایران در طول این مدت به حالت تعلیق درآمده است. با این حال همیشه در روزهای پایانی تعیین شده برای رسیدن به توافق نهایی، این رژیم صهیونیستی و نخستوزیر آن است که با فضاسازی رسانهای و فشار آوردن به کشورهای اروپایی به خصوص فرانسه، سعی در القای این مساله دارند که گفتوگوهای هستهای باید به از بین رفتن کامل فعالیتهای هستهای ایران منجر شود.
مدل کوبا
اما اوباما در ادامه صحبتهایش راجع به برقراری رابطه دیپلماتیک با ایران و همچنین گفتوگوهای هستهای ناگهان به مورد جالب دیگری نیز اشاره کرده است. به گزارش سیانان، او به ماجرای ایجاد رابطه با کوبا بعد از 50 سال اشاره و تصریح کرده است: «در ادامه باید به کوبا اشاره کنم. کوبا به ما مثالی در این زمینه ارائه میکند که نشان میدهد میتوانیم به صورت دیگری نیز با قضایا برخورد کنیم. برای مدت 50 سال ما تلاش کردیم رژیم این کشور را از طریق منزوی کردن آن سرنگون کنیم. این برنامه اجرایی نشد و کار نکرد. اگر ما درگیر با موضوع شویم این فرصت را داریم تا در اتفاقات این کشور در زمانی که تغییرات نسلی در آن ایجاد میشود، تاثیرگذار باشیم. من فکر میکنم ما باید این فرصت را غنیمت بشماریم و من قصد دارم همین کار را انجام دهم.» البته پیش از این جان کری نیز به قصد اصلی ایالات متحده در نزدیک شدن به کوبا و ایجاد رابطه دیپلماتیک بعد از 50 سال اشاره کرده بود. همانطور که اوباما اعتراف کرده است تحریمها علیه کوبا بیفایده بوده است، جان کری نیز تصریح کرده بود تحریمها اثرگذاری نداشته و ما باید با حضور در کوبا بر روند اتفاقات این کشور تاثیرگذار بوده و بعد به تدریج اهداف اصلی خود را پیش ببریم. این اظهارنظر ناگهانی اوباما آن هم در میانه بحث ایران نشان می دهد مقامات کاخ سفید گویا کاملا از تحریمها ناامید شدهاند و مدل دیگری را برای اثرگذاری دنبال میکنند. البته این اظهارات درحالی است که علی شمخانی دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران 2 روز پس از مصاحبه اوباما اعلام کرد ایران هرگز به دنبال ایجاد رابطه با آمریکا نخواهد بود. شمخانی تصریح کرد در صورت توافق هستهای هم رابطهای میان ایران و آمریکا ایجاد نخواهد شد.