احمد ربیعی‌فر*: رونق چشمگیر هر ساله مراسم اربعین حسینی در عراق پیام‌‌های مهمی را به همراه داشته و شکوه بی‌مثال این پدیده شگفت‌‌آور، کارشناسان سیاسی و اجتماعی را در برابر صدق این پیام‌ها تسلیم کرده است. ارتش عراق که پس از اشغال شهر مهم موصل توسط داعش، به‌عنوان ارتشی شکست خورده و ضعیف محسوب می‌شد و در تبلیغات رسانه‌‌ای از این ارتش به عنوان ارتشی که از داخل پوسیده و چند دسته شده است یاد می‌شد، توانست یکی از بزرگ‌ترین تجمع‌‌های بشری در سطح دنیا را به‌‌‌رغم تمام تهدیدها و عملیات تروریستی در نهایت امنیت پشتیبانی و حفاظت کند. استراتژی دولت ضداسلامی عراق و شام برای نفوذ در بین‌النهرین یکی «هراس‌افکنی» در میان توده‌ها و دیگری حساب باز کردن روی خیانت نخبگان بوده است. همانطور که از نام عربی تروریسم برمی‌‌آید، مهم‌ترین شاخصه این پدیده، ارهاب به معنای ترس‌افکنی است. مهم‌ترین سلاح و استراتژی داعش نیز عامل ترس است اما همبستگی بزرگ آوردگاه 22 میلیون نفری اربعین ترس ملت عراق و همسایگانش را از داعش ریخت. همچنین در ابتدای ورود داعش به عراق که تعجب همگان را برانگیخت، معلوم شد توطئه و همدستی برخی نظامیان و فرماندهان ارتش عراق با داعش، دلیل اصلی سقوط یک‌شبه موصل بوده است و این خود ضربه سنگینی بر روحیه سایر نیروهای ارتش عراق بود، چرا که نشان از خیانت و فساد در رده‌‌های بالای ارتش داشت. اما با خنثی‌شدن عملیات تروریست‌ها در مناطق مختلف عراق در ایام اربعین و برگزاری ایمن این مراسم بزرگ و پرشکوه توسط ارتش عراق، شکستی بزرگ بر جبهه داعش و تروریست‌های عراق تحمیل شد که حاکی از آینده‌‌ای سیاه در برابر آنان است. سخنان اخیر ابوبکر بغدادی که در قالب فایلی صوتی و با عنوان «و لو کره الکافرون» منتشر شد حاکی از بروز ضعف و ناامیدی در میان نیروهای داعش در عراق بود. بغدادی در این سخنان سعی کرد که نیروهایش را به ایستادگی و امید به آینده ترغیب کند اما برگزاری مراسم گسترده اربعین حسینی در عراق در نهایت امنیت و قدرتنمایی ارتش عراق در برقراری آرامش و امنیت را می‌‌توان تیر خلاصی به روحیه نیروهای داعش در عراق دانست که ماه‌‌هاست نه‌‌تنها پیشروی قابل توجهی در عراق نداشته‌‌اند بلکه با شکست‌های پی‌‌درپی مواجه شده‌اند.
نمایش قدرت نیروهای نظامی و امنیتی
مراسم اربعین امسال و فراهم آوردن امنیت بیش از 20 میلیون زائر حسینی که در فاصله‌‌ای به طول چند صد کیلومتر به پیادهروی پرداختند، حاکی از قدرت نیروهای نظامی و امنیتی عراق در ایجاد امنیت و آرامش در این کشور بود. داعش که تهدید کرده بود که با سوءاستفاده از مراسم اربعین، سعی دارد به بغداد و سامرا حمله کند، در واقع به عجز خود در برابر نیروهای امنیتی عراق اعتراف کرد، چرا که در ایام اربعین این گروه کاری از پیش نبرد. حتی پیش از انجام عملیات، تحرکات تروریستی توسط نیروهای امنیتی عراق خنثی شد. نیروهای امنیتی عراق از دست یافتن به 8 موشک از نوع گراد خبر دادند که برای هدف قرار دادن مرکز شهر کربلا، در شمال این شهر آماده شده بودند. همچنین «عبدالامیر الشمری» فرمانده عملیات بغداد نیز در نشستی مطبوعاتی از خنثی کردن ده‌‌ها تله انفجاری و خودرو و منازل بمبگذاری شده در مسیر زائران حسینی خبر داد. او همچنین از کشتن برخی عناصر تکفیری که قصد انجام عملیات انتحاری را داشتند خبر داد که در همین رابطه 7 تکفیری کشته و 27 نفر دستگیر شدند.
نمایش اقتدار و وحدت ملی عراق
نکته مهم در مراسم اربعین حسینی، گستره آن در کشور عراق است که شامل تمام فرق و ادیان عراقی می‌شود. محبت به امام حسین و اهل بیت پیامبر(ص) نقطه وحدت تمام فرق اسلامی است و در عراق از قدیم‌الایام حتی غیرمسلمانان نیز به امام حسین(ع) اظهار ارادت می‌کرده‌‌اند. اربعین حسینی بهترین موقعیت را برای تقویت و تثبیت این وحدت ملی در عراق و سایر کشورهای منطقه ایجاد می‌‌کند، چنانکه روی پرچم‌‌های موجود در مسیر پیادهروی اربعین بارها این شعار به چشم می‌خورد: «الحسین (علیه‌السلام) یجمعنا». در سالی که داعش، ایزدی‌‌های عراق را آواره کرده و عده زیادی از زنان و دخترانشان را به اسارت برده است، حضور ایزدی‌‌های عراق در مراسم پیادهروی اربعین، نشانگر مقاومت ملت عراق در برابر این پدیده و وحدتی است که مانعی محکم در برابر نفوذ داعش و تکفیری‌‌ها در کشور عراق است. در همین رابطه یکی از مقامات امنیتی پلیس استان کربلا اعلام کرد در مراسم اربعین امسال، گروهی (موکبی) شامل بیش از 40 کشیش مسیحی عراقی وارد کربلا شد که این گروه از جانب زائران حسینی و خیمه‌‌های خدمت‌رسانی به زائران مورد استقبال قرار گرفت. در شهر بصره عراق نیز علاوه بر حضور مسیحیان و بزرگان دین مسیحیت در مراسم عزای حسینی، موکب‌‌ها و حسینیه‌هایی از جانب مسیحیان و سایر ادیان و فرق در این شهر برپا شد که یکی از بارزترین آنها، موکب «عیسی بن مریم» در منطقه «الطویسه» بود.
* کارشناس اندیشکده تبیین در حوزه جهان عرب