علیرضا پورصباغ: وقتی وزیر ارشاد در پشت صحنه فیلم «360 درجه» به کارگردانی محمدسام قریبیان و تهیهکنندگی فرامرز قریبیان حضور پیدا کرد، مسرور شدیم. پس از سفرهای هنری نه چندان مقبول محمد احسانی (معاون سابق اداره ارزشیابی سازمان سینمایی) که در سفری طولانی و کاملا نظارتی در پشت صحنه آثار سینمایی حضور پیدا میکرد، حضور وزیر ارشاد در پشت صحنه فیلم قریبیان بسیار مسرورکننده بود. فیلم قبلی قریبیان پدر(گناهکاران) به طرز حیرتآوری در دوران اکران و نمایش قربانی شد و مشتاقان سینمای ملی دلخور از این ماجرا بودند که فیلمی اخلاقی و خوب با اکرانی نه چندان مطلوب از پرده سینما پایین آمد و فرامرز قریبیان به خاطر اکران نامطلوب اثرش تاوان مالی سنگینی داد. وزیر با این حرکت بر خلاف زیردستانش در سازمان سینمایی، به منتقدان و روزنامهنگاران سینمایی فهماند همه سینما عسگرپور، منوچهر محمدی و فرهاد توحیدی نیست و در میزانسن زیباتری، باید بزرگانی همچون قریبیان پدرکه برای سینمای ملی پس از انقلاب از جان مایه گذاشتند از جانب مسؤولان فرهنگی مورد لطف و تفقد بیشتری قرار گیرند. اما اتفاقی که در وزارت ارشاد میافتد در نوع خود بسیار جالب است؛ وزیر که مقام ارشد این وزراتخانه است امر به مهمی میکند اما زیردستان، اهل مطاع و امربری نیستند! وقتی وزیر ارشاد در پشت صحنه فیلم قریبیان حضور پیدا میکند امربران باید بدانند باید از فیلم قریبیان حمایت کنند. مگر سام قریبیان نخستین فیلم سینمایی خود را جلوی دوربین نبرده است؟ اگر چنین است چرا مرکز گسترش سینمای تجربی فیلم قریبیان پسر را حمایت نکرد؟ مگر در پشت صحنه این فیلم شما به قریبیان پدر (تهیهکننده فیلم 360 درجه) قول ندادید کمکی مالی نصیب 360 درجه شود؟ آیا شد؟ آیا کمک به هنرمندان متعهد این سرزمین مخصوص گردنکلفتان خانه سینماست یا این کمکها شامل حال هنرمندان مستقل و متعهد هم میشود؟
آقای وزیر محترم! کارنامه تلاش این پدر و پسر با ساخت فیلم اخلاقی گناهکاران که برای مردم و تودههای سینمارو ساخته شده بسیار شفاف است و آنها صداقت خود را با ساخت چنین فیلم بزرگی به اثبات رساندهاند و حق مطلب را در قبال سینمای ملی ادا کردهاند. فیلم اخیر سام قریبیان که شما پشت صحنه آن حضور پیدا کردید، فیلم بسیار خوبی است. رنگ و لعابش، فرم و محتوایش دلچسب است اما متاسفانه نمیدانیم چه بلایی بر سر هیات انتخاب آمده است که فیلم را نادیده گرفتهاند و متاسفانه فیلمی که بر مدار سلیقه تودههای سینمارو ساخته شده و با اقبال خوب مردم هم مواجه خواهد شد از سبد هیات انتخاب کنار گذاشته شده است. اینکه فرامرز قریبیان به عنوان داور سال گذشته جشنواره فیلم فجر، از پشت پرده جوایز پرده برداشت و دست به افشاگری زد موجب دلخوری «حضرت والای جشنواره فجر» شده است؟! آقای وزیر ارشاد! قرار بود دولت تدبیر و امید هنربانی کند! هنربانی کجا و مبصری با ترکه بالای سر سینماگران کجا! آقای وزیر! رفتارشناسی «حضرت والای جشنواره فجر» به قدری مبهم است که در لیست هیات انتخاب فیلمی قرار دارد که 2 پردهاش فیلمبرداری شده است و همچنان فیلمبرداریاش ادامه دارد، در مقابل سام قریبیان فیلم را به صورت کامل به هیات انتخاب تقدیم میکند اما فیلم اجازه دیده شدن توسط هیات انتخاب را ندارد. 360 درجه با روایتی کاملا ایرانی، فیلمی با تم و دستمایه اخلاقی و ملی است، آنوقت در لیست نهایی بخش نگاه نو جشنواره حضور ندارد. آقای وزیر! حضرت والای جشنواره فیلم فجر قشرینگر و تنگنظر است. این موضوع را در مقابل چشمانش، بنده بارها به زبان آوردهام و خاطرم هست محمدحسین صفار هرندی به دلیل همین قشرینگری در شیوه برگزاری جشنواره فیلم فجر بود که عذر حضرت والا را در دولت نهم خواست، فقط به این دلیل که خیلی هوای نزدیکان خودش را داشت. واقعا با این رفتارهای تنگنظرانه بسیاری از جوانان فیلمساز امیدی ندارند که فیلم خود را تقدیم جشنواره کنند. آقای وزیر! این بود جذب حداکثری هنرمندان که مطالبه صریح بزرگان است؟ امید داشتیم در دولت امید، تدبیر و اعتدال در مدیریت، نصیب نسل نوجو و فرهیختهای شود که با نفسی تازه بهر مردم فیلم میسازند و سفارشیساز نیستند. آقای وزیر! امید داشتیم وعدههای شما درباره قریبیانها محقق شود تا در چرخه مدیریت فعلی سینما غریب نمانند. آقای وزیر ارشاد! همه این اتفاقها درحالی میافتد که شما در پشت صحنه فیلم قریبیان حضور پیدا کردید و ما هم تیتر زدیم «وزیر قول داد قریبیان قربانی نشود» اما فیلم زیبای سام قریبیان به تهیهکنندگی پدرش عملا توسط جشنواره سر بریده شد. مطمئن هستیم فیلم 360 درجه، شایسته است در جشنواره فجر حضور داشته باشد تا عوامل سازندهاش قدر بینند. آقای وزیر! ما بنا به همان اصولی که بدان معتقدیم، هنرمندکش نیستیم و اعتقادی به هنرمندکشی نداریم. برای ما فرقی نمیکند کدام دولت سرکار باشد اما میدانیم هنرمندکشی یعنی همین قدرناشناسی به سبک و سیاق برخی مدیران سینمایی.
بنده یقین دارم عوامل بسیاری از این فیلم استحقاق دریافت جایزه فجر انقلاب را دارند. اگر با قریبیان پدر خصومت دارند، این موضوع چه ربطی به سام قریبیان دارد؟ اگر با سام قریبیان مشکل دارند این موضوع چه ربطی به میلاد کیمرام (بازیگر) دارد؟ اگر با قریبیان مشکل دارند چه ربطی به کوهیار کلاری (فیلمبردار) دارد؟ اگر با قریبیان مشکل دارند چه ربطی به تدوینگر فیلم دارد؟ آقای وزیر! یک لشکر نخبه سینمایی در این اثر شاخص حضور دارند که هر کدام مستحق جایزهاند. حتی مسعود فروتن (بازیگر) در این فیلم به طرز حیرتآوری یک بدمن فوقالعاده را بازی کرده است و همه عواملی که نام بردیم در این فیلم قربانی میشوند. آقای وزیر! همه این موارد را کنار بگذاریم قریبیان پدر حق بزرگی گردن سینمای انقلاب دارد. او حضور موثری در سینمای ملی داشته است. او در دهه 60 در آثاری حضور یافته است که موجب فخر سینمای ملی است، شاید در همان آثار مدنظر مثل ترن، بسیاری از همکارانش حاضر نبودند فیلمنامه چنین آثاری را بخوانند. اگر هنرمندکشی به دلیل یک اظهار نظر درباره داوری جشنواره در مرامنامه سینمایی زیردستان در سازمان سینمایی است پس بفرمایید! بکشید خلاقیت ناب این پدر و پسر را! آقای وزیر! قریبیان پدر با هر نشریهای که مصاحبه میکند از گذشته مدیریت بهشتی و انوار در دهه 60 گله میکند. از اینکه نگذاشتند در فیلم «جدال در تاسوکی» که خودش کارگردانش بود بازی کند. هنوز پس از بیست و چند سال همچنان از سیستم فرهنگی دهه 60گلهمند است و دلخوریاش از انوار و بهشتی را هیچگاه فراموش نمیکند. خواهش میکنم اجازه ندهید با هنرمندان، سیاسی رفتار شود و 20 سال بعد سام قریبیان پسر هر گاه با نشریهای مصاحبه کرد بگوید وزیر وقت علی جنتی بود و آدمهایی را در مصدر جشنواره قرار داده بود که فیلم اول او را قربانی کردند. آقای وزیر! بیشک از جانب آقای ایوبی آبی گرم نمیشود، برای ایوبی سینما به منزله خانه سینماست؛ عسگرپور، منوچهر محمدی و فرهاد توحیدی. هرکس با حضرت والای جشنواره مخالفخوانی کند بهطور خودجوش ذبح میشود و بنده یقین دارم از تدبیر این جماعت امیدی نصیب هنرمندان متعهد و جوان این سرزمین نخواهد شد.