گروه اقتصادی: تداوم نوسان قیمت نفت و تداوم کاهش قیمت آن گویای این است که بازی سیاه عربستان برای ارزان‌سازی نفت نه ‌تنها دیگر اعضای اوپک بلکه دامن این کشور را نیز گرفته است. سید محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه در صورت ادامه شرایط فعلی باید در فصل بهار شاهد دوران کاهش بیشتر قیمت جهانی نفت باشیم، اظهار داشت: آزادسازی صادرات نفت آمریکا نشان می‌دهد که برنامه عربستان سعودی برای مقابله با شیل‌اویل‌های آمریکا نه تنها چاره‌ساز نبوده بلکه یک سیاست توخالی بوده است. خطیبی با اعلام اینکه اقدامات و سیاست‌های نفتی عربستان نه تنها تولید نفت از ذخایر نامتعارف آمریکا را متوقف نکرده است که حتی منجر به روانه بازار شدن بشکه‌های نفت آمریکا شده است، تصریح کرد: از سوی دیگر، دولت آمریکا برای جبران زیان شرکت‌های خصوصی تولیدکننده نفت در این کشور، مصوبه آزادسازی صادرات نفت را صادر کرده است. مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه هم‌اکنون قیمت نفت صادراتی برای شرکت‌های آمریکایی در مقایسه با قیمت نفت در بازار داخلی این کشور به مراتب سودآورتر و جذاب‌تر است، اظهار داشت: سیاست‌های نفتی عربستان که منجر به کاهش شدید قیمت نفت شده، هم منجر به افزایش تولید و هم در نهایت آزادسازی صادرات نفت توسط شرکت‌های آمریکایی شده است. این کارشناس اقتصاد انرژی با تاکید بر اینکه افزایش تولید و در نهایت صادرات نفت آمریکا جزو استراتژی‌های کلیدی این کشور است، ادامه داد: از این‌رو قطعا کشوری همچون عربستان‌سعودی نمی‌تواند با اقدامات خود اختلالی در سیاست‌های نفتی آمریکا به وجود بیاورد. خطیبی با بیان اینکه هم‌اکنون توخالی و فریبنده بودن ادعاهای نفتی عربستان‌سعودی مشخص می‌شود، تاکید کرد: کشورهای عربی به هیچ‌وجه نمی‌توانند خللی در برنامه‌های نفتی آمریکا به وجود آورند و با اقدامات خود تنها شیب کاهش قیمت نفت در بازار جهانی را تندتر کرده‌اند. نماینده سابق ایران در اوپک با یادآوری اینکه قطعا با ورود نفت آمریکا به بازار جهانی درآمد غول‌های نفتی و شرکت‌های خصوصی این کشور افزایش می‌یابد، گفت: این اقدام آمریکا برای افزایش سوددهی شرکت‌های  نفتی آمریکا در شرایط کاهش قیمت طلای سیاه در بازار است.
بهار سیاه کاهش قیمت نفت
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران همچنین در تشریح وضعیت قیمت نفت در سال ۲۰۱۵ میلادی هم توضیح داد: هم‌اکنون وضعیت تقاضا در بازار جهانی نفت مطلوب ارزیابی نمی‌شود؛ بویژه آنکه میزان تولید و عرضه نفت کشورهای غیر اوپک در سال‌جاری افزایش می‌یابد. خطیبی با اعلام اینکه افزایش عرضه نفت توسط کشورهای عضو و غیر عضو اوپک بازار را به حالت اشباع درآورده است، تصریح کرد: اگر مدیریت عرضه توسط کشورهای عضو اوپک و غیر عضو انجام نشود، قطعا امکان افزایش و حتی تقویت قیمت نفت در بازار جهانی وجود ندارد. وی با بیان اینکه در صورت ادامه شرایط فعلی باید در فصل بهار شاهد دوران کاهش بیشتر قیمت جهانی نفت باشیم، اظهار داشت: در شرایط فعلی به دلیل تقاضای فصلی قیمت نفت کاهش کمتری را تجربه می‌کند و قطعا با فروکش کردن تقاضای فصلی شرایط با سقوط بیشتر بهای طلای سیاه در بازار فراهم می‌شود. خطیبی از حجم ذخیره‌سازی نفت، مسائل اقتصاد جهانی، سیاست‌های اوپک، وضعیت عرضه و تقاضا و تحولات ژئوپلیتیکی به عنوان مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در نوسان‌های قیمت نفت یاد کرد و افزود: با این وجود، شرایط فعلی در جهت کاهش بیشتر قیمت نفت است و با ادامه روند کنونی نمی‌توان انتظار افزایش قیمت طلای سیاه را داشت. مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران همچنین در پاسخ به این سوال مهر که آیا مذاکرات نفتی ایران و عربستان سعودی می‌تواند گره‌گشای گره کور این روزهای تثبیت قیمت‌ها در بازار باشد؟ گفت: ایران به عنوان یکی از کشورهای موسس اوپک بدون شک نقشی غیرقابل انکار در بازگشت ثبات قیمت به بازار جهانی ایفا می‌کند. نماینده سابق ایران در اوپک با اشاره به ضرورت مذاکرات وزیر نفت و نماینده فعلی ایران در اوپک با نمایندگان و وزرای نفت و انرژی کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت بویژه کشورهای غیر عضو اوپک همچون روسیه، قزاقستان، مکزیک، نروژ و عمان، تاکید کرد: ایران باید محور مذاکرات با کشورهای نفتی عضو اوپک هم باشد. به گفته این کارشناس اقتصاد انرژی، اینکه بخواهیم بنشینیم و صرفا نگاه کنیم قیمت نفت گران نخواهد شد و باید از ابزار دیپلماسی انرژی برای بهبود قیمت طلای سیاه در بازار جهانی استفاده کنیم. خطیبی خواستار استفاده گسترده از دیپلماسی انرژی توسط مسؤولان وزارت نفت بویژه اداره امور اوپک برای رایزنی با کشورهای مختلف نفتخیز جهان به منظور ساماندهی قیمت نفت در بازار جهانی شد و خاطرنشان کرد: ایران باید در اوپک با استفاده از دیپلماسی فعال انرژی میدانداری کند و طرف‌های مخالف را به یک نظر واحد برای مدیریت بازار نفت نزدیک کند. وی یادآور شد: تنها با دیپلماسی فعال انرژی و مذاکره با کشورهای مختلف نفتخیز حتی در سطح سران می‌توان ثبات قیمت را به بازار نفت بازگرداند.

افزایش ظرفیت تولید فرآورده‌های نفتی
در همین حال مدیر گروه اوپک وزارت نفت افزایش ظرفیت تولید و توسعه صنایع پایین‌دستی نفت مانند پتروشیمی‌ها را استراتژی مطلوب ایران در شرایط سقوط بازار نفت عنوان کرد. مهدی عسلی با اشاره به 3 استراتژی عکس‌العمل اعضای اوپک نسبت به روند کاهش قیمت نفت اظهار داشت: شاید بهترین استراتژی از میان این 3 راهبرد برای ایران آن باشد که ظرفیت تولید نفت را افزایش دهیم اما تنها 5/1 تا 2 میلیون بشکه را صادر کرده و بقیه را در بخش پایین‌دستی مصرف کنیم تا هم در صنایع پالایشی و پتروشیمی برای کشور ارزش افزوده بیشتر و اشتغال ایجاد کند و هم مشکلات کمتری برای یافتن سهم بازار داشته باشد. وی اضافه کرد: قیمت نفت تحت تأثیر عوامل عرضه و تقاضا تغییر کرده است که 30 تا 40 درصد کاهش قیمت به دلیل کاهش تقاضا و 60 تا 70 درصد کاهش قیمت نفت به دلیل افزایش عرضه بوده است. عسلی با تأکید بر اینکه کاهش قیمت نفت به دلیل عوامل بنیادی بازار بوده و شرایطی مانند کاهش قیمت نفت در سال 2009 نیست، تصریح کرد: کارشناسان می‌گویند برخلاف سال 2009 در شرایط فعلی بازگشت قیمت‌های نفت با تأخیر بسیار زیادی همراه خواهد بود. وی تصریح کرد: عدم قطعیت بازار بالا رفته است و حتی عرضه و تقاضا را نیز با دقت نمی‌توان پیش‌بینی کرد. عسلی ادامه داد: ایران نه‌تنها نفت بلکه گاز دارد و به همین دلیل برای توسعه صنایع پایین‌دستی مشکلات کمتری نسبت به سایر اعضای اوپک دارد. وی تأکید کرد: عربستان و ایران تنها کشورهایی هستند که می‌توانند به صورت گسترده در راستای توسعه صنایع پایین‌دستی عمل کنند و این استراتژی یعنی افزایش تولید و توسعه صنایع پایین‌دستی بیشتر برای ایران کاربرد دارد.